Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Tak jak to już wielokrotnie podkreślałem, rzecznik praw obywatelskich to wyjątkowo ważna funkcja. Stoi on bowiem nieustannie na straży wolności, praw człowieka i obywatela określonych w konstytucji oraz innych aktach normatywnych. Poprzez podejmowanie określonych czynności, podpierając się również solidną argumentacją, kontroluje wszelkie organy, organizacje, a także przeróżne instytucje. Występuje z wnioskami o pomoc w ochronie wolności i naruszanych praw, wsłuchuje się w głosy obywateli i podejmuje działania zmierzające do wyjaśnienia wszelkiego rodzaju spraw. Ponadto w sposób niezależny i niezawisły trzyma pieczę nad przestrzeganiem prawa i sprawiedliwości społecznej. Działa ze świadomością, iż wszelkie podejmowane przez niego czynności muszą być przejrzyste.

Na ostatnim posiedzeniu Sejm po raz kolejny wybrał nowego rzecznika praw obywatelskich. Pan prof. Marcin Wiącek, zgłoszony przez PSL konstytucjonalista, otrzymał poparcie 380 posłów, przeciw było 3, a 43 wstrzymało się od głosu. Wydaje się, że impas, jeśli chodzi o wybór rzecznika, dobiega końca. Oczywiście kandydatura ta musi jeszcze uzyskać poparcie w izbie wyższej. Rozstrzygniemy to za chwilę w głosowaniu. Ale to, że ta kandydatura, zgłoszona przecież przez opozycję, została przegłosowana w Sejmie dzięki poparciu klubu Prawa i Sprawiedliwości, pokazuje, że to właśnie nasz klub wychodzi z inicjatywą kompromisowych rozwiązań. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie! Szanowny Panie Kandydacie na Rzecznika Praw Obywatelskich!

Niezwykle się cieszę, że mamy przed sobą kompetentnego kandydata. Tym bardziej cieszy mnie fakt, że jest to wspólny kandydat, zaakceptowany ponad podziałami partyjnymi. Wydaje się, że po długim czasie sporów nad tak ważną kwestią w końcu osiągnęliśmy kompromis.

Nie będę się tutaj skupiać na życiorysie pana prof. Marcina Wiącka, ponieważ został on nam już przedstawiony. Ten życiorys jest niezwykle imponujący. Pan profesor spełnia wszystkie wymogi dotyczące właściwego wypełniania funkcji rzecznika praw obywatelskich. Z pewnością posiada bogatą wiedzę i doświadczenie, a także – co jest bardzo ważne – nie jest zaangażowany politycznie. A to jest obligatoryjne w tej kwestii. Rzecznik praw obywatelskich stoi na straży wolności oraz praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innych aktach normatywnych, w tym również na straży realizacji zasady równego traktowania.

Głęboko wierzę, że kandydat, pan Marcin Wiącek, jeśli zostanie nowym rzecznikiem, będzie godnie pełnił tę ważną funkcję i będzie wywiązywał się ze swoich obowiązków w sposób kompetentny, zgodny z prawami i wolnościami każdego obywatela.

Przemówienie senator Haliny Biedy w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senator Haliny Biedy w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Prof. Adam Bodnar zakończył kadencję 15 lipca, co zostało wymuszone przez stronę rządową, za pośrednictwem Trybunału Konstytucyjnego kierowanego przez Julię Przyłębską. Od 19 lipca kieruje Wydziałem Prawa Uniwersytetu SWPS. Nowy RPO, prof. Marcin Wiącek, dopiero dziś zostanie zatwierdzony przez Senat, gdyż nie przekazano do Senatu dokumentów z wyboru w Sejmie w odpowiednim czasie. Nie było zatem szansy na zatwierdzenie kandydata przed odejściem prof. Bodnara. Dzisiejsze posiedzenie zaczynamy od zatwierdzenia prof. Wiącka, z nadzieją, że pozwoli to zachować instytucję Rzecznika Praw Obywatelskich jako organu służącego nie po stronie rządzącej ani nawet opozycji, ale obywatelom. Po wielu miesiącach podejmowania prób wyboru RPO dziś jest szansa na to, by wybrany przez Sejm RP, zgłoszony przez opozycję kandydat, niezwiązany jednak z żadną partią polityczną, został przyjęty i zatwierdzony przez Senat RP.

Tuż po wyborze przez Sejm RP prof. Wiącek podkreślał, iż z wielkim szacunkiem trzeba podejść do decyzji posłów: „Ona świadczy o dbałości o ochronę wolności i praw człowieka, ona otwiera drogę do tego, aby urząd Rzecznika Praw Obywatelskich funkcjonował w sposób nieprzerwany. Jestem dumny, że to porozumienie ukształtowało się wokół mojej osoby, jest to dla mnie ogromny zaszczyt i czuję się z tego powodu niezmiernie zobowiązany”.

Zapewnił, że chce być rzecznikiem bezstronnym i niezawisłym: „Mam nadzieję, że udało mi się przez całe życie zawodowe, naukowe, udowodnić to, że jestem osobą niezależną. Nie byłem nigdy związany z żadnym środowiskiem politycznym, wypowiadałem się wyłącznie w formach właściwych dla ludzi nauki i uważam, że to jest wystarczająca gwarancja tego, że będę postępował w sposób bezstronny i niezawisły”.

Jako credo swej przyszłej działalności prof. Wiącek wskazuje zawartą w art. 30 konstytucji zasadę ochrony godności każdego człowieka. Niech i dla nas, będących przedstawicielami władzy publicznej, art. 30 Konstytucji RP – czyli: „Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych” – zawsze będzie kierunkowskazem przy podejmowaniu różnych decyzji. Wybór RPO jest z pewnością ważnym wyborem właśnie ze względu na konieczność ochrony praw każdego obywatela RP! Dobrze się stało, że po 6 próbach wyboru RPO obie izby parlamentu doprowadziły do obsadzenia tej ważnej funkcji.

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Panie Profesorze!

Jesteśmy dzisiaj przed dość ważnym wyborem, choć od roku oczekiwanym. Wybierzemy pana profesora na rzecznika praw obywatelskich. Wybierzemy, bo taka jest decyzja nas, senatorów, uzgodniona po wyborze pana profesora przez Sejm RP.

W czasie pana wystąpienia zagwarantował pan dbanie o każdego człowieka, bez względu na to, w co wierzy, jakiego jest wyznania, jakiego jest koloru skóry, bez dzielenia, wykluczania. To ważne słowa i deklaracje. Będziemy śledzić pana codzienną pracę na rzecz ludzi poszkodowanych i potrzebujących wsparcia.

Życzę panu profesorowi odwagi, bezkompromisowości i zwykłej ludzkiej empatii. Przed panem wyzwanie ogromne, szczególnie że pana poprzednik, prof. Adam Bodnar, wysoko zawiesił poprzeczkę. Pan niech sięga jeszcze wyżej. Życzę panu powodzenia z korzyścią dla nas wszystkich! Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Gabrieli Morawskiej-Staneckiej w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senator Gabrieli Morawskiej-Staneckiej w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Rzecznik praw obywatelskich, jak wynika z art. 208 Konstytucji RP, stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w konstytucji oraz w innych aktach normatywnych. Stanie na straży wolności i praw człowieka to ogromna odpowiedzialność.

W każdym państwie, w każdych warunkach – nawet w sytuacji, gdy instytucje i organy państwa przestrzegają demokratycznych reguł – rzecznik praw obywatelskich wchodzi na kurs kolizyjny z państwem i jego organami, broni bowiem obywateli przed samowolą władzy, urzędników, instytucji, jak również zwraca uwagę na bezczynność państwa wobec obywatela w sytuacji, gdy ma ono powinność działania. Rzecznik praw obywatelskich nie bywa lubiany przez władzę. Źle byłoby, gdyby władza była z działalności rzecznika zadowolona.

I na to właśnie chciałabym zwrócić uwagę pana profesora. Jeżeli Senat RP wyrazi zgodę na powołanie pana na ten zaszczytny urząd, stanie pan w kolizji z władzą w obszarze obrony praw człowieka i obywatela. Prof. Adam Bodnar, który piastował ten urząd przez ostatnie 5 lat, wielokrotnie narażał się władzy. Byliśmy świadkami lekceważenia jego osoby oraz urzędu przez rządzącą większość, ataków na niego i jego rodzinę. Na to również musi być pan gotowy. Powierzenie panu tego urzędu nakłada na nas, senatorów RP, ogromną odpowiedzialność wobec naszych obywateli. Jeżeli nie sprosta pan ich oczekiwaniom, my będziemy z tego rozliczeni. Ma pan wszelkie warunki do tego, aby być dobrym i skutecznym rzecznikiem – posiada pan gruntowną wiedzę prawniczą i doświadczenie zawodowe.

Chciałabym z tego miejsca do pana zaapelować. Jeżeli zostanie pan wybrany, proszę zawsze mieć na uwadze człowieka, jego godność, prawa i wolności. Proszę nie obawiać się o siebie, proszę nigdy nie ważyć, czy opłaca się panu wystąpić w obronie człowieka. Proszę nie zejść z drogi prawa. Proszę w dobry sposób wykorzystać swoją wiedzę na temat konstytucji – zawsze w obronie prawa, nigdy wbrew niemu. Chciałabym z 5 lat móc powiedzieć o panu to, co powiedziałam po zakończeniu kadencji przez pana poprzednika: „Miałam zaszczyt być senatorką w czasie, kiedy rzecznikiem praw obywatelskich był Adam Bodnar”. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Joanny Sekuły w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senator Joanny Sekuły w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Podejmujemy dzisiaj decyzję o wyborze rzecznika praw obywatelskich. Takie sformułowanie jest w ustawie. Dla mnie jest to wybór adwokata spraw obywatelskich. Współczesne, tak trudne czasy konfliktów, zamachów na dobra i wolności obywatelskie nie wymagają wyboru rzecznika, a adwokata, i to dobrego. Dzisiaj zawieramy z panem profesorem w imieniu społeczeństwa kontrakt, i to długoterminowy, na bycie naszym adwokatem. Dzisiaj dzięki głosom posłów i senatorów zawiera pan kontrakt z tymi słabszymi, których władza nie dostrzega bądź wyklucza. Katalog osób i grup spełniających to kryterium jest duży, a zatem pana praca będzie bardzo intensywna.

Prawie roczna debata publiczna związana z wyborem RPO dała polskiemu społeczeństwu, obywatelom okazję do niezwykłego zaangażowania się w poznawanie praw obywatelskich. Każdy, kto choć trochę interesuje się życiem publicznym, dowiedział się o istnieniu niezwykle ważnej dla demokracji instytucji, jaką jest Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. Osoba rzecznika stała się w ostatnim czasie papierkiem lakmusowym nastrojów społecznych. Dla nas, senatorów, kolejne głosowania były koniecznością wyrażenia naszego poglądu na postawy kolejnych wybieranych przez Sejm kandydatów.

Rzecznik praw obywatelskich jest ostatnią instytucją, której władza nie przejęła. Stało się tak dzięki postawie ustępującego rzecznika praw obywatelskich i postawie Senatu, który nie wyraził zgody na powołanie na to stanowisko osób niespełniających kryteriów pożądanych i oczekiwanych przez społeczeństwo. Mam nadzieję, że pana przymioty osobiste i wiedza pozwolą na utrzymanie takiego stanu rzeczy.

Panie Profesorze, o żadnym prawniku w Polsce nie można powiedzieć, że jest adwokatem wszystkich Polaków, ale pan będzie mógł tak o sobie powiedzieć. Władza ma to do siebie, że się zmienia, czasami zmienia też poglądy, ale ma jedną skłonność – ograniczyć prawa obywateli, w imieniu których władzę sprawuje.

George R.R. Martin ukuł powiedzenie, że władza deprawuje, a władza absolutna deprawuje absolutnie. Zaczynamy się bardzo niebezpiecznie zbliżać do momentu, w którym to powiedzenie stanie się obowiązujące w życiu publicznym, dlatego tak ważne jest, by pozostała choć jedna instytucja potrafiąca tej władzy patrzeć na ręce i realnie zwalczać jej autokratyczne zapędy.

Polska postrzegana do tej pory jako kraj wolności i swobód obywatelskich zaczyna opuszczać europejską rodzinę państw szczycących się przestrzeganiem tych zasad. Rzecznik praw obywatelskich musi zatem stać się kotwicą, która zatrzyma nas w wielkiej europejskiej rodzinie, i przywrócić godną pozycję Polski w tak szacownym gronie. Wizerunek Polski na arenie międzynarodowej w wielu wypadkach będzie w pana rękach.

Wiem, że to wiele wyzwań i wiele obowiązków nałożonych na jednego człowieka kierującego jednym urzędem, ale dzisiejsze, dość niespokojne czasy wymagają podjęcia wielkich wyzwań. W ich realizacji Senat Rzeczpospolitej Polskiej będzie nie tylko pana wspierał, ale też będzie panu wydatnie pomagał.

Sala Wysokiego Senatu była świadkiem wielu debat i wysłuchań kandydatów na rzecznika praw obywatelskich. Prof. Marcin Wiącek, powołany przez Sejm RPO, jest kandydatem – mówię to po wysłuchaniu jego odpowiedzi na wiele pytań dotyczących niezwykle ważnych tematów – który zasługuje na pozytywną ocenę. Zagłosuję na niego jako na rzecznika praw obywatelskich.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw skupia się przede wszystkim na ujednoliceniu kwestii związanych z objęciem ubezpieczeniami wspólników wszelkich spółek, w tym m.in. partnerskich czy też komandytowych. Tego typu zabieg pozwoli więc na wprowadzenie tożsamych rozwiązań z zakresu przyznawania oraz późniejszego wypłacania świadczeń, a także znacząco wpłynie na usprawnienie ogólnego funkcjonowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zwłaszcza sektora rozliczeń. W nowelizacji pojawiły się zapisy dotyczące ujednolicenia zasad objęcia ubezpieczeniami społecznymi wspólników wszelkiego rodzaju spółek, ale także skupiono się na emeryturach, a co za tym idzie, przeliczeniu emerytur, które zostały przyznane w poprzednim systemie oraz w systemie obowiązującym teraz. Warto zaznaczyć, że pochylono się nad tzw. emeryturami czerwcowymi, dzięki czemu osoby uprawnione otrzymają je w korzystniejszej dla nich kwocie.

W ocenie skutków regulacji podkreślono: „Proponowane przepisy określają, kto i w jakich przypadkach zwołuje posiedzenie w formie zdalnej, definiują tę formę posiedzeń, wskazują, jakie powinny zostać zapewnione warunki do odbycia posiedzenia w tej formie, określają zasady postępowania w przypadku stwierdzenia niespełnienia tych warunków, a także wskazują zasady podejmowania uchwał na takich posiedzeniach. Ponadto proponowane przepisy dają podstawę do organizowania w formach zdalnych także posiedzeń zespołów problemowych rady. W nowelizacji rozporządzenia zaproponowano również doprecyzowanie i uproszczenie trybu podejmowania uchwał w formie zdalnej, będącego dotychczas namiastką «zdalnego» działania rady”. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Haliny Biedy w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senator Haliny Biedy w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Przedmiotem przedstawionej ustawy jest szereg szczegółowych zmian w systemie ubezpieczeń społecznych, wprowadzających nowe rozwiązania w zakresie przyznawania i wypłaty świadczeń. Zapisy ustawowe zakładają również zmiany w funkcjonowaniu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kontekście gospodarki finansowej oraz rozliczeń z płatnikami składek. Zakładam, że nowe rozwiązania są konieczne, jednak te, które zaproponowano, wymagają głębokiej analizy, a w przedstawionej wersji są z całą pewnością nie do przyjęcia.

Na pewno pozytywną zmianą jest wprowadzenie nowelizacji art. 2 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, który w nowym brzmieniu pozwoli uznać za pracę nauczycielską każdą pracę nauczyciela, bez względu na przekształcenia szkół, co w konsekwencji pozwoli na uzyskanie przez te osoby prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Proponowana zmiana zakłada również cofnięcie okresu obowiązywania tego przepisu do 1 września 2019 r. Jako długoletni nauczyciel jestem usatysfakcjonowana, że wszyscy nauczyciele podlegający zapisom ustawy – Karta Nauczyciela będą w przypadku świadczeń kompensacyjnych traktowani równo.

Wiele zapisów budzi jednak szereg kontrowersji, a pewne uwagi są także wnoszone przez stronę społeczną. Dotyczą one w szczególności: wprowadzenia zasady, iż w przypadku emerytów z tzw. starego systemu wniosek o przeliczenie emerytury można będzie składać tylko raz w roku; skrócenia o połowę okresu pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia, co należy traktować jako ograniczenie prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego; zmian polegających na wprowadzeniu nowych zasad zliczania okresów niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego; problemu tzw. emerytur czerwcowych, bowiem proponowane rozwiązanie nie uwzględnia sytuacji osób już pobierających tzw. emerytury czerwcowe przyznane w latach ubiegłych – ich świadczenia pozostają trwale obniżone, a według zasad proponowanych w ustawie nie będzie ich można przeliczyć ponownie.

Wszystkie wymienione uwagi oraz wątpliwości związane z wprowadzeniem tych przepisów powodują, że przedłożona ustawa nie może otrzymać pełnej akceptacji, jeżeli nie wniesiemy do niej stosownych poprawek.

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw ma na celu uporządkowanie i racjonalizację systemu ubezpieczeń społecznych, wprowadzenie jednolitych rozwiązań w zakresie przyznawania i wypłaty świadczeń oraz usprawnienie funkcjonowania ZUS w aspekcie gospodarki finansowej oraz rozliczeń z płatnikami składek. Mam zastrzeżenia, o których mówiła w swoim sprawozdaniu pani senator Magdalena Kochan, podtrzymuję je w całej rozciągłości. Dla mnie także chodzi tu o ważne rozwiązanie, które od bardzo długiego czasu było niezrozumiałe, a szczególnie dla osób odchodzących na emerytury. Myślę tu o tzw. emeryturach czerwcowych, czyli o ustaleniu wysokości emerytury, o przyznanie której złożono wniosek w czerwcu danego roku. Miało to wpływ na sposób waloryzacji składek emerytalnych i kapitału początkowego. Niestety, ustalano ją bez waloryzacji kwartalnej, co powodowało, że osoba przechodząca na emeryturę w czerwcu otrzymywała ją w niższej kwocie.

Nowe zapisy wprowadzają zapisy mówiące o tym, że ustalanie wysokości emerytury przyznawanej w czerwcu będzie się odbywało w taki sam sposób jak w wypadku emerytury ustalanej w maju danego roku, co oczywiście jest korzystniejsze dla ubezpieczonego. To rozwiązanie było oczekiwane przez przyszłych emerytów, choć nie wszyscy zdawali sobie z tego sprawę – dowiadywali się o problemie dopiero w momencie składania dokumentów o ustalenie świadczenia emerytalnego. Dziękuję.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Omawiamy dziś ustawę, której celem jest uporządkowanie i ujednolicenie rozwiązań obowiązujących w systemie ubezpieczeń społecznych i jego racjonalizacja, m.in. poprzez ujednolicenie zasad objęcia ubezpieczeniami społecznymi wspólników jednoosobowych spółek z o.o. oraz spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej; rezygnację z ustania objęciem dobrowolnym ubezpieczeniem społecznym – emerytalnym, rentowym i chorobowym – na skutek nieopłacenia składek w terminie; szereg zmian mających na celu usprawnienie dochodzenia należności przez ZUS; zmianę w zakresie form wypłaty świadczeń długoterminowych, takich jak m.in. renty i emerytury, od 1 stycznia 2022 r.; możliwość ubiegania się o rentę z tytułu niezdolności do pracy w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała w okresach pobierania świadczeń opiekuńczych, za które nie było obowiązku opłacania składek ubezpieczeniowych; ujednolicenie zasad przyznawania emerytur czerwcowych; uchylenie preferencji dla pracujących emerytów z tzw. starego systemu dotyczącej korzystniejszego ponownego przeliczenia emerytury w stosunku do pracujących emerytów z tzw. systemu nowego; ujednolicenie przepisów w zakresie częstotliwości zgłaszania wniosków o ponowne ustalenie wysokości świadczenia przez emerytów kontynuujących aktywność zawodową; nowe zasady zliczania okresów niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego – zarówno okresy nieprzerwanej niezdolności, jak i z przerwą nie dłuższą niż 60 dni, ale niezależnie od tego, czy niezdolność byłaby spowodowana tą samą, czy inną przyczyną; skrócenie okresu możliwości pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia do 91 dni. To tylko część zaproponowanych w ustawie rozwiązań.

Część z nich z pewnością ma charakter racjonalny i można je przyjąć bez zastrzeżeń w okresie pandemii, część należałoby odłożyć na okres po pandemii, a nad niektórymi powinna się odbyć debata publiczna i zmiany powinny być wprowadzone dopiero po akceptacji większości zainteresowanych stron. Spróbuję odnieść się do niektórych rozwiązań.

Zaproponowane zmiany przewidują nowe zasady zaliczania okresów niezdolności do pracy. Będą do nich zaliczane zarówno okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak i okresy niezdolności do pracy, które zaistniały przed przerwą i po przerwie, jeżeli ta przerwa nie jest dłuższa niż 60 dni i jeżeli niezdolność nie występuje w okresie ciąży.

Nie zmieni się długość okresu zasiłkowego przysługującego w okresie ubezpieczenia i on nadal będzie wynosił 182 dni, ale skróceniu ulegnie okres pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia. Przyjęto, że zostanie on skrócony ze 182 dni do 91 dni. Czy w tak krótkim czasie można wyleczyć np. depresję związaną z utratą pracy?

To nie są czasy na wprowadzanie tego typu zmian. Jak można różnicować prawa chorego w trakcie ubezpieczenia i prawa chorego po upływie okresu ubezpieczenia? Choroba jest wystarczającym problemem dla wielu osób, na tyle, aby nie dokładać dodatkowych kłopotów związanych z brakiem podstawowego dochodu i możliwością utrzymania siebie i rodziny. Przepis ten jest wyjątkowo nieprzemyślany i ukierunkowany jedynie na oszczędności.

Ustawa wprowadza zasady ubezpieczenia wspólników jednoosobowej spółki z o.o. oraz wspólników spółek komandytowej, jawnej i partnerskiej. Czy w tym okresie, gdy wiele firm zaczyna bardzo powoli wychodzić na prostą po kryzysie, należy obciążać je dodatkowymi kosztami? Jak będzie wyglądać składka zdrowotna, gdy wprowadzony zostanie Nowy Ład?

W odniesieniu do nowych zasad przyznawania emerytur osobom, których wnioski zostały złożone w ZUS w czerwcu 2020 r., uważam, że jest to dobre rozwiązanie. Jednakże ustawa nie przewiduje możliwości przeliczenia emerytur według nowych zasad w przypadku osób, które uzyskały prawo do emerytury w czerwcu od 2009 r. do 2019 r. Przepis ten ma charakter niekonstytucyjny i nie jest zgodny z zasadą równego traktowania. Mieliśmy już raz w tej Izbie debatę nad ustawą wypełniającą wyrok Trybunału Konstytucyjnego w odniesieniu do osób z rocznika 1953. Przyjęta ustawa zapewniła zadośćuczynienie dla większości pokrzywdzonych kobiet z tego rocznika, choć jeszcze nie dla wszystkich. Nie popełniajmy po raz kolejny podobnego błędu. Ja wiem, że na to potrzebne są środki, ale ważniejszą sprawą jest równe traktowanie ubezpieczonych.

W ustawie zaproponowano ujednolicenie możliwości przeliczania emerytur przyznanych ze starego systemu i nowego systemu. Zmiany te spowodują, że pracujący emeryt, który pobiera emeryturę ze starego systemu, będzie mógł przeliczyć swoje świadczenie 1 raz w roku, a nie, jak do tej pory, raz na kwartał, czyli 4 razy w roku. Zmiany te są niekorzystne dla aktywnych emerytów. W tym miejscu nasuwa się pytanie: czy to rozwiązanie jest korzystne dla aktywnych emerytów i czy nie zniechęci ich do podejmowania pracy i do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne?

Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Panie Marszalku! Wysoki Senacie!

Ustawa dotycząca systemu ubezpieczeń społecznych stanowi istotną materię dla każdego obywatela. Należy zaznaczyć, iż jej treść obejmuje wiele kwestii, przez co jej objętość jest ogromna. Liczba poprawek, które są proponowane przez projektodawcę, również obejmuje sporą cześć materii.

Zmiana sposobu naliczania składek zaproponowana w ustawie nie może mieć miejsca. Wynika to z podstawowej zasady w naszym porządku prawnym, mówiącej o tym, iż prawo nie działa wstecz. Zmiana dotycząca naliczania składek może obejmować tylko osoby, które do systemu ubezpieczeń społecznych dopiero wejdą, a nie osoby, które już w nim są. Wobec tego zmiany proponowane w ustawie, odnoszące się do tej kwestii nie mogą mieć miejsca. Niestety partia rządząca dość często posuwa się do takich działań. Proponowana zmiana nie może zostać wprowadzona i należy to wyraźnie podkreślić.

Z przykrością należy stwierdzić, iż zmiany zaproponowane w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych oraz innych ustaw wprowadzają rozwiązania, które nie sprzyjają ludziom przedsiębiorczym oraz chcącym „działać”. W związku z tym należy zastanowić się, dlaczego rząd nie chce pomagać ludziom aktywnym zawodowo i ich wspierać. Potwierdza to chociażby zmiana dotycząca aktywnych jeszcze zawodowo emerytów i rencistów. Nie promuje ona aktywności zawodowej wśród seniorów. Owa kwestia dotyczy projektowanych zmian odnoszących się do ujednolicenia możliwości przeliczania emerytur przyznanych według starego i nowego sytemu. Zmiany te niestety spowodują, iż pracujący emeryt, który pobiera aktualnie emeryturę ze starego systemu, będzie mógł przeliczyć swoje świadczenie tylko raz w roku, a nie jak do tej pory cztery razy w roku. Zmiany te nie promują aktywności zawodowej wśród emerytów. Wniosek dotyczący tej kwestii nasuwa się samoistnie – rząd zniechęca ową grupę do aktywności zawodowej i odprowadzania składek.

Kolejną niekorzystną zmianą wprowadzoną w ustawie jest skrócenie okresu zasiłkowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia z 6 miesięcy do 3 miesięcy. Projektodawca zapewne nie skonsultował tej zmiany z nikim z grupy medycznej. Przepis ten jest zupełnie nieprzemyślany i wprowadzony tylko celem zdobycia oszczędności.

Wnoszę o przyjęcie ustawy z poprawkami. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Panie Marszalku! Wysoka Izbo!

Ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw reguluje szereg przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych i ma celu przede wszystkim: ujednolicenie zasad objęcia ubezpieczeniem społecznym, usprawnienie obsługi prowadzenia rozliczeń z płatnikami składek, zapewnienie dostępu do świadczeń nawet w przypadku zaległości w opłatach, ułatwienia w pobieraniu świadczeń. Dlatego też popieram tę ustawę w całości.

Ważną kwestią poruszaną w projekcie jest zajęcie się sprawą ubezpieczenia osób prowadzących działalność gospodarczą będących wspólnikami jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnikiem spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej. Objęcie ubezpieczeniem wspólników ww. spółek, niezależnie od istnienia okoliczności leżących po stronie spółki, a pod warunkiem posiadania statusu wspólnika, rozwiąże problem, który powstawał w związku z rozbieżnością dat pomiędzy byciem wspólnikiem a rozpoczęciem działalności gospodarczej, co wielokrotnie powodowało unikanie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Wskazanie wprost, że obowiązek ubezpieczeń społecznych w przypadku wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością powstanie od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia udziałów w spółce, natomiast ustanie z dniem wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia ogółu prawi obowiązków w spółce, zakończy definitywnie jakiekolwiek wątpliwości interpretacyjne.

Regulacja dotycząca rezygnacji z instytucji ustawania z mocy ustawy dobrowolnych ubezpieczeń społecznych na skutek nieopłacenia składki w terminie doprowadzi do możliwości ubiegania się o świadczenie z ubezpieczenia chorobowego również w przypadku, gdy ubezpieczony spóźni się z opłatą. Ponadto w sytuacji, gdy osoba mająca zaległości z tytułu składek stanie się niezdolna do pracy, będzie istniała możliwość ubiegania się przez nią o świadczenie po spłacie zadłużenia. Z pewnością zmiany te uproszczą zasady rozliczeń w trudnych przypadkach, które się zdarzają, a tym samym zmniejszą liczbę sporów. Zmiany dotyczące potrącenia nieopłaconych należności z tytułu składek ze świadczeń wypłacanych przez ZUS oraz potrącenia nienależnie pobranych świadczeń emerytalno-rentowych z wypłacanych przez ZUS zasiłków usprawnią odzyskiwanie należności, ale będą jak najmniej dolegliwe finansowo wobec zobowiązanego. Nie budzą zastrzeżeń zapisy dotyczące przeliczania emerytur z tzw. starego i nowego systemu emerytów kontynuujących aktywność zawodową, ponieważ mają na celu równe traktowanie w tym zakresie obu grup pracujących emerytów w przeciwieństwie do obecnych przepisów.

Uważam, że projekt ustawy wprowadza logiczne, spójne i niebudzące zastrzeżeń zmiany, które mają na celu usprawnienie funkcjonowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a także jednolite traktowanie płatników w jednakowych sprawach w zakresie przyznawania i wypłaty świadczeń.

Przemówienie senatora Wadima Tyszkiewicza w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Wadima Tyszkiewicza w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Biorąc pod uwagę toczące się od wielu lat dyskusje dotyczące konieczności przeprowadzenia reform systemu ubezpieczeń społecznych, oceniam pozytywnie inicjatywę wprowadzenia zmian do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zmiany te obejmują szeroki wachlarz przepisów, z których jedne oceniam pozytywnie, a inne uważam za wymagające głębszego zastanowienia i korekty.

Za korzystne uznaję dążenie do wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych dotyczących zasad obejmowania ubezpieczeniami społecznymi osób prowadzących działalność, a będących wspólnikami spółek jawnych, komandytowych, partnerskich oraz jednoosobowych spółek z o.o. Bardzo istotne z punktu widzenia konstytucyjnej zasady równości obywateli wobec prawa jest dążenie, na drodze nowelizacji omawianej ustawy, do rozwiązania problemu tzw. czerwcowych emerytur. Jednakże w tym przypadku, o ile sam zamysł należy ocenić pozytywnie, to jednak konieczne jest rozszerzenie proponowanego przepisu również na te osoby, którym świadczenie wyliczone na niekorzystnych dla nich zasadach zostało przyznane w czerwcu we wcześniejszych latach. Pozytywną zmianą jest także, moim zdaniem, dążenie do uproszczenia procedur w procesie przyznawania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego dzięki propozycji zniesienia obowiązku przedkładania odpisów aktów urodzenia dzieci przez osoby występujące o to świadczenie. Również za korzystną, z punktu widzenia osób pobierających renty socjalne, uznaję propozycję korekty zasad zawieszania rent socjalnych. Wszystkie te zmiany powinny wygenerować znaczne oszczędności, które rząd szacuje na kwoty od 1,33 miliarda zł w 2022 r. do 1,95 miliarda zł w 2030 r., co z natury rzeczy należy również uznać za pozytyw.

Uważam, że powinno się zastanowić głębiej nad propozycjami, których celem jest zwiększenie stopnia ubankowienia przyszłych emerytów, co ma być zrealizowane poprzez przekazywanie świadczeń długoterminowych przyznawanych od 1 stycznia 2022 r. w formie bezgotówkowej. Biorąc pod uwagę fakt, że świadczeniobiorcy w tym przypadku to najczęściej osoby starsze, na ogół w niewystarczającym stopniu zaznajomione z nowoczesnymi technologiami i niemające dostępu do nowoczesnych narzędzi bankowości internetowej lub nieprzejawiające chęci do zaznajomienia się i posługiwania się nimi, rozwiązanie to może okazać się dla nich bardzo uciążliwe i niekorzystne. Stąd też wnioskuję, że forma bezgotówkowa świadczeń długoterminowych powinna być dobrowolnie wybierana przez świadczeniobiorców. Ponadto odnoszę się krytycznie do proponowanej zasady, aby w przypadku emerytów z tzw. starego systemu wniosek o przeliczenie emerytury można było składać tylko raz w roku. W tej kwestii popieram stanowisko zaprezentowane przez m.in. OPZZ, NSZZ „Solidarność” czy Forum Związków Zawodowych, postulujące, by ujednolicić istniejące rozwiązania, tak aby w przypadku starego i nowego systemu emerytalnego wniosek ten można było składać 4 razy do roku lub aby przyjąć dla obu systemów, iż prawo to przysługiwałoby raz na 6 miesięcy. Uważam także za konieczne ponowne przedyskutowanie propozycji zmian w prawie do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, ponieważ w obecnym kształcie są one bardzo niekorzystne dla pracowników. Jak już wspomniałem, zasadniczej korekty wymagają propozycje zmian dotyczące tzw. emerytur czerwcowych.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Poselski projekt nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych przewiduje przedłużenie kadencji organów statutowych związków zawodowych, związku lub organizacji przedsiębiorców, związków pracodawców, ich federacji i konfederacji lub społecznego inspektora pracy, jeżeli kadencja tych organów upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2 lub do 30 dni po odwołaniu danego stanu. Zgodnie z projektem złożonym w Sejmie przez posłów PSL kadencja tych organów zostanie przedłużona do czasu ich wyboru na nową kadencję, jednak nie dłużej niż do 90 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. W Sejmie za przyjęciem ustawy głosowało 420 posłów, był 1 głos przeciw, a 9 posłów wstrzymało się od głosu. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Haliny Biedy w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senator Haliny Biedy w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Dotychczasowe doświadczenia związanie z funkcjonowaniem związków zawodowych, związku lub organizacji przedsiębiorców oraz społecznych inspektorów pracy w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego uzasadniają przyjęcie zaproponowanych zmian w zakresie dotyczącym przedłużenia kadencji organów statutowych wymienionych podmiotów. Nowelizacja ustawy określająca, że w czasie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 lub do 30 dni po odwołaniu danego stanu kadencja organu statutowego zostaje przedłużona do czasu wyboru organu statutowego, jednak nie dłużej niż do 90 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, spowoduje bezkolizyjne funkcjonowanie wymienionych podmiotów w przyszłości i zapewni ciągłość prowadzonej działalności.

Wyrażam poparcie dla procedowanej ustawy.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Omawiana dzisiaj ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – druk senacki nr 432, druki sejmowe nr 1018 i 1248 – sprowadza się do oznaczenia jako ust. 1 dotychczasowej treści art. 14i i dodania ust. 2. W obecnej sytuacji, w sytuacji trwającej dalej pandemii, brakowało takiego rozwiązania. Jest ono konieczne i bardzo wyczekiwane przez zainteresowane strony. Zmiana ta dotyczy przedłużenia kadencji organów statutowych wielu organizacji, m.in. związków zawodowych, organizacji przedsiębiorców i społecznych inspektorów pracy. Ustawa wydłuża ich kadencje na czas obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 i tym samym wychodzi naprzeciw oczekiwaniom przedstawicieli tych podmiotów.

Zaproponowane rozwiązania legislacyjne uzyskały pozytywną opinię zarządów następujących organizacji: Forum Związków Zawodowych, Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, NSZZ „Solidarność”, głównego inspektora pracy, Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, Związku Pracodawców „Business Centre Club”, Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej, Konfederacji „Lewiatan” oraz Związku Rzemiosła Polskiego.

Rozwiązanie to dotyczy ok. 12,5 tysiąca związków zawodowych i ok. 400 organizacji pracodawców, ponieważ ich statuty w zdecydowanej większości nie przewidują możliwości przeprowadzenia wyborów i podejmowania uchwał przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość.

Oczywiście będę głosował za tą ustawą, ale nie sposób nie wspomnieć, że o takich rozwiązaniach dyskutowaliśmy w komisjach senackich i na tej sali już dużo wcześniej, przy okazji kolejnych zmian w ustawach COVID-owych. Wówczas nie zyskały one poparcia. Lepiej późno niż później. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Pandemia niestety mimo czasowego słabnięcia jej intensywności nas nie opuszcza. Musimy więc regulować wszystkie przepisy, które ze względu na pandemię mogą zakłócać zwykłe funkcjonowanie.

Takie zapisy znajdujemy w ustawie, w której przewidujemy przedłużenie kadencji organu statutowego związku zawodowego, związku lub organizacji przedsiębiorców, związków pracodawców, ich federacji i konfederacji lub społecznego inspektora pracy, jeżeli kadencja tych organów upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2 lub do 30 dni po odwołaniu danego stanu. Kadencja tych organów zostaje przedłużona do czasu ich wyboru na nową kadencję, jednak nie dłużej niż do 90 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Dziękuję.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe zmierza do większego uproszczenia rozliczania. Wobec takiego stanu rzeczy zmiany w ustawie dotyczyć będą wielu aspektów, m. in. przekazywania środków gromadzonych na rachunku VAT na składki ubezpieczeń rolników, będą się też wiązać z regulacjami skupionymi na doprecyzowaniu odliczeń od wydatków na samochody, a także z wprowadzeniem ważnych zmian legislacyjnych, które wpłyną na stosowanie przepisów w zakresie podatku od towarów i usług w relacjach z Irlandią Północną i Wielką Brytanią. Zmodyfikowane zostaną pojęcia „państwa członkowskie” i „terytorium Unii Europejskiej”, a także regulacje, które pozwolą na dokonywanie do 4 miesięcy korekt deklaracji podatkowych w przypadku powstania obowiązku podatkowego z tytułu importu towarów.

Jak podkreślono w uzasadnieniu do niniejszego projektu w druku sejmowym nr 1236, z dniem 1 lutego 2020 r. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wystąpiło z Unii Europejskiej i „Umowa o wystąpieniu określa okres przejściowy, który skończył się dnia 31 grudnia 2020 r. Po zakończeniu okresu przejściowego przepisy UE w dziedzinie podatku VAT nie mają już zastosowania do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie. W konsekwencji w relacjach między UE-27 a Zjednoczonym Królestwem nie występują obecnie takie transakcje, jak wewnątrzwspólnotowa dostawa/nabycie towarów oraz sprzedaż wysyłkowa. Wyjątkiem jest jednak terytorium Irlandii Północnej, gdzie nadal obowiązują unijne regulacje dotyczące podatku VAT w odniesieniu do towarów. Mimo że Umowa o wystąpieniu ma walor bezpośredniej skuteczności, za zasadne uznano wprowadzenie stosownych zmian legislacyjnych, z których jasno wynikałoby, w jaki sposób przepisy z zakresu podatku od towarów i usług będą stosowane w relacjach z Wielką Brytanią i Irlandią Północną po 31 grudnia 2020 r. Dlatego należy zmodyfikować definicje «państwa członkowskiego» oraz «terytorium Unii Europejskiej». Przyjęcie takiej regulacji przyczyni się do uniknięcia niepotrzebnych wątpliwości, które mogą pojawić się zwłaszcza po stronie podatników dokonujących transakcji z podmiotami z Irlandii Północnej. Tym samym proponowana regulacja służy zapewnieniu pewności prawa.”. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Zmiany wprowadzane omawianą ustawą dotyczą ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Celem proponowanych rozwiązań jest dalsze uproszczenie rozliczania przez podatników podatku od towarów i usług –tzw. pakiet Slim VAT 2. Pierwsza inicjatywa tym charakterze, czyli pakiet Slim VAT, weszła w życie jako ustawa z 27 listopada 2020 r. zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, wprowadzając – zdaniem wnioskodawców projektu ustawy, z powodzeniem – wiele rozwiązań korzystnych dla podatników. Wprowadzone w ostatnich latach przez ministra finansów rozwiązania prawne i informatyczne w zakresie rozliczeń podatkowych usprawniają dokonywanie tych rozliczeń przez podatników oraz ułatwiają prowadzenie procesów ich weryfikacji przez organy podatkowe. Obecny postęp technologiczny w rozliczaniu podatków oraz wprowadzenie narzędzi analitycznych i zabezpieczających przed nadużyciami w VAT umożliwił szefowi KAS sprawną weryfikację rozliczeń podatników i przyczynił się do uszczelnienia rozliczeń i poboru podatku od towarów i usług.

O ile rozwiązania dotychczasowe wspomagają głównie administrację skarbową, o tyle nie są rozwiązaniami prostymi dla podatników – przedsiębiorców. Ci ostatni oczekują rozwiązań prostych, łatwych w interpretacji, ale przede wszystkim stabilnych. Tymczasem lista zmian wprowadzanych w nowelizacji omawianej dzisiaj ustawy znowu jest bardzo długa, a materia nią regulowana nie należy do łatwych. Te zmiany uświadamiają, jak skomplikowany jest nasz system podatkowy.

Wymienię, dla zobrazowania, tylko kilka proponowanych rozwiązań w ustawie o VAT:

– wprowadzenie regulacji, która w przypadku eksportu towarów lub wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów określałaby wyraźnie, której dostawie należy przypisać wysyłkę lub transport,

– rezygnacja z określonego w art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b i pkt 3 ustawy o VAT warunku uzależniającego dokonanie odliczenia podatku naliczonego w tym samym okresie, w którym wykazano podatek należny, od wykazania VAT należnego w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy,

– umożliwienie podatnikowi rozliczającemu podatek z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej dokonania korekty deklaracji w sytuacji, gdyby w pierwotnej deklaracji nie rozliczył w prawidłowej wysokości podatku,

– ulgi na złe długi,

– 100% odliczeń od wydatków na samochody, wydłużenie terminu na złożenie informacji o poniesieniu pierwszego wydatku na pojazd samochodowy wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika,

– odliczenia VAT po upływie terminu na odliczenie „na bieżąco” – rozszerzenie liczby okresów rozliczeniowych, w których podatnik będzie mógł dokonać odliczenia poprzez korektę deklaracji,

– uregulowanie kwestii uwalniania środków przeksięgowanych z zamykanego rachunku VAT na tzw. rachunek techniczny.

W prawie bankowym uregulowano z kolei m.in.:

– kwestię konsolidacji środków na rachunku VAT,

– kwestię możliwości przeznaczenia środków zgromadzonych na rachunku VAT na składki na ubezpieczenie rolników,

– kwestię realizacji uwalniania środków z rachunków technicznych.

To wszystko są rozwiązania, które wydają się rozwiązaniami korzystnymi dla przedsiębiorców, ale trudno sobie wyobrazić, że płacenie przez nich podatków może odbywać się bez pomocy doradców podatkowych i dobrze funkcjonujących biur księgowych. Chciałoby się wierzyć, że interpretacja tych nowych przepisów nie nastręczy zbyt wielu problemów i nie zniechęci podatników do prowadzenia działalności gospodarczej.

Oczywiście zagłosuję za tą ustawą, licząc, że w najbliższym czasie rząd przygotuje zapowiadane wcześniej rozwiązania, na które także czekają podatnicy, a dotyczące m.in.:

– likwidacji obowiązku odpowiedniego oznaczania faktur oraz faktur korygujących,

– zniesienia ograniczeń w wystawianiu zbiorczych faktur korygujących,

– wydłużenia terminu na wcześniejsze wystawienie faktury jeszcze przed transakcją.

Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senator Ewy Gawędy w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Przemówienie senator Ewy Gawędy w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Celem ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe jest uproszczenie rozliczania przez podatników podatku od towarów i usług. Nowelizacja jest kontynuacją pierwszej inicjatywy o tym charakterze, czyli pakietu SLIM VAT, która weszła w życie jako ustawa z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Ustawa wprowadza potrzebne i oczekiwane rozwiązania, takie jak np. wydłużenie terminu na złożenie VAT-26 od samochodów używanych w 100% w działalności gospodarczej do dwudziestego piątego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został poniesiony pierwszy wydatek związany z takim samochodem, czy wprowadzenie regulacji, która w przypadku eksportu lub wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów określa jednoznacznie, której dostawie będzie przyporządkowana wysyłka lub transport towarów, gdy w transakcji łańcuchowej to nie nabywca lub podmiot pośredniczący organizują transport.

Wiele osób ucieszą z pewnością zmiany w uldze na złe długi. Nastąpi wydłużenie do 3 lat terminu na skorzystanie z niej, licząc od końca roku podatkowego, w którym faktura została wystawiona. Nastąpi także uchylenie warunku, że podmiot, w stosunku do którego ulga na złe długi jest stosowana, nie może być w momencie jej zastosowania w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

W związku z tym popieram niniejszą ustawę.

Przemówienie senatora Wadima Tyszkiewicza w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Przemówienie senatora Wadima Tyszkiewicza w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Uważam, że mimo wcześniejszych obaw środowiska przedsiębiorców związanych z wprowadzeniem tzw. pakietu Slim VAT 2 zmiany zaproponowane w ustawie o podatku od towarów i usług oraz w ustawie – Prawo bankowe są zmianami korzystnymi z perspektywy zarówno przedsiębiorców, jak i instytucji państwowych ze względu na uproszczenie wielu z tych procedur i zasad, które do tej pory stanowiły trudność interpretacyjną lub wykonawczą.

W tym aspekcie należy wspomnieć o dużym ułatwieniu, jakim jest rezygnacja z konieczności rozliczenia podatku należnego z tytułu importu usług w terminie 3 miesięcy jako warunek do odliczenia VAT naliczonego w tym samym okresie rozliczeniowym, co deklarowany VAT należny. Za kolejną ważną zmianę uznaję rozszerzenie zastosowania tzw. ulgi na złe długi poprzez wydłużenie czasu na skorzystanie z niej z 2 do 3 lat. Zmiana ta powinna zwiększyć płynność przedsiębiorstwa. Równie korzystne dla przedsiębiorców jest wprowadzenie udogodnienia w postaci dokonywania „przekazania własnego” na wszystkich rachunkach VAT, w tym także prowadzonych przez inne banki. Wpłynie to na znaczne usprawnienie zarządzania przez podatników swoimi środkami. Poza tym zmiana wprowadzająca możliwość przeznaczenia środków zgromadzonych na rachunku VAT na uregulowanie składki na ubezpieczenie rolników wyrówna sytuację podatników opłacających składki na ubezpieczenie, gdyż aktualnie obowiązujące przepisy umożliwiały jedynie regulowanie składek do ZUS.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw skupia się na całokształcie sytuacji zwierząt będących w służbach nadzorowanych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, w Służbie Więziennej oraz w Siłach Zbrojnych RP. Zatem w ustawie mowa jest o psach służbowych, koniach służbowych – m.in. zaznaczono, że zwierzęta te mogą być pomocne w Policji po odbyciu szkoleń, a po odbyciu swojej służby pozostają w danych jednostkach lub też zostają przekazane do jednostek organizacyjnych wskazanych przez Komendanta Głównego Policji. Jasno sprecyzowano przepisy mówiące o opiekunach oraz o dbaniu o te zwierzęta. Skupiono się także na przepisach dotyczących zwierząt w Siłach Zbrojnych, określając ich zadania oraz opiekę nad nimi. Ponadto ustawa zawiera informacje o zwierzętach pomagających w szeregach Państwowej Straży Pożarnej, gdzie obecne są podczas akcji ratowniczych.

Jak podkreślono w uzasadnieniu ustawy w druku sejmowym nr 1132, „Podstawowym celem projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw jest uregulowanie statusu prawnego zwierząt w służbach nadzorowanych przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Siłach Zbrojnych RP i Służbie Więziennej. Projektowane zmiany wychodzą naprzeciw oczekiwaniom społecznym, w tym samych funkcjonariuszy i żołnierzy, mającym swoje źródło w poczuciu etycznego obowiązku zapewnienia godnej egzystencji zwierzętom wycofanym z użycia w formacjach nadzorowanych przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (w Policji i Straży Granicznej używane są zarówno psy, jak i konie, a w Państwowej Straży Pożarnej i Służbie Ochrony Państwa tylko psy), Siłach Zbrojnych RP (gdzie używane są psy i konie) i Służbie Więziennej (w której używane są psy). Zakłada się przyjęcie rozwiązań regulujących sytuację zwierząt od momentu ich doboru, przez czas realizacji zadań w poszczególnych formacjach, aż po ich sytuację po wycofaniu z użycia. W projekcie ustawy określone zostały obowiązki opiekunów zwierząt, w tym w szczególności związane z zapewnieniem prawidłowego utrzymania zwierząt”.

W Sejmie za przyjęciem ustawy głosowało 428 posłów, 3 głosy były przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Zdecydowanie popieram niniejszą nowelizację. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Procedowana ustawa o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw ma na celu przede wszystkim zapewnienie należytej opieki psom i koniom wykorzystywanym w służbach, gdy te zwierzęta przechodzą na emeryturę. Do tej pory zwierzęta, które służyły w Policji, straży pożarnej lub Straży Granicznej, po przejściu na emeryturę zdane były na swoich dotychczasowych opiekunów, którzy często przygarniali je do swoich domów i musieli we własnym zakresie i z własnych funduszy zadbać o ich pożywienie i ewentualne leczenie. Wiele psów, kiedy ich opiekunowie nie byli w stanie, z różnych względów, się nimi zająć, trafiało do różnych ośrodków bądź schronisk.

W końcu doczekaliśmy się prawnego i przede wszystkim finansowego zabezpieczenia psów i koni emerytów, by te mogły godnie i w spokoju żyć do końca swoich dni. Warto zadbać, aby ustawa objęła również zwierzęta, które są już na emeryturze od kilku lat. Ogrom pracy, jaką na co dzień wykonują, dbając o nasze bezpieczeństwo, tropiąc przestępców, szukając narkotyków lub biorąc udział w akcjach ratowniczych, nakazuje nam należycie o nie zadbać.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Podstawowym celem ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw jest uregulowanie statusu prawnego zwierząt w służbach nadzorowanych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, Siłach Zbrojnych RP i Służbie Więziennej.

Zaproponowane zmiany wychodzą naprzeciw oczekiwaniom społecznym, w tym oczekiwaniom samych funkcjonariuszy i żołnierzy, i mają swoje źródło w poczuciu etycznego obowiązku zapewnienia godnej egzystencji zwierzętom wycofanym z użycia w formacjach nadzorowanych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji – w Policji i Straży Granicznej używane są zarówno psy, jak i konie, a w Państwowej Straży Pożarnej i Służbie Ochrony Państwa tylko psy – w Siłach Zbrojnych RP, gdzie używane są psy i konie, oraz w Służbie Więziennej, w której używane są psy.

Do omawianej ustawy na etapie prac w komisji sejmowej wpisano również psy służące w Straży Marszałkowskiej.

W ustawie przyjęto rozwiązania regulujące sytuację zwierząt od momentu ich doboru, przez czas realizacji zadań w poszczególnych formacjach, aż po ich wycofaniu z użycia. Określone zostały obowiązki opiekunów zwierząt, takie jak: racjonalne żywienie oraz stały dostęp do czystej i świeżej wody, dbanie o stan zdrowia i kondycję, w tym poddawanie terminowym szczepieniom i zabiegom profilaktycznym oraz zapewnienie możliwości codziennego ruchu, pielęgnacja i utrzymanie w czystości, zapewnienie warunków utrzymania dostosowanego do potrzeb biologicznych.

Jednoznacznie określony został mechanizm przydzielania przez poszczególne formacje zwierząt wycofanych z użycia opiekunom, przy założeniu, że zwierzę w dalszym ciągu będzie pozostawać na stanie formacji, a pierwszeństwo w przejmowaniu opieki będzie miał dotychczasowy opiekun, o ile wyrazi taką wolę. Zaproponowano ponadto możliwość powierzenia przez kierownika jednostki organizacyjnej danej służby nadzorowanej przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, dowódcę jednostki wojskowej, na której stanie zwierzę się znajduje, lub dyrektora generalnego Służby Więziennej opieki nad zwierzęciem wycofanym z użycia organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.

Ustawa zapewnia dostosowanie norm żywienia psa i konia do potrzeb jego organizmu, wagi, wieku, stanu zdrowia, warunków klimatycznych, funkcji fizjologicznych oraz wysiłku fizycznego lub wskazań lekarza weterynarii. Przyjęto, że opiekun zwierzęcia używanego do celów służbowych będzie otrzymywał wyżywienie w naturze dla psa lub konia albo równoważnik pieniężny w formie ryczałtu z tytułu kosztów wyżywienia zwierzęcia, zaś opiekun zwierzęcia wycofanego z użycia w danej formacji oraz organizacja, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, w przypadku powierzenia jej opieki nad zwierzęciem wycofanym z użycia w danej formacji, będą otrzymywać równoważnik pieniężny w formie ryczałtu z tytułu kosztów wyżywienia zwierzęcia.

Dobrym rozwiązaniem jest także możliwość złożenia przez komendanta danej jednostki wniosku o objęcie psią i końską emeryturą także tych zwierząt, które zakończyły służbę przed dniem wejścia w życie tej ustawy.

W czasie prac sejmowych praktycznie wszystkie kluby parlamentarne poparty zaproponowane rozwiązania ustawowe. Również w pracach komisji senackiej było pełne poparcie dla tej ustawy. Chciałoby się powiedzieć, że gdyby tak dobrze przygotowywana była większość ustaw, wówczas praca parlamentarna mogłaby być wielką przyjemnością.

Z pełnym przekonaniem głosował będę za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senator Danuty Jazłowieckiej w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senator Danuty Jazłowieckiej w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Po wielu apelach społeczeństwa doceniającego pracę czworonożnych towarzyszy funkcjonariuszy państwowych możemy pochylić się nad zmianą ustawy określającą los tych zwierząt, szczególnie po ukończeniu służby. Psów używają Państwowa Straż Pożarna oraz Służba Ochrony Państwa, a Policja i Straż Graniczna wykorzystują zarówno psy, jak i konie, dlatego konieczna jest zmiana kolejnych dokumentów określających zasady funkcjonowania poszczególnych formacji.

Zadaniem psów w służbach jest zazwyczaj poszukiwanie przedmiotów i ludzi, sprawdzają się zarówno w sprawach prewencyjnych, śledczych, jak i w przypadku bezpośredniego ratowania życia. Wśród używanych ras dominują owczarki niemieckie oraz belgijskie. Konie są zaś niezastąpionym wsparciem w trudnym i zróżnicowaniem terenie, szczególnie podczas prowadzenia patroli. Dlatego proponowana ustawa o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw określa zasady doboru i służby tych zwierząt, jednak najbardziej wyczekiwane zmiany dotyczą ich „emerytury”. Jeśli nie nastąpią inne okoliczności, pies będzie wycofywany z użycia w wieku 9 lat, a koń – w wieku 15 lat. W planach jest nadanie pierwszeństwa przejęcia zwierzęcia po służbie osobie, która była dotychczasowym opiekunem, np. przewodnikiem lub jeźdźcem. Następne w kolejności osoby, które mogą ubiegać się o opiekę nad „emerytowanym” zwierzęciem, to inni funkcjonariusze, emerytowani funkcjonariusze lub funkcjonariusze zwolnieni ze służby, którzy mają ustalone prawo do renty inwalidzkiej w rozumieniu ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej. Ważnym elementem jest również możliwość ubiegania się o opiekę rodzin funkcjonariuszy, o ile zadeklarują taką wolę, również w przypadku śmierci funkcjonariusza. Dopuszczone jest również przekazywanie zwierząt organizacjom mającym w swoim statucie zapis o działaniach w kierunku ochrony zwierząt.

Ustawa przewiduje też wykluczenie z grona potencjalnych opiekunów osoby, która z własnej winy przyczyniła się do wycofania z użycia psa lub konia. To słuszny zapis, który chroni przed trudną do zaakceptowania sytuacją, w której nieodpowiedzialny przewodnik lub jeździec po dopuszczeniu np. do kalectwa zwierzęcia w wyniku zaniedbania przejmował nad nim opiekę. Opiekunem kolejnych zwierząt nie będzie mogła również być osoba, której poprzedni podopieczny został odebrany. Wymienione zostały 3 zasadnicze zakazy, których nieprzestrzeganie może skończyć się odebraniem zwierzęcia: mowa o zbywaniu, rozmnażaniu i wykorzystywaniu zwierząt w celach zarobkowych. Dodatkowo na opiekunie spoczywają obowiązki, których zaniedbanie również może skończyć się przejęciem zwierzęcia.

Psy i konie na „emeryturze” mogą liczyć na: racjonalne żywienie, dbanie o stan zdrowia, pielęgnację i zapewnienie warunków utrzymania dostosowanych do potrzeb biologicznych. To, co istotne dla przyszłych opiekunów, to to, że znaczna część koniecznych wydatków, takich jak na żywność czy opiekę medyczną, będzie finansowana przez jednostki, których częścią były „emerytowane” zwierzęta.

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa jest niewątpliwie słuszna i zawiera elementy, których brakowało w dotychczasowym prawie. Jedyne wątpliwości wzbudza kwestia pobytu za granicą zwierząt należących do służb państwowych. Niewątpliwie jednak cieszy mnie fakt, że już wkrótce zasłużone dla kraju zwierzęta będą mogły godnie spędzać swoją „emeryturę”, zazwyczaj w towarzystwie najbliższej im osoby.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

W Polsce brakuje ustawy regulującej w sposób kompletny status prawny zwierząt w służbach takich jak Policja czy Straż Graniczna, w Siłach Zbrojnych, w Służbie Więziennej i Straży Marszałkowskiej. Ustawa o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw jest skondensowanym zbiorem przepisów określających sytuację zwierząt w wymienionych formacjach od momentu doboru od wycofania z użycia, ze szczególnym uwzględnieniem zasad etycznych i kierowania się dobrem zwierzęcia.

W sposób całkowity został wskazany tryb przydzielania przez poszczególne formacje zwierząt wycofywanych z użycia opiekunom, którzy będą mieli pierwszeństwo w przejmowaniu opieki, co z pewnością będzie najbardziej odpowiednie dla psa czy konia. Oczywiście w sytuacji, gdy opiekun zawodowy zwierzęcia nie będzie mógł go przejąć, słusznie wymienia się następne osoby w odpowiedniej kolejności. Mechanizm wyłonienia opiekuna jest opracowany w taki sposób, aby sytuacja była jak najbardziej komfortowa dla zwierzęcia. Jasno zostały również opisane obowiązki opiekunów związane z zapewnieniem prawidłowego utrzymania zwierząt poprzez wskazanie, w jaki sposób należy je odżywiać, dbać o stan zdrowia i kondycję, pielęgnować i utrzymywać w czystości. Prawidłowe przy tym jest, aby nie narażać opiekuna na dodatkowe obciążenia finansowe, ponieważ karmę zapewnia się w naturze bądź wypłaca się odpowiedni ekwiwalent pieniężny ryczałtowo, a w przypadku zwierząt wycofanych ze służby zapewnia się równoważnik pieniężny w formie ryczałtu z tytułu kosztów wyżywienia zwierzęcia. Ponadto zarówno w sytuacji pełnienia służby, jak i po wycofaniu zapewnione zostaną środki na badania profilaktyczne i leczenie. Słusznie wskazuje się na obowiązek trybu nadzoru ze strony poszczególnych formacji nad sposobem realizacji opieki nad powierzonym zwierzęciem pod groźbą odebrania go i przydzielenia innej osobie w razie stwierdzenia nieprawidłowości. Proponowane zmiany mają na celu poprawę obecnej sytuacji zwierząt wycofanych z użycia w danej jednostce i ich opiekunów, dlatego uzasadnione jest, aby regulacje objęły zwierzęta wycofane z użycia w poszczególnych formacjach przed wejściem w życie ustawy.

Popieram ustawę w całości, ponieważ jej głównym celem jest ochrona psa lub konia, zapewnienie godnego życia podczas służby oraz po jej zakończeniu. Każde zwierzę zasługuje na dobre traktowanie, zapewnienie odpowiednich warunków do życia, a szczególnie te, które przez wiele lat swojego życia ciężko pracują, ratując życie i zdrowie człowieka.

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie!

Proponowana ustawa o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw reguluje status prawny zwierząt w służbach nadzorowanych przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Siłach Zbrojnych RP i Służbie Więziennej. Zawarte w ustawie przepisy określają sytuację zwierząt od momentu ich doboru, przez czas realizacji zadań w poszczególnych formacjach, aż po ich sytuację po wycofaniu ze służby.

Głosami 428 posłów przegłosowano nowelizację ustawy. Widać w tym głosowaniu słuszność idei i wymierność proponowanych zmian. Podstawowym celem nowelizacji jest uregulowanie statusu prawnego zwierząt używanych w służbach, czyli psów i koni służbowych. Nowelizowane zmiany służą zapewnieniu godnej egzystencji zwierzętom używanym i wycofanym z użycia we wspomnianych formacjach.

Zgodnie z nowelizacją zwierzę po wycofaniu ze służby pozostanie na stanie formacji, a pierwszeństwo do przejęcia nad nim opieki będzie miał jego dotychczasowy opiekun. Jeśli opiekun nie będzie chciał lub nie będzie mógł wziąć do siebie zwierzaka „emeryta”, opieka nad nim sprawowana będzie w ramach danej jednostki. Zwierzę będzie mogło także zostać przekazane pod opiekę właściwej organizacji społecznej. Opiekun zwierzęcia – używanego do celów służbowych, jak również wycofanego ze służby – będzie otrzymywał wyżywienie dla zwierzęcia w naturze albo równoważnik w formie ryczałtu z tytułu kosztów wyżywienia. Takie świadczenie będzie przysługiwało także organizacji przejmującej opiekę nad zwierzęciem. Opiekunowie dostaną też środki finansowe na zabiegi profilaktyczne i leczenie zwierząt.

Nowe przepisy przewidują także utworzenie rady ds. Zwierząt przy ministrze właściwym do spraw administracji publicznej. W skład rady mają wchodzić przedstawiciele stowarzyszeń ochrony zwierząt, schronisk, instytucji naukowych, lekarze weterynarii oraz hodowcy. Organ ma składać roczne sprawozdania na temat dobrostanu zwierząt. Myślę, że to dobry kierunek działania, choć jestem przekonana, że opiekunowie bardzo dobrze dbają o zwierzęta i są z nimi niezwykle związani, więc nowo powstała rada będzie miała charakter doraźny.

Cieszę się, że los tych zwierząt nie pozostaje obojętny. Te zwierzęta wykonują ciężką pracę, dlatego każdy psi oraz konny pracownik zasługuje na odpowiednie warunki w trakcie służby oraz po jej ustaniu.

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Ustawa o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw to ważna ustawa, bo reguluje status prawny zwierząt, które „pracują” w służbach. Są to psy i konie. To odpowiedź na oczekiwania społeczne, na apele i wnioski o to, żeby zapewnić godną „emeryturę” i funkcjonowanie zwierząt już po ustaniu ich czynnej służby.

To ważne, by zapewnić godną egzystencję zwierzętom wycofanym ze służby w formacjach nadzorowanych przez MSWiA (Policja, Straż Graniczna, straż pożarna, SOP), Siły Zbrojne RP i Służbę Więzienną. To nasza, ludzi odpowiedzialność za ich los, kiedy już i wiek, i zdolności nie pozwolą im na pełnienie służby.

Dziękuję, że te przepisy zostaną nareszcie wprowadzone i dadzą szefom różnych formacji możliwość regulacji w różnych zakresach opieki nad tymi zwierzętami i godnego czasu należnego odpoczynku. Dziękuję.

Przemówienie senatora Mieczysława Golby w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Mieczysława Golby w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Założeniem ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw jest zapewnienie dożywotniego utrzymania i opieki weterynaryjnej zwierzętom pracującym w służbach podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Do tej pory emerytowani czworonożni funkcjonariusze służb mundurowych nie mieli specjalnych przywilejów. Nie jest to pierwsza dyskusja o psich emeryturach. O konieczności ich wprowadzenia mówi się od lat. Wielokrotnie apelowali o to opiekunowie psów służbowych, związki zawodowe i organizacje zajmujące się zwierzętami. Zazwyczaj opiekę nad psami przejmowali ich dotychczasowi przewodnicy, którzy jednak nie dostawali na ten cel dodatkowych środków. Utrzymanie psa, zwłaszcza jego leczenie – a prawie każdy starszy pies wymaga leczenia – jest obciążeniem dla niezbyt wielkiego budżetu policjanta.

Aktualnie we wszystkich formacjach podległych MSWiA służy łącznie ok. 1 tysiąca 200 psów i ponad 60 koni. Rocznie ok. 10% zwierząt jest wycofywanych ze służby i przechodzi na emeryturę. Zwierzęta w służbach mundurowych pełnią ważną rolę i po latach ciężkiej pracy państwo musi im zagwarantować godną i bezpieczną emeryturę.

Liczę na to, że za tą ustawą opowiedzą się wszyscy przedstawiciele wszystkich formacji politycznych. Wydaje się, że w sprawie, jaką jest sytuacja zwierząt pełniących tak ważną rolę w dbaniu o nasze bezpieczeństwo, możemy mówić jednym głosem.

Przemówienie senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Pomimo znaczącego postępu cywilizacyjnego oraz rozwoju różnego rodzaju innowacyjnych technologii zwierzęta, w szczególności psy, nadal odgrywają znaczącą rolę w ratowaniu zdrowia i życia ludzkiego oraz w ochronie mienia i zapewnianiu porządku. Biorą udział w akcjach ratowniczych i poszukiwawczych oraz są wykorzystywane do wykrywania niebezpiecznych substancji. Wspomagają funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Ochrony Państwa, Służby Więziennej czy Sił Zbrojnych RP w realizacji ich ustawowych zadań. Dziś trudno sobie wyobrazić sprawne funkcjonowanie wymienionych służb i formacji bez wsparcia czworonożnych funkcjonariuszy.

Dotychczasowe rozwiązania prawne dotyczące sytuacji zwierząt w formacjach mundurowych były niewystarczające i rozproszone w różnych aktach prawnych. Skutkiem tego stanu rzeczy było m.in. to, że zwierzęta i ich opiekunowie byli różnie traktowani w zależności od tego, do jakiej formacji należeli.

Obecnie we wszystkich formacjach podległych ministrowi spraw wewnętrznych i administracji służy łącznie ok. 1,2 tysiąca psów i ponad 60 koni. Zwierzęta te oprócz wspomagania funkcjonariuszy w wykonywaniu ich ustawowych zadań niekiedy pełnią również rolę ceremonialną podczas rozmaitych uroczystości państwowych.

Procedowana właśnie ustawa ma na celu przede wszystkim kompleksowe uregulowanie statusu prawnego zwierząt wykorzystywanych w służbach mundurowych, psów i koni, od momentu ich doboru do służby, poprzez czas realizacji zadań w poszczególnych formacjach, aż do czasu ich wycofania ze służby i pobytu na emeryturze. Chodzi głównie o zapewnienie tym zwierzętom należytej opieki, dożywotniego utrzymania oraz odpowiedniego leczenia. Nowelizacja zakłada m.in., że zwierzę po wycofaniu ze służby pozostanie na stanie formacji, a pierwszeństwo do przejęcia nad nim opieki będzie miał jego dotychczasowy opiekun. Z kolei w sytuacji, gdy nikt nie wyrazi woli zaopiekowania się zwierzęciem na emeryturze, opieka nad nim sprawowana będzie w ramach jednostki danej formacji. Takie zwierzę będzie mogło też być przekazane pod opiekę właściwej organizacji społecznej. Ponadto, zgodnie z ustawą, opiekun zwierzęcia – zarówno aktywnego, jak i wycofanego ze służby – będzie otrzymywał wyżywienie w naturze albo równoważnik w formie ryczałtu z tytułu ponoszonych kosztów wyżywienia zwierzęcia. Będzie on wypłacany co miesiąc z góry. Takie świadczenie pieniężne będzie otrzymywać także organizacja społeczna, której powierzono zwierzę wycofane ze służby. Ponadto opiekunom zostaną zapewnione środki na zabiegi profilaktyczne i leczenie zwierząt.

Co istotne, ustawa określa też obowiązki opiekunów zwierząt, w tym w szczególności te związane z zapewnieniem dobrostanu zwierząt i ich prawidłowego utrzymania. Na celu ma też wprowadzenie mechanizmów nadzoru ze strony poszczególnych formacji nad sposobem sprawowania opieki nad powierzonym zwierzęciem. Opiekun będzie zobowiązany m.in. do tego, aby okazywać zwierzę na żądanie uprawnionego funkcjonariusza, a także do zawiadomienia kierownika jednostki formacji o zmianie miejsca przebywania zwierzęcia na okres dłuższy niż 30 dni. Warto także zwrócić uwagę, że nowelizacja daje możliwość – w przypadkach uzasadnionych dobrem zwierząt – objęcia nowymi przepisami także tych zwierząt, które zostały wycofane ze służby przed wejściem w życie omawianej ustawy.

Zwierzęta stanowią realne wsparcie dla funkcjonariuszy, a w niektórych przypadkach są po prostu niezastąpione. Uważam, że zwierzęta, które całe życie służą człowiekowi, zasługują na to, żeby zapewnić im godne warunki życia, zarówno w czasie, kiedy pełnią służbę, jak również w momencie, kiedy przestały ją pełnić. Warto również w tym miejscu zaznaczyć, że procedowana właśnie ustawa jest oczekiwana nie tylko przez funkcjonariuszy, którzy opiekują się zwierzętami, ale i przez wszystkich tych, którym na sercu leży dobro zwierząt. Mam nadzieję, że podobnie jak w Sejmie RP, procedowana nowelizacja znajdzie poparcie wszystkich klubów.

Przemówienie senatora Wadima Tyszkiewicza w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Wadima Tyszkiewicza w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Jako miłośnik zwierząt z dużym zadowoleniem przyjmuję zapisy nowelizacji ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw, dotyczące regulacji statusu prawnego zwierząt pracujących w służbach nadzorowanych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, Siłach Zbrojnych RP i w Służbie Więziennej.

Jest to temat bardzo istotny z etycznego punktu widzenia. Tym bardziej cenne jest to, iż ustawa ta wychodzi naprzeciw oczekiwaniom samych funkcjonariuszy współpracujących ze zwierzętami, jak i oczekiwaniom społecznym środowisk uwrażliwionych na dolę zwierząt. O jego wadze świadczy też liczba zwierząt pracujących na rzecz ww. służb, która obecnie wynosi ponad 2 tysiące psów i ponad 60 koni.

Esencją przyjmowanej ustawy jest fakt, że psy i konie służbowe, które służą w Policji, Straży Granicznej czy w wojsku, po przejściu na emeryturę nie będą już zdane wyłącznie na łaskę ludzi dobrej woli. Dlatego też za godne pochwały uważam przyjęcie regulacji, zgodnie z którą po przejściu zwierzęcia służbowego na emeryturę jego dotychczasowy opiekun będzie otrzymywał wyżywienie dla tego zwierzęcia w naturze albo jego równoważnik w formie ryczałtu, natomiast w przypadku, gdy zwierzę przejdzie pod opiekę organizacji społecznych, pieniądze na jego utrzymanie otrzyma dana organizacja. Cieszy również fakt, że zapewnione zostaną środki na zabiegi profilaktyczne i leczenie emerytowanych zwierząt.

Za konsekwentne dopełnienie zapisów ustawy uważam także określenie wymogów odnoszących się do opiekuna, któremu przydziela się zwierzę pod opiekę w poszczególnych formacjach, jak również obowiązków opiekunów zwierząt, zasad żywienia zwierząt oraz zasad poddawania zwierząt zabiegom profilaktycznym i leczeniu.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw, która była pilnym projektem rządowym, jest niezbędna do wydawania dowodów osobistych zawierających już drugą tzw. cechę biometryczną, czyli odciski palców. Jest to pokłosie wcześniejszych obrad nad ustawą dotyczącą wprowadzenia nowych, innowacyjnych metod, by zmniejszyć ryzyko fałszowania dokumentów.

Jak podkreślono w uzasadnieniu w druku sejmowym nr 1372, „Celem projektu jest umożliwienie wydawania dowodów osobistych zawierających drugą cechę biometryczną w postaci odcisków palców z dniem określonym w komunikacie wydawanym przez ministra właściwego do spraw informatyzacji w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, ogłaszanym w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej oraz na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji, określającym dzień wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających wydawanie dowodu osobistego z odciskami palców. Wprowadzenie takiego rozwiązania ma na celu przede wszystkim zagwarantowanie pełnego bezpieczeństwa informacji przetwarzanych z wykorzystaniem rozwiązań technicznych umożliwiających wydawanie dowodu osobistego z odciskami palców, a co za tym idzie – uruchomienie wydawania dowodów osobistych z odciskami palców w terminie zapewniającym gotowość techniczną, gwarantującą to bezpieczeństwo”.

W Sejmie za przyjęciem ustawy opowiedziało się 246 posłów, 2 było przeciw, 191 posłów wstrzymało się od głosu. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rozpatrujemy dzisiaj w trybie pilnym nowelizację ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych z dnia 14 kwietnia 2021 r., którą procedowaliśmy na dwudziestym czwartym posiedzeniu plenarnym Senatu RP w dniach 12–13 maja 2021 r., czyli przed 2 miesiącami. Po 2 miesiącach zajmujemy się tą ustawą ponownie. Dlaczego? Otóż celem ustawy jest umożliwienie wydawania dowodów osobistych zawierających drugą cechę biometryczną w postaci odcisków palców z dniem określonym w komunikacie wydawanym przez ministra właściwego do spraw informatyzacji w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, ogłaszanym w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej oraz na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji, określającym dzień wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających wydawanie dowodu osobistego z odciskami palców.

Wprowadzenie takiego rozwiązania ma na celu przede wszystkim zagwarantowanie pełnego bezpieczeństwa informacji przetwarzanych z wykorzystaniem rozwiązań technicznych umożliwiających wydawanie dowodu osobistego z odciskami palców, a co za tym idzie – uruchomienie wydawania dowodów osobistych z odciskami palców w terminie zapewniającym gotowość techniczną, gwarantującą to bezpieczeństwo.

W czasie prac w Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w dyskusji wskazywaliśmy, że termin wprowadzenia tych rozwiązań, czyli 1 sierpnia 2021 r., jest bardzo niepewny, gdyż w urzędach gmin nie było wówczas jeszcze sprzętu ani przeszkolonych do nowych zadań urzędników. Zapewniano nas, że wszystko jest pod kontrolą, że szkolenia urzędników „za chwilę” się rozpoczynają i nowe dowody będą wydawane od początku sierpnia 2021 r. Co się okazało? Otóż w dniu 2 lipca 2021 r., jak czytamy w uzasadnieniu ustawy, „w odpowiedzi na prośbę o ocenę techniczną urządzeń umożliwiających pobieranie odcisków linii papilarnych palców dłoni, które mają być dostarczone przez wykonawcę wyłonionego w trybie przetargu nieograniczonego – Minister Cyfryzacji otrzymał od Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego informację wskazującą na 2 potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa informacji przetwarzanych z wykorzystaniem tych urządzeń. Mając na uwadze powyższe, niezbędne okazało się pilne podjęcie działań mających na celu wyeliminowanie zagrożenia bezpieczeństwa informacji przetwarzanych z wykorzystaniem tych urządzeń”.

2 miesiące temu głosowałem za przyjęciem ustawy bez poprawek. Dziś zagłosuję podobnie, bo ustawa jest konieczna, ale mam tu pewien dyskomfort. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Moje zastrzeżenia dotyczące ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw są związane z faktem, że według ustawy pozostawia się możliwość złożenia wniosku o wydanie dowodu osobistego w formie dokumentu elektronicznego do dnia 26 lipca 2021 r., tymczasem termin wydawania dowodów osobistych zawierających drugą cechę biometryczną w postaci odcisków palców zostaje przesunięty do czasu wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających wydawanie tego typu dokumentów. Zasadnym jest więc pytanie, czy jednak nie jest konieczne wydłużenie możliwości składania wniosku o wydanie dowodu osobistego na dotychczasowych zasadach, czyli w formie dokumentu elektronicznego.

Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Mając świadomość, że projekt wdrożenia w Polsce biometrycznych dowodów osobistych jest następstwem wejścia w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z 20 czerwca 2019 r. w sprawie poprawy zabezpieczeń dowodów osobistych obywateli Unii, wyrażam pewne obawy.

Już na początku sierpnia nowe dowody miały być wydawane pierwszym obywatelom. Niestety, 2 lata to zbyt krótki okres, żeby rządzący mogli zakupić skanery odcisków palców do urzędów. Dnia 2 lipca Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego wydała rekomendację, w myśl której model czytnika wyłoniony w postępowaniu przetargowym stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa.

Pytam: dlaczego przez 2 lata nie potrafiono skutecznie zorganizować przetargu na potrzebne urządzenia i pozostawiono to na ostatnią chwilę?

Przemówienie senatora Wadima Tyszkiewicza w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Przemówienie senatora Wadima Tyszkiewicza w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Ze względu na to, że procedowana ustawa ma umożliwić wydawanie dowodów osobistych zawierających drugą cechę biometryczną w postaci odcisków palców w terminie zapewniającym gotowość techniczną gwarantującą bezpieczeństwo przetwarzanych informacji, co ma na celu przede wszystkim zabezpieczenie tych dokumentów przed fałszowaniem, a także ograniczenie przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów oraz ujednolicenie dowodów tożsamości na terenie całej Unii Europejskiej, uważam, że należy ją przyjąć w trybie pilnym. Podyktowane jest to przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/1157 z dnia 20 czerwca 2019 r. Moje wątpliwości budzi jednak sposób wprowadzania tych przepisów. Przedłożona ustawa zawiera bowiem nietypowe rozwiązanie legislacyjne, które jest kolejnym przykładem braku profesjonalizmu administracji rządowej w realizacji projektów informatycznych. Rodzi się pytanie, dlaczego, mimo dwuletniego vacatio legis unijnego rozporządzenia, które nakłada na kraje członkowskie obowiązek wprowadzenia nowych, ujednoliconych dowodów osobistych, polski rząd ogłasza przetarg na czytniki linii papilarnych dosłownie na chwilę przed wyznaczoną datą wejścia w życie przepisów krajowych. Inne kraje członkowskie poradziły sobie z tym zadaniem, a Polska ma problem. Jak samorządy mają stosować tę ustawę, która przecież będzie obowiązywała w zakresie proceduralnym i materialnym? Czy będzie to polegało na tym, że obywatele i urzędnicy będą podporządkowani nowym przepisom, ale dowody będą wydawane według obecnego wzoru? Co na przykład z podróżowaniem, w tym z lotami samolotami za granicę? Wątpliwości budzi też kwestia sprzętu komputerowego, który gminy otrzymały w 2015 r. do obsługi wymiany dowodów osobistych. Obecnie jest on już bez gwarancji oraz bez wsparcia producenta co do nowych systemów operacyjnych. Jest to kolejny czynnik, który może wpłynąć na brak możliwości sprawnego działania całej infrastruktury służącej do wydawania nowych dowodów osobistych. W związku z tym mam nadzieję, że w projekcie budżetu państwa na 2022 r. znajdą się środki finansowe na doposażenie gmin w nowe komputery do realizacji zadań zleconych, związanych z wydawaniem dowodów osobistych.

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych został przegłosowany miesiąc temu w Sejmie niemal jednogłośnie, a to musi świadczyć o tym, iż jest to projekt dobry. I faktycznie, zaproponowane zmiany wyłączą możliwość ujawniania informacji o adresie osób wchodzących w skład organów uprawnionych w statucie do reprezentowania partii na zewnątrz oraz do zaciągania zobowiązań majątkowych, a także o adresie osób popierających zgłoszenie partii do ewidencji.

To dobry kierunek zmian, bo pamiętajmy, że wśród wymienionych mogą znaleźć się też osoby, które nie są jednocześnie osobami publicznymi, nie są aktywnymi politykami, więc należy zgodzić się z tezą zawartą w uzasadnieniu projektu, iż „trudno się doszukać niezbędności ujawnienia, gdzie ta osoba mieszka”. A nie możemy zapominać, iż miejsce zamieszkania, nawet w przypadku osób publicznych, jest co do zasady strefą prywatną i publikowanie tego typu informacji w internecie, bez kontroli nad osobami pobierającymi informacje, jest wysoce niebezpieczne.

Niestety, spór polityczny w naszym kraju tak bardzo podgrzał emocje obywateli, a bezczynność organów ścigania do tego stopnia nakręciła spiralę mowy nienawiści, że tego typu działania, proponowane w przedmiotowej ustawie, są niezbędne, aby zapewnić daleko idące bezpieczeństwo osobom zarówno czynnym politycznie, jak i tym będącym jedynie formalnymi reprezentantami partii politycznych.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Według dotychczasowo obowiązujących przepisów ewidencje partii politycznych publikowane były przez sąd i zawierały tylko niektóre informacje. Wśród nich podawano nazwę partii, skrót nazwy i adres siedziby partii, wzorce symboli graficznych partii, a także dane osób wchodzących w ich skład.

Poselski projekt nowelizacji ustawy o partiach politycznych reguluje kwestie związane z ewidencją partii politycznych, wprowadza obowiązek ujawnienia partii w poszczególnym Biuletynie Informacji Publicznej z adnotacją o ograniczeniu jawności informacji dotyczących miejsc zamieszkania osób znajdujących się w owym spisie.

Jak podkreślono w opinii Biura Legislacyjnego Senatu: „Wprowadzenie do ustawy osobnego przepisu dotyczącego zakresu informacji zawartych w ewidencji partii politycznych nie zmienia dotychczasowej sytuacji, ponieważ elementy zawarte w dodawanym art. 17a występują już w ewidencji partii politycznych (wynika to z rozporządzenia). Nowością jest obowiązek podawania ich przez sąd w Biuletynie Informacji Publicznej. Dotychczas sąd publikował w BIP tylko niektóre informacje zawarte w ewidencji. Nowością jest też ograniczenie jawności adresów osób występujących w ewidencji”. Dziękuje bardzo.

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Regulacje zawarte w przepisach ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych są jak najbardziej godne poparcia. Mówią one o zakresie informacji zawartych w ewidencji partii politycznych, umieszczaniu ich w Biuletynie Informacji Publicznej oraz, co jest najważniejsze, ograniczają jawność informacji o adresach zamieszkania osób fizycznych, których personalia zawarte są w ewidencji. W obecnych, bardzo brutalnych czasach każde ujawnienie adresów osób w jakikolwiek sposób związanych z polityką jest szczególnie groźne. Myślę tu o podzielonym społeczeństwie, o konfliktach, który niestety nie kończą się na wymianie myśli czy argumentów. W obecnych czasach prowadzone są też protesty, które niejednokrotnie organizowane są w miejscach zamieszkania reprezentantów różnych partii politycznych. Niestety ci z nich, którzy nie należą do partii rządzącej lub nie sympatyzują z nią, mają lub mogą mieć problem z odpowiednią ochroną nie tylko swoich dóbr osobistych, ale także swojej osoby. Przepisy te w sposób bardzo prosty zwiększają poczucie bezpieczeństwa osób zasiadających w organach uprawnionych w statucie do reprezentowania partii na zewnątrz oraz do zaciągania zobowiązań majątkowych i zabezpieczają adresy osób popierających zgłoszenie partii do ewidencji. Dziękuję.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Obecna treść przepisów dotyczących jawności ewidencji partii politycznych wraz z tekstami ich statutów stwarza ryzyko braku ochrony danych osób wchodzących w skład organów uprawnionych do reprezentowania partii na zewnątrz oraz do zaciągania zobowiązań majątkowych w imieniu partii, jak również danych osób popierających zgłoszenie partii do ewidencji, które często nie są osobami publicznymi. Najwięcej wątpliwości wzbudza kwestia dotycząca udostępniania informacji o adresach zamieszkania. Jeżeli chcemy zapewnić jakąkolwiek ochronę osobom, których sytuacja jest prawnie regulowana, należy głosować za przyjęciem przedłożonej ustawy.

Zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych należy stwierdzić, że o ile udzielanie informacji o tym, kto może zawierać umowy w imieniu partii politycznej, leży w interesie publicznym, o tyle informacje o adresie takich osób są zbędne. Wręcz stwarza to niebezpieczeństwo, że owe informacje dostaną się w ręce niepowołanych do tego osób. Oczywiste jest, że największe wątpliwości budzi publikowanie tych informacji w internecie. Stwarza to największe ryzyko, ponieważ dane te będą pobierane przez szerokie grono anonimowych odbiorców mogących wykorzystywać te jakże wrażliwe informacje w różnych celach, w tym także w celu popełnienia czynu zabronionego. Należy zadbać o to, aby jawność ewidencji partii politycznych nie dotyczyła adresów osób w nich wskazanych.

Ochrona tych danych powinna być uregulowana kompleksowo w każdej ustawie dotyczącej osób pełniących funkcje polityczne. Warto przy tym zauważyć, że zgodnie z ustawą o wykonywaniu mandatu posła i senatora w zakresie publicznego udostępniania oświadczeń majątkowych posłów i senatorów wyłączona jest jawność informacji o adresie zamieszkania posła albo senatora, a także informacji o położeniu jego nieruchomości. Słusznie uzupełniono także przepisy w zakresie jawnych informacji zawartych w ewidencji udostępnianej w Biuletynie Informacji Publicznej przez sąd.

Popieram procedowaną ustawę, ponieważ wiem, że jest ona oczekiwana przez osoby, których dotyczy. Dane o adresie zamieszkania są chronione w wielu dokumentach i postępowaniach, dlatego w ewidencji partii politycznych również powinny być niejawne. Ustawa z pewnością zapewni ochronę tych informacji, a wielu osobom da poczucie bezpieczeństwa.

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa reguluje zakres informacji zawartych w ewidencji partii politycznych, wprowadza obowiązek ich ujawnienia w Biuletynie Informacji Publicznej oraz ogranicza jawność informacji o adresach zamieszkania osób fizycznych, których personalia zawarte są w ewidencji.

Popieram proponowane w ustawie zmiany.

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie!

Ustawa o partiach politycznych z 1997 r. gwarantuje jawność ewidencji partii politycznych wraz z tekstami ich statutów. W ewidencji znajdują się adresy osób wchodzących w skład organów uprawnionych do reprezentowania partii na zewnątrz, do zaciągania zobowiązań majątkowych oraz adresy 1 tysiąca osób popierających zgłoszenie danej partii. Dane te może otrzymać każdy obywatel z Sądu Okręgowego w Warszawie. Z punktu widzenia obecnego ustawodawstwa, które chroni dane osobowe poprzez RODO są to przepisy archaiczne, a ujawnianie prywatnych adresów polityków często godzi w ich poczucie bezpieczeństwa.

Obecnie obowiązujące przepisy nakładają obowiązek przekazania przez partię wykazu zawierającego imiona, nazwiska, adresy zamieszkania, numery ewidencyjne PESEL i własnoręczne podpisy popierających zgłoszenie co najmniej 1 tysiąca obywateli polskich, którzy ukończyli 18 lat i mają pełną zdolność do czynności prawnych. Dzisiaj, aby poznać prywatny adres polityka, nie trzeba nawet iść do sądu, ponieważ dane te można pobrać online. Przykładowo po wpisaniu w wyszukiwarkę internetową nazwy partii „Platforma Obywatelska” możemy otrzymać adres zamieszkania Borysa Budki, przewodniczącego, i Łukasza Pawełka, skarbnika. W przypadku PiS dostępne są prywatne adresy kilkudziesięciu polityków – od Jarosława Kaczyńskiego; przez Joachima Brudzińskiego, byłego szefa MSWiA; Mariusza Kamińskiego, koordynatora służb specjalnych; premiera Mateusza Morawieckiego. W przypadku Polski 2050 Szymona Hołowni możemy się dowiedzieć, gdzie mieszka Michał Kobosko czy Hanna Gill-Piątek.

Celem projektu nowelizacji ustawy o partiach politycznych jest anonimizacja danych adresowych osób wskazanych w ewidencji partii politycznych oraz wyeliminowanie zapisów pozwalających na ujawnienie danych o adresach zamieszkania osób uprawnionych do reprezentacji partii politycznej. Dotyczy on wyeliminowania z ustawy zapisów, które ujawniają dane o adresach zamieszkania podmiotów osób uprawnionych do reprezentacji partii politycznych. Wrażliwe dane osobowe, do jakich bez wątpienia należy adres zamieszkania, są chronione w wielu postępowaniach i dokumentach. I ta zasada powinna mieć również zastosowanie w ustawie o partiach politycznych. Nowelizacja jest potrzebna, aby chronić te dane osobowe, które nie powinny podlegać ujawnieniu. Ujawnianie prywatnych adresów polityków w wielu przypadkach stwarza zagrożenie dla poczucia ich bezpieczeństwa i związane jest z niespotykaną wcześniej możliwością przekazywania danych, które mogą trafić do osoby podatnej na zachęty dokonania czynów zabronionych.

Projekt nowelizacji ustawy nie wzbudza kontrowersji. Ustawa o partiach politycznych pochodzi z 1997 r. i w wielu obszarach nie przystaje do aktualnego stanu prawnego, dlatego należy dokonać tej zmiany, a wykreślenie publikacji prywatnych adresów polityków jest właściwym rozwiązaniem. Politycy muszą się liczyć z tym, że są na widoku publicznym, jednak nie ma powodu, by upowszechniać wrażliwe dane, do których niewątpliwie należą prywatne adresy zamieszkania osób zaangażowanych w politykę. Zwłaszcza że obowiązują przepisy RODO i dane osobowe obywateli, w tym informacje o tym, gdzie mieszkają, są chronione. Uważam, że zmiany zaproponowane w projekcie są potrzebne.

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy przewiduje dodanie w kodeksie cywilnym art. 4462, który stanowi: „w razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”. Obecnie obowiązująca regulacja kodeksu cywilnego przewiduje taką możliwość wyłącznie w przypadku śmierci poszkodowanego wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Przepis stosowany będzie z mocą wsteczną także w odniesieniu do roszczeń wynikających ze zdarzeń powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy. To budzi moje wątpliwości, gdyż takie działania są sprzeczne z Konstytucją RP, która zakazuje stosowania prawa wstecz.

Projekt rozwiewa wszelkie wątpliwości dotyczące podstaw prawnych i orzekania zarówno sądów powszechnych, jak i Sądu Najwyższego. Ujednolicenie przepisów pozwoli uniknąć sytuacji, w której jeden sąd może zasądzić należność, a drugi oddalić powództwo. Niektóre postępowania trwają latami. W takich sytuacjach nie można czekać, trzeba działać. Dodanie w kodeksie cywilnym zapisów pozwalających najbliższej rodzinie poszkodowanego, który doznał poważnego uszczerbku na zdrowiu skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, otrzymanie zadośćuczynienia jest jak najbardziej adekwatne, gdyż krzywda, jakiej dozna poszkodowany, ulegając poważnemu wypadkowi, jest podobna w zakresie do jego śmierci, a cierpienie najbliższego członka rodziny ma wpływ na jego stan psychiczny i może mieć długotrwały skutek. Projekt nie zawiera katalogu zamkniętych zdarzeń, zawęża tylko te przypadki do ciężkich oraz trwałych skutków, co może być w późniejszym czasie interpretowane w różny sposób.

W demokratycznym państwie prawa, dla którego głównymi wartościami są zasada sprawiedliwości społecznej oraz zasada zaufania do państwa i tworzonego przez niego prawa, obywatel musi mieć pewność, iż otrzyma wsparcie od państwa w sytuacjach dla niego dramatycznych. Wsparcie finansowe, którego potrzebuje, gdy najbliższa dla niego osoba jest w stanie śpiączki pourazowej czy w stanie wegetatywnym, może przydać się na opłacenie stałej opieki lub rehabilitacji. Do konstytucyjnych obowiązków państwa polskiego należy również zagwarantowanie pewności prawnej.

W przepisach nie może być miejsca na rozbieżności, a w sądach na niejednolite rozstrzyganie spraw o istotnych dla obywatela roszczeniach. Mimo to przedstawiony projekt wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym. Wprowadzone zmiany mogą zagwarantować obywatelom poczucie bezpieczeństwa oraz wsparcie w trudnych chwilach. Dziękuję.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy – Kodeks cywilny, będąca projektem ustawy skierowanym do prac legislacyjnych przez prezydenta RP Andrzeja Dudę, jest w mojej opinii ustawą wyjątkową, ponieważ wychodzi ona naprzeciw potrzebom najbliższych członków rodziny poszkodowanego w przypadku wyrządzenia trwałych i ciężkich uszkodzeń ciała lub rozstroju zdrowia. Rozszerza ona więc przypadki, w których można ubiegać się o zadośćuczynienie pieniężne; obecnie obowiązująca regulacja pozwala na to wyłącznie w przypadku śmierci poszkodowanego. Skupiono się zatem na przypadkach takich jak m.in. stan śpiączki pourazowej lub stan wegetatywny. Ustawa ustanawia podstawę prawną dla odpowiedzialności cywilnej za krzywdę najbliższych członków rodziny poszkodowanego, która polega na niemożności nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej z poszkodowanym z powodu wyrządzenia u poszkodowanego trwałego i ciężkiego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Dziękuje bardzo.

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Jeśli chodzi o przedstawiony projekt ustawy, to – szczególnie że w ostatnich dniach otrzymujemy kolejne szokujące informacje o wypadkach drogowych, w których giną lub doznają rozległych uszkodzeń ciała osoby poszkodowane – trudno komentować brak odpowiedzialności osób, które są sprawcami tych wypadków. Szokiem jest dla nas stan niektórych z nich, bo brakuje siły, że prowadzą pojazdy pod wpływem alkoholu lub po spożyciu środków odurzających.

Najbliżsi członkowie rodziny osób poszkodowanych w wypadkach biorą na siebie cały ciężar opieki nad tymi osobami, jak również finansowego łożenia na ich w miarę normalne funkcjonowanie. Teraz będzie możliwość ubiegania się przez nich o zadośćuczynienie nie tylko w przypadku śmierci najbliższych, ale także w momencie, kiedy stracą więź rodzinną w następstwie stanu śpiączki pourazowej poszkodowanego lub stanu wegetatywnego.

Od tej chwili będzie podstawa prawna dla odpowiedzialności cywilnej za krzywdę najbliższych członków rodziny poszkodowanego, która polega na niemożności nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej z poszkodowanym z powodu spowodowania u poszkodowanego trwałego i ciężkiego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Dziękuję.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Zapoznając się z treścią orzecznictwa sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego, zauważyć należy pewne luki prawne w kwestii zadośćuczynienia orzekanego na skutek zdarzenia wywołanego czynem niedozwolonym. O ile bowiem najbliższym członkom rodziny poszkodowanego w razie jego śmierci przysługuje zadośćuczynienie, o tyle nie ma regulacji, która wspierałaby materialnie osoby najbliższe w przypadku ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania kontynuowania więzi rodzinnej. Zdając sobie sprawę, jak ważne są to sprawy, powinniśmy jak najszybciej przyjąć procedowaną ustawę.

W polskiej judykaturze owszem zdarzało się, aby sąd orzekł zadośćuczynienie z wyżej wymienionych powodów, stosując w szerszym zakresie obecne przepisy, jednak nie było to normą, ponieważ zerwane więzi rodzinne nie stanowią dobra osobistego w myśl definicji zawartej w art. 23 kodeksu cywilnego. Bardzo często powództwa na tej podstawie były oddalane. Nierzadko najbliższe osoby pokrzywdzonych w wyniku czynów niedozwolonych po długoletniej walce nie otrzymały żadnego zadośćuczynienia. Dlatego jako organ władzy ustawodawczej winni jesteśmy stworzyć regulacje prawne, które zapewnią bezpieczeństwo oraz ochronę prawną naszych rodaków, zwłaszcza w tak trudnych sytuacjach. Mówimy przecież o ciężkich przypadkach, tj. stanie śpiączki pourazowej. Nie może być przecież tak, że osoby będące w podobnej sytuacji będą różnie traktowane w zależności od właściwości miejscowej sądu. Słuszne jest, aby kodeks cywilny wprost wskazywał możliwości przyznania zadośćuczynienia najbliższej rodzinie poszkodowanego w razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej. Z pewnością pieniądze nie są w stanie naprawić krzywdy, ale prawo powinno dawać możliwość ich wypłaty. Uzasadnione jest, aby nowe przepisy miały zastosowania także w odniesieniu do członków rodzin, których krzywda już istnieje, a roszczenia nie są jeszcze przedawnione.

Po wprowadzeniu omawianych zmian nie będzie już wątpliwości, który przepis zastosować w konkretnej sprawie podczas postępowania sadowego, a linia orzecznicza będzie spójna. Prezydencki projekt wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym, dlatego go popieram.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, będąca rządowym projektem, ma na celu „wprowadzenie w przepisach prawnych niezbędnych zmian służących uwzględnieniu treści wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, tj. TSUE, które zapadły w sprawach polskich, tj. C-176/17 Profi Credit Polska, C-545/17 Pawlak, w połączonych sprawach C-419/18 i C-483/18 Profi Credit Polska oraz w sprawie niemieckiej, tj. C-670/15 Šalplachta”.

Doprecyzowane przepisy będą pozwalać na oddawanie pism procesowych w placówkach pocztowych, co będzie jednoznaczne z wniesieniem ich do sądu. Przesyłki te jednakże będą musiały być tylko polecone. Ponadto zastosowano zmiany z zakresu prawa wekslowego z głównym naciskiem na weksle wystawiane przez konsumentów na poczet zabezpieczenia umowy. Jak podkreślono w uzasadnieniu do niniejszej nowelizacji, konsekwencją wprowadzonych zmian do prawa procesowego jest rozszerzenie w dalszych przepisach projektu ochrony konsumenta na gruncie prawa materialnego.

Sejm uchwalił ustawę wraz z poprawką w dniu 24 czerwca br. przy poparciu 416 posłów, nie było głosów sprzeciwu, a 9 posłów wstrzymało się od głosu. Dziękuje bardzo.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Projekt ustawy jest nowelizacją przepisów kodeksu postępowania cywilnego, ustawy o prawie wekslowym, kodeksu wykroczeń i innych ustaw zgodnie z treścią wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wszystkie procedowane regulacje są zmianami mającymi na celu ułatwienie wielu kwestii, dlatego jestem za ich przyjęciem.

Sprawiedliwe jest potraktowanie nadania przez stronę lub uczestnika postępowania pisma procesowego do sądu w polskiej placówce pocztowej każdego operatora pocztowego lub w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej jako równoznacznego z wniesieniem go do sądu. Konieczne było znowelizowanie przepisów dotyczących postępowania nakazowego z weksla w sporach przeciwko konsumentom, ponieważ wniesienie zarzutów przez pozwanego jest utrudnione, a opłata zbyt wygórowana, przez co wiele stron postępowania rezygnowało ze swojego prawa do wniesienia zarzutów.

Słuszne jest upoważnienie sądu do oceny umów, na podstawie której roszczenie kierowane przeciwko konsumentowi zabezpieczone zostało wekslem, pod względem występowania w takiej umowie klauzul niedozwolonych. Ze względu na fakt, że klauzule abuzywne mogą znajdować się nie tylko w samej umowie, ale także w deklaracji wekslowej i załącznikach, uzasadnione jest wprowadzenie regulacji przewidującej obowiązek dołączenia również tych dokumentów. Przepisy te zapewnią ochronę konsumentom, ochronę, której obecnie brakuje, a dodatkowo usprawnią postępowanie.

Umożliwienie sądowi skazania na grzywnę stronę powodową składającą nieprawdziwe oświadczenie powinno doprowadzić do zapewnienia prawidłowego rozpoznania sprawy oraz należytej ochrony praw pozwanych konsumentów. Właściwie rozszerzono w tym zakresie kompetencje referendarza sądowego, który również będzie mógł stosować wymienioną karę.

Wydłużenie terminów na zaspokojenie roszczeń wskazywanych w nakazach zapłaty lub wniesienia środków zaskarżenia jest w pełni uzasadnione i nie zagrozi interesom powodów.

Wskazanie granicy kwoty 750 zł jako opłaty od wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty z pewnością przyczyni się do skorzystania z prawa do trybu odwoławczego przez większą liczbę konsumentów niż dotychczas.

Wyłączenie możliwości przenoszenia ze skutkami indosu weksla wystawionego przez konsumenta na zabezpieczenie roszczeń umowy stanowi rozszerzenie ochrony konsumenta. Wskutek tej zmiany należy także odpowiednio dostosować przepisy kodeksu wykroczeń w tym zakresie. Zmiana w ustawie o prawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych prowadzonym w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz o prawie pomocy w celu ugodowego załatwienia sporu przed wszczęciem takiego postępowania w sposób jednoznaczny wskazuje na prawo ubiegania się o zwrot kosztów tłumaczenia koniecznych dokumentów, uzasadniających wniosek o przyznanie prawa pomocy w postepowaniu prowadzonym w Rzeczypospolitej Polskiej osobie mającej miejsce zamieszkania lub stałego pobytu w innym państwie członkowskim.

Niniejsza ustawa ma na celu usprawnienie postepowania nakazowego, wzmocnienie obywateli w sporach z przedsiębiorcami, zwiększenie ochrony konsumentów, a także pomoc osobom mającym stałe miejsce zamieszkania w państwach członkowskich Unii Europejskiej w przypadku konieczności uzyskania tłumaczenia dokumentów w postępowaniu prowadzonym na terenie Polski. Dlatego poprę tę ustawę w całości.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw zakłada, iż po przyjęciu nowelizacji będzie możliwość nadania przesyłki pocztowej do sądu w placówce dowolnego operatora pocztowego świadczącego takowe usług. Ta zmiana jest jak najbardziej korzystna dla stron procesowych, niemniej jednak pozostaje pytanie, czy przesyłkę będzie można nadać w obojętnie jakiej placówce, czy też mimo wszytko będzie jakaś ogólnodostępna lista takich placówek.

Istotna jest również zmiana dotycząca weksli, zakłada się bowiem zakaz przenoszenia weksla wystawionego przez konsumenta na inne osoby, obejmujący wszelkie umowy konsumenta z przedsiębiorcą.

Przewidziane rozwiązania są słuszne. Ustawa zarówno z uwagi na swoją treść, jak i cel powinna wejść w życie, ponieważ usprawni proces dochodzenia roszczeń. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Procedowana ustawa o gatunkach obcych jest dostosowaniem polskiego prawa do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do inwazyjnych gatunków obcych. Głównym celem ustawy jest całkowita eliminacja lub zminimalizowanie negatywnych skutków wpływu inwazyjnych obcych gatunków roślin i zwierząt, naturalnie niewystępujących w rodzimym, środkowoeuropejskim ekosystemie.

Od wielu lat takim zagrożeniem dla przyrody, ludzkiego zdrowia, a nawet gospodarki jest barszcz Sosnowskiego. Jest to niezwykle niebezpieczna roślina, która powoduje silne oparzenia ciała. Na mocy ustawy w sposób systemowy można będzie usuwać tego typu rośliny, nawet z terenów prywatnych. Niestety to zadanie spoczywać będzie na barkach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, dlatego warto zadbać, aby na ten cel przeznaczone zostały dodatkowe środki z budżetu centralnego, tak aby to zadanie realizowane było bez uszczerbku dla budżetów samorządowych.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Debatujemy dzisiaj nad ustawą o gatunkach obcych, która wdraża prawo Unii Europejskiej zawarte w rozporządzeniu PE i Rady nr 1143/2014 w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków. Wprowadzenie tej ustawy jest bez wątpienia potrzebne, gdyż inwazyjne gatunki są poważnym zagrożeniem dla rodzimych ekosystemów. Zagrażają rdzennym gatunkom, często je wypierając i zajmując ich miejsce. W obecnym czasie, wobec powszechnej globalizacji handlu, transportu, turystyki i informacji, musimy mieć świadomość coraz większej obecności, pojawiania się i rozprzestrzeniania gatunków obcych zarówno w kraju, jak i w UE. Ich obecność wynikać może zarówno z nieumyślnego ich zawleczenia, jak i w pełni świadomego ich sprowadzenia.

Zaproponowane w ustawie rozwiązania pozwalają na dostosowanie krajowego systemu zwalczania gatunków obcych do kompleksowego podejścia w UE. Porządkują podział kompetencji pomiędzy poszczególnymi organami w tym zakresie, a także ustanawiają sankcje za nieprzestrzeganie obowiązków wynikających z rozporządzenia PE i Rady nr 1143/2014, jak też art. 7 omawianej ustawy.

W ustawie określono także zadanie informowania społeczeństwa o inwazyjnych gatunkach obcych poprzez utworzenie centralnego rejestru danych o inwazyjnych gatunkach obcych.

Ustawa dokonuje zmian w aż 12 ustawach, co pokazuje, jak szerokie jest spektrum oddziaływania tej regulacji na różne podmioty oraz instytucje. Nakłada także zobowiązania na przedsiębiorców zajmujących się obrotem towarami i materiałami, które mogą być źródłem zawleczenia określonych gatunków, w tym inwazyjnych. Zadania nakładane są także na myśliwych, którzy powinni być odpowiedzialni za redukcję (eliminację) zwierząt, w tym ptaków. Do tych rozwiązań można mieć jednak pewne zastrzeżenia, gdyż zapisy ustawowe w tym zakresie są zbyt mało precyzyjne, nieostre, co może prowadzić do niewłaściwego ich stosowania, a także wykorzystywania.

Ustawa nakłada również obowiązki na liczne instytucje, w tym też samorządy gminne, powiatowe i wojewódzkie, nie określając przy tym kosztów, jakie mogą wynikać z tych zadań. Na ten problem zwracali uwagę przedstawiciele organizacji samorządowych w ramach konsultacji publicznych, takie uwagi wniesiono także w 2 opiniach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Rozwiązanie powyższych kwestii wydaje się bardzo istotne dla prawidłowego funkcjonowania zapisów ustawowych.

Podczas prac nad tą ustawą na wspólnym posiedzeniu połączonych Komisji Środowiska oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi padały pytania dotyczące pomocy państwa dla samorządów w skutecznej walce w eliminowaniu niektórych gatunków barszczy, w tym barszczu Sosnowskiego, który w wielu gminach stanowi coraz większy problem środowiskowy. Jedno wydaje się pewne: w eliminację inwazyjnych gatunków obcych musi być zaangażowanych wiele instytucji i organów, a działania muszą być odpowiednio skoordynowane i finansowane.

Będę głosował za przyjęciem tej ustawy wraz ze zgłoszonymi poprawkami. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senator Danuty Jazłowieckiej w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Przemówienie senator Danuty Jazłowieckiej w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Niemal w całej Polsce spotkać można zagrażające życiu i zdrowiu barszcze Sosnowskiego, na zwalczanie których gminy wydają dziesiątki, a nawet setki tysięcy złotych. Do tej pory nie ma skutecznej strategii, jak poradzić sobie z ekspansją tej pochodzącej z Kaukazu rośliny, tymczasem transport, handel i turystyka sprawiają, że inwazyjnych gatunków obcych, IGO, mamy w Polsce coraz więcej. Spośród flory wystarczy wymienić nawłoć kanadyjską i czeremchę amerykańską, a spośród fauny – szopa pracza czy jenota. Inwazyjne gatunki obce można znaleźć także wśród grzybów i innych organizmów. Stanowią one realne zagrożenie dla naszego ekosystemu, gdyż konkurując o niszę ekologiczną z gatunkami autochtonicznymi, przyczyniają się do ich wyginięcia.

Celem ustawy o gatunkach obcych, która dostosowuje polskie prawo do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, jest eliminacja wybranych inwazyjnych gatunków obcych lub zminimalizowanie ich negatywnego wpływu na rodzimą przyrodę, usługi ekosystemowe, sferę społeczną i gospodarczą, w tym rolnictwo i leśnictwo, oraz ludzkie zdrowie. Pojawienie się przedstawicieli obcego gatunku inwazyjnego pociąga za sobą koszty związane z kontrolą ich liczebności, z zapobieganiem ich rozprzestrzenianiu się oraz z koniecznością opieki nad zagrożonymi rodzimymi gatunkami.

W nowelizacji ustawy znalazły się nowe definicje dotyczące m.in.: inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski – określanych rozporządzeniem Rady Ministrów; inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii – określanych listą unijną przyjmowaną jako rozporządzenie wykonawcze Komisji Europejskiej i potwierdzanych w Polsce rozporządzeniem Rady Ministrów.

Ważną zasadą skutecznego zapobiegania inwazjom biologicznym jest edukacja, gdyż nadal panuje niska świadomość społeczna odnośnie do tego zjawiska. Nowela ustawy ma zapewnić kompleksowe informowanie społeczeństwa o inwazyjnych gatunkach obcych. W centralnym rejestrze będzie można odnaleźć dane dotyczące występowania IGO w środowisku i możliwych do podjęcia środków zaradczych. Ustanowiono również zasadę o karze dla wprowadzającego inwazyjny gatunek do środowiska.

Polski system zwalczania gatunków obcych zostanie dostosowany do całościowego podejścia Unii Europejskiej. Powstanie lista inwazyjnych gatunków obcych dla całej UE. Wprowadzone zostaną: kontrolowanie unijnych granic, monitorowanie, raportowanie, wydawanie zezwoleń, wzajemne powiadamianie oraz współpraca między państwami członkowskimi. Podstawowym zadaniem będzie nieprzepuszczanie przez granice przewożonych gatunków inwazyjnych i odsyłanie ich z powrotem do kraju, z którego zostały przywiezione. Decyzje w tej kwestii podejmować będą regionalne dyrekcje ochrony środowiska we współdziałaniu ze służbami granicznymi, regionalne dyrekcje Lasów Państwowych, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Inspekcja Weterynaryjna.

Szanowny Panie Marszałku, Wysoka Izbo, popieram przyjęcie tej ustawy i cieszę się, że została ona dostosowana do unijnego prawa. We współpracy z innymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej walka o ochronę ekosystemów będzie skuteczniejsza i łatwiejsza.

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Zasadniczym celem ustawy jest wprowadzenie ujednoliconego na poziomie Unii Europejskiej, kompleksowego systemu ochrony przed inwazyjnymi gatunkami obcymi, w skrócie IGO.

W ramach 2 rodzajów IGO wyszczególniono gatunki, które będą podlegały szybkiej eliminacji, oraz gatunki, które zostaną uznane za rozprzestrzenione na szeroką skalę. Oba rodzaje IGO będą wymagały podejmowania działań zaradczych, które będą się jednak różniły priorytetem ich podejmowania. W pierwszej kolejności przeciwdziałaniem będą objęte gatunki wymagające szybkiej eliminacji, a zasadniczym celem podejmowanych działań będzie całkowite usunięcie zagrożenia spowodowanego pojawieniem się takiego gatunku poprzez, jeżeli będzie to możliwe, jego pełną i trwałą eliminację. Pozostałe gatunki obce, nieuznane za IGO, które są powszechnie wykorzystywane w ogrodnictwie, w łowiectwie czy w rybołówstwie, a których szkodliwość dla środowiska jest mniejsza, również będą podlegać pewnym restrykcjom, lecz odmiennym niż IGO.

W pozostałym zakresie ustawa określa odstępstwa od zakazu uwalniania do środowiska oraz przemieszczania w tym środowisku gatunków obcych, z wyjątkiem IGO stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej lub IGO stwarzających zagrożenie dla Polski.

Popieram proponowane w ustawie zapisy.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa o gatunkach obcych będąca inicjatywą rządową ujednolica krajowe przepisy i dostosowuje je do przepisów Unii Europejskiej w kwestiach związanych z kompleksowym systemem ochrony przed inwazyjnymi gatunkami obcymi. Według definicji słownikowej gatunki inwazyjne są ekspansywne i stanowią poważne zagrożenie dla fauny i flory ekosystemu. Wobec tego wprowadzono strategię na rzecz ograniczenia ich wpływu na wszelkiego rodzaju gatunki, które są zagrożone wyginięciem. W związku z tym państwa należące do Unii Europejskiej mają obowiązek zapobiegać temu zjawisku. Ustawa ta określa wiec jasno zadania, jakie należy wykonywać, oraz kompetencje poszczególnych organów administracji.

Jak ważna jest kwestia, do której odnosi się ustawa? Szczegółowy opis zawiera ocena skutków regulacji, gdzie podkreślono, że inwazyjne gatunki obce, określane dalej jako IGO, wywierają znaczący wpływ na różnorodność biologiczną – są jedną z głównych i coraz częstszych przyczyn jej utraty, zwłaszcza wymierania gatunków. Mają także wpływ na sferę społeczną i gospodarczą, w tym leśnictwo i rolnictwo. W Europie oszacowano, że z ponad 12 tysięcy gatunków obcych występujących w środowisku europejskim 10–15% rozmnożyło się i rozprzestrzeniło, powodując szkody środowiskowe, gospodarcze i społeczne. Szacuje się, że szkody te wynoszą w Unii Europejskiej co najmniej 12 miliardów euro rocznie i stale rosną, dlatego zwalczanie IGO stało się jednym z priorytetów Unii Europejskiej.

W przedstawionej przez Komisję Europejską w maju 2020 r. strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 „Przywracanie przyrody do naszego życia” ograniczenie negatywnego wpływu IGO na gatunki zagrożone wyginięciem jest jednym z głównych celów, których realizacja ma zahamować utratę różnorodności biologicznej i zmniejszyć kluczowe zagrożenia dla przyrody i usług ekosystemowych w Unii Europejskiej.

Podstawowym instrumentem służącym realizacji tego celu jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1143/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych, zwane dalej rozporządzeniem nr 1143/2014, oraz rozporządzenia wykonawcze Komisji nr 2016/1141 z dnia 13 lipca 2016 r. przyjmujące wykaz inwazyjnych gatunków obcych uznanych za stwarzające zagrożenie dla Unii zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1143/2014, nr 2017/1263 z dnia 12 lipca 2017 r. aktualizujące wykaz inwazyjnych gatunków obcych uznanych za stwarzające zagrożenie dla Unii ustanowiony w rozporządzeniu wykonawczym Komisji 2016/1141 na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1143/2014 oraz nr 2019/1262 z dnia 25 lipca 2019 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze 2016/1141 w celu aktualizacji wykazu inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii.

Rozporządzenie nr 1143/2014 weszło w życie z dniem 1 stycznia 2015 r. Zgodnie z rozporządzeniem nr 1143/2014 na państwach członkowskich ciąży obowiązek podjęcia działań zaradczych wobec inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i podlegających szybkiej eliminacji oraz gatunków rozprzestrzenionych na szeroką skalę, w celu ograniczenia ich negatywnego oddziaływania.

W Polsce funkcjonuje rozporządzenie Rady Ministrów zawierające listę IGO stwarzających zagrożenie dla Unii – są to gatunki wymienione w rozporządzeniach wykonawczych Komisji Europejskiej, oraz listę IGO stwarzających zagrożenie dla Polski – są to pozostałe gatunki wymienione w rozporządzeniu ministra środowiska z dnia 9 września 2011 r.

Niemniej jednak mogą pojawić się sytuacje, w których dany gatunek obcy nie będzie ujęty na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, a jego obecność będzie sprawiała, że spełnione zostaną kryteria ustanowione w art. 4 ust. 3 rozporządzenia nr 1143/2014. W takiej sytuacji na podstawie istniejących dowodów naukowych możliwe będzie podjęcie środków nadzwyczajnych.

W Polsce funkcjonuje system zwalczania gatunków obcych. Zasady jego funkcjonowania regulują art. 120 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody wraz z rozporządzeniem ministra środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym. Niemniej jednak rozporządzenie nr 1143/2014 wprowadza bardziej kompleksowe podejście do zagadnienia zwalczania IGO oraz ujednolica je na poziomie Unii Europejskiej poprzez m.in. ustanowienie listy IGO dla całej Unii Europejskiej, obowiązek ich zwalczania oraz przywrócenia środowiska do właściwego stanu i monitorowania skuteczności działań zaradczych.

Sejm uchwalił tę ustawę na trzydziestym trzecim posiedzeniu w dniu 24 czerwca 2021 r. w brzmieniu proponowanym przez komisję: 418 głosów za, 10 głosów przeciw, 1 poseł się wstrzymał. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa o gatunkach obcych oznacza ujednolicenie i kompleksową ochronę (systemową) przez inwazyjnymi gatunkami obcymi, IGO.

Cel to zahamowanie utraty różnorodności biologicznej i zmniejszenie kluczowego zagrożenia dla przyrody i ekosystemów w Unii Europejskiej. Wynika to wprost z przedstawionej przez Komisję Europejską strategii na rzecz bioróżnorodności do 2030 r. „Przywracanie przyrody do naszego życia”, a głównym sposobem, by ten „hamulec zaciągnąć”, jest ograniczenie negatywnego wpływu IGO na gatunki zagrożone wyginięciem. Według rozporządzenia PE w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych to na państwach członkowskich ciąży obowiązek ustanowienia ram prawnych na poziomie krajowym dla działań, które mają zapobiegać niepożądanym oddziaływaniom na różnorodność biologiczną w wyniku wprowadzenia czy rozprzestrzeniania się IGO, które stanowią zagrożenie, a w związku z tym minimalizowanie i łagodzenie tego oddziaływania.

Ta ustawa oznacza m.in. zapobieganie sprowadzaniu gatunków obcych, świadomie bądź nie, bo takie inwazyjne gatunki obce – rośliny, zwierzęta, grzyby – nie tylko zagrażają naszym ekosystemom, przyrodzie, gdyż są na naszych terenach obce, ale zagrażają także zdrowiu ludzkiemu.

W ustawie chodzi też o udzielanie bardzo ważnej informacji, którą powinno otrzymywać społeczeństwo, o inwazyjnych gatunkach obcych poprzez stworzenie centralnego rejestru, w którym będą gromadzone dane dotyczące występowania w środowisku IGO i środków zaradczych wobec IGO. Dziękuję.

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Zmiany w ustawie o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw zakładają dostosowanie przepisów krajowych do przepisów rozporządzenia 2019/943 PE i Rady UE z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wewnętrznego rynku energii elektrycznej. Po 1 lipca 2025 r. limit emisji jednostek uczestniczących w rynku mocy wynosić ma 55 kg CO2 na 1 MWh wytworzonej energii elektrycznej. Nowe przepisy mają na celu m.in. usprawnienie funkcjonowania rynku mocy, spełnienie unijnych wymogów co do limitów emisyjności i wprowadzenie zmian w naliczaniu opłaty mocowej. Stworzenie korzystnych warunków do inwestowania w nowe jednostki wytwórcze przyczyni się do niższej emisji szkodliwych substancji do atmosfery.

Gdy w 2017 r. Prawo i Sprawiedliwość projektowało ten system, zakładano, że energia będzie taniała. Niestety, skutek był odwrotny od pierwotnych założeń – od samego początku ceny energii wzrosły o 30%. Polska wzorowała się na Wielkiej Brytanii, z tą różnicą, że tam ceny energii elektrycznej spadały, a w naszym kraju rosły. System miał za zadanie zapewnić bezpieczeństwo oraz dać niezależność energetyczną, która jest tak ważna. Rynek mocy sprzyja rozwojowi odnawialnych źródeł energii oraz ma pozytywny wpływ na działalność nowych uczestników rynku, np. inwestorów chcących budować magazyny energii. Nowelizacja zakłada wprowadzenie możliwości naliczania opłaty mocowej dla odbiorców o tzw. stabilnym profilu zużycia energii, niegenerujących skoków zapotrzebowania w godzinach szczytowych. Zmniejszenie opłat będzie dotyczyło osób, które zużywają podobne ilości prądu 7 dni w tygodniu przez całą dobę.

Przedsiębiorstwa takie jak zakłady chemiczne, huty czy cementownie domagały się stworzenia takiego mechanizmu, który w jakiś sposób je ochroni, wyeliminuje niepewność. Straty związane z ryzykiem przerw w dostawie energii elektrycznej niekiedy wynoszą miliony.

Zmiany obejmą również ustawę – Prawo energetyczne, z uwzględnieniem obowiązującego stanu prawnego zawierającego rozwiązania odnoszące się do morskich farm wiatrowych, ustawę o giełdach towarowych, ustawę o obrocie instrumentami finansowymi oraz ustawę o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej. Przepisy te zostaną dostosowane do nowelizowanych przepisów ustawy o rynku mocy.

Reasumując, podkreślam: najważniejsze jest to, aby wprowadzone zmiany przyczyniły się do obniżenia cen energii elektrycznej oraz do poprawy jakości powietrza w naszym kraju.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Obserwowana sytuacja na krajowym i europejskim rynku energii elektrycznej, polegająca na braku efektu zachęty do budowy nowych mocy o sterowalnej produkcji energii elektrycznej, oraz zapowiedź wycofania znacznych ilości mocy z eksploatacji w wyniku braku opłacalności dostosowania ich do konkluzji BAT poskutkowała decyzją władz polskich o wprowadzeniu rynku mocy w Polsce, czyli przejściu z rynku jednotowarowego (tylko energii) na rynek dwutowarowy (energii i mocy).

Efektem intensywnych prac wszystkich interesariuszy było przyjęcie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 8 grudnia 2017 r. ustawy o rynku mocy; Dz. U. z 2020 r. poz. 247.

Wprowadzając te rozwiązania, wzorowaliśmy się wówczas na doświadczeniach Wielkiej Brytanii. Generalnie system miał nam poprawić bezpieczeństwo, dać środki finansowe na to, żeby energia elektryczna produkowana z węgla mogła być jeszcze wykorzystywana, żeby kopalnie mogły się rozwijać i dostosowywać do nowych uwarunkowań. Ponadto środki pochodzące z rynku mocy miały również doprowadzić do powstawania nowych elektrowni, elektrowni czysto spalających, o określonych parametrach.

Ustanowienie wówczas rynku dwutorowego miało doprowadzić do sytuacji, w której obowiązywała opłata zarówno za energię, którą produkowała dana elektrownia, jak i za gotowość zabezpieczenia mocy danej elektrowni w sytuacji, gdyby trzeba było zwiększyć tę moc. Cały mechanizm związany z rynkiem mocy, z aukcjami miał doprowadzić do tego, że cena za energię elektryczną miała być konkurencyjna.

W 2017 r., kiedy projektowano ten system, była mowa o tym, że ta energia będzie taniała, tymczasem od początku obserwowano wzrost jej cen. To, czego się uczyliśmy od Wielkiej Brytanii, legło w gruzach, bo tam rzeczywiście cena spadała, a u nas rosła.

Skutki wprowadzenia rynku mocy zostaną szczegółowo przeanalizowane przy okazji sporządzania analizy, o której mowa w art. 103 ustawy o rynku mocy, w terminie do 2024 r., ale już dzisiaj możemy stwierdzić, że nie wszystko poszło tak, jak to zakładano. Czy udało się wygenerować powstanie nowych źródeł, nowych elektrowni? Rynek mocy miał z założenia promować powstawanie nowych elektrowni, podczas gdy w zasadzie stał się trochę kroplówką dla węgla i przez to nie stymulował faktycznie transformacji energetycznej, tak jak tego oczekiwano.

Koszty rynku mocy widzimy od tego roku na swoich rachunkach. Dla gospodarstw domowych to jest ok. 10 zł miesięcznie, więc wydaje się, że to nie bardzo dużo, ale tak naprawdę głównym płatnikiem są tu przedsiębiorstwa i instytucje, które zużywają 75% prądu w Polsce. To tam głównie osadzony jest ten koszt. I to sprawia, że jesteśmy coraz mniej konkurencyjni, jeśli chodzi o ceny za energię elektryczną. System energetyczny Polski dalej oparty jest w 2/3 na elektrowniach konwencjonalnych. Nie wykorzystano ani czasu, ani środków, by tę sytuację zmienić, pójść zdecydowanie szybciej do przodu w realizacji inwestycji nowoczesnych elektrowni z nowymi blokami, choćby gazowymi. Budowaliśmy Ostrołękę!

Dzisiaj stoimy więc u progu konieczności budowania nowych elektrowni gazowych czy też kogeneracyjnych. Tak się dzieje, ale dzieje się to bardzo powoli, a to dlatego, że rząd nie przygotował odpowiednio wcześniej odpowiedniej reformy transformacji energetycznej Polski.

Jednak kontynuacja rynku mocy w wypracowanej formule nie jest dzisiaj możliwa i wymagane jest dostosowanie przepisów krajowych do przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wewnętrznego rynku energii elektrycznej.

To rozporządzenie wprowadza m.in. istotne zmiany z zakresu stosowania mechanizmów mocowych w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Przepisy wymagają zmian, w szczególności w zakresie ograniczenia udziału w mechanizmach mocowych jednostek emitujących powyżej 550 g CO2 pochodzącego z paliw kopalnych na 1 kWh wytworzonej energii elektrycznej oraz średniorocznie powyżej 350 kg CO2 pochodzącego z paliw kopalnych na 1 kW mocy elektrycznej zainstalowanej. Przepisy rozporządzenia rynkowego – od dnia 4 lipca 2019 r. – wykluczają z uczestnictwa w rynku mocy nowe jednostki wytwórcze, nieprowadzące produkcji komercyjnej przed tą datą, emitujące więcej niż 550 g CO2/kWh, a od dnia1 lipca 2025 r. także jednostki istniejące, prowadzące produkcję komercyjną przed 4 lipca 2019 r., emitujące więcej niż 550 g CO2/kWh oraz ponad 350 kg CO2/kW średnio w skali roku.

Celem przedłożonego projektu ustawy o rynku mocy jest zapewnienie zgodności przepisów ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy z przepisami rozporządzenia rynkowego, przy czym mając na uwadze, że jednostki wytwórcze emitujące powyżej 550 g CO2/kWh stanowią większość pośród wszystkich jednostek wytwórczych w krajowym systemie elektroenergetycznym, stanowią większość pośród wszystkich jednostek uczestniczących dotychczas w rynku mocy i do czasu transformacji sektora elektroenergetycznego są istotne dla zachowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, przyjęto, że przedłożony projekt ustawy będzie obejmował zmiany niezbędne do wdrożenia przepisów rozporządzenia rynkowego. Przyszłe funkcjonowanie jednostek emitujących powyżej 550 g CO2/kWh będzie przedmiotem odrębnych prac analitycznych i legislacyjnych. Na tym etapie przyjęto także, że dla zachowania stymulującej roli rynku mocy w odniesieniu do nowych mocy wytwórczych, spełniających nowe limity emisji, przepisy rozporządzenia rynkowego zostaną wdrożone w sposób, który nie będzie pozwalał na bezpośrednią konkurencję pomiędzy źródłami niskoemisyjnymi a jednostkami emitującymi powyżej 550 g CO2/kWh.

Z uwagi na wprowadzaną rozporządzeniem 943/2019 tzw. harmonizację minimalną stwierdzono konieczność zrezygnowania z dopuszczenia do udziału w rynku mocy jednostek emitujących powyżej 550 g CO2/kWh i średniorocznie poniżej 350 kg CO2/kW. Dodatkowo, w celu wsparcia realizacji nowych źródeł wytwórczych, w tym w szczególności źródeł niskoemisyjnych, oraz zwiększenia zachęt do redukcji zapotrzebowania w okresie szczytowego zapotrzebowania, co przyczynia się do realizacji podstawowego celu ustanowienia rynku mocy, jakim jest zwiększenie stabilności systemu elektroenergetycznego, w projekcie ustawy ujęto możliwość konwersji jednostki posiadającej zawartą umowę mocową i niespełniającej limitu emisji 550 g CO2/kWh na jednostkę spełniającą ten limit poprzez zmianę technologii wytwarzania energii elektrycznej, realizowaną w ramach istniejącej umowy lub w ramach zastąpienia istniejącej umowy nowymi umowami mocowymi; możliwość zmiany mocy osiągalnej nowej jednostki rynku mocy wytwórczej, jeżeli moc takiej jednostki po jej realizacji nieznacznie odbiegać będzie od mocy, która była zakładana na etapie planowania, co pozwoli na uniknięcie wzrostu jednostkowej emisji wywołanego koniecznością wprowadzenia mniej sprawnych instalacji zapewniających brakującą moc.

Bardzo ważnym rozwiązaniem zaproponowanym w ustawie jest obniżenie opłaty mocowej dla jednostek o płaskim profilu zużycia, czyli zużywających podobne ilości prądu przez całą dobę przez 7 dni w tygodniu. Na to czekały zwłaszcza przedsiębiorstwa energochłonne, m.in. huty, zakłady chemiczne, cementownie, papiernie. Te przedsiębiorstwa od początku domagały się stworzenia takiego mechanizmu, który w jakiś sposób będzie je również promował i chronił. Miejmy nadzieję, że uda się to zrobić i ten mechanizm zacznie funkcjonować.

Pojawiają się jednak pytania. Jak rząd planuje zapewnić bezpieczeństwo energetyczne państwa po 2025 r., kiedy już nie będzie można wspierać elektrowni węglowych? Jakie okaże wsparcie i kogo będzie wspierać rząd poza rynkiem mocy? Jakie technologie rząd planuje wspierać? Strategia rozwoju energetyki do 2040 r. nie odpowiada jasno na te pytania, a jednocześnie budzi także wiele kontrowersji i niejasności co do możliwości realizacyjnych w założonych terminach.

Potrzebujemy jak najszybciej wzmocnić ścieżkę odejścia od węgla i plany zastąpienia mocy wytwórczych tak, żeby utrzymać bezpieczeństwo energetyczne w kolejnych latach. Na informacje oczekuje nie tylko Śląsk, ale i Bełchatów, Konin, Wieluń czy Turoszów. Na informacje oczekują Polacy.

Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Wprowadzenie rynku mocy w Polsce powoduje obowiązek dostosowania polskiego prawa do przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wewnętrznego rynku energii elektrycznej.

Szereg przepisów nowelizujących ustawę o rynku mocy jest jak najbardziej potrzebna. Chodzi o to, by zapewnić funkcjonowanie wewnętrznego rynku energii oraz utrzymać wymogi dotyczące polityki ochrony środowiska na jak najwyższym poziomie. Uzasadnione jest ograniczanie udziału w mechanizmach mocowych jednostek emitujących powyżej 550 g CO2 pochodzących z paliw kopalnych na 1 kWh wytworzonej energii elektrycznej oraz średniorocznie powyżej 350 kg CO2 pochodzącego z paliw kopalnych na 1 kW mocy elektrycznej zainstalowanej. Pomimo tego, że na podstawie ww. rozporządzenia wykluczane są z uczestnictwa w rynku mocy nowe jednostki wytwórcze emitujące więcej niż 550 g CO2 na 1 kWh, a takie jednostki wytwórcze stanowią większość spośród wszystkich jednostek wytwórczych w krajowym systemie elektroenergetycznym, należy podkreślić, iż przedłożona ustawa będzie obejmowała zmiany niezbędne do wdrożenia przepisów rozporządzenia rynkowego. Funkcjonowanie jednostek emitujących powyżej 550 g CO2 na 1 kWh będzie przedmiotem odrębnych prac legislacyjnych.

Rozszerzenie obowiązku operatora w zakresie poinformowania prezesa URE o zawarciu umów o współpracy z zagranicznymi operatorami systemów przesyłowych w celu dopuszczenia jednostek zagranicznych do udziału w rynku mocy przyczyni się do usprawnienia komunikacji oraz będzie miało dobry wpływ na możliwość prawidłowego uwzględniania udziału mocy zagranicznych w parametrach aukcji mocy określanych w drodze rozporządzenia. Słusznie doprecyzowano przepisy ograniczające udział w rynku mocy podmiotów w trudnej sytuacji. Przesunięcie ustawowego terminu przeprowadzenia certyfikacji ogólnej z pewnością przyczyni się do maksymalizacji liczby dni roboczych w trakcie okresu składania wniosków o wpis do rejestru, a rozszerzenie zawartości wniosku o certyfikację o elementy niezbędne do identyfikacji jednostek niespełniających limitu emisji 550 g CO2 na 1 kWh oraz potwierdzenie, że dostawca nie znajduje się w trudnej sytuacji, sprawi, że cały proces będzie klarowny, skuteczniejszy i szybszy. Zmniejszenie opłat odbiorców w zależności od dobowego zużycia względem zapotrzebowania w godzinach szczytowych na pewno obniży całkowity koszt rynku mocy.

Jestem przekonany, że wprowadzenie niniejszej ustawy w życie usprawni funkcjonowanie wewnętrznego rynku energii, zagwarantuje niezawodność fizycznych dostaw energii, a także wyeliminuje gwałtowne wahania cenowe energii elektrycznej, przy bardzo niskim wpływie na koszty energii. Dlatego jestem za jej przyjęciem.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw, będąca rządowym projektem ustawy, wdraża rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wewnętrznego rynku energii elektrycznej poprzez dokonanie odpowiednich zmian w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy.

Nowelizacja wprowadza szereg korzystnych zmian. w tym np. korzystniejsze warunki pozwalające na inwestycje w nowe jednostki wytwórcze. Są to zmiany, które zostały opatrzone zasadami pokrywania wszelkich kosztów chroniących wytwórców. Ponadto pochylono się nad kwestiami dotyczącymi lokowania środków w bankowych papierach wartościowych w krajowej walucie. Przewiduje się możliwość zastąpienia ich lokowania w dłużnych papierach wartościowych.

Jak podkreślono w ocenie skutków regulacji, „jako wynik przeprowadzonych prac legislacyjnych przewiduje się osiągnięcie następujących rezultatów: dostosowanie przepisów ustawy do rozporządzenia rynkowego; wyeliminowanie niepewności po stronie uczestników rynku mocy w zakresie jego funkcjonowania po wejściu w życie rozporządzenia rynkowego w kontekście jego bezpośredniego stosowania; określenie rozwiązań w zakresie sposobu uwzględnienia limitu emisji w procesach rynku mocy; wyjaśnienie wątpliwości interpretacyjnych i usprawnienie funkcjonowania procesów rynku mocy”.

Sejm uchwalił ustawę na trzydziestym trzecim posiedzeniu w dniu 24 czerwca 2021 r. Za przyjęciem ustawy głosowało 397 posłów, 34 – przeciw i nikt nie wstrzymał się od głosu. Dziękuje bardzo.

Przemówienie senator Haliny Biedy w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Przemówienie senator Haliny Biedy w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją XI sesji Światowego Forum Miejskiego w Katowicach w roku 2022 zakłada wprowadzenie rozwiązań mających stworzyć warunki, które umożliwią sprawną organizację XI sesji Światowego Forum Miejskiego oraz wypełnienie zobowiązań, które wynikają z umów w sprawie organizacji tego wydarzenia. Cieszy fakt zgłoszenia przez stronę polską kandydatury miasta Katowice jako gospodarza WUF11, co zostało potwierdzone uchwałą Rady Ministrów z 6 listopada 2018 r. Przewidywana liczba uczestników wydarzenia – od 20 do 25 tysięcy osób – potwierdza jego rozmiar i rangę oraz wymaga od strony polskiej podjęcia określonych działań w różnych aspektach i obszarach. Liczymy, że organizacja WUF11 w Polsce może przynieść dodatkowe dochody dla przedsiębiorców z branży turystycznej, logistycznej i innych związanych z potrzebami organizacyjnymi wydarzenia. Jako senatorkę ze Śląska cieszy mnie fakt, że w przeważającej mierze będzie to dotyczyć przedsiębiorców z Katowic i okolic.

Zasadne wydają się też zapisy powierzające wojewodzie śląskiemu obowiązek opracowania, we współpracy ze służbami Departamentu Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych, planu zapewnienia bezpieczeństwa obejmującego m.in.: graficzny plan obiektu, instrukcję postępowania w przypadku pożaru lub innego miejscowego zagrożenia, sposób zapewnienia zabezpieczenia medycznego i socjalnego, organizację ruchu pojazdów, szczegółowy podział zadań służb i innych podmiotów zaangażowanych w zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Pozytywnym rozwiązaniem organizacyjnym jest ustanowienie Zespołu do spraw organizacji Światowego Forum Miejskiego, który będzie koordynował działania organów administracji publicznej, monitorował postępy przygotowań oraz nadzorował realizację zadań związanych z organizacją WUF11. Tak ważne i wymagające logistycznie wydarzenie musi mieć mocne podstawy prawne, dlatego podjęcie ustawy uważam za niezwykle istotne.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Wybór Katowic na gospodarza Światowego Forum Miejskiego w 2022 r., które jest flagowym wydarzeniem Programu Narodów Zjednoczonych do spraw Osiedli Ludzkich, stanowi ogromne wyróżnienie całego kraju i wymaga odpowiedniego przygotowania. Wszystkie zapisy omawianej ustawy stwarzają warunki umożliwiające organizację XI sesji Światowego Forum Miejskiego na światowym poziomie, przy tym wypełniają zobowiązania wynikające z umów dotyczących organizacji WUF11. Wkład finansowy na to wydarzenie jest wyliczony szacunkowo i przeznaczony m.in. na materiały promocyjne, opracowanie strony internetowej wydarzenia, są to też koszty związane z otwarciem i zamknięciem imprezy, powołaniem zespołu ekspertów w celu zapewnienia merytorycznego przygotowania wydarzenia, sprawnej akredytacji i rejestracji. Organizator pokryje także koszty wyposażenia obiektu konferencyjnego, a także usług tłumaczenia ustnego dla sesji głównych oraz koszty związane z ochroną i pomocą wszystkim uczestnikom. Projektowana ustawa wskazuje także na kwestie logistyczne, związane z zapewnieniem transportu miejskiego i kolejowego, odpowiedniej liczby miejsc noclegowych. Zaznaczyć trzeba, że wydatki mogą być niższe, niż zakładano, a w przypadku wyższej kwoty zostanie wprowadzony system korygujący, mający na celu ich ograniczenie.

Zadania dotyczące WUF11 słusznie zostaną podzielone między ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego i prezydenta miasta Katowice. Warto przy tym podkreślić, że sfinansowanie przygotowania miasta Katowice nastąpi w dużej mierze ze środków własnych, przy czym wspólne zadania wymienionych osób, które będą najbardziej kosztowne, zostaną zrealizowane ze środków budżetu państwa. Słusznie przewidziano również wsparcie ministra spraw zagranicznych.

Ważną kwestią jest zapewnienie bezpieczeństwa medycznego, za co będzie odpowiedzialny wojewoda śląski. Podkreślić jednak trzeba, że celem związanego z tym zapisu nie jest nałożenie na wojewodę śląskiego całości odpowiedzialności za zabezpieczenie medyczne, a zapewnienie najwyższego z możliwych zabezpieczeń świadczeń opieki zdrowotnej na rzecz osób uczestniczących w WUF11 oraz towarzyszących jej wydarzeń przez wskazanie podmiotów wykonujących działalność leczniczą, gotowych do udzielania zwiększonej liczby świadczeń opieki zdrowotnej, w tym świadczeń odpłatnych.

Organizacja omawianego wydarzenia jest okazją do zaprezentowania osiągnięć naszego kraju we wdrażaniu programów rewitalizacji miast, do promowania mobilności miejskiej osób starszych, a także do rozpropagowania na globalnym forum kluczowych kierunków polityki rozwoju gospodarczego w zakresie zrównoważonego rozwoju przestrzennego, dostępnego mieszkalnictwa, spójności regionów. Jest to także okazja do wymiany poglądów i doświadczeń dotyczących wyzwań miejskich, co z pewnością zmotywuje władze miast, jak i rząd do podejmowania najlepszych działań na rzecz miast. Dlatego też z całą pewnością będą głosował za przyjęciem ustawy.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Światowe Forum Miejskie jest najważniejszą konferencją światową skupiającą się na polityce miejskiej. Wydarzenie to, które odbywa się co 2 lata, dzięki kilkuletnim staraniom odbędzie się w Polsce – w Katowicach, mieście, które systematycznie zmienia się w centrum kultury oraz biznesu. W związku z tak wyjątkową okazją ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją XI sesji Światowego Forum Miejskiego w Katowicach w roku 2022 będąca projektem rządowym jasno określa zadania poszczególnych organów, takich jak np. służby, oraz działania i zakres współpracy. W związku z powołaniem zespołu określono jego zadania, w tym m.in. nadzorowanie zadań organizacyjnych oraz monitorowanie ich. Określono też skład zespołu, który złożony jest z ministra do spraw rozwoju regionalnego jako przewodniczącego oraz pozostałych członków, w tym ministrów do spraw wewnętrznych i zagranicznych, komendantów służb mundurowych itd.

Tak więc projektowana ustawa ma stworzyć warunki umożliwiające właściwą organizację XI sesji Światowego Forum Miejskiego oraz wypełnienie zobowiązań wynikających z umów w sprawie jego organizacji. W Sejmie za przyjęciem ustawy opowiedziało się 411 posłów, 8 było przeciw, 3 posłów wstrzymało się od głosu. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją XI sesji Światowego Forum Miejskiego w Katowicach w roku 2022 reguluje szczegółowe rozwiązania związane z organizacją tej sesji w ramach Programu Narodów Zjednoczonych do spraw Osiedli Ludzkich, UN – Habitat.

Okazuje się, że dotychczasowe przepisy są niewystarczające ze względu na rozmiar i międzynarodowy charakter wydarzenia oraz skalę wyzwań związanych z organizacją sesji.

W podmiotowej ustawie znajdują się więc wszelkie zapisy, które regulują kwestie dotyczące: poszczególnych zadań nałożonych zarówno na organy administracji publicznej, jak i na służby odpowiadające za bezpieczeństwo i porządek publiczny; powołania i zadań Zespołu do spraw organizacji Światowego Forum Miejskiego, aby koordynować działania organów administracji publicznej, monitorowanie przygotowań; a także nadzoru nad realizacją poszczególnych zadań.

Określono zasady udzielania i realizacji zamówień publicznych, a także – już zupełnie na końcu, ale jakże jest to ważne – zasady finasowania organizacji WUF11. Dziękuję.