Wydarzenia

Na posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Transplantacji 18 listopada br. podsumowano Europejski Dzień Donacji i Transplantacji, a także zastanawiano się nad sposobami zwiększenia liczby potencjalnych dawców organów oraz potrzebą szczepienia 5. dawką przeciwko COVID-19 osób po transplantacji i w trakcie leczenia.

Europejski Dzień Donacji i Transplantacji organizowany jest przez Radę Europy corocznie od 1996 r. Jego celem jest promowanie świadomego i altruistycznego dawstwa narządów i tkanek do przeszczepienia, wiedzy na temat medycyny transplantacyjnej oraz solidarności z chorymi oczekującymi na przeszczep. W tym roku, 8 października, uroczystość odbyła się w Polsce. O działaniach w ramach obchodów Europejskiego Dnia Donacji i Transplantacji mówili dr hab. Artur Kamiński z Poltransplantu i dr hab. Maciej Kosieradzki z Polskiego Towarzystwa Transplantacyjnego. Hasło tegorocznego dnia donacji brzmiało: „Dziękuję dawcy”. Utworzono specjalną stronę internetową, przygotowano materiały promocyjne. Głównym wydarzeniem była międzynarodowa konferencja, podczas której debatowano o wpływie pandemii COVID-19 na transplantację w Polsce i Europie, donacji narządów po śmierci rozpoznawanej na podstawie kryteriów krążeniowo-oddechowych oraz roli rejestrów transplantacyjnych.

Odnosząc się do kwestii wpływu pandemii COVID-19 na liczbę przeszczepów, Artur Kamiński ocenił, że lata 2020 i 2021 nie były najlepsze dla polskiej transplantologii. W stosunku do 2019 r. zmalała o 25% liczba przeszczepów. W 2021 r. przeszczepiono 1274 narządy, a w 2020 r. – 1180. Zmalała także liczba potencjalnych dawców. „Dzięki różnym akcjom udaje się nam wyjść z dołka” – podkreślił. Jak dodał, od początku roku do połowy listopada przeszczepiono tyle narządów ile w ciągu całego 2021 r.

Marszałek Senatu prof. Tomasz Grodzki wskazał na potrzebę pobierania maksymalnej liczby organów od jednego dawcy. „Dawca wielonarządowy to nadal rzadkość” – stwierdził. Magdalena Kramska z Ministerstwa Zdrowia poinformowała, że współczynnik wykorzystania dawcy rośnie. „Pobierane są wszystkie organy, które da się pobrać” – podkreśliła. Jak mówiła, wzrosły stawki dla koordynatorów za każdy pobrany organ, premiowane są też pobrania tkanek. W ramach działań prodonacyjnych resort przygotowuje projekt „Wsparcie procesów dotyczących dawstwa narządów i tkanek poprzez opracowanie i wdrożenie szpitalnego systemu jakości dawstwa i standardów akredytacyjnych oraz wzmocnienie kompetencji szpitalnych koordynatorów dawstwa i kadry zarządzającej podmiotami leczniczymi”. Przewiduje on m.in. protokoły opieki nad dawcą wielonarządowym.

„Nie zabierajmy swoich narządów do nieba, ale oddajmy je, aby uratowały czyjeś życie” – apelowała przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Transplantacji senator Alicja Chybicka. „W Polsce nadal liczba potencjalnych dawców jest niewielka” – dodała. Zapowiedziała przygotowanie specjalnego spotu, zachęcającego do zostania dawcą.

Podczas drugiej części posiedzenia prof. Maria Alicja Dębska-Ślizień, prezes Polskiego Towarzystwa Transplantacyjnego, przedstawiła sposoby zabezpieczenia osób po transplantacji przed zakażeniami kolejnymi wariantami wirusa SARS-Cov-2. Poinformowała, że w Polsce po 1. dawce szczepionki odpowiedź immunologiczną stwierdzono u 17% biorców, a po 2. dawce u 60%. „Z tego wynika, że wskazane są 3 dawki szczepionki, a następnie 2 przypominające, czyli 4. i 5.” – podkreśliła. „Takie są też zalecenia WHO dla osób z upośledzoną odpornością” – dodała. W jej ocenie należy szczepić i doszczepiać potencjalnych dawców i biorców. Tymczasem większość pacjentów nie jest zaszczepiona nawet jedną dawką przypominającą. „Pacjenci są oporni, bo teraz jest mniej zachorować na COVID-19 i mniej zgonów” – wyjaśniła. Poinformowała też, że od września w Polsce można się szczepić preparatami Spikevax i Comirnaty o zaktualizowanym składzie dla wariantu Omikron BA.1. Szczepionki przeciw wariantom BA.4 i BA.5 są obecnie autoryzowane. W profilaktyce i leczeniu COVID-19 wykorzystywany jest też lek Evusheld, który został zarejestrowany 20 września 2022 r. Prof. Maria Dębska-Ślizień zaznaczyła, że nie zna jednak przypadku zastosowania go u osób po transplantacji.

O szczepienie się osób po transplantacji apelowała też senator Alicja Chybicka: „Nie ryzykujcie własnego zdrowia i życia. Ten wirus jest nieprzewidywalny i podły”.