Wydarzenia

„Dla zapobiegania zakażeniom COVID-19 trzecia dawka szczepienia ma kluczowe znaczenie” – powiedział prof. Ran Balicer, przewodniczący Krajowej Rady Eksperckiej ds. COVID-19 przy Kancelarii Premiera Izraela, ekspert Światowej Organizacji Zdrowia podczas spotkania  z członkami Polsko-Izraelskiej Grupy Parlamentarnej, które odbyło się 7 grudnia 2021 r. w Senacie. Jak podkreślił, skuteczna walka z koronawirusem w Izraelu jest możliwa dzięki zaszczepieniu przeciw koronawirusowi większości populacji. 

Przewodniczący Polsko-Izraelskiej Grupy Parlamentarnej poseł Michał Szczerba stwierdził, że obecnie sytuacja epidemiologiczna w Polsce przedstawia się niepokojąco – w ciągu ostatniej doby zarejestrowano 20 tys. nowych przypadków chorych na Covid-19, 826 hospitalizacji i 504 zgony z powodu tej choroby. „Wiemy, że Izrael poradził sobie z Deltą, przygotowuje się do walki z Omikronem, a my chcielibyśmy skorzystać z tych doświadczeń” – podkreślił.

W Izraelu zaszczepiło się około 6,5 na 9 mln mieszkańców, czyli 2/3 populacji, a ponad 4 mln osób przyjęło 3. dawkę. Przy czym do szczepienia kwalifikuje się łącznie ok. 5 milionów mieszkańców i 85% otrzymało już dawkę boosterową, a wśród osób powyżej 60. roku życia – ponad 90%. Dlatego w Izraelu obserwuje się tak pozytywne trendy.

Prof. Ran Balicer poinformował, że w Izraelu nadal funkcjonuje obowiązek noszenia maseczek w pomieszczeniach zamkniętych. Obowiązują także zielone certyfikaty, wydawane osobom 3-krotnie zaszczepionym, przy czym okres od przyjęcia ostatniej dawki szczepionki nie może być dłuższy niż 6 miesięcy. Bez takiego certyfikatu nie można wejść do pomieszczeń, w których znajduje się wiele osób, np. pubów, restauracji, kin czy teatrów, chyba że dysponuje się negatywnym wynikiem testu PCR z 3-dniową ważnością. Wprowadzenie tych restrykcji pozwoliło na opanowanie przyrostu zakażeń. Obecnie w Izraelu odnotowuje się dziennie ok. 500 przypadków zakażeń i maksymalnie 2 przypadki śmiertelne, i ten poziom jest stabilny. Znacząco spadła też liczba przypadków ciężkiego przebiegu choroby. Do tej pory w Izraelu odnotowano 25 przypadków zachorowań na wariant Omikron. Opracowane zostały też procedury zapobiegające jego rozprzestrzenianiu się. Wśród zakażonych są również osoby, które przyjęły 3. dawkę szczepionki, ale nie odnotowano żadnego ciężkiego przebiegu zachorowania w wypadku osób zakażonych Omikronem.

Prof. Ran Balicer poinformował, że w Izraelu fala zachorowań na Deltę rozpoczęła się w czerwcu i trwała do końca października. Ten wariant jest bardziej zakaźny niż poprzedni – Alfa. W czerwcu w Izraelu złagodzono restrykcje pandemiczne ze względu wysoki poziom wyszczepienia społeczeństwa. Wkrótce po tym zaobserwowano jednak przyrost ponownych infekcji – najpierw było ich kilkanaście, a potem do 10 tys. dziennie. Gdy przeanalizowano przyczyny gwałtownego wzrostu zakażeń, okazało się, że efekt 2 dawek szczepionki po prostu wygasał i głównym powodem zakażeń jest zmniejszająca się odporność. Dlatego podjęto decyzję o wprowadzeniu obowiązkowej 3. dawki szczepionki  i przeprowadzeniu kampanii zachęcającej społeczeństwo do ponownego zaszczepienia się. Ekspert podkreślił, że jednym z poważnych sygnałów zmniejszającej się odporności populacyjnej był wzrost liczby przypadków poważnego przebiegu choroby wśród osób po 2 dawkach szczepionki z 20% do 70%, co oznaczało, że poziom ochrony znacząco spadł. Tak było nie tylko w Izraelu, ale również w wielu innych krajach, które zapewniły swoim obywatelom otrzymanie 2 dawek szczepionki. Wszędzie zaobserwowano, że po 6 miesiącach odporność spada i zmniejsza się poziom ochrony, również przed ciężkim przebiegiem choroby, co uzasadnia podanie 3. dawki, tzw. boosterowej, która umożliwi zmniejszenie liczby zakażeń i zapewni skuteczniejszą ochronę przed ciężkim przebiegiem choroby. Po odkryciu tego zjawiska izraelscy eksperci opublikowali wyniki swoich badań, ale nadal prowadzą badania, dotyczące m.in. efektywności 3. dawki. Jak wynika z dostępnych danych, podanie 3. dawki po upływie 5 miesięcy od pierwotnego zaszczepienia zmniejsza o 90% podatność na ciężki przebieg choroby wymagający hospitalizacji, a o 81% obniża zagrożenie śmiercią w porównaniu do osób, które przyjęły tylko 2 dawki szczepionki. Dlatego eksperci są zdania, że 3. dawka jest kluczowa dla zachowania ochrony populacji przed Deltą. Wyniki tych badań zostały opublikowane w czasopiśmie „The Lancet”.

Uczestniczący w spotkaniu konsultant krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych, główny doradca premiera ds. COVID-19, przewodniczący Rady Medycznej prof. Andrzej Horban poinformował, że sytuacja zdrowotna w Polsce wygląda podobnie, jak w krajach ościennych, a gwałtowny skok liczby zakażeń spowodowany jest m.in. ochłodzeniem. Zakażenia drogą kropelkową są typowe dla jesieni i wczesnej wiosny. Jak podkreślił, zdecydowana większość hospitalizacji dotyczy osób niezaszczepionych, także zgony odnotowuje się głównie w tej grupie. Nieliczne przypadki śmierci osób zaszczepionych dotknęły chorych, u których występowało wiele innych chorób. Prof. Horban Andrzej przypomniał też, że 3. dawka w Polsce została wprowadzona wcześniej niż w innych krajach Unii Europejskiej. W naszym kraju trwa obecnie dyskusja na temat obligatoryjności szczepień. Dotychczas w UE taki obowiązek wprowadziła tylko Austria. Polska nie chce wprowadzać znacznych ograniczeń, ale za pewnymi restrykcjami przemawia duża liczba zakażeń i niewystarczający odsetek osób zaszczepionych. Prof. Andrzej Horban pytał o kwestię zielonych certyfikatów, a także o to, czy w Izraelu jakieś grupy zawodowe były objęte obligatoryjnymi szczepieniami.

W odpowiedzi prof. Ran Balicer zwrócił uwagę, że w walce z pandemią najważniejszy jest wskaźnik wyszczepialności – chodzi o to, by cała populacja otrzymała chociaż jedną dawkę szczepionki. Duży odsetek osób, które nie otrzymały ani jednej dawki szczepionki, stanowi bardzo poważny problem. Tak więc najistotniejszym zadaniem jest odnalezienie osób, które nie przyjęły szczepionki, i przekonanie ich do zaszczepienia się, a także zapewnienie jak największych ułatwień w dostępie do szczepionki. „My staraliśmy się, żeby szczepionki były dostępne prawie na każdym rogu, i udało nam się dotrzeć niemal do wszystkich obywateli, ale w każdym kraju są inne uwarunkowania i nie ma jakiejś uniwersalnej matrycy działań” – podkreślił.