Posiedzenia Senatu

Na 63. posiedzeniu Izba rozpatrzyła 8 ustaw, do 3 wprowadziła poprawki. Zapoznała się również z informacją o działalności Sądu Najwyższego w roku 2013.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych

Nowelizacja, uchwalona na 75. posiedzeniu Sejmu, 26 września 2014 r., z inicjatywy poselskiej, ma na celu zwolnienie organizacji pożytku publicznego z obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie loterii fantowej lub gry bingo fantowe. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, loterie fantowe, gry bingo fantowe i loterie promocyjne mogą być urządzane na podstawie zezwolenia udzielanego przez dyrektora izby celnej. Z kolei loterie fantowe lub gry bingo fantowe, w których wartość puli wygranych nie przekracza kwoty bazowej, mogą być urządzane po dokonaniu ich zgłoszenia naczelnikowi urzędu celnego, nie później niż 30 dni przed dniem rozpoczęcia gry. Kwota bazowa dla danego roku kalendarzowego jest równa kwocie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego w obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym GUS. Obecnie kwota bazowa to ok. 3600 zł. Dla podmiotów mających status organizacji pożytku publicznego, które fundusze z gier przeznaczają na cele społeczne i dobroczynne, to niewielka kwota. Zrównanie ich w tym względzie z przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą, polegającą na organizowaniu gier hazardowych, nie miała uzasadnienia w świetle celów ustawy.

Nowelizacja wprowadza możliwość organizowania większych loterii przez organizacje pożytku publicznego. Próg, do którego nie trzeba uzyskiwać zgody Izby Celnej na organizację loterii, został podniesiony do 15-krotności kwoty bazowej, przy czym roczna łączna wartość nagród w puli loterii fantowej nie będzie mogła przekroczyć w ciągu roku obrotowego 30-krotności kwoty bazowej. Oznacza to, że organizacja pożytku publicznego będzie mogła bez zezwolenia urządzić loterię fantową lub grę bingo fantową, w której wartość puli nagród sięgałaby prawie 57 000 zł.

Tryb zgłoszenia takiej loterii naczelnikowi urzędu celnego pozostanie taki sam. Organizator gry objętej zgłoszeniem będzie do niego dołączał oświadczenie osób: nadzorującej i bezpośrednio prowadzącej grę o znajomości przepisów ustawy w zakresie odpowiednio – loterii fantowych lub gry bingo fantowe oraz informował naczelnika urzędu celnego o każdej zmianie regulaminu gry nie później niż w ciągu 3 dni od dnia dokonania zmiany. Zmiany te mają ułatwić organizowanie loterii przez organizacje dobroczynne i wyeliminować konieczność uzyskania zgody Izby Celnej, czego koszt przekracza czasem korzyści z loterii.

W noweli dokonano również zmiany, polegającej na zwolnieniu od kary pieniężnej uczestników loterii promocyjnych, loterii audioteksowych, loterii fantowych i gry bingo fantowe.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała 5 poprawek, a w trakcie debaty wnioski o wprowadzenie 2 zmian złożyli senatorowie Kazimierz Kleina i Witold Sitarz. W wyniku głosowania (53 głosy za, 1 – przeciw, 28 głosów wstrzymujących się) Senat poparł wszystkie postulowane poprawki. Pierwsza przesądzała, że złożony w Izbie Celnej wniosek o zezwolenie na organizację loterii fantowej i nierozpatrzony do momentu wejścia w życie nowelizacji należy traktować jak zgłoszenie. Pozostałe zmiany eliminowały niepotrzebne powtórzenia, precyzowały kwestie zaliczania do sumy wygranych dotychczas przeprowadzonych loterii, miały charakter redakcyjny.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, którą z inicjatywy rządu Sejm uchwalił na 75. posiedzeniu, 26 września 2014 r., zawiera rozwiązania umożliwiające elastyczniejsze wykorzystanie wolnych środków finansowych, a także ograniczające potrzeby pożyczkowe Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Na mocy przepisów wprowadzanych ustawą jednostki sektora finansów publicznych: samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym jest minister, centralny organ administracji rządowej, wojewoda lub uczelnia medyczna; państwowe instytucje kultury; Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne; państwowe osoby prawne; wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej będą dokonywały wpłat wolnych środków, z wyjątkiem tych pochodzących z dotacji budżetowych, w formie depozytu u ministra finansów. Rachunki depozytowe ministra finansów będzie prowadził Bank Gospodarstwa Krajowego, a środki na rachunkach będą oprocentowane, z zapewnieniem dziennego naliczania odsetek i okresowej ich kapitalizacji. Na rachunkach bankowych resortu finansów prowadzonych przez Bank Gospodarstwa Krajowego mają być też przechowywane pieniądze przyjęte do depozytu sądowego. Zdeponowane środki, wraz z należnymi odsetkami, będą dostępne na każde żądanie.

Podobne rozwiązanie, mające umożliwić zmniejszenie potrzeb pożyczkowych, przewidziano dla jednostek samorządu terytorialnego. Decyzje w sprawie przyjęcia depozytu mają zapadać w drodze uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, a na jej podstawie publiczne zakłady opieki zdrowotnej podporządkowane tym jednostkom, samorządowe instytucje kultury oraz samorządowe osoby prawne będą mogły deponować swoje wolne środki na rachunku organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego.

W związku z przyjętymi regulacjami ustawa dokonuje stosownych zmian w kodeksie postępowania cywilnego, ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawie – Prawo upadłościowe i naprawcze oraz w ustawie o działalności leczniczej. Nowelizacja, z wyjątkiem niektórych przepisów przejściowych, wejdzie w życie 1 stycznia 2015 r.

Zdaniem Ministerstwa Finansów wejście w życie ustawy może mieć pozytywny wpływ na budżety jednostek samorządu terytorialnego, które zdecydują się przyjmować depozyty od samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, samorządowych instytucji kultury i samorządowych osób prawnych na warunkach określonych w projektowanej ustawie. Według danych resortu na koniec 4. kwartału 2013 r. samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego posiadały depozyty terminowe w NBP i bankach komercyjnych na kwotę 1 mld 184 mln zł, samorządowe instytucje kultury – na kwotę 28,9 mln zł, a samorządowe osoby prawne – 1 mld 695 mln zł (75% to depozyty wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, które zostaną objęte obowiązkiem lokowania pieniędzy na kontach Ministerstwa Finansów).

W wyniku głosowania Izba poparła wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej o przyjęcie ustawy bez poprawek. Opowiedziało się za nim 53 senatorów, 22 było przeciw, a 7 wstrzymało się od głosu.

Nowelizacja zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Sejm uchwalił ustawę podczas 75. posiedzenia, 26 września 2014 r., na podstawie projektów rządowego i senackiego. Wprowadza ona zasadę przekazywania administracji podatkowej informacji i deklaracji podatkowych oraz rocznego obliczenia podatku za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Jako jedyną nowelizacja przewiduje drogę elektroniczną w wypadku składania przez podatników podatku PIT urzędowi skarbowemu informacji o przychodach z odsetek podmiotów z innych niż Polska państw Unii Europejskiej. Ustawa przewiduje także zróżnicowanie terminów składania informacji podatkowych oraz rocznego obliczania podatku dla płatników podatku PIT w zależności od formy ich przekazywania. Przedmiotowe dokumenty przesyłane administracji podatkowej za pomocą środków komunikacji elektronicznej mają być sporządzane i przekazywane do końca lutego roku następującego po roku podatkowym. Informacje i roczne obliczenie podatku składane w formie dokumentu pisemnego mają być sporządzane i przekazywane do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym.

W założeniu wprowadzone zmiany mają poprawić wymianę informacji między płatnikami, podatnikami a administracją podatkową. Dzięki temu zostanie wprowadzona możliwość wstępnego wypełniania deklaracji podatkowej przez administrację podatkową. W efekcie egzekwowanie podatków powinno być łatwiejsze, a sprawy rozpatrywane szybciej. Celem zmian jest również stworzenie optymalnego systemu pozyskiwania oraz wymiany informacji między polską administracją podatkową i administracjami podatkowymi państw UE.

Według Ministerstwa Finansów wzrost liczby dokumentów podatkowych przekazywanych administracji podatkowej za pomocą środków komunikacji elektronicznej pozwoli na natychmiastowe gromadzenie w systemie informatycznym danych niezbędnych do uruchomienia usługi wstępnie wypełnionych zeznań podatkowych dla niektórych podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (pre-filed tax return, PFR). Usługa w głównej mierze będzie adresowana do osób fizycznych. PFR ma zostać zamieszczony na koncie podatnika utworzonym na portalu podatkowym. Podatnik, chcąc skorzystać z tej usługi, po zalogowaniu się na swoje konto będzie musiał sprawdzić przygotowane przez administrację podatkową zeznanie podatkowe i zdecydować, czy tak wypełniony dokument akceptuje, czy wprowadza w nim zmiany, np. w zakresie przysługujących mu ulg, odliczeń, zwolnień. Po uzupełnieniu zeznania podatkowego podatnik będzie mógł przesłać elektronicznie zeznanie podatkowe i automatycznie uzyska urzędowe poświadczenie jego odbioru. Skorzystanie z usługi będzie prawem, a nie obowiązkiem podatnika.

Termin wejścia w życie ustawy został określony na 1 stycznia 2015 r., a zmieniane przepisy mają znaleźć zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2014 r.

Wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych o przyjęcie nowelizacji bez poprawek w wyniku głosowania poparło 53 senatorów, a 29 wstrzymało się od głosu.

Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.

Ustawa zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Senatorowie jednomyślnie, 82 głosami, opowiedzieli się za przyjęciem nowelizacji bez poprawek, co postulowała Komisja Budżetu i Finansów Publicznych. Ustawa, uchwalona na 78. posiedzeniu Sejmu, 21 października 2014 r., z inicjatywy poselskiej, dotyczy tzw. zagranicznych spółek kontrolowanych. Przewiduje konieczność wykazania przez polskich podatników dochodu osiągniętego przez zagraniczną spółkę kontrolowaną, czyli spełniającą określone w ustawie kryteria. Obejmują one: liczbę polskich podatników posiadających w spółce minimum 25% udziałów w kapitale lub 25% praw głosu czy 25% udziału w zysku; poziom osiągniętych przez zagraniczną spółkę tzw. przychodów pasywnych, na przykład odsetek, należności licencyjnych, a także poziom opodatkowania przychodów pasywnych obowiązujący w państwie siedziby spółki zagranicznej – stawka podatku niższa o 25% od stawki krajowej. Dochody spółek, które będą spełniać te kryteria, zostaną opodatkowane.

Nowelizacja wprowadza nowy termin wejścia w życie ustawy, czyli 1 stycznia 2015 r.

Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o ratyfikacji Konwencji Rady Europy o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych, sporządzonej w Lanzarote w dniu 25 października 2007 r. – przyjęta bez poprawek

Senat jednomyślnie, 82 głosami, zgodził się na ratyfikację konwencji o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem, o co wnosiły komisje: Spraw Zagranicznych; Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej; Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Zgodę wyraził także Sejm podczas 75. posiedzenia, 26 września 2014 r.

Konwencja weszła w życie 1 lipca 2010 r., ratyfikowały ją 32 państwa. Jej cele to zapobieganie seksualnemu wykorzystywaniu dzieci i zwalczanie tego zjawiska, a także ochrona praw dzieci będących ofiarami przestępstw na tle seksualnym. Konwencja nakłada na państwa strony obowiązek podejmowania działań, które doprowadzą do wykluczenia osób skazanych za seksualne wykorzystywanie lub niegodziwe traktowanie dzieci z zawodu związanego z regularnymi kontaktami z dziećmi, i zapobiegną kontaktowaniu się tych osób z dziećmi. Państwa powinny też odpowiednio edukować dzieci, organizować programy i środki interwencji oraz zaangażować społeczeństwo w zwalczanie seksualnego wykorzystywania dzieci. Konwencja zobowiązuje także państwa do tworzenia służb informacyjnych działających poprzez specjalne linie telefoniczne lub w internecie w celu udzielania porad i organizowania pomocy w powrocie do zdrowia ofiarom seksualnego wykorzystania i niegodziwego traktowania w celach seksualnych.

Teraz prezydent może ratyfikować konwencję.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze oraz ustawy o radcach prawnych

Senat wprowadził 5 poprawek, zaproponowanych przez Komisję Ustawodawczą oraz Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, do ustawy uchwalonej z jego inicjatywy na 75. posiedzeniu Sejmu, 26 września 2014 r. Stanowisko takie poparło 81 senatorów, 1 wstrzymał się od głosu. Poprawki uwzględniają m.in. poprzednią nowelizację prawa o adwokaturze, a także ujednolicają nowelizowane przepisy z kodeksem postępowania karnego, tak aby nie budziły wątpliwości interpretacyjnych dotyczących zasady prawdy materialnej. Do senackich zmian ustosunkuje się teraz Sejm.

Nowe przepisy mają usprawnić postępowania dyscyplinarne toczące się na podstawie przepisów o samorządach zawodowych adwokackim i radcowskim. Zmiany te są konieczne ze względu na coraz bardziej wydłużające się postępowania dyscyplinarne.

Zgodnie z nowelą rzecznicy dyscyplinarni, rzecznik dyscyplinarny adwokatury i główny rzecznik dyscyplinarny uzyskają status organów, co powinno wzmocnić gwarancje obiektywizmu podejmowanych przez nich działań. W ustawie zostały też określone zadania poszczególnych rzeczników dyscyplinarnych. Ponadto wydłużono z 3 do 4 lat kadencję organów adwokatury, organów izb adwokackich i zespołów adwokackich oraz organów samorządu radców prawnych. Usprawniono też doręczanie korespondencji w trakcie postępowania dyscyplinarnego, m.in. poprzez wprowadzenie tzw. doręczenia zastępczego. Nowela umożliwia także przedstawienie zarzutów na piśmie i rozpoznanie sprawy mimo niestawiennictwa obwinionego lub jego obrońcy. Zrezygnowano ze sporządzania z urzędu uzasadnień wszystkich orzeczeń kończących postępowanie dyscyplinarne, co powinno odciążyć sądy dyscyplinarne w sprawach, w których wymierzona została kara upomnienia lub rozstrzygnięcie zapadło w trybie konsensualnym. Nowela wydłuża terminy przedawnienia w odniesieniu do czynów polegających na nadużyciu wolności słowa.

Ustawa o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia – przyjęta z poprawkami

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 75. posiedzeniu, 26 września 2014 r., na podstawie projektu rządowego, dostosowuje polskie prawo do unijnego rozporządzenia w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Zmiany dotyczą definicji, m.in. opakowanego środka spożywczego, okresu trwałości, składnika odżywczego i składnika żywności. Zmiany dotyczą także działalności producentów jaj i zasad klasyfikowania tusz wołowych. Zgodnie z nowelą działalność polegającą na znakowaniu i pakowaniu jaj trzeba będzie zgłosić wojewódzkiemu inspektorowi jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Producenci jaj będą mieli na to 3 miesiące od dnia wejścia w życie nowych przepisów. W ustawie doprecyzowano także wiek bydła, którego tusze muszą być poddawane klasyfikacji, oraz wprowadzono zasady zatwierdzenia technik automatycznej klasyfikacji tusz wołowych. Organem odpowiedzialnym za organizację testu certyfikacyjnego tusz wołowych będzie główny inspektor jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Ponadto nowelizacja doprecyzowuje przepisy związane z kontrolami transakcji finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wniosła o przyjęcie noweli z 3 poprawkami, m.in. wprowadzającą obowiązek oznaczania artykułów rolno-spożywczych w języku polskim oraz ujednolicającą terminologię ustawy, co Izba poparła jednomyślnie, 80 głosami.

Stanowisko Senatu rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Ustawa została uchwalona na 77. posiedzeniu Sejmu, 10 października 2014 r., na podstawie projektu komisyjnego. Wydłuża ona do 30 czerwca 2015 r. ważność kart parkingowych wydanych osobom niepełnosprawnym na podstawie przepisów obowiązujących przed 1 lipca 2014 r. Zmiana terminu okazała się konieczna, ponieważ nowelizacja prawa o ruchu drogowym z 2013 r., która zmieniła warunki przyznawania kart parkingowych dla osób niepełnosprawnych, wprowadziła zbyt krótki okres ich wymiany w stosunku do liczby osób zainteresowanych oraz możliwości powiatowych zespołów orzekających.

Izba, zgodnie z wnioskiem Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, przyjęła ustawę bez poprawek jednomyślnie, 82 głosami.

Teraz ustawa zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Informacja o działalności Sądu Najwyższego w roku 2013

Informację przedstawiła Małgorzata Gersdorf, pierwszy prezes Sądu Najwyższego. Poinformowała, że w 2013 r. Sąd Najwyższy rozpoznał 10 387 spraw, w tym 194 pytania prawne. Podczas przygotowywania wykładni obowiązującego prawa Sąd Najwyższy wielokrotnie odwoływał się do prawa międzynarodowego i europejskiego, do orzecznictwa TSUE i ETPCz. Prezes podkreśliła, że chociaż w 2013 r. wpłynęło więcej spraw, to nie wydłużyły się zbytnio terminy ich rozpoznawania. Średni czas oczekiwania na rozpoznanie sprawy w Izbie Cywilnej wynosi maksymalnie 10 miesięcy, w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych – 8 miesięcy, w Izbie Karnej – 6 miesięcy, a w Izbie Wojskowej – 2 miesiące. Proces orzeczniczy przebiegałby szybciej, gdyby każdy sędzia miał swojego asystenta. Obecnie brakuje 16 asystentów.

Mówiąc o przyczynach wzrostu w 2013 r. liczby pytań prawnych, prezes wskazała m.in. na rozbieżność orzecznictwa. „Gdyby można było zauważyć owe rozbieżności na etapie pierwszoinstancyjnym, to niwelowałoby możliwość istnienia rozbieżności w drugiej instancji” – mówiła. Dodała, że na brak monitorowania tego zjawiska przez Sąd Najwyższy zwróciła uwagę senacka Komisja Ustawodawcza. Prezes Małgorzata Gersdorf zapewniła, że sąd podejmie odpowiednie działania. Zwróciła też uwagę na rolę przedsądu przy rosnących trudnościach w rozpoznawaniu i rozstrzyganiu skarg kasacyjnych ze względu na ich skomplikowaną materię. Przedsąd eliminuje sprawy niemające charakteru publicznoprawnego, które nie muszą być rozstrzygane przez Sąd Najwyższy.

W 2013 r. Sąd Najwyższy rozpoznawał także skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jak wyjaśniła prezes Małgorzata Gersdorf, strony często wnoszą o takie stwierdzenie na życzenie klienta. Dotyczy to kasacji i skarg o stwierdzenie niezgodności z prawem. Prezes Sądu Najwyższego podkreśliła, że sąd dostrzega zmniejszenie przejrzystości prawa procesowego. „Zmian w prawie procesowym jest bardzo dużo, co uniemożliwia zachowanie jednolitości orzecznictwa. Bywa tak, że zmiany nie są przeprowadzone dobrze, albo też istnieje zmiana zmiany, więc jest to już bez przepisów interdyscyplinarnych, albo też te przepisy są źle skonstruowane” – mówiła.

W swoim wystąpieniu Małgorzata Gersdorf przedstawiła wnioski de lege ferenda: uregulowanie stanów prawnych gruntów znajdujących się we władaniu spółdzielni; podniesienie progu wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych; umożliwienie wniesienia odwołania od odmowy wydania przez komisję wyborczą zaświadczenia; uproszczenie zasad dotyczących kosztów sądowych; stworzenie kadry adwokatów, radców prawnych, która byłaby upoważniona do wnoszenia kasacji, skarg kasacyjnych. Omówiła również najważniejsze dla wymiaru sprawiedliwości rozstrzygnięcia spraw w poszczególnych izbach Sądu Najwyższego.

Oświadczenia:

Po wyczerpaniu porządku 63. posiedzenia oświadczenia wygłosili lub złożyli senatorowie: Tadeusz Arłukowicz, Przemysław Błaszczyk z grupą senatorów, Alicja Chybicka, Dorota Czudowska, Robert Dowhan, Jan Maria Jackowski z grupą senatorów, Maciej Klima, Ryszard Knosala, Maria Koc, Robert Mamątow, Andrzej Misiołek, Andżelika Możdżanowska, Rafał Muchacki, Andrzej Person, Marian Poślednik, Jan Rulewski, Wojciech Skurkiewicz z grupą senatorów, Krzysztof Słoń, Grzegorz Wojciechowski z grupą senatorów, Alicja Zając.