Wydarzenia

3 września 2015 r. w Senacie marszałek Bogdan Borusewicz otworzył wystawę „Zapomniani kaci Hitlera. «Samoobrona» Niemiecka na Pomorzu Gdańskim (Selbstschutz Westpreussen) w 1939 r.”. Jak powiedział, „38 tys. ochotników i 30 tys. ich ofiar to bilans działalności „Samoobrony” niemieckiej na Pomorzu jesienią 1939 r. Podkreślił, że ta tragiczna historia osobom spoza Pomorza jest nieznana. „Ważne byśmy pamiętali o tym, że zbrodni na polskiej ludności cywilnej dopuścili się znajomi, sąsiedzi, ludzie, którzy mówili po polsku, znali polską kulturę i byli polskimi obywatelami” – powiedział marszałek. Wyraził nadzieję, że Instytut Pamięci Narodowej, który tę tragiczną historię wydobywa z zapomnienia, sięgnie do pamięci rodzin z Pomorza, aby listę ofiar i krzywd uzupełnić.

„Pamięć o tych ofiarach na Pomorzu jest ciągle żywa” – mówił wicemarszałek Jan Wyrowiński, inicjator zaprezentowania tej wystawy w Senacie. Podkreślił, że senatorowie z tego regionu najlepiej o tym wiedzą. To pierwsza największa zbrodnia w 1939 r. „Najgorsze, że tej zbrodni na polskich patriotach dokonali sąsiedzi zorganizowani w przestępcze organizacje, mające chronić ludność niemiecką i mienie niemieckie” – mówił wicemarszałek. Dodał, że wystawa zorganizowana w 76. rocznicę wybuchu II wojny światowej i rozpoczęcia niemieckiej okupacji ziem polskich pokazuje istotny fragment pracy Instytutu Pamięci Narodowej.

Dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku prof. Mirosław Golon powiedział, że w 1939 r. do największych masowych zbrodni popełnionych na ludności cywilnej doszło na Pomorzu Gdańskim. Zapewnił, że Instytut stara się, aby rzetelna wiedza na temat „zbrodni pomorskiej” stała się tak powszechna, jak ta dotycząca „zbrodni wołyńskiej” czy „zbrodni katyńskiej”. Jego zdaniem wolność słowa i umocnienie demokracji dały impuls do odkrywania prawdy o wielu zbrodniach.

Celem wystawy, którą przygotowało Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku – Delegatura w Bydgoszczy, jest pokazanie, szczególnie młodym pokoleniom, okrucieństwa wojny i motywów, jakimi kierują się zbrodniarze. Autorzy wystawy – dr Izabela Mazanowska i dr Tomasz Ceran zgromadzili fotografie obrazujące zbrodniczą działalność członków Selbstschutz Westpreussen w Okręgu Rzeszy Gdańsk – Prusy Zachodnie jesienią 1939 r. Na 20 planszach pokazano topografię terroru, sylwetki niektórych sprawców i miejsca kaźni. Wystawa i towarzyszący jej katalog to efekt projektu naukowo-edukacyjnego dotyczącego okupacji niemieckiej w Polsce, realizowanego w delegaturze IPN w Bydgoszczy. Ekspozycję pokazano w Senacie z inicjatywy wicemarszałka Jana Wyrowińskiego i Kaszubskiego Zespołu Parlamentarnego.