Petycja indywidualna wniesiona przez Romana Jacka Arseniuka.

Dotyczy: zmiany w art. 542 oraz art. 544 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 37 ze zm.).

Autor petycji wnosi o dodanie § 1a do art. 542, który miałby stanowić, że wznowienie postępowania może nastąpić na wniosek członka składu orzekającego, który wydał orzeczenie prawomocne, jeżeli ten członek dopiero przy sporządzeniu uzasadnienia zauważy, że wydane orzeczenie jest wadliwe w sposób niekorzystny dla oskarżonego z powodów nieuwzględnionych przy wydaniu orzeczenia. Ponadto autor petycji wnioskuje o dodanie § 2a do art. 544, który miałby stanowić, że w sprawie wznowienia postępowania, o której mowa w art. 542 § 1a kpk, orzeka w składzie trzech sędziów sąd, który wydał orzeczenie, o którym jest mowa w art. 542 § 1a. W ocenie autora petycji będzie to względnie łatwa możliwość uchylenia wyroku wadliwego z powodu pomyłki sądu.

Jak zauważa autor petycji, kluczową kwestią jest sporządzanie wyroku wraz z uzasadnieniem. Postęp w tworzeniu uzasadnienia wyroku może wpływać na lepsze zrozumienie całej sprawy, a to lepsze zrozumienie może wpływać na sentencję, co z kolei wpływa na uzasadnienie i tak do osiągnięcia optymalnego wyniku, czyli w tym wypadku, zgodnej z prawem sentencji i jej należytego uzasadnienia. Jak wskazał autor petycji, znane są przypadki, że dopiero przy sporządzaniu pisemnego uzasadnienia zauważa się wadliwość sentencji, ale ponieważ „sąd jest związany wydanym wyrokiem od chwili jego ogłoszenia”, to dostosowuje się uzasadnienie do ogłoszonej sentencji. Przy spokojnej analizie sprawy, towarzyszącej sporządzaniu pisemnego uzasadnienia (bez przymusu dostosowania uzasadnienia do już ogłoszonej sentencji), sędzia może zauważyć niedostatki dowodowe, dostrzec np. nieuwzględnione dotychczas przepisy właściwe dla rozstrzygnięcia sprawy.

5 marca 2024 r. petycja została skierowana do rozpatrzenia przez Komisję Petycji.

8 maja 2024 r. Komisja Petycji rozpatrzyła petycję. Senatorowie zapoznali się z postulatami petycji oraz aktualnym stanem prawnym w zakresie instytucji wznowienia postępowania uregulowanej w Kodeksie postępowania karnego. Komisji przekazana została informacja o złożeniu petycji o tożsamych wnioskach i treści do Prezydenta RP oraz Ministerstwa Sprawiedliwości. Głos zabrał obecny na posiedzeniu Dominik Laska, Naczelnik Wydziału Spraw Obywatelskich, w Biurze Ministra w Ministerstwie Sprawiedliwości, który podniósł, że instytucja wznowienia ma charakter wyjątkowy i stanowi odstępstwo od zasady stabilności postępowania. W związku z tym resort nie uznaje postulatów petycji za uzasadnione oraz nie planuje prac legislacyjnych w tym kierunku. W dyskusji przewodniczący Komisji, senator Robert Mamątow, po wysłuchaniu opinii przedstawiciela Ministerstwa Sprawiedliwości zgłosił wniosek o niepodejmowanie prac nad petycją.

Komisja w głosowaniu jednogłośnie zdecydowała o niepodejmowaniu prac nad petycją – nie uwzględniła postulatów petycji.