W 35-letniej historii odrodzonego Senatu kobiety odgrywały i odgrywają niezwykle istotną rolę. Mandat senatorski sprawowało dotychczas 95 kobiet, 12 spośród 19 senatorek obecnej, XI kadencji zostało po raz drugi wybranych do Izby. Najmniej, bo tylko 6 kobiet, zasiadało w Senacie I kadencji, a najwięcej, czyli 26 – w V kadencji.
Kobiety reprezentują w Senacie różne środowiska zawodowe, są wśród nich specjalistki wielu dziedzin. Najwięcej z nich to nauczycielki, lekarki i prawniczki. Często do Senatu są wybierane także działaczki społeczne i regionalne.
Od odrodzenia Senatu w 1989 r. senatorki pełniły ważne funkcje – marszałków, wicemarszałków, sekretarzy, przewodniczących komisji. Tylko dwukrotnie w dotychczasowej historii odrodzonego Senatu kobiety kierowały Izbą. Marszałkiem Senatu IV kadencji była Alicja Grześkowiak, a na czele Izby XI kadencji stoi Małgorzata Kidawa-Błońska. Wicemarszałkinią jest Magdalena Biejat.
Funkcje sekretarzy Senatu sprawuje 5 senatorek: Anna Górska, Ewa Monika Kaliszuk, Agnieszka Kołacz-Leszczyńska i Joanna Sekuła, na czele 2 komisji stoją kobiety, senator Janina Sagatowska kieruje pracami Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, senator Beata Małecka-Libera zaś – Komisji Zdrowia. Wiceprzewodniczącymi aż 13 spośród 20 komisji senackich są kobiety.
Z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet i obchodzonej w tym roku 35. rocznicy przywrócenia Izby wyższej polskiego parlamentu przypominamy sylwetki senatorek, które zasiadały w prezydiach Senatu, począwszy od 1989 r.
Marszałek Senatu XI kadencji Małgorzata Kidawa-Błońska (ur. 1957) Marszałek Sejmu VII kadencji, wicemarszałek Sejmu VIII–IX kadencji, posłanka na Sejm VI kadencji Ukończyła studia socjologiczne na Wydziale Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Pracowała w dziale literackim Studia Filmowego im. Karola Irzykowskiego. Pełniła funkcję wiceprezesa Gambit Production, studia produkującego filmy i programy telewizyjne; tu powstał m.in. film „Skazany na bluesa” o Ryszardzie Riedlu, wokaliście „Dżemu”. Pełniła funkcję sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, była rzecznikiem prasowym rządu Donalda Tuska, a następnie – rządu Ewy Kopacz. Sprawowała mandat radnej Rady m.st. Warszawy. |
|
Marszałek Senatu IV kadencji Alicja Grześkowiak (ur. 1941) Wicemarszałek Senatu II kadencji, senator I i III kadencji Uzyskała tytuł doktora habilitowanego nauk prawnych, ukończyła aplikację sędziowską, praktykowała jako adwokat. Była nauczycielem akademickim na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, pełniła funkcję prodziekana Wydziału Prawa i Administracji, oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Wykłada w Kujawsko-Pomorskiej Szkole Wyższej w Bydgoszczy. Jest autorką publikacji z dziedziny prawa karnego i praw człowieka, m.in. monografii o karze śmierci. W Senacie I kadencji była przewodniczącą Komisji Konstytucyjnej, współautorką senackiego projektu konstytucji. Zasiadała też w Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego. |
|
Wicemarszałkini Senatu XI kadencji Magdalena Biejat (ur. 1982) Posłanka na Sejm IX kadencji Ukończyła studia socjologiczne na Uniwersytecie w Grenadzie, a także studia podyplomowe z zarządzania organizacjami pozarządowymi, organizowane przez Collegium Civitas w Warszawie i Instytut Studiów Politycznych PAN. Pracowała w Fundacji Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia” na stanowisku kierowniczki ds. badań i doradztwa. Współpracowała też m.in. z Helsińską Fundacją Praw Człowieka i Fundacją im. Stefana Batorego. Jako wolontariuszka pomagała osobom bezdomnym. Zawodowo zajmowała się również tłumaczeniem literatury hiszpańskojęzycznej. Pełni funkcję współprzewodniczącej Lewicy Razem. |
|
Wicemarszałkini Senatu X kadencji Gabriela Morawska-Stanecka (ur. 1968) Senator XI kadencji Ukończyła studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, a także m.in. studia podyplomowe z zakresu prawa medycznego i bioetyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracowała m.in. jako radczyni prawna, notariusz i adwokat. Była partnerką w kancelarii adwokackiej i prowadziła Kancelarię Prawa Medycznego w Katowicach. Prowadzi działalność społeczną i edukacyjną związaną z kwestiami równości, prawami kobiet i ochroną przed dyskryminacją. Jest członkinią Stowarzyszenia Kongresu Kobiet, jego pełnomocniczką w Katowicach. |
|
Wicemarszałek Senatu IX kadencji Maria Koc (ur. 1964) Senator VIII i X kadencji Ukończyła studia z zakresu etnografii i antropologii kultury na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, a także studia podyplomowe w Centrum Studiów Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Lokalnego. Pracowała jako etnograf w Węgrowskim Ośrodku Kultury, a następnie zajmowała stanowisko dyrektora Sokołowskiego Ośrodka Kultury w Sokołowie Podlaskim. Działała aktywnie jako samorządowiec, sprawowała mandat radnej Rady Miasta Węgrowa i Sejmiku Województwa Mazowieckiego, pełniła urząd zastępcy burmistrza Węgrowa. |
|
Wicemarszałek Senatu VIII kadencji Maria Pańczyk-Poździej (1942–2022) Senator VI–VII i IX kadencji Ukończyła filologię polską na Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Pracowała jako nauczycielka w szkołach w Tarnowskich Górach, a następnie jako dziennikarka Radia Katowice. Zabiegała o godne i właściwe miejsce kultury i gwary śląskiej w dziedzictwie kultury narodowej. Była m.in. inicjatorką konkursu „Po naszymu, czyli po śląsku”. Otrzymała Złoty Mikrofon Polskiego Radia „za ukochanie ziemi śląskiej oraz upór w propagowaniu gwary i obyczaju tego regionu”. Sprawowała mandat radnej Sejmiku Województwa Śląskiego. |
|
Wicemarszałek Senatu VII kadencji Krystyna Bochenek (1953–2010) Senator V–VI kadencji Ukończyła studia na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu Śląskiego. Była dziennikarką Polskiego Radia Katowice, współpracowała z prasą i telewizją. Zajmowała się upowszechnianiem kultury języka polskiego i popularyzacją zdrowia. Była m.in. inicjatorką największego w kraju i organizowanego poza jego granicami Ogólnopolskiego Dyktanda, promującego język polski. Wchodziła w skład Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk, w tym jako przewodnicząca Komisji Języka w Mediach. Była animatorką licznych wydarzeń medialnych i przedsięwzięć charytatywnych na Śląsku. |
|
Wicemarszałek Senatu VII kadencji Grażyna Sztark (ur. 1954) Senator VIII–IX kadencji Ukończyła studia zawodowe z zakresu administracji w Bałtyckiej Wyższej Szkole Humanistycznej w Koszalinie. Należała do NSZZ „Solidarność”. Pełniła funkcję wojewody koszalińskiego. Sprawowała mandat radnej: Rady Miejskiej Białogardu, Rady Powiatu Białogardzkiego i Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego. |
|
Wicemarszałek Senatu V kadencji Jolanta Danielak (ur. 1954) Senator IV kadencji Ukończyła studia psychologiczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i studia na Akademii Spraw Wewnętrznych w Warszawie, gdzie uzyskała stopień oficerski. Występowała jako biegła sądowa w zakresie psychologii klinicznej. Zajmowała się problemami przestępczości nieletnich i przeciwdziałaniem patologiom społecznym. Służyła w Policji, gdzie uzyskała stopień podinspektora. Trzykrotnie sprawowała mandat radnej Rady Miasta Zielona Góra, pełniła też funkcję jej przewodniczącą. Współtworzyła Fundacje „Bezpieczne Miasto” i „Nasz Dom”. |
|
Wicemarszałek Senatu I i III kadencji Zofia Kuratowska (1931–1999) Senator II kadencji Uzyskała tytuł profesora nauk medycznych, była lekarzem hematologiem. Prowadziła badania nad erytropoetyną, odkryła miejsce jej wytwarzania. Była autorką pierwszej w Polsce książki poświęconej AIDS, a także współzałożycielką Stowarzyszenia Solidarni wobec AIDS PLUS. Organizowała Klinikę Hematologii Akademii Medycznej w Warszawie i nią kierowała. Pełniła urząd ambasadora RP w Republice Południowej Afryki. W stanie wojennym działała w podziemnych strukturach NSZZ „Solidarność”. Uczestniczyła w obradach Okrągłego Stołu w podzespole ds. zdrowia. Współtworzyła Ruch Obywatelski Akcja Demokratyczna, Unię Demokratyczną i Unię Wolności. |