Wydarzenia

22 września 2015 r. w Senacie przewodnicząca Komisji Środowiska senator Jadwiga Rotnicka i prezes Fundacji Promocji Gmin Polskich Andrzej Rostkowski wręczyli nagrody i wyróżnienia uczestnikom konkursu „Gmina ekoinnowacji”. Laureatami zostało 20 gmin: Bielawa za zagospodarowanie nieużytkowanego obiektu na potrzeby pokazowego centrum poszanowania energii, pełniącego funkcje edukacyjne; Brenna za przeprowadzenie badań monitoringowych i utworzenie obserwatorium nietoperzy w gimnazjum; Brzeg za ekomodernizację Zakładu Gospodarowania Odpadami GAĆ i renowację stawu rekreacyjnego w zabytkowym Parku Wolności; Bydgoszcz za budowę Centrum Demonstracyjnego OZE przy Zespole Szkół Mechanicznych nr 2 w Bydgoszczy w technologii budynku pasywnego, w systemie ograniczenia wpływu budowy i budynku na środowisko, według europejskich wytycznych CESBA; Bystrzyca Kłodzka za dostawę i montaż 310 kompletów lamp ulicznych zasilanych energią słoneczną i wiatrową, wyposażonych w system inteligentnego zarządzania oświetleniem; Bytów za montaż kolektorów słonecznych na budynkach oświatowych i prywatnych, rozwój infrastruktury turystycznej ułatwiającej zrównoważony dostęp turystów do zasobów przyrodniczych oraz prowadzenie lokalnych działań edukacyjno-ekologicznych; Dziemiany za montaż 353 instalacji kolektorów słonecznych na budynkach prywatnych i użyteczności publicznej, montaż autonomicznych punktów świetlnych (lampy hybrydowe i solarne) i działania edukacyjno-ekologiczne; Konarzyny za zaprojektowanie i budowę oświetlenia trasy rowerowej z wykorzystaniem energii z farmy fotowoltaicznej i opraw oświetleniowych LED; Krapkowice za instalację kolektorów słonecznych i 30 ziemnych pomp ciepła ogrzewających halę widowiskowo-sportową, montaż ogniw fotowoltaicznych na krytej pływalni „Delfin” i wybudowanie instalacji termicznej, wybudowanie w Żywocicach ogólnodostępnej sali sportowej z zastosowaniem gruntowego wymiennika ciepła, pompy ciepła i specjalnego układu wentylacyjno-grzewczego, za zorganizowanie ekojarmarku bożonarodzeniowego, łączącego zasady ekologii z tradycją; Lubin za rewitalizację parku wrocławskiego i uruchomienie centrum edukacji przyrodniczej; Myszyniec za montaż instalacji kolektorów słonecznych, ogniw fotowoltaicznych i pomp ciepła w budynkach użyteczności publicznej i oświatowych; Nakło nad Notecią za wprowadzenie efektywnego systemu selektywnej zbiórki odpadów u źródła, utworzenie „zielonych” miejsc pracy dla sortowaczy odpadów; Ostrów Mazowiecka za utworzenie ponad 1000 kompletów przydomowych biologicznych oczyszczalni ścieków oraz 7 zbiorczych oczyszczalni ścieków przy gminnych placówkach oświatowych i na osiedlu Nieskórz; Pietrowice Wielkie za wyposażenie mieszkańców w 1170 przydomowych biologicznych oczyszczalni ścieków; Płońsk za modernizację stacji uzdatniania wody z zastosowaniem innowacyjnej technologii i wybudowanie miejskiej ciepłowni na biomasę; Raciechowice za utworzenie zielonego dachu na budynku przedszkola komunalnego w Czasławiu; Sorkwity za przebudowę kotłowni olejowej, rozwój systemu pozyskiwania zrębków drzewnych jako paliwa biomasowego, przeprowadzenie termomodernizacji i poprawę jakości powietrza w gminie; Świętochłowice za rewitalizację kąpieliska miejskiego; Warszawa za wdrożenie systemu elektronicznego i zdalnego monitorowania zużycia energii i kosztów w jednostkach oświatowych Warszawy; Wisznice za utworzenie elektrowni fotowoltaicznej, zainstalowanie ok. 1400 zestawów solarnych na budynkach użyteczności publicznej. Wyróżniono także gminy: Długołękę zawprowadzenie systemu kompleksowej, selektywnej zbiórki odpadów, prowadzenie lokalnych akcji ukwieceń posesji; prowadzenie akcji edukacji ekologicznej; Drzewicę za poprawę infrastruktury wodno-kanalizacyjnej w gminie; Gniewkowo za modernizację oczyszczalni ścieków; Miedzichowo za kompleksowe działania na rzecz ochrony środowiska, m.in. budowę przydomowych oczyszczalni ścieków; Pierzchnicę za instalację żarówek LED w oświetleniu ulicznym; Popielów za modernizację budynku przedszkola publicznego w Starych Siołkowicach z zastosowaniem kolektorów słonecznych i pompy ciepła; Ujazd za montaż instalacji odnawialnych źródeł energii na obiektach placówek oświatowych.

Konkurs został zorganizowany przez Fundację Promocji Gmin Polskich w ramach kampanii informacyjno-edukacyjnej „Eko-Gminy.pl”, dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Uczestniczące w nim gminy zgłosiły 102 przykłady wdrożenia innowacyjnych ekologicznie rozwiązań w gospodarce komunalnej i polityce samorządowej. Mogły one dotyczyć różnych dziedzin: gospodarki odpadami, gospodarki wodno-ściekowej, energetyki, zagospodarowania przestrzeni i zieleni, infrastruktury komunalnej, zarządzania gminą, a także mieć różny charakter – techniczny, planistyczny, organizacyjny czy społeczny.

Oceniane były przede wszystkim: kompleksowość zaangażowania samorządu w innowacyjność ekologiczną; liczba dziedzin, w których dokonano innowacyjnych ekologicznie zmian; zaangażowanie planistyczne gminy i tworzenie klimatu dla rozwoju ekoinnowacyjności; prowadzenie lokalnych działań edukacyjnych i kampanii informacyjno-promocyjnych w innowacyjności ekologicznej; współpraca z innymi podmiotami publicznymi, prywatnymi lub pozarządowymi; utworzenie nowych, zielonych, miejsc pracy.

Uroczystość poprzedziła konferencja, zorganizowana przez Komisję Środowiska we współpracy z Fundacją Promocji Gmin Polskich. O formach wspierania ekoinnowacji przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej mówiła Katarzyna Siwkowska, zastępczyni dyrektora Departamentu Ochrony Przyrody i Edukacji Ekologicznej w NFOŚiGW. Fundusz wspólnie z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju realizuje program Gekon – Generator Koncepcji Ekologicznych, który ma służyć rozwojowi technologii proekologicznych. Przeznaczono na niego 400 mln zł, a adresatem są przedsiębiorstwa. Z kolei poprawę efektywności energetycznej mają na celu programy LEMUR (energooszczędne budynki użyteczności publicznej) i Prosument (mikroinstalacje OZE). W 2016 r. NFOŚiGW planuje realizację programów: SOKÓŁ (wdrożenie innowacyjnych technologii środowiskowych), na który przeznaczono 1 mld zł, GAZELA BIS (niskoemisyjny zbiorowy publiczny transport miejski) z budżetem 300 mln zł i RYŚ (termomodernizacja budynków jednorodzinnych). NFOŚiGW wspiera także projekty z zakresu edukacji ekologicznej. Do 2020 r. przeznaczy na to 190 mln zł. Wicedyrektor Katarzyna Siwkowska podkreśliła, że z większości programów realizowanych przez fundusz mogą skorzystać samorządy.

Kampanię „Eko-Gminy.pl” omówił jej koordynator Mikołaj Niedek. W jej ramach odbyły się 2-letnie szkolenia e-learningowe „Ekoinnowacje w gminie” w 7 blokach tematycznych, z których skorzystało 1 tys. osób. Zorganizowano też konkurs „Gmina ekoinnowacji”, prowadzono portal informacyjno-edukacyjny, przygotowano biuletyny szkoleniowe i wademecum ekoinnowacji w gminach. Podsumowując wyniki konkursu „Gmina ekoinnowacji”, Mikołaj Niedek podkreślił, że gminy preferują innowacje technologiczne, niedowartościowane są zaś te o charakterze społecznym i organizacyjnym.

Dwa sposoby finansowania ekoinnowacji przez gminę, bezpośrednio poprzez emisję obligacji przychodowych i przez spółkę komunalną, omówiła Elżbieta Rablin-Schubert z kancelarii prawnej Hogan Lovells. Przykłady ekoinnowacji w polityce transportowej i gospodarce komunalnej (np. pojazdy elektryczne, baterie słoneczne na dachach autobusów, śmietniki półpodziemne i podziemne, sterylizacja i suszenie odpadów zmieszanych) zaprezentował dr Jacek Warda z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, a w zagospodarowaniu przestrzeni publicznych i kształtowaniu zieleni (np. system retencjonowania wody opadowej, zielone dachy i ściany, ogrody sensoryczne, naturalne place zabaw) – mgr inż. Marzena Bronisz, ekspert Fundacji Promocji Gmin Polskich.