Posiedzenia Senatu

17–18 grudnia 2019 r. odbyło się 2. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 7 ustaw, do 2 wprowadziła poprawki, a 1 odrzuciła. Zdecydowała także o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy i podjęła 2 uchwały. Zmieniła również składy swoich komisji senackich.

Uchwała w 49. rocznicę krwawo stłumionych protestów robotniczych na Wybrzeżu

Głosami 95 senatorów Izba podjęła uchwałę, której projekt wniósł senator Jerzy Wcisła. Przypomniano w niej, że w grudniu 1970 r. władza komunistyczna użyła wojska do stłumienia protestów robotniczych. Wydarzenia na Wybrzeżu to jeden z najbardziej tragicznych okresów we współczesnych dziejach Polski, a 17 grudnia 1970 r. przeszedł do historii jako „czarny czwartek”. Wydarzenia grudniowe pokazały bezwzględność komunistycznej władzy, gotowej wydać rozkaz strzelania do tych, którzy się jej sprzeciwią. Izba w 49. rocznicę wydarzeń grudniowych oddaje hołd wszystkim, którzy sprzeciwili się komunistycznej władzy, stracili wówczas życie, zdrowie lub wolność. „Składamy hołd bohaterom i ofiarom Polskiego Grudnia 1970 r.” – napisano w uchwale.

Senackie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw

Nowela, uchwalona przez Sejm na 1. posiedzeniu, 21 listopada 2019 r., na podstawie projektu poselskiego, rozszerza zakres zadań realizowanych przez fundusz, który zmieni nazwę na Fundusz Solidarnościowy. Umożliwia udzielenie wsparcia z jego środków nie tylko osobom niepełnosprawnym, ale także kolejnym grupom społecznym, czyli emerytom i rencistom. Będą z niego finansowane m.in. tzw. trzynaste emerytury wraz z kosztami ich obsługi, a także renta socjalna i zasiłek pogrzebowy, który przysługuje w razie śmierci osoby pobierającej rentę socjalną.

Zgodnie z nowelizacją pieniądze na refundację tzw. trzynastych emerytur i rent, wypłaconych w 2019 r. z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS), są kosztami Funduszu Solidarnościowego, który przekaże do FUS pieniądze na refundację tego świadczenia. Minister finansów wpłaci do Funduszu Rezerwy Demograficznej pieniądze z budżetu państwa, zablokowane w części dotyczącej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Funduszowi z kolei zostanie udzielona nieoprocentowana pożyczka do 9 mld zł z Funduszu Rezerwy Demograficznej.

W wyniku nowelizacji maksymalny limit wydatków w latach 2019–28 zwiększy się z prawie 23,7 mln zł do 32,2 mln zł. Źródło przychodów funduszu stanowią obowiązkowa składka w wysokości 0,15% podstawy wymiaru składki na Fundusz Pracy, a także danina solidarnościowa od dochodów osób fizycznych w wysokości 4% nadwyżki dochodów powyżej 1 mln zł za rok podatkowy. Suma dochodów będzie pomniejszana o zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne. Pierwszy raz daninę najbogatsi podatnicy zapłacą w 2020 r. od dochodów uzyskanych w 2019 r.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych wniosła o odrzucenie ustawy. Z kolei ani wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek, ani o wprowadzenie do niej zmian nie uzyskał większości na posiedzeniu Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej. Podczas debaty plenarnej senator Ryszard Majer złożył wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Senatorowie Marek Borowski i Jan Filip Libicki zaproponowali wprowadzenie do ustawy 4 poprawek. Jedna z nich zakłada, że środki Funduszu Solidarnościowego będą mogły zostać przeznaczone tylko na realizację ściśle określonych zadań, takich jak programy rządowe i resortowe, mające na celu wsparcie społeczne, zawodowe lub zdrowotne osób niepełnosprawnych, wsparcie udzielane w ramach Funduszu Dostępności, a także na finansowanie świadczenia uzupełniającego i kosztów związanych z jego uzyskaniem i wypłatą. Środki niewydatkowane w danym roku kalendarzowym przechodziłyby na rok następny i byłyby wykorzystywane jedynie na realizację ww. zadań. Pozostałe zmiany miały charakter legislacyjny.

W wyniku głosowań poparcia Izby nie uzyskały wnioski o odrzucenie ustawy (1 głos za, 95 – przeciw, 1 wstrzymujący się) ani o przyjęcie jej bez poprawek (45 głosów za, 52 – przeciw). Senatorowie opowiedzieli się za wprowadzeniem 4 zmian do noweli (96 głosów za, 1 wstrzymujący się).

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym – odrzucona

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 1. posiedzeniu, 21 listopada 2019 r., na podstawie przedłożenia rządowego, przewiduje 10-procentowy wzrost stawek podatku akcyzowego na napoje alkoholowe (alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie), wyroby tytoniowe (papierosy, tytoń do palenia, cygara i cygaretki), susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych i wyroby nowatorskie. Jak szacuje rząd, po 1 stycznia 2020 r. 0,5-litrowa butelka wódki może podrożeć mniej więcej o 1,4 zł, 0,5-litrowa puszka piwa – 0,06 zł, -litrowa butelka wina – 0,15 zł, a paczka papierosów – 1,02 zł. Cena cygar może wzrosnąć ok. 0,40 zł za sztukę, a 1 kg suszu tytoniowego – ok. 22,93 zł. Przewidywana indeksacja akcyzy na używki nie obejmie cydru i perry o mocy nieprzekraczającej 5%, które pozostaną opodatkowane preferencyjną stawką podatku akcyzowego w wysokości 97 zł od 1 hektolitra gotowego wyrobu. Zerowa stawka akcyzy obowiązuje do końca czerwca 2020 r. papierosy elektroniczne. Stawka akcyzy na płyn do papierosów elektronicznych wyniesie 0,55 zł za każdy ml płynu.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała przyjęcie ustawy z 3 poprawkami, jej mniejszość zaś – z 2. Komisja dostrzegła też potrzebę wprowadzenia zmian wykraczających poza materię ustawy i wniosła projekt ustawy zmieniający ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy – Prawo celne.

W trakcie debaty wniosek o odrzucenie ustawy złożyli senatorowie: Paweł Arndt, Leszek Czarnobaj, Jolanta Hibner i Agnieszka Kołacz-Leszczyńska, a o przyjęcie jej bez poprawek – senator Grzegorz Bierecki. Izba 51 głosami, przy 46 przeciw, odrzuciła nowelę.

Teraz do stanowiska Senatu ustosunkują się posłowie.

Ustawa zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy – Prawo celne – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, którą Sejm uchwalił na 2. posiedzeniu, 12 grudnia 2019 r., na podstawie projektu poselskiego, do 31 stycznia 2021 r. przedłuża okres, w którym możliwa będzie dostawa wyrobów akcyzowych objętych monitorowaniem w Systemie Przemieszczania oraz Nadzoru Wyrobów Akcyzowych EMCS PL2 zarówno na podstawie papierowego, jak i elektronicznego dokumentu dostawy (e-DD). Dotyczy to wyrobów objętych zwolnieniem z akcyzy ze względu na ich przeznaczenie (paliwa lotnicze, gaz płynny – LPG, paliwa żeglugowe, alkohol etylowy dla aptek i przemysłu spożywczego) i wyrobów opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie (wyroby dla przemysłu chemicznego, np. rozpuszczalniki, rozcieńczalniki, zmywacze do farb i komponenty do ich produkcji). Dotyczyć to będzie dokumentów dostawy wystawionych przed 1 lutego 2021 r.

Wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych o przyjęcie ustawy bez poprawek jednomyślnie poparło 97 senatorów.

Nowelizacja trafi teraz do podpisu prezydenta.

Senacka poprawka do ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2019

Zwiększenie o 2 mld zł funduszu zapasowego Narodowego Funduszu Zdrowia na sfinansowanie świadczeń opieki zdrowotnej i zasilenie Funduszu Wsparcia Policji kwotą w wysokości 1 mld zł przewiduje nowela, uchwalona przez Sejm na 2. posiedzeniu, 12 grudnia 2019 r., na podstawie pilnego projektu rządowego. Ustawa umożliwia ponadto wykorzystanie do 30 kwietnia 2020 r. środków zaplanowanych w budżecie na 2019 r., przeznaczonych na: realizację „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa w latach 2017–2020” (103 mln 681 tys. 320 zł); zakup ambulansów dla ratownictwa medycznego (20 mln 400 tys. zł); wydatki majątkowe dla samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (14 mln 202 tys. 272 zł).

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała wprowadzenie do ustawy poprawki, zwiększającej do 3 mld zł kwoty, którą może przekazać minister zdrowia na fundusz zapasowy Narodowego Funduszu Zdrowia, co jednomyślnie poparło 97 senatorów.

Do poprawki ustosunkuje się teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych Izba jednomyślnie, głosami 97 senatorów, poparła bez poprawek nowelizację, uchwaloną na 2. posiedzeniu Sejmu, 12 grudnia 2019 r., z inicjatywy rządu.

Ustawa, skierowana teraz do podpisu prezydenta, przesuwa do 30 czerwca 2010 r. termin, od którego mają być stosowane przepisy ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej. Ma to związek z postępowaniem przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przepisy ustawy będą stosowane do przychodów ze sprzedaży osiągniętych od 1 lipca 2020 r.

Ustawa o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym – przyjęta bez poprawek

Senatorowie 49 głosami, przy 48 wstrzymujących się, poparli bez poprawek nowelizację, uchwaloną podczas 2. posiedzenia Sejmu, 12 grudnia 2019 r., na podstawie projektu rządowego. Wniosek taki przedstawiła Komisja Infrastruktury.

Na podstawie nowelizacji, która trafi teraz do podpisu prezydenta, do końca 2020 r. będzie możliwe zawieranie umów na przekazywanie przez marszałków województw dopłat do biletów ulgowych sprzedawanych przez komercyjnych przewoźników autobusowych. Dzięki temu dotychczasowe ulgi będą obowiązywać również w roku przyszłym. Ważność zachowają także zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie zbiorowym.

Ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, uchwalona podczas 2. posiedzenia Sejmu, 12 grudnia 2019 r., na podstawie projektu rządowego, obniża składki na ubezpieczenia na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przedsiębiorców, którzy osiągnęli w poprzednim roku kalendarzowym przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nie wyższy niż 120 tys. zł, a podstawę wymiaru składki uzależnia od dochodu, w rozumieniu przepisów dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych, uzyskanego z tej działalności, z wykorzystaniem współczynnika 0,5, zgodnie ze wzorem wskazanym w ustawie. Podstawa wymiaru składek będzie stanowić zatem połowę dochodu z uwzględnieniem liczby dni prowadzenia działalności gospodarczej.

W ustawie rozszerzono również zakres danych, udostępnianych przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, o wysokość rocznego dochodu z działalności gospodarczej, uzyskanego przez podatnika korzystającego już z tzw. małego ZUS oraz z obecnego rozszerzenia go ustawą nowelizującą.

Na wniosek komisji: Budżetu i Finansów Publicznych oraz Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej Izba jednomyślnie, 97 głosami, przyjęła nowelizację bez poprawek.

Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Izba 60 głosami, przy 1 przeciw i 35 wstrzymujących się, zdecydowała o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy i upoważniła senatora Marka Borowskiego do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad nim.

Projekt ustawy, przygotowany z inicjatywy grupy senatorów, ma na celu przywrócenie wyższej podstawy obliczenia emerytury osobom urodzonym w 1953 r., które pobrały wcześniejszą emeryturę na podstawie wniosku złożonego przed 6 czerwca 2012 r., a prawo do emerytury powszechnej uzyskały po 2012 r. Osoby te będą mogły bezterminowo wystąpić z wnioskiem o ponowne przeliczenie świadczenia. Projekt przewiduje też wypłatę wyrównania, gdy ponownie ustalona wysokość emerytury powszechnej będzie wyższa od tej wypłacanej dotychczas. Zasada to będzie również stosowana do ustalenia wysokości renty rodzinnej.

Projekt stanowi wykonanie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 r. (sygn. akt P 20/16), uznającego za niekonstytucyjny przepis, zgodnie z którym emerytury kobiet urodzonych w 1953 r., przyznawane po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego, były pomniejszane o wypłacone im dotychczas tzw. emerytury wcześniejsze. Zdaniem TK wprowadzenie tego mechanizmu nastąpiło z naruszeniem konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. W uzasadnieniu wyroku podkreślono, że kobiety urodzone w 1953 r., „które zdecydowały się przejść na wcześniejsza emeryturę, w chwili podejmowania tej decyzji nie wiedziały o konsekwencjach, jakie ta decyzja będzie miała w odniesieniu do ich przyszłego świadczenia, czyli emerytury po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego”. Zdaniem TK, osoby te decydowały się na wcześniejszą emeryturę ufając, że państwo nie zmieni reguł jej postrzegania w odniesieniu do emerytury powszechnej.

Senat IX kadencji 15 lipca 2019 r. wniósł do Sejmu projekt ustawy w sprawie przeliczenia wysokości emerytury dla kobiet z rocznika 1953, posłowie nie zajęli się jednak nim przed końcem kadencji. Rzecznik praw obywatelskich zwrócił się do marszałka Senatu o ponowne zajęcie się tym projektem nowelizacji.

Uchwała w sprawie utworzenia Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej

Izba głosami 95 senatorów podjęła uchwałę, której projekt wniosła grupa senatorów. Senat w uchwale wyraża wolę utworzenia Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej i jej udziału w pracach Unii Międzyparlamentarnej, popierając cele tej organizacji międzynarodowej, skupiającej przedstawicieli suwerennych państw i działającej od 1889 r. na rzecz pokoju, demokracji i współpracy między narodami oraz umacniania instytucji przedstawicielskich.