Wydarzenia

23 stycznia 2015 r. wręczono nagrody laureatom konkursu „Moja Polska samorządna”, zorganizowanego w ramach obchodów – ustanowionego przez Senat – Roku Samorządu Terytorialnego i 25-lecia Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, pod honorowym patronatem prezydenta Bronisława Komorowskiego. Celem konkursu, przeprowadzonego wspólnie przez FRDL i Kancelarię Senatu, we współpracy z Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, było zebranie dokumentacji dotyczącej pierwszych lat funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce. Organizatorom zależało na przypomnieniu reformy samorządowej, która po 1990 r. w zasadniczy sposób zmieniła ustrój Polski, zrywając z centralnym zarządzaniem na rzecz demokracji lokalnej i samodzielnych rządów wspólnot mieszkańców. Uczestnikom konkursu zaproponowano zrealizowanie filmu o samorządzie w jednym z 3 modułów: wczoraj, dziś i jutro. Chodziło m.in. o zebranie relacji pierwszych samorządców, a także o udokumentowanie przemian i podjęcie próby nakreślenia dalszego rozwoju samorządności. Uczestników podzielono na 2 grupy wiekowe: młodzież do 18. roku życia i osoby dorosłe. Organizatorom szczególnie zależało na dotarciu do „świadków historii” i zapisaniu na taśmie filmowej ich relacji. Na konkurs nadesłano 28 filmów z całej Polski, zrealizowanych przez autorów mających od 14 do 72 lat.

Podczas uroczystości w Senacie główną nagrodę otrzymali Łukasz Ryżycki za film „Nasza Białołęka” (w kategorii do lat 18) i Maciej Piotrowski za film „Wspólna droga do samorządności. Aleksander Sola” (w kategorii powyżej 18 lat). Jury pod przewodnictwem Adama Aduszkiewicza z Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej oprócz tych zwycięzców do nagrody głównej nominowało następujące filmy:

w kategorii wiekowej do 18. roku życia:

• „Moja polska samorządna – pierwsze kroki w samorządności sępoleńskiej” Izy Sudziak;
• „Samorządności 25-lecie – małego miasteczka w świecie” Mirona Kaźmierskiego;
• „25 lat minęło...” Jakuba Pistulli;
• „Przysucha – moja <<mała Ojczyzna>>” Leny Grudzieckiej;

w kategorii powyżej 18. roku życia:

• „Myśl globalnie, działaj lokalnie” Marcina Piotrowskiego;
• „A co gdyby... Czyli MOJA Polska samorządna: D” Mateusza Bogusza;
• „25 lat samorządności we Wrocławiu” Leszka Grochocińskiego;
• „Wolność” Konrada Krolczyka.

Przeprowadzono także plebiscyt publiczności, w którym udział wzięło kilkadziesiąt tysięcy internautów. Zwycięski film „Samorządności 25-lecie – małego miasteczka w świecie” Mirona Kaźmierskiego otrzymał prawie 9200 głosów. Zwycięzców konkursu uhonorowano nagrodami pieniężnymi w wysokości 5 tys. zł, a wszyscy nominowani otrzymali po 500 zł. 10 nominowanych uczestników weźmie udział w dwudniowych warsztatach filmowych ufundowanych przez Senat, a prowadzonych przez filmowców związanych ze szkołą filmową Andrzeja Wajdy.

Podczas gali materiały konkursowe przekazano do „Archiwów Przełomu 1989–1991”, projektu prowadzonego przez Archiwum Senatu wspólnie z Archiwum Prezydenta RP, gromadzącego dokumenty i różnorodne świadectwa tamtego czasu. Jak podkreślano, niezwykle cenne są wywiady przeprowadzone z pierwszymi samorządowcami, stanowiące świadectwo ich ówczesnej odwagi i podejmowanych wówczas – często pionierskich – decyzji.

W czasie uroczystości Jerzy Stępień, jeden z twórców reformy samorządowej przygotowanej przez Senat, wspominał czas między październikiem 1989 r. i styczniem 1990 r.: „Pamiętam taką chwilę, gdy w nocy, pisząc kolejną wersję ustawy, powiedziałem do Michała Kuleszy (współautor reformy samorządowej): Słuchaj, czy ty sobie zdajesz sprawę, że my już nigdy w życiu nie będziemy robili niczego ważniejszego? Kulesza się ze mną zgodził”.

Przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Janusz Sepioł zwrócił natomiast uwagę, że reforma samorządowa długo była niedoceniana. Jak mówił, pominięto ją nawet w sprawozdaniu z pierwszego roku rządów Tadeusza Mazowieckiego. Jej znaczenie doceniono dopiero po latach. Dlatego tak ważne jest zbieranie relacji pokolenia polskiej samorządności, dla którego była ona doświadczeniem generacyjnym, pokolenia, które dopiero wtedy uaktywniło się w życiu publicznym, a teraz powoli zbliża się do emerytury.

O pracach jury konkursowego mówił jego członek, krytyk filmowy Paweł Mossakowski, który podkreślił różnorodność zgłoszonych filmów. Jak poinformował, z uzyskanego w konkursie materiału zdjęciowego ma powstać film dokumentalny.