Sprawy międzynarodowe

11 czerwca 2021 r. na Zamku Topacz na Dolnym Śląsku spotkali się przewodniczący parlamentów krajów Grupy Wyszehradzkiej (V4). Gospodarzami spotkania byli marszałkowie Senatu i Sejmu – Tomasz Grodzki i Elżbieta Witek. W spotkaniu wzięli udział przewodniczący: Zgromadzenia Narodowego Węgier László Kövér, Rady Narodowej Republiki Słowackiej Boris Kollár, Senatu Republiki Czeskiej Miloš Vystrčil i Izby Poselskiej Republiki Czeskiej Radek Vondráček.

W czasie dyskusji omawiano m.in. kierunki rozwoju współpracy wojskowej Grupy Wyszehradzkiej w kontekście wzmacniania wschodniej flanki NATO i budowy potencjału militarnego Unii Europejskiej. Jak podkreślił marszałek Senatu, „w kwestii wyzwań obronnych mówimy jednym głosem. Mimo że w naszej wyszehradzkiej rodzinie są rzeczy, które wymagają dyskusji i szukania kompromisów, w kwestii zagrożeń zewnętrznych nie mamy wyboru – musimy działać wspólnie (…). Wspólna jednoznaczna odpowiedź to poważny sygnał nie tylko z perspektywy V4, ale całego NATO. Dzisiaj wyzwaniem są cyberataki – musimy być gotowi, żeby się bronić przed wszelkimi wrogimi działaniami o naturze hybrydowej”.

Tematem rozmów była również rola parlamentów krajowych w Konferencji o przyszłości Europy, którą powołały: Komisja Europejska, Rada Europejska i Parlament Europejski. To inicjatywa, której celem ma być stawianie obywateli w centrum refleksji nad przyszłością Wspólnoty. „92% Europejczyków chciałoby, by ich opinia była brana pod uwagę przy podejmowaniu decyzji dotyczących przyszłości Europy. Zatem kluczowe jest, by zapewnić obywatelom nie tylko możliwość zabrania głosu, ale również udział w procesie podejmowania decyzji. Kilka danych z tego samego badania Eurobarometru ukazuje, jak ogromny jest entuzjazm polskiego społeczeństwa wobec Unii Europejskiej. Polacy lepiej oceniają działania Unii Europejskiej (55%), a także lokalnych i regionalnych władz (51%) w zakresie zwalczania pandemii niż działania podejmowane przez polski rząd (36%)” – powiedział marszałek Tomasz Grodzki, który był moderatorem tej części dyskusji.

Członkowie V4 dyskutowali także o wpływie zewnętrznych konfliktów na Europę. Przedstawiciele Węgier zwrócili uwagę na problem Bałkanów Zachodnich. Jak mówił Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Węgier László Kövér, przyszłość Europy zależy także od krajów, które jeszcze nie należą formalnie do Unii Europejskiej. Przewodniczący Senatu Republiki Czeskiej Miloš Vystrčil zaapelował o wzmocnienie sankcji wobec białoruskiego reżimu.

Rozmowy dotyczyły również walki z pandemią COVID-19. Marszałek Senatu poruszył problem szczepień. Jak mówił, „istotą szczepionki, mówię to jako lekarz, jest nie to, że nie zachorujemy, tylko to, że nie umrzemy (…). My, jako parlamenty, musimy ogrywać swoją rolę w zachęcaniu ludzi do szczepień”. Marszałek odniósł się także do propozycji przewodniczącego Senatu Republiki Czeskiej, dotyczących sankcji dla Białorusi. Jak powiedział, „sankcje powinny być ostre, ale celujące w konkretnych przedstawicieli reżimu, a jak najmniej dotkliwe dla obywateli”.

Na koniec spotkania przewodniczący parlamentów państw V4 przyjęli deklarację, w której znalazł się zapis proponowany przez czeski i polski Senat. Czytamy w niej m.in., że w roku 30-lecia powołania Grupy Wyszehradzkiej przewodniczący uznają, że w minionych dekadach ten format współpracy dobrze przysłużył się interesom ich narodów; przyczynił się do wejścia w skład NATO i Unii Europejskiej oraz pozwolił na budowanie w ich ramach własnej pozycji. Przewodniczący uznają także szczególną wagę współpracy w ramach V4 w odpowiedzi na wyzwanie, które stanowi pandemia koronawirusa. Potwierdzająpoparcie dla integracji europejskiej państw Bałkanów Zachodnich, dla Partnerstwa Wschodniego i dla europejskich aspiracji jego państw członkowskich stowarzyszonych z UE. Wyrażają głębokie zaniepokojenie konfliktem na wschodzie i południu Ukrainy oraz napięciem pomiędzy Armenią i Azerbejdżanem, a także sytuacją w Mołdawii i Gruzji. Wzywają do zakończenia konfliktów i wypracowania trwałych porozumień pokojowych. Podkreślają potrzebę przyspieszenia przez Ukrainę europejskich reform i zademonstrowania zaangażowania w poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności. Solidarnie potępiająwszelkie akty łamania prawa międzynarodowego. Popierająsankcje przeciwko reżimowi, ale nie przeciw obywatelom. Apelująo przeprowadzenie wolnych i sprawiedliwych wyborów prezydenckich na Białorusi, uwolnienie wszystkich więźniów politycznych, powstrzymanie represji wobec społeczeństwa obywatelskiego oraz pociągnięcie do odpowiedzialności osób odpowiedzialnych za łamanie praw człowieka. Deklarująaktywny udział parlamentów państw V4 w Konferencji na temat przyszłości Europy. Zdecydowane potwierdzajązaangażowanie na rzecz bezpieczeństwa zbiorowego w ramach NATO, więzi transatlantyckich i jedności w obronie wartości i interesów oraz pełne wsparcie dla adaptacji Sojuszu na potrzeby przygotowania go w zmieniającym się środowisku bezpieczeństwa.