Posiedzenie: 19. posiedzenie Senatu RP X kadencji, 2 dzień

Wróć na listę posiedzeń

16 i 17 grudnia 2020 r.

Porządek obrad

Zakończone

Stenogram

Wersja PDF

Zapis video

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 26. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W pięćdziesiątą rocznicę Grudnia ’70 premier Mateusz Morawiecki powiedział: „W Sierpniu 1980 miałem już 12 lat i doskonale pamiętam, jak ważna wtedy dla wszystkich była wielka ofiara Grudnia 1970. Sam słyszałem wtedy wiele razy, że ona nie może być zmarnowana, że nadszedł czas, by zrobić kolejny krok naprzód. Zarazem jednak wszyscy wiedzieli, że ten kolejny krok ku wolności należy zrobić bardziej solidarnie. Szło przecież o sprawę wszystkich Polaków, więc ani Wybrzeże, ani żaden inny region nie może w tej walce pozostawać sam. Doświadczone komunistyczną zbrodnią Wybrzeże dało też Polsce przykład, jak ten kolejny krok ku wolności zrobić”.

Projektowana uchwała w sprawie upamiętnienia 50. rocznicy wydarzeń Grudnia ’70 składa swoisty hołd heroicznemu zrywowi Polaków przeciwko komunistycznej władzy. Przyczyną strajków była wprowadzona 12 grudnia podwyżka cen mięsa oraz innych artykułów spożywczych. Zryw ten, mający miejsce w grudniu 1970, roku rozprzestrzenił się na całą Polskę: od Gdańska, Gdyni, Szczecina, Słupska i Elbląga po Białystok, Nysę, Oświęcim, Warszawę, Wrocław, Kraków, Wałbrzych i wiele, wiele innych miast. Społeczeństwo najpierw zbierało się na wiecach, odmawiano podjęcia pracy m.in. w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, następnie ogłoszono strajk powszechny, do którego przyłączyły się inne gdańskie przedsiębiorstwa, robotnicy ze Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni oraz pracownicy elbląskiego Zamechu. Wtorek 15 grudnia uruchomił całą machinę – doszło do walk ulicznych i starć z MO, podpalenia budynku KW PZPR w Gdańsku, ogłoszenia strajku okupacyjnego, aż do zablokowania portów i stoczni przez wojsko i milicję. Dzień później strajk rozszerzył się na zakłady na Wybrzeżu. Czarny Czwartek – 17 grudnia – okazał się tragiczny. Rano oddziały Milicji Obywatelskiej i wojska ostrzelały tłum pracowników Stoczni im. Komuny Paryskiej, a w centrum Gdyni uformowano pochód z biało-czerwonymi flagami, na którego czele niesiono na drzwiach ciało zabitego młodego mężczyzny. Podczas protestu, który został stłumiony, niesiono zakrwawione narodowe flagi. Tymczasem na ulicach Słupska i Elbląga trwały demonstracje, do których włączyli się pracownicy Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego. W wyniku starć śmierć poniosło 16 osób. W piątek przyłączyły się Białystok, Nysa, Oświęcim, Warszawa i Wrocław, choć tam strajki były mniejsze niż w Gdańsku i w Gdyni. W sobotę 19 grudnia strajkowano już tylko w Szczecinie.

Jak podkreślono to również w uchwale, władze komunistyczne, by stłumić protesty, z zimną krwią użyły sił wojska, sił milicji oraz służby bezpieczeństwa. Łącznie stłumienia dokonywano przy sile 27 tysięcy żołnierzy, 550 czołgów, 108 samolotów i śmigłowców, 40 jednostek pływających Marynarki Wojennej, 750 transporterów opancerzonych i 2 tysięcy 100 samochodów. W stłumieniu brało udział również 9 tysięcy milicjantów, funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa i Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej. Oficjalne dane są piorunujące: śmierć poniosło 45 osób, 1 tysiąc 165 zostało rannych, a ok. 3 tysięcy ludzi aresztowano po bestialskich pobiciach.

Niestety, nie osądzono osób odpowiedzialnych za ofiary tragicznego Grudnia. Senat Rzeczypospolitej Polskiej w dniu dzisiejszym oddaje hołd jego wszystkim uczestnikom. Jestem zaszczycony, mogąc być jednym z senatorów – inicjatorów podjęcia niniejszej uchwały.

I na koniec jeszcze fragment z wystąpienia Premiera Mateusza Morawieckiego: „W Grudniu 1970 bohaterskie wystąpienia ludzi Wybrzeża komuniści topili we krwi. Owocem tej wielkiej ofiary był jednak Sierpień 1980, wielki ruch „Solidarności”, a następnie – wolna Polska”. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej była rządowym projektem ustawy. Głównym celem jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/958 z dnia 28 czerwca 2018 r. w sprawie analizy proporcjonalności przed przyjęciem nowych regulacji dotyczących zawodów, zwanej dalej „dyrektywą 2018/958”. Dyrektywa 2018/958 weszła w życie z dniem 29 lipca 2018 r. Państwa członkowskie Unii Europejskiej zostały zobowiązane do jej wdrożenia do dnia 30 lipca 2020 r. Dokument ten określa przejrzyście jednolite zasady wprowadzania nowych lub zmiany istniejących przepisów zawierających wymogi co do dostępu do zawodów regulowanych lub ich wykonywania. Jednym słowem, ustawa precyzuje powyższe kwestie i wprowadza kryteria oceny zgodności przepisów już na etapie ich projektowania.

Jak podkreślono w Ocenie Skutków Regulacji w druku sejmowym nr 733: „W celu zapewnienia właściwego wykonywania przez koordynatora systemu uznawania kwalifikacji zawodowych w zawodach regulowanych i działalnościach regulowanych w Rzeczypospolitej Polskiej, zwanego dalej «koordynatorem», zadań wynikających z dyrektywy 2018/958, niezbędne jest określenie sposobu i terminu przekazywania przez właściwe organy informacji o zmianach albo ustanowieniu nowych wymogów dotyczących zawodów regulowanych i działalności regulowanych oraz wymogów dotyczących świadczenia usług transgranicznych wraz z powodami uznania tych przepisów za zgodne z zasadami proporcjonalności, uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru”. I dalej: „zgodnie z dotychczasową dobrą praktyką stosowaną przez właściwe organy, informacje, o których mowa w art. 52 ust. 1 pkt. 1 ustawy, były zamieszczane przez te organy w bazie danych dotyczących zawodów regulowanych prowadzonej przez Komisję Europejską oraz udostępniane koordynatorowi, który przekazywał je Komisji Europejskiej za pośrednictwem tej bazy. Dzięki zastosowaniu przez właściwe organy takiego sposobu realizacji obowiązku, koordynator otrzymywał wymagane informacje niezwłocznie po ich wygenerowaniu, co służyło zmniejszeniu obciążeń regulacyjnych oraz zmniejszeniu liczby dokumentów, a także skracało czas załatwienia sprawy, nie wymagając przy tym nadmiernego nakładu pracy”.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Wysoki Senacie!

Popieram w całości ustawę o zmianie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej – jako formę dostosowania przepisów prawa polskiego do dyrektyw europejskich.

Ustanowienie jednolitych kryteriów zapewniających zasady proporcjonalności, uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru przepisów regulacyjnych oraz warunków świadczeń zawodów regulowanych i usług transgranicznych będzie stanowiło osiągniecie celu dyrektywy 2018/958. Stworzenie jasnych przepisów prawa, które będą służyły przeprowadzeniu oceny zgodności przepisów regulacyjnych z zasadami proporcjonalności, uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru, przy uwzględnieniu kryteriów oceny określonych w ustawie, będzie miało pozytywny wpływ na swobodny przepływ pracowników między państwami Unii Europejskiej. Ważne jest, aby wymogi dotyczące zawodów regulowanych oraz działalności regulowanych przynosiły korzyści osobom wykonującym lub planujących ww. przedsięwzięcia, jak również konsumentom, co zostanie osiągnięte dzięki uregulowaniu materii dotyczącej dostępu do zawodu regulowanego lub wykonywania działalności regulowanej w sposób klarowny.

Niniejsze przepisy regulują nie tylko kwestie dotyczące dostępu do zawodów i zasad wykonywania zawodów regulowanych, ale także, w myśl przepisów dyrektywy, zapewniają każdemu prawo do wniesienia środka zaskarżenia w sytuacji ograniczenia swobody przy wyborze zawodu czy w zakresie jego wykonywania.

Omawiana ustawa zniweluje rozbieżności w zakresie wykonywania zawodów regulowanych i świadczenia usług transgranicznych pomiędzy krajami Unii Europejskiej. Stosowanie przejrzystych mechanizmów oceny zgodności pozytywnie wpłyną na rynek pracy w państwach Unii Europejskiej, a przede wszystkim pozwolą ludziom ubiegającym się o pracę na terenie jednego z nich odnaleźć sens w przepisach, które będę porównywalne na terenie każdego z nich, a także podjąć zatrudnienie w sposób szybszy i łatwiejszy. Spowoduje to także wzrost zatrudnienia w Polsce pracowników z państw członkowskich.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Ustawa o zmianie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej ma na celu wdrożenie dyrektywy unijnej nr 2018/958 w powyższym przedmiocie. Zmiany mają na celu ujednolicenie zasad i kryteriów regulowania dostępu do zawodów regulowanych dla osób z innych państw Unii Europejskiej. Aktualnie w państwach członkowskich nie ma bowiem jasności, według jakich kryteriów oceniana jest proporcjonalność wymogów, a poziom ich kontroli na różnych poziomach źródeł prawa jest niejednolity.

Jednak zaproponowane w ustawie zmiany nie ułatwiają w sposób faktyczny uzyskania legalizacji uprawnień ani ich tak de facto nie upraszczają. Termin dotyczący postępowania w sprawie uznania kwalifikacji powinien zakończyć się zgodnie z zapisem ustawy w przeciągu 3 miesięcy od dnia przedstawienia przez osobę składającą wniosek wszystkich niezbędnych dokumentów. W przypadku wnioskodawcy, który odbywa staż adaptacyjny lub przystępuje do testu umiejętności, bieg terminu ulega zawieszeniu do dnia uzyskania przez właściwy organ oceny, o której mowa w przepisach wykonawczych. Co prawda zgodnie z oświadczeniem ustawodawcy celem regulacji jest uproszczenie procedur, ale w wielu przypadkach staną się one bardziej czasochłonne i skomplikowane. Nie jest to korzystne z punktu widzenia pracodawców, którzy będą musieli oczekiwać na pracownika kilka miesięcy lub dłużej.

Podsumowując: przedstawiony projekt nie wskazuje na zakładaną przez ustawodawcę uproszczoną procedurę, jeśli patrzeć na to z punktu widzenia potencjalnego pracownika. Niemniej jednak należy oddać ustawodawcy, iż powyższa ustawa, jako jedna z niewielu w ostatnim czasie, została odpowiednio przygotowana i skonsultowana. Ustawa ma na celu przyjęcie dyrektywy unijnej. I tutaj po raz kolejny można wskazać, iż został zachowany odpowiedni termin na jej wdrożenie. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Jak podkreślono w ocenie skutków regulacji w druku sejmowym nr 678, „Funkcjonowanie Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, zwanej dalej „Akademią”, ze względu na szczególną rolę tej uczelni publicznej w systemie szkolnictwa wyższego i nauki powinno być oparte na zasadach finansowania uwzględniających jej wyjątkowy profil. Akademia jest jedyną uczelnią, która kształci kadry teologiczne na potrzeby mniejszościowych Kościołów chrześcijańskich działających w Rzeczypospolitej Polskiej (w tym zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej), tj. Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, Kościoła Chrześcijan Baptystów, Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego, Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, Kościoła Zielonoświątkowego, Kościoła Polskokatolickiego, Kościoła Starokatolickiego Mariawitów oraz Kościoła Katolickiego Mariawitów. (…) Z uwagi na przedstawiony sposób uregulowania działalności Akademii w przepisach rangi ustawowej i wynikający z niego szczególny zakres kształcenia prowadzonego przez Akademię na kierunku teologia trudno porównać jej sytuację prawną i faktyczną z sytuacją jakiejkolwiek innej uczelni publicznej prowadzącej kształcenie na kierunku teologia. W związku z tym należy uznać, że wprowadzenie odrębnego rozwiązania dotyczącego finansowania Akademii nie będzie stanowiło nieuzasadnionego różnicowania podmiotów posiadających ten sam status (tj. uczelni publicznych kształcących i prowadzących badania naukowe w zakresie nauk teologicznych i humanistycznych), a zatem nie zostanie naruszona zasada równego traktowania uczelni”.

Tak więc ustawa ta ma na celu wprowadzenie rozwiązania, dzięki któremu będzie możliwa zmiana zasad funkcjonowania powyższej uczelni, a będzie to możliwe dzięki środkom przeznaczonym na szkolnictwo wyższe i naukę poprzez przyznanie subwencji. Kwota na to przeznaczona będzie wyliczona w taki sposób, że jej wysokość nie będzie niższa niż ustalona na rok poprzedni na podstawie algorytmu podziału środków finansowych, o którym mowa w art. 368 ust. 2 lub 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W ustawie dokonano przede wszystkim takiej istotnej zmiany – zastąpiono zapis „uczelnia państwowa” zapisem „uczelnia publiczna”.

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Celem ustawy o zmianie ustawy o Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie jest wprowadzenie rozwiązanie modyfikującego zasady finansowania tej uczelni ze środków finansowych na szkolnictwo wyższe i naukę, a w efekcie zapewnienie jej stabilnego finansowania i funkcjonowania w systemie szkolnictwa wyższego i nauki.

Akademia jest jedyną uczelnią, która kształci kadry teologiczne na potrzeby mniejszościowych Kościołów chrześcijańskich działających w Rzeczypospolitej Polskiej. Działalność akademii ma zatem szczególne znaczenie dla wiernych tych Kościołów. W ramach kierunku teologia akademia prowadzi dla studentów poszczególnych wyznań kształcenie zróżnicowane. Część zajęć na tym kierunku stanowią zajęcia wspólne dla wszystkich studentów, jednakże w związku z obowiązkiem zapewnienia kształcenia dla poszczególnych wyznań część zajęć stanowią zajęcia profilowane prowadzone w grupach kilkuosobowych, co generuje dodatkowe koszty.

W ustawie proponuje się wprowadzenie rozwiązania, w myśl którego akademia będzie otrzymywała subwencję ze środków finansowych na szkolnictwo wyższe i naukę przeznaczonych na utrzymanie i rozwój potencjału dydaktycznego i badawczego. Sposób obliczenia wysokości subwencji, polegający na zastosowaniu odpowiedniego algorytmu, będzie uzależniony od statusu akademii będącego pochodną wyników ewaluacji jakości działalności naukowej. Proponuje się również utrzymanie regulacji dającej ministrowi właściwemu do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych możliwości udzielenia akademii dotacji podmiotowej, która pozwoli dodatkowo zabezpieczyć płynność finansową i stabilność organizacyjną akademii.

Niepodjęcie działań w tym zakresie może skutkować koniecznością zmniejszenia przez akademię wydatków poprzez zmniejszenie zatrudnienia kadry dydaktycznej i naukowej, co w efekcie może ograniczyć zakres prowadzonej przez uczelnię działalności dydaktycznej i naukowej. Ograniczenie zakresu kształcenia kadr duchownych na potrzeby mniejszościowych Kościołów chrześcijańskich może natomiast skutkować, z jednej strony, koniecznością podjęcia przez osoby zainteresowane uzyskaniem przedmiotowego wykształcenia studiów w tym zakresie w uczelniach zagranicznych, a z drugiej koniecznością pozyskiwania przez mniejszościowe Kościoły chrześcijańskie kard duchownych spośród osób, które uzyskały wykształcenie w innych państwach.

W związku z powyższym zachodzi konieczność szczegółowego uregulowania zagadnienia związanego z finansowaniem akademii i zagwarantowania jej stabilności finansowania ze środków budżetowych państwa.

Proponuje się, aby ustawa weszła w życie 1 stycznia 2021 r., tj. z początkiem nowego roku budżetowego, co umożliwi ustalenie wysokości subwencji dla akademii na rok 2021 według nowych zasad.

Reasumując, chcę powiedzieć, że przedstawione powyżej argumenty potwierdzają zasadność wprowadzenia proponowanej ustawy.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin oraz niektórych innych ustaw jest projektem rządowym.

Ustawa dostosowuje przepisy do orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE oraz wdraża przepisy Umowy wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej, dotyczące prawa obywateli UE do swobodnego przemieszczania się i pobytu w państwach członkowskich. Przepisy wprowadzają szereg rozwiązań z tym związanych, m.in. jednolity wzór dokumentów wydawanych obywatelom Unii Europejskiej, a także nowe wytyczne odmowy wydania wizy dla członków rodzin obywateli UE. Dzięki przepisom Straż Graniczna otrzyma narzędzia do możliwości przeprowadzania wywiadów środowiskowych zwłaszcza przy podejrzeniu zawarcia fikcyjnego małżeństwa. Jak podkreślono w Ocenie Skutków Regulacji: „W celu realizacji przepisów Umowy wystąpienia oraz Decyzji wykonawczej nr C(2020) 1114 w ustawie o zmianie ustawy o wjeździe obywateli UE dodano również osobny rozdział regulujący szczegółowo kwestie dokumentów wydawanych obywatelom Zjednoczonego Królestwa i członkom ich rodzin, z uwagi na fakt, iż będą one wydawane zgodnie z formatem określonym w Decyzji wykonawczej nr C(2020) 1114. Zgodnie z art. 1 akapit pierwszy wskazanej wyżej decyzji w stosunku do dokumentów wydawanych beneficjentom umowy wystąpienia stosuje się format określony w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1030/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r., ustanawiającym jednolity wzór dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich (Dz. Urz. UE L 157 z 15.06.2002, str. 1, z późn. zm.). W zaświadczeniach o zarejestrowaniu pobytu obywateli Zjednoczonego Królestwa będą zamieszczane odciski linii papilarnych”. W Sejmie za przyjęciem ustawy opowiedziało się 382 posłów, nie było głosów przeciw,70 posłów wstrzymało się od głosu.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Ustawa o zmianie ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin oraz niektórych innych ustaw zawiera rozwiązania, które należy ocenić pozytywnie. Obcokrajowcy, którzy przebywają na terytorium Polski na podstawie tzw. wiz humanitarnych oraz wiz wydanych w ramach programu Business Harbour, będą mogli ubiegać się o zezwolenie na pracę. Będzie mieć to pozytywny wymiar zarówno dla cudzoziemców, jak i dla polskich przedsiębiorców, poprzez szerszy dostęp cudzoziemców do rynku pracy w Polsce oraz ułatwienie pracodawcom pozyskania pracownika.

Odnosząc się do kwestii wiz humanitarnych, należy pozytywnie ocenić fakt, iż posiadacze takowej wizy uzyskują dostęp do rynku pracy. Do tej pory osoby te nie mogły podjąć w Polsce żadnej legalnej pracy. Wyżej wskazana informacja jest bardzo ważna dla obywateli Białorusi, którzy bardzo często opuszczają swój kraj z powodu represji.

Ponadto celem omawianej ustawy jest również dostosowanie polskiego porządku prawnego do zmian we wspólnotowym kodeksie wizowym. Ustawa dostosowuje również nasze przepisy do prawa Unii Europejskiej, m.in. poprzez odpowiednią modyfikację formularzy, wiz czy też zaproszeń.

Podsumowując przedłożony projekt, należy te rozwiązania uznać za potrzebne w naszym porządku prawnym. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Wprowadzenie zmian w ustawie o wjeździe na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin oraz niektórych innych ustaw jest potrzebne, aby móc dostosować przepisy polskiego prawa do orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z zakresu stosowania dyrektywy 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r., zwłaszcza mając na względzie sytuację prawną wielu osób narodowości brytyjskiej zamieszkujących Polskę w związku z wystąpieniem z Unii Europejskiej Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

Jestem przekonany, że mimo dużego zakresu zmian omawianej ustawy są one właściwe. Poprawa zabezpieczeń dowodów osobistych obywateli Unii, dokumentów pobytowych wydawanych obywatelom Unii oraz członkom ich rodzin, zamieszczanie w kartach pobytowych obrazu linii papilarnych, umocowanie Straży Granicznej do przeprowadzania wywiadu środowiskowego w przypadku podejrzenia zawarcia fikcyjnego małżeństwa, nadanie komendantowi oddziału Straży Granicznej lub komendantowi placówki Straży Granicznej uprawnienia do wydania decyzji o wydaleniu obywatela UE oraz członków rodziny niebędących obywatelami UE, jak i wiele innych zapisów to rozwiązania odpowiednio przygotowane. Warto podkreślić, że 31 grudnia 2020 r. kończy się okres wdrażania „umowy wystąpienia” Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej, która to umowa określa zasady wjazdu i pobytu obywateli tego państwa, członków ich rodzin oraz innych osób objętych zakresem stosowania tej umowy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. W związku z powyższym konieczne jest uregulowanie tej kwestii choćby przez rozszerzenie zakresu podmiotowego ustawy o wjeździe obywateli UE o obywateli Zjednoczonego Królestwa, wprowadzenie do powyższej ustawy definicji członków rodziny obywateli Zjednoczonego Królestwa czy wprowadzenie nowych formatów dokumentów dla obywateli Zjednoczonego Królestwa, a także członków ich rodzin. Uzasadnione jest, aby na rodziców małoletniego obywatela UE będących obywatelami państwa trzeciego rozciągnąć prawo pobytu, tak by móc zapewnić małoletniemu skuteczne korzystanie z istoty praw przysługujących mu w związku z posiadaniem statusu obywatela UE.

Wszystkie omawiane przepisy są jasne, odpowiednie, rozwiązują problem nieścisłości w materii, której dotyczy przedmiotowa ustawa, i powinny zostać zatwierdzone w całości.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawę o zmianie ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie popieram w całości, nie mam żadnych zastrzeżeń do jej zapisów. Zmiany te mają na celu dostosowanie polskich norm prawnych określających zagadnienia z zakresu walki z dopingiem w sporcie do znowelizowanej wersji Światowego Kodeksu Antydopingowego. Mają one charakter czysto techniczny, więc nie ma powodów, aby nad nimi dyskutować.

Chyba każdy zgodzi się, że doping nie ma nic wspólnego ze sportem, że przeczy on definicji sportu. Niestety, jak dobrze wiemy, zdarza się, że sportowcy uciekają się do takiego rodzaju wspomagania swojej formy, co nie tylko stanowi naruszenie zasad uczciwej konkurencji, ale również może się bardzo negatywnie odbić na ich zdrowiu. Wraz z rozwojem cywilizacji ewoluują również środki dopingowe, stąd konieczne jest dostosowanie przepisów do rzeczywistych problemów, jakie są z tym związane, tak aby mieć dobre narzędzia do walki z omawianym procederem.

Zmiany owych przepisów zostały opracowane zgodnie z wytycznymi WADA. Doprecyzowany został przepis art. 47v. Chodzi o odniesienie do dokumentów technicznych WADA, które, podobnie jak międzynarodowy standard dla laboratoriów, powinny być stosowane przez laboratoria przy przeprowadzaniu analiz antydopingowych. Przełoży się to na skuteczniejsze działania w zakresie prowadzenia badań i ich analizy.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie jest oparta na projekcie rządowym i dostosowuje prawo związane z walką z dopingiem w sporcie do nowej wersji Światowego Kodeksu Antydopingowego oraz do Standardów Międzynarodowych przyjętych podczas Światowej Konferencji Antydopingowej w Katowicach w 2019 r.

Zaznaczono, że Panel Dyscyplinarny będzie działał bezstronnie i niezależnie. Ma on zapobiegać konfliktom interesów w obszarze Światowego Kodeksu Antydopingowego. W ustawie zawarto również informacje o działalności laboratoriów, które będą prowadziły analizy antydopingowe. Instytucje te będą musiały zastosować się do standardów określonych przez Światową Agencję Antydopingową.

Nowa wersja kodeksu wraz z Międzynarodowymi Standardami ma obowiązywać od 1 stycznia 2021 r. Termin ten jest obligatoryjny dla sygnatariuszy kodeksu, którzy muszą zaktualizować obowiązujące przepisy prawne i programy antydopingowe. Brak podjęcia działań w tym zakresie mógłby skutkować odebraniem akredytacji Światowej Agencji Antydopingowej, tzw. WADA, Polskiemu Laboratorium Antydopingowemu oraz uznaniem Polskiej Agencji Antydopingowej za non-compliant, czyli funkcjonującą niezgodnie ze Światowym Kodeksem Antydopingowym.

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Procedowana przez Wysoki Senat ustawa o zmianie ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie jest niejako wymuszona przez to, co wydarzyło się podczas Światowej Konferencji Antydopingowej w Katowicach, a mianowicie przyjęcie nowej wersji Światowego Kodeksu Antydopingowego oraz nowych standardów międzynarodowych, które będą obowiązywały od 1 stycznia 2021 r. Jako jeden z sygnatariuszy tych nowych przepisów jesteśmy zobligowani do znowelizowania i dostosowania obowiązujących przepisów i programów antydopingowych.

Nie mam absolutnie zastrzeżeń do proponowanych zapisów i konieczności ich wprowadzenia w życie, jednak wątpliwości i zastrzeżenia budzi czas, w którym podejmujemy i przyjmujemy te rozwiązania. Postawienie Senatu i prezydenta pod presją upływającego czasu to niestety praktyka obecnie rządzących. Dlatego zwracam uwagę na to, że gdy ma się ponad rok tylko na dostosowanie przepisów prawa polskiego do standardów międzynarodowych, a robi się to w ostatniej chwili, to jest to niedopuszczalne i świadczy o bylejakości czy też braku szacunku do stanowienia prawa.

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Zmiany w ustawie o zwalczaniu dopingu w sporcie mają na celu dostosowanie polskich norm prawnych regulujących zagadnienia z zakresu walki z dopingiem w sporcie do znowelizowanej wersji Światowego Kodeksu Antydopingowego oraz standardów międzynarodowych, które zostały przyjęte podczas ubiegłorocznej Światowej Konferencji Antydopingowej w Katowicach. Proponowane zmiany mają obowiązywać od 1 stycznia 2021 r. Termin ten jest obligatoryjny. Brak podjęcia działań w zakresie dostosowania norm prawnych do nowej wersji kodeksu może skutkować odebraniem akredytacji Światowej Agencji Antydopingowej Polskiemu Laboratorium Antydopingowemu, a także uznaniem Polskiej Agencji Antydopingowej za funkcjonującą niezgodnie ze Światowym Programem Antydopingowym.

Zmiany w kodeksie, które powodują konieczność zmian legislacyjnych w polskim prawie, dotyczą: definicji dopingu; zmiany definicji „okresu podczas zawodów”; zmiany w zakresie niezależności operacyjnej oraz instytucjonalnej organów realizujących antydopingowe postępowania dyscyplinarne, które powodują konieczność dostosowania przepisów dotyczących Panelu Dyscyplinarnego; doprecyzowania wymogów dla Polskiego Laboratorium Antydopingowego. Proponowane rozwiązanie przewidziane w ustawie ma na celu dostosowanie polskich norm prawnych tak, aby były zgodne z kodeksem.

Warto podkreślić, że ustawa nie powoduje skutków finansowych dla jednostek sektora finansów publicznych, w tym budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Wejście w życie zmiany projektowanej w ustawie nie generuje dodatkowych wydatków, a ma na celu jedynie dostosowanie polskiego prawodawstwa do zaktualizowanej treści kodeksu i Międzynarodowych Standardów Antydopingowych.

Przedstawione powyżej argumenty potwierdzają zasadność wprowadzenia proponowanej ustawy.

Przemówienie senatora Mieczysława Golby w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Coraz więcej krajów na całym świecie zmaga się z problemem stosowania dopingu w sporcie. Dla mnie jako prezesa Podkarpackiego Związku Piłki Nożnej temat ten jest szczególnie ważny. Walce ze wspomnianymi wyżej używkami nie sprzyja postępujący, dynamiczny rozwój technologii biomedycznej, szczególnie odpowiedzialnej za nienaturalne zmiany w zakresie wzmocnień naszego organizmu. Zachodzi potrzeba wdrażania odpowiednich regulacji sportowych oraz powszechnie obowiązującego prawa dla zachowania uczciwej rywalizacji w świecie sportu. Ważny jest również fakt, iż wspomaganie farmakologiczne przestało dotyczyć jedynie profesjonalnych zawodników, gdyż coraz częściej pojawiają się informacje na temat wspomagania farmakologicznego wśród amatorów sportu.

Przygotowany w Sejmie projekt ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie ma za zadanie sprawować pieczę w wyżej wymienionej kwestii dopingów, a poprzez wprowadzanie nowych uregulowań oraz nowelizacji lepiej i sprawniej możemy stawiać temu czoła. Zmiany w ustawie zmierzają do przystosowania polskich norm prawnych regulujących zagadnienia z zakresu walki z dopingiem w sporcie do znowelizowanego modelu Światowego Kodeksu Antydopingowego, a także do standardów międzynarodowych.

Zmiany zastosowane w treści ustawy są przejrzyste i sprecyzowane, co więcej, ich wejście w życie nie będzie miało wpływu na koszty sektora finansów publicznych, ani w kwestii przychodów, ani w kwestii wydatków.

Walka z dopingiem w świecie sportu jest priorytetem zarówno polskiego rządu, jak i całego środowiska sportowego. Trudno nie zgodzić się z faktem, iż zmiany i nowelizacje są bardzo ważne. Popieram więc ustawę. Mam nadzieję, że spełni ona swoje zadanie oraz przyczyni się do skuteczniejszej walki z dopingiem.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 17. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Odnosząc się do zmian w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, należy stwierdzić, że są to zmiany pozwalające na egzekwowanie obowiązków podatników, o których mowa w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, w sposób skuteczny i zasługują na pełne poparcie.

Przepisy słusznie doprecyzowują, że to naczelnicy urzędów skarbowych są właściwymi organami w sprawie opłaty za usługę reklamy napojów alkoholowych. Następnie organy te będą przekazywały opłatę na rachunek Funduszu Zajęć Sportowych dla Uczniów. Z całą pewnością ujednolicenie podmiotu otrzymującego opłatę i deklarację przyczyni się do szybszego i sprawniejszego postępowania podatkowego, tak samo jak i uprawnienie ministra finansów do określenia we współpracy z ministrem sportu wzoru deklaracji, zgodnie z którą wnoszona będzie opłata skarbowa na odpowiedni rachunek urzędu skarbowego. Doprecyzowanie kompetencji organów skarbowych umożliwi windykację należności przez urzędy skarbowe i pozwoli na szybszą weryfikację danych zawartych w deklaracjach w porównaniu do wysokości opłaty skarbowej. Dobrym rozwiązaniem jest także wskazanie w treści deklaracji, że deklaracja stanowić będzie tytuł egzekucyjny.

Słuszne jest dodanie opłat, o których mowa w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi do katalogu zobowiązań, do których stosuje się egzekucję administracyjną w myśl przepisu art. 3a §1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Uważam, że omawiane zmiany zasługują na poparcie i rzeczywiście zoptymalizują system podatkowy od opłat za reklamy napojów alkoholowych, doprowadzą do wywiązywania się przez podatników z obowiązków na nich nałożonych, a ponadto wyposażą organy podatkowe w instrumenty, dzięki którym windykacja urzędów skarbowych będzie odbywała się sprawnie, szybko i skutecznie.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 17. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Izbo!

Jak podkreślono w uzasadnieniu, zawartym w druku sejmowego projektu nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji: „Projektowane zmiany legislacyjne mają na celu zoptymalizowanie systemu poboru opłaty i skuteczności wywiązywania się przez podatników z obowiązków nałożonych ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz stworzenie warunków umożliwiających skuteczną windykację należności przez urzędy skarbowe”.

Tak więc ustawa wychodzi naprzeciw organom podatkowym, bowiem przewiduje wprowadzanie opłat dla podmiotów reklamujących napoje alkoholowe na rachunki właściwych urzędów skarbowych.

Reasumując: projekt ten reguluje i optymalizuje system poboru opłat uiszczanych przez podatników z tytułu obowiązku nałożonego ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Ułatwi również windykację wszelkich należności.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 18. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Izbo!

W całości popieram zmiany niektórych ustaw w celu zapewnienia w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii kadr medycznych, ponieważ zmiany te mają przede wszystkim pomóc zarówno społeczeństwu, jak i zawodom medycznym w funkcjonowaniu w czasach pandemii.

Słuszne jest dostosowywanie przepisów prawa, aby ułatwić podjęcie pracy w naszym kraju m.in. przez lekarzy czy pielęgniarki z krajów spoza Unii Europejskiej. Jeśli wziąć pod uwagę dużą liczbę osób kończących kierunki medyczne na uczelniach wyższych na Ukrainie czy Białorusi, które oczekują na nostryfikację dyplomu, a także bezcenny czas w wyścigu z COVID-19, to zasadne jest, by osobom tym ułatwić podjęcie zawodu w Polsce w tym szczególnym okresie, ale należy zaznaczyć, iż osoby te muszą mieć w pełni zweryfikowane kwalifikacje.

Podobne wnioski nasuwają się odnośnie do osób ze środowiska medycznego, które wracają do pracy po 5 latach niewykonywania zawodu. Rozsądnym rozwiązaniem jest zwolnienie ich z obowiązku odbycia przeszkolenia, ale dopuszczenie do zawodu pod nadzorem osoby doświadczonej.

Dobrym rozwiązaniem jest poszerzenie katalogu danych raportowanych do Systemu Ewidencji Zasobów Ochrony Zdrowia – dzięki czemu będzie można zobrazować aktualną liczbę i stan hospitalizowanych pacjentów z wirusem SARS-CoV-2 – o dane dotyczące tlenoterapii i bazy łóżkowej. To przełoży się na jeszcze większe możliwości w walce z wirusem.

Zawody medyczne również zostały w wielu obszarach zabezpieczone dzięki tej ustawie, chociażby przez zapis wydłużający o pół roku okres wynagrodzenia pielęgniarek, lekarzy czy ratowników medycznych, których porozumienia kończą się z dniem 31 grudnia 2020 r.

Projekt ustawy wprowadza różnego rodzaju regulacje, aby dostosować system opieki zdrowotnej do obecnych realiów, wspomóc zarówno polskie społeczeństwo, jak i personel medyczny, i w pełni zasługuje na poparcie.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 18. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Przedłożoną ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii kadr medycznych należy ocenić w sposób negatywny. Nie została ona przeanalizowana i raz kolejny wprowadzany zostaje chaos legislacyjny.

Zakładane zmiany nie są poparte żadnymi danymi, które jednoznacznie wskazywałby na potrzebę zatrudnienia pielęgniarek i położnych spoza granic Rzeczypospolitej Polskiej, których kwalifikacje nie są w żaden sposób zweryfikowane. Należy się zastanowić nad rozwiązaniem, które zachęciłoby polską kadrę medyczną do podjęcia zatrudnienia w systemie ochrony zdrowia, a nie poza nim. Zgodnie z danymi przedstawionymi przez GUS ok. 30 tysięcy pielęgniarek oraz położnych w wieku przedemerytalnym nie jest zatrudniona w systemie zdrowia. Zatem należy znaleźć rozwiązanie istniejącego problemu, a nie wprowadzać nowe rozwiązania, które nie dają jednoznacznej odpowiedzi na występujący problem.

Zaproponowane przez rząd szerokie i niekontrolowane otwarcie systemu ochrony zdrowia na osoby, które wykształcenie oraz kwalifikacje zawodowe zdobyły w krajach, w których systemy kształcenia w zawodach medycznych są istotnie różne od standardów przyjętych na obszarze Unii Europejskiej, nie znajduje uzasadnienia nawet w trwającym obecnie stanie epidemii. Rozwiązania wskazane w ustawie mogą stanowić realne zagrożenie dla życia i zdrowia pacjentów.

Ustawodawca w sposób pozorny sformułował wymagania wobec osób, które zdobyły wykształcenie poza granicami kraju. Ustawa wskazuje, iż należy poświadczyć znajomość języka polskiego tylko i wyłącznie za pomocą oświadczenia cudzoziemca. A zatem wystarczy podpisanie oświadczenia, że zna się język polski. Nikt nie zweryfikuje w żaden sposób umiejętności cudzoziemca. Oczywiste, że zarówno pielęgniarka, jak i położna musi potrafić komunikować się z pacjentem. Ponadto przewidziany jest również wymóg 3-letniego doświadczenia zawodowego, które ma być uzyskane bezpośrednio w okresie 5 lat przez podjęciem zatrudnienia na terenie Polski. Powyższy zapis należy oczywiście uznać za pozytywną przesłankę, niemniej jednak zaraz obok znajduje się zapis, iż Ministerstwo Zdrowia może złagodzić wskazany wymóg. Decyzja oczywiście jest uznaniowa, ponieważ nie zostały wymienione w enumeratywny sposób kryteria, które będą decydować o odstąpieniu od wymogu doświadczenia zawodowego.

Zapewnienie bezpieczeństwa według zapisów ustawy ma się odbywać w ten sposób, iż osoby spoza RP, o których mowa poprzednio, nie będą mogły wykonywać czynności samodzielnie. A zatem polska pielęgniarka czy też położna będzie musiała nadzorować takową pielęgniarkę lub położną. Tutaj należy zadać sobie kluczowe pytanie, czy takie rozwiązanie stanowi realną pomoc dla naszej służby zdrowia. Według mnie jest to raczej rozwiązanie służące temu, by wprowadzić jeszcze większy chaos organizacyjny oraz utrudnić pracę pielęgniarkom i położnym poprzez obciążenie ich dodatkowym obowiązkiem nadzorowania.

Ustawa nie znajduje również poparcia wśród samorządów zawodów medycznych, które jednoznacznie negatywnie oceniają rozwiązania w niej przewidziane. Większość z nich podkreśla jej absurdalność.

W mojej ocenie pomimo trwającej kolejnej fali epidemii koronawirusa nie znajduje uzasadnienia wprowadzanie tak drastycznych zmian dotyczących zawodów medycznych. Wnoszę zatem o odrzucenie ustawy w całości. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 18. porządku obrad

Panie Marszałku, Wysoka Izbo,

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii kadr medycznych była projektem poselskim. Głównym celem ustawy jest wzmocnienie kadry medycznej przez wykwalifikowany personel spoza Unii Europejskiej. Zatrudnienie ma odbywać się na uproszczonych zasadach. Przepisy upraszczają również zasady powrotu do zawodu medycznego specjalistów mających przerwę w wykonywaniu zawodu dłuższą niż 5 lat – obowiązani będą oni do odbycia przeszkolenia pod nadzorem innego specjalisty. Ustawa ta ma za zadanie zatrzymanie polskiego medycznego personelu, który wystąpił o zezwolenia na pracę za granicą.

Jak podkreślono w uzasadnieniu do druku sejmowego projektu: „Przepisy projektu ustawy dotyczące kadr medycznych: lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych oraz ratowników medycznych mają na celu umożliwienie, na uproszczonych zasadach, pracy w naszym kraju personelowi medycznemu pochodzącemu z tzw. państw trzecich, czyli spoza terytorium Unii Europejskiej. Generalnie wprowadza się dwa rodzaje rozwiązań:

1) rozwiązanie stałe, które obowiązywać będzie także po zakończeniu epidemii, a które jest związane z zaostrzonymi warunkami dopuszczenia do polskiego rynku pracy;

2) rozwiązanie incydentalne, obowiązujące w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, które opiera się na maksymalnie uproszczonych zasadach przy zachowaniu niezbędnego poziomu bezpieczeństwa wobec pilnej potrzeby wzmocnienia dotychczasowych zasobów kadrowych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą udzielającym świadczeń zdrowotnych pacjentom chorym na COVID-19”.

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 19. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie!

Kopalnie soli „Bochnia” i „Wieliczka”, a także „Machów” oraz Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu to ważne dla dziedzictwa narodowego miejsca na mapie Polski. To miejsca kultury i historii gospodarki naszego kraju. Ustawa o zmianie ustawy o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów, wydłużająca do dnia 31 grudnia 2027 r. udzielanie dotacji z budżetu państwa, jest zasadna, tym bardziej w kontekście pandemii, która tak naprawdę rok 2020 spisała na straty, jeśli chodzi o dochody tych podmiotów z turystyki, i trudno powiedzieć, co przyniosą kolejny rok oraz lata następne. Musimy dbać o nasze dziedzictwo, o dziedzictwo naszych rodziców. Oni budowali pomyślność naszego kraju, ciężko pracując w kopalniach. Możliwość zwiedzania przez młode pokolenie, ale i starsze pokolenia tych miejsc zawsze jest lekcją historii, która najgłębiej zapada ludziom w pamięć, gdy przeżyją ją osobiście. Należy również pamiętać, że prowadzenie i rozwój turystyki edukacyjnej w tych miejscach jest też niezwykle istotny z punktu widzenia funkcjonowania samorządów, w których te kopalnie są zlokalizowane. Aktywność turystyczna przyczynia się do rozwoju ekonomicznego tych miejsc, a tym samym do poprawy jakości życia mieszkańców. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 19. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Popieram ustawę o zmianie ustawy o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów jako podstawowy instrument prawny do wydłużenia okresu udzielania dotacji z budżetu państwa dla podmiotów takich jak Kopalnia Soli „Bochnia” sp. z.o.o., Kopalnia Soli „Wieliczka” SA, Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu oraz Kopalnia Siarki „Machów” SA w likwidacji do dnia 31 grudnia 2027 r.

Wymienione podmioty bez odpowiedniego wsparcia państwa nie miałyby szans ani na zabezpieczenie zabytkowych części kopalni, ani na likwidację tych części, które nie są zabytkowe, ani też na przeprowadzenie prac odwadniających. Zaniechanie omawianych prac likwidacyjno-zabytkowych mogłoby spowodować destrukcję substancji zabytkowych i stać się zagrożeniem dla tych obiektów, co w konsekwencji doprowadziłoby do katastrofy górniczej. Dbanie o nasze dziedzictwo kulturowe, jakże znane na całym świecie, jest naszym obowiązkiem, a posiadanie tych obiektów – powodem do dumy.

Zasadne jest zaprzestanie udzielania dotacji Centralnej Pompowni „Bolko” sp. z.o.o. na zabezpieczanie kopalń w Bytomiu przed zagrożeniem wodnym, zwłaszcza z uwagi na fakt, iż na terenie tego miasta funkcjonuje Spółka Restrukturyzacji Kopalń SA, do której zadań należy również zabezpieczanie sąsiednich kopalń przed zagrożeniem wodnym, gazowym i pożarowym. Nie ma żadnych powodów, aby dublować zarówno zadania, jak i koszty ich wykonania, dlatego prawidłowym rozwiązaniem jest tu przejęcie przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń SA realizacji działań wykonywanych dotychczas przez Centralną Pompownię „Bolko” sp. z.o.o.

Prawidłowo została rozwiązana również kwestia nazewnictwa przekazywanych beneficjentom środków, ponieważ pieniądze te nie są wypłacane co miesiąc ani za cały rok z góry. W związku z tym, iż beneficjenci wnoszą w ciągu roku o wypłacanie kolejnych transz, zasadne jest zdefiniowanie tego procederu płatnością w formie transzy, a nie rat miesięcznych. Określenie dnia 31 grudnia 2020 r. jako terminu wejścia w życie omawianych zmian jest również w pełni zrozumiałe, a wręcz konieczne.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 19. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów jest projektem rządowym – niezwykle ważnym dla zabytkowych kopalni soli, „Bochni” i „Wieliczki”, dawnej kopalni siarki „Machów” i Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. Projekt ten przedłuża bowiem finansowanie wszelkich prac zabezpieczających oraz odwadniających – kwota przeznaczona na ten cel to aż 999,2 milionów zł. Pochylono się również nad działalnością innych instytucji, takich jak m.in. Agencja Rozwoju Przemysłu, która monitoruje sytuację w górnictwie.

Ustawa ta była bardzo potrzebna nie tylko ze względu na same obiekty, będące chlubą naszego kraju, ale także na wszelkich pracowników wykonujących w nich codzienną pracę.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 20. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o przedsiębiorstwach państwowych oraz ustawy o gospodarce komunalnej była komisyjnym projektem ustawy, projektem Komisji do Spraw Petycji będącym odpowiedzią na petycję.

Głównym celem ustawy jest dokonanie zmian w 2 ustawach: ustawie o gospodarce komunalnej oraz ustawie o przedsiębiorstwach państwowych, by dostosować wszelkie normy do aktualnego stanu prawnego. Nowela jasno doprecyzowuje przepisy dotyczące odprawy przysługującej w wypadku odwołania dyrektora przedsiębiorstwa. Według nowych przepisów odprawa zostanie ujednolicona, a jej wysokość wyniesie 3-krotność wynagrodzenia. Reasumując: jest to typowo techniczna ustawa doregulowująca obecny stan prawny.

Podkreślono to również w uzasadnieniu ustawy w druku sejmowym nr 240: „Celem ustawy jest dokonanie drobnych zmian w ustawie z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych i ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej dostosowujących występujące w nich odesłania i terminologię do aktualnego stanu prawnego. Ustawa ma charakter porządkujący. Przedkładany projekt obejmuje wyłącznie zmiany o charakterze porządkującym, zarówno te, które zostały wskazane w petycji, jak i te, które zostały dostrzeżone przez komisję podczas przygotowywania projektu, a które są tożsame z celem przedstawionym przez autora petycji”.

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 20. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Proponowane zapisy w ustawie z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych oraz ustawy o gospodarce komunalnej wnoszą korzystne zmiany.

Art. 1, zmieniający ustawę z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych, wprowadza 4 zmiany. Pierwsza polega na tym, że w art. 4 ust. 1 skreśla się słowa „oraz o prowizji od zysku przedsiębiorstwa państwowego”, co oznacza, że ustawy nie stosuje się, z wyjątkiem przepisów o KRS, tylko do przedsiębiorstwa państwowego „Porty Lotnicze”. Został uchylony zapis dotyczący przedsiębiorstwa państwowego Polskie Linie Lotnicze „Lot”. Następna zmiana, wprowadzona w art. 39 ust. 1, zmniejszyła wysokość odprawy dyrektora w wypadku jego odwołania z 6-miesięcznego wynagrodzenia do 3-miesięcznego wynagrodzenia. Trzecia zmiana to uchylenie całego art. 43, który mówi o prawie dyrektora, zastępcy i głównego księgowego przedsiębiorstwa państwowego do prowizji od zysku. Ostatnia zmiana to uchylenie w art. 46b całego ust. 1b, który mówi o zgłaszaniu organowi założycielskiemu zamiaru dokonania czynności prawnej mającej za przedmiot mienie przedsiębiorstwa, a z tego obowiązku zostały wyłączone przedsiębiorstwa wymagające zezwolenia na podstawie przepisów ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym.

Art. 2 dotyczący zmian w ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej wprowadza 2 zmiany porządkowe, które dostosowują ustawę do obecnie obwiązujących przepisów. W art. 16 ustawy zmienia się zapis „Kodeks handlowy” na „Kodeks spółek handlowych”, ponieważ poprzedni zapis utracił moc na podstawie art. 631 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych. Nowa nazwa obowiązuje od 1 stycznia 2001 r. Druga zmiana dotyczy nazewnictwa „Rejestr przedsiębiorstw państwowych”, które utraciło moc na podstawie art. 86 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym. Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2001 r. Aktualna nazwa to „Krajowy Rejestr Sądowy”.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 20. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Popieram wszystkie zmiany ustawy o przedsiębiorstwach państwowych oraz ustawy o gospodarce komunalnej, które są niezbędnym następstwem zmian innych ustaw, aby zapewnić przejrzystość systemu prawa.

Ze względu na fakt, iż Polskie Linie Lotnicze „Lot” stanowią w obecnym stanie prawnym spółkę prawa handlowego, naturalne jest to, by wykreślić ją z ustawy o przedsiębiorstwach państwowych. W myśl przepisów ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (DzU z 2018 r., poz. 1252, 2215), odprawa nie może przekraczać trzykrotności wynagrodzenia miesięcznego, dlatego też zapis regulujący tę kwestię w ustawie o przedsiębiorstwach państwowych należało zmienić z „sześciomiesięcznego” na „trzykrotności miesięcznego” w odniesieniu do wynagrodzenia.

Treść wymienionej ustawy wskazuje również, że prowizja od zysku nie przysługuje dyrektorowi przedsiębiorstwa państwowego, jego zastępcy, głównemu księgowemu oraz osobom zatrudnionym na stanowiskach równorzędnych, w związku z czym uzasadnione jest uchylenie art. 43 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, jak również zmiana art. 4 ust. 1 owej ustawy poprzez skreślenie tekstu: „oraz o prowizji od zysku przedsiębiorstwa państwowego”.

Ostatnia zmiana pierwszej z omawianych ustaw dotyczy uchylenia przepisu odnoszącego się do spółek z udziałem zagranicznym, tj. art. 46a ust. 1b w związku z uchyleniem ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym przez art. 99 pkt 3 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej (DzU nr 101, poz. 1178).

Słuszna jest zmiana treści art. 16 ustawy o gospodarce komunalnej poprzez wprowadzenie poprawnego odesłania do właściwych przepisów kodeksu spółek handlowych zamiast kodeksu handlowego, w związku z rozporządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. kodeks handlowy na podstawie art. 631 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (DzU z 2017 r., poz. 1577 ze zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2001 r.

Jako czysto techniczną można określić zmianę w przepisie art. 19 ust. 3 ustawy o gospodarce komunalnej poprzez usunięcie treści „rejestru przedsiębiorstw państwowych” i wprowadzenie do przepisu aktualnego pojęcia „Krajowego Rejestru Sądowego”.

Wszystkie powyższe zmiany mają na celu zapewnić spójność w przepisach prawa.

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 21. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W ocenie społecznej najważniejszą zmianą ustrojową, która jest do dzisiaj bardzo dobrze oceniana przez obywateli, jest reforma samorządowa. Powstanie małych ojczyzn, najpierw gminnych, powiatowych, a potem wojewódzkich, wywołało w obywatelach ogromną aktywność w życiu społecznym. Spowodowana wiatrem zmian możliwość oddziaływania na swoje wsie, miejscowości, miasta stała się pasją dla wielu obywateli. Dzięki temu nasza przestrzeń publiczna zaczęła się zmieniać, ale zaczęły się też zmiany w nas, zmiany na lepsze. Rozpoczęliśmy często od rzeczy małych, a potem odważnie podjęliśmy duże wyzwania. Reforma samorządowa spowodowała otwartość dyskusji, debaty. Mieszkańcy zobaczyli, że mogą mieć wpływ na to, co dzieje się wokół nich. Okazało się, że mamy wpływ na radnego, którego wybraliśmy, mamy wpływ na burmistrza, starostę, marszałka.

Ale od samego początku bolączką administracji samorządowej było finansowanie zadań samorządowych. Były lata lepsze, ale były też gorsze. I wtedy samorządowcy deklarowali realizowanie narzucanych na nich zadań, zaciskając zęby. Jednak ostatnie lata to już przekroczenie pewnej granicy przez stronę rządową. Należy stwierdzić, że wprowadzane, a potem zapowiadane zmiany podatkowe praktycznie w żaden sposób nie pokrywają strat samorządów z tego tytułu. Można stwierdzić, że rząd kawałek po kawałku niweczy dorobek samorządów. Obecny rząd nie akceptuje roli samorządów w kraju. Widać, że rząd z przyjemnością ogranicza możliwości władz lokalnych. Nie mówi o tym głośno, ale po cichu podejmuje działania.

Dlatego ustawa, która ma rekompensować straty samorządów z tytułu zmian podatkowych, jest rzeczą podstawową.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 21. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Wnioskodawcy projektu nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wskazali w uzasadnieniu: „Celem ustawy jest wyrównanie ubytków w dochodach jednostek samorządu terytorialnego, spowodowanych wprowadzeniem w 2019 r. zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych”. Mimo szerokich analiz, które zostały dołączone do uzasadnienia, a które na celu mają udowodnienie spadku dochodów jednostek samorządu terytorialnego, w ostatnim okresie związane one były z pandemią koronawirusa, co w zasadzie jest sprawą oczywistą. Z kolei w ocenie skutków regulacji podkreślono że: „Efektem wejścia w życie projektowanej ustawy będzie poprawa sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w wyniku zwiększenia dochodów uzyskiwanych z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Z kolei dochody podsektora rządowego z podatku dochodowego od osób fizycznych zmniejszą się o identyczną kwotę”. Projekt, jednak w mojej opinii nie został skonsultowany należycie ze stroną rządową, która odpowiada przecież za budżet naszego państwa.

Ponownie przedstawia się projekt tylko po to, żeby mówić o pomocy dla JST, a nie żeby tej pomocy udzielić.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 21. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Celem omawianego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego jest wyrównanie ubytków w dochodach jednostek samorządu terytorialnego, spowodowanych wprowadzeniem w 2019 r. zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez proponowanej rekompensaty nie będzie możliwe powstrzymanie spadku tempa rozwoju polskich gmin, powiatów i województw. Powstrzymanie spadku poziomu inwestycji lokalnych i regionalnych zapewni też większe wpływy do budżetu państwa z podatku VAT i podatków dochodowych.

W swoim wystąpieniu nie będę omawiał skutków zmian w systemie podatku dochodowego od osób fizycznych, dokonywanych na przestrzeni ostatnich lat. Pokazane one zostały bardzo dokładnie w uzasadnieniu projektu. Dodatkowo uwidoczniono je – zarówno liczbowo, jak i graficznie – w raporcie „Stan finansów JST”, opracowanym specjalnie dla Senatu RP przez Andrzeja Porawskiego i Jana Czajkowskiego, na zlecenie Związku Miast Polskich.

Skupię się na pokazaniu zagrożeń dla rozwoju gmin, miast, powiatów i województw – naszych małych ojczyzn – i na tym, co się stanie, jeśli nie zostaną wdrożone rozwiązania systemowe w zakresie dochodów jednostek samorządu terytorialnego i jeśli nie będzie adekwatnego finansowania zadań zlecanych tym jednostkom przez rząd.

Do takich zagrożeń zaliczają się wzrastające wydatki j.s.t. w grupie wydatków bieżących, co jest wynikiem zwiększenia zakresu zadań oraz znacznego wzrostu kosztów wykonywania tych zadań. Cały wzrost wpływów z udziału w podatku PIT w latach 2015–2019 nie wystarczył nawet na sfinansowanie wynagrodzeń w podsektorze samorządowym, który jest największym pracodawcą w Polsce. Trzeba przy tym zaznaczyć, że nie zwiększyła się liczba pracowników administracji samorządowej, a wzrost płac spowodowany był głównie wzrostem płacy minimalnej. Średnia płaca pracowników samorządowych jest niższa o 1 tysiąc 500 zł w porównaniu ze średnią płacą w gospodarce. Wzrost płacy minimalnej powoduje coraz większe spłaszczenie płac w tej grupie i coraz mniejszą motywację do pracy. Wielu najlepiej przygotowanych specjalistów odchodzi z urzędów miast i gmin, zatrudniając się w innych sektorach gospodarczych.

Czynników powodujących wzrost kosztów bieżących funkcjonowania samorządów jest bardzo wiele. Zaliczyć do nich należy ceny energii cieplnej i elektrycznej, ceny materiałów i usług, opłaty za wodę i odprowadzanie ścieków, transport publiczny, który jest dotowany w ponad 50% z budżetu j.s.t. W ostatnim czasie czynnikami kosztotwórczymi są także odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych. Koszty tego zadania rosną bardzo szybko z przyczyn niezależnych od gmin, a na ich wzrost składają się m.in. drastycznie rosnące koszty zagospodarowania odpadów przez instalacje regionalne, co wynika z nowych obowiązków, ograniczenia czasu magazynowania odpadów, wzrostu kosztów składowania, trudności ze zbytem surowców wtórnych, zakazu składowania frakcji energetycznej oraz monopolu RIPOK, które nie są podmiotami samorządowymi; wzrost kosztów systemu odbierania odpadów, wzrost kosztów pracy, wzrost cen energii i następstwa nowych standardów selektywnej zbiórki, wymiana pojemników i zbiórka dodatkowych frakcji; ryzyko prawne działalności gospodarczej wynikające z szybkich, czasem nieprzewidywalnych zmian prawa. To ryzyko przedsiębiorcy wkalkulowują w oferty przetargowe.

Wymienione czynniki wzrostu kosztów zagospodarowania śmieci mają swoje źródło w braku rozwiązań systemowych w tej dziedzinie. Do tego cele nie wystarczy doraźna nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Niezbędne jest stworzenie kompleksowego systemu zagospodarowania odpadów komunalnych, który w ramach spójnych przepisów kilku tworzących go ustaw spowoduje zwiększenie zainteresowania obywateli segregacją, w tym w osiedlach budownictwa wielorodzinnego, a także zagospodarowanie frakcji energetycznej, stworzenie rynku odbiorców odzyskiwanych surowców wtórnych oraz wyegzekwowanie odpowiedzialności producentów różnych towarów i opakowań.

Drugim poważnym czynnikiem grożącym zapaścią rozwojową samorządów jest dramatyczna sytuacja w oświacie, w tym gwałtowny wzrost luki finansowej sektora pomiędzy wydatkami bieżącymi a dochodami bieżącymi.

Zadłużenie j.s.t. ma ścisły związek z poziomem inwestycji w relacji do nadwyżki operacyjnej. Zadłużenie spowodowane jest głównie koniecznością zagwarantowania wkładu własnego na inwestycje finansowane ze środków UE w poprzednich perspektywach finansowych, a obecnie będzie ono skutkować brakiem możliwości wykorzystania środków unijnych w nowej perspektywie finansowej. Coraz więcej j.s.t. nie ma nadwyżki operacyjnej netto, co niewątpliwie będzie miało wpływ na zdolność inwestycyjną samorządów i na możliwości pełnego wykorzystania dostępnych środków z UE w kolejnych latach. Nie wystarczą tutaj działania doraźne, nawet takie jak Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg czy Fundusz Rozwoju Inicjatyw Lokalnych. To są krople w morzu potrzeb inwestycyjnych samorządów, tym bardziej że ten ostatni fundusz w tych dniach wzbudził bardzo wiele negatywnych emocji związanych z niejasnymi kryteriami przydziału dotacji. Ale nie czas w tym wystąpieniu na analizę sytuacji związanej z podziałem środków. Potrzebna jest pilna, postulowana od wielu lat modyfikacja systemu finansów samorządowych w celu usprawnienia jego funkcjonowania.

Potrzeby inwestycyjne polskich samorządowców są bardzo duże. Oszacowano je w kwietniu ubiegłego roku. Dzięki opracowaniom wykonanym na zlecenie Ministerstwa Rozwoju wiemy, że potrzeby te są następujące: wodociągi i kanalizacja – ok. 93 miliardów zł; gospodarowanie odpadami – ok. 25 miliardów zł; drogi wojewódzkie – ok. 170 miliardów zł; drogi lokalne – ok. 100 miliardów zł. Jest jeszcze wiele innych potrzeb oraz wyzwań typu budownictwo komunalne, odnawialne źródła energii, ochrona klimatu, czystość powietrza. Ciągle nierozpoznane pozostają także skutki trwającej pandemii koronawirusa.

Doprowadzenie do zrównoważonego rozwoju w wymienionych obszarach nie będzie możliwe bez zrekompensowania ubytków we wpływach j.s.t. z udziałów w podatku PIT, zwiększenia wydatków państwa na oświatę i służbę zdrowia, pełnego pokrycia kosztów realizacji zadań zleconych i nowego mechanizmu wspierania rozwoju lokalnego. Jedną z pierwszych dróg prowadzących do rozwoju j.s.t. jest przyjęcie tego projektu ustawy. Będę za nim głosował. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 22. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie!

Popieram propozycję projektową ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy. Oczywiście takie prawo ma swoje umocowanie konstytucyjne i uważam, że obecny stan rzeczy powoduje niepotrzebny nakład dodatkowej pracy w organach procesowych, poprzez rozpatrywanie każdorazowo wniosku o umożliwienie kontaktu z obrońcą. Każdy zatrzymany tymczasowo człowiek powinien mieć nieograniczony dostęp do kontaktów z obrońcą. Ci ludzie są z dnia na dzień izolowani od świata zewnętrznego. Możemy sądzić, że w większości przypadków taki środek zapobiegawczy jest konieczny, ale zdarzają się sytuacje, kiedy osoba zostaje osadzona w areszcie niesłusznie. Taka sytuacja jest bardzo dotkliwa i bez wątpienia nieograniczony kontakt z pełnomocnikiem jest w takiej sytuacji niezbędny. Ponadto nasze prawo stanowi, że tymczasowe aresztowanie nie powinno być stosowane w przypadku, gdy wystarczy inny środek zapobiegawczy, a mimo to ten środek jest w Polsce dosyć powszechnie stosowany. Wobec tego możemy wpłynąć na polepszenie sytuacji osób tymczasowo zatrzymanych poprzez zapisy zawarte w projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 22. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Projekt nowelizacji ustawy – Kodeks karny wykonawczy powstał z inicjatywy grupy senatorów, a jego głównym celem jest realizacja prawa do obrony poprzez zniesienie barier dotyczących kontaktu osoby tymczasowo aresztowanej z obrońcą. Według proponowanych przepisów organ, w którym przebywa osoba tymczasowo aresztowana, po otrzymaniu informacji o ustanowieniu obrońcy natychmiast przesyła do dyrektora właściwego aresztu śledczego zarządzenie o zgodzie na widzenie tego obrońcy z osadzonym tymczasowo – widzenia mogą być wielokrotne. W przypadku, gdy tymczasowo osadzony będzie w dyspozycji kilku organów obrońca będzie potrzebował tylko jednej decyzji na widzenie. Projektowany stan prawny znacząco wpłynie więc na czynności organizacyjno-techniczne, a także usprawni realizację kontaktów między osadzonym tymczasowo a obrońcą.

Jednak do wymienionego projektu ustawy jest rzeczowa i merytoryczna opinia Ministerstwa Sprawiedliwości, która jest przytoczona w Ocenie Skutków Regulacji: „Minister Sprawiedliwości negatywnie zaopiniował inicjatywę legislacyjną. Odnosząc się do propozycji legislacyjnej, wskazał, że aktualnie obowiązujące przepisy prawa regulującego kwestie porozumiewania się oskarżonego (podejrzanego) tymczasowo aresztowanego z ustanowionym albo wyznaczonym obrońcą w pełni respektują konstytucyjno-konwencyjne standardy w tej dziedzinie i w żaden sposób nie ograniczają ani też nie utrudniają realizacji prawa do obrony w kontekście kontaktu tymczasowo aresztowanego z obrońcą”.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 23. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Projekt nowelizacji ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych powstał z inicjatywy Komisji Ustawodawczej. Przewiduje on zwiększenie kwoty zwroty utraconego dochodu świadków w postępowaniach karnych i cywilnych. Wzrost wyniesie z 4,6% do 10% równowartości kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Obecnie kwota zwrotu może wynieść maksymalnie 82,31 zł. Prace nad ustawą podyktowane zostały także wpływającymi do rzecznika praw obywatelskich wnioskami dotyczącymi kosztów postępowań sądowych. Zwrócono uwagę na to, że świadek częstokroć poświęca wiele godzin na złożenie zeznań, na oczekiwanie na wywołanie sprawy oraz dojazd. Często jest to cały dzień pracy.

Do projektu została dołączona opinia ministra sprawiedliwości, który nie poparł inicjatywy legislacyjnej, gdyż w ustawie budżetowej na 2020 r. oraz w projekcie ustawy budżetowej na 2021 r. w części 15 „Sądy powszechneˮ nie zostały zapewnione środki na skutki finansowe związane z projektowaną zmianą przepisów.

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 24. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego prowadzi do uproszczenia procedur związanych z realizacją przez obywateli spraw z zakresu: nadania numeru PESEL, obowiązku meldunkowego, uzyskania dokumentu paszportowego, uzyskania dowodu osobistego, w odniesieniu do osób, które nie posiadają numeru PESEL i urodziły się za granicą. Uważam, że zawarte w nim zmiany pozytywnie wpłyną na jakość usług świadczonych na rzecz obywateli.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 24. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Projekt nowelizacji ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego zakłada uproszczenie procedur związanych z załatwieniem spraw z takich zakresów jak nadanie numeru PESEL, obowiązek meldunkowy, uzyskanie dowodu osobistego oraz paszportu przez osoby, które urodziły się poza granicami kraju i nie mają przydzielonego numeru PESEL. Obecnie takie osoby, by móc załatwić jakiekolwiek sprawy administracyjne, mogą podeprzeć się polskim odpisem aktu urodzenia. W aktualnym stanie prawnym system rejestrów państwowych opiera się na 6 rejestrach publicznych: rejestrze PESEL, Rejestrze Dowodów Osobistych, Rejestrze Stanu Cywilnego, Rejestrze Danych Kontaktowych, a także na Systemie Odznaczeń Państwowych oraz Centralnym Rejestrze Sprzeciwów. Na ten moment organy gmin, czyli wójtowie, burmistrzowie czy też prezydenci miast, mają co prawda wgląd do systemu rejestrów państwowych w zakresie rejestru PESEL oraz Rejestru Dowodów Osobistych, niemniej jednak nie posiadają dostępu do Rejestru Stanu Cywilnego. By uzyskać numer PESEL, zainteresowany zobligowany jest do uzyskania danych z urzędu stanu cywilnego za wniesioną opłatą, następnie do dostarczenia ich do ewidencji ludności, biura dowodów osobistych lub też do biura paszportowego. Taki stan rzeczy dosyć mocno komplikuje proces administracyjny. Dzięki wprowadzanym zmianom urzędnik na poziomie gminy lub organu paszportowego mający dostęp do rejestru stanu cywilnego znacząco skróci czas trwania całej sprawy.

Z nadesłanych opinii, zgodnie z informacjami zawartymi w ocenie skutków regulacji dołączonej do projektu, na uwagę zasługują zwłaszcza trzy:

„Minister Spraw Zagranicznych pozytywnie ocenił dążenie wnioskodawcy do uproszczenia procedur oraz eliminacji uciążliwych obowiązków dla obywateli. Wskazał jednak jednocześnie, że obecnie w ramach prac nad Systemem Rejestrów Państwowych w przygotowaniu jest Rejestr Dokumentów Paszportowych, w ramach którego organy paszportowe będą miały dostęp do rejestru stanu cywilnego. W ocenie Ministra Spraw Zagranicznych zakres dostępu do rejestru stanu cywilnego, jaki przewiduje projekt ustawy, z punktu widzenia realizacji wniosków o wydanie paszportu lub paszportu tymczasowego wydaje się niewystarczający.

Minister Cyfryzacji w przedstawionym do projektu stanowisku wskazał, że w związku z prowadzonymi przez Ministra Cyfryzacji we współpracy z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji pracami legislacyjnymi nad budową Rejestru Dokumentów Paszportowych, który zapewni dostęp organów paszportowych do rejestru stanu cywilnego, kwestia dostępu organów paszportowych do ww. rejestru winna być wyłączona z projektu ustawy. W zakresie propozycji uregulowania dostępu do akt stanu cywilnego dla organów gmin Minister Cyfryzacji wskazuje, że zapewnienie dostępu do podglądu aktualnego odpisu skróconego aktu urodzenia wymagałoby zmian technicznych w rejestrze stanu cywilnego, co z kolei wymaga czasochłonnego procesu przygotowania takiej funkcjonalności. W przedstawionym stanowisku Minister wskazał również, że w obecnym stanie prawnym jest przewidziana możliwość pozyskania przez organy gminy odpisu aktu stanu cywilnego samodzielnie z urzędu stanu cywilnego bez konieczności obciążania obywatela obowiązkiem przedkładania tego dokumentu. Wobec powyższego Minister Cyfryzacji nie rekomenduje dalszych prac nad projektem.

Negatywnie projekt zaopiniował Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. W swoim stanowisku podkreślił brak wpływu projektowanej regulacji na zakres danych osobowych przetwarzanych przez organy gmin oraz organy paszportowe pod warunkiem nadania organom gmin i organom paszportowym dostępu do rejestru stanu cywilnego jedynie w zakresie przewidzianym w projekcie. Zwrócił jednak uwagę, że nadanie ww. organom dostępu do rejestru stanu cywilnego w projektowanym zakresie jest obecnie z powodów technicznych niemożliwe i będzie wymagało przebudowy rejestru, co – w ocenie Prezesa UODO – będzie wiązało się z koniecznością poniesienia kosztów przekraczających oczekiwane oszczędności”.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 25. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza dodatkowe wynagrodzenie dla członków ochotniczych straży pożarnych. Regulacja zakłada, że każdej osobie, która była przez co najmniej 20 lat czynnym członkiem ochotniczej straży pożarnej lub też pełniła służbę w jednostkach o profilu analogicznym do profilu ochotniczych straży pożarnych, przysługuje dodatek strażacki do emerytury. Dodatek ten wynosi 20 zł miesięcznie za każdy udokumentowany rok. Aby otrzymać dodatek, trzeba będzie uzyskać zaświadczenie o spełnieniu powyższych wymogów wystawione przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

Warto jednak przytoczyć tutaj 2 opinie.

„1. Minister rolnictwa i rozwoju wsi wyraził negatywne stanowisko co do proponowanego w projekcie rozwiązania, kierując się obawą znaczącego wzrostu kosztów budżetowych w emerytalno-rentowej części ubezpieczenia społecznego rolników, minister zwrócił ponadto uwagę na dobrowolność członkostwa w jednostkach OSP.

2. Minister finansów, funduszy i polityki regionalnej podkreślił, że funkcjonujące w przeszłości dodatki do emerytur i rent z tytułu pracy w szczególnych warunkach uległy likwidacji. Wobec tego propozycja wprowadzenia projektowanych dodatków strażackich do systemu prawnego może powodować, iż przyznanie dodatków jednej grupie zawodowej wywoła podobne oczekiwania ze strony innych grup zawodowych, co wymaga szczegółowej analizy ze strony projektodawcy”.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 26. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Projektu nowelizacji ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej wprowadza nowe kryteria przyjęć do żłobków. Jednym z warunków jest posiadanie zaświadczenia szczepień ochronnych. Według uzasadnienia najskuteczniejszą metodą ochrony przed chorobami zakaźnymi są szczepienia, a ich powszechność oraz bezpłatność przyczyniła się do zmniejszenia liczby zgonów powodowanych chorobami zakaźnymi.

Jednak chciałbym się tutaj odnieść do słusznych w mojej ocenie opinii, jakie załączyły dwa ministerstwa. Minister edukacji i nauki stwierdził, że nie widzi wystarczającego uzasadnienia dla wprowadzenia na poziomie przepisów ustawowych dodatkowego kryterium rekrutacji. Wątpliwości budzi sytuacja, w której dziecko nie będzie mogło korzystać z edukacji, wychowania i opieki, jaką oferują przedszkola. Zgodnie z opinią ministra zdrowia idea wspierania działań upowszechniających szczepienia ochronne jest z pewnością słuszna, natomiast szczegółowe rozwiązania zaproponowane w projekcie ustawy mogą powodować trudności w skutecznej ich realizacji. Wskazał on te z nich, które wymagają dopracowania.