Sprawy międzynarodowe

Marszałek Tomasz Grodzki, wicemarszałkini Gabriela Morawska-Stanecka i senator Jacek Bury 6 października 2021 r. wzięli udział w obchodach 80. rocznicy Zbrodni w Babim Jarze, popełnionej przez hitlerowców na ludności żydowskiej Kijowa. W uroczystości uczestniczyli m.in. prezydenci: Ukrainy – Wołodymyr Zełenski, Izraela – Jicchak Herzog, Niemiec –Frank-Walter Steinmeier i przedstawiciele władz kilkunastu innych państw.

29 września 1941 r., niedługo po zajęciu Kijowa, Niemcy zebrali przebywających tam Żydów, nakazali im marsz w kierunku wąwozu Babi Jar. Na miejscu dzielono ich na 10-osobowe grupy i rozstrzeliwano. W ciągu zaledwie 2 dni niemieckie grupy operacyjne rozstrzelały tam, według raportów, 33 771 osób. Kolejne egzekucje trwały do 11 października. W tym czasie zabito jeszcze ok. 17 tys. Żydów. Na miejscu kaźni w Babim Jarze Niemcy stworzyli obóz koncentracyjny, w którym więziono m.in. Ukraińców, Polaków, Rosjan i Romów. Według różnych źródeł ogólna liczba rozstrzelanych w Babim Jarze w latach 1941–43 to 100–150 tys. osób. Zabito prawie wszystkich Żydów mieszkających w Kijowie.

Jak powiedział marszałek Senatu, to moralny obowiązek, by godnie upamiętnić masakrę w Babim Jarze. Zaznaczył, że była to największa jednorazowa egzekucja ludzi, zanim powstały obozy koncentracyjne i komory gazowe. „To wydarzenie, które dotyka bardzo wielu. (...) Traktowaliśmy to jako nasz moralny obowiązek, aby tę masakrę w Babim Jarze godnie upamiętnić. W jednym celu: aby nigdy takie rzeczy się nie powtórzyły” – podkreślił marszałek Tomasz Grodzki.

Podczas wizyty polska delegacja odwiedziła też memoriał Kijów – Bykownia. Marszałek Senatu złożył wieniec na kurchanie – Wspólnej Mogile Ofiar Totalitaryzmu i na zbiorowej mogile na Polskim Cmentarzu Wojennym. „Jako Marszałek Senatu RP nie mógłbym sobie wybaczyć, gdybym nie odwiedził miejsca kaźni 33 narodów, w tym wielu tysięcy obywateli polskich, przede wszystkim żołnierzy i oficerów, zamordowanych rozkazem Stalina w katowniach Kijowa i tutaj pochowanych” – powiedział marszałek Tomasz Grodzki. Pokreślił, że to miejsce szczególnej pamięci wielu narodów, ale przede wszystkim narodu polskiego. Marszałek zaznaczył, że charakter tego miejsca i godne uczczenie setek tysięcy pomordowanych „pokazuje i wyznacza nam kierunek, że prawda historyczna i pamięć czasami są straszne, czasami są trudne, ale to jest jedyna droga do budowania na prawdzie pojednania i budowania przyszłości wszystkich narodów, w tym narodu polskiego i ukraińskiego. Życzyłbym sobie – i traktuję to jako zobowiązanie tego pokolenia polityków – aby wszystkie miejsca, upamiętniające ofiary tych strasznych konfliktów wyglądały podobnie jak tu” – powiedział marszałek. 

Marszałek Senatu wraz z delegacją rozmawiał także z przewodniczącym Rady Najwyższej Ukrainy Dmytrem Razumkowem. Podczas spotkania poruszone zostały m.in. kwestie relacji dwustronnych, współpracy parlamentarnej, dyskutowano także o bezpieczeństwie energetycznym i europejskim „zielonym ładzie”. Rozmówcy poruszyli też problem ataków hybrydowych i zgodzili się, że zagrożenie ze strony dyktatorskich reżimów obejmuje nie tylko Europę, ale także cały świat. Przewodniczący Dmytro Razumkow podziękował marszałkowi za to, że Polska jest adwokatem Ukrainy na forach międzynarodowych. „Ukraina bardzo ceni wsparcie Polski w czasie rosyjskiej agresji i okupacji Doniecka i Krymu” – podkreślił. Marszałek Senatu zapewnił rozmówcę, że Polska w sposób jednoznaczny i stały będzie się opowiadać za tym, by żadne państwo nie mogło anektować czy okupować innego. „Stosunek do rosyjskiej napaści na Krym i okupacji Doniecka jednoczy siły polityczne w Polsce” – zaznaczył marszałek Tomasz Grodzki. 

W polskiej ambasadzie w Kijowie Marszałek wraz z towarzyszącą mu delegacją spotkał się z przedstawicielami środowisk polonijnych. Podziękował przedstawicielom organizacji polonijnych za ich działania, zmierzające do podtrzymywania polskości. Podkreślił, że bez względu na opcję polityczną wszystkim zależy na tym, żeby relacje z Polakami na Ukrainie były jak najbardziej żywe. Zapewnił, że choć Senat został pozbawiony środków budżetowych na opiekę nad Polonią, to z tego zadania nie rezygnuje. „Pamiętajcie, że Senat nie wyrzeka się opieki nad Polonią, co więcej, tym bardziej poczuwa się do tej opieki, prowadzonej innymi sposobami niż tylko przekazywaniem środków pieniężnych” – podkreślił marszałek Senatu. Zapewnił też: „Polska jest ważna dla was, ale wy jesteście równie ważni dla Polski i staramy się, aby to hasło nabierało rzeczywistego znaczenia w codziennym działaniu”. „Polonia jest wszędzie, to nasza wspólnota i „jest naszym świętym obowiązkiem, jako macierzy, pamiętać o Polonii, żeby ją wspierać, utrzymywać kontakt jak najszerszy i zwłaszcza dbać o następne pokolenia, aby oni wiedzieli, skąd pochodzą ich rodzice, dziadowie, aby pamiętali, gdzie są emocje, gdzie rodziła się ich historia, dziedzictwo, dlatego przyjechaliśmy tutaj” – powiedział marszałek Senatu.