Petycja indywidualna wniesiona przez panią Renatę Sutor.

Dotyczy: dodania art. 357² § 1 i 2 w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.) oraz zmiany ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2019 r. poz. 1083).

Autorka petycji wnosi o dodanie nowych przepisów do prawa cywilnego o następującym brzmieniu:

– art. 357² § 1 „Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków, po powstaniu zobowiązania spełnienie świadczenia dla jednej ze stron groziłoby rażącą stratą, a dla drugiej stałoby się rażącym wzbogaceniem sąd może po rozważeniu interesów stron i zgodnie z zasadami współżycia społecznego zmniejszyć albo zwiększyć wysokość świadczenia lub sposób spełnienia świadczenia. Sąd może zmienić istotne warunki umowy z dniem wcześniejszym niż dzień występowania powództwa, jeżeli do nadzwyczajnej zmiany stosunków doszło jeszcze przed wytoczeniem powództwa.”;

– art. 357² § 2 „Jeżeli świadczenie rażąco wzbogacone o którym mowa w § 1 zostało w całości lub w części spełnione przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu stosuje się odpowiednio”.

Zdaniem autorki petycji, proponowana zmiana prawa cywilnego ureguluje sytuacje kredytobiorców, gdy po zawarciu przez nich zobowiązania nastąpi nadzwyczajna zmiana stosunków gospodarczych, a w szczególności, gdy jedna strona umowy będzie rażąco stratna, a druga nadmiernie wzbogacona.

Wnosząca petycję proponuje, aby w takich przypadkach sąd mógł zmienić istotne warunki umowy, a w szczególności zwiększyć należne świadczenie lub zmienić sposób wykonywania świadczenia. Zgodnie z konstytucyjną zasadą sprawiedliwości społecznej, taka osoba mogłaby żądać zmiany warunków umowy, także z datą wcześniejszą aniżeli dzień wytoczenia powództwa, a zwłaszcza z datą, gdy doszło do nadzwyczajnej zmiany stosunków.

12 listopada 2019 r. petycja została skierowana do rozpatrzenia przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.

W związku nierozpatrzeniem tej petycji przed upływem IX kadencji Senatu (12 listopada 2019 r.), zgodnie z art. 90g ust. 1 Regulaminu Senatu, Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji X kadencji będzie kontynuowała prace nad petycją.

11 marca 2020 r. Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyła petycję. W posiedzeniu udział wziął przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości Artur Grajewski zastępca dyrektora Departamentu Legislacyjnego Prawa Cywilnego, który nie poparł zaproponowanej zmiany przepisów. W opinii ministerstwa, obecnie funkcjonująca clausula rebus sic stantibus (art. 357¹)spełnia przesłanki przedstawione w postulacie petycji. Przedstawiciel resortu podkreślił także, że przywołany w petycji problem umów kredytowych we frankach szwajcarskich, powinien być rozpatrywany w kontekście bogatego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a w szczególności wyroku z dnia 3 października 2019 r. w sprawie C-280/18 (Dziubak vs Raiffeisen Bank International AG).

Senatorowie nie podzielili argumentów petycji.

W głosowaniu senatorowie zadecydowali o niepodejmowaniu prac nad petycją.