Petycja zbiorowa: wniesiona przez Fundację dla Demokracji.

Dotyczy: zmiany art. 1 pkt. 4, art. 23 ust. 2, art. 24, art. 53a ust. 1 pkt. 6, art. 53a ust. 1 i 2 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 177).

W opinii wnoszących petycję, postulaty zmiany niektórych przepisów ustawy zmierzają do znacznie większego niż dotąd "uspołecznienia" działań edukacyjnych IPN, poprzez doprecyzowanie zadań Instytutu w zakresie współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami społeczeństwa obywatelskiego. Wnioski petycji zakładają wprowadzenie możliwości zlecania przez IPN organizacjom pozarządowym (w formie tzw. małych grantów) realizacji zadań publicznych - na zasadach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie - w formie projektów o charakterze ponadlokalnym, dotyczących podtrzymywania i upowszechniania tradycji i pamięci narodowej oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej.

W petycji zaproponowano zdefiniowanie zadań IPN w zakresie ochrony dobrego imienia Rzeczypospolitej Polskiej i Narodu Polskiego, a także w zakresie reagowania na nierzetelne treści rozpowszechniane publicznie. Autorzy petycji postulują wprowadzenie do ustawy obowiązku monitoringu treści rozpowszechnianych narzędziami społeczeństwa informacyjnego. Podkreślono, że obecnie ten obowiązek, choć w niepełnym zakresie, jest zdefiniowany na poziomie wewnętrznym tj. w regulaminie organizacyjnym IPN.

Ponadto, zdaniem wnoszących petycję, niezbędne jest wprowadzenie zmian w przepisach odnoszących się do obowiązku składania corocznych sprawozdań z działalności IPN Sejmowi, poprzez dodanie obowiązku opiniowania części dotyczącej działalności edukacyjnej przez właściwą komisję sejmową, zajmującą się edukacją oraz młodzieżą.

Autorzy petycji wnioskują również wprowadzenie szczególnego trybu składania do Prezesa IPN skarg w związku z nieprawdziwymi lub nieścisłymi informacjami i krzywdzącymi treściami historycznymi.

11 stycznia 2022 r. petycja została skierowana do rozpatrzenia przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.

3 marca 2022 r. Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyła petycję, wysłuchała informacji o postulatach oraz ich uzasadnieniu. Opinię na temat wnioskowanych zmian przedstawił Krzysztof Dąbrowski, Dyrektor Biura Prawnego IPN, sugerując Komisji niepodejmowanie prac legislacyjnych wnioskowanych w petycji.

W dyskusji zabrał senator Michał Seweryński, który zgłosił wniosek o niekontynuowanie prac nad tą petycją; przy tym argumentował, że obecne rozwiązania zawarte w ustawie wystarczająco umożliwiają prowadzenie przez IPN współpracy z podmiotami zewnętrznymi np. organizacjami pozarządowymi, w obszarze publicystyki i edukacji historycznej. Wniosek ten został następnie poparty przez senatora Roberta Mamątowa.

Komisja w głosowaniu zdecydowała o niekontynuowaniu prac nad petycją.