Wydarzenia

10 listopada 2014 r. w Senacie odbyła się konferencja „Polonia dla Polski w demokratycznym 25-leciu”, zorganizowana przez Europejską Unię Wspólnot Polonijnych we współpracy z Kancelarią Senatu. Otwierając spotkanie, marszałek Bogdan Borusewicz zapewnił, że wolna Polska przechowuje we wdzięcznej pamięci wszystko to, co Polonia zrobiła dla swojej ojczyzny w czasie, gdy dążyliśmy do wolności i suwerenności oraz później, podczas budowy odzyskanej niepodległości, aż do chwili obecnej. Podkreślił, że Polacy w kraju pamiętają o udzielanej w trudnych czasach pomocy zarówno materialnej, jak i duchowej. „To dzięki zaangażowaniu Polonii otrzymywaliśmy pomoc materialną, nasz głos w świecie był słyszalny i wolny świat wspierał nasze dążenia do wolności” – mówił. Marszałek Senatu zapewnił, że „Polska o was nie zapomina, nie tylko o tym, że trzeba wam pomagać, ale też o tym, ile zrobiliście dla naszego kraju. Pokazujecie, jak bezinteresownie działać dla Polski”. Marszałek Bogdan Borusewicz podziękował Polonii za dotychczasowe działania i patriotyczną postawę. „Jestem pewien, że będziecie te działania kontynuować. Bo wy jesteście środowiskiem, które w dużej mierze działa bezinteresownie, z pobudek patriotycznych podtrzymujecie związki z Polską. I chcę państwa zapewnić, że Polska o was nie zapomni, niezależnie od tego, gdzie jesteście i jakie macie problemy. My o was pamiętamy, znamy te problemy i próbujemy wam pomagać” – mówił. Według marszałka działania Polonii stanowią przykład, że „można działać społecznie i wykazywać w sposób racjonalny i otwarty miłość do swojego kraju i narodu”. Zapewnił jednocześnie, że wsłuchuje się też w głosy krytyczne, „które płyną z różnych stron, mówiące o trudnej sytuacji naszych mniejszości”.

W swoim wystąpieniu marszałek przypomniał, że – nawiązując do chlubnej tradycji sprzed II wojny światowej – odrodzony w 1989 r. Senat objął patronat nad Polonią i Polakami za granicą. Jak podkreślił, od samego początku przywiązywano ogromną wagę do nawiązania i podtrzymywania więzi z Polonią, pracowano nad odbudowaniem zaufania emigracji niepodległościowej do nowych, demokratycznych władz. „Chcieliśmy zerwać z PRL i to się nam udało. Udało nam się w wolnej Polsce sprawować opiekę nad naszymi rodakami rozsianymi po całym świecie ponad podziałami politycznymi” – powiedział. Podkreślił, że w Senacie wszystkie opcje polityczne miały wpływ na kształtowanie polityki wobec Polonii.

O ważnej roli Polonii i jej wkładzie w życie rodaków mówił też prymas abp Wojciech Polak. „Wiem, że jesteście tu też po to, by pokazać, że Polonia zrobiła wiele dla życia politycznego, społecznego i religijnego Polski” – mówił. Podkreślił jednocześnie, że olbrzymią rolę w podtrzymywaniu tożsamości polskiej za granicą pełnią duchowni, którzy „ożywiają więzi między osobami polskiego pochodzenia”. Prymas przypomniał, że po unormowaniu stosunków państwo – Kościół zmienił się charakter duszpasterskiej troski o środowiska polonijne. Jak zaznaczył, Konferencja Episkopatu Polski powołała biskupa ds. duszpasterstwa emigracji polskiej, który koordynuje pracę duszpasterzy Polonii na całym świecie.

Wiceminister spraw zagranicznych Tomasz Orłowski podziękował Polonii za wsparcie polskich starań w dążeniu do członkostwa w strukturach europejskich – Sojuszu Północnoatlantyckim i Unii Europejskiej. Zapewnił, że Polska pamięta o swoich rodakach za granicą. W jego opinii wyzwaniem dla resortu spraw zagranicznych, który rozporządza obecnie pieniędzmi przeznaczonymi na pomoc Polonii, jest pogodzenie potrzeb osób ze starszego i młodszego pokolenia, mieszkających w różnych stronach świata. Jak zaznaczył, innego wsparcia potrzebują Polacy na Białorusi, którzy mają trudności w codziennym funkcjonowaniu, a innego np. w Wielkiej Brytanii, gdzie Polaków jest bardzo wielu, a ważną kwestią stało się zapewnienie polskojęzycznej oświaty.

Wiceminister poinformował, że program rządu skierowany do Polonii i Polaków za granicami kraju na lata 2015–20 znajduje się w fazie konsultacji społecznych, także z organizacjami polonijnymi. Jak mówił, określa on 5 celów strategicznych: wspieranie nauczania języka polskiego zarówno w szkołach publicznych, jak i niepublicznych; wzmacnianie tożsamości narodowej, m.in. poprzez działania kulturalne; umacnianie pozycji środowisk polonijnych i wspieranie komunikacji między nimi; wspieranie powrotu Polaków do kraju i zapewnienie warunków do osiedlania się w Polsce osobom polskiego pochodzenia oraz rozwój kontaktu z krajem zarówno poszczególnych osób, jak i organizacji samorządowych. Wiceminister mówił, że mowa jest także o programie grantów dla polskich naukowców, zainteresowanych realizacją swoich projektów w kraju i we współpracy z polskimi instytucjami. Zaznaczył, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych chce też objąć możliwie dużą liczbę dzieci polonijnych programem przyjazdu do Polski, by mogły one podtrzymać swoją więź z krajem.

Jak podkreśliła prezes Helena Miziniak, kierowana przez nią Europejska Unia Wspólnot konferencją pragnie uczcić 25-lecie niepodległej Polski. Dodała, że mimo iż Polonia żyje z dala od kraju, ma poczucie bycia w ojczyźnie, ponieważ łączy nas wspólne myślenie o Polsce. Jej zdaniem priorytetem wszelkich działań na rzecz Polonii powinno być podtrzymywanie polskiej tożsamości. Z kolei prezes Kongresu Polonii Kanadyjskiej Teresa Berezowska podkreślała, że organizacje polonijne należy traktować podmiotowo – jako partnera do rozmów i działań, a nie „jak dziecko, które trzeba pouczać, co ma robić i jak ma się zachowywać”. Prezes Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych przypomniała działania Polonii brytyjskiej podejmowane w ostatnim 25-leciu. Wspomniała m.in. o utworzeniu tzw. Funduszu Mazowieckiego, który powstał po wizycie premiera w Wielkiej Brytanii w 1990 r. Tylko w 1991 r. przekazano na różne cele społeczne w Polsce 0,5 mln funtów i 6 tys. dolarów. Polonia brytyjska lobbowała także na rzecz wejścia Polski do NATO i Unii Europejskiej. W ramach troski o dobre imię naszego kraju Zjednoczenie Polskie w Wielkiej Brytanii podjęło inicjatywę monitorowania tamtejszej prasy i korygowania publikowanych w niej nieprawdziwych informacji o Polsce. Helena Miziniak przypomniała również, że Polonia brytyjska od lat zabiegała o stanowcze stanowisko rządu brytyjskiego w sprawie mordu katyńskiego. Prezes wskazała także na szereg działań charytatywnych podejmowanych przez brytyjską Polonię na rzecz ojczyzny. I tak Zjednoczenie Polek w Wielkiej Brytanii w ciągu 18 lat przekazało do kraju ponad 10 mln zł, m.in. w formie pomocy skierowanej do rodzin wielodzietnych, ośrodków dla dzieci i młodzieży z rodzin patologicznych. Helena Miziniak przypomniała też o działalności Fundacji Pomocy Medycznej dla Polski. 

Przewodniczący Rady Polonii Świata Jan Cytowski przypomniał natomiast, że w latach sowieckiej przynależności Polski do bloku sowieckiego rada odegrała ogromną rolę w koordynacji pomocy dla Polski poprzez kanały kościelne. Pomagała zarówno podczas klęsk żywiołowych, jak i polskiej opozycji demokratycznej, a po 1989 r. włączyła się w lobbowanie na rzecz pomocy gospodarczej i włączenia Polski do NATO. Jan Cytowski podkreślił, że Rada Polonii Świata, będąca porozumieniem organizacji polonijnych, jest niezwykle zaangażowana w propagowanie i obronę dobrego imienia Polski i Polaków. W jego ocenie może stanowić ważny element polskiej polityki zagranicznej, szczególnie zaś odegrać znaczącą rolę w kształtowaniu wizerunku Polski na świecie poprzez propagowanie osiągnięć naszego kraju i Polaków, odkłamywanie historii i zapobieganie jej fałszowaniu, obronę dobrego imienia ojczyzny. Zaapelował do polskich władz o prowadzenie właściwej, zgodnej z polską racją stanu polityki historycznej, a także budowanie pamięci historycznej, stanowiącej podstawę wychowania i kształtowania patriotycznych postaw społeczeństwa.

Konferencja „Polonia dla Polski w demokratycznym 25-leciu” miała ukazać zaangażowanie Polonii na rzecz Polski w minionym 25-leciu na różnorodnych płaszczyznach: politycznej, społecznej, kulturalnej, informacyjnej, edukacyjnej i gospodarczej. Intencją Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych było zwrócenie uwagi polskiej opinii publicznej na to, że warto po partnersku wspierać Polonię, ponieważ żyjąc poza krajem, chce ona i potrafi dbać o sprawy ważne dla naszej ojczyzny.