Wydarzenia

Z inicjatywy Wicemarszałka Senatu Michała Kamińskiego w Senacie 20 grudnia 2022 r. odbyła się konferencja pt. „Ustawa o Obronie Ojczyzny - potrzeba zmian”. Jej uczestnicy skrytykowali ustawę, twierdząc, że jest ona nie tylko zła, ale i niebezpieczna w niektórych punktach, wymaga więc politycznej dekonstrukcji i realnej korekty.

Otwierając konferencję, Wicemarszałek Michał Kamiński powiedział, że opozycja dała się wmanewrować w przyjęcie tej ustawy w określonej sytuacji - inwazji Rosji na Ukrainę, a sama ustawa byla "nazywana czołowym osiagnięciem wicepremiera Jarosława Kaczyńskiego".

Jerzy Marek Nowakowski, prezes zarządu Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego, byl zdania, że ta ustawa jest w głównej mierze osiągnięciem PR-owskim, które miało pokazać, że coś w kwestii obronności zostało zrobione, a nikt tego nie zweryfikuje, bo i tak jej 1000 stron nie przeczyta. Uważa on, że odzwierciedla ona intencje pewnego lobby skupionego wokół Ministerstwa Obrony Narodowej, które poprzez utworzenie Funduszu Wsparcia Rozwoju Sił Zbrojnych chciało doprowadzić do niekontrolowanego wydatkowania pieniędzy i lewych zarobków dla siebie. Jego zdaniem, jej kolejne zapisy, m.in. dotyczące unieważnienia ustawy o obronie cywilnej, procedur mobilizacyjnych, „oberarmii” w postaci Wojsk Obrony Terytorialnej stworzono  po to, aby mieć narzędzie do wprowadzenia stanów nadzwyczajnych i korygowania wyniku wyborczego. W jego opinii  w części dotyczącej armii ustawa jest bałaganiarska, niekonstytucyjna i niebezpieczna w punktu widzenia zagrożenia państwa. Z kolei cały blok poświęcony uzbrojeniu i polityce zakupowej jest antyrozwojowy i tworzy możliwości woluntarystycznego wydatkowania pieniędzy publicznych. Ponadto ustawa de facto uniemożliwia współpracę cywilno-wojskową, albowiem jest „zbieraniną dokumentów wyjętych z różnych szuflad MON”. Wreszcie ustawa całkowicie pomija obecność Polski w NATO, w architekturze bezpieczeństwa, co więcej pomija również międzynarodowe zobowiązania naszego kraju.

Janusz Onyszkiewicz, były minister obrony narodowej, zwrócił uwagę, że ustawa powoduje chaos w kierowaniu państwem w czasie wojny i jest niezgodna z konstytucją, ponieważ oddaje pełnię władzy prezydentowi, a konstytucja stanowi , że państwem kieruje rząd. Wzajemne sprzeczne przepisy definiują zakres władzy prezydenta, rządu, ministra obrony narodowej, a także naczelnego dowódcy i sztabu generalnego. Nie wiadomo, kto komu jest podporządkowany, i „nie następuje wyposażenie prezydenta w kompetencje”. Ponadto Janusz Onyszkiewicz wskazał, że na czas wojny to dowództwo sojusznicze, a nie polskie, będzie najwyższym organem decyzyjnym, rola naczelnego dowódcy, jeśli w ogóle zostanie powołany, będzie więc ograniczona. „Polska znalazłaby się w niesłychanym chaosie na mocy tej ustawy” - powiedział.  

Generał brygady Bogusław Smólski, były rektor Wojskowej Akademii Technicznej, podkreślił brak całościowej koncepcji dotyczącej wyposażenia armii i brak wieloletnich planów zakupów z jednej strony oraz ogromne zakupy dokonywane bez uzasadnienia operacyjnego, względów ekonomicznych czy systemowych np. w Korei z drugiej. Jego zdaniem, założenie, że broń pancerna będzie dominować na polu walki, tak jak to się dzieje w konflikcie ukraińsko-rosyjskim, nie jest słuszne.  

Maria Węgrowska, była wiceminister obrony narodowej, mówiła o braku współpracy cywilno-wojskowej, o tym, że nie przewidziano wspólnego zarządzania kryzysowego, współdziałania w ochronie systemów złożonych infrastruktury krytycznej, sharmonizowania planowania cywilnego i obronnego.  

Jerzy Marek Nowakowski zaapelował do senatorów, aby spróbować zmienić ten „zły, szkodliwy dokument”. Wicemarszałek Senatu Michał Kamiński odpowiedział mu, iż większość senacka jest zawsze otwarta na sensowne inicjatywy, jednakże ich dalszy los jest niepewny ze względu na większość sejmową.