Sprawy międzynarodowe

Senatorowie z Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej spotkali się z Piotrem Iwaszkiewiczem, ambasadorem nadzwyczajnym i pełnomocnym RP w Republice Uzbekistanu oraz w kraju dodatkowej akredytacji Republice Tadżykistanu.

Podczas posiedzenia ambasador Piotr Iwaszkiewicz omówił sytuację polityczną w obu krajach i przedstawił najważniejsze cele swojej misji. Jak stwierdził, oba państwa można określić jako relatywnie niestabilne politycznie. W jego opinii śmierć wieloletniego prezydenta Uzbekistanu 77-letniego Isloma Karimowa może doprowadzić do konfliktu o sukcesję. Z kolei z powodu spowolnienia gospodarczego w Rosji do Uzbekistanu i Tadżykistanu mogą powrócić obywatele pracujący dotychczas w Rosji, którzy zasilą szeregi bezrobotnych. Powodem konfliktów między obu państwami jest dostęp do wody. Napełnianie zbiorników retencyjnych elektrowni wodnych w Tadżykistanie powoduje deficyt tego kluczowego surowca w Uzbekistanie.

Mimo problemów politycznych Uzbekistan jest krajem o dużym potencjale gospodarczym, atrakcyjnym dla polskich przedsiębiorców. Możliwości dla polskich firm stwarza m.in. dążenie władz tego kraju do rozwoju rolnictwa. Już obecnie ważne miejsce w naszym eksporcie zajmują sadzonki drzew owocowych. Problemem może być źle funkcjonujący system sądownictwa, który ogranicza możliwość dochodzenia swoich praw w wypadku kłopotów z partnerami uzbekistańskimi. Współpracę gospodarczą powinna natomiast ułatwić rosnąca liczba przedsiębiorców uzbekistańskich działających w Polsce. Owocna, zdaniem ambasadora, może być również współpraca wyższych uczelni.

Ambasador Piotr Iwaszkiewicz poinformował, że Polonia uzbekistańska składa się przede wszystkim z potomków Polaków, którzy przenosili się do Uzbekistanu w ramach imperium carskiego na przełomie XIX i XX w. Obecnie wiele osób posiadających polskie korzenie należy do uzbekistańskich elit. Najczęściej to ludzie niemówiący po polsku, ale zainteresowani pielęgnowaniem tradycji związanych ze swoim pochodzeniem. 

W trakcie dyskusji senatorowie pytali m.in. o relacje Uzbekistanui Tadżykistanu z Rosją i Chinami. Jak stwierdził ambasador, relacje gospodarcze i społeczno-kulturalne państw Azji Centralnej z Rosją pozostają silne. Tadżykistan przystąpił do tworzonej przez Rosję, wspólnie z Białorusią i Kazachstanem, Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej. Uzbekistan, jako najludniejsze państwo Azji Centralnej, stara się natomiast prowadzić politykę bardziej niezależną od Moskwy. Na jego terytorium znajduje się baza lotnicza NATO. Ambasador poinformował, że chińscy przedsiębiorcy są coraz bardziej obecni w Uzbekistanie i Tadżykistanie; a współpraca gospodarcza dotyczy przede wszystkim nośników energii. Elementem utrudniającym stosunki z Chinami są napięte relacje między rządem chińskim a muzułmanami zamieszkującymi prowincję Sinciang.