Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Popieram przedstawiony projekt uchwały w 30. rocznicę męczeńskiej śmierci błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki. Ideały, o które walczył i za które oddał życie błogosławiony Jerzy Popiełuszko, są bardzo bliskie memu sercu. Sposób, w jaki walczył Jerzy Popiełuszko, zasługuje w dzisiejszym świecie na pełne naśladownictwo. Kiedy patrzymy na przykład dzisiejszej Ukrainy, widzimy w pełnym świetle, jak dobrze się stało, że możliwa była zmiana systemu bez bratobójczej walki. System totalitarny doprowadził co prawda do szeregu okrutnych zbrodni, jednakże upadł, ponieważ nie mógł oprzeć się pokojowej sile, jaką zaszczepiał w sercach Polaków między innymi błogosławiony Jerzy Popiełuszko. Jego życie i dokonania jak najbardziej zasługują na upamiętnienie. Dziękuję.

Przemówienie senatora Stanisława Koguta w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Stanisława Koguta w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przypominamy dziś postać człowieka, który jest symbolem. Kapłana, który swoim życiem pokazał, że polskość i katolicyzm są nierozerwalnie ze sobą związane.

Nie oznacza to nietolerancji dla inności. Szanujemy rodaków innego wyznania. Kilka lat temu badania przeprowadzone pod patronatem Rady Europy wykazały, że jesteśmy jednym z najbardziej tolerancyjnych narodów Europy. Nie mówiono wiele o tych badaniach, bo wygodnie jest zarzucać nam nietolerancję lecz taka jest prawda i o niej trzeba mówić.

Ksiądz Jerzy jest symbolem. Bóg wybrał go, by w sztafecie odegrał wobec rodaków rolę, którą w poprzednich generacjach odgrywali bohaterscy księża stojący na czele manifestacji przed powstaniem styczniowym, ksiądz Ignacy Skorupka stojący na czele żołnierzy pod Warszawą. Był jednym z tysięcy kapłanów, którzy stanęli po naszej, robotniczej stronie. Gdy przyszedł jego czas, dał świadectwo prawdzie.

Był człowiekiem skromnym, nie marzył o sławie. W parafiach, w których posługiwał jako wikary, zapamiętano go jako człowieka skromnego, spokojnego, wycofanego.

Przyszedł jednak czas, w którym uznał, że musi dać świadectwo prawdzie. Wiele jego kazań zachowało aktualność.

26 sierpnia 1984 r. mówił: „Naród polski nie nosi w sobie nienawiści i dlatego zdolny jest wiele przebaczyć, ale tylko za cenę powrotu do prawdy. Bo prawda i tylko prawda jest pierwszym warunkiem zaufania. Naród tak boleśnie doświadczony już nie uwierzy żadnym gołosłownym deklaracjom”. To wezwanie jest skierowane również do nas, senatorów.

W kazaniu 29 stycznia 1984 r. ksiądz Jerzy powiedział: „Przykładem człowieka, który służąc całym sercem Bogu, rodzinie i ojczyźnie, potrafił zachować swoją godność do samego końca, jest generał Romuald Traugutt, najwybitniejszy z przywódców powstania styczniowego. Dzisiaj kandydat na ołtarze. Powiedział o nim świętej pamięci Prymas Tysiąclecia, że nauczył nas wiązać miłość do Ojczyzny z miłością w Boga. Łączył miłość Boga z miłością Ojczyzny, gdy pisał do generała Józefa Hauke-Bosaka, że «żołnierz polski powinien być prawdziwym żołnierzem Chrystusa: czystość obyczajów i nieskalaną cnotę, a nie samowolę i demoralizację wszędzie roznosić powinien»”.

W nawiązaniu do tej wypowiedzi księdza Jerzego ponawiam apel do pana marszałka, by Senat zaangażował się w poparcie beatyfikacji generała Traugutta.

Zakończę również nadal aktualnym cytatem z kazania księdza Jerzego wygłoszonego 27 marca 1983 r., kazania, które powinno być dla nas, parlamentarzystów, aktualnym wskazaniem: „Służyć Bogu to szukać dróg do ludzkich serc. Służyć Bogu to mówić o złu jak o chorobie, którą trzeba ujawnić, aby móc leczyć. Służyć Bogu to piętnować zło i wszelkie jego przejawy.

Opis męki i śmierci Zbawiciela ukazuje nam, ile Chrystus musiał wycierpieć, znieść poniewierki i upokorzeń od tych, którzy nie chcieli przyjąć słów prawdy przez Niego głoszonej, od tych, którzy wydali na Niego niesłuszny wyrok śmierci przez ukrzyżowanie. Taka była nagroda zgotowana Chrystusowi za jego miłość i poświęcenie dla dobra ludzkości. Ale zapomniano, ale nie chciano rozumieć, że Miłość i Prawdę można ukrzyżować, ale nie można zabić. Tam, na krzyżu, Prawda i Miłość odniosły triumf nad złem, nad śmiercią, nad nienawiścią.

Jesteśmy uczniami Chrystusa i dlatego rozumiemy, jak bardzo brak prawdy i triumf nienawiści w naszej Ojczyźnie stoi na przeszkodzie wspólnego budowania domu ojczystego, stoi na przeszkodzie dialogu i porozumienia między braćmi”.

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym wprowadza do polskiego porządku prawnego zupełnie nowy rodzaj umowy nazwanej. Ma to być w istocie jedynie danie możliwości wprowadzenia nowej usługi podmiotom działającym na rynku.

Niewątpliwie szacunek musi budzić sama koncepcja stworzenia nowego rozwiązania w reakcji na oferowane na rynku podobne w założeniu umowy dożywocia. Zwykłą praktyką polskiego ustawodawcy było regulowanie w formie ustawowej instytucji prawnych już zadomowionych w praktyce obrotu, jak chociażby umowy leasingu. W przypadku odwróconego kredytu hipotecznego mamy jednak do czynienia z czymś zupełnie nowym, co wszakże istnieje w Europie i na świecie. Warto zatem wprowadzić tę ustawę, pomimo wielu kontrowersji, które powstały w toku prac nad nią. Niewątpliwie ta instytucja prawna, poddana szczególnemu reżimowi, traktowana jako możliwość, a nie obowiązkowe rozwiązanie, oferowana przez podmioty poddane surowemu nadzorowi finansowemu, będzie stanowiła dobrą alternatywę dla osób rozważających oddanie swej nieruchomości w zamian za dodatkowe świadczenia „emerytalne”. Dziękuję.

Przemówienie senatora Tadeusza Kopcia w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Tadeusza Kopcia w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Uchwalona przez Sejm ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym była bardzo potrzebna, zważywszy na to, że zwiększa się liczba emerytów, których świadczenia emerytalne kształtują się na poziomie znacznie niższym niż poziom uzyskiwanych przez nich wcześniej wynagrodzeń za pracę, i którzy poszukują dodatkowych źródeł finansowania. Sięgnięto do sprawdzonych wzorów, w ramach których instrumentem umożliwiającym uzyskanie dodatkowych źródeł finansowych jest funkcjonująca od wielu lat na rynkach światowych usługa finansowa – odwrócony kredyt hipoteczny.

Wprowadzenie w naszym kraju regulacji prawnych w zakresie odwróconego kredytu hipotecznego zdaniem autorów uchwalonej ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym umożliwi osobom, którym przysługuje prawo własności albo prawo użytkowania wieczystego gruntu lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, uzyskanie dodatkowych środków finansowych poprzez odmrożenie kapitału zakumulowanego w nieruchomościach.

Usługi te świadczone będą przez podmioty będące bankiem, oddziałem banku zagranicznego, oddziałem instytucji kredytowej lub instytucją kredytową prowadzącą działalność transgraniczną, o których mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe i których działalność jest objęta nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego lub właściwych organów nadzoru w innych niż Polska państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że istotą odwróconego kredytu hipotecznego jest brak obowiązku jego zwrotu do dnia śmierci kredytobiorcy lub, w zależności od przyjętych rozwiązań prawnych, do określonego momentu po śmierci kredytobiorcy. Dalej autorzy omawianej tu ustawy wskazują, że potrzeba jej uchwalenia powstała z uwagi na pojawienie się w Polsce usługi spełniającej podobną funkcję do umów odwróconego kredytu hipotecznego, która może być oferowana przez podmioty niepodlegające nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, a mianowicie tak zwanego modelu sprzedażowego opartego o konstrukcję umowy dożywocia uregulowaną przepisami ustawy – Kodeks cywilny. Umowa ta polega na przeniesieniu prawa do nieruchomości na świadczeniodawcę w zamian za zobowiązanie się przez niego do wypłaty beneficjentowi dożywotniej renty oraz zapewnienie prawa dożywotniego zamieszkania w nieruchomości.

Różnica pomiędzy umową dożywocia a umową odwróconego kredytu hipotecznego polega przede wszystkim na momencie przeniesienia prawa do nieruchomości na świadczeniodawcę oraz na sposobie zabezpieczenia interesów spadkobierców beneficjenta. W przypadku umowy dożywocia świadczeniodawca nabywa prawo do nieruchomości z chwilą zawarcia umowy. Dla spadkobierców beneficjenta takiej umowy oznacza to całkowitą utratę prawa do nieruchomości.

Umowa odwróconego kredytu hipotecznego charakteryzuje się tym, że prawo do nieruchomości zostaje przeniesione na instytucję kredytującą dopiero po śmierci kredytobiorcy. Zabezpieczenie transakcji stanowi hipoteka ustanowiona na nieruchomości lub na określonym prawie do nieruchomości. Po śmierci beneficjenta jego spadkobiercy mogą podjąć decyzję o dokonaniu spłaty kredytu i zachowaniu prawa do nieruchomości lub o przeniesieniu prawa do nieruchomości na instytucję kredytującą. Jednocześnie nawet w przypadku przeniesienia prawa do nieruchomości na instytucję kredytującą spadkobiercom będzie przekazywana kwota różnicy pomiędzy wartością roszczenia instytucji kredytującej a wartością nieruchomości, o ile różnica ta będzie dodatnia. Jeżeli beneficjent umowy odwróconego kredytu hipotecznego nie ma spadkobierców, nadwyżka ze sprzedaży nieruchomości zostanie przekazana, zgodnie z przepisami prawa spadkowego, na rzecz gminy lub Skarbu Państwa.

Generalnie celem ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym jest wprowadzenie mechanizmów umożliwiających bankom i innym instytucjom kredytowym oferowanie odwróconych kredytów hipotecznych, w tym zapewnienie mechanizmów skutecznego dochodzenia roszczeń, oraz ochronę interesów beneficjentów usługi poprzez zapewnienie im odpowiedniego zakresu informacji przed podpisaniem umowy, umożliwienie odstąpienia od umowy w terminie trzydziestu dni od dnia jej zawarcia, zagwarantowanie prawa do przedterminowej spłaty kredytu, a także ograniczenie możliwości wypowiedzenia umowy przez instytucję kredytującą do ściśle określonych przypadków.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Potrzeba opracowania ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym wynika z rosnącego zainteresowania taką formą pozyskiwania dodatkowych środków finansowych. Grono zainteresowanych tworzą głównie osoby starsze, które nierzadko borykają się z brakiem wystarczających zasobów pieniężnych, będąc jednocześnie właścicielami majątku w postaci nieruchomości. Wspomniany kredyt daje możliwość czerpania dodatkowych korzyści finansowych w związku z posiadaniem mienia nieruchomego. Oczywiście nierzadko mówimy tutaj o dorobku całego życia, dlatego tym bardziej zasadne jest przyjęcie przepisów rangi ustawowej, które zagwarantują kredytobiorcy odpowiednio wysoki poziom ochrony.

Umowa odwróconego kredytu hipotecznego zawierana będzie z jednej strony przez podmiot profesjonalny podlegający nadzorowi państwowemu, czyli bank, a z drugiej strony – przez osobę fizyczną posiadającą nieruchomość lub prawo (spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub użytkowanie wieczyste), na którym można ustanowić zabezpieczenie spłaty zaciąganego zobowiązania.

Tutaj chciałbym od razu zwrócić uwagę na istotny aspekt. Otóż omawiana umowa różni się zasadniczo od stosowanych dotychczas rozwiązań opierających się na instytucji dożywocia. Projekt zakłada bowiem, że kredytobiorca pozostanie właścicielem nieruchomości i cały czas będzie miał zagwarantowaną prawnie możliwość spłaty zadłużenia. Co więcej, nawet po śmierci kredytobiorcy bank nie będzie mógł od razu przejąć nieruchomości lub prawa stanowiącego zabezpieczenie kredytu. Zgodnie bowiem z art. 20 projektu ustawy cała kwota do zapłaty stanie się wymagalna dopiero z upływem roku od dnia śmierci kredytobiorcy. Do tego czasu spadkobiercy mają możliwość dokonania spłaty zaciągniętego kredytu, a tym samym – zachowania prawa do nieruchomości.

Istotnym mechanizmem gwarancyjnym jest to, że projekt ustawy wymusza niejako rozciągnięcie w czasie decyzji o zaciągnięciu odwróconego kredytu hipotecznego, przez co faktycznie umożliwia kredytobiorcy zapoznanie się z ofertą. Przede wszystkim jeszcze przed zawarciem umowy bank powinien przekazać najistotniejsze informacje dotyczące oferowanego instrumentu w tzw. formularzu informacyjnym. Formularz ten winien być dostarczony kredytobiorcy co najmniej na siedem dni przed podpisaniem umowy. Kolejnym etapem jest zawarcie umowy, która musi mieć formę pisemną. Projektodawca określił ponadto, jakie elementy powinny się w przedmiotowej umowie znaleźć. Podpisanie umowy nie oznacza jednak podjęcia ostatecznej decyzji, bowiem kredytobiorca ma aż trzydzieści dni na odstąpienie od niej bez podania przyczyny. Dodatkowym ułatwieniem jest fakt, że bank zobowiązany jest dostarczyć kredytobiorcy, wraz z umową, wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Jedyne koszty związane z takim odstąpieniem wynikają z konieczności rekompensaty bankowi „niepodlegających zwrotowi opłat lub ich części poniesionych przez bank na rzecz organów administracji państwowej lub sądów”. Po upływie tego okresu wypowiedzenie umowy też jest możliwe, z zachowaniem trzydziestodniowego okresu wypowiedzenia. Oczywiście w takim przypadku zazwyczaj trzeba już wziąć pod uwagę konieczność dokonania spłaty wypłaconego kredytu. Niezależnie od możliwości wypowiedzenia umowy kredytobiorca będzie miał także prawo do wcześniejszej spłaty całości lub części całkowitej kwoty do zapłaty, bez obowiązku wcześniejszego poinformowania banku, a od czynności tej nie będzie pobierana prowizja.

Warto podkreślić, że bank nie ma tyle swobody, jeśli chodzi o wypowiedzenie umowy. Projektowany art. 17 przewiduje jedynie cztery przypadki uprawniające do takiego działania. Chodzi tutaj w szczególności o działania kredytobiorcy polegające na przeniesieniu bez zgody banku na osoby trzecie własności nieruchomości lub prawa stanowiącego zabezpieczenie kredytu. Takie same skutki może przynieść wszczęcie postępowania egzekucyjnego ze wspomnianej nieruchomości lub z prawa, jeśli bank w dniu zawierania umowy nie wiedział o istnieniu egzekwowanej wierzytelności.

Inne rozwiązania o charakterze gwarancyjnym to między innymi zakaz uzależnienia zawarcia umowy odwróconego kredytu hipotecznego od zawarcia innych umów (z wyjątkiem umowy ubezpieczenia od zdarzeń losowych w odniesieniu do nieruchomości lub lokalu). Projekt ustawy przewiduje także obowiązek dokonania wyceny nieruchomości (zarówno na etapie zawierania umowy kredytu, jak i na potrzeby jego rozliczenia) przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego, a więc w sposób gwarantujący rzetelność tej wyceny. Dodatkowo w projektowanym art. 15 zagwarantowano kredytobiorcy możliwość żądania od banku zapłaty dziesiątej części odsetek i innych kosztów należnych od wypłaconej części odwróconego kredytu hipotecznego albo wypowiedzenia umowy i spłaty zadłużenia – bez dziesiątej części odsetek i innych kosztów. Uprawnienie takie przysługuje, gdy bank nie wykonuje należących do niego obowiązków w zakresie przedstawienia formularza informacyjnego oraz sporządzenia umowy kredytu.

Ponieważ kwota kredytu może zostać wypłacona kredytobiorcy zarówno w całości, jak i w częściach, a więc proces ten może być rozciągnięty w czasie, istotnego znaczenia nabiera kwestia możliwej upadłości banku. Zasady postępowania w takim wypadku regulują przepisy rozdziału 5 projektu ustawy, które przewidują: po pierwsze, rozwiązanie umowy kredytu w zakresie niewykonanej części; oraz, po drugie, zobowiązanie syndyka masy upadłości do złożenia do właściwego sądu rejonowego wniosku o zmniejszenie sumy hipotecznej do kwoty odpowiadającej całkowitej kwocie do zapłaty.

Wysoka Izbo, omówiony projekt ustawy wprowadza do krajowego porządku prawnego nowy instrument umożliwiający osobom fizycznym pozyskanie środków finansowych z tytułu ustanowienia hipoteki na nieruchomości lub na określonym prawie do nieruchomości. Analiza kluczowych przepisów projektu ustawy prowadzi do wniosku, że w odpowiedni sposób zabezpieczają one interesy stron umowy, w szczególności interesy kredytobiorców. Podkreślenia wymaga, że z uwagi na fakt, iż grupą docelową będą głównie osoby starsze, projektodawca zdecydował się na przyjęcie ochrony szerszej niż w przypadku zwykłych kredytów konsumpcyjnych, co oczywiście zasługuje na aprobatę. Słuszne w mojej ocenie jest także przyjęcie odrębnej ustawy, która pozwoli w sposób przejrzysty i kompleksowy odnieść się do przedmiotowego zagadnienia.

Proszę zatem Wysoką Izbę o przyjęcie niniejszego projektu ustawy. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Tadeusza Kopcia w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Tadeusza Kopcia w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Uchwalona przez Sejm w dniu 12 września 2014 r. ustawa wprowadzająca zmiany w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, w ustawie z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym i w ustawie z dnia 16 grudnia 2005 r. o Funduszu Kolejowym (DzU z 2006 r.) ma na celu zapewnienie dodatkowych wpływów do Funduszu Kolejowego.

Konieczne stało się zwiększenie możliwości finansowych niezbędnych między innymi do realizacji infrastrukturalnych projektów inwestycyjnych, utrzymania infrastruktury kolejowej oraz maksymalnego wykorzystania środków pochodzących z Unii Europejskiej w ramach nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014–2020.

Zgodnie ze wspomnianą uchwaloną ustawą z dnia 12 września 2014 r. dodatkowe środki finansowania Funduszu Kolejowego będą pochodzić z wpływów z podwyższonej opłaty paliwowej. Jednocześnie z podniesieniem stawek opłaty paliwowej zaproponowano obniżenie stawek podatku akcyzowego od paliw silnikowych o takie same wartości, tak aby zmiana nie wpłynęła na ceny paliw.

Zgodnie z ustawą o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym wprowadzanie na rynek krajowy paliw silnikowych oraz gazu, wykorzystywanych do napędu silników spalinowych, podlega opłacie paliwowej.

Opłata paliwowa stanowi przychód zarówno Krajowego Funduszu Drogowego, jak i Funduszu Kolejowego, z tym że 80% pochodzących z niej wpływów to przychód funduszu drogowego, a 20% – przychód Funduszu Kolejowego.

Z uwagi jednak na przedstawione rozwiązanie – proporcjonalność podziału wpływów z opłaty paliwowej – autorzy omawianej tu ustawy przyjęli przejściowo transfer kwotowy. Corocznie transfer środków z Krajowego Funduszu Drogowego do Funduszu Kolejowego będzie wynosił 400 mln zł, przy czym rozwiązanie to będzie obowiązywać w latach 2015–2019.

Autorzy ustawy podkreślają, że w chwili obecnej w wymienionych wcześniej ustawach istnieją już przepisy dotyczące dodatkowego zasilania Funduszu Kolejowego w latach 2010–2015 ze środków Krajowego Funduszu Drogowego w wysokości 100 mln zł rocznie, które to przepisy pozostają w mocy. Udział opłaty paliwowej, w przeliczeniu na litr paliwa silnikowego, wynosi obecnie – w zależności od rodzaju paliwa – od około 7 gr do 26 gr. Stawka opłaty paliwowej corocznie ulega zmianie w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszych trzech kwartałach roku, w którym stawki ulegają zmianie w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.

W związku z powyższym przeznaczenie w latach 2015–2019 środków uzyskanych z podwyższenia opłaty paliwowej na finansowanie inwestycji i utrzymania infrastruktury kolejowej wiązało się z koniecznością znowelizowania ustawy o Funduszu Kolejowym, który został utworzony w Banku Gospodarstwa Krajowego w celu gromadzenia środków finansowych między innymi na przygotowanie oraz realizację budowy i przebudowy linii kolejowych, remonty i utrzymanie linii kolejowych oraz likwidację zbędnych linii kolejowych.

Przemówienie senatora Ryszarda Góreckiego w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Góreckiego w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Rozwiązania zaproponowane w ustawie o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, ustawy o Funduszu Kolejowym oraz ustawy o podatku akcyzowym są istotne, ponieważ w dalszej perspektywie przyczynią się do poprawy stanu polskich kolei oraz pozwolą zwiększyć konkurencyjność w tej płaszczyźnie sektora usług transportu pasażerskiego.

Nie mam wątpliwości co do tego, że zaproponowane zmiany ułatwią efektywne wykorzystanie funduszy unijnych przeznaczonych w ramach nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014–2020. Dotychczasowe środki przekazywane na modernizację kolei były niewystarczające w stosunku do ogromu potrzeb. Zaproponowane zmiany zakładają wzrost w latach 2015–2019 kosztu paliwa o 25 zł/1000 l albo 25 zł/1000 kg i analogiczne obniżenie stawki podatku akcyzowego w zależności od jego rodzaju. W ten oto sposób zabezpieczenie akcyzowe ma zapobiec powstawaniu zaległości. Wiąże się to z tym, że podmioty zobowiązane do uiszczania opłaty paliwowej będą również zobowiązane do objęcia opłaty paliwowej zabezpieczeniem akcyzowym. Czy przepisy przejściowe zawarte w projekcie ustawy są wystarczające i ułatwią przystosowanie się do wprowadzonych zmian? Jaki to będzie miało wpływ na przedsiębiorców?

Wprowadzenie w życie proponowanych rozwiązań będzie wymagało wielu modyfikacji w systemie EMCS – Excise Movement and Control System – który będzie dokonywał obciążeń i zwalniał z zabezpieczeń akcyzowych po uwzględnieniu kwot zabezpieczeń opłaty paliwowej. Polska kolej po latach zaniedbań potrzebuje zdecydowanych działań mających na celu poprawę infrastruktury kolejowej.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Podstawowym założeniem projektu ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, ustawy o Funduszu Kolejowym oraz ustawy o podatku akcyzowym jest umożliwienie zwiększenia transferu środków z Krajowego Funduszu Drogowego do Funduszu Kolejowego. Mowa tutaj o środkach pochodzących z opłaty paliwowej naliczanej w związku z wprowadzeniem na rynek krajowy paliw silnikowych oraz gazu wykorzystywanych do napędu silników spalinowych. Opłata ta co do zasady dzielona jest pomiędzy te dwa fundusze w proporcji 80:20. Jednakże z uwagi na rosnące potrzeby w zakresie infrastruktury kolejowej zdecydowano się na nadzwyczajne transfery środków pomiędzy tymi funduszami.

Na mocy obowiązujących obecnie przepisów w latach 2010–2015 z Krajowego Funduszu Drogowego do Funduszu Kolejowego przelewane są corocznie środki w wysokości 100 milionów zł. Projektodawca zaproponował, aby wartość transferowanych środków istotnie zwiększyć. W konsekwencji w latach 2015–2019 Fundusz Kolejowy zostanie zasilony pochodzącą z Krajowego Funduszu Drogowego dodatkową kwotą 400 milionów zł rocznie. Ze względu na powyższe założenia w roku 2015 nastąpi swego rodzaju kumulacja transferowanych kwot i w związku z tym, jak przewidziano w art. 37i ust. 3a ustawy o autostradach płatnych itd., w roku tym Fundusz Kolejowy zasilony zostanie środkami w wysokości 500 milionów zł. Aby zachować spójność przepisów prawa, omówione zmiany muszą być uwzględnione nie tylko w ustawie o autostradach płatnych i Krajowym Funduszu Drogowym, ale również w ustawie o Funduszu Kolejowym.

Projekt ustawy przewiduje jednocześnie podwyższenie stawki opłaty paliwowej o 25 zł od każdego 1000 l albo od każdego1000 kg paliwa. Podwyżka ta będzie miała stały wymiar i nie będzie ani sumowana w kolejnych latach, ani też, jak opłata paliwowa, corocznie waloryzowana o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług. Ponadto ze względu na potrzebę jednoznacznego wskazania wysokości opłaty paliwowej w dodawanym do art. 37m ust. 5 zobowiązano ministra właściwego do spraw transportu do tego, aby w okresowym komunikacie o wysokości tej opłaty uwzględniał również wspomnianą wcześniej dwudziestopięciozłotową podwyżkę.

Podkreślenia wymaga jeszcze to, że odbiorca końcowy nie powinien odczuć skutków tej podwyżki, bowiem projekt ustawy przewiduje jednoczesne obniżenie akcyzy w wysokości odpowiadającej przedmiotowej podwyżce. Mowa o tym w projektowanym art. 89 ust. 1a ustawy o podatku akcyzowym. Z kolei w ust. 1b przewidziano – analogicznie jak to ma miejsce w przypadku opłaty paliwowej – leżący po stronie ministra właściwego do spraw finansów publicznych obowiązek regularnego ogłaszania stawek akcyzy z uwzględnieniem kwoty jej obniżenia.

Aby zagwarantować poprawę ściągalności opłaty paliwowej planowane jest dodanie do ustawy o autostradach płatnych itd. art. 37k ust. 1a, w którym postanawia się o rozciągnięciu instytucji zabezpieczenia akcyzowego, objęcie nią także opłaty paliwowej. Wybór takiej formy zabezpieczenia wynika przede wszystkim ze zbieżności terminów powstania obowiązku zapłaty opłaty paliwowej i terminu jej zapłaty oraz odpowiednio terminu powstania zobowiązania podatkowego w akcyzie i terminu zapłaty akcyzy. Zmiana poszerzająca zakres stosowania zabezpieczenia akcyzowego pociąga za sobą z kolei konieczność odpowiedniego dostosowania przepisów ustawy o podatku akcyzowym, co również przewidziano w niniejszym projekcie ustawy.

Wysoka Izbo, stoimy obecnie u progu nowego okresu programowania. Już teraz wiemy, że w ciągu najbliższych lat przy okazji wydatkowania środków unijnych zdecydowany akcent kładziony będzie właśnie na szeroko rozumiane kolejnictwo. A zatem zasilenie Funduszu Kolejowego dodatkowymi środkami umożliwi z pewnością nie tylko sprawną realizację inwestycji infrastrukturalnych, ale i pełniejsze wykorzystanie funduszy unijnych w tym zakresie. Dziękuję.

Przemówienie senatora Mariana Poślednika w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Przemówienie senatora Mariana Poślednika w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Szanowni Państwo!

Ratyfikacja Konwencji Rady Europy o cyberprzestępczości, sporządzonej w Budapeszcie w dniu 23 listopada 2001 r., pozwoli na wzmocnienie istniejących już w prawie krajowym mechanizmów mających na celu zapobieganie oraz zwalczanie szeroko rozumianej cyberprzestępczości, a jednocześnie ochronę prawną uzasadnionych interesów w stosowaniu i rozwoju technologii informatycznych.

Konwencja jest pierwszym tego typu aktem prawa międzynarodowego służącym ustanowieniu międzynarodowej współpracy w dziedzinie ścigania przestępstw transgranicznych popełnianych z wykorzystaniem technologii informatycznych.

Konwencja nakłada obowiązek penalizacji czynów związanych z pornografią dziecięcą, która jest rozpowszechniana, oferowana, udostępniana, transmitowana lub pozyskiwana za pomocą systemu informatycznego. Każde państwo strona ma obowiązek podjąć takie środki prawne, które wprowadzą karalność za czyny polegające na naruszeniach prawa autorskiego i praw pokrewnych, jeżeli popełnione będą umyślnie, na skalę komercyjną i za pomocą systemu informatycznego.

Konwencja weszła w życie 1 lipca 2004 r. i do chwili obecnej podpisała ją większość państw członkowskich Rady Europy oraz szereg państw niebędących członkami Rady Europy, w tym Kanada, Japonia, Stany Zjednoczone oraz Republika Południowej Afryki.

Z uwagi na zgodność polskich regulacji prawnych z wymaganiami konwencji jej ratyfikacja nie będzie wymagała zmian o charakterze legislacyjnym.

Wysoka Izbo, warto poprzeć omawianą konwencję, gdyż pozwoli nam ona na wzmocnienie istniejących już w prawie krajowym mechanizmów mających na celu zapobieganie szeroko rozumianej cyberprzestępczości oraz zwalczanie jej. Dziękuję.

Przemówienie senatora Tadeusza Kopcia w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Przemówienie senatora Tadeusza Kopcia w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Projektowana ustawa o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy, k.k.w., ma na celu dostosowanie systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 lutego 2014 r., sygnatura akt K22/10, stwierdzającego niezgodność art. 115 §7 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy z konstytucją.

Skoncentruję się tutaj na rozstrzygnięciu Trybunału. Orzekł on, że art. 115 §7 zdanie pierwsze k.k.w. przez to, że nakazuje obecność funkcjonariusza niewykonującego zawodu medycznego podczas udzielania świadczenia zdrowotnego również osobom pozbawionym wolności, co do których nie jest to konieczne, i że nie określa przesłanek uzasadniających odstąpienie od tego nakazu, jest niezgodny z art. 47 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Stosownie do art. 115 §7 k.k.w. skazanemu odbywającemu karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym typu zamkniętego świadczenia zdrowotne są udzielane w obecności funkcjonariusza niewykonującego zawodu medycznego; na wniosek funkcjonariusza lub pracownika podmiotu leczniczego dla osób pozbawionych wolności świadczenia zdrowotne mogą być udzielane skazanemu bez obecności funkcjonariusza niewykonującego zawodu medycznego. Jak wynika z art. 88 §3–6 k.k.w., w zakładach typu zamkniętego osadza się osoby, co do których zachodzą przesłanki pozwalające uznać je za niebezpieczne, a w tym zwłaszcza skazanych stwarzających poważne zagrożenie społeczne albo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu, skazanych za przestępstwa popełnione w zorganizowanej grupie albo związku mającym na celu popełnienie przestępstw, ale także na przykład skazanych na karę dożywotniego pozbawienia wolności albo na karę dwudziestu pięciu lat pozbawienia wolności oraz skazanych objętych ochroną na mocy ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku koronnym.

Zasada sformułowana w przepisie poddanym kontroli Trybunału Konstytucyjnego odnosi się do wszystkich skazanych osadzonych w zakładach zamkniętych, a dodatkowo – za sprawą postanowienia art. 214 §1 k.k.w. – znajduje zastosowanie w przypadku osób tymczasowo aresztowanych. Z kolei skazanym odbywającym karę pozbawienia wolności w zakładach karnych typu półotwartego świadczenia zdrowotne udzielane są bez obecności funkcjonariusza Służby Więziennej (niewykonującego zawodu medycznego), a jedynie na wniosek osoby wykonującej określone świadczenie, jeżeli wymaga tego bezpieczeństwo tej osoby, świadczenie zdrowotne może zostać udzielone w obecności funkcjonariusza (art. 115 §8 k.k.w.).

Trybunał ocenił zaskarżony przepis pod kątem spełnienia standardu wywodzonego z art. 47 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji. Zgodnie z powołanym art. 47, każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Wypada podkreślić, że prywatność, o której mowa w art. 47 konstytucji, zakłada między innymi ochronę informacji dotyczących danej osoby i gwarancji pewnego stanu niezależności, w ramach której człowiek może decydować o zakresie i zasięgu udostępniania oraz komunikowania innym osobom informacji o swoim życiu. Innymi słowy, prawo do prywatności należy rozumieć jako prawo do zachowania w tajemnicy informacji o swoim życiu prywatnym. Jest ono więc ściśle powiązane z autonomią informacyjną jednostki. Tam, gdzie jest to tylko możliwe, prywatność jednostki powinna być chroniona w imię fundamentalnej wartości konstytucyjnej, jaką jest godność człowieka (art. 30 konstytucji). Z kolei art. 31 ust. 3 konstytucji określa warunki, przy zachowaniu których ustawodawca może wprowadzać ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw. Niewątpliwie obecność osoby trzeciej, jaką jest funkcjonariusz niewykonujący zawodu medycznego, w trakcie udzielania skazanemu świadczeń zdrowotnych ingeruje w prawo do prywatności. „Pomimo to, że funkcjonariusze Służby Więziennej są zobowiązani na podstawie zasad ogólnych do zachowania tajemnic związanych ze służbą (nie mogą zatem ujawniać informacji na temat zdrowia skazanego uzyskanych w trakcie obecności podczas udzielania świadczeń zdrowotnych), to skazany – pacjent może czuć się skrępowany obecnością funkcjonariusza. Konieczne może być okazanie lekarzowi swojego ciała oraz ujawnienie informacji intymnych związanych z leczeniem. Obecność osoby trzeciej nie służy również ustanowieniu właściwej relacji pomiędzy lekarzem a pacjentem”.

Zdaniem Trybunału przewidziane w art. 115 §7 k.k.w. generalne rozwiązanie w sposób nieproporcjonalny ogranicza prawo do prywatności każdego skazanego umieszczonego w zakładzie karnym typu zamkniętego, korzystającego ze świadczenia zdrowotnego. „Skazani odbywający karę w zakładach karnych typu zamkniętego nie stanowią grupy jednorodnej. Także w takim zakładzie umieszczeni skazani należą do kategorii, których członkowie w istotnie różnym stopniu mogą stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa więziennego personelu medycznego”. Dlatego przedłożony projekt ustawy ma na celu usunięcie stwierdzonych przez Trybunał Konstytucyjny sprzeczności pomiędzy zapisami ustawowymi a konstytucją.