(Wznowienie posiedzenia o godzinie 9 minut 00)

(Posiedzeniu przewodniczą marszałek Bogdan Borusewicz oraz wicemarszałkowie Jan Wyrowiński, Stanisław Karczewski oraz Maria Pańczyk-Pozdziej)

Wznowienie posiedzenia

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Wznawiam posiedzenie.

Proszę senatorów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.

Punkt 7. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej oraz niektórych innych ustaw

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu siódmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej oraz niektórych innych ustaw.

Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 1046, a sprawozdanie komisji – w druku nr 1046 A.

Witam panią minister Dorotę Pyć, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju, specjalizującą się między innymi w problematyce morskiej.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej

Bardzo proszę pana senatora Wiesława Dobkowskiego o przedstawienie sprawozdania Komisji Gospodarki Narodowej dotyczącego tej ustawy.

Bardzo proszę.

Senator Sprawozdawca Wiesław Dobkowski:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Komisji Gospodarki Narodowej sprawozdanie tej komisji dotyczące ustawy o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej oraz niektórych innych ustaw.

Zasadniczym celem tej ustawy jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego, w terminie do dnia 18 września 2016 r., przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/89/UE z dnia 23 lipca 2014 r. ustanawiającej ramy planowania przestrzennego obszarów morskich. Oprócz tego przepisy regulują przebieg linii podstawowej morza terytorialnego i granic polskich obszarów morskich oraz szczegółową procedurę uzgadniania planów zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich. Do ustawy wprowadzono także przepisy ustanawiające morską strefę przyległą, które usprawniają proces wydawania pozwoleń na wznoszenie oraz wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich oraz uzgodnień dotyczących układania i utrzymywania kabli i rurociągów w polskich obszarach morskich. Ustawa reguluje ponadto kompetencje organów administracji morskiej oraz doprecyzowuje zadania morskiej służby hydrograficznej.

A oto najistotniejsze zmiany wprowadzone do ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.

Po pierwsze, nastąpiło doprecyzowanie definicji pojęcia morskich wód wewnętrznych i pojęcia morza terytorialnego, a także wprowadzenie przepisów regulujących przebieg linii podstawowej morza terytorialnego w celu precyzyjnego określenia morskiej granicy państwa.

Po drugie, chodzi o wprowadzenie przepisów dotyczących strefy przyległej do morza terytorialnego – której zewnętrzna granica będzie oddalona nie więcej niż 24 mile morskie od linii podstawowej – w celu zapobiegania naruszaniu przepisów celnych, skarbowych, dotyczących nielegalnej imigracji oraz sanitarnych na lądowym i morskim terytorium kraju.

Po trzecie, nastąpiło doprecyzowanie procedury wydawania pozwoleń ustalających lokalizację i określających warunki wznoszenia i wykorzystywania na obszarach morskich sztucznych wysp oraz innych konstrukcji i urządzeń, a także układania i utrzymywania kabli i rurociągów; pozwolenie takie będzie ważne przez okres nie dłuższy niż trzydzieści pięć lat.

Po czwarte, nastąpiło doprecyzowanie zasad układania i utrzymywania kabli lub rurociągów w wyłącznej strefie ekonomicznej.

Po piąte, chodzi o ustalenie wysokości opłat za wydanie wymienionych pozwoleń oraz dokonanie uzgodnienia; opłata ma wynosić 1 tysiąc 500 zł.

Po szóste, nastąpiło wydłużenie terminu na uzyskanie pozwolenia na budowę z sześciu do ośmiu lat, z możliwością wydłużenia o dwa lata, a więc maksymalnie do dziesięciu lat.

Po siódme, następuje ustalenie terminu sześciu miesięcy, w którym po przeprowadzeniu badań naukowych minister właściwy do spraw gospodarki morskiej będzie otrzymywał wyniki badań i pomiarów przeprowadzonych na polskich obszarach morskich.

Po ósme, chodzi o nałożenie na podmioty, które uzyskały pozwolenie na przeszukanie wraku statku lub jego pozostałości, obowiązku niezwłocznego poinformowania właściwego terytorialnie dyrektora urzędu morskiego o wykrytych materiałach niebezpiecznych, takich jak amunicja, torpedy, miny itp.

Po dziewiąte, wprowadza się obowiązek sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej.

Po dziesiąte, dodaje się przepisy określające zadania Państwowej Morskiej Służby Hydrograficznej. Zadania te obejmują w szczególności prowadzenie, koordynowanie i nadzorowanie pomiarów hydrograficznych i prac geodezyjnych na polskich obszarach morskich, opracowanie i wydawanie map polskich oraz innych publikacji nautycznych, utrzymywanie serwisu cyfrowych map nawigacyjnych, koordynowanie krajowego systemu obiegu informacji nautycznej i rozszerzeń nawigacyjnych, jak również reprezentowanie Rzeczypospolitej Polskiej w Międzynarodowej Organizacji Hydrograficznej.

Po jedenaste, następuje określenie warunków ubiegania się o uzyskanie dyplomu hydrografa morskiego.

Po dwunaste, wprowadza się definicję morskiego portu wojennego.

Po trzynaste, upoważnia się dyrektorów urzędów morskich do wydawania przepisów z zakresu ochrony przeciwpożarowej.

Po czternaste, następuje uregulowanie zasad przeprowadzania przez dyrektorów urzędów morskich inspekcji i kontroli obejmujących tereny i obiekty portowe, statki, przeładunki towarów niebezpiecznych, a także kontrole podmiotów wykonujących zadania związane z ochroną przeciwpożarową w portach.

Po piętnaste, przyznaje się pracownikom terenowego organu administracji morskiej, wykonującym czynności służbowe, uprawnienia do legitymowania osób lub ustalania ich tożsamości w inny sposób.

Po szesnaste, wprowadza się przepisy karne penalizujące określone zachowania na obszarze morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego, na obszarze portu morskiego lub przystani morskiej, a także kotwicowisk położonych poza obszarem portów oraz torów wodnych, łączących te kotwicowiska z wodami portowymi na obszarze pasa technicznego. Sankcją za naruszenie tych przepisów będzie kara grzywny w drodze mandatu karnego.

Ustawa nowelizuje ponadto ustawę o Straży Granicznej, ustawę o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, o portach i przystaniach morskich, ustawę – Prawo wodne, ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, ustawę o Służbie Celnej, ustawę o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych oraz ustawę o bezpieczeństwie morskim.

Zmiany wprowadzone w wymienionych ustawach polegają w szczególności na doprecyzowaniu zasad prowadzenia przez jednostki pływające Straży Granicznej pościgu za statkiem, który dopuścił się naruszenia przepisów obowiązujących na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, a także zatrzymania statku w celu zapobieżenia naruszeniu przepisów celnych na terytorium RP. Pozostałe zmiany wynikają z konieczności dostosowania prawa do nowelizowanych przepisów ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i organizacji morskiej.

I jeszcze jedna sprawa: ustawa wprowadza przepisy przejściowe. Między innymi jest to zapis mówiący o tym, że prace rozpoczęte przez dyrektora urzędu morskiego przed dniem wejścia w życie ustawy nad projektami planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej będą mogły być kontynuowane i nie będą wymagać powtórzenia.

Ponadto przewidziano, że sprawy dotyczące wydania pozwoleń i dokonania uzgodnień dotyczących ustalenia lokalizacji i warunków wznoszenia i wykorzystywania na obszarach morskich sztucznych wysp oraz innych konstrukcji i urządzeń, a także układania i utrzymywania kabli i rurociągów, niezakończone ostateczną decyzją, będą toczyły się na podstawie przepisów dotychczasowych, a pozwolenie wydane dla morskich farm wiatrowych od dnia 30 lipca 2011 r. do dnia wejścia w życie ustawy zostaną przedłużone na okres trzydziestu pięciu lat, liczony od dnia wydania pozwolenia. Ustawa wejdzie w życie po upływie trzydziestu dni od dnia jej ogłoszenia.

Panie Marszałku, Wysoki Senacie, na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej senackie Biuro Legislacyjne przedstawiło siedem propozycji poprawek, które miały na celu doprecyzowanie oraz zmiany językowe, takie doszlifowanie omawianej tu ustawy. Komisja Gospodarki Narodowej nie podjęła jednak inicjatywy, żeby przyjąć wspomniane proponowane poprawki, i jednogłośnie opowiedziała się za skierowaniem do Wysokiego Senatu opinii, żeby przyjąć omawianą ustawę bez poprawek. Dziękuję.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Zapytania i odpowiedzi

Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do pana senatora sprawozdawcy w związku z omawianą ustawą.

Pan senator Andrzej Matusiewicz, bardzo proszę.

Senator Andrzej Matusiewicz:

Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.

Ja mam pytanie do pana senatora sprawozdawcy, ale jeżeli on nie będzie mógł na nie odpowiedzieć, to będę prosił o odpowiedź panią minister.

Chodzi mi o to, czy nowa definicja morskich wód wewnętrznych, nowa definicja morza terytorialnego, strefy przyległej do morza terytorialnego… Czy to wszystko spowodowało zwiększenie naszych obszarów morskich, czy też nie? I chciałbym też się dowiedzieć, w którym z trzech wymienionych obszarów będzie teraz przebiegał rurociąg Gazpromu.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze pytania do pana senatora sprawozdawcy bądź do pani minister? Nie.

Dziękuję.

Odpowie pan senator Dobkowski czy pani minister?

Senator Wiesław Dobkowski:

Ja powiem tylko, że wspomniane kwestie nie były rozpatrywane na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej, tak więc ja bym prosił, żeby może ktoś ze strony rządowej odpowiedział na zadane pytania.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Projekt ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister infrastruktury i rozwoju. Z tego wynika obecność tutaj pani minister Doroty Pyć.

Wystąpienie przedstawiciela rządu

Pani Minister, bardzo proszę może o krótkie przedstawienie omawianej ustawy i o odpowiedź na pytanie pana senatora Matusiewicza.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Dorota Pyć:

Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie!

Jeżeli chodzi o odpowiedź na pytanie dotyczące polskich obszarów morskich, to tutaj tak naprawdę nie ma żadnych zmian obszarowych. Mamy trzy kategorie obszarów morskich. Dwie kategorie – morskie wody wewnętrzne i morze terytorialne – wchodzą w skład terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nad którym to Rzeczpospolita Polska sprawuje suwerenną władzę. Oprócz tego jest jeszcze jeden obszar, mam tu na myśli wyłączną strefę ekonomiczną, która przylega do morza terytorialnego. I w tej strefie, w tym obszarze, każde państwo nadbrzeżne, które ma taką wyłączną strefę ekonomiczną – tak i Polska – nie sprawuje suwerennej władzy, ale wykonuje suwerenne kompetencje. Jest tak zwana wiązka praw suwerennych, kompetencji wyłącznych, w ściśle określonym zakresie, który jest uregulowany w Konwencji o prawie morza. I wspomniany zakres kompetencji został wprowadzony do ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, ustawy z 1991 r., którą właśnie zmieniamy.

Strefa przyległa jest czwartą kategorią obszaru morskiego. I właśnie tę czwartą kategorię wprowadzamy omawianą tu ustawą. Strefa przyległa jest liczona maksymalnie do 24 mil morskich od linii podstawowej. Tak więc ustalamy dodatkowo w granicach naszych obszarów morskich, 12 mil morskich od zewnętrznej granicy morza terytorialnego, strefę przyległą, która służy nam ściśle do wykonywania dodatkowych kompetencji, a mianowicie do tego, żeby Polska mogła zapobiegać naruszaniu przepisów karnych, skarbowych, imigracyjnych i sanitarnych. Czyli – już upraszczam – między innymi do tego, żeby móc podjąć pościg w obszarze pasa przyległego, czyli w odległości do 12 mil morskich od zewnętrznej granicy morza terytorialnego, żeby chronić nasze polskie interesy na terytorium, czyli na morzu terytorialnym.

(Wicemarszałek Jan Wyrowiński: Dziękuję bardzo, Pani Minister… Jeszcze pan senator… Aha, jeszcze była kwestia Nord Stream…)

Nie ma znaczenia, lokalizacja absolutnie nie koliduje…

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Nie ma więcej pytań.

Bardzo dziękuję, Pani Minister.

Otwarcie dyskusji

Otwieram dyskusję.

Informuję, że nikt z państwa senatorów do głosu się nie zapisał.

Dla porządku informuję, że pani senator Anna Aksamit złożyła swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.

Zamknięcie dyskusji

Zamykam dyskusję.

Informuję Wysoką Izbę, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu ósmego porządku obrad.

Pragnę powitać prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, pana Adama Jassera. Nieco się zmienił, ale to jest ten sam pan prezes. Bardzo serdecznie witam, Panie Prezesie.

Punkt 8. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu ósmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw.

Tekst ustawy znajdą państwo senatorowie w druku nr 1043, a sprawozdanie komisji, które za moment w imieniu Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Gospodarki Narodowej przedstawi senator Stanisław Jurcewicz, znajdą państwo senatorowie w druku nr 1043 A.

Sprawozdanie połączonych Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Gospodarki Narodowej

Bardzo proszę, Panie Senatorze, o przedstawienie sprawozdania.

Senator Sprawozdawca Stanisław Jurcewicz:

Dziękuję.

Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo!

W imieniu połączonych komisji, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Ustawodawczej, mam zaszczyt przedstawić ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw.

Chciałbym poinformować państwa, że ta ustawa ma na celu zapewnienie większej skuteczności ochrony interesów konsumentów, w szczególności poprzez wzmocnienie tej ochrony na rynku usług finansowych, między innymi przez wprowadzenie zakazu proponowania konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadają ich potrzebom, z uwzględnieniem dostępnych przedsiębiorcy informacji w zakresie cech tych konsumentów.

Ustawa obejmuje również wprowadzenie instytucji decyzji tymczasowych w sprawach praktyk naruszających interesy zbiorowe konsumentów; prewencyjnego trybu występowania przez prezesa UOKiK do przedsiębiorców; możliwości wykonywania czynności zmierzających do dokonania zakupu towaru – „tajemniczy klient”; możliwości nieodpłatnej publikacji komunikatów dotyczących zachowań lub zjawisk mogących stanowić istotne zagrożenie dla interesów konsumentów i ostrzeżeń publicznych przez prezesa UOKiK oraz przedstawiania sądom przez prezesa UOKiK, jeżeli stwierdzi on, że przemawia za tym interes publiczny, istotnego poglądu w sprawach dotyczących ochrony konkurencji i konsumentów; oraz wydłużenie okresu przedawnienia dla praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

Ustawa wprowadza także zmianę systemu kontroli, która obejmuje wprowadzenie zakazu we wzorcach umów zawieranych z konsumentami postanowień wskazanych w art. 3851 §1 kodeksu cywilnego; wprowadzenie możliwości określania przez prezesa UOKiK środków usunięcia skutków stosowania tego rodzaju klauzul; wprowadzenie możliwości przyjęcia zobowiązań przedsiębiorcy co do usunięcia skutków naruszenia; przesądzenie skutków prawnych decyzji prezesa UOKiK w tym zakresie, stworzenie procedury postępowania UOKiK w wyżej wymienionych sprawach; przyznanie konsumentom, rzecznikom konsumentów, rzecznikowi finansowemu oraz organizacjom konsumenckim uprawnienia do zgłoszenia prezesowi UOKiK zawiadomienia dotyczącego podejrzenia naruszenia zakazu stosowania we wzorcach umów klauzul abuzywnych; wprowadzenie możliwości dopuszczenia do udziału w postępowaniu wskazanych wyżej podmiotów w charakterze zainteresowanego.

Szanowni Państwo, w posiedzeniu komisji brały udział zainteresowane strony. Chcę poinformować Wysoki Senat, że przedstawiciele firm pożyczkowych negatywnie odnosili się do procedowanej ustawy. Wskazywali na niedookreśloność pojęć, próbowali też tę argumentację pogłębić, twierdząc, iż to jest niekonstytucyjne.

Co jest ważne po tej dyskusji, która toczyła się na posiedzeniu komisji? Przedstawiciele organizacji konsumenckich prosili o przyjęcie ustawy bez poprawek. Podkreślali, że jest to bardzo ważne rozwiązanie, które będzie bardzo pozytywne dla konsumentów. Zatem bardzo proszę o przyjęcie ustawy bez poprawek, ponieważ propozycja poprawki zgłoszona przez nasze Biuro Legislacyjne nie została podjęta przez żadnego z członków komisji. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Obecnie senatorowie mogą w ciągu minuty pytać pana senatora o sprawy związane z tą ustawą i sprawozdaniem.

Czy są takie pytania? Nie widzę chętnych.

Dziękuję zatem, Panie Senatorze.

Projekt tej ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony prezes Rady Ministrów, a w jego imieniu pan prezes Adam Jasser.

Czy przedstawiciel rządu chciałby zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko rządu?

Proszę, może…

(Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Adam Jasser: Panie Marszałku, pan senator przedstawił wszystkie najważniejsze elementy tej ustawy, jeżeli więc nie ma do mnie jakichś pytań, to nie ma potrzeby zabierania przeze mnie głosu. Dziękuję.)

Rozumiem, dziękuję bardzo.

Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do przedstawiciela rządu w związku z omawianą ustawą.

Czy są takie pytania? Nie widzę zgłoszeń.

Zatem dziękuję bardzo.

Otwarcie dyskusji

Otwieram dyskusję.

Informuję, że nikt z państwa senatorów do głosu się nie zapisał.

Zamknięcie dyskusji

Zamykam dyskusję.

Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.

Dziękuję panu prezesowi.

Punkt 9. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziewiątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych.

Pragnę powitać pana ministra Wojciecha Hajduka, podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, oraz pana Piotra Raczkowskiego, który reprezentuje Krajową Radę Sądownictwa.

Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 1050, a sprawozdania komisji – ponieważ odniosły się do tego dwie komisje, Komisja Obrony Narodowej oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji – w drukach nr 1050 A i 1050 B.

Sprawozdanie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji

Sprawozdanie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji przedstawi Izbie pan senator Aleksander Pociej.

Bardzo proszę, Panie Senatorze.

Senator Sprawozdawca Aleksander Pociej:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Wysoka Izbo! Przedłożona Senatowi ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych ma na celu uregulowanie kwestii nadzoru administracyjnego nad działalnością administracyjną sądów wojskowych. W obowiązującym brzmieniu ustawy – Prawo o ustroju sadów wojskowych odpowiedni przepis stanowi, że zwierzchni nadzór nad sądami wojskowymi w zakresie ich organizacji i działalności administracyjnej sprawuje minister sprawiedliwości. Jednak przepis ten, podobnie jak i pozostałe jednostki redakcyjne nowelizowanej ustawy, nie precyzuje ani trybu, ani też form sprawowania tego nadzoru.

Opiniowana ustawa przenosi na grunt ustawy o sądach wojskowych odpowiednie rozwiązania i zarazem doprecyzowuje regulacje dotyczące środków nadzoru administracyjnego. W szczególności kompetencja sprowadzająca się do uchylania zarządzeń administracyjnych niezgodnych z prawem lub naruszających sprawność postępowania sądowego lub z innych powodów niecelowych przysługiwać będzie od tej pory jedynie prezesom sądów wojskowych. To samo odnosi się do zwrócenia uwagi konkretnemu sędziemu w razie stwierdzenia uchybienia sprawności postępowania sądowego. Ponadto dookreślone zostały formy sprawowania wewnętrznego nadzoru administracyjnego, w tym zasady przeprowadzania wizytacji oraz lustracji sądu lub wydziału sądu, jak również środki, które mogą być wykorzystywane w ramach nadzoru zewnętrznego.

Ustawa przyznaje organowi samorządu sędziowskiego, jakim jest Zgromadzenie Sędziów Sądów Wojskowych, prawo wyrażania opinii o kandydatach na stanowiska prezesów sądów wojskowych. Rozwiązanie to również jest wzorowane na ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych, która to ustawa przewiduje udział organów samorządu sędziowskiego oraz przedstawicielskich gremiów sędziowskich tworzonych w sądach najniższego szczebla. Dodatkowo ustawa uściśla procedurę powoływania prezesów sądów wojskowych i ich zastępców przez wskazanie terminów na wyrażenie stanowiska odnośnie do kandydatury przedstawionej przez ministra sprawiedliwości oraz przez określenie skutków wydania negatywnej opinii o kandydacie na prezesa lub niewydania opinii o takim kandydacie.

Wysoka Izbo, w trakcie prac komisji nad tą nowelizacją ustawy przez naszych legislatorów zostało zgłoszonych siedem poprawek; wszystkie zostały zaakceptowane przez ministerstwo, a następnie pozytywnie przegłosowane przez komisję. Tak że komisja rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie ustawy wraz z tymi siedmioma poprawkami. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej

A teraz poproszę pana senatora Wojciecha Skurkiewicza, aby przedstawił sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej, której przewodniczy.

Senator Sprawozdawca Wojciech Skurkiewicz:

Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.

Wysoka Izbo, pan senator Pociej przedstawił już, czego ta ustawa dotyczy. Ja chciałbym przekazać informację o przebiegu posiedzenia senackiej Komisji Obrony Narodowej. Senacka Komisja Obrony Narodowej nad ustawą o zmianie ustawy o ustroju sądów wojskowych obradowała w dniu 1 września. Senatorowie zaproponowali siedem poprawek do tego aktu prawnego. Te siedem poprawek znajduje się w druku nr 1050 B. Ustawa nie wzbudziła kontrowersji na posiedzeniu komisji. Mam nadzieję, że tak będzie również na posiedzeniu Izby. Dziękuję.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Zapytania i odpowiedzi

Obecnie senatorowie mogą zadawać panom senatorom sprawozdawcom trwające nie dłużej niż minutę zapytania w sprawie przedmiotowej ustawy.

Pan senator Matusiewicz, bardzo proszę.

Senator Andrzej Matusiewicz:

Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.

Ja mam pytanie do obu panów senatorów sprawozdawców. Chodzi o nowe uprawnienie ministra sprawiedliwości do żądania akt postępowania w zasadzie na każdym etapie tego postępowania w celu ustalenia, czy istnieją przesłanki do wszczęcia postepowania administracyjnego w stosunku do sędziego. Wiemy, że ta sprawa w środowiskach prawniczych budzi określone wątpliwości. To dotyczy kwestii niezawisłości sędziego. Czy była dyskusja na ten temat w obu komisjach, czy po prostu państwo to zaakceptowaliście jako rzecz niebudzącą wątpliwości?

Senator Wojciech Skurkiewicz:

Panie Senatorze, na posiedzeniu Komisji Obrony Narodowej dyskusji na ten temat nie było. Jedyna kwestia, która zaznaczyła się w dyskusji, dotyczyła art. 1 pkt 7 dotyczącego art. 15 ustawy. Tam jest między innymi mowa o tym, że po upływie pięciu lat od dnia zwrócenia uwagi w trybie określonym w §4 lub §5 ulega ona zatarciu. Ta sprawa wywołała pewnego rodzaju kontrowersje. Propozycja ze strony zarówno ministerstwa, jak i Biura Legislacyjnego była taka, żeby taki mechanizm stosować również w przypadku innych sędziów, nie tylko prezesów sądów, czyli żeby ta uwaga ulegała zatarciu w przypadku sędziów w ogóle. Takie rozwiązanie nie znalazło się jednak w zestawieniu poprawek. Tak że tylko ta jedna kontrowersja… tylko ta jedna sprawa wywołała dyskusję na posiedzeniu komisji.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Senator Pociej.

Senator Aleksander Pociej:

Panie Senatorze, ta sprawa jest znana, ale na posiedzeniu komisji nie było na ten temat nic powiedziane.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Może pan minister się później do tego odniesie.

Więcej pytań nie ma, Panowie Senatorowie. Dziękuję bardzo.

Projekt tej ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister sprawiedliwości.

Czy pan minister, Wojciech Hajduk, chciałby zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko rządu? Może odniesie się również do wątpliwości przedstawionej przez pana senatora Matusiewicza…

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Wojciech Hajduk:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Sprawa wglądu przez ministra do akt sądowych od pewnego czasu budzi kontrowersje, w szczególności od czasu noweli, która weszła w życie w 2012 r. W przepisach ustawy o ustroju sadów powszechnych, które są niejako wzorem dla rozwiązań przyjmowanych obecnie do ustawy o ustroju sądów wojskowych, takie upoważnienie ministra jest. Ten przepis został poddany kontroli Trybunału Konstytucyjnego. Termin, w którym Trybunał rozstrzygnie tę kwestię, został wyznaczony na dzień 1 października. Dziękuję.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Nie ma więcej pytań do pana ministra. Dziękuję bardzo.

Otwarcie dyskusji

Otwieram dyskusję.

Bardzo proszę pana senatora Zientarskiego o zabranie głosu.

Senator Piotr Zientarski:

Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo!

Zgodnie z art. 1 pkt 11 ustawy nowelizacyjnej – Prawo o ustroju sądów wojskowych dodany został §6 w brzmieniu: „Jeżeli swoją kandydaturę zgłosiła osoba, która nie spełnia warunków wymaganych do objęcia stanowiska sędziego sądu wojskowego, o których mowa w art. 22 §1 pkt 1 i 3–7, albo zgłoszenie nastąpiło po upływie terminu, Minister Sprawiedliwości zawiadamia zgłaszającego o pozostawieniu zgłoszenia bez rozpatrzenia i podaje przyczynę pozostawienia zgłoszenia bez rozpatrzenia. Osoba, której zgłoszenie pozostawiono bez rozpatrzenia, może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, złożyć pisemne zastrzeżenie. Jeżeli Minister Sprawiedliwości nie uwzględni zastrzeżenia, niezwłocznie przekazuje je wraz ze zgłoszeniem Krajowej Radzie Sądownictwa. O pozostawieniu zgłoszenia bez rozpatrzenia rozstrzyga Krajowa Rada Sądownictwa”.

Ta regulacja nie pozwala pozostawić zgłoszenia bez rozpatrzenia w przypadku, gdy kandydat zgłosił swoją kandydaturę na więcej niż jedno stanowisko sędziowskie, pomimo tego, że art. 70 §1 obecnie obowiązującej ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych… Jest odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 57 §1 ustawy o ustroju sądów powszechnych, który stanowi, że każdy, kto spełnia warunki do objęcia stanowiska sędziego sądu powszechnego, o którym mowa w art. 55 §2, może zgłosić swoją kandydaturę na jedno stanowisko sędziowskie w terminie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia, o którym mowa w art. 56 §3. W związku z tym istnieje ustawowy zakaz zgłaszania się kandydatów na więcej niż jedno stanowisko sędziowskie, natomiast nie ma przepisu pozwalającego na pozostawienie drugiego i kolejnych zgłoszeń bez rozpatrzenia, to jest rozwiązania analogicznego do przyjętego w art. 57ac §2 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych. Jest więc potrzeba uzupełnienia art. 1 pkt 11 ustawy nowelizacyjnej o możliwość pozostawienia kolejnych zgłoszeń kandydata bez rozpatrzenia. §6 powinien brzmieć następująco: jeżeli swoją kandydaturę zgłosiła osoba, która nie spełnia warunków wymaganych do objęcia stanowiska sędziego sądu wojskowego, o których mowa w art. 22 §1 pkt 1 i 3–7, albo zgłoszenie nastąpiło po upływie terminu… I tutaj trzeba dodać: albo wobec zgłaszającego kandydaturę toczy się inne postępowanie w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim. I później już będzie to, co jest teraz, że minister sprawiedliwości zawiadamia itd., według dotychczasowego brzmienia. Wprowadzając tę modyfikację należy także wprowadzić do ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych postanowienia określające datę wszczęcia i zakończenia postępowania wywołanego zgłoszeniem kandydata, aby z ustawy wynikało, kiedy kandydat może złożyć kolejne zgłoszenie. W ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych kwestia ta została uregulowana w art. 57aa §4.

Dlatego też, jako członek Krajowej Rady Sądownictwa w porozumieniu z Krajową Radą Sądownictwa, złożyłem już stosowne dwie poprawki. Ten wniosek podpisała pani senator Sztark, która też jest członkiem Krajowej Rady Sądownictwa. Są to poprawki o charakterze legislacyjnym.

Przy okazji bardzo bym prosił, żeby pan marszałek zobowiązał komisję praw człowieka do ustosunkowania się do tych poprawek, żeby była możliwość głosowania nad nimi na tym posiedzeniu.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze. Tak się stanie, bo to przecież projekt, który dotarł do nas z Sejmu. Tutaj nie trzeba nawet składać specjalnych wniosków, to będzie wynikało z biegu wydarzeń.

Czy są jeszcze głosy w dyskusji? Nie ma.

Zatem informuję, że lista mówców została wyczerpana i zamykam…

Aha, informuję też, że stało się tak, jak się stało, to znaczy, że pan senator Piotr Zientarski wraz z panią senator Anną Sztark złożyli wniosek o charakterze legislacyjnym na piśmie.

Zamknięcie dyskusji

Zamykam dyskusję.

Wystąpienie przedstawiciela rządu

Czy pan minister chciałby się odnieść do tego wniosku?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Wojciech Hajduk:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Istotnie tej regulacji zabrakło w projekcie. Musimy mieć świadomość faktu, że sędziów wojskowych w skali kraju jest pięćdziesięciu kilku, są dwa sądy okręgowe, siedem sądów garnizonowych, a więc ta grupa jest bardzo niewielka i pracuje w specyficznych warunkach, w innych warunkach niż sądy powszechne. Ale oczywiście ten przepis jest zamieszczony w ustawie o ustroju sądów powszechnych i nie da się wykluczyć, że zdarzy się sytuacja, w której miałby zastosowanie również dla kandydujących na stanowiska sędziów sądów wojskowych. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Z uwagi na zaistniały stan rzeczy proszę Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisję Obrony Narodowej o ustosunkowanie się do przedstawionych wniosków i przygotowanie wspólnego sprawozdania.

Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.

Punkt 10. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziesiątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 1042, a sprawozdanie komisji, które w imieniu Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji przedstawi Izbie pan senator Bohdan Paszkowski, znajdą państwo w druku nr 1042 A.

Pragnę powitać pana ministra Wojciecha Węgrzyna, podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości.

Sprawozdanie połączonych Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji

Wywołanego pana senatora bardzo proszę o przedstawienie sprawozdania tych dwóch komisji.

Senator Sprawozdawca Bohdan Paszkowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisja Ustawodawcza pochyliły się nad tą ustawą na swoim posiedzeniu w dniu 27 sierpnia 2015 r. Ponieważ był to projekt senacki, ustawa była już znana senatorom, a w związku z tym po wysłuchaniu kwestii dotyczących zmian, które zostały dokonane w Sejmie, myśmy bez większych dyskusji tę ustawę zaaprobowali. I wnosimy do Wysokiego Senatu, aby przyjąć ją bez poprawek.

Tylko gwoli przypomnienia stwierdzę, że ta ustawa, jak mówiłem, była inicjatywą senacką, a inspiracją do jej przedłożenia jako projektu przez Senat była informacja pani rzecznik praw obywatelskich. Wskazywała ona na to, że obowiązująca ustawa w zakresie praw osób, które są ofiarami przestępstw, jest nieadekwatna do sytuacji, a nawet niezgodna z przepisami i odpowiedniej dyrektywy Rady Europy, i konwencji europejskiej o kompensacie dla ofiar przestępstw popełnionych z użyciem przemocy z 1983 r.

Przypominam, że w tejże ustawie myśmy odeszli od stwierdzenia, że kompensata przysługuje tylko ofiarom przestępstw. Używamy tutaj, co znalazło swoje odzwierciedlenie i w tytule, i w treści ustawy, określenia, że chodzi o ofiary czynów zabronionych. Rozszerzyliśmy krąg osób uprawnionych, którym kompensata będzie przysługiwała, bo oprócz ofiar przestępstw będzie ona przysługiwała również ich osobom najbliższym. Odeszliśmy od obecnie obowiązującego warunku, że osoby bliskie muszą być na utrzymaniu ofiary. W nowej ustawie takiego wymogu nie będzie. Zwiększyliśmy wysokość kompensaty z 12 tysięcy zł do 25 tysięcy zł, a w przypadku śmierci ofiary do 60 tysięcy zł. Doprecyzowane zostały przesłanki, kiedy ta kompensata ofierze nie przysługuje, kto jest organem właściwym do rozpatrzenia kompensaty; tutaj też nastąpiły pewne zmiany. Określono, co powinien zawierać wniosek o kompensatę, kto jest organem pomocniczym. Zmieniono również odpowiednio artykuły w ustawie – Kodeks postępowania cywilnego; to dotyczy możliwości wnoszenia o zabezpieczenie w postępowaniu cywilnym tego roszczenia. Wprowadzono też w ustawie o kosztach sądowych przepis, który osobę ubiegającą się o kompensatę zwalnia z ponoszenia kosztów sądowych.

W związku z tym wnoszę do Wysokiej Izby, aby tę ustawę przegłosować zgodnie z wnioskiem połączonych komisji.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do pana senatora Bohdana Paszkowskiego, senatora sprawozdawcy.

Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Nie.

Projekt tej ustawy został wniesiony przez Senat, tak jak wspomniał pan senator Paszkowski. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister sprawiedliwości.

Wystąpienie przedstawiciela rządu

Czy pan minister Węgrzyn pragnie zabrać głos w tej sprawie?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Wojciech Węgrzyn:

Panie Marszałku, chciałbym tylko powiedzieć, że popieramy wniosek o przyjęcie tej ustawy bez poprawek.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać panu ministrowi pytanie w związku z tą ustawą? Nie.

Otwarcie dyskusji

Zatem otwieram dyskusję.

Informuję, że nikt z państwa senatorów do głosu się nie zapisał.

Zamknięcie dyskusji

Zamykam dyskusję.

Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.

Punkt 11. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu jedenastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 1040, a sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej znajdą państwo senatorowie w drukach nr 1040 A i 1040 B.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi reprezentuje pan minister Tadeusz Nalewajk; bardzo serdecznie witam pana ministra.

Sprawozdanie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej

A pana senatora Waldemara Kraskę uprzejmie proszę o przedstawienie sprawozdania Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej o przedmiotowej ustawie.

Senator Sprawozdawca Waldemar Kraska:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej spotkała się 1 września 2015 r. na posiedzeniu, na którym zajęła się ustawą o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Ustawa ta została przyjęta przez Sejm 5 sierpnia 2015 r. Dotyczy ona osób, które sprawują stałą opiekę nad dzieckiem lub osobą niepełnosprawną oraz nie są aktywne zawodowo, to znaczy nie podejmują zatrudnienia lub rezygnują z niego w celu sprawowania tej opieki, i korzystają z pieniężnych świadczeń opiekuńczych przewidzianych w ustawie o świadczeniach rodzinnych, to znaczy ze specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego, albo ze świadczenia dla opiekunów na podstawie ustawy z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Przyznanie tych świadczeń oznacza jednocześnie objęcie ubezpieczeniem społecznym w systemie powszechnym, czyli w ZUS, i łączy się z opłacaniem za te osoby składek społecznych przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Od 15 maja 2014 r. ustawa o świadczeniach rodzinnych przesądziła wprost o prawie do wymienionych świadczeń także dla rolników – o ile oczywiście zaprzestaną prowadzenia gospodarstwa rolnego – a także dla ich małżonków lub domowników, jeżeli potwierdzą zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa w oświadczeniu złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej. Regulacja ta była odpowiedzią na spory interpretacyjne co do prawa rolników do świadczeń związanych z opieką nad osobami niepełnosprawnymi, gdyż wiele instytucji inaczej czy nawet, można powiedzieć, różnie interpretowało te przepisy.

Przyjęta przez Sejm 5 sierpnia 2015 r. ustawa ma na celu wyjście naprzeciw rolnikom w tej sytuacji, która zaistniała w okresie ich ubezpieczenia społecznego w KRUS, to jest wyłączeniem ich z ubezpieczenia społecznego rolników z powodu spełniania warunków do objęcia ich innym ubezpieczeniem społecznym. Wprowadza się dla osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekunów osób niepełnosprawnych możliwość dokonania wyboru ubezpieczenia w okresie pobierania świadczeń w ZUS lub KRUS albo rezygnacji z ubezpieczenia w ZUS i powrót do ubezpieczenia w KRUS, w przypadku osób pobierających już świadczenia.

W czasie obrad komisja nie wniosła zastrzeżeń do omawianej tu ustawy, przyjęła ją jednogłośnie i prosi Wysoki Senat o przyjęcie jej bez poprawek. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Teraz proszę pana senatora Przemysława Błaszczyka, aby przedstawił sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotyczące przedmiotowej ustawy.

Senator Sprawozdawca Przemysław Błaszczyk:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła wspomnianą ustawę na posiedzeniu w dniu 1 września 2015 r. Ustawa była oczekiwana, zmiany były oczekiwane, podczas obrad komisji nie było żadnych kontrowersji. Kolega senator Kraska bardzo szczegółowo przedstawił omawianą ustawę. Powiem tylko, że komisja przyjęła jedną poprawkę. Ma ona na celu umożliwienie rolnikom podjęcia pracy za połowę minimalnego wynagrodzenia bez, że tak powiem, wypadnięcia z KRUS w związku z zawarciem umowy o pracę. Myślę, że ta poprawka idzie w dobrym kierunku. Chodzi o to, aby rolnicy mogli dorobić do nieraz niewielkich dochodów, jakie są w rolnictwie, szczególnie w gospodarstwach niskotowarowych. Ponadto przyjęcie tej poprawki pozwoli środowiskom rolniczym związanym ze strażą świadczenie umów o pracę, związanych nieraz z prowadzeniem pojazdów, wozów bojowych; takie umowy są zawierane na niewielkie kwoty. I myślę, że przyjęcie wspomnianej poprawki również pozwoli rozwiązać wiele problemów z umowami o pracę i funkcjonowaniem w systemie ubezpieczeń rolniczych KRUS. I proszę o przyjęcie ustawy wraz z tą poprawką. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Sprawozdanie mniejszości Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Teraz proszę pana senatora Marka Konopkę o przedstawienie wniosku mniejszości Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Bardzo proszę.

Senator Sprawozdawca Marek Konopka:

Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Panie Ministrze!

Oczywiście poprawka, która została zgłoszona przez pana senatora Błaszczaka…

(Wicemarszałek Jan Wyrowiński: Błaszczyka.)

Błaszczyka, przepraszam… Poprawka, która została zgłoszona przez komisję, jest uzasadniona, ale pani legislator stwierdziła, że wykracza ona poza materię ustawy. Tak więc zgłosiłem wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Zapytania i odpowiedzi

Czy są pytania do panów senatorów sprawozdawców i senatora sprawozdawcy mniejszości? Nie.

A, przepraszam, jest pytanie.

Pan senator Andrzej Matusiewicz, bardzo proszę.

Senator Andrzej Matusiewicz:

Dziękuję bardzo.

Ja mam pytanie do trzech panów senatorów. Chodzi o okres vacatio legis. Termin wejścia ustawy w życie to 1 października. Dziś jest 4 września. No a jeszcze dochodzi konstytucyjny termin dla pana prezydenta… To wykracza poza okres do 1 października. Czy była na ten temat dyskusja i czy ewentualnie są jakieś poprawki poszczególnych komisji we wspomnianym zakresie? Czy to przeszło tak…

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Kraska.

Senator Waldemar Kraska:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Panie Senatorze, tak, jedna z uwag legislatora dotyczyła właśnie kwestii dość krótkiego okresu vacatio legis, ale komisja doszła do wniosku, że jeżeli ustawa zostanie przyjęta bez poprawek, to jest nadzieja, że pan prezydent zdąży i podpisze tę ustawę.

(Wicemarszałek Jan Wyrowiński: Jest nadzieja.)

(Senator Andrzej Matusiewicz: Czy nie uważa pan, Panie Senatorze, że w taki sposób Senat, można powiedzieć, skraca prezydentowi konstytucyjny…)

Panie Senatorze, ustawa jest potrzebna i zostaliśmy, jak zawsze, postawieni trochę pod ścianą, tak więc myślę, że pan prezydent też stanie na wysokości zadania i zdąży wspomnianą ustawę podpisać.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Wraz z senatorami…

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Projekt ustawy został wniesiony przez posłów. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister rolnictwa i rozwoju wsi, pan Tadeusz Nalewajk.

Czy pan minister chciałby zabrać głos w tej sprawie?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Tadeusz Nalewajk: Nie, dziękuję.)

Rozumiem.

Czy są pytania do pana ministra w związku z tą ustawą?

(Głos z sali: Są.)

(Jerzy Chróścikowski: Ja mam pytanie.)

Jest pytanie, tak że zapraszam, Panie Ministrze. Nie uchroni się pan przed…

Pan senator Jerzy Chróścikowski chce zadać pytanie.

Bardzo proszę, Panie Przewodniczący.

Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Marszałku, Panie Ministrze, moje pytanie wynika z wcześniejszego pytania pana senatora Andrzeja Matusiewicza, który pytał o to, czy prezydent będzie miał czas na podpisanie… W związku z tym mam pytanie, czy przesunięcie terminu vacatio legis wiąże się z jakimś rozwiązaniem prawnym, które zmuszałoby do tego, że ten termin byłby obligatoryjny, a nie zmieniany?

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję.

Czy są jeszcze inne pytanie do pana ministra? Nie widzę.

Panie Ministrze, bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Tadeusz Nalewajk:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący, Wysoki Senacie, skoro zostałem wywołany do tablicy, to, jeśli mogę, powiem dwa słowa o samej ustawie.

(Wicemarszałek Jan Wyrowiński: Może pan, oczywiście.)

Stanowisko rządu, które reprezentuję, jest zdecydowanie za przyjęciem ustawy, którą Sejm uchwalił na początku sierpnia. Dlaczego? Jest to, jak myślę, oczekiwane – takie są szacunki KRUS – przez ponad sześć tysięcy naszych mieszkańców… Tak jak mówię, kwestia wyroku NSA… Zaprzestanie działalności rolniczej wiązało się dotychczas z wypadnięciem z KRUS. Dzisiejsza propozycja, czyli ustawa sejmowa, daje możliwość, tak jak mówił pan senator sprawozdawca, wyboru tejże formy.

Druga kwestia, mówiłem o tym również na posiedzeniu komisji rolnictwa. Jesteśmy przeciwni, żeby rozszerzać to o umowy… Chcę przypomnieć, że kwestia umów-zleceń, która została przez parlament, i przez Sejm, i przez Senat, uchwalona… To dotyczyło umów-zleceń i była abolicja. My jednak uważamy… Zresztą pani legislator powiedziała, że to wykracza poza ramy ustawy procedowanej w tej chwili , ale byłaby to furtka… Powiem inaczej: my chcemy, żeby polscy rolnicy mieli oddzielny system emerytalno-rentowy. I dlatego my musimy chronić i nie dawać furtek, możliwości wejścia w ten system. Chcę przypomnieć, że jest art. 5b, który daje możliwość prowadzenia działalności gospodarczej innej niż rolnicza i pozostawania w systemie. Inna kwestia. Mamy w polskim systemie problem z nazewnictwem, z określeniem, co to jest wolny zawód, i, powiedziałbym, z wchodzeniem pewnych, jak myślę, nie do końca uprawnionych obywateli do systemu emerytalno-rentowego ubezpieczeń społecznych rolników. I dlatego – ja mówiłem o tym również na posiedzeniu komisji rolnictwa – jesteśmy przeciwni tej poprawce, którą przyjęła komisja rolnictwa. Daje ona możliwość, jak powiedziałem, furtki, tego, żeby ten system, że tak powiem, się rozchodził, a nie był tylko i wyłącznie dla rolników.

Teraz bardzo ważna kwestia. Nie, Panie Senatorze, to nie rodzi konsekwencji… Z tego, co pamiętam, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ma dwadzieścia jeden dni na podpisanie tejże ustawy, która wyjdzie z Senatu. Jeżeli ona wyjdzie bez poprawek, to od razu z Senatu idzie… Sejm uchwalił ją, tak jak powiedziałem, na początku sierpnia. No i oczywiście mamy przykład z ostatnich dni, że ustawy, które były kontrowersyjne, na przykład ustawę o ustroju rolnym, prezydent podpisał. Ta ustawa nie była kontrowersyjna, jeśli chodzi o samo rozstrzygnięcie, bo wszyscy byliśmy za tym, żeby ten nowy system prawodawstwa wprowadzić od 1 października, tak aby ci, którzy będą składać wnioski, byli już objęci nowym rozwiązaniem prawnym. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję.

Nie ma więcej pytań.

Panie Ministrze, bardzo dziękuję.

Otwarcie dyskusji

Otwieram dyskusję.

Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Józefa Zająca, a potem pana senatora Jerzego Chróścikowskiego.

Bardzo proszę.

Senator Józef Zając:

Panie Marszałku! Panie Ministrze!

Pragnę wyrazić pełną aprobatę dla ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która stanowi jeden z punktów dzisiejszych obrad. Prezentowany projekt ustawy stanowi odpowiedź na szereg postulatów zgłaszanych przez miejskie ośrodki pomocy rodzinie. Te ośrodki wskazywały na to, iż obowiązujące aktualnie przepisy są krzywdzące dla osób ubezpieczonych w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Zwracano uwagę, iż w części ośrodków rolnicy rezygnują ze starania się o świadczenia opiekuńcze, ponieważ nie chcą utracić ubezpieczenia w KRUS. Warto tu przypomnieć, iż aby rolnik, małżonek rolnika czy domownik mógł ubiegać się o zasiłek opiekuńczy, musi zrezygnować z prowadzenia gospodarstwa rolnego i wykonywania w nim pracy. Tak samo jest ze świadczeniem pielęgnacyjnym oraz zasiłkiem dla opiekunów przyznawanymi w związku z zakończeniem aktywności zawodowej spowodowanym koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Rezygnację potwierdza w oświadczeniu złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Rezultatem zaprzestania prowadzenia działalności jest wyrejestrowanie z KRUS. Za świadczeniobiorców gmina opłaca z budżetu państwa składki do ZUS na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, tyle że emerytury z ZUS dla tych osób będą niższe od tych z KRUS o odpowiedni procent, składki opłaca się bowiem od wysokości uzyskiwanych świadczeń. Opiekunowie nie mogą więc liczyć na wyższą emeryturę z ZUS niż minimalna, która jest ponad 10% niższa od tej wypłacanej z KRUS. Co prawda świadczenia rodzinne są przyznawane na wniosek osoby zainteresowanej, a nie urzędu, jednak należy pamiętać, że państwo ma służyć obywatelom, którzy podejmując decyzję o złożeniu wniosku o zasiłek opiekuńczy, mogą nie być w pełni świadomi konsekwencji tego działania.

Mając to na uwadze, chciałbym jeszcze raz wyrazić poparcie dla projektu ustawy mającej na celu eliminację przepisów krzywdzących osoby ubezpieczone w KRUS i chcących skorzystać z uprawnień danych im przepisami ustawy o świadczeniach rodzinnych. Z drugiej jednak strony chciałbym zwrócić uwagę, iż projekt ustawy, której cel był tożsamy z dzisiaj prezentowaną, został złożony do laski marszałkowskiej w dniu 12 marca 2015 r., ale niestety 7 maja 2015 r. po wycofaniu podpisów poparcia został wycofany z dalszego procedowania. Szkoda więc, że to nie senatorowie mogą poczuć się w pełni inicjatorami rozwiązania ważnego problemu, który dotyczy osób ubezpieczonych w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, ale posłowie, którzy omawiany projekt złożyli w dniu 15 maja. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Bardzo proszę teraz pana senatora Jerzego Chróścikowskiego.

Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Dzisiaj w ramach debaty nad ustawą o zmianie ustawy o ubezpieczeniach społecznych rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych muszę wyrazić podziękowanie za propozycję wprowadzenia tej ustawy. Pamiętam, że wielokrotnie występowaliśmy w tej sprawie, zgłaszaliśmy, że ten problem trzeba rozwiązać. Rolnicy tracili możliwość ubezpieczenia w KRUS, a to była dla nich potężna strata – i ten okres już im nie będzie zaliczony, a wiemy, jak działa system krusowski, że liczą się lata; do systemu krusowskiego nie zlicza się lat zaliczonych w ZUS. Tak że rolnicy są pozbawieni tego uprawnienia. Rząd wielokrotnie obiecywał, że to uprawnienie przywróci, że takie samo prawo będzie zarówno dla tych rolników, którzy są ubezpieczeni w KRUS, jak i tych, którzy są ubezpieczeni w ZUS. Niestety to trwało dość długo, ale dobrze, że jest to rozwiązanie. Ja składałem oświadczenie w tej sprawie i do KRUS, i do rządu. Dobrze, że dzisiaj jest już finał tej sprawy, że możemy to zrealizować, żeby rolnicy w końcu…

Wrócę do poprawki zgłoszonej przez pana senatora Błaszczyka na posiedzeniu komisji, która teraz przybrała charakter już poprawki komisyjnej. Uważam, że ta poprawka jest zasadna, żeby ją wprowadzić, bo powinno się dać taką możliwość rolnikom, którzy naprawdę mają umowy na niewielkie pieniądze, bo przecież tam nie chodzi o wielkie kwoty. Dobrze byłoby dopuścić taką możliwość, żeby rolnicy mogli wykonywać usługi… Na przykład kierowca ochotniczej straży, który jest zatrudniony na niepełny etat, bo to jest jego tylko doraźna działalność, jednak wypada z KRUS. Myślę, że warto o tym rozmawiać, warto tę poprawkę rozważyć. Dzisiaj Platforma pewnie nie poprze tej poprawki, tu jest kwestia konstytucyjności, ale trzeba to rozważyć, jeżeli nie teraz, to w przyszłości, gdyż trzeba ten system uregulować.

Chcę zwrócić uwagę, że wielokrotnie dyskutowaliśmy na temat systemu KRUS. Wiele jest takich głosów, ze strony tak polityków, jak i finansistów, które mówią, że KRUS należy zlikwidować. Ja mówię wprost: KRUS należy utrzymać i należy go dostosować. Jest to system oparty o system europejski, w części o rozwiązania francuskie. Taki model został wprowadzony, ale we Francji jest dopuszczone łączenie i kto należy do tego francuskiego systemu rolniczego, ma możliwość łączenia tych rzeczy. Więc trzeba się zastanowić, czy rzeczywiście w Polsce w systemie KRUS nie należałoby zastosować także takich rozwiązań francuskich. Ale to nie jest sprawa na dzisiejszą debatę. Ja tylko sygnalizuję, że takie rozwiązania istnieją w innych krajach, w związku z tym nie bójmy się rozwiązań europejskich. To tyle.

Proszę o poparcie tej poprawki senackiej, jeżeli to jest możliwe, a jeśli nie, to proszę, aby rząd to rozważył i ewentualnie w perspektywie przygotował rozwiązania, które będą konstytucyjne. Dziękuję.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Informuję, że lista mówców została wyczerpana.

Zamknięcie dyskusji

Zamykam dyskusję.

W dyskusji senatorowie nie zgłosili wniosków o charakterze legislacyjnym, ale – tak jak tu mieliśmy okazję usłyszeć – komisje przedstawiły odmienne wnioski. Proszę zatem Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisję Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej o ustosunkowanie się do przedstawionych wniosków i przygotowanie wspólnego sprawozdania.

Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.

Punkt 12. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz niektórych innych ustaw

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwunastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz niektórych innych ustaw.

Pragnę powitać panią minister Elżbietę Seredyn, podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Witam serdecznie panią minister.

Przedmiotem naszych obrad będzie ustawa o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz niektórych innych ustaw.

Tekst tej ustawy zawarty jest w druku nr 1041, a sprawozdania Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej znajdą państwo senatorowie odpowiednio w drukach nr 1041 A i 1041 B.

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej

Bardzo proszę panią senator Marię Koc o przedstawienie sprawozdania Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.

Senator Sprawozdawca Maria Koc:

Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo!

Pragnę przedstawić sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w sprawie uchwalonej przez Sejm w dniu 5 sierpnia 2015 r. ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz niektórych innych ustaw.

Zasadniczym celem nowelizacji ustawy o zatrudnieniu socjalnym jest uwzględnienie uwag zgłoszonych między innymi przez organizatorów centrów oraz klubów integracji społecznej, a także wypełnienie postulatów formułowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli.

Zmiany dotyczą między innymi zakresu podmiotowego ustawy, jej zapisy będą stosowane także w odniesieniu do osób uzależnionych od alkoholu, narkotyków oraz innych środków odurzających bez konieczności ukończenia leczenia odwykowego. W ustawie doprecyzowano przepisy określające sposób naliczania dotacji otrzymywanej przez centra oraz wprowadzono zmiany w odniesieniu do niektórych wymogów dotyczących przyznawania lub przedłużania czasu obowiązywania statusu centrom integracji społecznej. Wprowadzone zmiany pozwalają również centrom realizować działania z zakresu integracji społecznej bezrobotnych w celu ich aktywizacji społecznej i zawodowej. Ustawa przewiduje też utworzenie przy ministrze właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego Rady Zatrudnienia Socjalnego jako organu opiniodawczo-doradczego.

Na posiedzeniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej nie wnosiła zastrzeżeń do ustawy, przyjęła ją jednogłośnie bez poprawek i rekomenduje jej przyjęcie przez Wysoki Senat. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Bardzo dziękuję, Pani Senator.

Sprawozdanie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej

A teraz proszę pana senatora Mieczysława Augustyna o przedstawienie sprawozdania Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, której to komisji pan senator przewodniczy.

Senator Sprawozdawca Mieczysław Augustyn:

Panie Marszałku! Pani Minister! Państwo Senatorowie!

Pani senator przed chwilą omówiła główne zmiany, jakie proponowane są w tym przedłożeniu. Ja chciałbym powiedzieć, że na posiedzeniu naszej komisji mówiliśmy o wadze zatrudnienia socjalnego i o potrzebie wprowadzenia tej ustawy. To jest ważne przedłożenie, gdyż proste zasoby na rynku pracy powoli się wyczerpują. W oczekiwaniu na wejście na rynek pracy – każdy z państwa może to sprawdzić w urzędzie pracy – pozostają osoby o bardzo niskich kwalifikacjach i z wielkimi życiowymi problemami. To im potrzebna jest ta przekładnia, ten dłuższy czas, ta specjalna praca. Chodzi o to, żeby oni byli zdolni do wejścia na rynek pracy, bo nie możemy się zgodzić na ich trwałe wykluczenie. Oni już dzisiaj są długotrwale poza rynkiem pracy.

Mamy duże doświadczenia, także dzięki środkom unijnym, w zakresie tworzenia i funkcjonowania klubów integracji społecznej i centrów integracji społecznej. Owocem tych doświadczeń, a także uwzględnienia tych uwag, o których pani senator mówiła, są zmiany zaproponowane w tej ustawie. Pozwolę sobie zwrócić uwagę tylko na niektóre z pośród nich, ale, moim zdaniem, o fundamentalnym znaczeniu. Finansowanie ze środków unijnych właśnie się kończy i stanęliśmy przed problemem utrzymania tych centrów. Wprawdzie jeszcze nie ma tu działań, które nasza komisja być może zamierza w przyszłości podjąć, by zagwarantować kierowanie tam środków marszałków otrzymywanych z koncesji na hurtową sprzedaż alkoholu, ale są tu bardzo poważne zmiany, które pozwolą podnieść kondycję finansową tych ośrodków. Ośrodki te będą mogły korzystać ze środków Funduszu Pracy wtedy, kiedy na mocy właśnie tych zmian będą podejmowały się kształtowania aktywnych postaw w życiu społecznym i zawodowym. Takie działanie wzmocni możliwość ich finansowania. Ludzie, którzy trafiają do centrów, jak mówiłem, często mają wielkie problemy i bardzo często ich dochody podlegają egzekucji. Na mocy tych zmian świadczenia integracyjne nie będą podlegały egzekucji. To po prostu było demotywujące: otrzymywali te świadczenia, a za chwilę podlegały one egzekucji. Jest tu także zmiana dotyczącą sprawy, która jest, że tak powiem, na końcu tej ścieżki. Po centrach mamy spółdzielnie socjalne… Jak wiadomo, one mają już pewne preferencje, jeśli chodzi o zamówienia publiczne, ale to doprecyzowanie, które tutaj jest – w przetargu będzie można zastrzec, że wyłącznie spółdzielnia socjalna będzie mogła, oczywiście na określonych warunkach, wykonywać dane usługi, a tu jest powołanie się i na przepisy unijne, i na ustawę o zamówieniach publicznych – wzmocni sektor zatrudnienia socjalnego. Nasza komisja również poleca przyjęcie tej ustawy bez poprawek.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania. Nie widzę takiej woli.

Projekt tej ustawy został wniesiony przez posłów.

Czy pani minister Elżbieta Seredyn pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy? Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać pani minister pytanie w związku z tą ustawą? Nie widzę zgłoszeń.

Otwarcie dyskusji

Otwieram dyskusję.

Informuję, że nikt z państwa senatorów do niej się nie zapisał.

Dla porządku informuję, że senator Rafał Muchacki złożył swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.

Zamknięcie dyskusji

Zamykam dyskusję.

Informuję Wysoką Izbę, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.

Punkt 13. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu trzynastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw.

Pragnę powitać pana ministra Zdzisława Gawlika, sekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa.

Tekst tej ustawy zawarty jest w druku nr 1044, a sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej, które za moment przedstawi Wysokiej Izbie pan senator Aleksander Pociej, znajdą państwo senatorowie w druku nr 1044 A.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej

Bardzo proszę, Panie Senatorze, o przedstawienie sprawozdania.

Senator Sprawozdawca Aleksander Pociej:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ma na celu usprawnienie funkcjonowania Prokuratorii Generalnej poprzez zminimalizowanie jej nadmiernego obciążania sprawami sądowymi o niewielkim znaczeniu z punktu widzenia ochrony praw lub interesów Skarbu Państwa. Nowelizacja ta przyznaje Prokuratorii Generalnej nową kompetencję – przejmowanie na polecenie prezesa Rady Ministrów zastępstwa procesowego niektórych państwowych osób prawnych za ich zgodą.

Ustawa ta nie wzbudziła żadnych kontrowersji podczas posiedzenia komisji i jednogłośnie została przyjęta bez poprawek. W związku z tym rekomendacja komisji jest taka, aby przyjąć tę ustawę bez poprawek. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do pana senatora Aleksandra Pocieja.

Czy ktoś z państwa senatorów pragnie takie pytanie zadać? Nie widzę zgłoszeń.

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Projekt tej ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister skarbu państwa.

Czy pan minister Zdzisław Gawlik pragnie zabrać głos w sprawie tej ustawy? Dziękuję.

Czy są pytania do pana ministra w związku z tą ustawą? Nie widzę zgłoszeń.

Otwarcie dyskusji

Otwieram dyskusję.

Informuję, że nikt z państwa senatorów do głosu się nie zapisał.

Dla porządku informuję, że pan senator Rafał Muchacki złożył swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.

Zamknięcie dyskusji

Zamykam dyskusję.

Informuję Wysoką Izbę, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.

Dziękuję panu ministrowi za obecność.

Punkt 14. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu czternastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej.

Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 1049, a sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej, które przedstawi za moment pan senator Stanisław Iwan, znajdą państwo senatorowie w druku nr 1049 A.

Pragnę powitać prezes Urzędu Patentowego, panią Alicję Adamczak.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej

Bardzo proszę, Panie Senatorze, o przedstawienie sprawozdania.

Senator Sprawozdawca Stanisław Iwan:

Panie Marszałku! Pani Prezes! Wysoka Izbo!

Komisja Gospodarki Narodowej debatowała o ustawie o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej w dniu 27 sierpnia bieżącego roku i w efekcie swoich obrad rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie dziewiętnastu poprawek.

Kolejność poprawek zawartych w druku nr 1049 A, o którym mówił pan marszałek… Poprawki: pierwsza, druga, trzecia, czwarta, piąta, dziewiąta, dziesiąta, dwunasta, trzynasta, siedemnasta i dziewiętnasta – to są poprawki zaproponowane przez nasze Biuro Legislacyjne. W opinii Biura Legislacyjnego do tejże ustawy takie propozycje są zawarte. W efekcie debaty na posiedzeniu komisji zaistniała potrzeba wprowadzenia dodatkowych poprawek. Stąd też z tych czternastu proponowanych, sugerowanych przez Biuro Legislacyjne ostatecznie zrobiło się dziewiętnaście. Komisja wnosi do Wysokiej Izby o przyjęcie tych poprawek.

Pozwolę sobie powiedzieć parę słów na temat tego, czego ta ustawa dotyczy. Na poprzednim posiedzeniu Senatu zajmowaliśmy się prawem patentowym, a teraz zajmujemy się prawem własności przemysłowej, to jest prawo do znaków towarowych.

Zasadniczym celem tej nowelizacji jest dokonanie zmiany w procedurze uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy, a także określenie przesłanek dla ustania takiej ochrony. Jeżeli chodzi o zmianę tej ustawy, autorom przyświecał cel w postaci usprawnienia systemu rejestracji znaków towarowych oraz obniżenia kosztów jego funkcjonowania. Przyjęte rozwiązania polegające na pewnym uproszczeniu procedury, o której zaraz powiem, mają wpłynąć pozytywnie na konkurencyjność Urzędu Patentowego RP względem organizacji unijnej, jaką jest Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego. O co chodzi? Otóż chodzi o to, że w dotychczasowym stanie prawnym urząd patentowy na wniosek podmiotu, który chce uzyskać prawa ochronne na znak towarowy, zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem musi przeprowadzić badania, i to obowiązkowo. To się nazywa „ex officio”. I to są badania uwzględniające przeszkody bezwzględne wynikające z zapisów prawnych oraz przeszkody względne wynikające z takiego a nie innego stanu zastrzeżeń odnośnie do znaków towarowych. I to jest prawo inne od tego, które generalnie obowiązuje w Unii Europejskiej. W Unii Europejskiej obowiązuje bowiem prawo typu sprzeciwowego. To prawo polega na tym, że odnośne badanie jest uproszczone i decyzję można uzyskać w przyspieszonym tempie, w krótszym czasie, niezwłocznie po przeprowadzeniu badania formalnoprawnego i ocenie przesłanek bezwzględnych. Takim bardzo kluczowym elementem jest także to, że jeżeli nie ma sprzeciwu ze strony tych, którzy posiadają już takie prawo do znaku ochronnego, to nie trzeba przeprowadzać tej całej procedury formalnej związanej właśnie z tym, że jeżeli istnieją gdzieś jakieś inne zastrzeżenia, to trzeba je uwzględniać. Można przyznać prawo do takiego znaku towarowego – a przynajmniej ja tak to zrozumiałem – również wobec zastrzeżenia, że już taki znak istnieje, ale jego właściciel, który wcześniej uzyskał prawo do znaku, w ciągu trzech miesięcy nie zgłosi zastrzeżenia. Konsekwencją jest właśnie potrzeba usystematyzowania wszystkich przesłanek bezwzględnych, w których będzie mowa o tym, kiedy to prawo można przyznać, a kiedy nie.

Dalsza część zmian, już końcowa, dotyczy zakresu pierwszeństwa co do wystawy publicznej. Te zmiany dotyczą przyznawania przywileju pierwszeństwa do uzyskania prawa ochronnego na wzór użytkowy albo prawa rejestracji wzoru przemysłowego odpowiednio wzorom użytkowym i wzorom przemysłowym wystawionym na wystawie krajowej wskazanej przez prezesa urzędu patentowego, nawet gdy jest to wystawa inna niż międzynarodowa oficjalna albo oficjalnie uznawana. Ustawa ma wejść w życie po upływie sześciu miesięcy.

Panie Marszałku, zakończyłem sprawozdanie.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze, za przedstawienie sprawozdania.

Obecnie senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do pana senatora Iwana. Nie ma chętnych.

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

(Senator Stanisław Iwan: Dziękuję.)

Projekt tej ustawy został wniesiony przez posłów.

Wystąpienie przedstawiciela rządu

Czy prezes Urzędu Patentowego, pani Alicja Adamczak, chciałaby zabrać głos?

(Prezes Urzędu Patentowego RP Alicja Adamczak: Jeśli pan marszałek pozwoli, chętnie powiem kilka słów tytułem dopełnienia.)

To bardzo proszę.

(Prezes Urzędu Patentowego RP Alicja Adamczak: Szanowny Panie…)

Bardzo proszę tutaj, na trybunę.

Prezes Urzędu Patentowego RP Alicja Adamczak:

Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Izbo!

Chciałabym przekazać na ręce pana marszałka i Wysokiej Izby serdeczne podziękowania za dotychczasowe prace Senatu związane z wniesieniem poprawek, które dzisiaj Wysoki Senat dyskutuje. One są bezwzględnie potrzebne i zmierzają przede wszystkim do ujednolicenia nomenklatury, która jest przyjęta we wcześniejszej części ustawy. Tym samym zapewniona jest spójność terminologii, która w tej chwili jest przewidziana w dyskutowanej ustawie, oraz terminologii w ustawie, która obowiązuje do tej pory.

Istotna jest również wdzięczność wszystkich, jak sądzę, podmiotów reprezentujących gospodarkę, które bardzo często w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zgłaszają znaki towarowe do ochrony. Zmiany będą na pewno obfitowały zwiększoną liczbą zgłoszeń do Urzędu Patentowego RP i wyborem polskiej, krajowej procedury, a nie procedury przed Urzędem Harmonizacji Rynku Wewnętrznego, OHIM, który mieści się w Alicante w Hiszpanii, z tego względu, że procedura przed krajowym urzędem jest znacznie tańsza, kosztuje 500 zł w przypadku zgłoszenia drogą elektroniczną, podczas gdy w OHIM jest to 900 euro w przypadku właśnie zgłoszenia drogą elektroniczną. Bo do tej pory nasi zgłaszający często wybierali drogę uzyskania ochrony na znak towarowy poprzez zgłoszenie właśnie do OHIM ze względu na to, że obowiązująca tam procedura była tak łatwa, tak prosta i tak szybka, że mogli uzyskać ochronę w ciągu pół roku, podczas gdy procedura przed polskim Urzędem Patentowym ze względów właśnie na stopień skomplikowania trwała mniej więcej rok i dwa miesiące. Teraz nasi zgłaszający będą mogli uzyskać prawa w Polsce najpóźniej w ciągu właśnie pół roku, co wpłynie nie tylko na czas oczekiwania, ale również na skuteczność tej ochrony, która będzie znacznie szybsza, i oczywiście potani istotnie koszty postępowania.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję, Pani Prezes.

(Prezes Urzędu Patentowego RP Alicja Adamczak: Dziękuję bardzo.)

Dziękuję za słowa uznania dla Senatu.

Zapytania i odpowiedzi

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać pani prezes pytanie w związku z przedmiotową ustawą?

Pan senator Robert Dowhan. Bardzo proszę.

Senator Robert Dowhan:

Pierwsze pytanie. Czy zastrzeżenie własności w Alicante jest tak samo ważne jak zastrzeżenie jej w procedurze, która odbywa się teraz w Polsce? I czy nie ma tu na przykład takiego konfliktu, że jedna strona będzie dążyć do zastrzeżenia znaków w Polsce, a druga w Alicante i kto pierwszy ten lepszy? To moje pierwsze pytanie.

I drugie. Nie do końca mogę zrozumieć opinię Biura Legislacyjnego: „uwzględniającego przeszkody bezwzględne oraz przeszkody względne do udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy”. Czym się różni przeszkoda bezwzględna od względnej? Nie jest to szerzej opisane.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Czy są jeszcze pytania do pani prezes? Nie ma.

Pani Prezes, bardzo proszę.

Prezes Urzędu Patentowego RP Alicja Adamczak:

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Z przyjemnością odpowiadam na tak sformułowane przez pana senatora pytania.

Jaka jest relacja pomiędzy trybem wspólnotowym i tak uzyskanymi prawami a prawami uzyskanymi w drodze procedury krajowej przed Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej? Otóż w postępowaniu o udzielenie praw my, jako udzielający praw Urząd Patentowy, musimy wziąć pod uwagę wszystkie prawa, które w Unii Europejskiej zostały zastrzeżone zarówno poprzez OHIM, jak i w trybie postępowań krajowych, bo również to może budzić kolizje, jeśli chodzi o uzyskanie ochrony. Urząd Patentowy musi brać pod uwagę zarówno te prawa, które zostały zgłoszone i zarejestrowane w Polsce, jak i te, które zostały zgłoszone i zarejestrowane w Unii Europejskiej poprzez Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego, OHIM, w Alicante. I odwrotnie: również OHIM musi brać pod uwagę wszystkie prawa, które z pierwszeństwem zostały zgłoszone i zarejestrowane w trybie krajowym. W związku z tym tu musi nastąpić wzajemne poszanowanie i korelacja tych wszystkich znaków, które już istnieją w obrocie bądź będą istniały w obrocie, ze względu na wcześniejsze pierwszeństwo uznane w którejś z tych procedur. Niemniej do tej pory, ze względu na funkcjonujący u nas tryb i inne przeszkody istniejące do momentu uchwalenia projektu zmian, procedura przed Urzędem Harmonizacji Rynku Wewnętrznego była nie tylko bardziej uproszona, ale bardziej liberalna. Przykładowo oznaczało to, że w OHIM można było rejestrować znaki z użyciem nazwy „Polska” bądź przymiotnika „polski” w różnych odmianach, podczas gdy nasza procedura eliminowała taką możliwość. W tej chwili również będzie możliwość użycia w nazwie znaku, w jego wizerunku, nazwy „Polska” i przymiotnika „polski” w różnych odmianach. Bo dochodziło do sytuacji paradoksalnej, że podmioty, które nie miały nic wspólnego z naszym krajem, używały nazwy „Polska” bądź przymiotnika „polski” w odmianie i rejestrowały te znaki w OHIM dla produktów, które nie pochodziły z Polski i nie miały żadnych konotacji z Polską, podczas gdy my odmawialiśmy rejestracji tych znaków, ze względu na przeszkodę właśnie w tym systemie. Teraz nie będzie żadnych kolizji, jest to kwestia solidności procedur i osób je realizujących, zarówno w postępowaniu przed Urzędem Harmonizacji Rynku Wewnętrznego, jak i w Polsce, aby nie dochodziło do nieprawidłowości w funkcjonowaniu tych obydwu systemów. One w tej chwili będą miały takie same przesłanki. My dostosowujemy je praktycznie w pełni do procedury sprzeciwowej, która obowiązuje w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego, w związku z tym tu będzie pełna harmonizacja. Co więcej, w ostatniej fazie, przyjmowania przez Parlament Europejski, jest sprawa zarówno dyrektywy, jak i dwóch rozporządzeń Rady w sprawie trybu sprzeciwowego i innych kwestii związanych z rejestracją znaków towarowych. Ta nasza, dyskutowana w tej chwili regulacja w pełni odpowiada już tym założeniom, które i tak będziemy zobowiązani respektować.

I teraz, jeśli chodzi o drugie pytanie pana senatora, odnośnie do przeszkód bezwzględnych i względnych. Otóż w ustawie – Prawo własności przemysłowej, obowiązującej jeszcze obecnie, są uwzględnione przeszkody bezwzględne i względne. Jedną z przeszkód bezwzględnych był brak zgody na uwzględnienie w znaku towarowym nazwy „Polska”. Nie można nadal, i to będzie należało do przesłanek bezwzględnych, używać godła Polski, tak samo jak godła żadnego innego kraju. Nie będzie można używać wprost barw narodowych, chyba że one będą pewną impresją na temat kolorystyki zastrzeżonej dla naszych barw narodowych, dla flagi. Nie można również używać żadnych oznaczeń, które godziłyby w przekonania religijne i powodowały ubliżenie obyczajom i zwyczajom obowiązującym w danej społeczności. Nie może to być także znak obraźliwy, który będzie godził w pewne zasady i kanony obowiązujące w moralności danego kraju.

Przepraszam tu za określenie, ale przytoczę nazwę znaku, w przypadku którego Urząd Patentowy kilka miesięcy temu odmówił ochrony: „Pożar w burdelu”, dla pewnego kabaretu, który tak się właśnie nazywa. Zarzucono nam, że powinniśmy być bardziej liberalni i absolutnie udzielić ochrony na taki znak. Twierdzimy, że działając w majestacie i z upoważnienia państwa polskiego, nie możemy pozwolić sobie na obrazoburcze określenie tego rodzaju, bo zgodnie ze słownikiem języka polskiego to słowo oznacza to, co oznacza, myślę, że wszyscy państwo doskonale zdają sobie sprawę z wymowy takiego określenia. Sprawa w tej chwili jest w sądzie, ponieważ nasze orzeczenie zostało zaskarżone, ale mamy również wypowiedź Rady Języka Polskiego, która stwierdza, że tradycyjne rozumienie tego pojęcia nadal jest przyjęte i obowiązuje, w związku z tym urząd postąpił słusznie. Niemniej to Wojewódzki Sąd Administracyjny dla miasta Warszawy wkrótce będzie decydował w tej sprawie i mamy nadzieję, że zgodnie z linią Urzędu Patentowego.

Do przeszkód względnych należy między innymi przeszkoda w postaci istniejącego wcześniej prawa udzielonego na rzecz innego podmiotu. W tym momencie, gdy jest to system sprzeciwowy, ta przesłanka będzie brana pod uwagę tylko na podstawie sprzeciwu zgłoszonego przez właściciela takiego prawa.

Niemniej w nowelizowanej ustawie, wniesionej z inicjatywy rządu, w ustawie, która już została opublikowana, istnieje również dopuszczenie możliwości pewnej liberalizacji postępowań o udzielenie ochrony na znak towarowy, przy czym w projekcie ustawy obecnie poddawanym dyskusji zabrakło wielu elementów, które słusznie zostały wniesione pod obrady Sejmu, izby niższej, i Senatu ze względu na to, że postępowanie w tej pierwszej części trwało bardzo długo i ze względów konstytucyjnych nie mogły być wniesione uzupełnienia i poprawki wybiegające poza ramy przyjętego uprzednio projektu ustawy.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Pani Prezes.

Jeżeli można, Pani Prezes, ja mam pytanie.

Senator Jan Wyrowiński:

Jaki procent wniosków w stosunku do całości był rozpatrywany poza Polską, a jaki w pani urzędzie? Jak to się kształtowało?

Prezes Urzędu Patentowego RP Alicja Adamczak:

Już, Panie Marszałku, z przyjemnością odpowiem również na to pytanie. Według danych statystycznych za rok 2014, które wnikliwie badaliśmy, na około szesnaście tysięcy osiemset znaków, które zostały zgłoszone według polskiej procedury, trzy tysiące siedemset zgłoszono do Alicante, podczas gdy w większości przypadków nie było do tego żadnych powodów. Może 20% uzasadnia pójście tą drogą ze względu na to, że te podmioty prowadzą wymianę towarową, interesy gospodarcze poza Polską, ale w pozostałych przypadkach była to działalność lokalna bądź jeszcze w ogóle niepodejmowana i ograniczała się do Polski. W związku z tym szkoda tej energii i środków wydawanych przez polskie podmioty na uzyskiwanie ochrony poza terytorium Polski tylko dlatego, że jest szybciej i prościej.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Jeszcze pan senator Dowhan, bardzo proszę.

Senator Robert Dowhan:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Mam jedno pytanie w związku z tym, co pani powiedziała, bo to mnie bardzo ciekawi. Do tej pory nie można było używać znaku „Polska” dla produktów czy nazw rejestrowanych w Polsce, a w Alicante można było.

(Prezes Urzędu Patentowego RP Alicja Adamczak: Tak.)

Czy dzisiaj, jeżeli jest na przykład zarejestrowany znak „Senat” i ktoś zgłosi się, aby zarejestrować znak „Senat Polska”, to już będzie mógł to zrobić?

Prezes Urzędu Patentowego RP Alicja Adamczak:

Nie, absolutnie nie. W ogóle nie ma możliwości zarejestrowania nazwy „Senat”, dlatego że jest to nazwa zastrzeżona dla najwyższego organu ustawodawczego w Polsce.

(Senator Robert Dowhan: Przepraszam, może to jest zły przykład, to prawda. Niech będzie nazwa „Kowalski” i „Kowalski Polska”.)

Jeżeli będzie to znak, wobec którego nie zostanie wniesiony sprzeciw, to znak „Kowalski Polska” może uzyskać ochronę. Ale takie skojarzenia znaków raczej się w praktyce nie zdarzają.

Podam przykład, jeśli pan marszałek pozwoli. Problematyczne dla zgłaszającego było postępowanie, jeśli chodzi o fundację „Teraz Polska”. Jest to bardzo znany znak, nadający renomę, rangę, prestiż różnym produktom, które spełniają określone wymogi, które otrzymują znak „Teraz Polska” jako rodzaj pewnego godła. Niestety Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej nie mógł udzielić ochrony takiego znaku pod rządami obecnie obowiązujących przepisów ze względu na użycie wprost słowa „Polska”. A teraz, jeśli omawiana ustawa zostanie przyjęta – o co serdecznie proszę – i wejdzie w życie, taka możliwość będzie. Ale zapewniam państwa, że Urząd Patentowy podchodzi bardzo ostrożnie do używania w nazwach znaków słów, z którymi wiąże się pewien prestiż, duma, ze względu na to, żeby ich nie nadużywać, i w związku z tym słowo „Polska” na pewno nie będzie nadużywane. Dziękuję uprzejmie.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Nie ma więcej pytań.

Pani Prezes, bardzo dziękuję za odpowiedzi.

Otwarcie dyskusji

Otwieram dyskusję.

Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.

Zamknięcie dyskusji

Zamykam dyskusję.

Informuję Wysoką Izbę, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.

Za chwilę ogłoszę krótką, pięciominutową przerwę, bo trochę przyspieszyliśmy procedowanie i teraz oczekujemy na przybycie prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, który jedzie do nas na Wiejską z Wołoskiej.

Zatem ogłaszam przerwę.

Przypominam: pięć minut.

(Przerwa w obradach od godziny minut do godziny 10 minut 36 do godziny 10 minut 41)

Wznowienie obrad

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Wysoka Izbo, wznawiam obrady.

Witam pana doktora Łukasza Kamińskiego, prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Punkt 16. porządku obrad: informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 stycznia 2014 r. – 31 grudnia 2014 r.

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu szesnastego porządku obrad: informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 stycznia 2014 r. – 31 grudnia 2014 r.

Tekst informacji zawarty jest w druku nr 914.

Marszałek Senatu skierował otrzymaną informację do Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, która to komisja na posiedzeniu w dniu 27 maja bieżącego roku wysłuchała informacji i poinformowała o tym marszałka Senatu.

Bardzo proszę pana prezesa, doktora Łukasza Kamińskiego, o zabranie głosu i przedstawienie informacji Wysokiej Izbie.

Tak się składa, Wysoka Izbo, że obradujemy nad wspomnianą sprawą, że tak powiem, w towarzystwie wystawy, która przygotowało Biuro Edukacji Publicznej w Gdańsku, delegatura w Bydgoszczy. Mamy okazję zobaczyć niewielki fragmencik wielkiego dzieła realizowanego przez Instytut Pamięci Narodowej.

Panie Prezesie, bardzo proszę.

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński:

Bardzo dziękuję.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rok 2014 miał, w sensie symbolicznym, szczególne znaczenie dla Instytutu Pamięci Narodowej, ponieważ w roku ubiegłym przypadały rocznice ważnych wydarzeń historycznych, które w dużym stopniu konstytuują działalność Instytutu Pamięci Narodowej, wyznaczają ramy tej działalności. Mam tu na myśli siedemdziesiątą piątą rocznicę wybuchu II wojny światowej i dwudziestą piątą rocznicę upadku systemu komunistycznego w Polsce. Oczywiście nasza działalność nie koncentrowała się tylko i wyłącznie wokół wspomnianych rocznic. Wystarczy wspomnieć o bardzo wielu działaniach, które Instytut podjął w związku z rocznicą bitwy pod Monte Casino, akcji „Burza” czy powstania warszawskiego. Akcji „Burza” poświęciliśmy duży projekt wystawienniczy „Polska Walcząca”, była to wystawa przygotowana w szeregu wersji regionalnych. Chciałbym tylko przykładowo powiedzieć, że główna wystawa była prezentowana na Zamku Królewskim w Warszawie i według danych przekazanych nam przez Zamek Królewski obejrzało ją około stu tysięcy widzów. To pokazuje, jak szeroki może być zakres działalności. A to była tylko jedna prezentacja wspomnianej wystawy, która w ubiegłym roku była prezentowana trzydzieści cztery razy w różnych miejscach. Obecnie jej anglojęzyczna wersja jest prezentowana w Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie.

Największą wagę w roku ubiegłym Instytut położył na siedemdziesiątą piątą rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego. Wychodziliśmy z założenia, że Polskie Państwo Podziemne jest jednym z naszych wspólnych najważniejszych powodów do dumy. Odwołam się do opinii marszałka Piłsudskiego, który, mówiąc o polskim państwie podziemnym z okresu powstania styczniowego, mówił że pokazało ono Polaków innymi, niż są postrzegani przez pozostałe narody, ale też pokazało ich w takiej perspektywie, w jakiej sami siebie często nie postrzegamy. I myślę, że tę opinię można powtórzyć także w stosunku do Polskiego Państwa Podziemnego z okresu II wojny światowej. Dzięki wsparciu i zaangażowaniu setek tysięcy samorządów, szkół i organizacji społecznych z całego kraju udało się przeprowadzić wspomniane obchody w bardzo szeroki sposób.

Zanim przejdę do bardziej szczegółowych, ale wciąż nader ogólnych informacji o efektach działalności Instytutu Pamięci Narodowej w roku 2014, chciałbym przypomnieć, że także w roku ubiegłym ciążyły nam skutki utraty budynku przy ulicy Towarowej. To w roku ubiegłym zakończyły się działania inwestycyjne, a także nastąpiły przeprowadzki kolejnych jednostek organizacyjnych Instytutu Pamięci Narodowej. Tak że przez trzy lata, między 2012 r. a 2014 r. w sposób bardzo istotny odczuwaliśmy, przede wszystkim pod względem organizacyjnym i finansowym, konsekwencje tamtego wydarzenia, aczkolwiek wydaje mi się, że z punktu widzenia odbiorców to nie było zauważalne, ponieważ efekty naszej pracy były porównywalne z efektami w okresie wcześniejszym.

Pierwszym pionem, którego działalność chciałbym przedstawić, jest Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, która w roku ubiegłym zakończyła tysiąc sto dziewięćdziesiąt dwa postępowania. Zdecydowana większość, to jest siedemset, to postępowania w sprawie zbrodni komunistycznych, czterysta pięćdziesiąt siedem postępowań – w sprawie zbrodni nazistowskich, było też trzydzieści pięć innych. Przesłuchano blisko pięć tysięcy świadków. Do sądów skierowano dwanaście aktów oskarżenia przeciwko dwudziestu ośmiu oskarżonym. I to jest istotna informacja, bo o ile sama liczba prowadzonych postępowań stopniowo maleje, co jest procesem naturalnym, to udało się w roku ubiegłym w sposób wyraźny przełamać tendencję spadkową, jeśli chodzi o liczbę aktów oskarżenia. No i przede wszystkim to pokazuje, że wciąż są sprawy, które kończą się przed sądami – aczkolwiek oczywiście odczuwamy wciąż skutki uchwały Sądu Najwyższego z 2010 r., wyznaczającej nowy sposób definiowania terminu przedawnienia, który spowodował, że znaczna część śledztw w sprawach zbrodni komunistycznych musiała zostać umorzona.

Chciałbym wspomnieć o ważnej akcji pionu śledczego Instytutu Pamięci Narodowej, to jest o akcji „Masz prawo”, którą w roku ubiegłym przeprowadzono wspólnie z Naczelną Radą Adwokacką. Była to akcja udzielania pomocy prawnej osobom represjonowanym przed rokiem 1989. To akcja o charakterze informacyjnym, pomoc w sporządzaniu pism procesowych. A w tych wypadkach, w których stan materialny danej osoby nie pozwalał na skorzystanie z pomocy wyspecjalizowanego prawnika, Naczelna Rada Adwokacka zapewniała taką pomoc pro bono.

Jeśli już mowa o kwestiach związanych ze ściganiem zbrodni, bardzo krótko chciałbym napomknąć o zaangażowaniu Instytutu w prace legislacyjne. W roku 2014 szczególnie istotne z naszej perspektywy były trzy inicjatywy legislacyjne Wysokiej Izby: ustawa o usunięciu symboliki totalitarnej, ustawa zmieniająca ustawę o orderach i odznaczeniach państwowych w zakresie przyznawania Krzyża Wolności i Solidarności i ustawa o działaczach opozycji i osobach represjonowanych, która dosłownie kilka dni temu weszła w życie. Tak naprawdę już przed wejściem w życie tej ustawy Instytut był w pełni przygotowany do jej realizacji, jeszcze przed jej wejściem w życie przyjmowaliśmy wnioski i do końca sierpnia takich wniosków wpłynęło dwieście. Tak że od razu mogę poinformować o pierwszych efektach tej inicjatywy ustawodawczej. I chciałbym podziękować Wysokiej Izbie za wszystkie te trzy inicjatywy, z których dwie zakończyły się przyjęciem ich przez Sejm – wszystkie trzy z różnych perspektyw są bardzo ważne także dla Instytutu Pamięci Narodowej.

Podobnie jak w latach poprzednich, w roku 2014 bardzo duże zainteresowanie opinii publicznej wzbudzał realizowany od jesieni 2011 r. projekt poszukiwań miejsc pochowania ofiar terroru komunistycznego. Można powiedzieć, że ten projekt w roku 2014 osiągnął jak dotychczas największe efekty, odnaleziono najwięcej szczątków ofiar, najwięcej osób zostało zidentyfikowanych. Także w 2014 r. miały miejsce istotne zmiany organizacyjne: w Instytucie powołano samodzielny wydział poszukiwań, ponieważ skala tych prac była tak duża, że trzeba było je też jakoś ująć organizacyjnie – aczkolwiek wciąż, zwłaszcza w wymiarze kadrowym, na pewno nie można uznać sytuacji za zadowalającą. Niestety po dyskusji nad tegorocznym budżetem nie otrzymaliśmy środków na stworzenie dodatkowych etatów. Tę prośbę ponowiliśmy w planie budżetowym na rok 2016.

Kolejnym pionem Instytutu jest Biuro Lustracyjne. Biuro Lustracyjne w ubiegłym roku zmierzyło się z wielkim wyzwaniem, jakim co cztery lata są wybory samorządowe. Tak naprawdę, gdy mówimy o pracy Biura Lustracyjnego, weryfikacji oświadczeń lustracyjnych, to mówimy, że największa część tej pracy związana jest właśnie z oświadczeniami składanymi przy okazji wyborów samorządowych. W ubiegłym roku były też wybory do Parlamentu Europejskiego, ale ich skala jest całkowicie nieporównywalna. Jeśli chodzi o wybory samorządowe, to wpłynęło ponad sześćdziesiąt osiem tysięcy nowych oświadczeń i ponad sześćdziesiąt pięć tysięcy informacji o uprzednim złożeniu oświadczenia, czyli łącznie musieliśmy przekazać do komisji wyborczych różnych szczebli sto trzydzieści tysięcy informacji na temat treści złożonych oświadczeń lustracyjnych i tak naprawdę mieliśmy na to kilkanaście dni. Tak że to było ogromne wyzwanie organizacyjne, ale operacja zakończyła się pełnym powodzeniem.

Jeśli na marginesie mogę zwrócić na coś uwagę Wysokiej Izby, to powiem, że w tych wyborach już tylko mniej więcej połowa kandydatów składała oświadczenie lustracyjne bądź też informację o uprzednim złożeniu oświadczenia lustracyjnego, co pokazuje – w tej perspektywie wyborów samorządowych – zmianę pokoleniową, bo tutaj mamy kryterium wieku decydujące, kto powinien składać oświadczenie, a kto nie powinien go składać.

W roku ubiegłym zakończono weryfikację blisko dziesięciu tysięcy oświadczeń i tak naprawdę ta liczba około dziesięciu tysięcy to jest pułap obecnych możliwości Biura Lustracyjnego, tej komórki Instytutu Pamięci Narodowej w obecnym kształcie kadrowym. Do sądów skierowano sto siedemdziesiąt pięć wniosków o wszczęcie postępowania lustracyjnego, czyli w tylu przypadkach prokuratorzy uznali, że złożone oświadczenie mija się z prawdą. W tym samym czasie, czyli w roku 2014, zapadło dwieście dziesięć prawomocnych orzeczeń w sprawach lustracyjnych, w tym sto pięćdziesiąt siedem potwierdzających stanowisko prokuratora Biura Lustracyjnego mówiącego o niezgodności oświadczenia z prawdą.

Warto też pamiętać, że Biuro Lustracyjne nie tylko zajmuje się weryfikacją oświadczeń lustracyjnych, ale także tworzy cztery duże katalogi internetowe. W roku ubiegłym w tych katalogach pojawiło się blisko jedenaście tysięcy nowych wpisów. Po kilku latach tworzenia tych katalogów można już uznać – jest to także opinia rady Instytutu – że chociażby katalog dawnych funkcjonariuszy, oprócz spełniania pewnych, powiedziałbym, funkcji społecznych, jest też bardzo przydatnym narzędziem w badaniach naukowych z uwagi na liczbę danych, które zostały tam umieszczone. Przekroczono już pewien próg, co sprawia, że jest to takie narzędzie, z którego historycy powinni korzystać na co dzień.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej liczy obecnie ponad 90 km bieżących akt. W archiwum pracuje 40% wszystkich zatrudnionych w Instytucie Pamięci Narodowej. I to archiwum cały czas rośnie, o czym warto pamiętać. W ubiegłym roku powiększyło się o 227 m bieżących nowych materiałów archiwalnych. Te materiały archiwalne są wciąż odkrywane w archiwach instytucji, które są zobowiązane do przekazywania ich Instytutowi. Niewielką część, aczkolwiek czasem bardzo ważną, stanowią darowizny osób prywatnych.

W 2014 r. archiwum zrealizowało mniej więcej czterysta piętnaście tysięcy różnego rodzaju wniosków o dostęp do akt, zapytań o informacje zawarte w dokumentach. Tak że to pokazuje, jak ogromna jest skala przetwarzania danych zawartych w naszym archiwum. Ponieważ jest to bardzo duże wyzwanie, od kilku lat realizujemy projekt archiwum cyfrowego, bardzo nowoczesny, chwalony też przez profesjonalistów, jednocześnie chyba najmniej kosztowny projekt informatyczny wśród projektów centralnych instytucji państwa polskiego, który sprawia, że dostęp do akt jest prostszy, szybszy, a przede wszystkim łatwiej jest wyszukiwać informacje o dokumentach.

W roku ubiegłym z uwagi na zainteresowanie bardzo wielu osób i środowisk powołaliśmy w Instytucie Pamięci Narodowej Centrum Udzielania Informacji o Ofiarach II Wojny Światowej. To jest komórka wyspecjalizowana w naszym archiwum. W ciągu pierwszego roku wpłynęło wiele tysięcy wniosków od osób, które wciąż poszukują informacji o bliskich, którzy zginęli bądź zaginęli w czasie II wojny światowej. Tak że widzimy, że siedemdziesiąt lat po zakończeniu II wojny światowej to jest wciąż istotny problem społeczny. My spodziewaliśmy się zainteresowania, ale chyba nie aż tak dużego, jak nastąpiło ono w rzeczywistości.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej jest także komórką odpowiedzialną za przygotowywanie wniosków do prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o nadanie Krzyża Wolności i Solidarności. W roku ubiegłym takich wniosków skierowaliśmy ponad pięćset. Myślę, że w tym będzie ich już znacząco więcej, również dzięki nowelizacji zainicjowanej przez Senat. Instytut, także z uwagi na pewne prośby płynące ze środowiska dawnej opozycji antykomunistycznej, w roku ubiegłym zorganizował piętnaście uroczystości, na których w imieniu prezydenta wręczaliśmy te odznaczenia, tak jakby podnosząc nieco ich rangę, wydzielając je z innych uroczystości wręczenia orderów i odznaczeń państwowych.

Kończąc informację o działalności naszego archiwum, chciałbym wspomnieć o jeszcze jednym bardzo ważnym elemencie z nim związanym, jakim jest pozyskiwanie w większości w tej chwili już cyfrowych kopii dokumentów dotyczących historii Polski, historii Polaków z archiwów zagranicznych – tutaj przede wszystkim mam na myśli archiwa na Wschodzie. Realizujemy już od wielu lat taki projekt współpracy z Ukrainą, współpracujemy z Litwą, nawiązaliśmy współpracę z Gruzją, gdzie też represje wobec Polaków miały dość szeroki zakres. Część z tych dokumentów jest pozyskiwana w ramach śledztw prowadzonych przez prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej. W roku ubiegłym chociażby drogą pomocy prawnej trafiły do Polski bardzo ważne dokumenty dotyczące osób deportowanych do Kazachstanu.

Badaniami naukowymi zajmuje się Biuro Edukacji Publicznej, aczkolwiek pewna część badań jest prowadzona także przez nasze archiwum. Czasem angażują się w to pojedyncze osoby pracujące w innych komórkach Instytutu. Te badania są prowadzone w ramach jedenastu projektów ogólnopolskich. Mamy także szereg projektów mniejszej rangi, projektów oddziałowych. Wyniki badań prezentowane są na konferencjach naukowych. Takich konferencji w roku ubiegłym było osiemdziesiąt siedem, z czego dwadzieścia trzy o charakterze międzynarodowym – co jest ważne, bo one służą także prezentacji polskiej historii badaczom zagranicznym.

Projektom naukowym towarzyszą działania dokumentacyjne, takie jak zbieranie notacji i sporządzanie list nazwisk osób represjonowanych, w tym dwa największe projekty: „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką” oraz „Index Polaków represjonowanych i zamordowanych za pomoc Żydom w czasie II wojny światowej”.

W roku ubiegłym Instytut wydał łącznie blisko dwieście publikacji, z czego większość to są książki oraz czasopisma. O randze publikacji Instytutu świadczy fakt, iż w roku ubiegłym w najbardziej prestiżowych konkursach dotyczących publikacji o charakterze historycznym wydawnictwa Instytutu otrzymały dwanaście nagród i piętnaście nominacji, które nie zakończyły się nagrodami. Są takie konkursy, w których ponad połowa wszystkich nominacji to są publikacje wydane przez Instytut Pamięci Narodowej – i to niezależnie od tego, kto te konkursy organizuje.

Potencjał naukowy Instytutu obrazuje fakt, iż na koniec ubiegłego roku zatrudnialiśmy – to już są nieaktualne liczby, na grudzień 2014 r. – stu dziewięćdziesięciu trzech doktorów, dwudziestu jeden doktorów habilitowanych i czterech profesorów tytularnych.

Każdego roku Instytut Pamięci Narodowej organizuje wiele tysięcy różnego rodzaju inicjatyw edukacyjnych, takich właśnie jak ta wystawa, która dzięki życzliwości pana marszałka gości w Senacie od wczoraj. To są wystawy, to są różnego rodzaju projekty edukacyjne. Część z nich jest adresowana do węższego grona odbiorców – czasem uczestniczy w nich kilkadziesiąt osób – a część… Tak jak mówiłem, jedną wystawę prezentowaną w jednym miejscu oglądało sto tysięcy osób. Żeby podać skalę tego oddziaływania, wspomnę, iż w tylko jednym z projektów o nazwie „Lekcje z historii najnowszej” w roku 2014 wzięło udział dwadzieścia sześć tysięcy uczniów polskich szkół.

Jeśli chodzi o nowe inicjatywy, to chciałbym wspomnieć o jednej – „Historia w kolorach”. To jest projekt edukacyjny Instytutu Pamięci Narodowej adresowany do najmłodszego odbiorcy, to jest uczniów młodszych klas szkół podstawowych, a nawet starszych przedszkolaków. Dzięki takim narzędziom jak bardzo proste gry i zabawy jesteśmy w stanie edukować także tę najmłodszą grupę odbiorców. Projekt, jakim była gra „Polak mały”, którą wydaliśmy w nakładzie dziesięciu tysięcy egzemplarzy, spotkał się z takim zainteresowaniem, że już po dziesięciu dniach zakończyliśmy rejestrację placówek edukacyjnych, które chciały pozyskać ten materiał edukacyjny.

Jeśli chodzi o inicjatywy kontynuowane, to chciałbym wspomnieć o trzech: „Opowiem ci o wolnej Polsce”, „Kamienie pamięci”, „Sprzączki i guziki z orzełkiem ze rdzy”. Wspominam o tych projektach nie tylko dlatego, że one dotyczą bardzo ważnych elementów polskiej historii najnowszej, ale także dlatego, że one w sposób szczególny angażują młodego człowieka w poznanie historii – poprzez samodzielne odkrywanie historii poszczególnych osób, poprzez spotkania ze świadkami. To są projekty, co do których jestem przekonany, że takie doświadczenie będzie bardzo ważnym doświadczeniem w rozwoju młodych ludzi.

Rozwijamy działalność, wykorzystując także internet. W roku ubiegłym bardzo rozbudowana została działalność naszej telewizji internetowej upowszechnianej poprzez kanał Instytutu na YouTube. Powstały cztery nowe portale edukacyjne. Chciałbym wspomnieć o jednym z nich – o portalu o Obławie Augustowskiej. Siedemdziesiątą rocznicę tej zbrodni obchodziliśmy w roku bieżącym, ale już w roku ubiegłym przygotowaliśmy, w trzech wersjach językowych, portal zawierający podstawowe informacje na ten temat.

W roku ubiegłym Instytut przygotował dwadzieścia dwie nowe wystawy. Oczywiście te starsze nadal są prezentowane. Bardzo wiele tych działań edukacyjnych jest realizowane we współpracy z innymi podmiotami – z samorządami, z centrami kształcenia nauczycieli, ale także z organizacjami pozarządowymi. Odwołam się tu do jednego przykładu. Już od wielu lat wraz ze Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej Instytut prowadzi kluby historyczne imienia generała Stefana Roweckiego „Grota”. Początkowo były one projektem adresowanym głównie do kombatantów Armii Krajowej – tworzyły dla nich pewną przestrzeń do dyskusji o historii najnowszej. Dzisiaj jest to miejsce spotkania pokoleń – kombatanci spotykają się z młodzieżą i przekazują jej te wartości, które były im szczególnie bliskie.

Instytut Pamięci Narodowej prowadzi bardzo aktywną działalność poza granicami kraju na kilku polach. Pierwsze z nich to jest działalność na rzecz Polaków mieszkających poza granicami Rzeczypospolitej. Jest to przede wszystkim wsparcie dla najważniejszych polskich instytucji archiwalnych działających poza granicami kraju takich jak Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, Studium Polski Podziemnej w Londynie czy Biblioteka Polska w Paryżu. Te placówki co roku są przez nas wspierane w porządkowaniu zbiorów, opisywaniu tych zbiorów i przede wszystkim ich digitalizacji, co jest bardzo ważne, ponieważ kopie tych materiałów cyfrowych są później dostępne także w naszym archiwum, co z kolei przyspiesza badania naukowe nad polskim wychodźstwem. Chciałbym dodać, że dosłownie dzisiaj w Muzeum Polskim w Rapperswilu ma miejsce prezentacja efektów naszego wsparcia dla tej niezwykle zasłużonej polskiej placówki o pięknej historii. W ramach pomocy archiwalnej nie tylko uporządkowano akta 2 Dywizji Strzelców Pieszych, ale także je zdigitalizowano. Część tych materiałów jest dostępna na specjalnym portalu internetowym, wydaliśmy też album i dzisiaj otwierana jest w Rapperswilu wystawa przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej na podstawie tych materiałów.

Kolejna sfera wsparcia dla Polaków poza granicami kraju to jest oczywiście edukacja. Instytut organizuje szkolenia nauczycieli. Raz do roku zapraszamy dużą grupę nauczycieli szkół polskich poza granicami kraju do Polski, tu ich szkolimy, pokazujemy różne metody edukacji historycznej, ale też nasi edukatorzy regularnie jeżdżą na zjazdy nauczycielstwa polskiego w Ameryce i tam, w ramach takich zjazdów, zawsze są części szkoleniowe, warsztatowe, które my wypełniamy odpowiednimi treściami. Staramy się też tam, gdzie jest to możliwe, pracować przy okazji bezpośrednio z uczniami, zasilamy polskie placówki, co jest dla nich bardzo istotne, w pomoce edukacyjne – w publikacje, w gry edukacyjne, w różne inne materiały, które nauczyciele wykorzystują po to, żeby przybliżać tym uczniom polską historię.

Kolejna sfera naszej aktywności zagranicznej to jest współpraca z podobnymi instytucjami na całym świecie, i to zarówno jest współpraca dwustronna – a takich partnerów mamy bardzo wielu, nawet nie będę starał się ich wymienić – jak też mamy kilka inicjatyw wielostronnych. Najważniejsze z nich to jest Europejska Sieć Instytucji Archiwalnych Zajmujących się Aktami Tajnych Służb oraz Platforma Europejskiej Pamięci i Sumienia. W obu przypadkach jesteśmy nie tylko aktywnymi uczestnikami tych inicjatyw, ale także byliśmy ich współzałożycielami. Dla tych dwóch konkretnych instytucji szczególnym wyzwaniem jest niejako równoważenie europejskiej pamięci, przede wszystkim uzupełnienie jej o doświadczenie komunizmu i doświadczenie pamięci o ofiarach totalitaryzmu komunistycznego.

Trzeci obszar naszej aktywności, szczególnie widoczny w roku ubiegłym, to jest dzielenie się doświadczeniem w zakresie rozliczania się z przeszłością z czasu dyktatury. Tutaj można powiedzieć, że Instytut – nieskromnie to powiem, ale takie są głosy, które do nas docierają – jest w tej chwili traktowany jako podstawowy punkt odniesienia, polskie doświadczenie traktowane jest jako jedno z najważniejszych, i to nie tylko przez kraje, które miały podobne doświadczenia, czyli przeszły przez dyktaturę komunistyczną, ale także w wielu innych miejscach na świecie. W roku ubiegłym zorganizowaliśmy szereg wizyt studyjnych między innymi dla osób z Kuby, Tunezji, Korei, Wenezueli, Mołdawii, Rosji i Ukrainy, jak również nasi eksperci wyjeżdżają na zaproszenie innych państw, aby dzielić się tym doświadczeniem.

I wreszcie czwarty obszar aktywności międzynarodowej. To jest budowanie – poprzez przybliżanie polskiej historii – obrazu Polski na świecie. Mówiłem już o konferencjach międzynarodowych, ale wchodzi w to także aktywny udział historyków Instytutu w wielu konferencjach na całym świecie, organizowanych przez inne instytucje, wchodzą w to też publikacje w językach obcych, a także publikacje internetowe – aczkolwiek w tej mierze na pewno zawsze można by zrobić dużo więcej – i prezentacja wystaw. W roku 2014 w dwudziestu dwóch miejscach na świecie prezentowaliśmy czternaście wystaw Instytutu, najczęściej była to wystawa „Od wojny do zwycięstwa”, przybliżająca losy Polski między rokiem 1939 a 1989.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie mówiłem o tym, jak wielkie znaczenie miały dla nas obchody siedemdziesiątej piątej rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego. Dwa miesiące temu, 1 lipca tego roku, wspominaliśmy siedemdziesiątą rocznicę rozwiązania ostatniego organu Polskiego Państwa Podziemnego, czyli podziemnego parlamentu – Rady Jedności Narodowej. Na tym ostatnim posiedzeniu Rada Jedności Narodowej oprócz decyzji o samorozwiązaniu, podjęła także bardzo ważną uchwałę, która do historii przeszła jako Testament Polski Walczącej. Jeśli pan marszałek i państwo senatorowie pozwolą, to chciałbym przytoczyć fragment tego testamentu Polski podziemnej. Jest to definicja demokracji polskiej i myślę, że warto, aby te słowa w roku rocznicy zakończenia działalności Rady Jedności Narodowej zabrzmiały w polskim parlamencie. Otóż: „Według narodu polskiego demokracja to pozostawiona najszerszym warstwom narodu swoboda wyboru ustroju społeczno-politycznego oraz światopoglądu, z którego on wypływa. Demokracja to wolność określona trafnie w Karcie Atlantyckiej jako wolność od strachu i od głodu, wolność osobista, wolność słowa i przekonań. Demokracja to równe prawa dla wszystkich grup politycznych, czy to zachowawczych, czy to radykalno-postępowych, o ile nie nadużywają one swobody zrzeszenia się dla szerzenia anarchii czy też narzucania innym swych poglądów siłą. Demokracja to rządy większości wyłonione w drodze swobodnych wyborów, odbywających się przez pięcioprzymiotnikowe powszechne głosowanie. Demokracja to rząd prawa, czyli praworządność obowiązująca zarówno rządzących, jak rządzonych, a zabezpieczająca tak wolność osobistą, jak autorytet władzy. Demokracja to sprawiedliwość oparta na zbiorowym poczuciu słuszności, przyznającym każdej jednostce, warstwie pracującej i narodowi prawo do warunków życia zapewniających im nie tylko materialną egzystencję, ale i wszechstronny rozwój ich możliwości twórczych. Demokracja to system zbiorowego bezpieczeństwa, w którym wszystkie państwa wyrzekają się użycia siła i zobowiązują się podporządkować decyzjom międzynarodowych organów, wypływających z obiektywnych norm prawa międzynarodowego. Demokracja to uznanie i zabezpieczenie równych praw mniejszych i większych narodów, aby ukrócić raz na zawsze dążenie mocarstw do hegemonii nad innymi narodami, do podziału świata na strefy wpływów. W swych stosunkach z Rosją naród polski nie żąda niczego więcej, jak poszanowania przez nią tych podstawowych zasad demokracji, o których ocalenie i zabezpieczenie walczyły przez pięć i pół roku wszelkie miłujące wolność narody”.

Panie Marszałku, Wysoka Izbo, jestem głęboko przekonany, że Instytut Pamięci Narodowej poprzez swoją pracę, przypominanie tych wartości, które towarzyszyły poprzednim pokoleniom walczącym o wolność i niepodległość, przywracanie sprawiedliwości, odkrywanie prawdy, budowanie tożsamości opartej na pamięci uczestniczy w budowie współczesnego państwa polskiego i w umacnianiu polskiej demokracji. W ten sposób, na miarę naszych możliwości, wypełniamy testament, jaki pozostawiło nam pokolenie Polski podziemnej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

(Przewodnictwo obrad obejmuje marszałek Bogdan Borusewicz)

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję panu.

Zapytania i odpowiedzi

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać pytania panu prezesowi?

Pan marszałek Wyrowiński, pan senator Iwan, pan senator Rulewski – taka jest kolejność.

Proszę bardzo, pan marszałek Wyrowiński.

Senator Jan Wyrowiński:

Chciałbym tylko, Panie Prezesie, dowiedzieć się, jaka jest w tej chwili skala zaangażowania Instytutu w projekt pod tytułem „Encyklopedia Solidarności”, niezwykle popularny, potrzebny, przypominający wielu dzisiaj już anonimowych bohaterów tamtych czasów. Czy trzeci tom i następne tomy… Jak pan to wszystko widzi? W jakim stopniu Instytut się w to angażuje? Dziękuję bardzo.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję bardzo.

Proszę bardzo, Panie Prezesie.

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński:

Jeśli chodzi o „Encyklopedię Solidarności”, to zapewne pan marszałek pamięta, że była to inicjatywa wspólna strony społecznej, czyli Stowarzyszenia „Pokolenie”, i Oficyny Wydawniczej „Volumen” oraz Instytutu Pamięci Narodowej. W roku, którego już nie dotyczy informacja, podpisaliśmy umowę ze Stowarzyszeniem „Pokolenie”, zgodnie z którą praktycznie w ciągu najbliższych miesięcy całkowitą odpowiedzialność za ten projekt przejmie Instytut Pamięci Narodowej. To w pewnym sensie jest naturalna konsekwencja tego, że jest to projekt niezwykle pracochłonny, ale także kosztochłonny. Instytut jest w stanie takie środki, i ludzkie, i finansowe, wygospodarować, a strona społeczna po prostu nie jest już w stanie pozyskiwać dodatkowych środków. Trzeci tom, który jest już gotowy i który jest już przekazany do redakcji, do wydania, będzie jeszcze wydany wspólnie, ale już od czwartego tomu – a już redakcja czwartego tomu… Będziemy oczywiście opierać się na tej wspólnie wypracowanej bazie, ale całkowitą odpowiedzialność będzie ponosił Instytut Pamięci Narodowej. Tak że myślę, że mniej więcej, powiedziałbym, w rytmie dwóch, trzech lat będą się ukazywały kolejne tomy. Niestety każdy kolejny tom jest coraz trudniejszy, to znaczy jest coraz więcej kłopotów z docieraniem do informacji, zwłaszcza o osobach, chociaż o niektórych strukturach także.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję, Panie Prezesie.

Pan senator Iwan.

Senator Stanisław Iwan:

Panie Prezesie, chciałbym zapytać… Myśmy niedawno uchwalili prezydencką ustawę dotyczącą ekshumacji… możliwości dalszych prac na Łączce związanych z ekshumacją i przeniesieniem grobów, które powstały tam w latach osiemdziesiątych. Ja chciałbym zapytać, w jakim stopniu ta ustawa rzeczywiście umożliwia realizację tych planów, dalszych badań, prowadzenie wykopalisk na Łączce. Ten projekt był trochę kontrowersyjny i był kontestowany przez część środowisk kombatanckich czy też patriotycznych. Ja prowadziłem wspomnianą ustawę, zasięgałem informacji w instytucie i dostałem odpowiedź, że ustawa ta spełnia wymogi… Chciałbym usłyszeć bezpośrednio od pana prezesa opinię, jak to jest i co za tym wszystkim idzie. Bardzo dziękuję.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Proszę bardzo, Panie Prezesie.

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński:

Ustawa, o której mowa, weszła w życie 1 sierpnia, tak więc możemy już w pewnym stopniu zobaczyć, jak ona działa w praktyce. Może zacznę jednak od tego, że rzeczywiście, właśnie w roku 2014, tym, którego dotyczy informacja, natrafiliśmy na problem z kontynuowaniem prac, szczególnie tutaj, w Warszawie, na Łączce. Ale jest to problem uniwersalny, on będzie dotyczył także innych miejsc. My, razem z Radą Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, wychodziliśmy z założenia, że także w ówczesnym stanie prawnym omawiane tu działania były możliwe. Jednak podmioty, które musiałby się w nie zaangażować, przedstawiły opinie prawne mówiące o tym, że ich zdaniem nie można przeprowadzić wspomnianej operacji, a przede wszystkim części polegającej na przeniesieniu bardziej współczesnych nagrobków. Z tego powodu odczuwaliśmy potrzebę uregulowania wspomnianej sprawy w polskim prawie.

Jeśli chodzi o realizację omawianej tu ustawy, to w pierwszym możliwym terminie, pierwszego dnia po wejściu ustawy w życie, złożyliśmy wnioski dotyczące Łączki w Warszawie. Teraz chcemy skupić się na tym, żeby jak najszybciej zamknąć wspomnianą sprawę.

Dosłownie tuż przed przyjazdem do Senatu rozmawiałem z wojewodą mazowieckim, panem Jackiem Kozłowskim, na temat realizacji ustawy. Sytuacja wygląda tak, że zostały już wystosowane zawiadomienia do wszystkich ustalonych członków rodzin osób pochowanych we wspomnianym miejscu o rozpoczęciu procedury zmierzającej do przeniesienia grobów, zawierające zaproszenie do negocjacji. Tak że obecnie, moim zdaniem, ustawa, o której mówimy, działa. My zwróciliśmy się… Zastrzeżenia, które dotyczyły inicjatywy prezydenckiej, związane były przede wszystkim z obawą, czy decyzje administracyjne, które będą wydawane we wspomnianej sprawie, nie będą zaskarżane. Bo sama procedura jest dość zwarta, jest trzymiesięczny termin negocjacji, później decyzja ostateczna. Wydaje się, że to nie budziło jakichś większych kontrowersji. Kontrowersje dotyczyły tego, co będzie dalej, tego, czy decyzje nie będą zaskarżane. My wystąpiliśmy o to, aby one były wydawane z rygorem natychmiastowej wykonalności. W takiej sytuacji nawet ewentualne zaskarżenie nie będzie wstrzymywało pracy, tylko ewentualne procesy będą dotyczyć jakichś odszkodowań od Skarbu Państwa na rzecz danych rodzin. Myślę jednak, że przynajmniej w większości przypadków uda się wynegocjować z rodzinami satysfakcjonujące dla nich warunki przeniesienia. Wiem, że jest już przygotowana dość duża pula miejsc na Cmentarzu Powązkowskim, gdzie można przenosić wspomniane groby. Zaawansowane są też, jak dowiedziałem się właśnie dzisiaj od pana wojewody, prace nad poszerzeniem cmentarza, tak żeby wszystkim wspomnianym rodzinom można było zaproponować przeniesienie w ramach tego samego cmentarza. Aczkolwiek część z nich zapewne będzie chciała przenieść groby na inne cmentarze, być może też w Polsce. Tak że wydaje mi się, że mechanizm, który został przyjęty, działa obecnie bez zastrzeżeń.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję.

Pan senator Rulewski.

Senator Jan Rulewski:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Mam trzy pytania. Panie Prezesie, Instytut brał udział w realizacji ustawy deubekizacyjnej, w wyniku której członkowie aparatu przemocy stracili przywileje emerytalne. Czy zakończono już tę akcję? Ile osób ona objęła?

Drugie pytanie. Z inicjatywy Senatu weszła w życie ustawa o opozycji antykomunistycznej, o osobach prześladowanych. W ustawę wpisano rolę Instytutu. Jak przebiega wspomniana akcja? Pytam, jako że 1 września ustawa zaczęła działać.

(Senator Jan Wyrowiński: 31 sierpnia.)

31 sierpnia, słusznie pan marszałek, twórca wspomnianej ustawy, mnie poprawia, dziękuję.

I trzecie pytanie, może pan je uznać za trudne, ale muszę je zadać. Toczy się dyskusja o kosztach funkcjonowania Instytutu. Czy nie uważa pan, że można już mówić o oszczędnościach? Jako że, po pierwsze, odległa jest już epoka, której dotyczą działania Instytutu, to znaczy I i II wojna światowa, a nawet czasy „Solidarności”, bo to już trzydzieści pięć lat. Po drugie, sam pan zwrócił uwagę, że lustracja już nie obejmuje wszystkich, nie ma charakteru powszechnego, tylko półpowszechny, bo nowe pokolenie radnych, polityków nie było dotknięte nagabywaniem ze strony ubeków. Trzeba też zauważyć dużą pomoc państwa w zakresie budżetowym, niezmienną, właściwie mniejszą, ale błyskawicznie przyznano nowy lokal, nową siedzibę. Czy nie warto już mówić o oszczędnościach rozumianych jako mniejsze koszty funkcjonowania?

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Proszę bardzo.

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński:

Odpowiadając na pytanie dotyczące tak zwanej ustawy dezubekizacyjnej, muszę powiedzieć, że oczywiście sam mechanizm polegający na weryfikacji przeszłości tych osób, którym Zakład Emerytalno-Rentowy MSW wypłaca świadczenia, przestał działać już kilka lat temu, to się zakończyło; to jest nadal prowadzone, ale w odniesieniu do tych osób, które w tej chwili przechodzą na emeryturę, czyli jest kilkaset zapytań rocznie dotyczących weryfikacji przeszłości takich osób. A skala była następująca, podam dane, nieco zaokrąglając. Otóż zweryfikowaliśmy przeszłość około dwustu tysięcy osób, z czego ponad czterdzieści tysięcy straciło dotychczasowe uprawnienia, świadczenia zostały im obniżone.

Tyle że ta ustawa dezubekizacyjna w dalszym ciągu nakłada ogromnie dużo pracy na Instytut w związku z tym, iż zdecydowana większość funkcjonariuszy objętych jej zapisami odwołuje się do sądów. To sprawia, że my na potrzeby sądów musimy dokonywać dodatkowych kwerend, kopiować materiały, przekazywać je do sądów. Tak że to jest wciąż ustawa, która tak naprawdę – mimo iż formalnie w większości zrealizowana – bardzo obciąża bieżącą działalność Instytutu.

Tutaj może przejdę do odpowiedzi na pytanie trzecie, bo to jest właśnie przykład nowego działania, które zostało na nas w ostatnich latach nałożone, a na realizację którego nie otrzymaliśmy żadnych dodatkowych środków.

My oczywiście staramy się, tam gdzie możemy, w funkcjonowaniu Instytutu szukać oszczędności poprzez różnego rodzaju zabiegi, takie jak wspólne przetargi na energię dla centrali i oddziałów instytutu. To przynosi realne oszczędności, ale skala nowych zobowiązań ustawowych… W ciągu ostatnich pięciu lat nie było roku, żebyśmy nie otrzymali dwóch czy trzech nowych zadań. Czasem są to sprawy oczywiste, jak wspomniana ustawa, do której zaraz przejdę, dotycząca opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych, ale na przykład ustawa o cudzoziemcach też nałożyła na nas pewne obowiązki. Zatem skala tych wyzwań jest wciąż bardzo…

(Głos z sali: O obywatelstwie.)

Przepraszam, o obywatelstwie, ustawa o obywatelstwie, znowelizowana kilka lat temu, też nałożyła na nas nowe obowiązki. Tak że ja bym raczej nie widział możliwości poczynienia istotnych oszczędności w instytucie. Albo inaczej: my oszczędności dokonujemy, ale pracy merytorycznej wciąż mamy tak dużo, że tak naprawdę potrzebujemy dodatkowych środków.

Nie maleje również skala potrzeb społecznych, które odczuwamy, gdy przychodzą do nas przedstawiciele kolejnych środowisk, którzy żądają – i mają do tego prawo – żeby opisać ich historię, żeby zbadać ich przeszłość, to są czasem bardzo ważne wydarzenia regionalne bądź lokalne. Tak to wygląda, a to wszystko kosztuje. Tak że moim zdaniem ten budżet w roku przyszłym powinien zostać zwiększony, a nie ulec zmniejszeniu. Aczkolwiek, jak mówię, staramy się jak najbardziej racjonalnie gospodarować tymi środkami, które posiadamy.

Pan senator pytał o lustrację. Proszę zwrócić uwagę na to, że wciąż większość oświadczeń lustracyjnych złożonych w ostatnich latach jest niezweryfikowana. Dzieje się tak dlatego, że jest ich naprawdę dużo, zwłaszcza po wyborach samorządowych. Tak że mimo iż ich napływ jest systematycznie mniejszy, to tych już zgromadzonych jest tyle, że tak naprawdę jest jeszcze pracy na wiele, wiele lat. Dlatego nie mam wrażenia, żeby nasza misja w najbliższej przyszłości się wyczerpała, raczej musimy wciąż podejmować nowe wyzwania.

Kolejne pytanie dotyczyło realizacji ustawy o opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych. My byliśmy przygotowani do jej realizacji mniej więcej sześć tygodni wcześniej. Uruchomiliśmy specjalną stronę zawierającą informacje dla osób zainteresowanych, nawiązaliśmy kontakty z wieloma organizacjami skupiającymi osoby działające w opozycji komunistycznej bądź osoby represjonowane. Zachęcaliśmy też do tego, żeby składać wnioski jeszcze przed wejściem w życie ustawy, żeby w jak największym stopniu można było ją zrealizować w tym roku, bo tutaj tak naprawdę głównym problemem jest to, że środki, które były przewidziane, były przewidziane na cały rok, a trzeba je zagospodarować w ciągu czterech miesięcy. Tak że myślę, że można uznać, iż Instytut już w pełni realizuje założenia tej ustawy. Myślę, że w najbliższych dniach zostaną wydane pierwsze decyzje związane z tą ustawą, czyli pierwsze osoby otrzymają poświadczenie decyzji administracyjnej, że spełniają wymogi ustawy, i udadzą się do Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, aby kontynuować procedurę.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję, Panie Prezesie.

Pan senator Górecki, proszę bardzo.

(Senator Ryszard Górecki: Panie Marszałku, Szanowny Panie Prezesie, chcę przede wszystkim…)

Gdzie się pan senator tak śpieszy?

(Senator Robert Mamątow: Do domu.)

(Rozmowy na sali)

Proszę bardzo, pan senator Górecki.

Senator Ryszard Górecki:

Dziękuję.

Panie Prezesie, przede wszystkim chcę panu podziękować za solidną i rzetelną pracę w IPN i za świetną współpracę naszego biura IPN z Instytutem Historii na Uniwersytecie w Olsztynie.

I chciałbym zapytać, czy poparłby pan, jako prezes IPN, wniosek badawczy z obszaru nauk humanistycznych o przeanalizowanie prawidłowości stosowania prawa karnego w Polsce powojennej, kiedy skazywano na śmierć lub więzienie tych, którzy walczyli o wolność Polski. Tego nikt dotychczas nie przeanalizował, a mogłyby to zrobić wydziały prawa i humanistyczny razem z IPN.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję.

Proszę bardzo.

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński:

My jesteśmy otwarci na współpracę z uczelniami. Współpracujemy, myślę, z większością polskich uniwersytetów, na różnych poziomach – czy to w ramach działań badawczych, czy organizacji konferencji, wspólnych wydawnictw itd. I jak najbardziej jesteśmy otwarci również na taki projekt badawczy. Moglibyśmy wnieść do tej współpracy swój dotychczasowy dorobek – bo badania o charakterze, powiedziałbym, prawnokarnym, a nie wyłącznie historycznym, były w instytucie prowadzone. Myślę, że także doświadczenie naszego pionu ścigania, jeśli chodzi o definiowanie zbrodni popełnionych w latach czterdziestych i pięćdziesiątych, w tym także tak zwanych zbrodni sądowych, mogłoby być bardzo ważnym elementem takiego projektu. Aczkolwiek trzeba powiedzieć, że mamy niestety negatywne doświadczenia, jeśli chodzi o postawę sądów wobec takiej konstrukcji prawnej i pewną solidarność środowiska, która, mam wrażenie, przetrwała do dzisiaj. Doświadczenia te pokazują że niechęć do uchylania immunitetów uniemożliwia postawienie dawnych sędziów, a także dawnych prokuratorów przed sądem i pociągnięcie ich do odpowiedzialności za zbrodnie, które popełnili.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję.

Senator Aleksander Pociej:

Panie Prezesie, nawiązując do pytania pana senatora Rulewskiego, chciałbym zapytać, jaki jest koszt utrzymania pionu ścigania. Ilu tam jest prokuratorów? Prosiłbym też, żeby się pan ustosunkował do tych liczb, które sam pan podał, a z których wynika, że na kilkaset postanowień było tylko dwanaście aktów oskarżenia. Jak odniesiemy te dane do proporcji w przypadku prokuratury, że tak powiem, cywilnej… No, tutaj odsetek jest dramatycznie niższy. Przecież na jednego prokuratora w IPN przypada kilkadziesiąt bądź kilkanaście razy mniej spraw niż na prokuratora zwykłego. No więc z czego to wynika? Chciałbym, żeby pan powiedział, jakie macie plany co do przyszłości pionu ścigania. Sam pan mówił, że tych spraw będzie co raz mniej. Czy w jakieś perspektywie myślicie o tym, żeby zmniejszyć koszty funkcjonowania tego pionu? To jest pierwsze pytanie.

Drugie pytanie. Jakie kwoty przeznaczył IPN na publikacje pracowników IPN? I w tym kontekście proszę o komentarz, jakie powiązanie ze zbrodniami przeciwko narodowi polskiemu mają na przykład takie publikacje jak: „Ciekawy przyczynek do historii stosunków polsko-wietnamskich”, „Ideologia komunistyczna a tradycyjne wartości mieszkańców Wietnamu”, „II wojna indochińska w polskiej historiografii wojskowej” autorstwa Benkena, „Wacław Lipiński i jego pamiętnik z bojów I Brygady” Gałęzowskiego, „Birma na rozstajach. Zmiany w kraju Tysiąca Pagód” i „Décorations polonaises attribuées aux Belges”, co można przetłumaczyć jako „Polskie odznaczenia dla Belgów”, Gasztolda-Senia. No, takich publikacji jest więcej w tym zbiorze. Bardzo bym prosił o odpowiedź. Dziękuję.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Proszę bardzo.

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński:

Już odpowiadam… To znaczy na pewno nie podam w tej chwili, jaki procent budżetu… czy jaka w liczbach bezwzględnych jest wielkość kosztów publikacji, taką informacje przekażemy pisemnie. Kontynuując ten wątek publikacji, po pierwsze, chciałbym zwrócić uwagę na to, że zgodnie z ustawą Instytut Pamięci Narodowej zajmuje się najnowszą historią Polski. Myślę, że możemy uznać, że historia XX wieku to jest najnowsza historia Polski. To jest pierwszy element mojej odpowiedzi na to pytanie. Ściganie zbrodni jest inaczej definiowane. Proszę zwrócić uwagę na to, że inny jest zakres chronologiczny w rozdziałach ustawy dotyczących ścigania zbrodni czy gromadzenia dokumentów, a inny w tym rozdziale, który mówi o działalności edukacyjnej Instytutu Pamięci Narodowej.

Po drugie, nie widzę akurat tych publikacji, które pan senator przywołał, ale rozumiem, że być może one są z innego roku. Chciałby zwrócić…

(Senator Aleksander Pociej: Ja tutaj to mam.)

(Senator Robert Mamątow: A która to strona?)

A na której stronie to jest? Jeśli mógłbym prosić o…

(Senator Aleksander Pociej: Jeżeli chodzi o Birmę…)

Może przykładowo.

(Senator Aleksander Pociej: …to jest to strona 258, a jeśli chodzi o sprawy wietnamskie, to jest to strona 252. I chciałbym prosić o odpowiedź co do przyszłości… dokończenie tego wątku przyszłości pionu prokuratorskiego.)

Tak, tak, oczywiście, to było odrębne…

(Senator Aleksander Pociej: Dziękuję. Bo pan przeszedł do drugiego pytania…)

…pytanie.

Ta francuskojęzyczna publikacja, którą teraz rzeczywiście odnalazłem, to jest publikacja zawarta w publikacji wydanej przez Instytut Pamięci Narodowej. To są materiały z konferencji, która porównywała okupację niemiecką w Polsce, w Belgii i we Francji. Ten tekst mówiący o odznaczeniach wskazuje na skalę współpracy belgijskiego ruchu oporu z polskimi placówkami. Tak więc takie jest uzasadnienie. Jeśli chodzi zaś o inne przywoływane przez pana senatora publikacje, to proszę zwrócić uwagę na to, że są to artykuły pracowników, które nie są publikowane tylko w wydawnictwach Instytutu Pamięci Narodowej. Publikacje pana Benkena, te wszystkie przywoływane, są publikowane w wydawnictwach akademickich, w czasopismach naukowych.

(Senator Aleksander Pociej: Czyli to nie wiąże się z żadnym kosztem dla IPN?)

(Marszałek Bogdan Borusewicz: Panie Senatorze…)

To nie wiąże się z żadnym kosztem dla Instytutu Pamięci Narodowej, świadczy jedynie o tym, że nasi pracownicy mają szersze zainteresowania badawcze, które nie są realizowane tylko w ramach obowiązków służbowych. Wielu naszych pracowników naukowych jest jednocześnie pracownikami wyższych uczelni i w ramach tamtej działalności mają inne projekty badawcze niż tylko związane z historią Polski XX wieku.

Odpowiadając na pytanie dotyczące pionu ścigania… Chyba też w tej chwili tak na gorąco nie odnajdę… Nie, odnajdę.

Pierwsza część pytania: jaka część budżetu jest związana ze ściganiem zbrodni? To jest 11,5% budżetu Instytutu Pamięci Narodowej, z tym że musimy pamiętać, że cały budżet jest podzielony według tych naszych czterech zadań ustawowych, więc oczywiście wszystkie koszty administracyjne funkcjonowania instytutu jako całości są rozbite na poszczególne piony.

Skąd się bierze ta mniejsza liczba aktów oskarżenia, z czego wynikają te wszystkie sprawy statystyczne, które poruszył pan senator?

Po pierwsze, chciałbym zwrócić uwagę na to, iż śledztwa, które prowadzi Instytut Pamięci Narodowej, ze względu na swoją rangę i skalę nie mogą być porównywane z przeciętnymi śledztwami prokuratur rejonowych, które budują statystykę prokuratury powszechnej. Wystarczy wspomnieć, że mamy śledztwa, w których jest na przykład sześćdziesiąt tysięcy ofiar śmiertelnych. Prokuratura powszechna nie prowadzi ani jednego porównywalnego śledztwa, jeśli chodzi o liczbę ofiar. A takie śledztwa z natury rzeczy trwają wiele lat. To jest pierwsza przyczyna.

Jeśli chcielibyśmy porównywać obciążenie prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej – a przypomnę, że oddziałowe komisje funkcjonują na poziomie prokuratury apelacyjnej, czyli wszędzie tam, gdzie jest prokuratura apelacyjna, jest również oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – to zachęcam do porównania też liczby prowadzonych śledztw z liczbami śledztw w takich wydziałach prokuratur apelacyjnych jak wydziały przestępczości zorganizowanej. Wtedy okaże się, że nasza statystyka jest lepsza, a obciążenie prokuratora Instytutu Pamięci Narodowej na poziomie właśnie prokuratur apelacyjnych jest wyższe niż prokuratora prokuratury powszechnej. A więc to jest pierwsza kwestia.

Jeśli chodzi o liczbę aktów oskarżenia, to na pewno wszyscy się zgodzimy, że ona jest niesatysfakcjonująca. I tutaj wskazać trzeba dwie kwestie. Pierwsza to znowuż charakter takich śledztw. Udowodnienie indywidualnej odpowiedzialności kilkadziesiąt lat po pełnieniu zbrodni jest często bardzo trudne, powoduje to brak świadków, brak dowodów. Ale druga, istotniejsza, ze względów statystycznych istotniejsza sprawa to jest ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej, która zobowiązuje prokuratorów do prowadzenia śledztw w przypadkach, w których z góry wiadomo, iż sprawcy nie można postawić przed sądem, bo on nie żyje. Czyli na przykład w sprawach z okresu II wojny światowej albo z okresu tużpowojennego, w których to przypadkach sprawcy w dużej większości już nie żyją, nasi prokuratorzy muszą prowadzić śledztwa, oczywiście po to, żeby je ostatecznie umorzyć. Ale dzieje się to po ustaleniu wszystkich okoliczności sprawy, po ustaleniu odpowiedzialności, wskazaniu kwalifikacji prawnej oraz, co najważniejsze i co ustawa bardzo wybija, po sporządzeniu możliwie najpełniejszej listy ofiar danej zbrodni. Tak że takie są powody, dla których procentowy udział spraw zakończonych aktem oskarżenia jest tak niski.

Pan senator pytał także o plany. Oczywiście my możemy snuć pewne rozważania w tej kwestii, niemniej jednak wchodzi tu w grę materia ustawowa, a więc niezależna do Instytutu Pamięci Narodowej. I jest oczywiste, że ta działalność będzie się zmniejszać, bo liczba popełnionych zbrodni jest liczbą zamkniętą, w miarę zamykania kolejnych spraw ona będzie maleć. Mamy tu też bardzo ważny termin ustawowy, to jest rok 2020, gdy możliwość ścigania zdecydowanej większości zbrodni komunistycznych wygaśnie, i to znowuż jest określone ustawowo. Myślę, że okolice roku 2020 to będzie czas na jakąś bardzo głęboką reformę tej działalności, bo wówczas jako podlegające ściganiu pozostaną tylko zbrodnie prawa międzynarodowego, a ich też nie będzie wiele, bo zakładamy, że utrzymując obecne tempo prac, do tego czasu zakończymy kilka tysięcy kolejnych postępowań.

Przy tym chciałbym zwrócić uwagę, że jeżeli chodzi o okres II wojny światowej, to liczba spraw z tego okresu, które muszą być podjęte i praworządnie zakończone, jest wciąż jeszcze duża. To jest, tak naprawdę, spuścizna jeszcze po PRL. W PRL, jak państwo wiedzą, działała Główna Komisja Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, a wcześniej – Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce. Po podpisaniu i ratyfikacji układu PRL z Republiką Federalną Niemiec, w latach siedemdziesiątych, gros spraw dotyczących zbrodni niemieckich po prostu zostało zawieszonych i niezamkniętych w sposób prawomocny. I one czekają na podjęcie i prawomocne zamknięcie. Aczkolwiek w wielu przypadkach to nie chodzi tylko o czynność techniczną. W wielu przypadkach – odnoszących się także do tych zbrodni, których dotyczy wystawa prezentowana przed salą obrad – udaje się dokonać nowych ustaleń. Tak że nawet w odniesieniu do okresu II wojny światowej jest jeszcze sporo pracy do wykonania.

Ale, jak mówię, moim zdaniem dyskusja o zmianach na pewno nas czeka w najbliższym czasie, a takim momentem wprowadzenia tych zmian w życie byłby ten ustawowy termin roku 2020.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję.

Pan senator Ryszka.

Senator Czesław Ryszka:

Panie Marszałku, rezygnuję z zadania pytań teraz. Pozwolę je sobie zadać prywatnie panu prezesowi. Dziękuję…

(Marszałek Bogdan Borusewicz: Nie rozumiem. Nie chce pan zadać pytania, tak?)

(Senator Jan Rulewski: W innych okolicznościach…)

Chodziło mi o budowę muzeum żołnierzy niezłomnych w Ostrołęce. Czy Instytut Pamięci Narodowej wesprze tę inicjatywę? I chodziło mi o to, czy ustały zagrożenia dla muzeum w Rapperswilu.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję.

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński:

Jeśli chodzi o muzeum w Ostrołęce, to my tę inicjatywę wspieramy od samego początku. Kiedy pojawił się ten pomysł, spotkałem się z panem prezydentem Ostrołęki i na taką miarę… Oczywiście my nie jesteśmy w stanie zaangażować się na przykład finansowo, ale angażujemy się merytorycznie, poprzez udostępnianie naszych wystaw… Można powiedzieć, że to muzeum, którego jeszcze nie ma, tak naprawdę już działa. Tak że jesteśmy jak najbardziej zaangażowani.

I, przepraszam, druga część pytania, bo nie dosłyszałem…

(Senator Czesław Ryszka: Muzeum w Rapperswilu.)

Jeśli chodzi o muzeum w Rapperswilu, to oczywiście ono jest bardzo poważnie zagrożone utratą siedziby. Ono nie przestanie istnieć w sensie formalnym, ale jest poważne zagrożenie utraty siedziby. My wspieramy je na tyle, na ile możemy, czyli przede wszystkim w bieżącej działalności, w nagłaśnianiu działalności muzeum, już w tym roku muzeum otrzymało naszą najważniejszą nagrodę, czyli Kustosza Pamięci Narodowej. Myślę, że takie działania wzmacniają pozycję muzeum, nie tylko poprzez nagłośnienie tej sprawy tutaj, w Polsce, i zachęcanie innych władz do aktywniejszego działania, ale także poprzez sprawianie, by jego problemy były bardziej zauważane w Szwajcarii. Ta wystawa, o której mówiłem, jest w wersji dwujęzycznej, czyli jest zarówno francuskojęzyczna, jak i niemieckojęzyczna, będzie prezentowana nie tylko w Rapperswilu, ale też w wielu innych miejscach Szwajcarii, i na pewno zwróci uwagę na to, że taka placówka istnieje i że wymaga pewnego wsparcia.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Panie Prezesie, teraz ja chciałbym zadać pytanie.

Senator Bogdan Borusewicz:

Mamy tutaj wystawę dotyczącą Selbstschutzu, mordów Selbstschutzu. Bardzo mało jest ustalonych nazwisk pomordowanych, nie wiem, chyba mniej niż 10%. Podobnie jeżeli chodzi o inny mord, w Ponarach pod Wilnem – też poniżej 10%. W zasadzie jest możliwość uzyskania czy poszerzenia tej listy zamordowanych tylko poprzez zbieranie informacji wśród rodzin, bo w tradycji rodzinnej nazwiska, imiona oczywiście się zachowały. W związku z tym pytam: czy IPN prowadzi jakieś badanie w tym kierunku? Czy próbuje zbierać, czy apeluje do rodzin o zgłaszanie tych informacji? Jeżeli tak, to proszę powiedzieć, do kogo można zgłaszać tego typu informacje.

Proszę bardzo.

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński:

Oczywiście w pełni zgadzam się z panem marszałkiem, to jest bardzo bolesne, że siedemdziesiąt lat po zakończeniu wojny tych informacji mamy tak mało. Instytut prowadzi aktywną działalność w tym zakresie na kilku polach. Pierwsze to jest to, o czym mówiłem w tym wstępnym wystąpieniu, czyli nowo powołane Centrum Udzielania Informacji o Ofiarach II Wojny Światowej. Ono również prowadzi aktywną działalność dotyczącą pozyskiwania dokumentów, także z archiwów zagranicznych, na temat losów Polaków czy pod okupacją niemiecką, czy pod okupacją sowiecką. I tutaj zwrócę uwagę na fakt bardzo mało znany, może sami powinniśmy o tym nieco szerzej mówić. Instytut Pamięci Narodowej jest jedynym dysponentem w Polsce, na podstawie odpowiednich umów międzynarodowych, bazy Międzynarodowej Służby Poszukiwawczej Czerwonego Krzyża z Bad Arolsen, czyli tego centralnego światowego punktu, który gromadził informacje o wszystkich ofiarach II wojny światowej, pomagał rodzinom ustalać ich losy. To wielkie archiwum jest w tej chwili zdigitalizowane, my, jak mówię, jesteśmy dysponentem tej elektronicznej wersji i na tej podstawie udzielamy informacji, a także wykorzystujemy te dane do uzupełniania list ofiar tam, gdzie jest to możliwe. Aczkolwiek nie w przypadku zbrodni na Pomorzu, bo, jak wiadomo, dokumentacja Selbstschutzu została zniszczona w końcowym okresie wojny i takich bezpośrednich dokumentów, wykazów ofiar nie ma.

Kolejny element – i tutaj już nawiązuję bezpośrednio do pytania pana marszałka – to są badania naukowe, w trakcie których nasi historycy starają się docierać do środowisk lokalnych, dopytywać, szukać… już coraz mniej świadków bezpośrednich, ale właśnie świadków pośrednich, osób, które mogą mieć jakieś dokumenty, relacje rodzinne. I wreszcie największy projekt, to jest projekt dokumentacyjny dotyczący ofiar okupacji niemieckiej. Ten projekt jest realizowany już blisko dziesięć lat, w jego ramach ustalono i wprowadzono do tej chwili do elektronicznej bazy danych nazwiska około czterech milionów ofiar, zarówno osób zamordowanych, jak i na przykład więźniów obozów koncentracyjnych. Pochodzą one z bardzo różnych źródeł. Jest to projekt finansowany przez Instytut, Instytut jakby zarządza jego treścią, natomiast zgodnie z formułą, którą przyjęliśmy na samym początku, sam projekt jest realizowany przez podmioty pozarządowe. W tym przypadku jest to Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, to ona realizuje od kilku lat ten projekt. I do niej właśnie można się zgłaszać, to jest to najlepsze miejsce. Dzięki środkom, które przekazujemy, fundacja prowadzi działania edukacyjne, apelując do społeczności lokalnych. Przypominam sobie nawet, że swego czasu w którymś z popularnych seriali, bodajże w „M jak miłość”, był product placement tej akcji, po czym rzeczywiście później napłynęło dużo nowych informacji od rodzin ze środowisk lokalnych. Jest specjalny formularz służący do zgłaszania. Tak że ten system działa, aczkolwiek na pewno jeszcze nie udało się do wszystkich środowisk dotrzeć. Efekty projektu są dostępne na www.straty.pl. Można tam też wyszukiwać nazwiska, sprawdzać, czy dana osoba już tam jest, a jeśli jej nie ma, to wtedy zgłaszać.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję, Panie Prezesie.

Senator Bogdan Borusewicz:

Panie Prezesie, jeszcze ja mam pytania.

W latach dziewięćdziesiątych i na początku dwutysięcznych była prowadzona współpraca z archiwami rosyjskimi. Czy ona jest kontynuowana? Jeśli tak, to w jakim zakresie?

Mam podobne pytanie, jeżeli chodzi o współpracę z archiwami białoruskimi. Wiem, że jeżeli chodzi o ukraińskie, to ta współpraca jest bardzo dobra.

I kolejne pytanie. Czy wasze śledztwo w sprawie zbrodni katyńskiej – oczywiście jest to symboliczna nazwa, bo przecież tę zbrodnię popełniano też w kilku innych miejscach – zostało zakończone, czy nie? Jaki jest stan tego śledztwa?

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński:

Już odpowiadam.

Co do współpracy z archiwami rosyjskimi – wiele lat temu Instytut Pamięci Narodowej zdołał nawiązać krótkotrwałą współpracę z archiwum Federalnej Służby Bezpieczeństwa. Wierzyliśmy, że uda się ją rozwinąć i pójdzie to w tę stronę, jak właśnie wspomniana przez pana marszałka dobra współpraca, aczkolwiek też zależna od sytuacji politycznej, z archiwami ukraińskimi. Niestety, po wydaniu pierwszego tomu dokumentów dotyczących powstania warszawskiego, gdzie były także dokumenty z dawnego archiwum KGB, ta współpraca została przez stronę rosyjską zerwana. Próbowałem ją odnowić, jednak nie wpłynęła żadna formalna odpowiedź. Myślę, że dla nikogo tutaj na tej sali nie jest to zaskakująca informacja. Udało nam się za to…

(Marszałek Bogdan Borusewicz: Który to był rok?)

Oni zerwali współpracę w 2007 r., a my w latach 2011–2012 próbowaliśmy tę współpracę odnowić. Udało nam się za to w ostatnich latach nawiązać współpracę z innym ważnym archiwum, aczkolwiek nie tak ważnym z punktu widzenia badania represji wobec Polaków, z kolei ważniejszym z punktu widzenia badania sposobów, przy użyciu których Moskwa zarządzała PRL. Jest to Rosyjskie Państwowe Archiwum Historii Najnowszej, które przechowuje akta Partii Komunistycznej od śmierci Stalina. W ramach tej współpracy pozyskaliśmy kilka tysięcy stron kserokopii ważnych dokumentów z przełomu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, bo takie granice wyznaczyła de facto strona rosyjska; one są w tej chwili przygotowywane do druku w Biurze Edukacji Publicznej. Jest to wiele cennych dokumentów, aczkolwiek na pewno nie tak ważnych, jak te z archiwum FSB. No, do czasu jakiegoś przełomu w relacjach polsko-rosyjskich nie widzę szansy na pozyskanie jakichś istotnych kopii. Tak że tak naprawdę to, co udało się pozyskać w latach dziewięćdziesiątych – kopie znajdują się w tej chwili w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, a część w Centralnym Archiwum Wojskowym, bo to częściowo była też komisja wojskowa – wciąż jest głównym zasobem dla polskich historyków, jeśli chodzi o badanie represji w czasie II wojny światowej czy też po jej zakończeniu.

Teraz archiwa białoruskie. W tej chwili nie prowadzimy żadnej współpracy, aczkolwiek przedstawiciel Instytutu Pamięci Narodowej jest członkiem grupy roboczej, która w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy spotykała się z przedstawicielami władz białoruskich odpowiednich szczebli i rozmawiała o sprawach archiwaliów, o możliwości poszukiwania ofiar zbrodni Obławy Augustowskiej. No, na razie można powiedzieć, że rozmowy są podtrzymywane, ale niestety konkretnych efektów nie przynoszą. Tam są bardzo istotne dokumenty, nie tylko w tych archiwach służb specjalnych, ale także w archiwum partyjnym. Jestem tego pewny, bo część z nich widziałem na własne oczy, ale niestety nie było możliwości ich skopiowania. Są to dokumenty partyjne, które zostały, że tak powiem, ewakuowane z Mińska, a więc zachowały się w bardzo dobrym stanie, dokumenty zarówno sprzed wybuchu wojny – chodzi o operację polską NKWD, o bardzo wiele raportów kierowanych do partii o wykonaniu tej operacji – jak i z okresu pierwszej okupacji sowieckiej, bardzo cenne dokumenty. Mam nadzieję, że jeśli nastąpi bardziej wyraźna poprawa relacji Białorusi z Europą, wówczas uzyskamy możliwości skopiowania i wydania tego w Polsce.

Jeśli chodzi o śledztwo w sprawie zbrodni katyńskiej, to śledztwo trwa. Jest jeszcze wiele czynności do dokonania, zwłaszcza jeśli chodzi o przesłuchania osób pokrzywdzonych. Przede wszystkim czekamy na kluczowe trzydzieści pięć tomów ze śledztwa rosyjskiego. Nie wydaje mi się, abyśmy mogli zamknąć to postępowanie – oczywiście ono będzie zamknięte poprzez umorzenie, bo, jak się wydaje, żyjących sprawców żadnego ze szczebli wykonawczych już nie ma – bez dostępu do tego postanowienia prokuratury wojskowej Federacji Rosyjskiej, która stwierdziła, że była to zbrodnia pospolita. Musimy się do tego odnieść. Przypomnijmy sobie, że to śledztwo było tak naprawdę reakcją na zamknięcie śledztwa rosyjskiego. Ono zostało wszczęte kilka tygodni po ogłoszeniu decyzji o zamknięciu śledztwa prokuratury wojskowej Federacji Rosyjskiej. A więc jego celem jest nie tylko możliwie pełne zbadanie tej sprawy i wyjaśnienie tego, co jeszcze da się wyjaśnić, ale także przedstawienie przez prokuratora Rzeczypospolitej w imieniu państwa polskiego stanowiska prawnego w kwestii tej zbrodni, w tym przede wszystkim jej kwalifikacji prawnej.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Senator Bogdan Borusewicz:

Panie Prezesie, jak wgląda poziom zatrudnienia w IPN? Ile osób zatrudnia IPN w tej chwili? I jaka jest średnia płaca?

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński:

Żeby podać precyzyjne liczby, muszę otworzyć informację na odpowiedniej stronie… Jeśli chodzi o poziom zatrudnienia, to jest to w tej chwili mniej więcej dwa tysiące dwieście etatów. Myślę, że mogę tutaj zaokrąglić…

Aha, jeszcze nie odpowiedziałem senatorowi Pociejowi na pytanie o liczbę prokuratorów. W pionie ścigania jest w tej chwili ponad osiemdziesięciu pełniących czynności prokuratorów.

Jeśli chodzi o średni poziom wynagrodzenia, to musimy pamiętać, że w Instytucie Pamięci Narodowej mamy dwie kategorie pracowników, urzędników oraz prokuratorów. Jeśli chodzi o płace prokuratorów, to są one regulowane odpowiednią ustawą, podlegają one corocznej waloryzacji. Są to płace na poziomie prokuratury apelacyjnej bądź prokuratury generalnej, jeżeli mówimy o Biurze Lustracyjnym, tym centralnym, i Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Jeżeli chodzi o płace urzędnicze, to średnie wynagrodzenie za rok 2014 – pamiętajmy, że wlicza się tutaj tak zwaną trzynastą pensję – wynosiło 4908 zł. A więc jeśli mówimy o centralnych organach państwa, to należy ono do zdecydowanie najniższych. Są ministerstwa, w których średnia płaca jest wyższa niż średnia płaca osób pełniących stanowiska kierownicze w Instytucie Pamięci Narodowej, tak że na pewno nie jesteśmy w chwili obecnej uprzywilejowani, jeśli chodzi o administrację państwową.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję.

Czy zgłaszał się pan senator Jan Maria Jackowski?

(Senator Jan Maria Jackowski: Nie.)

(Głos z sali: W dyskusji wystąpi.)

Aha, no dobrze.

(Senator Jan Maria Jackowski: Ale jak pan marszałek mnie wywołuje…)

(Rozmowy na sali)

Proszę bardzo, Panie Senatorze.

(Senator Jan Maria Jackowski: Może jednak…)

Proszę bardzo, Panie Senatorze.

Senator Jan Maria Jackowski:

Ja bym tylko chciał panu prezesowi bardzo serdecznie podziękować, złożyć podziękowania na ręce pana prezesa za działalność Instytutu Pamięci Narodowej. (Oklaski)

(Marszałek Bogdan Borusewicz: Ale to było pytanie, Panie Senatorze?)

Mam pytanie, czy pan się cieszy, że ja dziękuję? Dziękuję bardzo.

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński:

Oczywiście, jak wszyscy państwo wiedzą, i powstaniu, i działalności Instytutu Pamięci Narodowej towarzyszyło bardzo wiele emocji, również sporów, publicznych dyskusji. Dla pracowników Instytutu to nigdy nie była łatwa sytuacja, bo wygłaszano czasem bardzo pochopne sądy publicystyczne, niepoparte realnym odniesieniem do naszej działalności. To, że dostrzegana jest ta nasza realna działalność, bardzo nas cieszy. Cieszy nas też to, że taką opinię wyraża nie tylko Wysoka Izba czy pan senator w tym momencie, ale także… W badaniach opinii publicznej Instytut Pamięci Narodowej w ostatnich latach plasuje się wśród kilku najwyżej ocenianych instytucji publicznych w Polsce. Można powiedzieć, że jest to trochę zaskakujące, bo naszym zadaniem jest przecież podejmowanie tematów bardzo trudnych, takich, które ciężko jest tak od razu przyjąć do wiadomości. Ciężko jest zaakceptować pewne fakty z przeszłości, a mimo to w ostatnich badaniach CBOS byliśmy w granicach trzeciego czy czwartego miejsca, jeśli chodzi o najlepiej oceniane instytucje publiczne w Polsce. Wyprzedzają nas służby mundurowe, ale, jak sądzę, trudno jest przebić ten poziom zaufania do wojska, tak że nie stawiamy sobie aż tak ambitnych celów. Tak że jestem ogromnie zobowiązany, że… Dla wszystkich pracowników Instytutu bardzo ważne jest to, że po tych piętnastu latach – w tym roku obchodzimy piętnastolecie istnienia Instytutu – pojawiają się głosy uznania dla naszej działalności. (Oklaski)

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję.

Ja też panu dziękuję, Panie Prezesie.

(Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński: Dziękuję uprzejmie.)

Informuję, że prezes Instytutu Pamięci Narodowej, pan Łukasz Kamiński, zobowiązał się do udzielenia pisemnej odpowiedzi na pytanie zadane przez senatora Pocieja.

Otwarcie dyskusji

Otwieram dyskusję.

Proszę o zabranie głosu pana senatora Jana Rulewskiego.

Senator Jan Rulewski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Dzisiejszą debatę w sali plenarnej nad informacją prezesa Instytutu Pamięci Narodowej poprzedziła dyskusja nad tą informacją w Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Od razu pozwolę sobie, w tym nurcie, że tak powiem, serdeczności, poinformować Wysoką Izbę, iż komisja przyjęła sprawozdanie jednogłośnie.

Podstawą prac komisji było sprawozdanie, które jest bardzo obszerne. Zapewniam jednak panie i panów senatorów, że ono i tak zostało przygotowane w formie inżynierskiej, czyli punktowej. Nie wyczerpuje ono całego zakresu działalności Instytutu Pamięci Narodowej. Ta wielostronna, ale podzielona na kategorie, działalność obejmuje również inne prace Instytutu Pamięci Narodowej, które w tym sprawozdaniu nie są opisane. Chociażby to, co tutaj senator Górecki podkreślił… Dyslokacja terenowa Instytutu Pamięci Narodowej, jego oddziały i delegatury… Dzięki temu z Instytutem współpracują również biura poselskie, radni, różnego rodzaju organizacje, a przede wszystkim placówki oświatowe i biblioteki. Wspomniano tutaj, że wczoraj otwarta ustawa…

(Marszałek Bogdan Borusewicz: Wystawa.)

Wystawa, tak. Dziękuję, Panie Marszałku.

…O zapomnianych katach Hitlera zaprezentowana została dzięki inicjatywie Senatu, ale przy szerokim wsparciu IPN. Wiele innych wystaw, które miały miejsce w Senacie, również zawdzięczamy pracy Instytutu. Dodajmy, że Senat ma również inne powody do satysfakcji. Inicjatywy, które zrodziły się w Senacie – wymieńmy dwie: ustawa o Krzyżu Wolności i Solidarności, czyli o odznaczeniach państwowych, a także ustawa o opozycji antykomunistycznej, o osobach prześladowanych – rodziły się w warunkach bardzo bliskiej współpracy z Instytutem. Powiedziałbym, że czasami była to współpraca trudna, gdyż trzeba było zachować autonomię Instytutu w sprawach trudnych. Dodajmy, że obszerna statystyka nie jest zawsze czytelna, jednak warto na nią wskazać, gdy komisja przyjęła to sprawozdanie. Oto na strony internetowe Instytutu wchodzi ponad jedenaście milionów osób, do dokumentacji, która liczy 11 km. Dodajmy, że nie jest to tylko instytucja zamknięta, żeby nie rzec, biurokratyczna, jakiś zamknięty instytut, gdzie ślęczą naukowcy. Odwiedza jego podwoje lub składa wnioski przeszło czterysta tysięcy obywateli, bynajmniej nie tylko w poszukiwaniu swoich historii, może prześladowców, ale także w sprawach ściśle dotyczących spraw bytowania tych obywateli. Że nie wspomnę o wydawaniu przez Instytut dokumentów i decyzji, które są podstawą chociażby do realizacji takich ustaw jak kombatancka ustawa, o osobach traktowanych jako kombatanci czy też o uprawnieniach kombatanckich. I to jest oczywiście bardzo ważna działalność mająca wpływ na sytuację materialną tysięcy, jeśli nie setek tysięcy obywateli.

Oczywiście Instytut, inaczej niż inne, wychodzi szeroko – do szkół, do uczelni, do środowisk. Tu się dowiedzieliśmy również, że działa tam gdzie najtrudniej, czyli wśród Polonii – i to w różnych formach – też posiłkując się parlamentem czy działaczami i innymi osobami, o których się nie wspomina lub do których trudno byłoby dotrzeć.

Tak że to było podstawą tego, że głos komisji był jednoznacznie pozytywny. Ja pamiętam z wcześniejszych lat sprawozdania, które jednak nie wywołały tak zgodnego werdyktu. Pamiętam też, że towarzyszyła Instytutowi opinia, że to jest instytucja, która tylko grzebie w teczkach. To trzeba przyznać. Rekomenduję oczywiście swoje wyznanie. Obecnie pan przewodniczący i inni członkowie komisji uznali, że Instytut wpisał się w dobro powszechne państwa polskiego. I tyle bym powiedział, jeśli chodzi o moją pracę w komisji.

Ale mam chyba, Panie Marszałku, prawo do pewnej wypowiedzi osobistej.

Padały zastrzeżenia, na szczęście jest ich coraz mniej, że Instytut Pamięci Narodowej nie tylko grzebie w teczkach, nie tylko wywołuje spory, nie tylko niesłusznie oskarża, ale jest to wręcz instytucją, którą należałoby rozdzielić na archiwum i na prokuraturę. Trudność sprzeciwiania się tym argumentom potęguje fakt, że nawet wśród opozycji antydemokratycznej padały takie głosy. Warto też pamiętać, że dwie czołowe do niedawna partie – PZPR i Ruch Palikota – może właśnie dlatego przestały być czołowymi, otwarcie występowały o likwidację Instytutu. To nie przeszkadzało partii Millera na przykład w stworzeniu nowego instytutu i wydaniu wydawnictwa „Niezbędnik historyczny lewicy,” o jej osiągnięciach, zwłaszcza w okresie międzywojennym. No, to szczególna hipokryzja. Zlikwidować jednych, żeby mówić o nas. O nas, znaczy o tej lewicy, której nigdy nie było, bo to była lewica internacjonalna, a nie polska lewica.

Ale wróćmy do mojej sugestii. Ja uważam – może nie wszyscy podzielą to zdanie z punktu widzenia politycznego – że Instytut jest fenomenem nie tylko w skali polskiej, ale i w skali światowej. Ja nie znam tak szerokiej i tak wielkiej działalności, jaką prowadzi IPN. Może Instytut Gaucka byłby takim rywalem. Ale ja nie wiem, czy tam tak szeroko prowadzona była działalność. A co to oznacza? To oznacza, że niewłaściwe czy błędne są opinie, które powiadają, że za koalicji państwo nie prowadzi polityki historycznej lub ona jest chybiona. Otóż chociażby to wsparcie materialne, liczone na 250 milionów zł – to dwa i pół tysiąca najwyższej klasy naukowców i pracowników – ta błyskawiczna decyzja, mimo oporów, oporów ekonomicznych, ale być może również innych, spowodowała, że właśnie w minionym roku błyskawicznie przeniesiono siedzibę, nie zwalniając tempa prac, bo nie mogło być ono zwolnione, gdyż było związane z koniecznością przestrzegania terminów decyzji. To też zresztą był dla komisji asumpt do uznania tej pracy za bardzo trudną. A więc znaleziono siedzibę, przeniesiono Instytut. Nadal i w rządzie, i w koalicji nie ma głosów, nawet odosobnionych, żeby ograniczać pracę Instytutu. Bo uważamy, że w ten sposób, a nie zza biurka pani minister, jak to niektórzy uważają, trzeba tworzyć politykę historyczną. Trzeba ją tworzyć właśnie przez prace naukowe, przez współpracę z samorządami, z władzami, z parlamentarzystami, na dole, i w szkołach, i w klubach Grota-Roweckiego, i na wystawach powszechnych. Uważamy, że przynajmniej w zakresie wewnętrznym ta polityka jest właściwie kreowana. Chciałoby się prosić twórców, naszych artystów, żeby przenosili ten bogaty materiał na zewnętrzną politykę historyczną. Takie udane próby już były. No, przecież film o Lechu Wałęsie był nominowany do Oscara. Moim życzeniem, Panie Ministrze, jest zobaczyć coś, co nie zostało pokazane. Otóż gehenna polskiej ludności wygnanej do Kazachstanu, droga przez Iran i Palestynę, Monte Cassino – to jest warte sztuki, bo to jest tragedia tych ludzi, tych dzieci, które jako dorośli nie mogły nigdy wrócić na swoje ziemie. To wymaga nie tylko dokumentu, ale sztuki. Niestety, nie mogę w tym zakresie pomóc.

Ja uważam, że decyzja o powstaniu Instytutu, która rodziła się przypadkowo, była trafną decyzją polityczną. I osobiście dziękuję Instytutowi za to, że w mojej pracy mogłem posługiwać się instrumentarium prawnym, dokumentacyjnym wyniesionym z Instytutu. Dziękuję bardzo.

(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Stanisław Karczewski)

Wicemarszałek Stanisław Karczewski:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Pan marszałek Wyrowiński. Bardzo proszę o zabranie głosu.

Senator Jan Wyrowiński:

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Myślę, że każdy dzień pracy Instytutu buduje jego prestiż. To jest prestiż instytucji, która w tej chwili, wbrew różnym głosom, o których mówił pan prezes i które towarzyszyły narodzinom, powstawaniu Instytutu, zadaje kłam tym wszystkim, którzy byli przeciwni powstaniu Instytutu i jego pracy. Jesteśmy świadkami powstawania naprawdę ważnej… współuczestniczymy w powstawaniu i tworzeniu instytucji niezwykle ważnej dla naszej narodowej samoświadomości. Co więcej, ona również leje oliwę na te nasze różne spory historyczne, polityczne. Stara się być bezstronnym analizatorem czy dokonywać bezstronnych analiz naszej historii i, na ile to jest możliwe, te straszliwe spory, które nas dzielą, jakoś łagodzić. Myślę, że nie bez znaczenia jest to, że to pan prezes Kamiński jest szefem Instytutu. Przejął tę instytucję w bardzo trudnym momencie. Mam rozliczne dowody tego, że był również jego jak gdyby osobisty wpływ na to, że nawet ci najwięksi sceptycy łagodzą swoje krytyczne osądy.

Szanowni Państwo, zadałem pytanie o tę Encyklopedię „Solidarności”, bo to jest najwspanialszy pomnik, jaki się buduje tym wszystkim, którzy uczestniczyli w dziele przywracania Polsce niepodległości i demokracji, w tym ostatnim wysiłku narodu polskiego, w tej konfederacji, ostatniej konfederacji, która się nazywała „Solidarność”. Najczęściej są to ludzie kompletnie nieznani. Ta encyklopedia przywraca ich naszej pamięci. I to jest naprawdę najpiękniejszy pomnik, jaki się stawia ludziom „Solidarności”, tym, którzy w tym trudnym czasie, też w czasie stanu wojennego, byli odważni i idee niepodległości Polski przenieśli aż do 1989 r. I cieszę się, że Instytut to przejął – bo oczywiście była to inicjatywa społeczna, jak wiele takich inicjatyw – ale od tego właśnie jest Instytut.

I ostatnia sprawa, Szanowni Państwo. Ostatnio uczestniczę dosyć często w ceremoniach wręczania odznaczeń czy dekorowania działaczy „Solidarności” Krzyżem Wolności i Solidarności. To niezwykle potrzebne odznaczenie, które ma ogromny prestiż. A ponieważ Instytut jest jedynym, który występuje do prezydenta z wnioskiem o nadanie tego odznaczenia, to czuje się – i słusznie, bardzo słusznie – gospodarzem uroczystości wręczania tego medalu i stara się, na ile to możliwe, wszędzie tam, gdzie takie uroczystości się odbywają, uczestniczyć w nich i być ich organizatorem. I naprawdę robi to świetnie! To jest jedna z nielicznych takich uroczystości, w których nie ma rzędu odznaczanych, tylko każdy jest wywołany z imienia i nazwiska, co więcej, Instytut opracowuje bogatą notkę biograficzną o każdym odznaczonym i ta notka biograficzna towarzyszy takiej uroczystości. I to jest coś po prostu najważniejszego. Mam relacje kolegów, przyjaciół, którzy niezwykle to doceniają. Panie Prezesie, dziękuję za to! Bądźcie gospodarzem tego, bo to jest de facto wasze odznaczenie, wy jesteście odpowiedzialni za wniosek w tej sprawie, wy go firmujecie. I róbcie tak dalej, bo to jest naprawdę świetna rzecz.

Ostatnio wraz z panem prezesem uczestniczyliśmy w takiej wzruszającej uroczystości w Potulicach, zorganizowanej przy okazji odsłonięcia tablicy upamiętniającej internowanych i więzionych w tym więzieniu. I to był dla mnie jak gdyby kolejny dowód niesłychanego dowartościowania tych ludzi, również oni potem mi to przekazywali. Tak że to taki mały kamyczek do tego dzieła, które tworzycie, bardzo sympatyczny. Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.

Wicemarszałek Stanisław Karczewski:

Dziękuję bardzo, Panie Marszałku, dziękuję.

Informuję, że lista mówców została wyczerpana. Dla porządku informuję, że pan senator Rafał Muchacki złożył swoje przemówienie w dyskusji do protokołu.

Zamknięcie dyskusji

Zamykam dyskusję.

Czy pan prezes chciałby jeszcze zabrać głos i ustosunkować się do wypowiedzi? Panie Prezesie?

(Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Łukasz Kamiński: Ja tylko chcę podziękować za te kolejne ważne dla nas głosy.)

Dziękujemy bardzo. Dziękuję bardzo, Panie Prezesie. I bardzo dziękuję prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej, panu Łukaszowi Kamińskiemu, za przedstawienie informacji.

Stwierdzam, że Senat zapoznał się z informacją o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 stycznia 2014 r. – 31 grudnia 2014 r.

Komunikaty

Bardzo proszę o komunikaty.

Senator Sekretarz Anna Aksamit:

Pierwszy komunikat. Posiedzenie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Obrony Narodowej poświęcone rozpatrzeniu wniosków zgłoszonych na osiemdziesiątym pierwszym posiedzeniu Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych, druk senacki nr 1050, odbędzie się w dniu dzisiejszym bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w obradach parlamentarnych w sali nr 182.

Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej poświęcone rozpatrzeniu wniosków zgłoszonych na osiemdziesiątym pierwszym posiedzeniu Senatu do ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, druk senacki nr 1040, odbędzie się w dniu dzisiejszym bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w obradach w sali nr 176.

Następny komunikat. Posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych poświęcone rozpatrzeniu wniosków zgłoszonych na osiemdziesiątym pierwszym posiedzeniu Senatu do ustawy o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych w związku ze zmianą kursu walut obcych do waluty polskiej, druk senacki nr 1048, oraz ustawy o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym, druk senacki nr 1047, odbędzie się w dniu dzisiejszym zaraz po ogłoszeniu przerwy w obradach plenarnych w sali nr 217. Dziękuję.

Wicemarszałek Stanisław Karczewski:

Dziękuję bardzo, Pani Senator.

Ogłaszam przerwę do godziny 14.00 dnia dzisiejszego.

(Przerwa w obradach od godziny 12 minut 15 do godziny 14 minut 00)

Wznowienie obrad

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Punkt 1. porządku obrad: wyrażenie zgody na zarządzenie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ogólnokrajowego referendum (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu pierwszego porządku obrad: wyrażenie zgody na zarządzenie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ogólnokrajowego referendum.

Czy państwo pobrali karty do głosowania?

Przypominam, że Senat przeprowadził dyskusję w tej sprawie.

Głosowanie

Przystępujemy do głosowania.

Zgodnie z art. 125 ust. 2 konstytucji Senat wyraża zgodę na zarządzenie przez prezydenta referendum ogólnokrajowego bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów. Nieuzyskanie bezwzględniej większości głosów oznaczać będzie niewyrażenie przez Senat zgody na zarządzenie referendum.

Przystępujemy do głosowania w sprawie wyrażenia przez Senat zgody na zarządzenie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ogólnokrajowego referendum.

Kto z państwa senatorów jest za wyrażeniem zgody? Proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw? Proszę nacisnąć przycisk „przeciw” i podnieść rękę.

(Poruszenie na sali) (Rozmowy na sali)

Kto się wstrzymał od głosu? Przycisk „wstrzymuję się”.

Proszę o wyniki głosowania.

Głosowało 90 senatorów. Wymagana bezwzględna większość głosów wynosi 46. Za wyrażeniem zgody na zarządzenie referendum głosowało 35 senatorów, przeciw głosowało 53 senatorów, wstrzymało się od głosu 2 senatorów. (Głosowanie nr 1)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat nie wyraził zgody na zarządzenie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ogólnokrajowego referendum i podjął uchwałę w tej sprawie.

(Senator Janina Sagatowska: Brawo dla pani minister!)

(Senator Wojciech Skurkiewicz: Dzielnie walczyła.) (Oklaski)

Punkt 4. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz niektórych innych ustaw (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu czwartego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz niektórych innych ustaw.

W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 1038 Z.

(Rozmowy na sali)

Proszę o spokój, jesteśmy w trakcie kolejnych głosowań.

Sprawozdanie połączonych Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej

Proszę sprawozdawcę, pana senatora Stanisława Jurcewicza, o przedstawienie sprawozdania komisji.

Senator Sprawozdawca Stanisław Jurcewicz:

Dziękuję, Panie Marszałku.

W imieniu połączonych komisji proszę Wysoką Izbę o przyjęcie wniosku zawartego w punkcie pierwszym, to jest wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Czy pan senator wnioskodawca Wiesław Dobkowski lub pozostali senatorowie sprawozdawcy chcą jeszcze zabrać głos? Senator Owczarek i Matusiewicz? Nie widzę zgłoszeń.

Głosowanie

Przystępujemy do głosowania.

W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie – w wypadku odrzucenia tego wniosku – nad przedstawioną poprawką.

Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej popartym przez połączone komisje o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Kto jest za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 87 obecnych senatorów 56 głosowało za, 2 – przeciw, 29 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 2)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz niektórych innych ustaw.

Punkt 5. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo lotnicze (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu piątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo lotnicze.

Komisja Gospodarki Narodowej przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosiła o przyjęcie tej ustawy bez poprawek; druk nr 1039 A.

Głosowanie

Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.

Kto jest za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 90 obecnych senatorów 88 głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 3)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo lotnicze.

Punkt 6. porządku obrad: ustawa o pracy na morzu (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu szóstego porządku obrad: ustawa o pracy na morzu.

W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Komisji Gospodarki Narodowej, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 1045 Z.

Sprawozdanie połączonych Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Komisji Gospodarki Narodowej

Proszę sprawozdawcę, pana senatora Wiesława Dobkowskiego, o przedstawienie sprawozdania komisji.

Senator Sprawozdawca Wiesław Dobkowski:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Komisja Gospodarki Narodowej oraz Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej na posiedzeniu w dniu 4 września 2015 r. rozpatrzyły wnioski zgłoszone w toku debaty w dniu 3 września 2015 r. nad ustawą o pracy na morzu i przedstawiają Wysokiemu Senatowi następujące stanowisko: Wysoki Senat raczy przyjąć wniosek zawarty w pkcie II. Dziękuję.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję.

Czy pozostali senatorowie sprawozdawcy chcą jeszcze zabrać głos? Są to pan senator Mamątow i pan senator Augustyn. Nie.

Głosowanie

Przystępujemy do głosowania.

W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie ustawy, a następnie – w wypadku odrzucenia tego wniosku – nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej o odrzucenie ustawy.

Kto jest za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Na 87 obecnych senatorów 33 głosowało za, 52 – przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 4)

Wobec odrzucenia wniosku o odrzucenie ustawy przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Gospodarki Narodowej oraz mniejszości Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Kto jest za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 89 obecnych senatorów 55 głosowało za, 34 – przeciw. (Głosowanie nr 5)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o pracy na morzu.

Punkt 7. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej oraz niektórych innych ustaw (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu siódmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej oraz niektórych innych ustaw.

Komisja Gospodarki Narodowej przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosi o przyjęcie tej ustawy bez poprawek, druk nr 1046 A.

Głosowanie

Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.

Kto jest za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 91 obecnych senatorów 57 głosowało za, 34 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 6)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej oraz niektórych innych ustaw.

Punkt 8. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu ósmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw.

Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Gospodarki Narodowej przedstawiły projekt uchwały, w którym wnoszą o przyjęcie tej ustawy bez poprawek; druk nr 1043 A.

Głosowanie

Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem uchwały.

Kto jest za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 89 głosujących senatorów 89 było za. (Głosowanie nr 7)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw.

Punkt 9. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu dziewiątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych.

W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Obrony Narodowej, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie; druk nr 1050 Z.

Sprawozdanie połączonych Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Obrony Narodowej

Proszę sprawozdawcę, pana senatora Aleksandra Pocieja, o przedstawienie sprawozdania komisji.

Senator Sprawozdawca Aleksander Pociej:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Połączone komisje rekomendują przyjęcie wszystkich poprawek. Jednocześnie bardzo bym prosił o przegłosowanie blokiem poprawek od dziewiątej do jedenastej. Ich celem jest korekta wadliwych odesłań, mają one ten sam charakter. Dziękuję bardzo.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję.

Czy ktoś jest przeciwny łącznemu głosowaniu nad poprawkami od dziewiątej do jedenastej? Nie.

Głosowanie

Przystępujemy do głosowania.

W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.

Poprawki pierwsza i druga uzupełniają regulacje ustawowe o wyraźne wskazanie ministra sprawiedliwości jako organu, w którego kompetencji mieści się przedstawienie kandydata na stanowisko zastępcy prezesa sądu wojskowego właściwemu organowi sądu w celu zaopiniowania.

Kto jest za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 90 głosujących 88 było za, 2 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 8)

Poprawki zostały przyjęte.

Poprawka trzecia uwzględnia, że kolegium nie może opiniować kandydatów na prezesów sądów wojskowych, skoro równolegle kompetencję w tym zakresie przyznaje się Zgromadzeniu Sędziów Sądów Wojskowych.

Kto jest za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 90 głosujących 88 było za, 2 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 9)

Poprawka została przyjęta.

Poprawka czwarta precyzuje, jaki organ i w odniesieniu do jakich dokumentów może wydać zarządzenie o usunięciu z akt personalnych prezesa lub zastępcy prezesa sądu wojskowego w związku z zatarciem uwagi.

Kto jest za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 89 głosujących 88 było za, 1 wstrzymał się od głosu. (Głosowanie nr 10)

Poprawka została przyjęta.

Poprawka piąta ma na celu zapewnienie spójności terminologicznej przepisu.

Kto jest za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 86 głosujących senatorów 85 było za, 1 wstrzymał się od głosu. (Głosowanie nr 11)

Nad poprawkami szóstą i ósmą należy głosować łącznie.

Poprawka szósta wprowadza dodatkowe kryterium, które pozwala na pozostawienie zgłoszenia na stanowisko sędziowskie bez rozpatrzenia. Jednocześnie poprawka ósma przewiduje stosowanie przepisu prawa o ustroju sądów powszechnych, w którym to dodatkowe kryterium zostało doprecyzowane.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 90 głosujących senatorów 89 głosowało za, 1 się wstrzymał. (Głosowanie nr 12)

Poprawka została przyjęta.

Teraz głosujemy nad poprawkami od dziewiątej… A nie, najpierw siódma, przepraszam.

Poprawka siódma zapewnia możliwość usunięcia dokumentów z akt sędziego orzecznika w przypadku, gdy uwaga zwrócona temu sędziemu uległa zatarciu.

Przycisk obecności.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 89 głosujących senatorów 86 głosowało za, 3 się wstrzymało. (Głosowanie nr 13)

Poprawka została przyjęta.

Teraz głosujemy nad poprawkami dziewiątą, dziesiątą i jedenastą.

Poprawka dziewiąta eliminuje błąd polegający na dwukrotnym wymienieniu tego samego przepisu. Poprawka dziesiąta zmierza do utrzymania dotychczasowego zakresu odesłania do art. 58. Poprawka jedenasta koryguje oczywistą omyłkę we wskazaniu przepisu stanowiącego podstawę wydania aktu wykonawczego.

Czyli teraz poprawki dziewiąta, dziesiąta, jedenasta.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 89 głosujących senatorów 88 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu. (Głosowanie nr 14)

Poprawki zostały przyjęte.

Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 89 głosujących senatorów 58 głosowało za, 31 się wstrzymało. (Głosowanie nr 15)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, ze Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych.

Punkt 10. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu dziesiątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji przedstawiły projekt uchwały, w którym wnoszą o przyjęcie tej ustawy bez poprawek; druk nr 1042 A.

Głosowanie

Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem uchwały.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 89 senatorów, 89 za. (Głosowanie nr 16)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw, ustawy – Kodeks postepowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Punkt 11. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu jedenastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie; znajduje się ono w druku nr 1040 Z.

Sprawozdanie połączonych Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Proszę sprawozdawcę, pana senatora Marka Konopkę, o przedstawienie sprawozdania komisji.

Senator Sprawozdawca Marek Konopka:

Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Komisje wnoszą o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję.

Marszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję.

Czy pozostali senatorowie sprawozdawcy chcą jeszcze zabrać głos? Pan senator Kraska i pan senator Błaszczyk? Nie.

Głosowanie

Przystępujemy zatem do głosowania.

W pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, a następnie, w wypadku odrzucenia tego wniosku, nad przedstawioną poprawką.

Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 91 głosujących senatorów 56 głosowało za, 34 – przeciw, 1 się wstrzymał. (Głosowanie nr 17)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Punkt 12. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz niektórych innych ustaw (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu dwunastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz niektórych innych ustaw.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej przedstawiły jednobrzmiące projekty uchwał, w których wnoszą o przyjęcie tej ustawy bez poprawek; druki senackie nr 1041 A i 1041 B.

Głosowanie

Przystępujemy do głosowania z przedstawionym przez komisje projektem uchwały.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 90 senatorów 90 głosowało za. (Głosowanie nr 18)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz niektórych innych ustaw.

Punkt 13. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu trzynastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw.

Komisja Gospodarki Narodowej przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosiła o przyjęcie tej ustawy bez poprawek; druk nr 1044 A.

Głosowanie

Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 91 senatorów 57 głosowało za, 34 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 19)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw.

Punkt 14. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu czternastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej.

Komisja Gospodarki Narodowej przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosiła o wprowadzenie poprawek do ustawy; druk senacki nr 1049 A.

W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.

Głosowanie

Przystępujemy do głosowania.

Poprawka pierwsza zmierza do tego, aby terminy stosowane przy ustalaniu pierwszeństwa z wystawy międzynarodowej były stosowane również przy ustalaniu pierwszeństwa z wystawy krajowej.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Na 90 senatorów 89 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu. (Głosowanie nr 20)

Poprawka druga uściśla odesłanie.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 85 senatorów 85 głosowało za. (Głosowanie nr 21)

Poprawka została przyjęta.

Poprawki trzecia i siedemnasta korelują ustawę z inną ustawą nowelizującą.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 89 senatorów 89 głosowało za. (Głosowanie nr 22)

Poprawki zostały przyjęte.

Poprawka czwarta eliminuje wątpliwości interpretacyjne w zakresie przesłanek nieudzielenia prawa ochronnego na znak towarowy.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 82 senatorów 82 głosowało za. (Głosowanie nr 23)

Poprawka została przyjęta.

Poprawka piąta uwzględnia, że określenie „zgłaszający wcześniej znak towarowy” mieści się w zakresie szerszego pojęcia „uprawniony do wcześniejszego znaku towarowego”.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 82 senatorów 82 głosowało za. (Głosowanie nr 24)

Poprawka została przyjęta.

Poprawka szósta skreśla wyrazy będące powtórzeniu fragmentu innego przepisu jako niemające wartości normatywnej.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 88 senatorów 88 głosowało za. (Głosowanie nr 25)

Poprawka została przyjęta.

Poprawka siódma uwzględnia, że zawiadomienie o istnieniu identycznych lub podobnych znaków towarowych z wcześniejszym pierwszeństwem nie powinno być wiążące również dla zgłaszającego.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 90 senatorów 90 głosowało za. (Głosowanie nr 26)

Poprawka została przyjęta.

Poprawka ósma i dwunasta uściślają odesłania, formułując precyzyjnie ich istotę i zakres.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 89 obecnych senatorów 89 – za. (Głosowanie nr 27)

Poprawki zostały przyjęte.

Poprawka dziewiąta ujednolica terminologię ustawy.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 87 obecnych senatorów 87 – za. (Głosowanie nr 28)

Poprawka została przyjęta.

Poprawki dziesiąta i osiemnasta ujednolicają przepisy mające takiego samego adresata w zakresie sposobu jego określenia.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 88 obecnych senatorów 88 – za. (Głosowanie nr 29)

Poprawki zostały przyjęte.

Poprawka jedenasta eliminuje wewnętrzną sprzeczność w przepisie wskazującym, w jakich okolicznościach Urząd Patentowy pozostawi sprzeciw bez rozpoznania.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 89 obecnych senatorów 89 – za. (Głosowanie nr 30)

Poprawka została przyjęta.

Poprawka trzynasta uwzględnia to, że sprzeciw jest pismem, oraz usuwa określenie niemające wartości normatywnej.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 85 obecnych senatorów 85 – za. (Głosowanie nr 31)

Poprawka została przyjęta.

Poprawka czternasta zmierza do tego, aby materiały i dokumenty w postępowaniu w sprawie sprzeciwu sporządzone w języku obcym wnosiło się wraz z ich tłumaczeniami na język polski.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 86 obecnych senatorów 86 – za. (Głosowanie nr 32)

Poprawka została przyjęta.

Poprawka piętnasta zmierza do jednoznacznego wyrażenia woli ustawodawcy poprzez rezygnację z odesłania budzącego wątpliwości interpretacyjne i wskazanie, że w przypadku uznania zarzutu za zasadny Urząd Patentowy oddali sprzeciw.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 88 obecnych senatorów 88 – za. (Głosowanie nr 33)

Poprawka została przyjęta.

Poprawka szesnasta rozszerza katalog przepisów w zakresie postępowania zgłoszeniowego i rejestrowego, które będą odpowiednio stosowane w postępowaniu w sprawie sprzeciwu.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 90 obecnych senatorów 90 – za. (Głosowanie nr 34)

Poprawka została przyjęta.

Poprawka dziewiętnasta koryguje błędne odesłanie.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 86 obecnych senatorów 86 – za. (Głosowanie nr 35)

Poprawka została przyjęta.

Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.

Kto jest za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 91 obecnych senatorów 59 głosowało za, 32 się wstrzymało. (Głosowanie nr 36)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej.

(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Jan Wyrowiński)

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Punkt 2. porządku obrad: ustawa o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych w związku ze zmianą kursu walut obcych do waluty polskiej (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu drugiego porządku obrad: ustawa o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych w związku ze zmianą kursu walut obcych do waluty polskiej.

W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Jest ono zawarte w druku nr 1048 Z.

Sprawozdanie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych

Proszę pana senatora Kazimierza Kleinę o przedstawienie sprawozdania komisji.

Senator Sprawozdawca Kazimierz Kleina:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych rekomenduje przyjęcie poprawek: drugiej, czwartej, piątej, ósmej, dziesiątej, czternastej, szesnastej, dwudziestej, dwudziestej pierwszej, dwudziestej trzeciej i dwudziestej czwartej.

(Senator Piotr Zientarski: A pierwszej?)

Też.

(Głosy z sali: Pierwszej też?)

(Głos z sali: Tak, też.)

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Panie Senatorze, było jeszcze pytanie. Nie ma pytań? Nie ma.

To teraz poproszę sprawozdawcę mniejszości komisji, pana senatora Henryka Ciocha, o przedstawienie wniosków popartych przez mniejszość komisji.

Sprawozdanie mniejszości Komisji Budżetu i Finansów Publicznych

Senator Sprawozdawca Henryk Cioch:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Wnoszę o przyjęcie wniosków mniejszości. Chodzi o poprawki: dziewiętnastą, dwudziestą drugą i dwudziestą czwartą. Jednocześnie chciałbym zwrócić uwagę na to, iż poprawka dwudziesta czwarta została przegłosowana na posiedzeniu komisji pozytywnie, natomiast…

(Senator Kazimierz Kleina: To nie jest wniosek mniejszości.)

Dziewiętnaście, dwadzieścia dwa i dwadzieścia cztery. Uwzględnienie tych wniosków ma na celu ochronę przede wszystkim tych kredytobiorców, którzy prowadzą sprawy i sprawy te są w sądach.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Czy senatorowie wnioskodawcy – Jan Rulewski, Kazimierz Kleina, Aleksander Pociej – lub pozostały senator sprawozdawca chcą jeszcze zabrać głos? Sprawozdawcą mniejszości Komisji Budżetu i Finansów Publicznych był pan senator Grzegorz Bierecki.

Pan senator Rulewski?

(Senator Stanisław Kogut: Znowu chcesz?)

No trudno, taki charakter.

(Wesołość na sali)

Senator Jan Rulewski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Na koniec chcę zachować ten standard gadulstwa. Chcę zarekomendować przyjęcie takiej poprawki, która pozwala skorzystać z restrukturyzacji rodzicom, którzy na przykład swoim dzieciom kupili mieszkanie i wspólnie z nimi zamieszkują.

(Senator Piotr Zientarski: Która to jest poprawka?)

To jest przejaw jedności, wspólnoty rodzinnej… Trudno, żeby tych ludzi dyskryminować. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

(Głos z sali: Która to jest poprawka?)

(Senator Jan Rulewski: Kaziu, powiedz, walnij…)

(Wesołość na sali)

(Rozmowy na sali)

(Senator Jan Rulewski: Ja nie jestem członkiem tej komisji, więc… Przepraszam, ale ze względu na sytuację losową nie mogłem brać udziału w posiedzeniu.)

(Senator Kazimierz Kleina: Senator nie był na posiedzeniu komisji i nie mógł poprawić…)

Panie i Panowie Senatorowie, przy okazji każdej poprawki przedstawiam merytoryczną…

(Senator Wojciech Skurkiewicz: Zawsze można krzyknąć, że to ta.)

Każdy na pewno się zorientuje, że to jest poprawka pana senatora Jana Rulewskiego.

(Senator Jan Rulewski: Siódma!)

Głosowanie

Przystępujemy zatem do głosowania.

W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.

Poprawka pierwsza dokonuje zmian w definicji walutowego kredytu mieszkaniowego w celu doprecyzowania, że chodzi o kredyt na własne potrzeby mieszkaniowe kredytobiorcy oraz że kredyt pozostawał w walucie obcej w stosunku do waluty, w jakiej kredytobiorca osiąga dochody przez cały okres kredytowania.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 90 senatorów, 54 było za, 33 – przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 37)

Poprawka druga rozszerza definicję banku o oddział instytucji kredytowej i oddział banku zagranicznego.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 86 senatorów, 52 było za, 30 – przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 38)

Poprawki trzecia i szósta mają na celu wyeliminowanie z ustawy warunków ograniczających katalog kredytobiorców uprawnionych do restrukturyzacji.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 91 senatorów, 35 było za, 52 – przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 39)

Poprawka czwarta ma na celu wydłużenie z trzydziestu do sześćdziesięciu dni terminu na rozpatrzenie wniosku o restrukturyzację.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 90 senatorów, 53 było za, 32 – przeciw, 5 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 40)

Poprawka piąta ma na celu wyeliminowanie możliwości ponownego złożenia wniosku o restrukturyzację.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 90 senatorów, 54 było za, 32 – przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 41)

Poprawka siódma ma na celu uzależnienie możliwości…

(Senator Wojciech Skurkiewicz: Siódma i dwunasta, Panie Marszałku.)

(Senator Jadwiga Rotnicka: Tak, siódma i dwunasta.)

Siedem i dwanaście… Tak, oczywiście. Głosujemy nad nimi łącznie. Ja to chciałem powiedzieć, tylko że potem, w trakcie… Poprawka siódma ma na celu uzależnienie możliwości skorzystania z uprawnienia do restrukturyzacji nie od spełnienia warunku nieposiadania mieszkania w określonej ustawie powierzchni, ale od ceny metra kwadratowego mieszkania i kwoty kapitału kredytu na dzień wypłaty nie wyższej niż 500 tysięcy zł. Poprawka dwunasta jest jej konsekwencją.

Tak że głosujemy nad poprawkami siódmą i dwunastą.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 90 senatorów, 3 – za, 83 – przeciw, 4 się wstrzymało. (Głosowanie nr 42)

Poprawka ósma doprecyzowuje przepis o wskazanie, że warunki dopuszczające możliwość restrukturyzacji powinny być spełnione na dzień złożenia wniosku o restrukturyzację.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 90 senatorów, 53 – za, 33 – przeciw, 4 się wstrzymało. (Głosowanie nr 43)

Poprawka dziewiąta uzależnia możliwość skorzystania przez kredytobiorcę z restrukturyzacji od złożenia oświadczenia majątkowego.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 88 senatorów, nikt nie był za, 84 było przeciw, 4 się wstrzymało. (Głosowanie nr 44)

Poprawka dziesiąta doprecyzowuje przepis w celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 86 senatorów, 49 – za, 33 – przeciw, 4 się wstrzymało. (Głosowanie nr 45)

Poprawka trzynasta wprowadza odesłanie do ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi w celu doprecyzowania katalogu dzieci, jakie kredytobiorca powinien wychowywać w dniu złożenia wniosku o restrukturyzację, aby nie miał do niego zastosowania warunek nieprzekraczalnej powierzchni lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, oraz rozszerza przepis o wyłączenie w stosunku do takiego kredytobiorcy warunku nieposiadania innego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 91 senatorów, 34 – za, 52 – przeciw, 5 się wstrzymało. (Głosowanie nr 46)

Poprawka czternasta wprowadza odesłanie do ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi w celu doprecyzowania, jakie dzieci kredytobiorca powinien wychowywać w dniu złożenia wniosku o restrukturyzację, aby skorzystać z wyłączenia stosowania wobec niego warunku dotyczącego nieprzekraczalnej powierzchni lokalu mieszkalnego.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 90 senatorów, 53 – za, 2 – przeciw, 35 się wstrzymało. (Głosowanie nr 47)

Poprawka szesnasta wprowadza kolejność skorzystania z uprawnienia do restrukturyzacji w zależności od osiągniętego wskaźnika LtV, ze wskazaniem terminów, w jakich jest możliwe skorzystanie z tego uprawnienia.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 91 senatorów, 55 – za, 36 się wstrzymało. (Głosowanie nr 48)

Poprawka siedemnasta…

(Głos z sali: Osiemnasta.)

Przepraszam. Poprawka osiemnasta ma na celu objęcie restrukturyzacją kredytobiorców, którzy posiadają inny lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny, ale jest on wykorzystywany przez jego wstępnych lub zstępnych.

Kto jest za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 86 senatorów, 4 – za, 76 – przeciw, 6 się wstrzymało. (Głosowanie nr 49)

Poprawka dziewiętnasta prowadzi do konieczności brania pod uwagę przez bank ustalający pozostałą do spłaty kwotę kapitału walutowego kredytu mieszkaniowego kursu kupna waluty, ale nie wyższego od kursu przyjętego przez bank w dniu wypłaty kredytu.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 90 senatorów, 34 – za, 52 – przeciw, 4 się wstrzymało. (Głosowanie nr 50)

Poprawka dwudziesta zmierza do ustalenia, że kwota sumy rat kapitałowo-odsetkowych, które kredytobiorca spłacił do dnia złożenia wniosku o restrukturyzację, będzie liczona na podstawie kursu sprzedaży, a nie kursu kupna waluty obcej.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 86 senatorów, 55 – za, 1 – przeciw, 30 się wstrzymało. (Głosowanie nr 51)

Poprawka dwudziesta pierwsza zmniejsza kwotę umorzenia różnicy między wartością kredytu, który pozostał do spłacenia, a kredytem złotówkowym, który pozostałby do spłacenia, z 90% na 50%.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Głosowało 86 senatorów, 51 – za, 29 – przeciw, 6 się wstrzymało. (Głosowanie nr 52)

Poprawka dwudziesta druga zmierza do uchylenia w ustawie o zmianie ustawy – Kodeks cywilny przepisu, na podstawie którego do kredytów bankowych nie mają zastosowania przepisy pozwalające sądowi na zastosowanie sądowej waloryzacji.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 89 głosujących 35 było za, 50 – przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 53)

Poprawka dwudziesta trzecia ma na celu doprecyzowanie przepisu.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 88 głosujących 52 było za, 1 – przeciw, 35 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 54)

Poprawka dwudziesta czwarta zmierza do wyraźnego przesądzenia, że ustawa nie narusza praw kredytobiorców związanych z kredytami walutowymi.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 90 głosujących 85 było za, 1 – przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 55)

Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 88 głosujących 51 było za, 31 – przeciw, 6 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 56)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, Wysoka Izbo, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych w związku ze zmianą kursu walut obcych do waluty polskiej.

(Głos z sali: Hańba! Lobby bankowe!)

Proszę o spokój! To nie jest wiec!

Punkt 3. porządku obrad: ustawa o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu trzeciego porządku obrad: ustawa o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym.

W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie; jest ono zawarte w druku nr 1047 Z.

Sprawozdanie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych

Poproszę pana senatora Piotra Gruszczyńskiego o przedstawienie sprawozdania Komisji Budżetu i Finansów Publicznych w tej sprawie.

Senator Sprawozdawca Piotr Gruszczyński:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Komisja Budżetu i Finansów Publicznych rekomenduje przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję.

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Dziękuję bardzo.

Czy senator wnioskodawca, senator Marek Rocki – bo senator Gruszczyński wycofał swój wniosek – chce zabrać głos? Nie.

Głosowanie

Zatem przystępujemy do głosowania nad wnioskiem Komisji Budżetu i Finansów Publicznych o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki.

Na 88 głosujących 54 było za, 2 – przeciw, 32 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 57)

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym.

(Senator Wojciech Skurkiewicz: Ciii! Cicho!)

Proszę o spokój! Proszę o spokój! Jeszcze mamy tylko dwa punkty, Szanowni Państwo, wiem, że były emocje i trzeba jakoś…

Punkt 17. porządku obrad: odwołanie sekretarza Senatu

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu siedemnastego porządku obrad: odwołanie sekretarza Senatu.

Informuję, że do marszałka Senatu wpłynął wniosek złożony przez panią senator Helenę Hatkę w sprawie rezygnacji z funkcji sekretarza Senatu. W związku z tym marszałek Senatu przedstawił zawarty w druku nr 1053 wniosek o odwołanie sekretarza Senatu.

Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nie.

Tajne głosowanie

Przystępujemy do głosowania tajnego w sprawie odwołania senator Heleny Hatki z funkcji sekretarza Senatu.

Głosowanie tajne odbywa się przy użyciu opieczętowanych kart do głosowania.

Do przeprowadzenia głosowania tajnego wyznaczam sekretarzy: senator Annę Aksamit, senatora Andrzeja Pająka oraz senatora Przemysława Błaszczyka.

Za chwilę wyznaczeni do przeprowadzenia głosowania tajnego senatorowie sekretarze rozdadzą państwu senatorom karty do głosowania tajnego. Na karcie do głosowania tajnego należy postawić tylko jeden znak X. Karta do głosowania, na której postawiono więcej niż jeden znak X lub nie postawiono żadnego znaku, uznana będzie za głos nieważny. Po wypełnieniu kart senatorowie – wyczytywani w kolejności alfabetycznej – będą wrzucać te karty do urny. Następnie zarządzę przerwę, w trakcie której senatorowie sekretarze dokonają obliczenia głosów i sporządzą protokół głosowania tajnego.

Proszę teraz senatorów sekretarzy o rozdanie kart do głosowania, a państwa senatorów proszę o wypełnienie tych kart.

Bardzo proszę.

(Rozmowy na sali)

Czy karty zostały już rozdane?

(Głosy z sali: Nie, nie.)

No to… Przemysław, pomóż Andrzejowi.

(Głos z sali: Zabrał wszystkie karty.)

(Rozmowy na sali)

Wszyscy mają karty do głosowania?

(Głosy z sali: Mają.)

Dobrze.

Poproszę pana senatora Andrzeja Pająka o odczytywanie kolejno nazwisk senatorów, a państwa senatorów proszę, żeby po wyczytaniu ich nazwiska wrzucili do urny wypełnione karty do głosowania.

Senator Sekretarz Andrzej Pająk:

Łukasz Abgarowicz,

Anna Aksamit,

Tadeusz Arłukowicz,

Mieczysław Augustyn,

Grzegorz Bierecki,

Przemysław Błaszczyk,

Ryszard Bonisławski,

Marek Borowski,

Bogdan Borusewicz,

Barbara Damięcka,

Jerzy Chróścikowski,

Alicja Chybicka,

Włodzimierz Cimoszewicz,

Henryk Cioch,

Leszek Czarnobaj,

Grzegorz Czelej,

Dorota Czudowska,

Wiesław Dobkowski,

Robert Dowhan,

Jarosław Duda,

Mieczysław Gil,

Witold Dziewałtowski,

Stanisław Gogacz,

Stanisław Gorczyca,

Ryszard Górecki,

Maciej Grubski,

Piotr Gruszczyński,

Andrzej Grzyb,

Helena Hatka,

(Rozmowy na sali)

Stanisław Hodorowicz,

Stanisław Iwan,

Jan Maria Jackowski,

Kazimierz Jaworski,

(Rozmowy na sali)

(Wicemarszałek Jan Wyrowiński: Proszę o spokój.)

Stanisław Jurcewicz,

Stanisław Karczewski,

Wiesław Kilian,

Kazimierz Kleina,

Bogdan Klich,

Maciej Klima,

Izabela Kloc,

Ryszard Knosala,

Andrzej Kobiak,

Maria Koc,

Stanisław Kogut,

Marek Konopka,

Tadeusz Kopeć,

Waldemar Kraska,

Kazimierz Kutz,

Jarosław Lasecki,

Robert Mamątow,

Marek Martynowski,

Andrzej Matusiewicz,

Zbigniew Meres,

Jan Michalski,

Andrzej Misiołek,

Andżelika Możdżanowska,

Rafał Muchacki,

Ireneusz Niewiarowski,

Jarosław Obremski,

Norbert Obrycki,

Andrzej Owczarek,

Andrzej Pająk,

Maria Pańczyk-Pozdziej,

Bohdan Paszkowski,

Andrzej Person,

Bogdan Pęk,

Leszek Piechota,

Józef Pinior,

Aleksander Pociej,

Marian Poślednik,

Sławomir Preiss,

Zdzisław Pupa,

Marek Rocki,

Jadwiga Rotnicka,

Jan Rulewski,

Jarosław Rusiecki,

Czesław Ryszka,

Janina Sagatowska,

Janusz Sepioł,

Michał Seweryński,

Witold Sitarz,

Wojciech Skurkiewicz,

Krzysztof Słoń,

Andrzej Szewiński,

Grażyna Sztark,

Bogusław Śmigielski,

Aleksander Świeykowski,

Piotr Wach,

Kazimierz Wiatr,

Edmund Wittbrodt,

Grzegorz Wojciechowski,

Michał Wojtczak,

Jan Wyrowiński,

Roman Zaborowski,

Alicja Zając,

Józef Zając,

Adam Zdziebło,

Piotr Zientarski.

I jeszcze proszę podejść do pana Libickiego.

(Rozmowy na sali)

Wicemarszałek Jan Wyrowiński:

Czy wszyscy oddali głosy?

(Rozmowy na sali)

Ostatnia szansa.

Dziękuję. Wszyscy oddali głosy.

Proszę senatorów sekretarzy o obliczenie głosów i sporządzenie protokołu głosowania tajnego.

Zarządzam przerwę do godziny 14.52.

(Rozmowy na sali)

Przerwa do 14.57… tak, do 14.57.

(Przerwa w obradach od godziny 14 minut 50 do godziny 15 minut 03)

Wznowienie obrad

Wicemarszałek Maria Pańczyk-Pozdziej:

Wznawiam obrady.

Punkt 17. porządku obrad: odwołanie sekretarza Senatu (cd.)

Wysoka Izbo, ogłaszam wyniki głosowania tajnego.

Ogłoszenie wyników tajnego głosowania

Odczytuję protokół głosowania tajnego.

W głosowaniu tajnym w sprawie odwołania senator Heleny Hatki z funkcji sekretarza Senatu oddano głosów 84, w tym głosów ważnych 83. Za odwołaniem głosowało 53 senatorów, przeciw – 8, wstrzymało się 12 senatorów.

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie odwołania sekretarza Senatu.

Punkt 18. porządku obrad: wybór sekretarza Senatu

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu osiemnastego porządku obrad: wybór sekretarza Senatu.

Informuję, że na stanowisko sekretarza Senatu została zgłoszona kandydatura senatora Jana Michalskiego. Wniosek marszałka Senatu w tej sprawie zawarty jest w druku nr 1055.

Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę chętnych.

Tajne głosowanie

Przystępujemy do głosowania tajnego w sprawie wyboru senatora Jana Michalskiego na sekretarza Senatu.

Głosowanie tajne odbywa się przy użyciu opieczętowanych kart do głosowania. Do przeprowadzenia głosowania tajnego wyznaczam sekretarzy: senator Annę Aksamit, senatora Andrzeja Pająka i senatora Przemysława Błaszczyka.

Za chwilę wyznaczeni do przeprowadzenia głosowania tajnego senatorowie sekretarze rozdadzą państwu senatorom karty do głosowania tajnego.

Na karcie do głosowania tajnego należy postawić tylko jeden znak X. Karta do głosowania, na której postawiono więcej niż jeden znak X lub nie postawiono żadnego zostanie uznana za głos nieważny. Po wypełnieniu kart senatorowie wyczytywani w kolejności alfabetycznej będą wrzucać te karty do runy. Następnie zostanie zarządzona przerwa w obradach, w trakcie której senatorowie sekretarze dokonają obliczenia głosów i sporządzą protokół głosowania.

Proszę teraz senatorów sekretarzy o rozdanie kart do głosowania, a państwa senatorów o wypełnienie tych kart. Widzę, że wszyscy już je otrzymali… Nie wszyscy?

Proszę senatora sekretarza Andrzeja Pająka o odczytywanie kolejno nazwisk senatorów. Państwa senatorów proszę, żeby po wyczytaniu ich nazwisk wrzucili do urny wypełnione karty do głosowania tajnego.

Senator Sekretarz Andrzej Pająk:

Jan Filip Libicki,

Łukasz Abgarowicz,

Anna Aksamit,

Tadeusz Arłukowicz,

Mieczysław Augustyn,

Grzegorz Bierecki,

Przemysław Błaszczyk,

Ryszard Bonisławski,

Marek Borowski,

Bogdan Borusewicz,

Barbara Borys-Damięcka,

Jerzy Chróścikowski,

Alicja Chybicka,

Włodzimierz Cimoszewicz,

Henryk Cioch,

Leszek Czarnobaj,

Grzegorz Czelej,

Dorota Czudowska,

Wiesław Dobkowski,

Robert Dowhan,

Jarosław Duda,

Mieczysław Gil,

Witold Gintowt-Dziewałtowski,

Stanisław Gogacz,

Stanisław Gorczyca,

Ryszard Górecki,

Maciej Grubski,

Piotr Gruszczyński,

Andrzej Grzyb,

Helena Hatka,

Stanisław Hodorowicz,

Stanisław Iwan,

Jan Maria Jackowski,

Kazimierz Jaworski,

Stanisław Jurcewicz,

Stanisław Karczewski,

Wiesław Kilian,

Kazimierz Kleina,

Bogdan Klich,

Maciej Klima,

Izabela Kloc,

Ryszard Knosala,

Andrzej Kobiak,

Maria Zofia Koc,

Stanisław Kogut,

Marek Konopka,

Tadeusz Kopeć,

Waldemar Kraska,

Kazimierz Kutz,

Jarosław Lasecki,

Robert Mamątow,

Marek Martynowski,

Andrzej Matusiewicz,

Zbigniew Meres,

Jan Michalski,

Andrzej Misiołek,

Andżelika Możdżanowska,

Rafał Klemens Muchacki,

Ireneusz Niewiarowski,

Jarosław Obremski,

Norbert Obrycki,

Andrzej Owczarek,

Andrzej Pająk,

Maria Pańczyk-Pozdziej,

Bohdan Paszkowski,

Andrzej Person,

Bogdan Pęk,

Leszek Piechota,

Józef Pinior,

Aleksander Pociej,

Marian Poślednik,

Sławomir Preiss,

Zdzisław Pupa,

Marek Rocki,

Jadwiga Rotnicka,

Jan Rulewski,

Jarosław Rusiecki,

Czesław Ryszka,

Janina Sagatowska,

Janusz Sepioł,

Michał Seweryński,

Witold Sitarz,

Wojciech Skurkiewicz,

Krzysztof Słoń,

Andrzej Szewiński,

Grażyna Sztark,

Bogusław Śmigielski,

Aleksander Świeykowski,

Piotr Wach,

Kazimierz Wiatr,

Edmund Wittbrodt,

Grzegorz Wojciechowski,

Michał Wojtczak,

Jan Wyrowiński,

Roman Zaborowski,

Alicja Zając,

Józef Zając,

Adam Zdziebło,

Piotr Zientarski.

Wicemarszałek Maria Pańczyk-Pozdziej:

Dziękuję bardzo.

Czy wszyscy państwo senatorowie oddali głosy? Dziękuję bardzo.

Teraz proszę senatorów sekretarzy o obliczenie głosów i sporządzenie protokołu głosowania tajnego.

Zarządzam przerwę do godziny 15.20.

(Przerwa w obradach od godziny 15 minut 08 do godziny 15 minut 17)

Wznowienie obrad

Wicemarszałek Maria Pańczyk-Pozdziej:

Wznawiam obrady.

Punkt 18. porządku obrad: wybór sekretarza Senatu (cd.)

Powracamy do rozpatrywania punktu osiemnastego porządku obrad: wybór sekretarza Senatu.

Informuję, że senatorowie sekretarze zakończyli obliczanie głosów i sporządzili protokół głosowania tajnego.

Ogłoszenie wyników tajnego głosowania

Ogłaszam wyniki.

Oddano głosów 60, w tym głosów ważnych 60. Za wyborem głosowało 45 senatorów, przeciwko było 8, wstrzymało się 7.

Podjęcie uchwały

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w spawie wyboru sekretarza Senatu.

Proszę nowo wybranego senatora sekretarza o podejście do stołu prezydialnego.

Gratuluję serdecznie, życzę od razu może na drugą kadencję…

(Senator Jan Michalski: Może zostanę.)

W związku z podjętymi uchwałami proszę senatorów sprawozdawców o reprezentowanie Senatu w toku rozpatrywania uchwał Senatu przez komisje sejmowe.

Panie i Panowie Senatorowie, informuję, że porządek osiemdziesiątego drugiego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej zostanie państwu dostarczony w terminie późniejszym drogą elektroniczną.

Informuję, że porządek obrad osiemdziesiątego pierwszego posiedzenia Senatu został wyczerpany.

Oświadczenia

Przystępujemy do oświadczeń senatorów poza porządkiem obrad.

Informuję państwa senatorów, że oświadczenia złożone do protokołu zostaną zamieszczone w urzędowej wersji sprawozdania stenograficznego. Oświadczenia nie mogą trwać dłużej niż pięć minut. Przedmiotem oświadczenia mogą być sprawy związane z wykonywaniem mandatu, przy czym nie może ono dotyczyć spraw będących przedmiotem porządku obrad bieżącego posiedzenia Senatu. Marszałek odmówi przyjęcia niewygłoszonych oświadczeń, których treści nie można ustalić lub których wygłoszenie przez senatora nie byłoby możliwe w przysługującym na to czasie, czyli w ciągu pięciu minut. Nad oświadczeniem senatorskim nie przeprowadza się dyskusji.

Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos?

Bardzo proszę, pani senator Koc.

Senator Maria Koc:

Dziękuję, Pani Marszałek.

Pragnę wygłosić oświadczenie skierowane do pana Adama Struzika, marszałka województwa mazowieckiego.

Proszę o udzielenie informacji, czy i ewentualnie kiedy planowana jest modernizacja drogi wojewódzkiej nr 807 na terenie gminy Sobolew w powiecie garwolińskim. Z uwagi na zbliżający się remont drogi krajowej S17 modernizacja drogi wojewódzkiej nr 807 wydaje się koniecznością. Droga ta bowiem stanowi na terenie gminy Sobolew połącznie drogi krajowej S17 z tak zwaną trasą nadwiślańską, czyli droga wojewódzką nr 801, i jest drogą awaryjną w przypadku wyłączenia z ruchu drogi krajowej S17. Droga wojewódzka nr 807 jest także drogą dojazdową do dużych i ciągle rozwijających się zakładów produkcyjnych na terenie gminy Sobolew oraz do stacji kolejowej. Wzmożony ruch na tej szosie oraz jej zły stan techniczny stanowią duże zagrożenie dla wszystkich użytkowników: pieszych, rowerzystów, posiadaczy pojazdów mechanicznych.

W związku z tym proszę o udzielenie informacji, czy planowana jest, a jeśli tak, to kiedy, modernizacja drogi nr 807 i czy planujecie państwo intensyfikację działań zmierzających do przeprowadzenia tej inwestycji w związku z planowanymi pracami na drodze krajowej S17.

Oświadczenie to wygłosiłam w imieniu własnym oraz senatorów Krzysztofa Słonia i Kazimierza Jaworskiego.

Mam jeszcze jedno oświadczenie…

(Wicemarszałek Maria Pańczyk-Pozdziej: Tak.)

…skierowane do pana Jacka Kozłowskiego, wojewody mazowieckiego, pani Hanny Gronkiewicz-Waltz, prezydent Warszawy, oraz pana Kazimierza Rakowskiego, starosty wołomińskiego.

Od kilku lat trwa konflikt dotyczący budowy przez Miejskie Przedsiębiorstwa Oczyszczania w mieście stołecznym Warszawie spółka z o.o. składowiska odpadów innych niż niebezpieczne w gminie Zielonka w powiecie wołomińskim. U podstaw konfliktu leży fakt, że chociaż składowisko planowane jest na terenie gminy Zielonka, to faktycznie będzie położone tuż przy granicy gminy Halinów i miejscowości Michałów. To właśnie mieszkańcy Michałowa odczują w największym stopniu skutki sąsiedztwa składowiska śmieci, które znajdzie się kilkaset metrów od tej miejscowości. Sprzeciw władz i mieszkańców gminy Halinów wynika również z obawy o znaczne pogorszenie stanów dróg, wojewódzkiej nr 637 i lokalnych, które położone są na terenie gminy Halinów, a którymi będzie odbywać się transport śmieci do nowego składowiska. Duża liczba ciężarówek spowoduje nie tylko zniszczenie dróg, ale także pogorszenie bezpieczeństwa ludzi i jakości ich życia. Ponieważ spór trwa od dawna i dotyczy bardzo istotnej kwestii, w której najbardziej zainteresowani, czyli mieszkańcy gminy Halinów, nie mają nic do powiedzenia w swojej sprawie, pragną zapytać państwa, czy podejmując decyzje administracyjne dotyczące budowy składowiska śmieci na terenie gminy Zielonka, bierzecie pod uwagę dobro mieszkańców gminy Halinów. Czy znana jest państwu skala protestów i czy widzicie możliwość rozwiązania tego konfliktu w sposób uwzględniający interesy wszystkich stron? Czy w tym zakresie zostały podjęte jakieś działania, jeśli tak, to jakie?

Z poważaniem, Maria Koc, Krzysztof Słoń i Kazimierz Jaworski. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Maria Pańczyk-Pozdziej:

Dziękuję bardzo.

Kolejne…

(Senator Wojciech Skurkiewicz: Nie, nie, ja dziękuję.)

Nie ma więcej chętnych do wygłoszenia oświadczenia.

Proszę senatora sekretarza o odczytanie komunikatów, jeśli są. Nie ma.

Informuję, że protokół osiemdziesiątego pierwszego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej ósmej kadencji zostanie udostępniony senatorom w terminie trzydziestu dni po posiedzeniu Senatu w Biurze Prac Senackich, pokój nr 255.

Zamknięcie posiedzenia

Zamykam osiemdziesiąte pierwsze posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej ósmej kadencji.

(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)

(Koniec posiedzenia o godzinie 15 minut 23)