Posiedzenia Senatu

Podczas 60. posiedzenia Izba rozpatrzyła 13 ustaw, do 6 wprowadziła poprawki. Senatorowie wysłuchali informacji wiceministra spraw zagranicznych Artura Nowaka-Fara na temat udziału Polski w pracach Unii Europejskiej od stycznia do czerwca 2014 r., w trakcie przewodnictwa Grecji w Radzie UE. Wysłuchano także informacji o realizacji Rządowego Programu Ochrony Cyberprzestrzeni Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2011–2016 i podejmowanych działaniach mających chronić przed inwigilacją najważniejsze osoby w państwie. Informację przedstawił wiceminister administracji i cyfryzacji Roman Dmowski. Podczas posiedzenia wyrażono zgodę na powołanie Wojciecha Wiewiórowskiego na stanowisko generalnego inspektora ochrony danych osobowych.

Senat zdecydował o wniesieniu do Sejmu 4 projektów ustaw: o zmianie ustawy o kuratorach sądowych, o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw. Odrzucono natomiast 2 projekty: o zmianie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych oraz o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Senat podjął uchwałę w sprawie zmiany Regulaminu Senatu, zgodnie z którą Komisja Rodziny i Polityki Społecznej będzie nosić nazwę Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej. 

Minutą ciszy Izba uczciła zmarłego 24 lipca 2014 r. we Wrocławiu senatora VI i VII kadencji Władysława Sidorowicza.

Ustawa o zmianie ustawy o drogach publicznych, ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz ustawy o transporcie drogowym – przyjęta z poprawkami

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 25 lipca 2014 r., z inicjatywy poselskiej, modyfikuje przepisy dotyczące kar za naruszenie obowiązku uiszczenia tzw. opłaty elektronicznej za przejazd drogami krajowymi. Nowela ujednolica także zasady zwolnień z tej opłaty. W myśl nowych przepisów wszystkie pojazdy służb mundurowych, specjalnych i ratowniczych, a nie tylko uprzywilejowane, będą zwolnione z opłaty elektronicznej za przejazd autostradami niezależnie od wykonywanych zadań. Obecnie od tej opłaty zwolnione są pojazdy: sił zbrojnych, służb ratowniczych, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Więziennej, Inspekcji Transportu Drogowego, Służby Celnej oraz policji, a także pojazdy zarządcy dróg krajowych wykorzystywane do utrzymania tych dróg. Nowelizacja przewiduje uzupełnienie katalogu służb o pojazdy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Ze zwolnienia z opłaty elektronicznej będą także korzystać pojazdy Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa oraz pojazdy służb ratownictwa górniczego.

Zgodnie z nowymi przepisami odpowiedzialność administracyjną za większość naruszeń obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej będzie ponosił właściciel pojazdu, a nie jak do tej pory kierujący. Nowela wprowadza też zasadę, że nie może zostać nałożona więcej niż jedna kara administracyjna za naruszenia w trakcie jednej doby. Znacznie zmniejszy również wysokość kar przewidzianych w ustawie. Do kontroli prawidłowości uiszczenia opłaty elektronicznej oraz nałożenia i pobierania kar pieniężnych uprawniony będzie tylko główny inspektor transportu drogowego. W wypadku, gdy zostanie stwierdzona okoliczność uzasadniająca nałożenie kary pieniężnej na zagraniczny podmiot mający siedzibę albo miejsce zamieszkania w państwie, z którym Polska nie jest związana umową lub porozumieniem o współpracy we wzajemnym dochodzeniu należności, osoba przeprowadzająca kontrolę pobierze kaucję w wysokości odpowiadającej przewidywanej karze pieniężnej. Jeżeli kaucja nie zostanie pobrana, osoba przeprowadzająca kontrolę skieruje lub usunie pojazd, na koszt podmiotu obowiązanego, na najbliższy wyznaczony przez starostę parking strzeżony. Zwrot pojazdu z parkingu nastąpi po przekazaniu kaucji. Postępowania w sprawie nałożenia kar pieniężnych nie będą wszczynane, jeżeli od dnia popełnienia naruszenia upłynęło 180 dni. Ustawa wejdzie w życie po 3 miesiącach od ogłoszenia.

Wprowadzenie 3 poprawek do nowelizacji zaproponowała Komisja Gospodarki Narodowej, kolejną zmianę postulowała mniejszość tej komisji. W trakcie debaty wnioski o charakterze legislacyjnym przedstawili senatorowie Marek Martynowski i Andrzej Owczarek. W wyniku głosowania akceptację Izby uzyskały 4 spośród 7 zaproponowanych zmian. Całość nowelizacji poparło 58 senatorów, nikt nie był przeciw, a 19 osób wstrzymało się od głosu. Przyjęte poprawki miały przede wszystkim charakter doprecyzowujący. Zmodyfikowano m.in. art. 4 noweli, przesądzając, że bez względu na to, czy zostało wszczęte postępowanie administracyjne jednakowo traktowani będą wszyscy, którzy popełnili naruszenie przed dniem jej wejścia w życie. Poważne zastrzeżenia Senatu wzbudziła także treść art. 4 ust. 2. W związku z tym uzupełniono jego treść, wskazując, że jeżeli naruszenie zostało popełnione przed dniem wejścia w życie nowelizacji, to umarza się wszczęte już postępowanie.

Teraz senackie poprawki rozpatrzy Sejm. 

Ustawa o charakterystyce energetycznej budynków – przyjęta z poprawkami

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 25 lipca 2014 r., z inicjatywy rządu, stanowi transpozycję części postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków do krajowego porządku prawnego. Dotychczas te kwestie uregulowane były w prawie budowlanym. Potrzeba wdrożenia dyrektywy wymusiła ujęcie ich w nowym akcie prawnym. Nowa ustawa zapewnia weryfikację świadectw charakterystyki energetycznej oraz protokołów z przeglądów systemu ogrzewania, w tym kotłów i systemu klimatyzacji, przez niezależny organ. Wprowadza obowiązek podawania informacji dotyczącej efektywności energetycznej budynków w reklamach w wypadku, gdy dla budynku sporządzono już świadectwo. Zakłada także obowiązek posiadania świadectwa dla budynków zajmowanych przez organy wymiaru sprawiedliwości, prokuraturę oraz organy administracji publicznej, w których odbywa się obsługa interesantów, o powierzchni większej niż 500 m2. Od lipca 2015 r. próg dotyczący powierzchni użytkowej zostanie obniżony do 250 m2. Takie świadectwo musi być umieszczone w widocznym miejscu. W widocznym miejscu muszą być także umieszczone świadectwa charakterystyki energetycznej w wypadku budynków o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 m2, w których są świadczone usługi dla ludności, w szczególności dworców, lotnisk, muzeów, hal wystawienniczych. Ponadto ustawa zawiera upoważnienie dla ministra finansów do określenia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa lokalnego, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa w drodze rozporządzenia szczegółowego zakresu obowiązków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej osoby sporządzającej świadectwa charakterystyki energetycznej budynku lub jego części. W myśl nowych przepisów, inwestorzy budujący bez zamiaru sprzedaży lub najmu osobie trzeciej nie będą objęci obowiązkiem sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. W ustawie podtrzymano jednak obowiązek sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej w wypadku sprzedaży oraz najmu budynku lub jego części, przy czym regulacja wprowadza mechanizm umożliwiający opracowanie świadectwa na koszt zbywającego lub wynajmującego w sytuacji zaniechania obowiązku przez te osoby lub podmioty. Koszt sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego wynosi obecnie 70–350 zł, w wypadku budynku jednorodzinnego jest to 300–1000 zł, a wielorodzinnego – od 500 zł do nawet 5 tys. zł, w zależności od przeznaczenia powierzchni użytkowej budynku lub jego części oraz zastosowanych systemów ogrzewania i klimatyzacji.

Ustawa zakłada, że z przygotowania świadectw charakterystyki energetycznej zwolnione będą domy budowane na własny użytek. Obowiązek sporządzania świadectw nie będzie też dotyczył m.in. zabytkowych kamienic, kościołów, a także budynków mieszkalnych, przeznaczonych do użytkowania nie dłużej niż cztery miesiące w roku. Nowe przepisy zakładają także, by takie świadectwa nie dotyczyły budynków przemysłowych i gospodarczych, które nie mają instalacji zużywających energię. Przewidują również, że jeżeli w ramach osiedla budynki jednorodzinne mają takie same rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe i instalacyjne, a jeden z nich posiada świadectwo charakterystyki energetycznej, wówczas pozostałe będą mogły z niego korzystać. Regulacja rozszerza też katalog osób, które będą mogły sporządzać świadectwa energetyczne. Będą to inżynierowie i osoby z uprawnieniami budowlanymi. Obecnie są to osoby z wyższym wykształceniem i ukończonymi studiami podyplomowymi w tym zakresie lub zdanym egzaminem państwowym.

Świadectwo charakterystyki energetycznej ma być ważne 10 lat. Jeśli jednak np. w wyniku prowadzonych robót budowlanych zmieni się charakterystyka energetyczna budynku lub jego części, straci ono ważność przed upływem tego terminu. Zgodnie z ustawą minister odpowiedzialny za sprawy budownictwa będzie prowadził w systemie teleinformatycznym centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków. Znajdą się tam m.in. świadectwa, a także osoby uprawnione do ich sporządzania oraz do kontroli systemu ogrzewania lub klimatyzacji. Za kontrole świadectw ma odpowiadać minister infrastruktury i rozwoju. Będzie on też nadzorował opracowanie krajowego planu działań, którego celem ma być zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii. Chodzi o to, by budynki spełniały takie wymogi techniczne, które pozwolą im zużywać jak najmniej ciepła do ogrzewania zimą. Podstawowe przepisy ustawy mają wejść w życie po 6 miesiącach od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Komisja Gospodarki Narodowej wniosła o wprowadzenie 7 poprawek do ustawy o charakterystyce energetycznej budynków. W trakcie debaty 4 zmiany zgłosili senatorowie Stanisław Iwan i Jan Michalski. W wyniku kolejnych głosowań Senat zaakceptował 10 poprawek. Stanowisko w sprawie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków przyjęto 62 głosami, przy 14 głosach przeciw i 1 wstrzymującym. Część senackich poprawek wynikała z konieczności doprecyzowania zawartych w niej terminów w celu ujednolicenia ich z określeniami funkcjonującymi w systemie prawa. Ponadto Senat uznał za niezasadne utrzymanie wymogu sprawdzania w trakcie kontroli wykonania zaleceń z poprzedniej kontroli. Uściślono także wymagania dotyczące protokołu kontroli systemów ogrzewania i klimatyzacji, wskazując, że ma on zawierać ocenę sprawności, a nie pracy tych systemów. Zgodnie z kolejną poprawką, świadectwa energetyczne budynków będą mogły przygotowywać osoby z tytułem inżyniera, inżyniera architekta, inżyniera architekta krajobrazu, inżyniera pożarnictwa, magistra inżyniera architekta, magistra inżyniera architekta krajobrazu, magistra inżyniera pożarnictwa albo magistra inżyniera.

Teraz senackie poprawki rozpatrzy Sejm. 

Senat wprowadził poprawki do ustawy o zmianie ustawy o bateriach i akumulatorach oraz niektórych innych ustaw

Sejm rozpatrzy zmiany zaproponowane przez Senat do nowelizacji ustawy o bateriach i akumulatorach. Stanowisko w tej sprawie poparło 58 senatorów, a 19 było przeciwnych. Z wnioskiem o wprowadzenie zmian wystąpiły Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Środowiska, a także senator Jadwiga Rotnicka. Zaakceptowane przez Senat poprawki przywracają częściowo wcześniejsze przepisy dotyczące przetwarzania baterii i akumulatorów kwasowo-ołowiowych w zakładach recyklingu. Niektóre rozwiązania przyjęte przez Sejm uznano za zbyt liberalne, ponieważ pozwalają na wieloetapowy recykling czy utylizację baterii i akumulatorów przez kilka zakładów. Zgodnie z propozycją Senatu recykling i utylizacja mają przebiegać w jednym zakładzie. Takie rozwiązanie, zdaniem Izby, gwarantuje, że proces zagospodarowania tych odpadów nie będzie powodować zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska. Niższa ma być też opłata na kampanie ekologiczne, jaką firmy płacą za wprowadzenie kilograma baterii i akumulatorów na rynek.  W myśl senackiej poprawki przedsiębiorstwa za kilogram wprowadzanych na rynek baterii czy akumulatorów mają płacić 3 grosze, a nie 5, jak postanowił Sejm. Obecnie firmy płacą na kampanie edukacyjne opłatę wynoszącą 1/10 procenta przychodów od wprowadzonych do obrotu baterii czy akumulatorów. Na wniosek senator Jadwigi Rotnickiej Senat podzielił pogląd, że zastosowanie stawki opłaty w wysokości 5 groszy, czyli ponad dwukrotnie wyższej, niż było to proponowane w projekcie rządowym, prowadziłoby do nadmiernego obciążenia branży producentów i importerów baterii i akumulatorów i w konsekwencji mogłoby doprowadzić do wzrostu kosztów produkcji, a co za tym idzie wzrostu cen dla końcowych użytkowników, w szczególności akumulatorów samochodowych oraz przemysłowych. Jak oceniła senator Jadwiga Rotnicka podczas debaty, Sejm nie uzasadnił, dlaczego kwota na kampanie edukacyjne miała być tak wysoka. W imieniu rządu tę zmianę poparł wiceminister środowiska Janusz Ostapiuk. „Proponowaliśmy 2 grosze, a każda kwota powyżej przeznaczona na edukację ekologiczną będzie przyjęta z radością, bo pieniądze na edukację są potrzebne i będą dobrze wykorzystane” – stwierdził.

W intencji projektodawcy rozpatrzona przez Senat nowelizacja, uchwalona na 71. posiedzeniu Sejmu, 11 lipca 2014 r., z inicjatywy Rady Ministrów, zmierza do uszczelnienia systemu gospodarowania zużytymi bateriami i akumulatorami, a także doprecyzowania przepisów w celu uzyskania pełnej zgodności z przepisami dyrektywy 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylającej dyrektywę 91/157/EWG. Ponadto uzupełnia obowiązujące regulacje w związku z rozporządzeniem Komisji Europejskiej nr 493/2012 z 11 czerwca 2012 r., ustanawiającym szczegółowe przepisy dotyczące obliczania wydajności recyklingu dla procesów recyklingu zużytych baterii i akumulatorów. Nowela przewiduje, że od 2015 r. firmy wprowadzające na rynek baterie lub akumulatory znajdą się obowiązkowo w specjalnym rejestrze. Będą także zobowiązane do zorganizowania i sfinansowania zbierania, przetwarzania, recyklingu i unieszkodliwiania zużytych baterii i akumulatorów. Uproszczona zostanie treść wpisów w ewidencji baterii i akumulatorów wprowadzanych do obrotu –  wystarczyć będzie podanie ich rodzaju i masy. Nowelizacja zawiera korzystne rozwiązania dla przedsiębiorców sprzedających niewielkie ilości baterii i akumulatorów (do 1 kg baterii lub akumulatorów przenośnych oraz do 100 kg w wypadku baterii lub akumulatorów przemysłowych i samochodowych). Zakłada, że przedsiębiorcy będą mogli uzyskać u marszałka województwa m.in. zwolnienie z uiszczania opłaty produktowej, organizowania i finansowania zbierania, przetwarzania, recyklingu i unieszkodliwiania zużytych baterii i akumulatorów, zawierania umów z firmami zbierającymi te odpady oraz prowadzącymi zakład ich przetwarzania.

Nowela uzupełnia i doprecyzowuje niektóre definicje, a także wprowadza definicję eksportu i podmiotu pośredniczącego. W kwestii dotyczącej wprowadzania do obrotu baterii i akumulatorów nowelizacja rezygnuje z określania wymogów w zakresie maksymalnych zawartości rtęci w ogniwach guzikowych. Mając na względzie wymogi dotyczące obliczania wydajności recyklingu dla procesów recyklingu zużytych baterii i akumulatorów, przewidziane przepisami rozporządzenia Komisji Europejskiej z 11 czerwca 2012 r., ustawa wprowadza regulacje dotyczące obowiązku sporządzania i przedkładania właściwemu marszałkowi województwa, przewidzianych w tym rozporządzeniu sprawozdań z osiągniętego poziomu efektywności recyklingu. Nowela reguluje także realizację szeregu obowiązków leżących po stronie wprowadzających baterie lub akumulatory, w tym również w zakresie prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych, przez podmioty pośredniczące na podstawie umowy (zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności). W celu pełnego wdrożenia postanowień dyrektywy 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 6 września 2006 r. nowelizacja wprowadza regulację uwzględniającą kryterium gęstości zaludnienia przy ustalaniu usytuowania punktów zbierania oraz miejsc odbioru zużytych baterii lub zużytych akumulatorów. Modyfikując postanowienia dotychczasowej ustawy, ustawodawca zrezygnował z obowiązku prowadzenia przez wprowadzającego baterie lub akumulatory ewidencji baterii i akumulatorów z uwzględnieniem liczby wprowadzanych do obrotu baterii i akumulatorów. W intencji projektodawcy, rezygnacja z ewidencji prowadzonej w sztukach, a pozostawienie jej tylko w zakresie masy wprowadzonych do obrotu baterii i akumulatorów, spowoduje znaczne uproszczenie dla wprowadzających baterie lub akumulatory. Ponadto ustawa wprowadza istotne zmiany dotyczące publicznych kampanii edukacyjnych, obejmujących wszelkie działania mające na celu podnoszenie stanu świadomości ekologicznej społeczeństwa w kwestii prawidłowego postępowania z odpadami w postaci zużytych baterii i zużytych akumulatorów. Nowela zmienia zasady ustalania wysokości opłaty na publiczne kampanie edukacyjne. Wprowadzający baterie lub akumulatory będzie miał możliwość samodzielnego finansowania kampanii edukacyjnych lub przekazania środków na odpowiedni rachunek urzędu marszałkowskiego. Marszałkowie województw będą zaś środki te przekazywać na rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Istotna zmiana dotyczy rezygnacji z nakładania na marszałków województw obowiązku realizacji zadań w zakresie prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych. W intencji ustawodawcy, ma to uprościć procedurę dysponowania środkami i umożliwić prowadzenie publicznych kampanii edukacyjnych także innym podmiotom poza urzędami marszałkowskimi i wprowadzającymi baterie lub akumulatory. Ustawa modyfikuje zasady pobierania opłaty depozytowej i zakłada, że nie będzie ona pobierana w wypadku sprzedaży baterii i akumulatorów przemysłowych, które powinny być zagospodarowywane zgodnie z ustawą o odpadach.  Nowe przepisy przewidują, że opłata depozytowa pobierana będzie przy sprzedaży baterii i akumulatorów samochodowych kwasowo-ołowiowych od użytkowników końcowych niebędących przedsiębiorcami. Doprecyzowano ponadto, że opłata depozytowa powinna być pobierana przez sprzedawców detalicznych przy sprzedaży baterii i akumulatorów samochodowych kwasowo-ołowiowych, z wyłączeniem sprzedaży ich jako przynależność albo część składowa innych urządzeń. Ustawa stanowi, że baterie i akumulatory wprowadzane do obrotu nie będą mogły zawierać więcej niż 0,0005% (wagowo) rtęci. Wcześniej uchylono wyjątek dla tzw. baterii guzikowych, które będą mogły zawierać do 2% (wagowo) rtęci. Nowe przepisy przewidują też zobowiązanie od 2017 r. producentów sprzętu zawierającego baterie lub akumulatory do takiego jego projektowania, aby zabudowane ogniwa mogły być usunięte przez serwis.

Ustawa o zmianie ustawy o rencie socjalnej i ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – przyjęta bez poprawek

Senat jednomyślnie, 77 głosami, poparł nowe przepisy dotyczące renty socjalnej, uchwalone przez Sejm na 72. posiedzeniu, 25 lipca 2014 r., z inicjatywy Rady Ministrów. Z wnioskiem w tej sprawie wystąpiła Komisja Rodziny i Polityki Społecznej. Nowelizacja, wykonująca wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 25 czerwca2013 r., przewiduje, że do uzyskania renty socjalnej nie będzie wymagane przebywanie na terytorium Polski, a jedynie posiadanie w naszym kraju miejsca zamieszkania. Dotychczas osoba opuszczająca Polskę bez względu na cel wyjazdu traciła uprawnienie do tego świadczenia. Renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18. roku życia lub przed ukończeniem 25. roku życia w trakcie nauki. Wynosi 84% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy; może zostać zawieszona, jeśli osoba uprawniona osiągnęła w danym miesiącu przychód przekraczający 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W swoim orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny orzekł, że wymóg przebywania na terytorium Polski jest nieracjonalny i oderwany od istoty renty socjalnej. Jak uzasadniano, taka regulacja „uderza w godność osoby uprawnionej do renty socjalnej i pozbawia ją prawa do godnego życia, w tym do ukończenia studiów za granicą”. Zmiany mają objąć nie tylko obywateli polskich, ale też spełniających określone w ustawie kryteria cudzoziemców, obywateli państw członkowskich UE, państw członkowskich EFTA oraz członków ich rodzin, jeżeli posiadają prawo pobytu na terytorium RP. Prawo do renty socjalnej ma podlegać zawieszeniu w razie osiągania przychodów za granicą. Przepisy w tym względzie mają być identyczne jak w wypadku przychodów osiąganych przez rencistów w Polsce. Spowodowało to m.in. konieczność wskazania zasad przeliczania na złote polskie przychodu osiągniętego przez osoby uprawnione w obcej walucie.

Nowelizacja wprowadza też zmiany do ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Przewiduje, że w wypadku zawieszenia renty socjalnej z powodu przychodów przekraczających określone progi prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego wygasa po upływie 90 dni od dnia ustania ubezpieczenia zdrowotnego w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Nowela zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Na podpis prezydenta czeka nowelizacja ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, zaakceptowana przez Senat na wniosek Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Stanowisko w tej sprawie poparło 59 senatorów, a 18 było przeciwnych. Ustawa, uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 25 lipca 2014 r., na podstawie projektu poselskiego, wprowadza 95 zmian do ustawy o wspieraniu pieczy zastępczej. Modyfikuje także przepisy 6 innych ustaw, spośród których najbardziej rozbudowane są zmiany w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Nowela zawiera m.in. modyfikacje w finansowaniu pobytu dzieci w zakładach opiekuńczo-leczniczych. Są do nich kierowane m.in. dzieci pozbawione opieki rodziców, które ze względu na stan zdrowia nie mogą przebywać w rodzinach zastępczych ani w domach dziecka. Mogą w nich przebywać także dzieci, które mają rodziców, wymagają jednak specjalistycznej opieki. W zakładach opiekuńczo-leczniczych udzielane są stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne. Koszty ich udzielania pokrywa Narodowy Fundusz Zdrowia, który nie finansuje jednak zakwaterowania i wyżywienia. Koszty pobytu dzieci objętych pieczą zastępczą ponosi starosta lub – także finansowana przez powiat – placówka opiekuńczo-wychowawcza, w której przebywa dziecko. Zgodnie z nowymi przepisami pobyt dziecka w tych placówkach będzie finansował ten powiat, na terenie którego przyszło ono na świat. W nowelizacji zapisano również, że „jeżeli nie można ustalić powiatu właściwego ze względu na miejsce urodzenia dziecka, właściwy do ponoszenia opłaty jest powiat miejsca siedziby sądu, który orzekł o umieszczeniu dziecka w zakładzie opiekuńczo-leczniczym”. Kolejna zmiana dotyczy nierozdzielania małoletniej matki przebywającej w pieczy zastępczej od dziecka. Nowela zmniejsza także – z 20 do 15 – liczbę rodzin objętych w tym samym czasie opieką jednego asystenta rodziny. Zmiana ta wejdzie w życie od 1 stycznia 2015 r.

W myśl nowych przepisów instytucje przeprowadzające ocenę sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej i kwalifikujące je do przysposobienia „są obowiązane do wysłuchania dziecka, jeżeli jego wiek i stopień dojrzałości na to pozwalają”. Stosownie do okoliczności mają one uwzględniać zdanie dziecka. Ponadto ustawa doprecyzowuje termin przewidziany na uregulowanie prawnej sytuacji dziecka przebywającego w pieczy zastępczej, przewidując, że ma on wynosić 18 miesięcy. Modyfikuje również przepisy dotyczące placówek wsparcia dziennego. Chodzi o ich wspólną obsługę ekonomiczno-administracyjną i organizacyjną. Nowela stanowi, że zezwolenie na prowadzenie placówki ma wydawać, cofać lub odmawiać jego wydania także starosta. Dodano również przepis dotyczący kontroli wójta nad tymi placówkami. Nowelizacja rozbudowuje uregulowania w zakresie obowiązku gromadzenia i przekazywania informacji i dokumentacji dotyczących dziecka, a także kontroli sprawowanej przez zarząd powiatu. W stosunku do rodzinnej pieczy zastępczejustawa wprowadza liczne uszczegółowienia, dotyczące m.in. wymagań w stosunku do osób, którym powierza się pełnienie funkcji rodziny zastępczej (niezawodowej, zawodowej) lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka. Zgodnie z nowelizacją od 1 stycznia 2015 r. koordynator rodzinnej pieczy zastępczej nie będzie mógł mieć pod opieką więcej niż 15 rodzin zastępczych lub rodzinnych domów dziecka (obecnie ustawa przewiduje nie więcej niż 30). Nowela modyfikuje także przepisy określające otrzymywanie środków finansowych (dofinansowania do wypoczynku, kosztów utrzymania) przez rodzinę zastępczą i rodzinny dom dziecka, nie pogarszając ich sytuacji w stosunku do obecnych rozwiązań. Ponadto doprecyzowuje przepisy związane z indywidualnym usamodzielnianiem, opiekunem osoby usamodzielnianej, a także wydatkami na finansowanie pomocy na kontynuowanie nauki i usamodzielnianie. Wprowadza także zmiany do działu dotyczącego postępowania adopcyjnego, obejmujące m.in. regulacje ustawowe w zakresie karty dziecka, przysposobienia krajowego, przysposobienia międzynarodowego, kandydatów do przysposobienia dziecka, kontroli nad ośrodkami adopcyjnymi.

Ustawa modyfikuje także przepisy określające otrzymywanie środków finansowych (dofinansowania do wypoczynku, kosztów utrzymania) przez rodzinę zastępczą i rodzinny dom dziecka, nie pogarszając ich sytuacji w stosunku do obecnych rozwiązań. Nowelizacja wzmacnia też kompetencje kontrolne wojewodów oraz innych jednostek samorządu. Podmioty te będą miały możliwość wstępu np. do rodziny zastępczej lub placówki opiekuńczej w ciągu całej doby, również w nocy, jednak tylko w wypadku zagrożenia zdrowia lub życia dziecka. Zmiany upoważniają organy kontroli do podejmowania pilnych interwencji przy „zapewnieniu zasady proporcjonalności stosowanych środków w zależności od okoliczności”.

Przyjęcie nowelizacji pozytywnie ocenił  Związek Powiatów Polskich. Źle się jednak stało, że nadal nie wskazano w niej źródła finansowania przez samorządy dodatkowych zadań. Według Koalicji na rzecz Rodzin Opieki Zastępczej, nowela ustawy o pieczy zastępczej wprowadza szereg dobrych rozwiązań, ale jak przypomniano, kluczem do tego, by zapewniać dzieciom dobrą opiekę w rodzinach, są ludzie.

Ustawa o specjalnym podatku węglowodorowym – przyjęta bez poprawek

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 25 lipca 2014 r., z inicjatywy Rady Ministrów, wprowadza system opodatkowania wydobywanych kopalin, m.in. ropy i gazu. Całkowitym obciążeniem inwestora ma być – pobierana przez państwo – renta surowcowa o docelowej wysokości około 40%. Ma ją tworzyć specjalny podatek węglowodorowy, którego stawka wyniesie od 0 do 25%, w zależności od relacji przychodów do wydatków oraz podatek od wydobycia niektórych kopalin (w wypadku gazu konwencjonalnego stawka wyniesie 3%, a gazu niekonwencjonalnego 1,5%, w wypadku ropy konwencjonalnej będzie to natomiast 6%, a niekonwencjonalnej 3%). W opinii rządu, stworzy to stabilne warunki dla działalności wydobywczej w Polsce. W myśl ustawy, firmy, które będą wydobywały w Polsce gaz z łupków, od 2020 r. zaczną płacić specjalne podatki. Nowe przepisy przewidują, że opłata eksploatacyjna realizowana na rzecz gmin, powiatów, województw i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ma wzrosnąć z 6 do 24 zł za 1 tys. m³ w wypadku gazu i z 36 do 50 zł za tonę w wypadku ropy.

Komisja Gospodarki Narodowej wnosiła o przyjęcie ustawy o podatku węglowodorowym bez poprawek. Podczas debaty senackiej wiceminister finansów Janusz Cichoń przekonywał, że stworzy ona stabilne warunki dla działalności wydobywczej w Polsce. Zgodnie z nią firmy, które będą wydobywały w Polsce gaz z łupków, od 2020 r. zaczną płacić specjalne podatki. Jak mówił jednostkowy koszt wydobycia wynosi około 400 zł, podczas gdy cena gazu taryfowego to około 1300 zł. Potencjalny zysk wynosi więc około 900 zł. Rząd uznał, że tym zyskiem przedsiębiorcy powinni podzielić się z państwem.

W trakcie dyskusji senator Grzegorz Bierecki zgłosił 2 poprawki, m.in. dotyczącą „sposobu rozliczania podatku od węglowodorów”. Zdaniem senatora nowy podatek uderzy przede wszystkim w polskie firmy – PGNiG i Lotos, ponieważ to te spółki będę płacić podatek węglowodorowy przez najbliższych kilka lat. Wpływy z podatku od niekonwencjonalnych źródeł energii czyli od np. od gazu łupkowego resort finansów szacuje na nieco ponad 60 mln zł, 1 mld mają natomiast przynieść polskie przedsiębiorstwa. W wypadku PGNiG może to być około 1/3 budżetu inwestycyjnego, czego skutkiem będzie obniżenie zdolności w wydobyciu gazu łupkowego.

W wyniku głosowania Senat (55 głosów za, 21 przeciw i 1 wstrzymujący) poparł stanowisko Komisji Gospodarki Narodowej i przyjął bez poprawek ustawę o podatku węglowodorowym.

Ustawa zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Ordynacja podatkowa – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych Senat zaakceptował nowelizację ustawy o podatku VAT. Uchwałę w tej sprawie poparło 55 senatorów, a 22 osoby wstrzymały się od głosu.Nowela, uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 25 lipca 2014 r., z przedłożenia rządowego, przewiduje  uproszczenie rozliczeń podatku VAT, m.in. dla usług telekomunikacyjnych świadczonych w innych krajach Unii Europejskiej. Nowe przepisy implementują dyrektywę Rady 2013/61/UE z 17 grudnia 2013 r. zmieniającą dyrektywy 2006/112/WE i 2008/118/WE w odniesieniu do francuskich regionów najbardziej oddalonych, a w szczególności Majotty, a także art. 5 dyrektywy Rady 2008/8/WE z 12 lutego 2008 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do miejsca świadczenia usług. Nowelizacja zakłada opodatkowanie podatkiem VAT usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych „na rzecz osób niebędących podatnikami w miejscu ich konsumpcji”, w państwach Unii Europejskiej, w których podatnicy ci nie mają siedziby działalności gospodarczej. Oznacza to, że podatek VAT od tych usług będzie przypisany państwu członkowskiemu, w którym odbiorca usług (konsument) jest zlokalizowany. Aby nowe zasady określania miejsca świadczenia nie oznaczały dla usługodawców znaczącego obciążenia administracyjnego związanego z koniecznością rejestracji w każdym państwie członkowskim, w którym siedzibę ma usługobiorca, ustawa zakłada uproszczony system rozliczania podatku VAT, analogiczny do obecnie funkcjonującego w odniesieniu do usług elektronicznych świadczonych przez podmioty zagraniczne spoza UE. Uproszczenie przewidziane jest dla wszystkich podatników świadczących wskazane 3 rodzaje usług – zarówno dla podatników na terytorium UE (procedura unijna), jak i dla podmiotów zlokalizowanych poza Unią (procedura nieunijna). Podatnik, który wybierze rozliczanie podatku VAT za pomocą tej procedury, może zarejestrować się w małym punkcie kompleksowej obsługi w danym państwie członkowskim (państwo członkowskie identyfikacji), w którym będzie składać drogą elektroniczną kwartalną deklarację VAT i wpłacać należną wszystkim państwom członkowskim UE kwotę VAT. Kwoty VAT będą przez administracje przekazywane do właściwych państw członkowskich konsumpcji, czyli tam, gdzie znajdują się odbiorcy tych usług. Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2015 r., z wyjątkiem przepisu dotyczącego wyłączenia z traktowania jako terytorium Unii Europejskiej określonych terytoriów francuskich. Przepis ten wejdzie w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 1 stycznia 2014 r. Ponadto ustawa przewiduje, że 1 października 2014 r. wejdą w życie przepisy umożliwiające złożenie zgłoszenia informującego o zamiarze skorzystania z procedury szczególnej rozliczania podatku od towarów i usług lub podatku od wartości dodanej należnego z tytułu świadczenia wskazanych w ustawie usług.

Teraz ustawa zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Senat wprowadził poprawki do ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Kosmicznej

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 25 lipca 2014 r., na podstawie projektu poselskiego, zakłada utworzenie Polskiej Agencji Kosmicznej (PAK). W intencji ustawodawcy ma ułatwić polskim firmom pozyskiwanie środków z Europejskiej Agencji Kosmicznej. Lepsza ma też być współpraca nauki z biznesem w tej dziedzinie. Zdaniem projektodawcy agencja przyczyni się do usuwania barier w rozwoju firm i instytucji badawczo-rozwojowych z sektora kosmicznego. PAK ma mieć charakter agencji wykonawczej, której podstawowe zasady funkcjonowania są określone w ustawie o finansach publicznych. Będzie prowadzić badania przestrzeni kosmicznej i wykorzystywać je w rozwoju technologii kosmicznych  dla celów przemysłowych, obronnych i bezpieczeństwa państwa, a także nauki. Działalnością agencji będzie kierował prezes, powoływany przez prezesa Rady Ministrów w drodze konkursu. Prezes agencji będzie natomiast powoływał 2 wiceprezesów, a w wypadku utworzenia oddziałów terenowych ich dyrektorów. W PAK ma być utworzona rada agencji stanowiąca organ nadzorczy i doradczy, składająca się z 9 przedstawicieli administracji rządowej („pełniących funkcje co najmniej na szczeblu dyrektora departamentu”) i 4 przedstawicieli nauki i przemysłu rekomendowanych przez Polską Akademię Nauk i ministra właściwego do spraw gospodarki. Kadencja członka rady będzie trwała 5 lat.

Jak napisano w uzasadnieniu projektu, Polska, uczestnicząc w Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), wpłaca do niej kwotę rzędu kilkudziesięciu mln euro rocznie. Polski sektor kosmiczny, mimo swojego potencjału i chęci, w minimalnym stopniu bierze udział w programach ESA. PAK będzie koordynować działania sektora, które obecnie są rozproszone między różne instytucje i resorty, identyfikować ciekawe i ważne zastosowania, tworzyć własne laboratoria, usprawniać dzielenie się wiedzą. Koszty funkcjonowania agencji oszacowano na 5–10 mln zł rocznie. Sejm postanowił, że siedzibą agencji będzie Warszawa. Do końca 2017 r. Polska ma funkcjonować w ESA na specjalnych warunkach, dzięki czemu nasze wnioski są oceniane na bardziej konkurencyjnych warunkach niż z innych krajów ESA. Przez pierwszych 5 lat naszego członkostwa w ESA 45% opłacanej przez nas rocznej składki (około 20 mln euro) będzie wracało do Polski w ramach projektów realizowanych przez nasze firmy. Później to właśnie dzięki PAK ma nam być łatwiej walczyć o cześć tych środków.

Swoje stanowiska w sprawie ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Kosmicznej przedstawiły komisje: Gospodarki Narodowej oraz Nauki, Edukacji i Sportu, które zaproponowały wprowadzenie do niej 41 poprawek. W trakcie debaty wnioski o charakterze legislacyjnym zgłosili także senatorowie Wojciech Skurkiewicz, Piotr Wach, Kazimierz Wiatr i Edmund Wittbrodt. W kolejnych głosowaniach Izba poparła 41 zmian. Całość ustawy przyjęto 56 głosami, przy 19 wstrzymujących. Część poprawek ma charakter porządkujący, doprecyzowujący i dostosowujący ustawę do innych ustaw. Zmieniono m.in. nazwę ustawy na ustawę o Polskiej Agencji Kosmicznej i dostosowano ją do nowelizacji ustawy o działach administracji rządowej. Uporządkowano przepisy dotyczące wyłaniania członków rady agencji. Druga grupa poprawek dotyczy zmiany struktury organizacyjnej agencji. Zdaniem Senatu niedopuszczalna jest sytuacja wykonywania nadzoru nad prezesem PAK zarówno przez premiera, jak i radę agencji. W związku z tym Senat postanowił, że jedynym organem agencji będzie jej prezes. Rada będzie pełniła funkcje przy prezesie i będzie miała kompetencje opiniodawczo-doradcze. W związku z tym Izba zaproponowała, by nabór na prezesa agencji przeprowadzał zespół powołany przez szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Premier, powołując prezesa, wyłonionego w wyniku konkursu, będzie miał obowiązek zasięgać opinii ministrów: gospodarki, obrony i nauki oraz Rady Agencji. Senat przesądził także o zadaniach wiceprezesów PAK – jeden z nich będzie wiceprezesem ds. nauki, a drugi – ds. spraw obronnych. Ponadto Izba, stojąc na stanowisku, że nie wszystkie jednostki sektora finansów publicznych powinny znajdować się w Warszawie, postanowiła, iż siedzibą agencji będzie Gdańsk.

Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – przyjęta z poprawkami

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 24 lipca 2014 r., z inicjatywy posłów Platformy Obywatelskiej, wprowadza zmiany procedury cywilnej dotyczące realizacji zasady jawności postępowania w zakresie dostępu do akt sprawy, treści protokołu pisemnego (tzw. protokołu skróconego), organu procesowego decydującego o sporządzeniu transkrypcji protokołu, formy ugody sądowej, zasad sporządzania (wygłaszania) uzasadnienia wyroków wydawanych w pierwszej i drugiej instancji, a także przebiegu postępowania przed sądem apelacyjnym. Ustawa przyznaje stronom i uczestnikom postępowania prawo do otrzymywania zapisu obrazu i dźwięku. Jeżeli sprzeciwia się temu jednak ważny interes publiczny lub prywatny albo posiedzenie odbyło się przy drzwiach zamkniętych z akt sprawy, wydaje się jedynie zapis dźwięku. Strony i uczestnicy postępowania będą mieli również prawo do otrzymywania treści protokołów i pism w postaci elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Ustawa nowelizuje art. 158 k.p.c. w zakresie treści protokołu pisemnego sporządzanego wraz z zapisem elektronicznym (tzw. protokołu skróconego) oraz organu procesowego decydującego o sporządzeniu transkrypcji części protokołu, dopuszczając zamieszczanie w protokole skróconym wniosków i twierdzeń stron (zamiast nich możliwe będzie powołanie się na pisma przygotowawcze), wyników postępowania dowodowego oraz innych okoliczności istotnych dla przebiegu posiedzenia. Druga z istotnych zmian do tego artykułu przewiduje przekazanie przewodniczącemu prawa zarządzania transkrypcji części protokołu sporządzonego za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk lub obraz i dźwięk. Obecnie transkrypcję części protokołu zarządza prezes sądu na wniosek przewodniczącego. W ocenie autorów projektu zaproponowane zmiany przyczynią się do ułatwienia i przyspieszenia pracy zarówno sędziom, stronom postępowania, jak i pełnomocnikom procesowym.

Ponadto ustawa wprowadza zmiany pozwalające na zamieszczanie osnowy ugody sądowej nie tylko w protokole, ale także w odrębnym dokumencie stanowiącym część protokołu. Pod treścią ugody powinny znaleźć się podpisy stron, a niemożność jej podpisania sąd będzie stwierdzał w protokole. To rozwiązanie ma być stosowane niezależnie od formy protokołu, (protokół elektroniczny lub tradycyjny protokół pisemny). Możliwość sporządzenia odrębnego dokumentu dotyczyć będzie zarówno ugody sądowej zawartej podczas postępowania pojednawczego, w trakcie rozprawy, jak i w postępowaniu przed sądem polubownym. Nowelizacja wprowadza także nową instytucję wygłoszenia uzasadnienia. Nie ma ono charakteru obligatoryjnego i będzie dopuszczalne tylko wtedy, gdy przebieg posiedzenia jest utrwalany za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk lub obraz i dźwięk. Ustne uzasadnienie ma odpowiadać wymogom przewidzianym dla uzasadnienia pisemnego. Oznacza to, że powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia (ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności) oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Ustne uzasadnienie wygłasza się bezpośrednio po ogłoszeniu sentencji wyroku i utrwala za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk. W celu skrócenia i uproszczenia postępowania apelacyjnego nowela wprowadza możliwość zrezygnowania z przedstawiania przez sędziego sprawozdania dotyczącego stanu rozpatrywanej sprawy, w tym zarzutów i wniosków apelacyjnych. Odstąpienie od sprawozdania będzie możliwe, jeżeli strony wyrażą na to zgodę lub w razie ich niestawienia się na rozprawie. Kolejne zmiany odnoszą się do zasad sporządzania uzasadnienia wyroku wydanego przez sąd drugiej instancji. Ustawa ma wejść w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.

Komisje: Praw Człowieka, Praworządności i Petycji (9) oraz Ustawodawcza (10) wnosiły o wprowadzenie poprawek do nowelizacji k.p.c. W kolejnych głosowaniach Izba zaakceptowała 10 zmian. Uchwałę w sprawie rozpatrzonej ustawy podjęto jednomyślnie, 76 głosami. Senat doprecyzował m.in. zmianę, w myśl której sąd nie mógłby wydłużać sobie terminu na przekazanie stronom transkrypcji z nagrania z uzasadnieniem wyroku (może natomiast wydłużać termin sporządzenia pisemnego uzasadnienia orzeczenia). Ustalono także, że wnoszona przez zainteresowaną stronę opłata za wydanie jej zapisu obrazu i dźwięku ma wynosić 15 zł. Senat zaproponował też, aby zapisać, że sąd II instancji, badający odwołania od orzeczeń I instancji, nie będzie mógł pomijać wstępnego sprawozdania ze stanu sprawy, jeśli na sali rozpraw jest publiczność.

Teraz do senackich poprawek ustosunkuje się Sejm.

Ustawa o petycjach – przyjęta bez poprawek

Na podpis prezydenta czeka ustawa o petycjach, uchwalona przez Sejm na podstawie projektu wniesionego przez Senat. Na wniosek komisji: Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Ustawodawczej za jej przyjęciem bez poprawek opowiedziało się 75 senatorów. W opinii senatorów Jana Rulewskiego i Piotra Zientarskiego, sprawozdawców tych komisji, ustawa powinna wejść jak najszybciej w życie, mimo pewnego „okrojenia” jej zapisów podczas prac sejmowych. Jak przekonywał senator Piotr Zientarski, zachowała ona jednak swoją istotę.

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 71. posiedzeniu, 11 lipca 2014 r., zmierza do wypełnienia obowiązku dostosowania polskiego ustawodawstwa do przepisów konstytucji i określonego w art. 63 obowiązku ustawowego uregulowania trybu rozpatrywania petycji. Obowiązujące obecnie przepisy dotyczące postępowania z petycjami łączą je w jedną kategorię z prawem składania skarg i wniosków i przewidują, że tryb ich rozpatrywania określa kodeks postępowania administracyjnego. O prawie składania petycji mówi jedynie art. 221 tego kodeksu, w następnych jego artykułach ustawodawca używa już jedynie 2 terminów: skarga i wniosek.

Nowa ustawa przewiduje, że każdy obywatel będzie mógł wystąpić z petycją do urzędu, także w formie elektronicznej, a ten w ciągu 3 miesięcy powinien ją rozpatrzyć. Konkretyzuje, dookreśla i porządkuje prawo petycji; określa zasady ich składania i rozpatrywania, a także sposób postępowania organów w sprawach ich dotyczących. Ustawa wychodzi naprzeciw postulatom organizacji pozarządowych, które od dawna apelowały o ustawowe uregulowanie kwestii petycji. W myśl nowych przepisów, petycje będzie można wnosić w interesie publicznym, we własnej sprawie lub podmiotu trzeciego za jego zgodą. Będzie to mogła zrobić zarówno osoba fizyczna, jak i m.in. związki zawodowe, związki pracodawców, stowarzyszenia, samorządy społeczne i zawodowe oraz fundacje. Petycje można będzie składać do wszystkich organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych, które wykonują zadania zlecone z zakresu administracji publicznej. Będzie można w nich żądać ustanowienia albo zmiany przepisów, podjęcia decyzji albo określonego działania. Ustawa reguluje sposób rozpatrywania petycji złożonej do Sejmu i Senatu, a także do organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego. Petycja złożona do Sejmu lub Senatu będzie rozpatrywana przez te organy, chyba że w regulaminach obu izb parlamentu zostanie wskazany organ wewnętrzny właściwy w tym zakresie. Analogicznie w wypadku złożenia petycji do organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego petycja będzie rozpatrywana przez ten organ, chyba że w jego statucie zostanie wskazany organ wewnętrzny właściwy w tym zakresie.

Oprócz pisemnej formy petycji ustawa dopuszcza także składanie jej drogą elektroniczną. Urzędy, organizacje, instytucje będą musiały zamieszczać na swych stronach internetowych aktualizowane informacje o składanych do nich petycjach, a także ich skany. Petycja musi być rozpatrzona bez zbędnej zwłoki, najpóźniej w ciągu 3 miesięcy od dnia jej złożenia. Ustawa przewiduje jednak możliwość wydłużenia tego terminu – maksymalnie o dodatkowe 3 miesiące – w wypadku wystąpienia szczególnych okoliczności niezależnych od podmiotu rozpatrującego petycję. W celu zapewnienia sprawności, oszczędności i ekonomiki postępowania ustawa reguluje zasady rozpatrywania tzw. petycji wielokrotnej. W wypadku, gdy w ciągu miesiąca od otrzymania petycji przez podmiot właściwy do jej rozpatrzenia składane będą kolejne petycje dotyczące tej samej sprawy, może on zarządzić łączne ich rozpatrzenie. Ustawa zawiera także przepis zmierzający do zapobieżenia wielokrotnemu rozpatrywaniu tych samych spraw w związku z uporczywym wnoszeniem petycji niezawierających żadnych nowych treści, ponawianych z niewiedzy lub z pobudek pieniackich. W takim wypadku podmiot właściwy do rozpatrzenia petycji będzie mógł pozostawić ją bez rozpatrzenia, o ile nie powołuje się ona na nowe fakty lub nieznane przedtem dowody. Musi jednocześnie poinformować składającego petycję o poprzednim sposobie jej załatwienia.

W celu umożliwienia zapoznania się z informacjami dotyczącymi rozpatrzonych petycji na podmioty właściwe do ich rozpatrzenia nałożono obowiązek umieszczania na stronie internetowej, w terminie do 30 czerwca, zbiorczej informacji o petycjach rozpatrzonych w roku poprzednim. W zakresie nieuregulowanym w ustawie przewiduje się odesłanie do przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Ustawa o petycjach ma wejść w życie po upływie 12 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

Podczas prac sejmowych wprowadzono zmiany do projektu senackiego. Dodano m.in. przepis, w myśl którego petycja może zawierać zgodę na ujawnienie na stronie internetowej podmiotu rozpatrującego petycję danych osobowych podmiotu wnoszącego petycję lub podmiotu trzeciego, w imieniu którego petycja jest wnoszona (zamiast przepisu, zgodnie z którym petycja mogła zawierać wniosek o utajnienie danych osobowych podmiotu wnoszącego petycję). Dodano także przepis wskazujący, że o tym, czy pismo jest petycją, decyduje treść żądania, a nie jego forma zewnętrzna. Usunięto zapis zmierzający do wyłączenia stosowania zasady dyskontynuacji w odniesieniu do projektu ustawy wniesionego do Sejmu w wyniku rozpatrzenia petycji przez właściwą komisję Sejmu lub Senatu. Usunięto również przepis dotyczący obowiązku corocznego składnia przez właściwe komisje Sejmu i Senatu sprawozdania z rozpatrzonych petycji. Wydłużono wejście w życie ustawy z 6 do 12 miesięcy. Podczas głosowania w Sejmie wprowadzono poprawkę dotyczącą skreślenia zapisu zakładającego, że sposób załatwiania petycji nie może być przedmiotem skargi, a podmiot załatwiający petycje musi pisemnie zawiadomić o sposobie załatwiania wnoszącego petycję.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo atomowe – przyjęta bez poprawek

Akceptację Izby uzyskała nowelizacja prawa atomowego, uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 25 lipca 2014 r., na podstawie projektu senackiego. Realizuje ona wyrok Trybunał Konstytucyjny z 30 lipca 2013 r., dotyczący jednego z rozporządzeń wydanych na podstawie prawa atomowego i zmierza do przeniesienia do tej ustawy przepisów, które regulują kwestie dotyczące rodzajów testów przeprowadzanych w ramach kontroli fizycznych parametrów urządzeń radiologicznych. W badaniach medycznych i w leczeniu stosuje się promieniowanie jonizujące. W związku z tym konieczne jest też stosowanie środków i procedur chroniących pacjenta przed niepożądanym działaniem tego promieniowania.

Podczas prac sejmowych wprowadzono zmiany do projektu senackiego, który ograniczał się do wskazania podmiotów uprawnionych do przeprowadzania kontroli urządzeń oraz wyraźnego upoważnienia ministra do określenia rodzajów testów, które są przeprowadzane w ramach tej kontroli. Uchwalona przez Sejm ustawa reguluje także rodzaje testów. W większym niż projekt senacki zakresie zmienia także upoważnienie ustawowe do wydania rozporządzenia. Nowością w stosunku do senackiej wersji jest także przepis art. 3 ustawy przewidujący, że przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 33c ust. 9 ustawy zmienianej w art. 1 zachowują moc i mogą być zmieniane na podstawie tego przepisu.

Teraz nowelizacja zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Senat wprowadził poprawki do ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 72. posiedzeniu, 25 lipca 2014 r., na podstawie 4 projektów poselskich, ma na celu m.in. wprowadzenie kryterium „innowacyjności proponowanych rozwiązań” w procesie oceny składanych ofert, stworzenie dodatkowych gwarancji służących zapewnieniu, że podmiot wykonujący zamówienie publiczne wykona je terminowo i zgodnie z standardami oczekiwanymi przez zamawiającego, a także zwiększenie możliwości „przetargowych” małych i średnich przedsiębiorstw. Chodzi także o wyeliminowanie z prawa zamówień publicznych mankamentów wskazywanych przez wiele środowisk uczestniczących w postępowaniach dotyczących zamówień publicznych, podniesienie standardów jakości realizowanych zamówień publicznych, zachęcenie małych i średnich przedsiębiorców do ubiegania się o uzyskanie zamówienia publicznego.

Wprowadzenie 14 poprawek do noweli prawa zamówień publicznych zarekomendowała Senatowi Komisja Gospodarki Narodowej. Propozycje zmian zgłosili w trakcie debaty senatorowie: Andżelika Możdżanowska, Grzegorz Bierecki, Stanisław Jurcewicz, Stanisław Karczewski, Wojciech Skurkiewicz, Stanisław Zając. W kolejnych głosowaniach Senat uchwalił 15 poprawek. Całość ustawy Izba przyjęła 60 głosami, przy 17 głosach wstrzymujących. Jedna z zaakceptowanych poprawek dotyczy okresu, w którym będzie można renegocjować kontrakt z powodu m.in. wzrostu płacy minimalnej czy oskładkowania umów-zleceń. Według wersji sejmowej do takiej renegocjacji mogłoby dojść w ciągu 30 dni od dnia wejścia w życie noweli. Zgodnie z propozycją Senatu będzie można to zrobić natomiast w ciągu 30 dni od wejścia w życie przepisów dokonujących zmian w: stawkach podatku od towarów i usług, wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, zasadach podlegania ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu albo wysokości stawki składki na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, jeżeli „zmiany te będą miały wpływ na koszty wykonania przez wykonawcę zamówienia publicznego”.

Zgodnie z nowelą prawa zamówień publicznych zamawiający, który ogłasza przetarg i ustali cenę jako wyłączne kryterium, będzie musiał uzasadnić taką decyzję. Chodzi o to, by rozpisujący przetargi odważniej określali ich kryteria. Obecnie kryterium ceny stosuje się przede wszystkim z obawy przed zarzutami o niegospodarność lub korupcję. W praktyce nabywane są usługi czy towary o najniższej wartości, niezależnie od ich jakości czy późniejszych wysokich kosztów eksploatacyjnych. W noweli zapisano także wymóg wobec oferentów, by w uzasadnionych wypadkach zatrudniali pracowników na umowy o pracę. Ustawa zakłada też, że prezes Urzędu Zamówień Publicznych ma przygotowywać i upowszechniać wykazy dobrych praktyk i tworzyć wzorce, z których mogliby korzystać zamawiający. Przepisy nakładają też na oferenta obowiązek wykazania, że proponowana przez niego cena nie jest rażąco niska. Jeżeli zamawiający uzna, że cena jest dumpingowa, to oferent ma udowodnić, że tak nie jest. Nowelizacja przewiduje waloryzowanie wartości kontraktów – zawartych na okres dłuższy niż rok – w sytuacjach, na które strony umowy nie mają wpływu. Chodzi m.in. o wzrost płacy minimalnej, VAT czy składek na ubezpieczenie społeczne. Nowością jest też to, że pracodawcy będą zobowiązani do takiego kalkulowania kosztorysów, by praca była w nich wyceniana na podstawie co najmniej płacy minimalnej. Często na skutek braku takich przepisów firmy zaniżają koszty pracy, przewidując zatrudnienie później pracowników na czarno, bez opłacania im składek emerytalnych czy ubezpieczeniowych.

Teraz senackie poprawki rozpatrzy Sejm.

Ustawa o ratyfikacji Umowy o przywilejach i immunitetach Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej, sporządzonej w Abu Zabi dnia 13 stycznia 2013 r.

77 senatorów opowiedziało się za ratyfikowaniem przez prezydenta umowy o przywilejach i immunitetach Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA), powołanej 26 stycznia 2009 r. Z wnioskiem w tej sprawie wystąpiły Komisja Gospodarki Narodowej i Komisja Spraw Zagranicznych. Ustanowienie agencji podyktowane było potrzebą promowania wszechstronnego i zrównoważonego wykorzystania energii odnawialnej, a także rozwoju opartych na niej technologii. Polska została członkiem agencji 5 maja 2010 r. W jej skład wchodzi obecnie 128 państw i Unia Europejska. 13 stycznia 2013 r. w Abu Zabi 85 członków agencji (w tym Polska) przyjęło umowę dotyczącą jej przywilejów i immunitetów, opartą na konwencji o przywilejach i immunitetach organizacji wyspecjalizowanych, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 21 listopada 1947 r. Umowa zapewnia agencji osobowość prawną i zdolność do czynności prawnych, a także szeroki zestaw przywilejów. Są to m.in.: nietykalność pomieszczeń, archiwów i dokumentów, swoboda dysponowania własnymi funduszami, zwolnienie z podatków bezpośrednich i restrykcji importowych, a także prawo do używania kodów i szyfrów. W celu umożliwienia sprawnego funkcjonowania agencji umowa przewiduje przyznanie szeregu przywilejów i immunitetów przedstawicielom państw członkowskich, urzędnikom i ekspertom, których działalność jest niezbędna do prawidłowej realizacji zadań. Mają one jednak ograniczony zakres, niezbędny do wykonywania czynności służbowych, zróżnicowany w zależności od kategorii ich adresatów. Umowa przewiduje także rozwiązania w zakresie nadużywania przywilejów, ułatwień w podróży i rozwiązywania sporów. Przyznaje agencji immunitet jurysdykcyjny, w ramach którego własność agencji będzie chroniona bez względu na lokalizację od wszelkich form przymusu administracyjnego, konfiskaty lub wywłaszczenia, a także wszelkich form ograniczeń administracyjnych lub sądowych. Jeśli chodzi o korespondencję, umowa przewiduje prawo do stosowania szyfrów oraz wysyłania i otrzymywania korespondencji kurierem lub w opieczętowanych przesyłkach, do których stosowane są takie same przywileje i immunitety jak wobec kurierów i przesyłek dyplomatycznych. Realizacja jej postanowień nie będzie miała negatywnego wpływu na dotychczasowe stosunki gospodarcze, społeczne i polityczne. Umowa może dotyczyć obywateli polskich w wypadku sprawowania przez nich funkcji urzędowych na rzecz agencji. Jej wejście w życie nie spowoduje żadnych zmian w polskim prawie.

Sejm uchwalił ustawę ratyfikacyjną na 72. posiedzeniu, 25 lipca 2014 r., z inicjatywy Rady Ministrów.

Senat podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o kuratorach sądowych

W myśl projektu przygotowanego przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji kurator obwiniony w postępowaniu dyscyplinarnym będzie mógł powołać na obrońcę nie tylko innego kuratora, ale też adwokata lub radcę prawnego. Projekt nowelizacji jest wynikiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z grudnia 2008 r., przyjętego na wniosek rzecznika praw obywatelskich. Za niezgodne z konstytucją uznano w nim, że pracownik Najwyższej Izby Kontroli mający problemy dyscyplinarne może powołać na swego obrońcę tylko innego pracownika mianowanego NIK, nie może natomiast skorzystać z pomocy profesjonalnego prawnika, np. adwokata. Trybunał stwierdził, że zawężenie kręgu osób, które mogą reprezentować pracownika mianowanego NIK w toczącym się przeciw niemu postępowaniu dyscyplinarnym, narusza zasadę proporcjonalności i może negatywnie rzutować na efektywne wykonywanie prawa do obrony.

W senackim projekcie nowelizacji ustawy o kuratorach zapisano, że obrońcą kuratora w postępowaniu dyscyplinarnym może być nie tylko kurator, ale także adwokat lub radca prawny. Autorzy projektu podkreślają, że radcowie prawni już mogą występować jako obrońcy w sprawach o wykroczenia, a od lipca 2015 r. uzyskają także prawo do wykonywania funkcji obrońcy w procesach karnych (co dziś wolno tylko adwokatom), dlatego należy otworzyć radcom tę możliwość także w sprawach dyscyplinarnych kuratorów. W uzasadnieniu projektu przypomniano także, że ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, o izbach lekarskich i o policji zapewniają możliwość ustanowienia w postępowaniu dyscyplinarnym obrońcy nie tylko spośród przedstawicieli danego zawodu, ale również spośród adwokatów czy radców prawnych. O możliwość ustanawiania zawodowych prawników obrońcami w postępowaniach dyscyplinarnych ubiegało się również samo środowisko kuratorów sądowych.

Za skierowaniem do Sejmu projektu nowelizacji ustawy o kuratorach sądowych opowiedziało się jednomyślnie 76 senatorów. Do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad tym projektem upoważniono senatora Michała Seweryńskiego.

Senat odrzucił projekt ustawy o zmianie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych

Na wniosek komisji: Nauki, Edukacji i Sportu, Rodziny i Polityki Społecznej oraz Ustawodawczej Senat odrzucił (53 głosy za, 17 przeciw) inicjatywę legislacyjną zmierzającą do rozszerzenia grona uprawnionych do świadczeń kompensacyjnych o nauczycieli pracujących w placówkach kształcenia praktycznego. O przyjęcie projektu nowelizacji ustawy o nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych wystąpiła komisja praw człowieka, realizując postulat zawarty w petycji wniesionej do Senatu przez członków rady pedagogicznej przy Centrum Kształcenia Praktycznego w Warszawie.

Zgodnie z obowiązującą od 2009 r. ustawą o świadczeniach kompensacyjnych świadczenie takie może być przyznawane nauczycielom, którzy osiągnęli 30-letni staż pracy, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej i pracują na co najmniej ½ etatu. Wiek uprawniający do świadczenia ma wzrastać w latach 2014–2032, począwszy od 55. roku życia, aż do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Wysokość nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego jest taka sama jak emerytury pomostowej. Jak zapisano w ustawie, świadczenia kompensacyjne przysługują nauczycielom pracującym w szkołach, przedszkolach, placówkach kształcenia ustawicznego, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach wychowawczych. Według autorów petycji, nauczyciele praktycznej nauki zawodu pracujących w centrach kształcenia praktycznego (CKP) zostali w ustawie niesłusznie pominięci. Jednocześnie przypomniano, że są oni objęci Kartą Nauczyciela i dotyczą ich te same zasady zdobywania awansu zawodowego i pracy, podlegają również nadzorowi kuratora oświaty. Ucząc młodzież, nauczyciele praktycznej nauki zawodu realizują też tę samą podstawę programową kształcenia co nauczyciele z centrów kształcenia ustawicznego, którzy są uprawnieni do przejścia na świadczenia kompensacyjne. Zwrócono też uwagę, że część centrów kształcenia praktycznego tworzy całość z zespołami szkół, i wówczas nauczyciele tam uczący mają prawo do kompensówek, prawa takiego nie mają natomiast nauczyciele z centrów niepołączonych ze szkołami. Podjęcie inicjatywy w sprawie objęcia kompensówkami nauczycieli z placówek kształcenia praktycznego poparły wszystkie nauczycielskie związki zawodowe. Ich zdaniem w wypadku tej grupy nauczycieli doszło do niesłusznego pominięcia w ustawie. Przeciw nowelizacji opowiedziały się natomiast Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Ministerstwo Finansów. Jak zwracano uwagę, już teraz liczba korzystających z kompensówek wynosi około 1900 osób i jest wyższa niż szacowano (zakładano, że w 2014 r. wyniesie tylko około tysiąca).

Inicjatywa Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji nie jest pierwszą próbą rozszerzenia grupy uprawnionych do kompensówek. W styczniu 2014 r. Senat odrzucił projekt nowelizacji, przygotowany przez komisję nauki, rozszerzający grono uprawionych o nauczycieli uczących w kolegiach nauczycielskich i kolegiach języków obcych. Z kolei w 2011 r. Sejm odrzucił projekt SLD w tej sprawie. Chodziło wówczas o wychowawców i nauczycieli z Ochotniczych Hufców Pracy, z poradni psychologiczno-pedagogicznych, ośrodków opiekuńczo-wychowawczych i ośrodków adopcyjno-opiekuńczych.

Senat zdecydował o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy orehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Izba jednomyślnie, 74 głosami, postanowiła o wniesieniu do Sejmu projektu nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej. Do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad tym projektem upoważniono senatora Jana Filipa Libickiego. Nowela zmierza do doprecyzowania i zmiany niektórych przepisów ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Inicjatywa wychodzi naprzeciw oczekiwaniom środowiska osób niepełnosprawnych wykonujących działalność gospodarczą, niepełnosprawnych rolników, rolników zobowiązanych do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika, a także pracodawców osób niepełnosprawnych. Przygotowany przez Komisję Rodziny i Polityki Społecznej projekt umożliwia refundację składek na ubezpieczenie społeczne niepełnosprawnym przedsiębiorcom i rolnikom także wtedy, gdy zdarzyło im się zalegać z wpłatami na ZUS lub KRUS.

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) refunduje osobom niepełnosprawnym prowadzącym działalność gospodarczą i rolnikom (ewentualnie rolnikom zobowiązanym do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika) obowiązkowe składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne rolników. Refundacja wynosi 30, 60 lub 100% składek w zależności od stopnia niepełnosprawności. Obecnie warunkiem refundacji jest terminowe opłacenie składek w całości. W myśl projektu osoby niepełnosprawne wykonujące działalność gospodarczą mogłyby ubiegać się o refundację składek pod warunkiem ich opłacenia w całości przed dniem złożenia wniosku za okres, którego składki dotyczą, a nie jak dotychczas – po ich terminowym opłaceniu w całości. Obecnie nawet minimalne opóźnienie powoduje utratę możliwości uzyskania refundacji składek. Zdaniem autorów projektu obowiązujący przepis jest zbyt restrykcyjny w kontekście uprawnień, jakie posiadają pracodawcy korzystający z dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. W ich wypadku koszty płacy (w tym obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne) poniesione z opóźnieniem nie dłuższym niż 14 dni w stosunku do obowiązujących terminów, nie powodują utraty uprawnienia do otrzymania dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego.

Senat zdecydował o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych

Jednomyślnie, 70 głosami, Senat podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, przygotowanego przez Komisję Ustawodawczą. Projektowana nowelizacja wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 27 czerwca 2013 r., orzeczony na wniosek rzecznika praw obywatelskich. Jak stwierdził trybunał, art. 8 pkt 3 tej ustawy, upoważniający spółdzielnię mieszkaniową do uregulowania w statucie zasad rozliczenia z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego, będącego ekwiwalentem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, w sytuacjach, gdy sam lokal mieszkalny nie podlega zbyciu w drodze przetargu, budzi wątpliwości co do zgodności z zasadami poprawnej legislacji i sprawiedliwości społecznej. Niekonstytucyjność zakwestionowanej regulacji polega na rozciągnięciu mocy wiążącej statutu spółdzielni na osoby, które w ogóle nie są jej członkami i nie mają żadnego wpływu na treść statutu, ani nie mogą poddać jego postanowień kontroli sądowej. Z kolei naruszenie zasady poprawnej legislacji dotyczy odesłania kwestii związanych z rozliczeniem wkładu mieszkaniowego do uregulowania w statucie spółdzielni, który nie jest aktem powszechnie obowiązującego prawa i nie ma mocy wiążącej wobec wszystkich potencjalnych beneficjentów. Ponadto pozostawia zbyt dużą swobodę w kwestii ukształtowania treści prawa majątkowego (wierzytelności z tytułu wkładu mieszkaniowego) organom spółdzielni mieszkaniowej. Nie pozwala beneficjentom przyznanych przez ustawę roszczeń o wypłatę wkładu mieszkaniowego dokonać samodzielnej oceny wartości ich wierzytelności, stawiając ich w sytuacji niepewności co do faktycznej treści służącego im prawa majątkowego. Kwestionowany przepis nie gwarantuje więc należytej ochrony prawa do wkładu mieszkaniowego będącego prawem majątkowym. Senacki projekt zmierza do uregulowania sposobu ustalania wysokości wkładu oraz zwracanej wartości wkładu w wypadku, gdy lokal mieszkalny nie podlega zbyciu w drodze przetargu. Przywraca stan prawny obowiązujący przed wejściem w życie zakwestionowanej nowelizacji. Od jego wejścia w życie członkowie i spadkobiercy będą mogli liczyć na uzyskanie zwrotu wkładu z tytułu spółdzielczego lokatorskiego prawa w jego rynkowej wartości. Rynkową wartość (nie niższą i nie wyższą) będzie płaciła też osoba przejmująca prawa do lokalu.

Do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad projektem ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych upoważniono senatora Andrzeja Matusiewicza.

Informacja dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie styczeń – czerwiec 2014 r. (przewodnictwo Grecji w Radzie Unii Europejskiej)

Podczas posiedzenia informację przedstawił wiceminister spraw zagranicznych Artur Nowak-Far. W swoim wystąpieniu skoncentrował się na najważniejszych z punktu widzenia interesów Polski i jej członkostwa w Unii Europejskiej wydarzeniach i trendach w polityce europejskiej w I półroczu 2014 r. Jak podkreślił, nasz kraj pozytywnie ocenia grecki pragmatyzm w podejściu do zagadnień legislacji. Przyspieszenie legislacyjne wynikało m.in. z zakończenia kadencji Parlamentu Europejskiego i przyjęcia przez Grecję tych zagadnień za cel swojej prezydencji. Z Parlamentem Europejskim osiągnięto porozumienie w odniesieniu do 67 aktów prawnych, a w Radzie Europejskiej udało się uzgodnić ogólne podejście w stosunku do 15 ważnych projektów aktów legislacyjnych. Zdaniem wiceministra oprócz zapowiadanego i zrealizowanego przyspieszenia legislacyjnego, a także kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego, należało się spodziewać, że przewodnictwo Grecji będzie „okresem pozbawionym większych emocji”. Niestety, wydarzenia w otoczeniu międzynarodowym Unii Europejskiej, w tym Polski, znacznie przyspieszyły, a sytuacja bardzo mocno się zdestabilizowała, co stanowiło poważne wyzwanie.

Jeżeli chodzi o kwestie unijne, z punktu widzenia interesów gospodarczych Polski w tym okresie najważniejsze były sprawy związane ze swobodą przepływu osób i świadczenia usług na rynku wewnętrznym oraz polityką energetyczną. Jeśli chodzi natomiast o kryzys ukraiński, wydarzenia w tym kraju spowodowały uruchomienie szeregu działań ze strony Unii Europejskiej i Polski mających na celu stabilizację sytuacji wewnętrznej Ukrainy, a także ochronę jej suwerenności ekonomicznej i politycznej. Nasz kraj nie tylko brał aktywny udział w tych działaniach, ale często był ich inicjatorem. Niezwykle ważne było wspieranie ruchów prodemokratycznych i proeuropejskich na Ukrainie, a także udzielenie poparcia dla jak najszybszego podpisania układu o stowarzyszeniu. Wiceminister Artur Nowak-Far przypomniał m.in. zaangażowanie ministra Radosława Sikorskiego podczas negocjacji porozumienia między prezydentem Janukowyczem a opozycją w lutym 2014 r., inicjowanie działań zmierzających do pozyskania przez Ukrainę środków pomocowych czy zwracanie uwagi władzom ukraińskim na konieczność efektywnego wdrażania reform systemowych i potrzebę przyspieszenia transformacji gospodarczej, społecznej i ustrojowej. Wiceminister zwrócił także uwagę na zaangażowanie Polski i Unii Europejskiej na rzecz rozwiązania kryzysu rosyjsko-ukraińskiego na drodze dyplomatycznej. W tym kontekście wymienił m.in. wspólną ze Szwecją i Wielką Brytanią propozycję utworzenia cywilnej misji w ramach Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony na Ukrainie, a także zakończenie prac nad umową stowarzyszeniową Ukrainy z Unią Europejską.

Wiceminister spraw zagranicznych podkreślił, że kryzys ukraiński miał istotny wpływ na kwestie bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej. Przypomniał, że polski rząd podjął wiele działań prowadzących do przedstawienia w kwietniu 2014 r. koncepcji unii energetycznej, która stała się jednym z priorytetów Unii Europejskiej na kolejne 5 lat. Jako ważne zagadnienie, którym zajmowano się podczas greckiej prezydencji, wskazał również prace dotyczące klimatu i energii, związane z gazem łupkowym. Wbrew obawom formułowanym pod koniec prezydencji litewskiej, a także dzięki zdecydowanym działaniom prowadzonym i inspirowanym przez Polskę, 22 stycznia 2014 r. Komisja Europejska przedstawiła wyłącznie rekomendację dotyczącą poszukiwania i wydobycia gazu łupkowego w Unii Europejskiej. Rządom państw członkowskich pozostawiono tym samym swobodę w formułowaniu warunków wydobycia surowców energetycznych. Daje to Polsce dobrą pozycję negocjacyjną w przyszłych dyskusjach na forum Unii Europejskiej.

Jeśli chodzi o politykę klimatyczną, podczas marcowego posiedzenia Rady Europejskiej wskazano na elementy niezbędne do podjęcia decyzji w sprawie nowych ram polityki klimatyczno-energetycznej do 2030 r. W szczególności podkreślono zasadę sprawiedliwego podziału wysiłków redukcyjnych między państwa członkowskie, co jest zgodne z interesami Polski. Dzięki zaangażowaniu naszego kraju i państw Grupy Wyszehradzkiej dotychczas nie został przyjęty nowy cel redukcji emisji gazów cieplarnianych dla Unii Europejskiej. Oznacza to, że pozostaje on kwestią otwartą do czasu wypracowania takich rozwiązań, które będą gwarantować efektywność kosztową wdrożenia w Polsce nowych zobowiązań.

Wiceminister Artur Nowak-Far przypomniał, że ważnym obszarem zainteresowania prezydencji greckiej była kwestia swobody przepływu osób i świadczenia usług, przede wszystkim w związku z coraz częstszymi protekcjonistycznymi wypowiedziami na ten temat. Dlatego z punktu widzenia Polski, która deleguje najwięcej pracowników spośród państw członkowskich, istotne było osiągnięcie porozumienia w sprawie dyrektywy wykonawczej dotyczącej pracowników delegowanych. Wszelkie nadmierne, nieuzasadnione ograniczenia mogłyby mieć negatywne konsekwencje gospodarcze dla naszego kraju. Wynegocjowane przepisy umożliwiają wzmocnienie kontroli nad pracownikami delegowanymi między państwami członkowskimi, zapewniają większą przejrzystość, nie naruszając jednocześnie jednego z fundamentów Unii Europejskiej, jakim jest swoboda świadczenia usług na rynku wewnętrznym. W kwestii swobodnego przepływu osób ważne dla Polski są także konkluzje czerwcowego posiedzenia Rady Europejskiej, w których potwierdzono fundamentalny i nienaruszalny charakter tej wolności gospodarczej Unii Europejskiej.

Zdaniem wiceministra spraw zagranicznych dla Polski bardzo ważne były także uzgodnienia w sprawie utworzenia unii bankowej, która ma umożliwić lepszą ochronę inwestorów i konsumentów, a także zapewnić stabilność europejskich rynków finansowych. Przyjęto dyrektywę ustanawiającą ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. Z punktu widzenia interesów Polski podstawową kwestią było zapewnienie otwartości tej konstrukcji prawnej dla państw członkowskich spoza strefy euro, równego traktowania wszystkich państw uczestniczących w jednolitych strukturach, a także stworzenie zrównoważonych rozwiązań dla wszystkich państw członkowskich, które w przyszłości mogą podjąć decyzję o przystąpieniu do jednolitego mechanizmu nadzorczego i jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub staną się częścią systemu wraz z przyjęciem euro. Jako kolejną ważną dla naszego kraju i zgodną z interesami naszej gospodarki, podjętą podczas prezydencji greckiej, wiceminister wymienił dyrektywę ustanawiająca środki w celu zmniejszenia kosztów wdrażania internetowych sieci szerokopasmowych. Jak stwierdził, szybka infrastruktura szerokopasmowa stanowi podstawę jednolitego rynku cyfrowego, jest źródłem wzrostu gospodarczego oraz warunkiem uzyskania konkurencyjności w skali światowej. Wśród projektów należących do tzw. pakietu aktów o jednolitym rynku wskazał m.in. uzgodnienie rozporządzenia w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym, tzw. eIDAS. Ma ono zapewnić zawieranie bezpiecznych, niezawodnych i łatwych w obsłudze transakcji elektronicznych.

Wiceminister Artur Nowak-Far przypomniał, że Polska aktywnie uczestniczyła również w pracach nad projektem rozporządzenia o ochronie danych osobowych. Najważniejsze było osiągnięcie porozumienia w zakresie przekazywania danych osobowych do państw trzecich lub do organizacji międzynarodowych. Poinformował również, że grecka prezydencja prowadziła intensywne prace nad ważną dla Polski zmianą dyrektywy w sprawie GMO. Doprowadzono do osiągnięcia porozumienia politycznego w Radzie Europejskiej, co umożliwi rozpoczęcie negocjacji z Parlamentem Europejskim. Projekt w obecnym brzmieniu przekazuje państwom członkowskim uprawnienia do ograniczenia lub zakazywania upraw GMO. Jest to zgodne ze stanowiskiem polskiego rządu, odzwierciedla także opinię polskiego społeczeństwa i jego daleko idącą wstrzemięźliwość w akceptowaniu GMO. W polityce wschodniej dla Polski ważnym osiągnięciem była liberalizacja reżimu wizowego dla Mołdawii, która jako pierwszy kraj Partnerstwa Wschodniego, spełniła wszystkie warunki wprowadzenia ruchu bezwizowego. Chodzi przede wszystkim o kształtowanie relacji Unii Europejskiej z państwami tego regionu.

Informacja ministra administracji i cyfryzacji o realizacji rządowego programu ochrony cyberprzestrzeni Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2011–2016 oraz podejmowanych działaniach mających chronić przed inwigilacją najważniejsze osoby w państwie

Informację na temat realizacji programu ochrony cyberprzestrzeni Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2011–2016 przedstawił wiceminister  administracji i cyfryzacji Roman Dmowski. W swoim wystąpieniu przypomniał m.in. przebieg prac nad tym programem, przygotowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, zmienionym po utworzeniu Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. Pojawienie się osobnego centralnego organu odpowiedzialnego za informatyzację stało bowiem w sprzeczności z założeniami programu rządowego na lata 2011–2016. Jak poinformował wiceminister, w 2012 r. powołano międzyresortowy zespół zadaniowy ds. ochrony portali rządowych, który koordynował działania i przyjął wytyczne dotyczące mechanizmów zabezpieczenia portali rządowych. Zespół złożony m.in. z przedstawicieli ABW, Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych wypracował rekomendacje dla poszczególnych resortów. Równocześnie kontynuowano prace nad nową wersją dokumentu strategicznego, który ostatecznie przyjął oficjalną nazwę „Polityki Ochrony Cyberprzestrzeni RP”. Dokument oparto na Rządowym Programie Ochrony Cyberprzestrzeni na lata 2011–2016. Zarówno cele strategiczne, jak i szczegółowe są w obu dokumentach bardzo zbliżone, zmieniły się natomiast pewne elementy organizacyjne. Autorzy polityki odeszli m.in. od koncepcji powołania osobnego pełnomocnika rządu ds. spraw bezpieczeństwa cyberprzestrzeni. Polityka została przyjęta przez Radę Ministrów 25 czerwca 2013 r. Istotną różnicą w stosunku do poprzedniego dokumentu była zmiana podmiotu odpowiedzialnego. Obecnie za koordynację i zapewnienie spójności działań na poziomie rządu odpowiedzialny jest minister właściwy ds. informatyzacji wspólnie z powołanym w tym celu zespołem międzyresortowym. Zaakceptowana przez Radę Ministrów polityka obowiązuje jedynie jednostki organizacyjne jej podległe. Inne instytucje administracji publicznej mogą ją stosować na zasadzie dobrowolności. Polityka obejmuje jedynie funkcjonowanie jawnych systemów teleinformatycznych. Systemy niejawne objęte są odrębnymi regulacjami prawnymi i organizacyjnymi, których podstawę stanowi ustawa o ochronie informacji niejawnych. Jak podkreślił wiceminister Roman Dmowski, najważniejszym celem strategicznym tej polityki jest osiągnięcie akceptowalnego poziomu bezpieczeństwa cyberprzestrzeni państwa. Aby go osiągnąć, konieczne jest stworzenie odpowiednich ram organizacyjno-prawnych, a także systemu skutecznej koordynacji i wymiany informacji. Równie ważnym aspektem jest wprowadzenie powszechnej i specjalistycznej edukacji społecznej dotyczącej bezpieczeństwa cyberprzestrzeni. Wiceminister Roman Dmowski poinformował, że jednym z pierwszych działań było powołanie w czerwcu 2014 r. przez ministra administracji i cyfryzacji zespołu zadaniowego ds. ochrony cyberprzestrzeni RP. Obecnie planowane są szczegółowe zadania na najbliższe 2 lata, a we wrześniu 2014 r. powinien zostać przyjęty plan działania. Jak poinformował wiceminister administracji, dokumentem pomocniczym w podejmowaniu decyzji co do kierunków działań są wyniki audytu jawnych systemów teleinformatycznych, przeprowadzonego na zlecenie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz KPRM, z udziałem wydziału audytu Ministerstwa Finansów. Chodziło o zebranie informacji na temat metod i sposobów zapewnienia bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych. Równolegle przeprowadzono audyt zmierzający do oszacowania ryzyka systemów teleinformatycznych w 2013 r. Resort administracji przygotował wstępną metodykę, w jaki sposób należy przygotowywać i przeprowadzać analizy ryzyka. W opinii wiceministra audyt uświadamia osobom odpowiedzialnym za poszczególne jednostki problemy, które mogą występować w ich instytucjach. Kolejnym krokiem jest wprowadzenie obowiązku opracowania i wdrożenia systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji. Powinna go posiadać każda jednostka. Przeprowadzony audyt systemów teleinformatycznych pokazał, że w prawie połowie kontrolowanych instytucji nie ma takich polityk ani systemu zarządzania bezpieczeństwem danych. Innym ważnym elementem zapewnienia ładu w kwestii bezpieczeństwa cyberprzestrzeni jest powołanie w każdej z jednostek pełnomocnika ds. bezpieczeństwa cyberprzestrzeni. Do tej pory 100 jednostek organizacyjnych przekazało informacje dotyczące osób pełniących tę funkcję. Zdaniem wiceministra Romana Dmowskiego bardzo ważne jest także podnoszenie kompetencji, w związku z tym organizowane są szkolenia dla pełnomocników, pracowników administracji publicznej, informatyków czy dyrektorów departamentów informatyzacji. Jeśli chodzi o edukację powszechną, ministerstwo administracji przeprowadziło kilka kampanii mających na celu propagowanie bezpiecznego korzystania z internetu. Osobną sprawą jest kwestia dotycząca bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych jako stałego elementu kształcenia na wyższych uczelniach. Wspólnie z resortem nauki realizowane są także programy badawcze dotyczące cyberbezpieczeństwa. Ministerstwo administracji uczestniczy obecnie w projekcie badawczym „System ewaluacji zagrożeń bezpieczeństwa cyberprzestrzeni RP na potrzeby systemu zarządzania bezpieczeństwem narodowym Rzeczypospolitej Polskiej”, finansowanym przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju i realizowanym przez konsorcjum kierowane przez Wojskowy Instytut Łączności. Innym ważnym elementem, na który wskazuje polityka, jest konieczność prowadzenia ścisłej współpracy z przedsiębiorcami, producentami urządzeń i systemów teleinformatycznych. 16 maja 2014 r. odbyło się spotkanie z przedstawicielami biznesu, nauki i sektora pozarządowego. Uzgodniono powołanie grupy konsultacyjnej, która zajmie się kwestiami związanymi z koordynacją działań w obszarze bezpieczeństwa w biznesie.

Wiceminister administracji i cyfryzacji przypomniał także o toczących się obecnie pracach nad unijną dyrektywą zmierzającą do zapewnienia wspólnego wysokiego poziomu bezpieczeństwa sieci i informacji w Unii Europejskiej. Określi ona wymogi dotyczące zarówno wewnętrznej organizacji systemów poświęconych bezpieczeństwu cyberprzestrzeni, jak i kwestie dotyczące współpracy między państwami w tej sprawie. Ministerstwo administracji bierze aktywny udział w pracach nad tą dyrektywą. Jak podkreślił wiceminister, ważne jest uświadomienie, że resort administracji pełni rolę koordynatora zarówno w kwestiach legislacyjnych, jak i w relacjach między poszczególnymi jednostkami odpowiedzialnymi za zapewnienie bezpieczeństwa. W skład systemu wchodzą również zespoły reagowania na incydenty komputerowe, przede wszystkim Rządowy Zespół Reagowania na Incydenty Komputerowe, cert.gov.pl. W Ministerstwie Obrony Narodowej funkcjonuje natomiast Resortowe Centrum Zarządzania Bezpieczeństwem Sieci i Usług Teleinformatycznych. Jeżeli chodzi o tzw. obszar cywilny, główną rolę odgrywa NASK, czyli Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa, która pełni rolę tzw. CERT Polska, czyli jednostki odpowiedzialnej za cyberbezpieczeństwo w domenie prywatnej i biznesowej. Równocześnie w wielu dużych instytucjach czy firmach telekomunikacyjnych istnieją dedykowane centra reagowania na zagrożenia, np. w sieci Orange jest CERT Orange, a w sieci akademickiej Pionier – Pionier-CERT. Ostatnim graczem jest Urząd Komunikacji Elektronicznej, ponieważ zgodnie z prawem telekomunikacyjnym operatorzy są zobowiązani niezwłocznie informować prezesa tego urzędu o naruszeniach bezpieczeństwa lub integralności sieci. Te wszystkie organizacje tworzą system, który na bieżąco reaguje na pojawiające się zagrożenia. W obszarze „infrastruktury krytycznej” pojawia się również Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, które pełni rolę koordynatora. Jak zaznaczył wiceminister Roman Dmowski, te wszystkie obszary łączą się ze sobą, co może być czasami przyczyną problemów związanych z koordynacją działań. Dlatego zespół, powołany przez ministra administracji w czerwcu 2014 r., ma za zadanie koordynować te działania i wspólnie wyznaczać cele dotyczące szeroko pojętego bezpieczeństwa cyberprzestrzeni.

Senat odrzucił projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty

49 głosami, przy 24 głosach przeciwnych i 3 wstrzymujących się Izba odrzuciła projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, przewidujący bezpłatne zaopatrzenie w leki refundowane dla osób, które ukończyły 75. rok życia i pobierają najniższą emeryturę lub rentę. Senat zaakceptował wniosek w tej sprawie zgłoszony przez senatora Jana Filipa Libickiego i poparty przez 4 komisje senackie: Ustawodawczą, Zdrowia, Rodziny i Polityki Społecznej oraz Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.

Projekt nowelizacji przygotowała Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, realizując postulat zawarty w petycjach wniesionych do Senatu  przez Stowarzyszenie „Dzieci wojny” i 2 osoby prywatne. Przyjmując projekt, komisja opowiedziała się jednak za ograniczeniem prawa do darmowych leków do osób po 75. roku życia i otrzymujących najniższe świadczenia. Jak zaznaczono w uzasadnieniu projektu, takie rozwiązanie dotyczyłoby około 108 tys. osób, a koszty związane ze zwolnieniem z opłat wyniosłyby około 214 mln zł rocznie. Proponowanych zmian nie poparło Ministerstwo Zdrowia. Według wiceministra Igora Radziewicza-Winnickiego 200 mln zł w skali budżetu refundacyjnego nie jest małą kwotą, odpowiada np. pięciokrotności rocznych nakładów na leczenie czerniaka złośliwego. Trudna do przeprowadzenia byłaby także zakładana w projekcie weryfikacja faktycznych dochodów osób pobierających najniższe emerytury czy renty.

Senat zdecydował o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw

74 senatorów opowiedziało się za wniesieniem do Sejmu projektu nowelizacji ustawy o odpadach.Przeciwny tej decyzji był 1 senator, a 1 osoba wstrzymała się od głosu. Do reprezentowania Izby w dalszych pracach nad tym projektem upoważniono senator Jadwigę Rotnicką.

Przygotowana przez Komisję Środowiska inicjatywa wprowadza obowiązek sporządzania przez zarządy województw planów inwestycyjnych w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi jako uzupełnienie wojewódzkich planów gospodarki odpadami. Plany inwestycyjne zawierałyby projekty instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, które powinny zostać wybudowane w województwie. Projekt przewiduje też możliwość tworzenia regionów gospodarki odpadami komunalnymi o charakterze międzywojewódzkim – związki międzygminne tworzone przez gminy z różnych województw. Zakłada również zmianę przepisów dotyczących instalacji do termicznego przekształcania odpadów. Zgodnie z tą propozycją ponadregionalna spalarnia odpadów komunalnych powinna mieć moc przerobową wystarczającą do przyjmowania i przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych zebranych z obszaru zamieszkałego co najmniej przez 500 tys. mieszkańców.

Oświadczenia

Po wyczerpaniu porządku 60. posiedzenia oświadczenia wygłosili lub złożyli senatorowie: Przemysław Błaszczyk, Robert Dowhan, Andrzej Grzyb, Helena Hatka, Maciej Klima, Andrzej Kobiak, Jan Filip Libicki, Robert Mamątow, Marek Martynowski, Jan Michalski, Andżelika Możdżanowska, Jarosław Obremski, Andrzej Owczarek, Andrzej Pająk, Andrzej Person, Marian Poślednik, Zdzisław Pupa, Grzegorz Wojciechowski, Wojciech Skurkiewicz, Marek Ziółkowski.