Wydarzenia

19 grudnia 2022 r. odbyło się wspólne posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Młodzieży oraz Parlamentarnego Zespołu ds. Zdrowia Psychicznego Dzieci i Młodzieży, podczas którego przyjęto stanowisko w sprawie stażów i praktyk studenckich. Jak podkreślono w dokumencie przygotowanym przez Parlamentarny Zespół ds. Młodzieży, problemem w Polsce jest niska aktywność młodych ludzi na rynku pracy. Zdaniem członków Zespołu nabiera to szczególnego znaczenia w związku z kryzysem demograficznym i powstrzymywaniem się przez młodych z decyzją o założeniu rodziny i posiadaniu potomstwa. Dlatego Zespół wspólnie ze współpracującymi ekspertami i Radą Młodzieżową zwraca uwagę rządowi na pilną potrzebę uruchomienia aktywnych polityk rynku pracy ludzi młodych, przede wszystkim staży studenckich i praktyk absolwenckich, uznając je za ważny instrument kształtowania rynku pracy. Zdaniem Zespołu należy uchwalić nową ustawę o praktykach studenckich, gwarantującą ich odpłatność i merytoryczność, bowiem obowiązująca obecnie ustawa o praktykach absolwenckich nie ujmuje wielu ważnych aspektów praktyk, czyniąc z tej formy aktywizacji i nabywania umiejętności praktycznych oraz rozpoczynania aktywności zawodowej mało atrakcyjne narzędzie. Zdaniem parlamentarzystów umowy o praktyki absolwenckie powinny mieć status umowy prawa pracy. Powinien też powstać system kierowania rządowego wsparcia finansowego – w formie częściowego lub  pełnego refundowania płac praktykantom – uwzględniający: społeczne zapotrzebowanie na poszczególne zawody i grupy zawodowe (np. pielęgniarskie czy opieka psychologiczna); potrzebę wyrównywania szans rozwoju zawodowego osobom  będącym z dala od atrakcyjnych rynków pracy i wspierania rozwoju regionów tego wymagających, np. z powodu niedoboru kadr w określonej branży czy gorszą pozycję zawodową z perspektywy równości płci.

Podczas posiedzenia mowa była także o projekcie Kodeksu Dobrych Praktyk, który określi zasady ich prowadzenia oraz obowiązki zarówno zatrudniającego, jak i praktykanta. Jak podkreślono, nie chodzi o akt prawny, ale o akt woli. Projekt przygotowała współpracująca z zespołami Rada Młodzieżowa, a przedstawił go przewodniczący Rady Jakub Retyk. Poinformował, że uwagi do projektu zgłosiły różne środowiska młodzieżowe i studenckie, w związku z tym prace nad nim będą kontynuowane. Jak wyjaśnił, problematykę praktyk postanowiono uregulować w kodeksie dobrych praktyk, ponieważ zmiany legislacyjne nie zawsze powodują zmianę myślenia, a o to przede wszystkim idzie w kwestii praktyk studenckich i korzyści płynących z nich dla młodych ludzi. Wskazane jest, by pracodawcy traktowali kodeks dobrych praktyk jako odrębną politykę zatrudnieniową i dlatego należy przeprowadzić wśród nich  odpowiednią kampanię.

Kolejny temat poruszony podczas obrad dotyczył zmian prawnych w zakresie dostępu do psychologa osób poniżej 18. roku życia. Jak poinformowała przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Zdrowia Psychicznego Dzieci i Młodzieży posłanka Marta Golbik, prace nad projektem ustawy o zawodzie psychologa są w toku. Uregulowania wymaga m.in. kwestia pomocy psychologicznej dla 16–18–latków. Taka pomoc musi być podejmowana systemowo, nie można tego robić bez współdziałania z rodzicami. Eksperci zwracali uwagę, że pomocy psychologicznej młodym ludziom udzielać muszą wyłącznie osoby doświadczone zawodowo, kompetentni psychologowie i psychoterapeuci kliniczni., bowiem w pracy z młodymi ludźmi liczy się każde słowo, a jedno nieodpowiedzialne może mieć tragiczne skutki. O lukach prawnych w dostępie osób nieletnich do opieki psychologicznej rozmawiano po raz pierwszy podczas posiedzenia 11 marca 2022 r. Apelowano wówczas o uchwalenie ustawy o zawodzie psychologa, bez której nie da się rozwiązać podnoszonych problemów.

Członkowie Parlamentarnego Zespołu ds. Młodzieży oraz Parlamentarnego Zespołu ds. Zdrowia Psychicznego Dzieci i Młodzieży zapoznali się także z informacją resortu rodziny i polityki społecznej o aktualnie realizowanych  i planowanych na rok 2023 działaniach adresowanych do ludzi młodych, którą przedstawiła dyrektor Departamentu Rynku Pracy w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Ewa Flaszyńska. Jak wskazała, wobec niskiego poziomu bezrobocia w Polsce także bezrobocie wśród młodych osób jest bardzo niskie w porównaniu z innymi krajami UE. Niska aktywność zawodowa młodych wynika przede wszystkim  z kontynuowania przez nich nauki; wśród osób do 30. roku życia aktywność zawodowa wynosi 52%, podczas gdy w UE jest to 54%. Dyrektor Ewa Flaszyńska zaznaczyła, że bardzo często korzystają oni z różnych form pomocy w znalezieniu pracy, są otwarci na korzystanie z różnych szkoleń. Od 2015 r. realizowany jest program gwarancji dla młodzieży, dzięki któremu zatrudnienie znalazło około 3 mln młodych osób. Jak widać, program sprawdza się i będzie kontynuowany. Zapowiedziała też nową ustawę o aktywności zawodowej, która zastąpi dotychczasową ustawę regulującą system rynku pracy. Znajdzie się w niej osobny blok nowych rozwiązań dla młodych osób, m.in. dotyczących utworzenia w urzędach pracy osobnego stanowiska do kontaktów z osobami wchodzącymi dopiero na rynek pracy.