Petycja indywidualna wniesiona przez osobę fizyczną.

Dotyczy: zmiany art. 10 § 1 pkt 3 lit. a i b ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2023 poz. 2408).

Autorka petycji wnosi o wprowadzenie następujących zmian Kodeksie wyborczym:

– w art. 10 § 1 pkt 3 lit. a stanowiącym: „Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) w wyborach do rady gminy przysługuje obywatelowi polskiemu oraz obywatelowi Unii Europejskiej niebędącemu obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze tej gminy” zastąpienie wyrazów „stale zamieszkuje na obszarze tej gminy” wyrazami „stale zamieszkuje na obszarze województwa, w którym znajduje się gmina, w której kandyduje” lub wyrazami „stale zamieszkuje na obszarze województwa, w którym kandyduje”;

– w art. 10 § 1 pkt 3 lit. b stanowiącym: „Prawo wybierania w wyborach do rady powiatu i sejmiku województwa przysługuje obywatelowi polskiemu – który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze, odpowiednio tego powiatu i województwa” zastąpić wyrazy „stale zamieszkuje na obszarze odpowiednio tego powiatu i województwa” wyrazami „stale zamieszkuje na obszarze województwa, w którym kandyduje”.

W uzasadnieniu wnosząca petycję podniosła argument, że rozwój komunikacji, w tym środków przemieszczania się oraz mobilność jednostek sprawiają, że wiele osób spędza wiele czasu poza swoim stałym miejscem zamieszkania. Wykonywanie pracy w dużych ośrodkach miejskich, odległych nawet kilkadziesiąt kilometrów od miejsca zamieszkania, jest powodem niepowracania każdego dnia do domu (do swojej gminy). Stąd wynika obawa, że mimo iż przepisy dopuszczają prawo wybieralności takich osób, to jednak w kampanii wyborczej mogą spotkać się one z zarzutami braku powiązania z lokalną społecznością, braku wiedzy o codziennych problemach mieszkańców gminy. Zdaniem autorki petycji, uchylenie przedmiotowego przepisu lub przyjęcie postulatów petycyjnych przyczyniłoby się do zwiększenia liczby kandydatów na radnych gminy. Ryzyko, że radnymi zostaną osoby niezainteresowane sprawami lokalnej społeczności jest, w opinii petytorki, bardzo małe.

16 stycznia 2024 r. petycja została skierowana do rozpatrzenia przez Komisję Petycji.

13 marca 2024 r. Komisja Petycji, podczas 11 posiedzenia, zapoznała się z postulatami petycji oraz ich uzasadnieniem. W posiedzeniu uczestniczył Marcin Lisiak, główny specjalista w Zespole Prawnym i Organizacji Wyborów Krajowego Biura Wyborczego, który negatywnie ocenił zmiany zaproponowane w przepisie art. 10 Kodeksu wyborczego.

W dyskusji senator Michał Seweryński podniósł, że zgłoszona propozycja wydaje się być dyskusyjna, a obowiązujące ustawowe kryterium „stałego zamieszkiwania” na obszarze danej jednostki samorządowej, zgodnie z intencją ustawodawcy, jest rozwiązaniem sprzyjającym danej wspólnocie samorządowej i jej mieszkańcom. Senator M. Seweryński złożył wniosek o niepodejmowanie prac nad petycją.

Senatorowie w głosowaniu jednogłośnie zadecydowali o niepodejmowaniu prac nad petycją.