Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (170.)

w dniu 4 stycznia 2022 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 07 – Najwyższa Izba Kontroli; 19 – Budżet, Finanse Publiczne i Instytucje Finansowe; 58 – Główny Urząd Statystyczny; 77 – Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa; 79 – Obsługa Długu Skarbu Państwa; 81 – Rezerwa ogólna; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, a także planów finansowych: Funduszu Reprywatyzacji; Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego; Rzecznika Finansowego; Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego (druk senacki nr 890, druki sejmowe nr 2653, 2831 i 2831-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 00)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Kazimierz Kleina)

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Otwieram posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.

Witam wszystkich bardzo serdecznie. Witam pana ministra finansów. Witam pana prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Witam zastępców i wszystkich tych, którzy reprezentują różnego rodzaju urzędy państwowe i instytucje. Witam pozostałych gości. Witam także senatorów członków komisji.

Przedmiotem naszego posiedzenia jest rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji oraz omówienie budżetu państwa jako całości. To jest najważniejszy element pracy naszej komisji.

Czy są uwagi ze strony senatorów członków komisji do porządku posiedzenia? Nie ma.

Informuję, że nasze posiedzenie ma charakter hybrydowy, tzn. część senatorów pracuje tutaj na sali, a część zdalnie. Oczywiście mają prawo zabierać głos i zgłaszać poprawki na zasadach znanych nam wszystkim.

Pytam, czy w posiedzeniu uczestniczą osoby prowadzące działalność lobbingową w rozumieniu prawa. Nie.

Informuję państwa także o tym, że nasze posiedzenie jest transmitowane przez internet. W związku z tym obywatele, nie politycy, nie parlamentarzyści, mają pełny dostęp do informacji o pracach nad ustawą budżetową na rok 2023.

Witam także, bo chyba tego nie powiedziałem, przedstawicieli różnych organizacji pozarządowych, przedstawicieli samorządów, związków zawodowych – wszystkich tych, dla których istotne są sprawy, o których tutaj dzisiaj będziemy mówili.

Na początku także poinformuję – jest to ważna informacja szczególnie dla senatorów, ale także dla przedstawicieli Ministerstwa Finansów – że w dniu jutrzejszym odbędą się kolejne 2 posiedzenia Komisji Budżetu i Finansów Publicznych. Pierwsze będzie o godzinie 13.30, a rozpatrzymy i przyjmiemy informacje od poszczególnych komisji senackich, które pracowały i jeszcze może będą pracowały nad poszczególnymi częściami budżetu, a kolejne… To pierwsze będzie o godzinie 13.30. Potem wpisaliśmy godzinę 17.00, a na tym posiedzeniu będziemy przyjmowali ostateczne stanowisko Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, wnioski do debaty senackiej. Ta druga godzina jest, że tak powiem, terminem elastycznym, bo jeżeli okaże się, że będziemy mogli zebrać się wcześniej i nie będzie na tyle poprawek… Wiem, że są takie oczekiwania ze strony naszych gości, ale i senatorów, żeby to posiedzenie było wcześniej. Jeżeli to będzie możliwe, to tak się stanie. Biuro Legislacyjne pracuje i będzie pracowało nad ewentualnymi poprawkami. Chcę też powiedzieć, że głosowanie nad poprawkami odbędzie się na tym naszym posiedzeniu, które jest zaplanowane w dniu jutrzejszym na godzinę 17.00. Wszyscy państwo będziecie informowani – te osoby, których te sprawy dotyczą – o godzinach pracy naszej komisji.

Czy jeszcze jakieś informacje powinniśmy przekazać? To chyba wszystkie.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 07 – Najwyższa Izba Kontroli; 19 – Budżet, Finanse Publiczne i Instytucje Finansowe; 58 – Główny Urząd Statystyczny; 77 – Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa; 79 – Obsługa Długu Skarbu Państwa; 81 – Rezerwa ogólna; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, a także planów finansowych: Funduszu Reprywatyzacji; Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego; Rzecznika Finansowego; Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego (druk senacki nr 890, druki sejmowe nr 2653, 2831 i 2831-A)

W takim razie rozpoczynamy pracę nad ustawą budżetową.

W pierwszej kolejności poproszę pana ministra. Rząd reprezentuje w sprawach ustawy budżetowej pan minister Skuza. I prosimy, zanim przejdziemy do analizowania poszczególnych części przypisanych naszej komisji budżetowej, o ogólną informację na temat założeń i zapisów w ustawie budżetowej.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Pozwolę sobie syntetycznie przedstawić ustawę budżetową na rok 2023, uchwaloną przez Sejm w dniu 15 grudnia ubiegłego roku. Na wstępie omówię główne założenia, które stanowiły podstawę opracowania budżetu państwa na rok 2023. Po gwałtownym załamaniu trendów i parametrów budżetowych i makroekonomicznych w związku z wybuchem pandemii w 2021 r. byliśmy świadkami popandemicznego ożywienia w Polsce oraz w krajach Unii Europejskiej. Trend ten był kontynuowany w roku 2022, niemniej mieliśmy do czynienia z innymi szokami, w tym szokiem związanym z tym, co dzieje się za naszą wschodnią granicą.

Przedstawię bliżej, jak wyglądały te prognozy makroekonomiczne. Pamiętajmy, że założenia do projektu ustawy budżetowej są przyjmowane są mniej więcej w połowie roku przed rokiem budżetowym, czyli stosujemy do założeń, można powiedzieć, zasadę uprzedniości budżetu. Jeżeli chodzi o obecną i prognozowaną sytuację makroekonomiczną, to przyjęto, że w roku 2022 realne tempo wzrostu PKB wyniesie 4,6%. W konsekwencji spodziewanego spadku zostało przyjęte założenie, że tempo wzrostu PKB w roku bieżącym obniży się do 1,7%. Chciałbym tutaj zaznaczyć, że ta prognoza, czyli to tempo realnego wzrostu PKB, mieściło się w przedziale prognoz rynkowych, było zbliżone do mediany prognoz rynkowych, czyli tzw. refinitive z lipca 2022 r., prognoz Narodowego Banku Polskiego przedstawionych w raporcie dotyczącym inflacji oraz prognoz Komisji Europejskiej umieszczonych w „European Economic Forecast. Summer 2022”.

Co do podstawowych parametrów rynku pracy to w prognozie do ustawy budżetowej przyjęto, że w roku 2023 ze względu na spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego popyt na pracę nieco się obniży, a w efekcie tego zatrudnienie w gospodarce narodowej nieznacznie spadnie. Stopa bezrobocia na koniec 2023 r. kształtowałaby się na poziomie 5,4%.

W zakresie nominalnego przeciętnego wzrostu wynagrodzenia w gospodarce narodowej przyjęto, że dynamika tej kategorii w 2023 r. wyniesie 10,1%. Byłby to efekt m.in. stosunkowo wysokiego wzrostu płacy minimalnej.

Co do poziomu inflacji to scenariusz roku 2022 zakładał wzrost, już jako PW, wzrost CPI o 13,5% w 2022 r. oraz 9,8% w 2023 r. Przewidywane tempo wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, podobnie jak wzrost PKB, mieściło się w przedziale prognoz rynkowych. Jeżeli chodzi o dane przedstawione przez rynek refinitive z lipca 2022 r., to było to może trochę niższe od tych prognoz i od prognoz NBP, lecz wyższe od prognozy Komisji Europejskiej. Tak więc można powiedzieć, że ten przedział rynkowy został zachowany.

Dochody budżetowe. Dochody ogółem w budżecie szacuje się na kwotę 604,5 miliarda zł, z czego dochody podatkowe – na poziomie 545,3 miliarda zł. W tym mamy: VAT – 286,3 miliarda; podatek akcyzowy – 88,6 miliarda; PIT – 78,4 miliarda; CIT – 73,6 miliarda; podatek od niektórych instytucji finansowych – 6 miliardów. Dochody niepodatkowe zaplanowano na kwotę 55,4 miliarda zł. Podkreślam, że na 2023 r. nie została zaplanowana wpłata zysku Narodowego Banku Polskiego.

W trakcie prac sejmowych nad budżetem na rok 2023 wielkość dochodów budżetu państwa uległa per saldo zmniejszeniu o kwotę 147 milionów zł. Jeżeli chodzi o stronę wydatkową, to pragnę podkreślić, że limit wydatków został ustalony na poziomie 672,5 miliarda zł. Do najważniejszych pozycji należy tu zaliczyć: finansowanie programu „Rodzina 500+”, świadczenia „Dobry start” i „Rodzinnego kapitału opiekuńczego”; waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2023 r. ze wskaźnikiem na poziomie 13,8 i z minimalną gwarantowaną podwyżką – co do zasady na poziomie 250 zł; zwiększenie nakładów na finansowanie ochrony zdrowia do poziomu 6% PKB, zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej; zwiększenie finansowania potrzeb obronnych Rzeczypospolitej, zgodnie z ustawą o obronie Ojczyzny – w samym budżecie do 3% PKB; zwiększenie wydatków w obszarze szkolnictwa wyższego i nauki w oparciu o wskaźnik wzrostu PKB oraz prognozowanej inflacji; wzrost wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej na poziomie 7,8%; wzrost wynagrodzeń dla nauczycieli na poziomie 7,8%.

W wyniku poprawek wydatki budżetu państwa zmniejszyły się per saldo o kwotę analogiczną dochodom, czyli o 147 milionów zł. Jeżeli chodzi o wynik całego sektora finansów publicznych, to ze względu na deficyt budżetu państwa zaplanowany w wysokości 68 miliardów zł oraz deficyt budżetu środków europejskich w wysokości 16,2 miliardów prognozowany deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych według metodyki ESA 2010 szacuje się na poziomie 4,5% PKB. Jeżeli chodzi o zadłużenie, to dług w ujęciu krajowym szacuje się na poziomie ok. 40,6% produktu krajowego brutto. W kwotach bezwzględnych to byłoby 1 bilion 345,6 miliarda zł. Jeżeli chodzi o dług według metodologii Unii Europejskiej, to w relacji do produktu krajowego brutto ten dług byłby na szacowanym poziomie ok. 53,3% produktu krajowego brutto. W kwotach nominalnych byłoby to 1 bilion 767,5 miliarda zł.

Myślę, że wprowadzenie i założenia… Myślę, że te dane obrazują, na jakiej podstawie budżet został skonstruowany i jakie są główne źródła dochodów i wydatków. Co do szczegółowych wyjaśnień to, jak myślę, one się pojawią w trakcie dyskusji i omawiania poszczególnych części budżetowych. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo panu ministrowi.

W tym momencie chciałbym zapytać Biuro Legislacyjne, czy macie jakieś uwagi legislacyjne do tej ustawy, czy wszystko jest w porządku.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Biuro Legislacyjne chciałoby zwrócić uwagę na 2 kwestie, podobnie jak w poprzednich latach, tj. w przypadku budżetu na 2021 r. i 2022 r. Art. 8 ust. 1 pkty 3 i 4 przewiduje przekazywanie skarbowych papierów wartościowych na określone tam podmioty. Ten zakres w ocenie Biura Legislacyjnego nie powinien stanowić przedmiotu regulacji ustawy budżetowej, ponieważ nie wynika ani z ustawy o finansach publicznych, ani z przepisów szczególnych, które powinny przewidywać, że tego typu materia jest regulowana w budżecie państwa.

Druga kwestia związana jest z programem wieloletnim, z uchwałą nr 247 Rady Ministrów z dnia 6 grudnia 2022 r. Z dniem 28 grudnia 2022 r. wszedł w życie nowy program wieloletni pn. „Narodowy Program Chorób Układu Krążenia na lata 2022–2032”. Należy zwrócić uwagę, że ten program nie jest uwzględniony w ustawie budżetowej w art. 29 i w załączniku nr 10 do ustawy budżetowej. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy pan minister ustosunkuje się do tych wątpliwości Biura Legislacyjnego?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Tak, Panie Przewodniczący.

Jeżeli chodzi o kwestię drugą, to po prostu mamy tutaj sytuację klasycznego rozminięcia się uchwalenia programu z uchwaleniem ustawy budżetowej, z pracami nad projektem, a teraz już ustawą budżetową.

Jeżeli chodzi o kwestie związane z przekazywaniem skarbowych papierów wartościowych, to takie rozwiązania były stosowane w latach ubiegłych i naszym zdaniem nie ma tutaj, no, złamania prawa czy zastosowania materii ustawowej do… A to z tego względu, że takie papiery wartościowe są również limitowane i wchodzą w limit, w ogólny limit, który jest określony w ustawie budżetowej jako limit zadłużenia. Naszym zdaniem ustawa budżetowa w tym zakresie może stanowić podstawę materialną do przekazywania skarbowych papierów wartościowych. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Argument, że tak było w latach poprzednich, to słaby argument, ponieważ myśmy za każdym razem na to zwracali uwagę i poddawali w wątpliwość te zapisy. Były też odpowiednie poprawki w tej sprawie.

Jeszcze raz Biuro Legislacyjne.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański:

Dziękuję bardzo.

Uzupełnię mój wcześniejszy wywód, Panie Przewodniczący. Art. 219 ust. 2 konstytucji stanowi, że zasady i tryb opracowania projektu budżetu państwa, stopień jego szczegółowości oraz wymagania określa ustawa. W tym przypadku tą ustawą zasadniczą jest ustawa o finansach publicznych. Oczywiście mogą być to również ustawy szczególne, ale żadna z tych ustaw tego typu materii nie przewiduje do uregulowania w ustawie budżetowej. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

W tej chwili można zadawać panu ministrowi pytania dotyczące ogólnych spraw co do budżetu. W kolejnym punkcie posiedzenia wysłuchamy informacji o budżetach poszczególnych jednostek.

Proszę bardzo. Senatorowie, czy są jakieś pytania?

Chcę też poinformować tych, którzy nie byli, że dzisiaj o godzinie 12.30 tu, w tej sali odbyło się takie seminarium poświęcone kwestii przejrzystości finansów publicznych, poziomu zadłużenia i różnych innych problemów. Wszyscy państwo byliście na to seminarium zaproszeni. Większość członków Komisji Budżetu i Finansów Publicznych na tym seminarium była. To było doskonałe wprowadzenie w tematykę budżetu państwa na ten rok. Tak że możemy, posiłkując się tymi informacjami, zadawać pytania obecnemu tutaj panu ministrowi.

Proszę bardzo, pan senator Kwiatkowski.

Senator Krzysztof Kwiatkowski:

Pan przewodniczący ma tę wyjątkową umiejętność zachęcenia do zadawania pytań…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Zadawanie pytań oczywiście nie jest konieczne.)

Ale zadam pytanie właśnie w kontekście tego, co było przedmiotem tego seminarium. Czy pan minister byłby nam w stanie odpowiedzieć, ile środków jest w różnych funduszach, w takich, jak te fundusze administrowane przez BGK – i kwotowo, i procentowo? Jakie to ma odzwierciedlenie w poziomie zadłużenia? O jakim poziomie zadłużenia byśmy mówili? Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Myślę, że można byłoby do tego dołożyć pytanie o to, w jaki sposób odbywa się parlamentarna kontrola nad tworzeniem tych funduszy i wydatkowaniem środków.

(Senator Leszek Czarnobaj: Szczególnie nad wydatkowaniem.)

Proszę bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Oczywiście mogę takich informacji udzielić. Takie informacje w trybie pisemnym przekazywaliśmy zresztą na ręce pana marszałka w dniu 16 grudnia. Na 2023 r., jeżeli chodzi o te fundusze Banku Gospodarstwa Krajowego uwzględnione w stabilizującej regule wydatkowej, a jest ich kilkanaście, kwota ogółem planowanych wydatków to ok. 133 miliardy 600 milionów zł. Największe pozycje: Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych – ponad 49 miliardów zł; Fundusz Przeciwdziałania COVID-19 – 37 miliardów zł; Fundusz Pomocy Ukrainie – 10 miliardów zł; Krajowy Fundusz Drogowy – ponad 22 miliardy zł; Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg – 6 miliardów 800. To najważniejsze z tych funduszy, które są w Banku Gospodarstwa Krajowego. Z tego, co wiem, to tych funduszy zarządzanych przez BGK w 2021 r. jest 21. Podkreślam, że fundusze tworzone w Banku Gospodarstwa Krajowego nie są zjawiskiem nowym. Taki np. Krajowy Fundusz Drogowy, który wymieniłem, istnieje od wielu lat i nie budzi to emocji. Myślę, że nie powinien budzić emocji także Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych, który alokuje środki jeszcze ponad 3% PKB, które są w samej ustawie budżetowej.

Jeżeli chodzi o kwestie nadzoru i kontroli, to są to rozstrzygnięcia wynikające z poszczególnych ustaw konstytuujących dane fundusze. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy minister finansów jest zadowolony z poziomu kontroli nad tymi funduszami i ma pełną jasność co do tego, w jaki sposób wydatkowane są środki z tych funduszy?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jeżeli chodzi o ministra finansów… Poszczególne ustawy stanowią, że te fundusze, ich plany i wszelkie zmiany są konsultowane z ministrem finansów. Jako minister finansów wyrażamy zgodę i akceptujemy warunki zadłużenia przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Tak że mamy jakąś kontrolę, nie odbywa się to zupełnie poza Ministerstwem Finansów, mimo że podmiotem bardziej nadzorującym te fundusze jest, np. w przypadku funduszu COVID, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

W 2016 r. ówczesny minister finansów, wicepremier Mateusz Morawiecki, mówił o budżecie, że dla niego największą wartością jest jego przejrzystość, jasność, czytelność, zrozumiałość dla obywateli i dla parlamentu. Czy według pana ministra od tego czasu myśmy pogłębili kwestię przejrzystości budżetu i całości finansów publicznych, czy raczej pojawiają się jakieś problemy z dostępem do informacji w tej sprawie przez parlamentarzystów? Pan minister powiedział też, że nigdy nie były krytykowane te fundusze. Z tym tak do końca bym się nie zgodził, ponieważ za czasów poprzedników obecnie rządzących był taki fundusz drogowy – na kwotę dość dużą, bo 50 miliardów zł, jeżeli dobrze pamiętam – i on był przedmiotem totalnej krytyki ze strony dzisiaj rządzących w kontekście tego, że to jest wyprowadzanie środków poza budżet państwa. A warto przypomnieć, że tam był określony program wydatkowania, cały plan inwestycji drogowych podawany publicznie i był on przedmiotem nieograniczonej kontroli ze strony i parlamentu, i Najwyższej Izby Kontroli. I pomimo tego wtedy, w czasach poprzednio rządzący, czyli przed 2015 r., był przez dzisiaj rządzących pokazywany jako przykład braku dostępu do informacji i wyprowadzania pieniędzy poza budżet. Czy według pana pogłębiła się ta tragiczna, dramatyczna sytuacja pokazywana wtedy przez parlamentarzystów PiS, czy dzisiaj budżet jest raczej bardziej przejrzysty pod tym względem?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Ja w 2016 r. pracowałem w Banku Gospodarstwa Krajowego i nie kojarzę takich dyskusji i jakiejś takiej wielkiej krytyki, jeżeli chodzi o Krajowy Fundusz Drogowy i Fundusz Kolejowy. One od początku były w Banku Gospodarstwa Krajowego i na ich finansowanie albo emitowano obligacje, albo zaciągano kredyty w Europejskim Banku Inwestycyjnym pod wpływy, z tego, co pamiętam, z opłaty paliwowej. No, mogę odpowiedzieć a contrario, że w momencie, gdy wysokość państwowego długu publicznego według metodologii polskiej zbliżała się do 55% PKB, a była wtedy reforma OFE, nie było jakichś planów, żeby to wprowadzić z powrotem do budżetu państwa i żeby to pokazywać jako dług krajowy. To był dług, który wchodził do general government, ale nie jako państwowy dług publiczny w rozumieniu zapisów konstytucyjnych.

A jeżeli chodzi o transparentność i kwestię przedstawiania budżetu, to… Ja tutaj przed chwilą przedstawiłem cały dług w rozumieniu general government i cały deficyt w rozumieniu general government. Nie ma tutaj czegoś takiego jak dług ukryty. Jak przed chwilą powiedziałem, szacowany deficyt całego sektora finansów publicznych to nie tylko 68 miliardów w budżecie państwa, ale również kwoty w tych funduszach, o których mówiłem, i w innych jednostkach sektora general government. I on wyniesie dużo więcej, ok. 4,5% PKB, a cały dług publiczny jest szacowany na 53,3% PKB.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Jaka to byłaby mniej więcej kwota w złotówkach?

(Senator Leszek Czarnobaj: 1 bilion 767…)

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Jeżeli chodzi o dług, to myślę, że – ja zresztą przytoczyłem tę kwotę – ok. 1 bilion siedemset kilkadziesiąt… Już mam. Jeżeli chodzi o dług, to byłoby to szacowane na 1 bilion 767,5 miliarda zł.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Czy on wzrósł od roku 2015, czy raczej jest na stabilnym poziomie?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, jeżeli chodzi o kwestie nominalne, to oczywiście ten dług wzrósł, ale jeżeli chodzi o relację…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

O ile on mniej więcej wzrósł?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Mam przy sobie dane od 2020 r., nie mam takiej… Mogę oczywiście dostarczyć. Ale jeżeli chodzi o relację do PKB…

(Wypowiedzi w tle nagrania)

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Pan dyrektor już nam przekazuje, od 2015 r…)

Myślę, że mamy tutaj nominalne… Od 2015 r. ten dług sektora general government wynosił ok. 923 miliardy zł. Tak więc jest taki wzrost, ale mogę powiedzieć, że…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Czyli dwukrotny wzrost nastąpił?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Tak, ale chcę powiedzieć, Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, rzecz następującą. Podkreślam, że to są wstępne szacunki…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: No, wiadomo.)

…wstępne szacunki, ale mogę powiedzieć z dużą dozą prawdopodobieństwa, że relacja długu do produktu krajowego brutto za 2022 r. będzie niższa niż za 2015 r. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Paweł Arndt.

Senator Paweł Arndt:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, ja w trochę innej sprawie. Chciałbym zapytać o taką rzecz. Budżet państwa przygotowywany był w połowie roku, a złożony w Sejmie był we wrześniu. Od tego czasu się dużo zmieniło, wprowadzono szereg różnych rozwiązań dotyczących chociażby wysokości podatków, wprowadzono rozwiązania mające wpływ nie tylko na dochody, ale i na wydatki. Czy pan minister mógłby powiedzieć, czy to zostało uwzględnione w jakiś sposób w trakcie prac sejmowych i jaki to ma wpływ na dochody i wydatki budżetu?

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Proszę bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jeżeli chodzi o stronę dochodową, to strona dochodowa jest szacunkiem. Tutaj jakichś większych zmian podatkowych, poza tym, że obniżony VAT na żywność pozostał, nie było. A jeżeli chodzi o stronę wydatkową… W przypadku zaawansowanych prac nad rozwiązaniami powodującymi określone skutki wydatkowe… W trakcie prac nad budżetem takie kwoty ujmowane są w rezerwach celowych. I mogę powiedzieć, że na ostatnim posiedzeniu Rady Ministrów taka kwota, jeżeli chodzi o zmiany w ubezpieczeniach rolniczych, została do projektu ustawy budżetowej wprowadzona.

Jeżeli chodzi o pytanie, kiedy to miało miejsce, to powiem tak: raczej na poziomie prac rządowych niż sejmowych. Po prostu uwzględniając zaawansowanie prac budżetowych, resorty mają możliwość zgłaszania takich kwot do rezerw celowych. I również temu służą rezerwy celowe. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Pan Leszek Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!

Jeszcze co do tych planów w skali makro. Zakładacie państwo 9,8% inflacji na cały… Jak rozumiem, nie będzie tu już takiego przestrzelenia – 3% a 18%… Czy według pana oceny i oceny rządu te 9,8%, jeśli chodzi o inflację, to jest realne, czy to jest takie, jak w poprzednim budżecie? To jest pierwsze pytanie.

I pytanie związane z dochodami. Panie Ministrze, czy na podstawie tego, co się dzieje na naszym rynku gospodarczym i finansowym, państwo nie dostrzegacie żadnych zagrożeń, jeśli chodzi o dochody budżetu państwa, szczególnie po stronie VAT? Czy to jest coś, co państwo widzicie, ale na razie jeszcze analizujecie, bo uważacie, że te 286 miliardów to jest taki nienapięty projekt, jak to pan zawsze mówił, nienapięta wartość dochodów zaplanowanych na dany rok budżetowy, czyli na rok 2023?

I jeszcze jedno krótkie pytanie. Dzisiaj na seminarium, Panie Ministrze, o którym mówił pan przewodniczący, padła kwestia dotycząca tego zadłużenia na poziomie 53%. Zastanawiano się, czy to jest mało wobec średniej unijnej itp. I oczywiście padł przykład Rumunii, która miała 30% w stosunku do PKB, a ogłosiła prawie że upadłość. Pytanie jest takie: czy gdziekolwiek indziej należy się spodziewać źródeł zagrożenia… Chodzi o odsetki. Tu mówimy o zadłużeniu w kwocie nominalnej, prawda? Jest też kwestia odsetek. I jest też kwestia długu, który ponoć skumulowany jest w Narodowym Banku Polskim. Czy te 2 zjawiska są przez państwa jakoś analizowane przy konstruowaniu tego budżetu, czy w ogóle są dostrzegane w strategii finansowej państwa na rok 2023, czy to w ogóle nie jest problem według pana ministra?

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Proszę bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Tak jak powiedziałem, budżet został przyjęty przy założeniu w postaci 9,8% inflacji, co wtedy było konsensusem rynkowym. Jeżeli chodzi o kwestię prognoz, to prognozy mają to do siebie, że są robione w danym momencie. Teraz ten konsensus rynkowy jest, powiedziałbym, dużo wyższy, on wynosi 13,8%, z tego, co pamiętam. No, łatwiej jest mówić po fakcie. Dzisiaj odbyło się seminarium tutaj w Senacie. Myślę, że prognozy uczestników tego seminarium, makroekonomistów, w połowie 2021 r. byłyby raczej bliższe prognozom rządowym niż 18% inflacji, jaką mieliśmy na koniec 2022 r. Uważam, że największym wyzwaniem jest duża niepewność co do prognoz, ale myślę, że rok 2023 będzie w tym zakresie bardziej przewidywalny.

Co do kwestii dochodów to dochody są, tak jak pan przewodniczący powiedział, planowane z pewną dozą ostrożności. Ja nie widzę jakichś zagrożeń po wykonaniu z roku 2022, nie widzę jakichś takich zagrożeń skutkujących tym, że już w tej chwili musielibyśmy myśleć o nowelizacji budżetu, gdyż dochody są nierealistyczne. Nie widzę tutaj takiego zagrożenia.

Co do kwestii związanej z wysokością długu publicznego i relacji do PKB to uważam, że… Ten wskaźnik w ostatnim roku się znacznie poprawił, on się poprawił. Tak jak powiedziałem, według takich wstępnych wyliczeń on może być nawet lepszy niż w 2015 r., kiedy to o zagrożeniu finansów publicznych i o bankructwie państwa się nie słyszało tak, jak się słyszy teraz. Co do Rumunii to tutaj możemy porównać ratingi obu krajów. Jeżeli chodzi o kwestię rentowności obligacji, to poszło to w górę, ale to jest zjawisko światowe. W Niemczech ponad rok temu obligacje 10-letnie miały rentowność ujemną, to było minus 0,2, miejscami nawet minus 0,4. Obecnie nie jest zaskoczeniem, jak obligacje niemieckie mają rentowność 2,5%. Zwróćmy uwagę, jaki to jest wzrost procentowy. Podobnie jest z obligacjami amerykańskimi, które jeszcze rok temu były na poziomie np. 1,3%, a teraz są na poziomie, nie wiem, 3,6% czy 3,7%. Nasze obligacje, był taki moment, miały powyżej 9%, ale na dzień dzisiejszy ta rentowność jest w okolicach 6,4%.

Co jeszcze ciekawego… Przez rok 2020 i 2021 koszty obsługi długu rzeczywiście malały – zjawisko taniego długu było powszechne i światowe – ale gdybyśmy sięgnęli do lat, nie wiem, 2010, 2011, 2012, okazałoby się, że koszty obsługi długu to było ok. 2% produktu krajowego brutto, a mniej więcej tyle planuje się na rok 2023. Mówię o relacji do PKB, bo nominalny wzrost rzeczywiście jest. Wydatki z tytułu obsługi długu pierwotnie były planowane na poziomie 26 miliardów na rok 2022, a na 2023 r. te wydatki zostały zaplanowane na poziomie 66 miliardów nominalnie. Ale w relacji do PKB, na co chciałbym zwrócić uwagę, one wielokrotnie były na poziomie ok. 2% PKB lub nawet więcej. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Proszę bardzo, jeszcze pan Leszek Czarnobaj.

Proszę państwa, zrobimy tak. Są z nami obecni przedstawiciele dysponentów poszczególnych części budżetowych, tak że moglibyśmy poprosić, aby po kolei te informacje od naszych gości… A pod koniec posiedzenia byśmy wrócili do tych generalnych spraw, bo bylibyśmy mądrzejsi o te informacje, jakie przekażą nam poszczególni dysponenci, poszczególne instytucje, Najwyższa Izba Kontroli itd. Dzięki temu może łatwiej nam się będzie dyskutowało.

Poproszę teraz senatora Leszka Czarnobaja.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący, ja nie będę zadawał nowego pytania, wpisując się w to, o czym powiedział pan przewodniczący, tylko podsumuję, Panie Ministrze, pana wypowiedź. Rozumiem, że to zapisane 9,8% inflacji w roku 2023 to jest według państwa prognoza bliska rzeczywistości. Tak? To po pierwsze. Ja rozumiem, że w ubiegłym roku można było się uczyć, bo z 3% do 18%… No ale 9,8% to jest coś, co jest bliskie rzeczywistości, która będzie miała miejsce, tak? To po pierwsze.

Po drugie, Panie Ministrze, jeszcze tylko słowo dotyczące zadłużenia. 5,3… Jak się spojrzy tak ogólnie, to okaże się, że nie to nie jest zadłużenie, które w porównaniu do innych jest, można powiedzieć, wielkim zagrożeniem, tak na pierwszy rzut oka. Ale ja o coś innego pytałem. Jak rozumiem, pan mówi, że nie ma żadnych innych zagrożeń związanych czy to z odsetkami, czy innymi elementami, o których już tutaj mówiłem. Rozumiem więc, że to, co dotyczy zadłużenia i innych pochodnych… Pan minister żadnego zagrożenia dla finansów publicznych państwa tu nie widzi. Tak?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Tak jak powiedziałem, konsensus rynkowy, jeżeli chodzi o inflację, dotyczył 9,8. I ta prognoza rządowa była zbliżona do konsensusu. Teraz ten konsensus się podniósł. Ja nie jestem w stanie w każdej chwili zmieniać założeń budżetowych i konstruować co chwilę nowego budżetu. Musimy mieć jakiś punkt odcięcia i się tego trzymać. Ta inflacja prawdopodobnie będzie wyższa niż planowana… Tak jak powiedziałem, na razie, na dzień dzisiejszy konsensus rynkowy wynosi 13,8%.

A jeżeli chodzi o kwestię zadłużenia, to myślę, że najlepszym i obiektywnym czynnikiem jest tu ocena agencji ratingowych, które zarówno ocenę ratingową, jak i perspektywę co do naszego zadłużenia uznają za stabilną. A jeżeli chodzi o kwestię obligacji skupowanych przez Narodowy Bank Polski, to miało to miejsce w roku 2020, w 2021. Teraz taki skup nie jest prowadzony. Wtedy bardziej rozluźniona była polityka monetarna, nie tylko polska, podobnie postępowała Rezerwa Federalna, podobnie postępował Europejski Bank Centralny. Teraz wyzwaniem jest walka z inflacją, polityka monetarna się zmieniła i nie jest prowadzony skup obligacji od banków w ramach operacji otwartego rynku przez Narodowy Bank Polski. Jakiś wolumen przez Narodowy Bank Polski został zaabsorbowany, ale to nie jest jakiś dług ukryty czy nieobsługiwany. Strona rządowa będzie musiała ten dług obsłużyć i obligacje, które są na bilansie Narodowego Banku Polskiego, będzie zobowiązana wykupić.

Senator Leszek Czarnobaj:

A ile ich tam jest, Panie Ministrze?

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Ok. 73 miliardów, jeżeli chodzi o obligacje skarbowe. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Głos chciałby zabrać pan senator Kwiatkowski, ale nie musi zabierać…

(Wesołość na sali)

…jeżeli to nie jest konieczne. Zgłaszał się już wcześniej, więc oczywiście…

Senator Krzysztof Kwiatkowski:

Panie Przewodniczący, po takich słowach muszę zadać pytanie, bo powstałoby wrażenie, że moje pytanie jest niepotrzebne, a ono oczywiście…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Nie, pytania zawsze są potrzebne.)

…jest potrzebne i uzasadnione.

2 pytania. Panie Ministrze, w projekcie budżetu uwzględniliście środki na trzynastą emeryturę, ale nie uwzględniliście na czternastą. Projekt budżetu w Sejmie… Prace się zakończyły w grudniu, a decyzję o tym, że będzie wypłacona czternasta emerytura, pani minister Maląg ogłosiła w połowie października, mówiąc, że decyzja została podjęta i w 2023 r. zostanie wypłacona nie tylko trzynasta, ale także czternasta emerytura. Dlaczego w toku prac w Sejmie nie zapisaliście środków na czternastą emeryturę?

I drugie pytanie. Pan minister podkreślał, i słusznie, że zapisaliście 49 miliardów na Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. To jest prawie 40% wszystkich wydatków na obronność w przyszłym roku. Ma to być finansowane z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych… W październiku BGK musiał odwołać przetarg, ten, który był na kwotę 15 miliardów… No, nie udało się, bym powiedział, na racjonalnych warunkach sprzedać tych obligacji. W związku z tym moje pytanie: a jeżeli będzie kłopot z zasileniem Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych? Czy państwo z uwagi na kontrakty i umowy, które Ministerstwo Obrony Narodowej podpisuje, także dotyczące wydatków w przyszłym roku, np. z firmami koreańskimi, z tego, co wiem… Jaki macie scenariusz B, gdyby zasilenie Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych poprzez obligacje się nie udało? Dziękuję bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jeżeli chodzi o kwestię czternastej emerytury, to w trakcie prac nad projektem ustawy budżetowej do części dotyczącej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej nie było zgłaszanych środków, jeżeli chodzi o czternastą emeryturę. Nie wiem, czy już jest przyjęty projekt… Nie kojarzę, żeby Rada Ministrów przyjęła taki projekt, niemniej jednak zwracam uwagę, że w trakcie roku budżetowego… Kiedyś była taka sytuacja, że przyjmowano takie środki i te środki zostały przekazane. Tak że tu jestem optymistą. Jeżeli będzie projekt, który później nabierze kształtów ustawowych, to będą odpowiednie rozwiązania, żeby te środki zapewnić.

Druga rzecz, na którą chciałbym zwrócić uwagę… No, nie wiem, powinniśmy chyba coś skonfrontować z panem senatorem. Bo ja nie słyszałem o takim przetargu. Ja jako odpowiadający za dług Skarbu Państwa nigdy nie słyszałem o jakimkolwiek przetargu na 15 miliardów. Nigdy nie słyszałem o takim przetargu, o tym, że Bank Gospodarstwa Krajowego ogłosił przetarg na 15 miliardów. Rzeczywiście była wtedy taka sytuacja rynkowa, że w tym momencie te rentowności wystrzeliły, były powyżej 9%. Teraz one spadły i myślę, że to nie było złe rozwiązanie, żeby w niesprzyjających warunkach ogłaszać przetarg.

A jeżeli chodzi o kwestię możliwości zasilenia Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych, to oczywiście są rozwiązania, które to gwarantują. I tak np. może być zasilany wpłatami z budżetu państwa czy nawet przekazywanymi na rzecz tego funduszu skarbowymi papierami wartościowymi. Zwracam również uwagę, że środki w budżecie państwa zwiększyły się z 57, 58 miliardów w 2022 r. do 97, 98 miliardów w roku 2023. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Do ewentualnej dyskusji nad tymi problemami przystąpimy po sprawozdaniach, po tych informacjach…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

No, tak się umówiliśmy, Senatorze…

(Senator Krzysztof Mróz: Tylko sprostowanie.)

Sprostowanie czyich słów, pana ministra?

(Senator Krzysztof Mróz: Nie, pana Leszka Czarnobaja.)

Czarnobaja?

(Senator Krzysztof Mróz: No tak.)

Ale to już było dawno i już wszyscy zapomnieli, o co senator pytał.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

To będziemy prostowali to w drugiej części, w ramach dyskusji, która będzie potem.

(Senator Leszek Czarnobaj: Proponuję na piśmie, Panie Senatorze…)

Chciałbym powiedzieć, trochę poza dyskusją, że trochę mnie zmartwiła wypowiedź pana ministra o tej czternastce – że jak będzie uchwalona, to się pieniądze znajdą. To ja sobie myślę: po co my tu siedzimy i dyskutujemy nad budżetem, skoro można… W budżecie powinno być wpisane wszystko, co ma być wydatkowane. Ale o tym będziemy dyskutowali po tych sprawozdaniach, tym bardziej że jest prośba poszczególnych osób, żeby już prezentować budżety. Tak że będę prosił też o informację od poszczególnych dysponentów na temat płac – to zresztą zawsze państwo mówicie – na temat tego, jakie wskaźniki przyjęliście państwo do kształtowania tych płac, jakie są wzrosty w stosunku do poziomu inflacji, jak wyglądać będzie sytuacja pracownicza w związku z tą dość sporą inflacją.

Pierwszy…

(Senator Leszek Czarnobaj: I jeżeli na coś brakuje, to też…)

To wiadomo, ewentualne braki, jeżeli są, proszę nam tutaj zgłaszać, to będziemy… Nie mówimy, że na pewno się uda coś zrobić, ale będziemy szukali pomysłu, jak ewentualnie te problemy rozwiązać.

Pierwszy jest plan finansowy Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego. To jest załącznik nr 14.

Bardzo proszę przedstawiciela dysponenta. I proszę o przedstawianie się do protokołu, żeby później łatwiej było napisać stenogram.

Prezes Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego Marcin Obroniecki:

Dzień dobry. Marcin Obroniecki, Polska Agencja Nadzoru Audytowego. Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo Senatorowie! Szanowni Państwo!

Mam zaszczyt przedstawić państwu informację dotyczącą projektu planu finansowego Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego, tj. państwowej osoby prawnej, na 2023 r. Polska Agencja Nadzoru Audytowego jest organem nadzoru publicznego nad biegłymi rewidentami i firmami audytorskimi i sprawuje nadzór publiczny nad działalnością Polskiej Izby Biegłych Rewidentów. Agencja działa na rzecz zwiększania jakości sprawozdań finansowych, co ma przede wszystkim na celu przyczynianie się do wzmacniania bezpieczeństwa obrotu gospodarczego.

Przedstawiony państwu do zaopiniowania projekt uwzględnia wytyczne i wskazania ministra finansów odnośnie do wysokości tego planu. Jeżeli chodzi o najważniejsze pozycje tego projektu, to w projekcie na 2023 r. koszty funkcjonowania agencji wynoszą 30 milionów 389 tysięcy zł. W tej kwocie zawarte są też koszty nadzoru powierzone do realizacji Polskiej Izbie Biegłych Rewidentów w wysokości 10% kosztów funkcjonowania agencji – wychodzi to ok. 3 miliony 35 tysięcy zł – zgodnie z przepisami ustawy o biegłych rewidentach. Agencja, podobnie jak inne instytucje tego typu, opiera się w realizacji swoich zadań głównie na zasobach eksperckich, dlatego koszty wynagrodzeń wraz ze świadczeniami na rzecz osób fizycznych stanowią główną pozycję w kosztach agencji. Kwota wynagrodzeń wynosi 19 milionów 718 tysięcy zł, w tym wynagrodzenia osobowe – 17 milionów 604 tysiące zł, a bezosobowe 1 milion 922 tysiące zł. Są w tym też ujęte koszty umów cywilnoprawnych, w szczególności związanych z przeprowadzaniem kontroli w firmach audytorskich. Od samego początku działania agencji została przyjęta polityka zatrudniania wysoce wykwalifikowanych pracowników o jak najwyższych standardach etycznych. Obecnie agencja zatrudnia 34 pracowników z uprawnieniami biegłego rewidenta, w tym 24 kontrolerów, czyli wysoko wykwalifikowanych specjalistów niezbędnych do realizacji podstawowych zadań agencji. Biegli rewidenci, można powiedzieć, stanowią troszkę ponad 1/3 wszystkich zatrudnionych pracowników.

W przedłożonym do zaopiniowania projekcie planu finansowego na 2023 r. planowany jest wzrost funduszu wynagrodzeń o 1 milion 984 tysiące zł, co jest zgodne z wytycznymi Ministerstwa Finansów. Jest to wzrost o 7,8% oraz o 5 nowych etatów. Obecnie fundusz wynagrodzeń zabezpiecza wynagrodzenie podstawowe wynikające z zawartych umów o pracę, w tym wakaty, powiększone o wskaźnik inflacji, czyli 7,8%. Struktura zatrudnienia i wynagrodzeń w agencji jest płaska. Stanowisko obsługowe stanowią ok. 16% zatrudnienia w agencji.

Drugą istotną pozycją kosztową są usługi obce – w kwocie 3 milionów 272 tysięcy zł. Główną składową usług obcych jest koszt najmu, czyli czynsz za powierzchnię na potrzeby siedziby agencji, waloryzowany co roku o wskaźnik inflacji. Do tej grupy wchodzą też usługi ciągłe niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania. W 2023 r. kończy się też obowiązywanie wielu z tych umów, spośród których niektóre były zawierane na początku funkcjonowania agencji, to były umowy wieloletnie, co też niewątpliwie będzie miało bardzo duży wpływ na koszty. W celu zwiększania zarówno jakości audytu, jak i świadomości odbiorców informacji finansowych i sprawozdań finansowych, w tym drobnych inwestorów… Doświadczenie agencji, można powiedzieć, kilkuletnie doświadczenie wskazuje na potrzeby dalszego prowadzenia działań edukacyjnych i informacyjnych. Na rozwój systemu STREFA, czyli systemu pozwalającego na komunikację z firmami audytorskimi, oraz na usługi eksperckie związane głównie z rynkiem ubezpieczeń… Kwota na to przeznaczona wynosi 308 tysięcy zł. Chodzi o ekspertów przeprowadzających kontrole. Pozostałe koszty funkcjonowania stanowią kwotę 2 milionów 943 tysięcy zł.

Wielkość przychodów PANA, agencji, zaplanowana na 2023 r. to 24 miliony 377 tysięcy zł. Na planowane przychody składają się przede wszystkim prognozowane wpływy opłat z tytułu nadzoru wnoszone przez firmy audytorskie zgodnie z art. 55 ustawy o biegłych rewidentach. Planowane przychody firm audytorskich zostały oparte na prognozach otrzymanych od firm audytorskich. W tym ujęciu prognozowane przychody na 2023 r. kształtują się na poziomie ok. 1 miliarda 106 milionów 883 tysięcy zł. Stawka procentowa opłaty z tytułu nadzoru w roku 2023 wynosi 2,18%. Generalną zasadą jest, że koszty agencji pokrywane są ze składek firm audytorskich. Za rok 2021 powstała nadwyżka pomiędzy zrealizowanymi przychodami i poniesionymi kosztami i ta nadwyżka zwracana jest firmom audytorskim poprzez zmniejszenie poziomu składki. Jak wskazałem na wstępie, jest to budżet na trudne czasy, ale na ten budżet niewątpliwie będzie miało wpływ kształtowanie się kosztów w wyniku czynników takich jak inflacja.

Na koniec pozwolę sobie podkreślić, że w obecnych oraz nadchodzących czasach, a w wielu miejscach w gospodarce można zauważyć, że zmieniają się dotychczasowe azymuty, m.in. za sprawą rosnących cen, ale i w związku z postępującym i rosnącym skomplikowaniem rynków finansowych, tym ważniejsze jest dbanie o wysoką jakość sprawozdań finansowych. Proszę Wysoką Komisję o pozytywną opinię wobec przedłożonego planu finansowego. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są uwagi ze strony senatorów do tej informacji, tego sprawozdania?

Nie ma.

W takim razie dziękujemy bardzo panu i osobom panu towarzyszącym.

Przystępujemy do kolejnego sprawozdania.

Część budżetowa 07 „Najwyższa Izba Kontroli”.

Pan prezes Banaś jest obecny, są pracownicy izby. Mielibyśmy prośbę. Gdyby pan mógł i chciał wypowiedzieć się generalnie o kwestiach budżetowych, to jest to miejsce i ten moment. Tak że nie tylko o swoim budżecie, tylko generalnie o budżecie… Przecież jest on przedmiotem państwa bardzo wnikliwej kontroli.

Prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Projekt budżetu Najwyższej Izby Kontroli został opracowany w oparciu o rozporządzenie ministra finansów z dnia 21 marca 2022 r. w sprawie szczegółowego sposobu, trybu i terminu opracowania materiałów do projektu ustawy budżetowej, z uwzględnieniem wskaźników makroekonomicznych określonych w założeniach do projektu budżetu państwa na rok 2023, oraz ustawę z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli. W doręczonym państwu materiale przedstawione zostały szczegółowe informacje dotyczące projektu budżetu Najwyższej Izby Kontroli na 2023 r.

Projektując budżet NIK na 2023 r., przyjęliśmy następujące założenia: utrzymano stan zatrudnienia na poziomie 1 tysiąca 701 etatów; uwzględniono wskazany przez Ministerstwo Finansów średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych na poziomie 7,8%; zaplanowano wzrost funduszu wynagrodzeń w związku z systematycznie, od lat postępującą pauperyzacją zarobków kontrolerów oraz skutkami finansowymi wynikającymi ze zmiany przepisów dotyczących wynagradzania pracowników medycznych. Nominalnie wzrost ten zaplanowano na poziomie 27,53%, czyli de facto tylko do poziomu wynagrodzeń pracowników sektora publicznego, m.in. urzędów centralnych, prokuratorów i sędziów. Przez ostatnie ponad 10 lat wynagrodzenia kontrolerów NIK nie były podnoszone i znacząco odstawały od wynagrodzeń pracowników z pokrewnych branż. Po uwzględnieniu założonego przez Ministerstwo Finansów średniorocznego wskaźnika inflacji wynoszącego 7,8% zaproponowany realny wzrost funduszu wynagrodzeń wynosi już tylko 19,73%. Do wyliczenia wysokości składek z tytułu członkostwa w międzynarodowych organizacjach przyjęto średnioroczny kurs walutowy w wysokości 4,57 zł za 1 euro. Zaplanowano również wdrażanie rozwiązań oszczędnościowych.

Wysoka Komisjo, wydatki na 2023 r. zaplanowano pierwotnie w budżecie NIK w kwocie 415 milionów 606 tysięcy zł, co realnie po uwzględnieniu średniorocznego wskaźnika inflacji 7,8% stanowić miało wzrost o 16%. Niestety po zawnioskowanym przez posłów PiS zmniejszeniu budżetu będzie to zwiększenie realnie tylko o 1,9%. W stosunku do obecnej inflacji wynoszącej 17,5% mamy więc niedobór o 15,6%. Dochody jako uboczny efekt działalności NIK zaplanowano na poziomie 749 tysięcy zł. To jest wzrost o 3,2% w stosunku do planu 2022 r.

Przyjęte wskaźniki i założenia mają na celu przede wszystkim umożliwienie realizacji celów określonych w przyjętej strategii NIK na lata 2021–2024, realizacji najważniejszych przedsięwzięć remontowo-inwestycyjnych, utrzymania dyscypliny wydatków oraz wdrożenia rozwiązań oszczędnościowych, utrzymania aktywnej działalności izby na arenie międzynarodowej, na forum INTOSAI i EUROSAI oraz realizacji budżetu w układzie zadaniowym.

Wysoka Komisjo, powiedziałem, że pierwotnie wydatki budżetu zaplanowano w kwocie 415 milionów 606 tysięcy zł. Ponieważ, co jeszcze raz zaznaczę, w trakcie prac nad ustawą budżetową w Sejmie posłowie z partii PiS zgłosili wniosek o zmniejszenie budżetu NIK… Ten wniosek został przyjęty i nastąpiło zmniejszenie przedłożonego przez Najwyższą Izbę Kontroli projektu budżetu na 2023 r. o niebagatelną kwotę, bo aż o 51 milionów 260 tysięcy zł. Dokonano tej zmiany, nie bacząc na nieustannie postępującą inflację, która osiągnęła 17,5% w listopadzie, i niebotyczne ceny energii oraz zaplanowany ustawowo wzrost wynagrodzeń dla pracowników medycznych. Dla zobrazowania wagi i istoty trudnej sytuacji po zmniejszeniu budżetu izby wspomnę tylko, że ze środków bieżących w zeszłym roku na zużycie prądu wydatkowane zostały 2 miliony zł – na rok 2023 zaplanowaliśmy kwotę 5 milionów zł – a na przełomie roku okazało się, że na energię elektryczną, w wyniku wzrostu cen energii, potrzebujemy dodatkowe 5 milionów zł. Dodam, że prognoza wzrostu cen prądu dla samorządów to już skala 75%, a jeszcze w lipcu prezes Urzędu Regulacji Energetyki nie wykluczał, że ceny prądu w 2023 r. wzrosną o 180%.

Wracając do kwestii pracowniczych, chcę powiedzieć, że w uzasadnieniu przede wszystkim zwracamy uwagę na proces pauperyzacji wynagrodzeń pracowników NIK, który wynika nie tylko z powodu tak dotkliwej dla wszystkich inflacji, ale również z powodu zaplanowanej przez rząd dwukrotnej podwyżki najniższego wynagrodzenia – do kwoty 3 tysiące 600 zł. W skali roku to jest wzrost o 590 zł. Spowoduje to dalszy spadek wynagrodzeń w NIK w stosunku do płacy minimalnej. Przy dalszej degradacji wynagrodzeń w NIK pozyskanie nowych pracowników z rynku pracy, specjalistów w swoich dziedzinach, staje się praktycznie niemożliwe. Już teraz obserwuję odpływ wykwalifikowanej kadry, co uzasadniane jest znalezieniem lepiej płatnej pracy. Wyjaśniając, dodam, że projekt budżetu ze wzrostem funduszu wynagrodzeń na poziomie 15% został uchwalony przez Kolegium NIK przy 4 zdaniach odrębnych i przekazany do Ministerstwa Finansów w celu włączenia go do ustawy budżetowej. Właśnie taki projekt ustawy budżetowej na 2023 r. przekazano 30 sierpnia 2022 r. Radzie Dialogu Społecznego do konsultacji. Jednakże przez wzgląd na zdania odrębne, dynamicznie postępującą inflację, odejścia z NIK i trudności z pozyskaniem nowych pracowników oraz kierując się dbałością o już pracujących w izbie, na podstawie art. 13 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, zawnioskowałem o zwiększenie projektu budżetu NIK z przeznaczeniem na wzrost funduszu wynagrodzeń o 27,53%, czyli, jak już powiedziałem, do poziomu wynagrodzeń prokuratorów czy sędziów, pracowników urzędów centralnych. Wniosek ten został włączony do projektu ustawy budżetowej i w takim kształcie została ona w dniu 28 września ub.r. przekazana przez Radę Ministrów do Sejmu. Jednakże, jak zauważyłem na wstępie, w trakcie prac w komisjach sejmowych projekt budżetu na 2023 r. przygotowany i przekazany przez NIK został zredukowany o 51 milionów 260 tysięcy zł. W związku z tym bardzo apeluję do szacownej komisji o pomoc w przywróceniu budżetu do poziomu wnioskowanego przez Najwyższą Izbę Kontroli.

Są dzisiaj ze mną pracownicy izby. Jeżeli państwo będą mieć pytania co do szczegółowych rozwiązań, to oczywiście udzielimy odpowiedzi na te pytania. Dziękuję szanownej komisji za uwagę.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Proszę bardzo. Pan jest przewodniczącym Związku Zawodowego Pracowników Najwyższej Izby Kontroli, tak?

Przewodniczący Zarządu Głównego Związku Zawodowego Pracowników Najwyższej Izby Kontroli Tomasz Kaczyński:

Tak jest.

Panie Przewodniczący! Panowie Senatorowie! Panie Senator!

Pozwoliłem sobie poprosić o głos, dlatego że pauperyzacja wynagrodzeń Najwyższej Izby Kontroli jest problemem od wielu, wielu lat. W praktyce mamy do czynienia z procesem, który… Wczoraj rozesłałem do wszystkich senatorów pismo zarządu głównego, w którym zamieszczony jest wykres ilustrujący, jak wygląda ta sytuacja od roku 2010. Gdyby ktoś z państwa nie otworzył albo nie dostał tego do swojej skrzynki mailowej, to mam to pismo do dyspozycji, mogę udostępnić. Powiem w skrócie, na czym rzecz polega. Proszę państwa, inspektorzy NIK są dość specyficzną kategorią pracowników. Są specjalistami często gęsto posiadającymi kilka fakultetów albo posiadającymi co najmniej kilka studiów podyplomowych. Są naprawdę wysokiej klasy specjalistami, którzy prezentują i tworzą dla państwa dokumenty o państwie polskim. Jeśli czyta się informacje NIK, to… Nie słyszałem głosów podważających metodologię, efektywność i działania naszej instytucji. Od lat była ona budowana w poczuciu tego, że parlament i parlamentarzyści, czy z Sejmu, czy z Senatu, a także państwo polskie zasługują na rzetelną informację o faktach. Mówię o tym dlatego, żebyśmy zdali sobie sprawę, co się działo z tymi pracownikami, tak zaangażowanymi w tworzenie możliwie najlepszego, oczywiście w naszym pojęciu, materiału na potrzeby parlamentu i na potrzeby państwa polskiego, bo to nami kieruje.

Otóż, proszę państwa, od 2010 r. przeciętne wynagrodzenie w Polsce – biorę pod uwagę dane GUS – wzrosło, celowo wziąłem takie dane, o 91%. Nominalnie oczywiście. Przeciętne wynagrodzenie w NIK w tych samych latach, proszę państwa, wzrosło o 19,9%. Jak ma się czuć pracownik, obywatel polski, który jest zaangażowany w rozwój kraju i dobrobytu Polski jako takiej, jeżeli pracując na rzecz państwa polskiego z pełnym zaangażowaniem, odstaje z roku na rok pod względem wartości swojej pracy… On pracuje w jakimś sensie na dobrobyt obywateli, ale sam poprzez różne działania na gruncie politycznego uchwalania budżetu… Odjechaliśmy w tej chwili już o 70%, jeśli chodzi o wzrost wynagrodzeń, od innych obywateli tego kraju. Ktoś powie: bardzo dużo, 27,5%. Proszę państwa, my odnosimy to do tego, co zarabiali urzędnicy państwowi w innych instytucjach państwowych w roku 2001. W 2001 r. pracownicy kontrolni i pracownicy NIK zarabiali na porównywalnych stanowiskach specjalistycznych, kierowniczych, o 27,5% mniej niż ci sami pracownicy w prokuraturach, sądach.

O skali problemu, o dramacie, który tak naprawdę odbywa się w izbie, mówiłem wielokrotnie na posiedzeniach komisji sejmowych, czego świadkiem jest tu obecny były pan prezes, senator Kwiatkowski. Razem o tym mówiliśmy. I co roku robimy to samo z prezesem Banasiem. Czas zmienić tę sytuację, bo my nie jesteśmy w stanie pokonać problemu nabycia na rynku specjalistów, którzy zapewnią ciągłość pracy Najwyższej Izby Kontroli. Proszę państwa, wykształcenie kontrolera trwa co najmniej 5 lat. Mało tego, żeby ten kontroler mógł po tych 5 latach pisać w skali makro, musi przynieść pewne cechy do instytucji. Jeżeli państwo nie sprawicie, że wreszcie odwrócimy pewien tragiczny dla izby trend, to za chwilę nie będziecie mieli informacji, i to nie z braku chęci pracowników, tylko z tego powodu, że będą tam ludzie nieposiadający odpowiedniego potencjału. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo panu prezesowi.

Czy są pytania dotyczące tej części budżetu?

Pan senator Kwiatkowski.

Senator Krzysztof Kwiatkowski:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Ja będę zgłaszał wniosek w zakresie budżetu NIK, już to zapowiadam. Rozmawiałem z panem przewodniczącym, zrobię to jutro.

Ja tylko chciałbym zwrócić uwagę na jedną rzecz, uzupełniając to, co powiedzieli panowie, pan prezes i pan przewodniczący. W przypadku Najwyższej Izby Kontroli my rzeczywiście mamy do czynienia z sytuacją, gdzie ci, którzy kontrolują, zaczynają zarabiać mniej niż ci, którzy są kontrolowani. A musimy pamiętać, w jakiej sytuacji kontrolerzy wykonują swoje obowiązki. Macie państwo informacje z ostatnich dni. Kontrolerzy NIK próbują, realizując swoje ustawowe obowiązki, przeprowadzić kontrolę w Orlenie. Czym to się kończy? Zawiadomieniem do prokuratury na kontrolerów NIK. My mówimy o instytucji, która w wyniku swojej pracy – i odwołam się tu do tylko jednego przykładu – co roku przynosi więcej do budżetu państwa, niż z niego pobiera. Tylko jedna kontrola, dotycząca wypłaty rekompensat w spółce Autostrada Wielkopolska po zmianie systemu poboru opłat po wejściu do Unii Europejskiej, skończyła się decyzją sądu Unii Europejskiej potwierdzającą prawidłowość ustaleń NIK i potrzebę zwrotu do budżetu państwa 1 miliarda 400 milionów zł. Mówię to, żeby podkreślić, że pieniądze zainwestowane w Najwyższą Izbę Kontroli, to są pieniądze, które się po prostu za każdym razem zwracają. I dlatego taki wniosek będę jutro składał. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Informuję tutaj senatorów, bo może nie wszyscy wiedzą lub pamiętają, że budżet Najwyższej Izby Kontroli, tak jak kilka innych budżetów… To są budżety dołączone, przygotowane właśnie przez te poszczególne instytucje. Np. Kancelaria Prezydenta czy…

(Głos z sali: Sejm, Senat…)

Budżety Sejmu i Senatu… Jest kilka takich budżetów.

To chyba tyle. Myślę, że ta sprawa została tutaj wyjaśniona. Będziemy na tej podstawie podejmowali decyzję.

Czy pan prezes chciałby jeszcze powiedzieć parę słów, czy, że tak powiem, korzystając z obecności, z tego, że pan jest… Tak jak mówię, nie stawiam pana w sytuacji… nie wywołuję do odpowiedzi. Czy są jakieś sprawy dotyczące budżetu, dostępu do informacji, kontroli rzeczy, które są wprost związane z budżetem? Chodzi o to, żeby już nie wchodzić w jakieś inne sprawy. Tematów jest na pewno bardzo wiele i byłyby one interesujące, ale dzisiaj pracujemy tylko nad budżetem.

Prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Właśnie dlatego, że dzisiaj dyskutujemy na temat przyszłego budżetu, czyli budżetu na 2023 r… My nie jesteśmy w tej chwili po kontroli, jesteśmy w trakcie podejmowania kontroli, jeśli chodzi o realizację wydatków budżetowych, za 2022 r. Dopiero po kontroli będziemy mogli powiedzieć coś szczegółowego na ten temat, tak że ja bardzo dziękuję. Teraz chciałbym się skoncentrować na zasadniczej sprawie, czyli budżecie Najwyższej Izby Kontroli…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Dobrze.)

…na 2023 r. i kwestiach wynagrodzeń dla naszych pracowników. Nie będę tego uzasadniał i powtarzał tego…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Dobrze.)

…co już zostało powiedziane.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Jasne.)

Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Dziękujemy panu prezesowi i pana współpracownikom. Mam nadzieję, że ktoś od pana zostanie. Taka jest tradycja, że zawsze ktoś uczestniczy…

(Rozmowy na sali)

Czy pan senator Jarosz chciałby parę słów…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

To bardzo pięknie.

Dobrze. Bardzo państwu dziękujemy.

Przechodzimy do kolejnego punktu. To jest część 58 „Główny Urząd Statystyczny”.

Bardzo proszę, Panie Prezesie.

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Dominik Rozkrut:

Bardzo dziękuję.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Powiem w największym skrócie, postaram się bardzo skrótowo tutaj wypowiadać. Mamy dobrą wiadomość i złą wiadomość. Dobra jest taka, że budżet nam rośnie, a zła jest taka, że dlatego rośnie, że 71% załogi mamy objęte podwyżkami w związku z podwyżką minimalnego wynagrodzenia. Nasza sytuacja jest bardzo trudna. My tutaj jakby… Nic nie ujmując naszym kolegom z Najwyższej Izby Kontroli, powiem, że ich stan zatrudnienia to jest 20% naszego zatrudnienia, a ich budżet to jest 70% naszego budżetu. Tak że…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: A czy powiedział by pan, jakie jest średnie wynagrodzenie?)

70% pracowników ma najniższe wynagrodzenie. To średnie można liczyć na poszczególne urzędy, ale myślę, że w skali ogólnej to jest najważniejsza informacja. Ponadto obserwujemy, że następuje coraz większe różnicowanie poziomu wynagrodzeń pomiędzy urzędami centralnymi, co znajduje swój przejaw w tym, że nawet instytucje, których przedstawiciele są tutaj obecni, podbierają nam, mówiąc kolokwialnie, pracowników na niższe stanowiska przy wyższych mnożnikach. To jest bardzo niedobra tendencja, która bardzo nas martwi. W tle dzisiejszej dyskusji słyszymy, że wielokrotnie używane są nasze wskaźniki, wskaźniki Głównego Urzędu Statystycznego. One są bardzo ważne dla prowadzenia efektywnej debaty publicznej, a my mamy środki na bardzo, bardzo niskim poziomie.

Przechodzę do kilku szczegółów. W głównym urzędzie dochody budżetowe mamy zaplanowane na 1 milion 485 tysięcy, tj. 90% dochodów z poprzedniego roku. Tutaj spadki wynikają ze stopniowego zmniejszania wpływów związanych z zakupem publikacji w formie papierowej. My od tego odchodzimy, ale są jeszcze użytkownicy tego typu formy. Idzie to powoli.

Jeżeli chodzi o wydatki budżetowe, to ich limit na ten rok został określony w wysokości 571 milionów 860 tysięcy. Tutaj mamy wzrost w porównaniu z poziomem z poprzedniego roku o 19,6%. Tak jak mówiłem, chodzi tu głównie o wynagrodzenia. Zaraz do tego przejdę. W strukturze wydatków wynagrodzenia stanowią 67%, składki na ubezpieczenie – 11%, wydatki rzeczowe – 11%, ale już np. wydatki majątkowe – tylko 1%, a więc zdecydowanie za mało, jeżeli chodzi o elementarne utrzymanie infrastruktury, którą dysponujemy. Jeżeli chodzi o wydatki z budżetu środków europejskich, to tutaj mamy kwotę 3 milionów 700 tysięcy. Nie będę tego szerzej omawiał. Wynagrodzenia osobowe to 385 milionów 627 tysięcy. Tutaj mamy do czynienia ze wzrostem o 9,9%, przy czym czynniki, które kształtują ten wzrost, to właśnie zwiększenie wynagrodzeń o 7,8%, tak jak w przypadku innych urzędów. Uzyskaliśmy także – tu podziękowania – środki od Ministerstwa Finansów na podniesienie minimalnego wynagrodzenia, bo u nas, tak jak powiedziałem, 71% załogi objęte jest tymi podwyżkami. Gdybyśmy nie otrzymali tych środków, to nie byłoby mowy o żadnych 7,8%. Tak niski był poziom wynagrodzeń.

Otrzymaliśmy jeszcze jakieś drobne środki na realizację dodatkowych działań, jeżeli chodzi o badanie „Polacy i Polonia na świecie”.

Jeżeli chodzi o rezerwy celowe, tutaj mamy zaplanowane 5 milionów 300 tysięcy. I tutaj środki budżetu państwa to 830 tysięcy, a środki europejskie to 4,5 miliona.

Jeżeli chodzi o to zwiększenie – warto o tym powiedzieć – to otrzymaliśmy je w kwocie 55 milionów. 35 milionów otrzymaliśmy na wydatki bieżące i one są związane z utrzymaniem ciągłości pracy jednostek służb statystyki publicznej, w szczególności z utrzymaniem infrastruktury, czyli z finansowaniem tych podstawowych wydatków, które są niezbędne chociażby do zachowania bezpieczeństwa pracy. 12 milionów 200 tysięcy dostaliśmy na podniesienie minimalnego wynagrodzenia. Tak jak powiedziałem, 71% to jest stan zatrudnienia, który jest objęty podwyżkami.

Jak obserwujemy – oczywiście my mamy te dane, jesteśmy Głównym Urzędem Statystycznym – jak kształtują się wynagrodzenia w innych jednostkach, to niestety widzimy, że pomimo tych zwiększeń w kolejnym roku jeszcze bardziej będziemy się oddalać od tych organów administracji centralnej, które są na pierwszych pozycjach, jeżeli chodzi o wysokość wynagrodzeń. Nie będę tego może głębiej eksplorował, ale niestety te dysproporcje się dalej powiększają. Tak jak powiedziałem, mógłbym tutaj niemal skopiować wystąpienie przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli i powiedzieć, że nasi pracownicy też są pracownikami o bardzo wysokim poziomie eksperckości. To, co jest efektem naszej pracy, jest podstawą do prowadzenia dyskursu publicznego. Chyba wszyscy mamy świadomość tego, jak istotne są to zagadnienia. To tyle, jeżeli chodzi o moją prezentację.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Kwestia płac będzie oczywiście jedną z ważniejszych w naszej dyskusji, którą przeprowadzimy po tych wszystkich informacjach, jakie państwo z poszczególnych instytucji nam przedstawią. Będziemy o tym odrębnie dyskutowali.

Chciałbym pana o coś zapytać, dopytać. Rzeczywiście sytuacja w Głównym Urzędzie Statystycznym… Od lat jest podnoszony ten sam problem. Ja już znam tę sprawę, bo rozmawialiśmy o tym niejednokrotnie. Jeszcze wyjaśniam… Otrzymaliście państwo dodatkowe środki będące w dyspozycji ministra finansów tylko z tego względu, żeby, że tak powiem, wyrównać do płacy minimalnej. Tak? Ta kwota nie była nawet zabezpieczona w budżecie na zeszły rok. Rozumiem, że w tej chwili wszyscy mają to minimalne wynagrodzenie, że wszyscy otrzymują wynagrodzenie minimalne zgodnie z przepisami prawa. I teraz: jak państwo przewidywaliście wzrost wynagrodzeń na rok bieżący, to plus 7,8% czy… O ile miały wzrosnąć płace? Czy jeszcze raz mógłby pan to powiedzieć? To było w stosunku do tego, co dostaliście, tego wyrównania, jak rozumiem. Tak?

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Dominik Rozkrut:

Nie. Otrzymaliśmy środki, które są na wzrost płac o 7,8% dla wszystkich, ale jeżelibyśmy nie otrzymali dodatkowych środków…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Na bieżący rok, tak?)

Tak, na 2023.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Na 2023. Ten wzrost 7,8 to jest w stosunku do czego?)

No, do poziomu z roku poprzedniego. Tak jak w przypadku…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Ale do poziomu z roku poprzedniego, do wykonania po otrzymaniu tych dodatkowych środków?)

Nie, nie. Te dodatkowe też są na bieżący rok.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: A, na bieżący rok…)

My w poprzednim roku oczywiście mieliśmy wszystko na poziomie minimalnym…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Czyli w praktyce…)

…ale wynagrodzenie minimalne rośnie. Teraz 70% pracowników powinno dostać w związku ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Czyli realnie wynagrodzenie spadnie w państwa instytucjach nawet w stosunku do wskaźnika przyjętego w budżecie – 9,8. I jeżeli rzeczywista inflacja będzie wynosiła 13,8, jak szacuje Narodowy Bank Polski, to ten realny spadek wynagrodzenia będzie jeszcze większy.

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Dominik Rozkrut:

Tak. Jeżeli dla tego samego okresu wskaźnik inflacji jest wyższy, a wskaźniki wzrostu wynagrodzeń są niższe, to następuje realny spadek.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Rzeczywiście, to jest matematyka. Słusznie pan zauważył. To w zasadzie jest proste. No dobrze, przyjmujemy to do wiadomości. Nawet senator Świlski się tutaj ze mnie śmieje i mówi, że powinienem to przecież w lot zrozumieć, zanim pan prezes to powiedział. To prawda.

W takim razie pytanie zadaje senator Paweł Arndt.

Senator Paweł Arndt:

To może pytanie trochę na boku przyszłorocznego budżetu, ale związane z inflacją. Jutro, zdaje się, GUS ma ogłosić wstępne dane dotyczące inflacji grudniowej. Czy pan prezes byłby w stanie nam to dzisiaj zdradzić?

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Dominik Rozkrut:

Nie. Oczywiście mamy zasadę 3R: równoczesny, równoprawny, równorzędny dostęp. Zresztą ja nawet tego nie wiem, tak że…

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Zabezpieczę.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dobrze. Dziękujemy bardzo.

Ja mam jeszcze jedno pytanie w takim razie. W ubiegłym roku… Nie, już 2 lata temu odbył się spis powszechny. Na jakim etapie jest… To już jest niezwiązane z waszym budżetem. Na jakim etapie jest opracowywanie danych statystycznych pochodzących ze spisu?

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Dominik Rozkrut:

Udaje nam się dotrzymać harmonogramu. Wiemy, że jest dużo oczekiwań na poszczególne kategorie wyników. Harmonogram jest realizowany zgodnie z planem. Jest to szybszy harmonogram niż 10 lat temu. Zakres informacji, którym objęliśmy spis powszechny, jest olbrzymi. Najistotniejsze być może informacje opublikowaliśmy w grudniu, bo opublikowaliśmy dane dotyczące ludności nie tylko według definicji krajowej, ale także według definicji europejskiej. Mówię o tzw. ludności rezydującej. Zaprezentowaliśmy dane dotyczące ludności rezydującej w układzie siatki kilometrowej. Kilometr na kilometr, cały kraj, pokrycie… No, są kategorie, które wymagają od nas zdecydowanie większego wysiłku. Dane będą publikowane zgodnie z harmonogramem. Tak jak mówię, nic tutaj nie przedłużamy, działamy sukcesywnie. Jeszcze w przyszłym roku, tzn. w tym roku, w obecnym…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: W tym roku. Czyli kiedy będzie podany ostatni wynik? W tym roku?)

Do września dojdziemy ze wszystkimi wynikami.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Do września. Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze pytania do pana prezesa i pracowników urzędu? Nie ma.

W takim razie dziękujemy panu.

Prosimy w tej chwili przedstawiciela Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego.

Prosimy o przedstawianie się, bo to ułatwi pisanie protokołu.

Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego Krystian Wiercioch:

Dzień dobry.

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Przedstawię plan finansowy Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego na 2023 r. Nazywam się Krystian Wiercioch, jestem zastępcą przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego.

Na wstępie chciałbym powiedzieć, że gospodarka finansowa Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego jest prowadzona w oparciu o zasadę finansowania kosztów funkcjonowania nadzoru na podstawie wpłat od podmiotów nadzorowanych, co oznacza, że plan finansowy, budżet, wydatki i przychody Komisji Nadzoru Finansowego są neutralne dla budżetu państwa. My nie otrzymujemy żadnych pieniędzy z budżetu państwa.

W planie finansowym na przyszły rok zaplanowano przychody na kwotę 563 milionów 928 tysięcy zł. Koszty są w podobnej wysokości – 544 miliony 510 tysięcy zł. Jeżeli chodzi o główne kategorie przychodów, to wpłaty od podmiotów nadzorowanych i opłaty stanowią największą część przychodów. To jest 539 milionów 580 tysięcy zł.

Planowane przychody. Tu jest wzrost w stosunku do planu finansowego na 2022 r. o 4,2%, tj. o ok. 22 miliony 888 tysięcy zł. Koszty zostały zwiększone w stosunku do kosztów z planu na rok 2022 o 2,7%, czyli o ok. 14 milionów 291 tysięcy zł. Planowane na rok 2023 koszty będą ostatecznie rozliczone w ramach poszczególnych sektorów i, tak jak powiedziałem na początku, będą finansowane z wpłat dokonywanych przez poszczególne podmioty nadzorowane.

Jeżeli chodzi o najistotniejsze zmiany w pozycjach kosztowych, to kwestia wynagrodzeń i pochodnych to największa pozycja kosztów założona w planie. Tu jest zakładany wzrost o 7,71% w stosunku do planu na rok 2022. Kwota przewidywanych wydatków to 298 milionów 437 tysięcy zł. Wzrost w wysokości 7,71% został przyjęty zgodnie z założeniami projektu budżetu państwa na rok 2023, tak jak też inne założenia makroekonomiczne. Jeżeli w naszym planie były przyjmowane zmiany, to były zgodne z tymi założeniami.

Tutaj warto wskazać, że Urząd Komisji Nadzoru Finansowego jest urzędem specjalistycznym, który zajmuje się nadzorem nad podmiotami rynku finansowego. Pracownicy, których zatrudniamy, muszą być na poziomie pracowników z podmiotów nadzorowanych. Konkurujemy o pracowników z instytucjami komercyjnymi i dlatego nasze wynagrodzenia muszą w pewien sposób odpowiadać wynagrodzeniom, które są na rynku finansowym.

Kolejna pozycja kosztów to jest zakup usług obcych, który jest planowany. Jest to kwota 124 milionów 59 tysięcy zł. Tu zaplanowany jest wzrost o 12 milionów 439 tysięcy zł, tj. o 11%. Największa pozycja w grupie kosztów to utrzymanie systemów informatycznych, zakup usług związanych z tworzeniem oprogramowania oraz opłaty za administrowanie, czynsze, lokale itd., itd. Tutaj zaplanowany wzrost w wysokości 11% wynika ze wzrostu cen usług świadczonych przez podmioty zewnętrzne, które te usługi dla nas wykonują.

Warto jeszcze wspomnieć o kwestii wydatków na środki majątkowe. One są w kwocie 30 milionów zł. To jest poziom podobny do poziomu z planu na 2022 r. Środki te są przeznaczone na modyfikację systemów, wdrożenie nowych systemów informatycznych, rozbudowę infrastruktury, zakup licencji i oprogramowania narzędziowego. Te wydatki musimy ponosić w związku z koniecznością utrzymywania systemu bezpieczeństwa i nadzoru. Jest to związane np. z cyberbezpieczeństwem. Tak syntetycznie wyglądałaby informacja o projekcie budżetu na 2023 r. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Proszę bardzo.

Czy są pytania ze strony senatorów do tego sprawozdania? Nie ma.

Dziękujemy bardzo panu i wszystkim gościom, którzy dotarli do nas z panem.

Przystępujemy do kolejnego punktu.

To jest plan finansowy rzecznika finansowego.

Zastępca Rzecznika Finansowego Paweł Zagaj:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Paweł Zagaj, zastępca rzecznika finansowego.

Panie Przewodniczący! Szanowna Komisjo!

Rzecznik finansowy planuje przychody zgodnie z ustawą z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym, która to ustawa określa wysokość składek wnoszonych przez podmioty rynku finansowego na funkcjonowanie rzecznika. Prognozowane przychody na 2023 r. zostały ustalone zgodnie z przepisami tej ustawy, na podstawie danych historycznych, liczby podmiotów oraz stawek ustawowych przewidzianych jako mnożniki dla składek.

Koszty rzecznika finansowego ustalono do wysokości przychodów, biorąc pod uwagę prawidłowe wykonywanie zadań rzecznika finansowego. Należy zaznaczyć, że działania rzecznika finansowego nie są finansowane z budżetu państwa, tylko ze składek podmiotów rynku finansowego.

Przychody ogółem na rok 2023 przewidziane są w wysokości 38 milionów 659 tysięcy zł. Na te przychody składają się przede wszystkim: składki od podmiotów rynku finansowego w wysokości 38 milionów 210 tysięcy zł; wpłaty z tytułu pozasądowego rozwiązywania sporów w wysokości 68 tysięcy; odsetki w wysokości 360 tysięcy oraz przychody z tytułu realizacji zadań finansowanych ze środków funduszu edukacji. To jest wynagrodzenie rzecznika finansowego w wysokości 20 tysięcy zł. Jeżeli chodzi o pozycję przychody od podmiotów rynku finansowego, to tutaj główny ciężar składek ponoszą: banki – prawie 21 milionów zł; krajowe zakłady ubezpieczeń – prawie 14 milionów; instytucje pożyczkowe – 720 tysięcy; czy też krajowe instytucje płatnicze – prawie 600 tysięcy zł.

Strona kosztów. Koszty ogółem zostały zaplanowane w wysokości 38 milionów 659 tysięcy zł. Główną pozycję kosztową stanowią wynagrodzenia i pochodne od tych wynagrodzeń. Łącznie to będzie 26,5 miliona zł. W 2023 r. przewidywany jest wzrost wynagrodzeń osobowych, który wynika przede wszystkim z podwyżki kwoty bazowej we wspomnianej już tutaj wysokości 7,8%, z wyższych kosztów nagród jubileuszów czy też dodatku za wysługę lat pracowników. W przypadku kosztów bezosobowych… Na te koszty składają się głównie koszty raportów, ekspertyz, tłumaczeń czy też obsługi konkursów organizowanych przez rzecznika finansowego. Drugą dużą pozycją po stronie kosztów są usługi obce. Tutaj jednym z głównych kosztów są koszty ekspertyz zewnętrznych, poradnictwa mailowego czy też interwencji.

Wrócę jeszcze do prośby pana przewodniczącego. Jeżeli chodzi o kwestię struktury wynagrodzeń, to mam dane z pierwszego półrocza 2022 r. W biurze na zamknięcie pierwszego półrocza zatrudnionych było 167 osób. Średnie wynagrodzenie ogółem wynosiło ponad 8,5 tysiąca zł.

To w takim dużym skrócie wszystko, jeżeli chodzi o najważniejsze elementy naszego planu. Jeżeli są jakieś pytania, to oczywiście jestem do dyspozycji. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są pytania do pana prezesa?

Jest pytanie. Senator Kwiatkowski.

Senator Krzysztof Kwiatkowski:

Parlament ma duże zaufanie do rzecznika i w minionym roku przekazał mu dodatkowe kompetencje, czyli dodatkowe zadania. Kolejne ustawy w tym zakresie są w trakcie prac legislacyjnych. Czy pan rzecznik uważa, że gdyby te ustawy weszły w życie, byłby w stanie w ramach tego budżetu zrealizować te zadania?

Zastępca Rzecznika Finansowego Paweł Zagaj:

Odpowiadam na to pytanie. W ramach tego budżetu nie. Zgodnie z już przyjętą ustawą zmieniającą ustawę o rzeczniku finansowym, która weszła w życie teraz, 1 stycznia, został przewidziany wzrost składek. W związku z tym jesteśmy w tym momencie na etapie przygotowywania zmiany planu finansowego. Oczywiście zmiana będzie uwzględniała tylko te zadania, które zostały przewidziane w przyjętej ustawie, a nie w projektowanych ustawach, o których wspominał pan senator. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Chyba wystarczy nam ta informacja. Z rzecznikiem finansowym bardzo dobrze się naszej komisji współpracowało w minionym roku. Jesteśmy za to wdzięczni i dziękujemy. Dziękujemy państwu za obecność na naszym posiedzeniu.

W tej chwili przejdziemy do informacji, które będzie przekazywał minister finansów. Chodzi o poszczególne części budżetowe. Pierwszy punkt to jest część budżetowa 19 „Budżet, finanse publiczne, instytucje finansowe”, a także załączniki nr 1 i 2.

Pan minister będzie wskazywał osoby, które ewentualnie będą nam tę informację omawiały. Tak?

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, ja może bym poprosił panią dyrektor Katarzynę Szwedę, dyrektor generalną ministerstwa.)

Bardzo proszę.

Dyrektor Generalny w Ministerstwie Finansów Katarzyna Szweda:

Bardzo dziękuję.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

(Głos z sali: Bliżej mikrofon.)

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Proszę bliżej mikrofon. Tak, proszę przysunąć…)

W projekcie ustawy budżetowej na rok 2023 w części 19 zaplanowane zostały dochody budżetowe w wysokości 3,1 miliarda zł. Jest to wzrost w relacji do kwoty z ustawy budżetowej na rok 2022 o nieco ponad 3 miliardy. W roku 2023 najwyższy udział w dochodach planowanych w naszej części budżetowej stanowią dochody z tytułu odsetek od lokat terminowych, tj. 2 miliardy, i odsetek od środków gromadzonych na rachunku pomocniczym overnight, czyli prawie 1 miliard.

W zakresie wydatków w części 19 zaplanowano kwotę 9,6 miliarda – tyle będzie łącznie z budżetu państwa i budżetu środków europejskich. Największą grupę wydatków budżetu państwa, w kwocie nieco ponad 9 miliardów zł, stanowią wydatki bieżące, w tym wydatki na wynagrodzenia, tj. 6,5 miliarda, pochodne od wynagrodzeń, tj. 1 miliard, i pozostałe wydatki bieżące niezwiązane z wynagrodzeniami, co stanowi 1,5 miliarda zł. Wzrost wydatków na wynagrodzenia w 2023 r. w relacji do danych z ustawy budżetowej na rok 2022 wynika m.in. ze zwiększenia funduszu wynagrodzeń osobowych dla pracowników państwowej sfery budżetowej. Na wydatki majątkowe dla Ministerstwa Finansów oraz jednostek podległych zaplanowano kwotę 200,5 miliona zł, z czego prawie połowa to wydatki informatyczne resortu finansów, w tym m.in. związane z krajowymi systemami resortu finansów, np. centralnymi systemami podatkowymi. Kwotę 193,6 miliona zł stanowią wydatki na finansowanie dotacji i subwencji dla partii politycznych, dotacji do posiłków sprzedawanych w barach mlecznych, a także dotacji celowych i podmiotowych oraz wydatków na pomoc zagraniczną. Kwota 65 milionów zł to świadczenie na rzecz osób fizycznych, przede wszystkim wydatki Krajowej Administracji Skarbowej na zakup umundurowania i sfinansowania obowiązkowych świadczeń dla funkcjonariuszy celno-skarbowych.

W ramach budżetu zaplanowano także wydatki dotyczące programów realizowanych z udziałem środków Unii Europejskiej w wysokości prawie 137,5 miliona zł. Budżet państwa to jest 129,1 miliona zł, a budżet środków europejskich – 8,4 miliona. Największe przedsięwzięcia realizowane z udziałem środków Unii Europejskiej to Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich na lata 2021–2027, ponad 66 milionów zł, i Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami, czyli instrument na rzecz sprzętu do kontroli celnej, 47 milionów zł.

W ujęciu zadaniowym w zakresie części 19 wyszczególniono 7 zadań, wśród których wskazano 1 zadanie priorytetowe. Jest to realizacja należności budżetu państwa. Na wykonanie zadania priorytetowego zaplanowano kwotę w wysokości 8,8 miliarda.

Ministerstwo Finansów obsługuje również Fundusz Reprywatyzacji. Przychody funduszu na rok 2023 zaplanowano w wysokości 83 milionów zł. Koszty realizacji zadań funduszu na rok 2023 zaplanowano w wysokości 423,7 miliona. Bardzo dziękuję.

Panie Przewodniczący, proszę o pozytywną opinię.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są pytania do pani dyrektor generalnej?

Ja bym zapytał o wynagrodzenia. O ile państwo planujecie wzrost wynagrodzeń? Wszyscy tutaj po kolei mówią o tych wynagrodzeniach. Jaki przyjęliście państwo wskaźnik wzrostu wynagrodzeń? Rozumiem, że wynagrodzenia są w tej części budżetu. Prawda?

Dyrektor Generalny w Ministerstwie Finansów Katarzyna Szweda:

Tak. Zwiększenie dla pracowników sfery budżetowej to 7,8% kwoty bazowej.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: To jest w całym sektorze finansów, którym państwo zarządzacie. Czyli to obejmuje…)

To jest dla całej sfery budżetowej.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: I dla całej sfery budżetowej, i w Ministerstwie Finansów…)

Tak. W Ministerstwie Finansów, w resorcie finansów.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

To jest takie samo rozwiązanie.

Czy w tej kwestii są jeszcze jakieś pytania, wątpliwości? Jak państwo widzieliście, ta kwestia wywołuje najwięcej emocji – myślę, że także wśród państwa pracowników – bo to będzie wzrost wyraźnie poniżej poziomu inflacji, czyli de facto trzeba to rozumieć jako realny spadek dochodów. Czy nie? Czy nie będzie realnego spadku wynagrodzeń?

(Senator Leszek Czarnobaj: Ty myślisz, że tak łatwo policzyć.)

Pani dyrektor zarządza tymi wszystkimi sprawami. Tak? Jak to będzie u was wyglądało w praktyce?

Dyrektor Generalny w Ministerstwie Finansów Katarzyna Szweda:

W praktyce będzie wyglądało to tak, że wynagrodzenia wzrosną o 7,8% kwoty bazowej, tak jak w całej sferze budżetowej.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Czyli realnie wynagrodzenia po prostu spadną. No, pani się uśmiecha. Panie Ministrze, może pan pomoże pani dyrektor, bo pani dyrektor nie ma odwagi. To jest rzeczywiście takie zasadnicze pytanie, dotyczące całego sektora finansów publicznych. Rozumiem, że wszędzie został przyjęty wskaźnik 7,8%.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: 7,8%, dokładnie. On jest poniżej inflacji, tak.)

Czyli on rzeczywiście jest wyraźnie, zdecydowanie poniżej nawet tego przyjętego do projektu budżetu, bo tutaj przyjęto 9,8…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: A wynagrodzenia są 7,8…)

A wynagrodzenia są… Czyli one realnie spadną, nawet gdyby udało się doprowadzić inflację do poziomu 10%. Czy widzicie państwo tutaj jakieś problemy? Zgłaszają to poszczególne instytucje. Przypadek GUS może być tutaj taki nawet dość dramatyczny. Prawda? Nie chcę tego oceniać, ale jeżeli tam musieli otrzymać dodatkowe środki, żeby wyrównać do minimalnego wynagrodzenia 70% pracowników, to sytuacja jest rzeczywiście dość poważna. Czy państwo patrzycie na ten problem jakoś szerzej, bardziej generalnie, poza częścią Ministerstwa Finansów? Taka prośba do pana ministra.

Tu jeszcze pan senator Paweł Arndt.

Senator Paweł Arndt:

To znaczy ja chciałbym pomóc. Pracownicy Ministerstwa Finansów nie chcą się przenieść do Najwyższej Izby Kontroli. A może są jakieś odwrotne ruchy kadrowe?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Myślę, że cała administracja ma podobne problemy jak wymieniana tutaj Najwyższa Izba Kontroli. Kwestia fluktuacji kadr i oczekiwania płacowe… No, tylko na takim poziomie udało się ustalić wynagrodzenia w całej szerokorozumianej sferze budżetowej plus jeszcze nauczyciele. To będzie na poziomie 7,8%, potwierdzam. Tutaj matematyka jest nieubłagana: 9,8 –prognozowana inflacja, 7,8 – wzrost płac. Tu może troszeczkę in plus, szczególnie w przypadku osób z niższymi uposażeniami, zadziałają zmiany podatkowe, które zostały przyjęte – zwiększenie kwoty wolnej i pierwszy próg na poziomie 12%. Myślę, że to będzie pewnym takim buforem dla osób nieprzekraczających drugiego progu. Myślę, że na poziomie wynagrodzenia netto będzie to działało in plus. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Rzeczywiście sytuacja jest dość trudna. Pamiętamy czasy, gdy były zerowe… gdy wzrosty płac były zablokowane. Pamiętamy takie czasy. Ale wtedy była deflacja lub zerowa inflacja. W tej chwili po raz, no, nie wiem, czy pierwszy, ale już od dłuższego czasu jest wyraźny wzrost cen. W tym roku będzie to widoczne i to jest kłopot, pewnie dla wszystkich. Przyjmujemy to do wiadomości, nie oczekuję, że pan powie: „Skoro wyście zauważyli, że to jest poniżej inflacji, to może podniesiemy to zaraz o 2,3% i wyrównamy chociażby do poziomu inflacji. Myśmy tego, przepraszamy, nie zauważyli, bo, wiadomo, jesteśmy zapracowani w Ministerstwie Finansów i zanim się zorientowaliśmy, to inflacja przeskoczyła nasze propozycje”.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Ja pamiętam lata dziewięćdziesiąte, gdzie z inflacja…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: No, to też.)

…gdzie z inflacją walczono przez podatek od ponadnormatywnych wynagrodzeń, czyli popiwek. Myślę, że obecnie nikt nie będzie tego proponował. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Oczywiście, że tak, ale tutaj nie ma ponadnormatywnych wynagrodzeń. One były wtedy, pamiętamy ten czas, to był całkowity początek lat dziewięćdziesiątych, ale nie ma co wspominać tamtych czasów, to już jest jakby bardzo odległa historia. Większość siedzących z panem ministrem w tamtej części stołu nie pamięta tamtych czasów.

Nie ma pytań żadnych do tej części. Nawet senator Świlski?

(Senator Ryszard Świlski: Nawet.)

Dobra.

Przechodzimy dalej. Część 79 „Obsługa długu Skarbu Państwa”, załączniki nr 1 i 2.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Czy można by połączyć ten punkt z częścią 98, która się z tym łączy? Bo to dotyczy przychodów i rozchodów.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Tak jest, oczywiście.)

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jeżeli chodzi o potrzeby pożyczkowe netto, to w projekcie budżetu państwa na rok 2023 zostały one oszacowane na poziomie 110,5 miliarda zł wobec zakładanego w przewidywanym wykonaniu z 2022 r. poziomu niecałych 60 miliardów zł. Na te potrzeby składają się przede wszystkim: deficyt budżetu państwa – 68 miliardów zł; deficyt budżetu środków europejskich – 16,2 miliarda; ujemne saldo do zarządzenia płynnością sektora finansów publicznych – 2,9 miliarda; ujemne saldo kredytów i pożyczek udzielonych – 17,6 miliarda, na które składają się salda kredytów zagranicznych oraz ujętych w takiej, można powiedzieć, wersji maksymalnej pożyczek z budżetu państwa; płatności związane z udziałami w międzynarodowych instytucjach finansowych – 2 miliardy zł.

Potrzeby pożyczkowe brutto po uwzględnieniu wykupu zapadającego długu wynoszą 260,7 miliarda wobec 233,8 miliarda zakładanych w przewidywanym wykonaniu na rok 2022.

Finansowanie potrzeb pożyczkowych netto w 2023 r. kształtowałoby się następująco: dodatnie finansowanie krajowe w wysokości 83,5 miliarda zł w wyniku emisji skarbowych papierów wartościowych, dodatnie finansowanie zagraniczne w wysokości 27 miliardów w wyniku ujemnego salda emisji i wykupu obligacji w walutach obcych oraz ciągnień kredytów w międzynarodowych instytucjach finansowych na mniej więcej 1 miliard zł, dodatnie saldo z tytułu innych działań na poziomie 28 miliardów zł.

Przyjęta struktura finansowania jest spójna z zapisami strategii zarządzania długiem i dążeniem do ograniczenia udziału długu w walutach obcych. W strukturze finansowania w skarbowych papierach wartościowych na rynku krajowym główną rolę będą odgrywać obligacje stałoprocentowe sprzedawane na przetargach, finansowaniu netto. Zakładamy również istotną rolę instrumentów oszczędnościowych oferowanych na rynku detalicznym, co pozwoliło osiągnąć bardzo dobre rezultaty, jeżeli chodzi o rok 2022. Tu mogę powiedzieć, że z takich wstępnych szacunków zamknięcia roku 2022 wynika, że ok. 40% potrzeb pożyczkowych na rok 2023 zostało już zaspokojonych w roku 2022.

Obsługa długu Skarbu Państwa to część 79. Zaplanowane na rok 2023 wydatki z tego tytułu – już o tej kwocie wspominałem – to kwota 66 miliardów zł. Limit na rok 2022 wyniósł 26 miliardów. Ostateczny plan po zmianach, jeżeli chodzi o kwestie obsługi długu, w roku 2022 zamknął się kwotą ok. 32,8 miliarda zł.

Jeżeli chodzi o kwestię 2023 r., to kwota 66 miliardów obejmowałaby obsługę zadłużenia należności innych operacji Skarbu Państwa na rynku krajowym w wysokości 60 miliardów 200 milionów zł, z czego ok. 86% to dyskonto i odsetki od skarbowych papierów wartościowych. Pozostałe wydatki to odsetki od środków przyjmowanych w depozyt przez ministra finansów. Są to kwestie tzw. konsolidacji określonych kosztów. Byłyby tam również koszty emisji skarbowych papierów wartościowych, opłaty i prowizje, zabezpieczenia gotówkowe w transakcjach pochodnych. Tak jak powiedziałem, większość tej kwoty 66 miliardów, czyli 60,2 miliarda, to byłyby koszty obsługi długu krajowego. Jeżeli chodzi o obsługę zadłużenia zagranicznego, byłaby to kwota 5 miliardów 800 milionów zł, z czego ok. 74% to byłyby odsetki i dyskonto od obligacji skarbowych wyemitowanych na międzynarodowych rynkach finansowych i związane z tym jakieś instrumenty finansowe. Niewiele ponad 25% tej kwoty, czyli ok. 1,5 miliarda zł, to byłyby odsetki opłaty od kredytów i pożyczek międzynarodowych w instytucjach finansowych.

Zwracam jeszcze uwagę, że w części 79 są również dochody z tytułu obsługi długu Skarbu Państwa. Zaplanowana kwota dochodów to kwota 4 miliardów 436 milionów zł. Zaplanowane dochody obejmują dochody krajowe w wysokości 4 miliardów 361 milionów zł, z czego znaczącą część stanowią wpływy ze sprzedaży obligacji skarbowych, czyli te odsetki wykupywane przez inwestorów, oraz dochody zagraniczne w wysokości 74,8 miliona zł, na które składają się odsetki od środków walutowych i od udzielonych kredytów zagranicznych. Te dochody powstają w takich sytuacjach, gdy, tak jak tutaj przytoczyłem, w kwocie płaconej za obligacje są odsetki wykupowane przez inwestorów lub np. obligacje są sprzedawane z premią, czyli rentowność jest wyższa, ceny są wyższe niż wartość nominalna obligacji.

Tak jak powiedziałem, jeśli chodzi o dług całego sektora finansów publicznych w rozumieniu definicji unijnej, to szacuje się, że to zadłużenie będzie na poziomie ok. 53,3% produktu krajowego brutto. W tym roku nie mamy jeszcze takich ostatecznych danych, ale może to oscylować w okolicach 50% PKB. Czekamy jeszcze na potwierdzenie całego sektora finansów publicznych, jednak, tak jak już powiedziałem, wydaje się, że będzie to niższe niż w roku 2015. Myślę, że po takich trudnych latach, które były wyzwaniami, jest to dobry prognostyk, jeżeli chodzi o kwestię realizacji strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są pytania do pana ministra w omawianych częściach?

Ja mam jeszcze taką… Czy mógłby pan powiedzieć, jaki będzie łączny koszt obsługi zadłużenia krajowego i zagranicznego?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Planowano 66 miliardów, jeżeli chodzi o…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: I krajowy, i…)

Tak, ok. 5 milionów 800, jeśli chodzi o zagraniczny, i 60 miliardów 200, jeśli chodzi o krajowy.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dobrze.

Teraz druga kwestia. Poinformował pan, że 40% naszych potrzeb pożyczkowych zostało już zrealizowanych w roku ubiegłym. W jaki sposób to zostało zrobione? No bo to są potrzeby pożyczkowe z tego roku.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, na rachunkach budżetowych po zamknięciu roku budżetowego pozostaje ok. 100 miliardów zł i te środki mogą być wykorzystywane na finansowanie potrzeb pożyczkowych w roku następnym. Te środki, jeżeli są na rachunkach… Budżet się robi kasowo i są limity wydatków. Same środki służą po prostu finansowaniu potrzeb pożyczkowych w roku następnym.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: To znaczy, że one stają się po prostu dochodem w roku…)

Nie, Panie Przewodniczący, nie stają się dochodem. One po prostu mogą być wykorzystywane jako źródło finansowania potrzeb pożyczkowych. Nie są dochodem w sensie takim jak podatki czy dochody niepodatkowe. One jakby nie wchodzą na dochody, one są źródłem finansowania potrzeb pożyczkowych.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Czyli łącznie na koniec roku pozostała znaczna kwota.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Tak.)

Dobrze.

Następny punkt. To jest część budżetowa „Podatki i inne opłaty na rzecz budżetu państwa”, załącznik nr 1.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Prognozuje się, że dochody ujęte ogółem w części 77, czyli „Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa”, wyniosą łącznie 561 miliardów 27 milionów 844 tysiące. Nominalnie byłoby to ok. 17,3 więcej w stosunku do przewidywanego wykonania w roku 2022. Wśród dochodów w części 77 najistotniejsze są dochody podatkowe i inne wpłaty.

Przytaczałem już te najważniejsze wskaźniki makroekonomiczne, na podstawie których został przyjęty projekt ustawy budżetowej, czyli: wzrost PKB w ujęciu realnym o 1,7%, a w nominalnym o 9,9%; średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych o 9,8%; wzrost przeciętnego rocznego funduszu wynagrodzeń w gospodarce narodowej nominalnie o 9,6%; wzrost spożycia prywatnego w ujęciu nominalnym o 12,1%.

Jeżeli chodzi o kwestię wysokości dochodów podatkowych, to pozwolę sobie przedstawić tu najważniejsze źródła. Jeżeli chodzi o podatek od towarów i usług, to został zaplanowany wzrost o 23,1% w stosunku do przewidywanego wykonania w roku 2022 – 286 miliardów 300 milionów zł versus 232 miliardy 600 milionów. Jeżeli chodzi o podatek od osób prawnych, to tu byłby szacowany wzrost o 6,2% w ujęciu nominalnym – 73 miliardy 606 milionów 988 tysięcy versus 69 miliardów 300 milionów zł. Jeżeli chodzi o podatek dochodowy od osób fizycznych, to tu wzrost byłby na poziomie 23,6% – 78 miliardów 368 milionów 100 tysięcy versus 63 miliardy 425 milionów 471 tysięcy zł. Tutaj chciałbym zwrócić uwagę na kwestię nieporównywalności danych z tego względu, że w 2022 r. niemal 13 miliardów 700 milionów zł… O tyle zostały zmniejszone dochody budżetu państwa. Te środki w 3 miesięcznych ratach zostały jeszcze w 2022 r. przekazane do jednostek samorządu terytorialnego. Tak więc wzrost, jeżeli chodzi o podatek dochodowy od osób fizycznych, te 23,6%, jest nominalny, ale kwota 63 miliardów 425 milionów powinna być uzupełniona, żeby zachować porównywalność, o 13 miliardów 700 milionów zł.

Jeżeli chodzi o podatek akcyzowy, to prognozowany wzrost wynosiłby 7,4%, czyli w 2023 r. byłoby 88 miliardów 597 milionów versus 82 miliardy 530 milionów.

Wśród istotniejszych pozycji jest jeszcze podatek od sprzedaży detalicznej. Tu jest wzrost o 6,2% – 8 miliardów 677 milionów versus 8 miliardów 168 milionów. Jest jeszcze podatek od instytucji finansowych. Jest tu wzrost o ok. 2% – 5 miliardów 980 milionów versus 5 miliardów 860 milionów.

Tak jak już mówiłem w swoim wstępnym wystąpieniu, w roku 2023 nie jest planowana wypłata zysku Narodowego Banku Polskiego. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Pytania do pana ministra?

Ja mam pytanie dotyczące dochodu z podatku VAT za rok ubiegły, rok 2022. Czy plan został wykonany w całości, czy jest jakaś nadwyżka na VAT? Jak ta sytuacja wygląda?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jeszcze nie mamy ostatecznego rozliczenia dochodów, ale z tego, co pamiętam, wynika, że jest to kwota zbliżona, jeżeli chodzi o plan ustawy budżetowej. Mam jakieś takie wstępne dane, ale musiałbym to chyba podliczyć. Nie wiem, czy mamy daną porównywalną. O, mamy, środki narastające. Powiem tak: wychodzi z tego, że niewiele by brakło do tego planowania. Zwracam jednak uwagę na rzecz następującą: planowanie było, Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, bez uwzględnienia tarcz, czyli niemal udało się osiągnąć pierwotny wynik, który nie zawierał tarcz. W trakcie roku zostały wprowadzone tarcze i obniżki podatku od towarów i usług, a mimo to uda się zrealizować z niewielkim ubytkiem ten wynik z pierwotnej ustawy budżetowej, gdzie nie było jeszcze tarcz.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Pan senator Leszek Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Ministrze, czyli można powiedzieć, że VAT został zrealizowany w stosunku do planu. W jedną stronę… To nie ma znaczenia. Czyli ile w sumie kosztowały tarcze? 40 miliardów? Ile? Pamiętacie państwo? Załóżmy, że 33 albo 30…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Myślę, że ponad 30.)

No, 30 miliardów. Czyli rozumiem, że gdyby nie tarcze, to mielibyśmy ponad 30 miliardów więcej dochodów z VAT, niż państwo planowaliście.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Tak, Panie Senatorze.)

Ale jest przyczyną… Gdyby był ten VAT, to co byłoby przyczyną zwiększenia dochodów o 30 miliardów? Wzrost gospodarczy czy inflacja? Podpowiadam, żeby ułatwić.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, myślę, że jedno i drugie. Wzrost gospodarczy w 2022 r. był na wysokim poziomie. Oczywiście VAT jako podatek od cen jak najbardziej… Tutaj nie można wykluczać tego, że również inflacja ma na to wpływ. Ta wyższa baza nominalna ma wpływ na podatek od towarów i usług. Zwracam jednak uwagę na jeszcze jedną rzecz, na to, że wyższe byłyby również dochody budżetu państwa, gdyby, można powiedzieć, ten VAT… Gdyby nie było tarcz i nie zostałyby przekazane środki do jednostek samorządu terytorialnego, to licząc tylko te 2 kwoty, ponad 30 miliardów plus 13,7… Deficyt był zaplanowany na poziomie 29 miliardów 900, czyli można by powiedzieć, że w budżecie państwa nie byłoby deficytu.

(Głos z sali: Ale ładnie, ładnie…)

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Ten deficyt rzeczywiście ciągle nas męczy. Część ekonomistów podnosi, że rzeczywisty, realny deficyt jest jednak większy niż kwoty, które państwo podajecie w budżecie, ponieważ nie są tu uwzględniane deficyty wynikające z tego sektora, który jest poza…

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Tak, Panie Przewodniczący, ale tutaj nie ma między nami rozbieżności. Deficyt całkowity jest uwzględniony w sektorze general government. On musi być uwzględniony w tym…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: I ile on wynosi łącznie?)

Tak jak powiedziałem, Panie Przewodniczący, tu jest przeliczenie na PKB – 4,5% na rok 2023.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Kwotowy deficyt.)

W kwocie to jest ok. 150 miliardów.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: I to jest ten rzeczywisty deficyt roku 2023?)

Deficyt 2023 r. Deficyt w relacji do całego sektora. To jest w rozumieniu definicji Unii Europejskiej, czyli ESA 2010.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: 130 czy 120, bo już teraz…)

Nawet może więcej, ok. 150.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

150 miliardów.

Dobrze. Dziękuję bardzo.

Nie ma więcej pytań.

Przechodzimy do kolejnego punktu, czyli części 81, załącznik nr 2, „Rezerwa ogólna”.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

W ustawie budżetowej na rok 2023 uchwalonej przez Sejm 15 grudnia rezerwa ogólna została zaplanowana na poziomie 985 milionów zł, co stanowi 0,15% planowanych wydatków budżetowych państwa na rok 2023. Ten górny limit, jeśli dobrze pamiętam, to 0,2%. O tym mówi ustawa o finansach publicznych, maksymalnie taki może być limit.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o finansach publicznych rezerwą ogólną dysponuje Rada Ministrów. Na podstawie rozporządzenia prezes Rady Ministrów jest upoważniony do dysponowania środkami z rezerwy ogólnej do kwoty 10 milionów zł, a minister finansów – do kwoty 2 milionów zł. Rezerwa ogólna stanowi szczególny instrument finansowy. Jest przeznaczana na uzupełnienia wydatków, które nie zostały przewidziane na poziomie projektu ustawy budżetowej. Jest też uruchamiana w innych sytuacjach wymagających wsparcia finansowego w celu realizacji zadań państwa.

Jeżeli chodzi o rezerwy celowe, to w projekcie ustawy budżetowej na rok 2023 przekazanym przez Radę Ministrów do Sejmu zaplanowano 63 pozycje rezerw celowych w kwocie 51 miliardów 59 milionów 983 tysięcy zł. W trakcie prac parlamentarnych, sejmowych ta kwota rezerw uległa zwiększeniu do 51 miliardów 347 milionów 295 tysięcy zł.

Pokrótce może przedstawię rezerwy celowe pozostające we właściwości Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, czyli te, które są przedmiotem dzisiejszego posiedzenia. Poz. 16, czyli „Zobowiązania wymagalne Skarbu Państwa”, jest tworzona w budżecie państwa co roku z przeznaczeniem na sfinansowanie wymagalnych zobowiązań Skarbu Państwa, głównie z prawomocnych wyroków sądu i ugód zawartych przed sądem oraz innych wymagalnych wpłat. Rezerwa ta została zaplanowana w kwocie 1 miliarda 566 milionów 217 tysięcy. W ustawie budżetowej na ten cel zaplanowano 1 miliard 716 milionów 747 tysięcy zł. Wysokość tej rezerwy została oszacowana na podstawie dostępnych danych i analizy wykonania z lat ubiegłych. Powinna ona pozwolić na uregulowanie zobowiązań Skarbu Państwa w terminie ich wymagalności.

Rezerwa w poz. 19 to jest „Rezerwa płacowa na zmiany organizacyjne i nowe zadania (w tym na skutki przechodzące)”. Została ona zaplanowana na poziomie 3 milionów 280 tysięcy. W ustawie budżetowej na rok 2022 ta rezerwa była wyższa, wyniosła 4 miliony 758 tysięcy zł. Planować tę rezerwę trzeba na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. Kwota rezerwy została zaplanowana w uzgodnieniu z szefem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Planuje się, że te środki zostaną przekazane do właściwych dysponentów po podziale wykonanym przez Radę Ministrów. Mogą zostać przeznaczone na realizację nowych zadań, zwiększenie zakresu realizowanych zadań lub powołanie nowych jednostek organizacyjnych w trakcie roku, sfinansowanie skutków przechodzących czy zwiększenie wynagrodzeń wraz z pochodnymi na podstawie decyzji Rady Ministrów.

Rezerwa w poz. 21 to rezerwa na zwiększenie wynagrodzeń przeznaczonych na wypłaty wynagrodzeń dla osób odwołanych z kierowniczych stanowisk państwowych, a także nagród jubileuszowych, odpraw emerytalnych i odpraw w związku z przejściem na rentę. I tu, w tej pozycji, została zaplanowana kwota 2 milionów zł. W 2022 r. było to na tym samym poziomie. Planowanie jest zgodne z art. 10 pkt 2 ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. Planuje się, że takie środki zostaną przekazane do dysponentów, u których wystąpi zapotrzebowanie na przedmiotowe środki.

Rezerwa w poz. 36 to środki na realizację programów poręczeniowo-gwarancyjnych oraz innych programów rządowych wspieranych gwarancjami Skarbu Państwa oraz wydatków na obsługę zadłużenia należności innych operacji finansowych Skarbu Państwa. Ta rezerwa została zaplanowana w kwocie 3 miliardów 704 milionów 477 tysięcy zł. Planuje się, że te środki rezerwy zostaną przeznaczone na realizację rządowych programów poręczeniowo-gwarancyjnych oraz gwarancji udzielonych w ramach Funduszu Gwarancji Płynnościowych przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Ewentualnie te środki mogą być wykorzystane również na obsługę zadłużenia, należności i innych operacji finansowych Skarbu Państwa w części 79.

Rezerwa w poz. 40 „Środki na odbudowę dochodów budżetu państwa oraz zadania związane z funkcjonowaniem systemu finansów publicznych” została zaplanowana w wysokości 1 miliarda 742 milionów 349 tysięcy. W trakcie prac sejmowych została zmniejszona do kwoty 1 miliard 741 milionów 738 tysięcy zł. Środki zostaną przeznaczone na realizację programu wieloletniego „Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej w latach 2023–2025”, skutki przechodzące programu „Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej w latach 2023–2025”, implementację zmian w przepisach prawa Unii Europejskiej, sfinansowanie zadań i projektów związanych z odbudową dochodów państwa oraz finansowaniem systemu finansów publicznych, modernizację infrastruktury i usług informatycznych, rejestrów, rozbudowę systemów kontroli.

Rezerwa w poz. 44 „Dofinansowanie niektórych zadań kontynuowanych” została zaplanowana w wysokości 4 miliardów 903 milionów 291 tysięcy zł. W trakcie prac sejmowych została nieznacznie zmniejszona, do kwoty 4 miliardów 826 milionów 833 tysiące zł. Środki z tej rezerwy zostaną przekazane do dysponentów części budżetowych z przeznaczeniem na takie zadania jak realizacja ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom zesłanym lub deportowanym przez władze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, realizacja zadań wynikających ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych, funkcjonowanie przedszkoli zagranicznych zgodnie z ustawą o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela, finansowanie inwestycji dotyczących takiego projektu jak Świętokrzyski Kampus Laboratoryjny Głównego Urzędu Miar, pierwszy etap finansowany w ramach RPO województwa świętokrzyskiego oraz zatrudnienie pracowników w ramach kadry meteorologicznej tego właśnie kampusu, budowanego przez Główny Urząd Miar wspólnie z Politechniką Świętokrzyską, budowa siedziby ambasad w Republice Federalnej Niemiec i również rewaloryzacja rezydencji prezydenta Rzeczypospolitej, pałacu prezydenckiego i Belwederu, oraz termomodernizacja niektórych budynków, a także skutki przechodzące wzrostu wynagrodzeń oraz utworzenia nowych etatów w powiatowych inspektoratach weterynarii.

Rezerwa w poz. 46 „Wspieranie zwalczania przemytu i podrabiania wyrobów tytoniowych” zaplanowana została w kwocie 17 milionów zł. Kwoty w danym roku wynikają z realizacji umów zawieranych przez Komisję Europejską z międzynarodowymi koncernami tytoniowymi. I stosownie do postanowień takich umów Polsce są przekazywane środki z przeznaczeniem na działania związane ze zwalczaniem przemytu i podrabiania wyrobów tytoniowych. Środki te zostaną przeznaczone na dofinansowanie zadań niektórych służb zwalczających przemyt papierosów i zajmujących się eliminacją nielegalnej produkcji wyrobów tytoniowych. Czyli trafią do Policji, Straży Granicznej czy Służby Celno-Skarbowej.

Rezerwa w poz. 56 „Rezerwa na zmiany systemowe i niektóre zmiany organizacyjne, w tym nowe zadania” została zaplanowana w kwocie 5 miliardów 194 milionów 139 tysięcy zł. W trakcie prac sejmowych zwiększono ją do poziomu 5 miliardów 464 miliony 963 tysięcy zł. Środki z tej rezerwy zostaną przeznaczone na takie zadania jak np. program ochrony powietrza, zadania wynikające z projektu ustawy o Centralnym Azylu dla Zwierząt, zadania w ramach krajowego systemu nadzoru rynku w odniesieniu produktów objętych unijnym prawodawstwem harmonizacyjnym, zadania związane ze zmianami kompetencyjnymi w częściach 20 „Gospodarka”, 28 „Szkolnictwo wyższe i nauka” i 34 „Rozwój regionalny” w związku z ustawą o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw oraz ustawą o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców. Byłyby tu ujęte również zadania z Krajowego Projektu Kosmicznego, zadania wynikające z projektu programu wieloletniego pod nazwą „Udział Rzeczypospolitej Polskiej w Światowej Wystawie EXPO 2025 w Osace, Kansai w Japonii, w latach 2023–2026”, zadania wynikające z projektu ustawy o zmianie ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, zadania wynikające z projektu ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej, zadania wynikające z projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym, zadania wynikające z projektu ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu kierowców w sektorze transportu publicznego, realizacja zadań planowanych w związku z utworzeniem Państwowego Instytutu Medycznego będącego pod nadzorem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a także skutki finansowe wynikające z projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Tak więc tu odniósłbym się do tego, co padło w trakcie pierwszej części naszego dzisiejszego spotkania: że jeżeli są zaawansowane projekty jakichś ustaw, to one znajdują miejsce w rezerwach celowych. I tu takim przykładem jest rezerwa w poz. 56. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

A ile ta poz. 56, niech pan przypomni jeszcze raz…

(Głos z sali: 5 miliardów zł.)

5 miliardów zł.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Ostatecznie 5 miliardów 464 miliony zł.)

I to by ewentualnie wystarczyło na tę czternastą emeryturę?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, tak jak powiedziałem, nie było jeszcze projektu ustawy, jeżeli chodzi czternastą emeryturę. No, gdy on się pojawi, to pewnie pojawią się również wraz z nim rozwiązania umożliwiające sfinansowanie, tak jak to było, o ile pamiętam, za pierwszym razem w przypadku tego finansowania.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Panie Ministrze, oczywiście, ja to rozumiem, tylko że ja wyobrażam sobie taką oto sytuację: premier staje na konferencji prasowej z panią minister Maląg i mówi, że będzie czternasta emerytura. Czyli jak on to mówi, że będzie czternasta emerytura, to on ma już wszystko policzone wcześniej, zanim to powie. Tak ja sobie wyobrażam, że rząd funkcjonuje. Ma wszystko policzone, uzgodnione z ministrem finansów, wie, gdzie to się znajdzie, i już. A nie wpierw coś jest ogłoszone, a później będziemy kombinowali, z czego to sfinansować.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, zwracam również uwagę, że jeżeli jakieś rezerwy byłyby niezrealizowane, to jest możliwość zmiany przeznaczenia rezerw po pozytywnym zaopiniowaniu przez sejmową Komisję Finansów Publicznych.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Ale zaraz, komisja finansów została chyba wyeliminowana z opiniowania zmian.)

Nie, Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo. Tylko w takich ekstraordynaryjnych warunkach, o ile pamiętam. Gdyby to szło na klęski żywiołowe, to wtedy tylko ustawa okołobudżetowa… To jest taki szczególny tryb, nie w przypadku…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Nie, ale tam jeszcze, jeżeli pamiętam, były też takie sytuacje…

(Głos z sali: Wojenne.)

Wojny to jeszcze inne kwestie. Ale takie sytuacje, że np. wzrosłaby obsługa zadłużenia zagranicznego i inne tego typu sprawy, prawda?

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Tak, tak, Panie Przewodniczący…)

To wtedy premier też może sobie likwidować…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Może… Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, taki przepis w ustawie o…)

Czyli teoretycznie, mówiąc, że jeżeli będzie ta czternasta emerytura, to… Nie, nie wracam do tego, bo skoro nic nie wiadomo, to po prostu nie ma co teoretyzować, prawda?

(Głos z sali: No, zaczekajmy.)

Niemniej jednak ja mam jeszcze pytanie dotyczące tej części… Tę sprawę myśmy już podnosili jeszcze w ubiegłym roku. Jest wyrok TSUE, codziennie leci tam ten 1 milion euro i to płacimy. Z czego to jest finansowane? Czy ten dług w ogóle jest obsługiwany? Czy on cały czas wisi nad Polską? I np. Turów… To była kopalnia „Turów”? „Turów”, tak. Z czego to zostało zapłacone?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, to jest pokrywane z budżetu środków europejskich, to jest w ramach deficytu budżetu środków europejskich.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

To jest ze środków europejskich.

(Głos z sali: Czyli dostajemy mniej…)

Czyli my dostajemy po prostu mniej tych środków, tak to należy rozumieć?

(Głos z sali: Nie.)

Poczekajcie…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: To może poproszę panią dyrektor…)

Proszę bardzo, Pani Dyrektor.

Dyrektor Departamentu Instytucji Płatniczej w Ministerstwie Finansów Dorota Jaworska:

To jest tak, że rzeczywiście, są nam te kary potrącane. Niemniej jednak beneficjenci otrzymują wszystkie środki. Planując budżet środków europejskich, zakładamy zawsze pewien deficyt. Czyli jakby brak wpłaty ze strony Unii powoduje, że w ramach deficytu budżetu środków europejskich pokrywamy ewentualne niedobory. Tu trzeba pamiętać o tym, że ostateczna kwota, którą będziemy musieli pokryć, wyjdzie nam tak naprawdę na koniec realizacji programów. Komisja nam na razie cały czas refunduje, mamy w tej chwili różne kursy walutowe, tak więc część tego jest pokrywana poprzez różnice kursowe. Ale ostatecznie będzie to pokryte w ramach potrzeb pożyczkowych budżetu państwa, bo w ten sposób jest finansowany deficyt budżetu środków europejskich.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: A czy my płacimy ten milion dziennie? Czy my go fizycznie płacimy w tej chwili?)

Nie, my nie płacimy. Komisja wystawia tzw. wezwania do zapłaty, mamy określony czas na zapłatę. W momencie, kiedy to nie jest zapłacone przez państwo członkowskie, następuje potrącenie z płatności, która jest realizowana na rzecz tego państwa.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Czyli… Ale następuje to potrącanie, czy nie następuje?)

Następuje to potrącanie po upłynięciu czasu na zapłatę przez państwo członkowskie. Wtedy następuje potrącenie. Komisja informuje, w ramach którego programu w tym momencie nastąpi takie potrącenie. I takie potrącenie jest dokonywane.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Czy są od tego też jakieś odsetki?)

Tak, są naliczane od tego odsetki.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: A w jakiej wysokości są te odsetki?)

To jest różnie, ja w tej chwili tego nie podam, bo to jest odpowiedni algorytm w Komisji. To nie jest tak, że… Nie pamiętam w tej chwili, dlatego że to jest w zależności od sytuacji. Niemniej jednak przy każdym potrąceniu mamy podaną kwotę główną oraz kwotę odsetek, czyli jakby z wyprzedzeniem widzimy.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: A czy mogłaby pani na posiedzeniu plenarne przygotować taką informację, ile w tej karze już jest także odsetek?)

To ja mogę podać od ręki, z tych potrąconych.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Tak, tak, oczywiście.)

Już, sekundę, proszę mi tylko pozwolić zajrzeć… W tej chwili potrącono nam około… niepełnych 600 tysięcy euro wszystkich odsetek od Izby Dyscyplinarnej…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Ale odsetki?)

(Senator Leszek Czarnobaj: Odsetki.)

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Same odsetki ile wynosiły?)

Odsetki to jest 600 tysięcy euro. A dokonane potrącenia razem z odsetkami to 300 milionów 600 tysięcy.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Euro?)

Tak.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

300 milionów 600 tysięcy euro. To już nie wiem: czy to dużo, czy mało? Teraz już nikt nawet nie wie.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Nie, nie, nic już nie komentujemy, przyjmujemy tylko z pokorą do wiadomości.

A ile zostało jeszcze do zapłacenia? No, tego nie wiemy…

(Dyrektor Departamentu Instytucji Płatniczej w Ministerstwie Finansów Dorota Jaworska: Tego nie wiemy. Ja takiej informacji nie jestem w stanie podać.)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

No, bo to się skończy dopiero wtedy, jak będzie ustawa.

(Senator Leszek Czarnobaj: No, tak.)

No, to głupio pytam. To później…

(Senator Leszek Czarnobaj: Można w tym zakresie? Pani Dyrektor… Panie Przewodniczący, mogę dopytać?)

Proszę, proszę.

Senator Leszek Czarnobaj:

Żeby to już ostatecznie to wyjaśnić. Czyli, jak rozumiem, 1 milion euro jest potrącany z należnej nam kwoty na jakiś program. I to jest ta kwota, która…

Dyrektor Departamentu Instytucji Płatniczej w Ministerstwie Finansów Dorota Jaworska:

Inaczej. To jest komasowane. Rzeczywiście, nalicza nam się kara dzienna. Ale Komisja występuje o nią za okres miesięczny. To jest mniej więcej 30 milionów euro za okres miesiąca. Tak.

(Senator Leszek Czarnobaj: Tak.)

Takie mamy wezwania do zapłaty. W momencie, jeśli nie zapłacimy, Komisja nalicza od tego odsetki i następuje potrącenie tej kwoty z dowolnego transferu na rzecz Polski.

(Senator Leszek Czarnobaj: I teraz ten program, na który zmniejszono, dowolny… Zmniejsza się zakres, czy my dokładamy z…)

Ani jedno, ani drugie. Dokładamy z budżetu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

To właśnie dlatego to idzie w ciężar budżetu państwa, beneficjenci tego u nas nie odczuwają.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Beneficjenci nie, ale podatnicy tak.)

(Senator Leszek Czarnobaj: Panie Dyrektorze, klienci…)

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Beneficjenci.)

(Senator Leszek Czarnobaj: …przepraszam, beneficjenci tego nie odczuwają, to kto odczuwa?)

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Podatnicy.)

Podatnicy, czyli idzie to w ciężar, tak jak powiedziałem, deficytu budżetu środków europejskich. Dziękuję.

(Senator Leszek Czarnobaj: Panie Ministrze, czyli, jak rozumiem, odczują to wszyscy podatnicy?

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

To jest tak niewielka kwota, że tego nikt nie odczuje…

(Senator Leszek Czarnobaj: Nie, nie, ja wiem, że to jest w ogóle nieodczuwalne, ale tak w ogóle chciałbym tylko ustalić.)

Po co my w ogóle o to pytamy, przecież to jest niewiele. Co to jest 30 milionów euro miesięcznie?

(Senator Leszek Czarnobaj: Czy możemy jeszcze pytania?)

No, przecież to jakąś szkołę można by za to zbudować, 2 szkoły miesięcznie.

(Głos z sali: Nawet 3.)

30 milionów euro to jest…

(Senator Leszek Czarnobaj: 300 milionów euro.)

Nie, miesięcznie. 30 milionów euro miesięcznie to jest…

(Głos z sali: 150 milionów zł.)

…150 milionów zł. No, ludzie, to co miesiąc można by ze 2 szkoły zbudować.

(Głos z sali: Ale takie wystrzałowe.)

Ale takie naprawdę…

(Senator Leszek Czarnobaj: A po co nam szkoły? Przestań, Kaziu, tutaj…)

Nauczycieli jest za dużo przecież.

(Senator Leszek Czarnobaj: To będą zwalniać.)

Będą zwalniali w przyszłym roku. No, dobra. To na poboczu naszej dyskusji.

Przechodzimy do kolejnego punktu…

(Głos z sali: Jest jeszcze jakiś punkt?)

Tak, no, już niedużo.

Plan przychodów i rozchodów budżetu państwa, załącznik nr 5. Tego jeszcze nie omawialiśmy, prawda?

(Senator Leszek Czarnobaj: Omawialiśmy.)

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Omawialiśmy łącznie, Panie Przewodniczący, z…)

Łącznie, tak jest.

To teraz zakres i kwoty dotacji przedmiotowych i podmiotowych, załącznik nr 9.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, to jest omawiane przy każdej części, jeżeli chodzi o dotacje.)

Więc to odhaczamy, że to było omówione po poszczególnych punktach.

Teraz jeszcze w zestawieniu mam plan finansowy Funduszu Reprywatyzacji.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: To też było.)

O reprywatyzacji mówiliśmy i o planie. Czyli jesteśmy… Część budżetowa 83 „Rezerwy celowe”, to było? Było, przy okazji rezerwy ogólnej. Następnie część budżetowa 85, załącznik nr 1 i 2, budżety wojewodów w zakresie naszego działu „Różne rozliczenia”…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Nie, nie… To mogę…)

To proszę powiedzieć tutaj.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, w ustawie budżetowej na rok 2023 w dziale „Różne rozliczenia” w budżetach wojewodów zaplanowano dochody na kwotę niewielką, w wysokości 40 tysięcy zł. Z kolei wydatki zaplanowano w kwocie 244 milionów 209 tysięcy zł. I stanowią one około 167% planu na rok 2022 r. Środki te zostały ujęte w ramach następujących rozdziałów.

W rozdziale „Różne rozliczenia finansowe” została uwzględniona kwota 58 milionów 475 tysięcy zł. Środki te zostały przewidziane na realizację zadań związanych z zachowaniem funkcji leczniczych uzdrowiska, w wysokości równej wpływom z tego tytułu z opłaty uzdrowiskowej pobranej w uzdrowisku w roku 2020.

W rozdziale 75818 „Rezerwy ogólne i celowe” została uwzględniona kwota w wysokości 182 miliony 492 tysiące zł. Środki te stanowią tzw. rezerwę wojewody. Stosownie do postanowień ustawy o finansach publicznych wojewodowie w ramach swoich ustalonych wydatków mogą tworzyć rezerwę w wysokości do 1% wydatków zaplanowanych w budżetach wojewodów, z wyłączeniem dotacji dla jednostek samorządu terytorialnego. W porównaniu do roku 2022 w wymienionej rezerwie zostały uwzględnione dodatkowe środki na wsparcie zadań realizowanych w ramach budżetu wojewodów. W konsekwencji w ustawie tzw. okołobudżetowej został przyjęty przepis wyłączający ograniczenie wynikające z ustawy o finansach publicznych, czyli możliwość przekroczenia tego 1%.

W ramach rozdziału 75860 „Euroregiony” została zaplanowana kwota w wysokości 3 milionów zł 242 tysięcy, co stanowiło około 96% planu na rok 2022, z przeznaczeniem na współfinansowanie projektu w ramach europejskiej współpracy terytorialnej w latach 2014–2020 oraz Interreg 2021–2027.

Myślę, że to pokrótce tyle, ten dział nie był nadmiernie rozbudowany. Tak że, jak myślę, wyczerpałem tutaj… Tak że dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są pytania do pana ministra? Nie ma.

Kolejne załączniki, „Dochody budżetu środków europejskich w 2023 r.” i „Wydatki budżetu środków europejskich na 2023 r.”, załączniki nr 3 i 4.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, w ustawie budżetowej na rok 2023 w załączniku nr 3 zaplanowano dochody budżetu środków europejskich w wysokości 107 miliardów 18 milionów 773 tysięcy zł. Na kwotę tę składają się: kwota z regionalnych programów operacyjnych na lata 2014– 2020 w wysokości 15 miliardów 350 milionów 270 tysięcy zł; Program Operacyjny „Infrastruktura i środowisko 2014–2020” – 17 miliardów 486 milionów 156 tysięcy zł; Program Operacyjny „Wiedza, edukacja, rozwój” 2014–2020 – 2 miliardy 257 milionów 475 tysięcy zł; Program Operacyjny „Polska wschodnia” 2014–2020 – 1 miliard 314 milionów 768 tysięcy zł, Program Operacyjny „Inteligentny rozwój” 2014–2020 – 7 miliardów 252 miliony 394 tysiące zł; Program Operacyjny „Polska cyfrowa” na lata 2014–2020 – 864 miliony 801 tysięcy zł, Program Operacyjny „Rybactwo i morze” 2014–2020 – 474 miliony 27 tysięcy zł; Program Operacyjny „Pomoc żywnościowa” 2014–2020 – 93 miliony 775 tysięcy zł; instrument „Łącząc Europę” – 1 miliard 970 milionów 16 tysięcy zł; Norweski Mechanizm Finansowy 2014–2021 – 590 milionów 55 tysięcy zł; Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014–2021 – 611 milionów 656 tysięcy zł; wspólna polityka rolna – 23 miliardy 944 miliony 619 tysięcy zł; perspektywa finansowa 2021–2027 – środki w wysokości 7 miliardów 974 miliony 363 tysiące zł; Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności, część grantowa – 26 miliardów 834 miliony 398 tysięcy zł. To odniosłoby się do strony dochodowej.

W załączniku nr 4 zaplanowano wydatki z budżetu środków europejskich w wysokości 123 miliardy 201 milionów 513 tysięcy. I jak byłyby te środki podzielone? W ramach tej kwoty w poszczególnych częściach budżetowych została zaplanowana kwota 51 miliardów 253 tysiące 517 tysięcy zł na wydatki przeznaczone na projekty realizowane w perspektywie finansowej 2014–2020… Norweski Mechanizm Finansowy, Europejski Obszar Gospodarczy, wspólna polityka rolna, perspektywa finansowa 2021–2027…

Pozostała część wydatków budżetu środków europejskich została zaplanowana w rezerwach celowych. W poz. 97 została zaplanowana część grantowa z przeznaczeniem na finansowanie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności w wysokości 26 miliardów 834 miliony 398 tysięcy zł. Poz. 98, z przeznaczeniem na finansowanie programów z budżetu środków europejskich – 45 miliardów 45 milionów 700 tysięcy zł. Poz. 99, z przeznaczeniem na finansowanie wynagrodzeń w ramach budżetu środków europejskich – 67 milionów 898 tysięcy zł. Wynik budżetu środków europejskich ustalono na poziomie 16 miliardów… Deficyt, czyli minus 16 miliardów 182 miliony 740 tysięcy zł.

I ponadto, jeżeli chodzi o opis załącznika nr 15, czyli załącznika określającego planowane dochody i wydatki budżetu środków europejskich oraz budżetu państwa w latach 2023–2025 w zakresie programów finansowanych z udziałem środków europejskich, programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej oraz programów Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa… W tabeli nr 1 określono dochody i wydatki w latach 2023–2025 w podziale na poszczególne programy. W tabeli nr 2 określono plan wydatków budżetów środków europejskich i budżetu państwa na rok 2023 w podziale na programy w ramach poszczególnych części budżetowych. W załączniku nr 15 zaplanowano również dochody w wysokości 109 miliardów 853 milionów 338 tysięcy zł, z tego w ramach budżetu państwa 2 miliardy 834 miliony 565 tysięcy, a w ramach budżetów środków europejskich, jak już mówiłem – 107 miliardów 18 milionów 773 tysiące zł. Jeżeli chodzi o kwestie wydatków, to ujęto je w wysokości 85 miliardów 267 milionów 919 tysięcy zł, z tego w ramach budżetu państwa 7 miliardów 180 milionów 4 tysiące zł, a z budżetu środków europejskich – 78 miliardów 87 milionów 915 tysięcy zł.

Jeżeli chodzi o załącznik nr 16, to przedstawia on wykaz programów wraz z limitami wydatków i zobowiązań w kolejnych latach realizacji programów finansowych z udziałem środków europejskich. Limit takich zobowiązań w latach 2014–2030 zaplanowano w wysokości 845 miliardów 695 milionów 812 tysięcy zł, w tym w ramach środków europejskich 739 miliardów 980 milionów 136 tysięcy, a w ramach budżetu państwa – 66 miliardów 52 milionów 711 tysięcy zł.

Załącznik nr 16 w tabeli nr 2 przedstawia limit wydatków na realizację wspólnej polityki rolnej w 2023 r. I ta kwota wynosi 29 miliardów 740 milionów 595 tysięcy zł, z tego środki europejskie to kwota 25 miliardów 121 milionów 283 zł, a środki budżetu państwa – 4 miliardy 619 milionów 312 tysięcy zł.

I myślę, że tutaj wyczerpałem temat, jeżeli chodzi o kwestie budżetu środków europejskich. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Bardzo dziękuję.

Wydaje się, że już jesteśmy bliscy zakończenia tej… Załącznik nr 17 też pan już tutaj omówił, prawda?

(Głos z sali: Jeszcze nie.)

Jeszcze nie …

(Głos z sali: Załącznik nr 16 był omówiony.)

Załącznik nr 16 to tak, to wiem. A nr 17…

(Senator Leszek Czarnobaj: A co to jest nr 17?)

Załącznik nr 17 to jest wykaz programów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegający zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu wraz z limitami itd.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Może bym tutaj poprosił panią dyrektor Jaworską. I jeżeliby można od razu poruszyć kwestię załączników nr 17 i 18…)

I nr 18, dokładnie tak bym prosił.

Dyrektor Departamentu Instytucji Płatniczej w Ministerstwie Finansów Dorota Jaworska:

Załącznik nr 17 dotyczy programów finansowanych z tzw. Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Czy można bliżej prosić mikrofonu?)

Tak.

Załącznik nr 17 obejmuje te programy, które nie są ujęte w załączniku nr 15, czyli tak naprawdę Fundusz Azylu, Migracji i Integracji, Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami. I środki przeznaczone na to wynoszą 71 milionów 23 tysiące zł. Mamy tam również wykaz tzw. innych środków, są to granty udzielane przez Komisję Europejską. I w roku obecnym planujemy, że będzie na to przeznaczona kwota 87 milionów 443 tysięcy zł.

Jeżeli chodzi o załącznik nr 18, przedstawia on prefinansowanie zadań przewidzianych do finansowania ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, a tak naprawdę chodzi o pożyczki udzielane z budżetu państwa dla jednostek samorządu terytorialnego realizujących różne zadania w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. I ujęliśmy w załączniku nr 18 pożyczki, zostały one zaplanowane w wysokości 368 milionów 878 tysięcy zł. Z kolei spłata jest przewidziana w wysokości 50 milionów zł. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są tutaj pytania do pani dyrektor? Nie ma.

Ja chciałbym jeszcze, bo to może jest związane z tymi poprzednimi środkami europejskimi… Miałbym takie jedno pytanie. Czy my przy tych środkach europejskich, które mają być dochodami, mają wpłynąć do Polski, być dochodami budżetu polskiego, także uwzględniamy wpłaty z KPO?

Proszę bardzo, pan minister.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, tak, ja o tym mówiłem, że to są środki z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności w części grantowej. Ale chciałbym tutaj wyjaśnić, że zakładamy, no, można tak powiedzieć, grę o sumie zerowej. Czyli dochody z tego tytułu w budżecie środków europejskich, te 26 miliardów 834 miliony i 398 tysięcy zł, równają się wydatkom. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo. To ważna informacja.

To mamy załączniki nr 18, 17 i 16 załatwione.

Teraz jeszcze kwestia załącznika nr 6, to są wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

No, mówiliśmy o wynagrodzeniach, ale to nie dotyczyło chyba tak wprost tego załącznika. Tak więc musimy go krótko omówić.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, tu jest chyba taka sama sytuacja, jak przy dotacjach, że przy każdej części omawiany, jakie są wynagrodzenia, ile wynoszą i jaki był wzrost. A tu jest chyba tylko po prostu podsumowanie wszystkich kwot na wynagrodzenia jeżeli chodzi o…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Czy ten załącznik nr 6 jest jakoś wyraźnie jednoznaczny…)

Tak, on jest podzielony na części budżetowe, więc można odczytać w każdej części budżetu…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Czyli generalna zasada jest taka, że planowany wzrost w jednostkach budżetowych przewidywany na rok 2023 to 7,8%, to dotyczy wszystkich jednostek, tak?)

Tak. Dotyczy to wszystkich jednostek. I, tak jak już powiedziałem, Panie Przewodniczący, również nauczycieli.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Nauczyciele też mają taki sam przewidywany wzrost wynagrodzeń.)

Taki sam wzrost, 7,8%.

(Głos z sali: Od stycznia?)

Od stycznia.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Od stycznia.

Dobrze. Teraz jeszcze załącznik nr 8. To jest wykaz jednostek, dla których zaplanowano dotacje podmiotowe i celowe oraz kwoty tych dotacji w 2023 r.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

No, myślę, Panie Przewodniczący, że to jest taka sama sytuacja, tutaj po prostu omawiając plany poszczególnych jednostek, które mogą otrzymywać dotacje, czyli które są poza budżetem, to zostało pewnie wymienione.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Załącznik nr 10, programy wieloletnie, czyli zestawienie w układzie zadaniowym.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Ile jest tych programów?)

To jest załącznik nr 10.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Tak, Panie Przewodniczący, tylko to są po prostu programy przypisane poszczególnym częściom.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Tak, wiemy o tym.)

To tak ogólnie można powiedzieć, że w 2023 r. realizowanych będzie 40 programów wieloletnich, na które zaplanowano wydatki budżetowe w wysokości 18 miliardów 31 milionów 809 tysięcy zł, z tego z rezerw celowych planuje się uruchomić kwotę 460 milionów 395 tysięcy zł. Z kolei ta główna kwota, 17 miliardów 571 milionów 414 tysięcy zł, będzie finansowana z poszczególnych części budżetowych. Programy wieloletnie najczęściej przyjmują formułę uchwał Rady Ministrów. Kiedyś, jak pamiętam, programy wieloletnie były również w ramach ustaw, ale teraz jest to forma uchwał Rady Ministrów. I szczegółowo każdy z programów jest omówiony w uzasadnieniu do ustawy budżetowej. To się zaczyna od strony, o ile pamiętam, 89. I tutaj, no, jak myślę, to powinno być omawiane przez poszczególnych dysponentów, którzy się tymi programami zajmują. Tak jak powiedziałem, większość środków jest w częściach budżetowych, a nie w rezerwach.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Jasne. Ale to jest odrębny, że tak powiem załącznik…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Tak, załącznik musi być odrębny, to jest i w części…)

…który to wszystko pokazuje w układzie zadaniowym.

Jak rozumiem, w tym sensie go omówiliśmy, potwierdziliśmy, że znajduje się w ustawie budżetowej. A dysponentami poszczególnych projektów są poszczególni…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Poszczególni ministrowie.)

…ministrowie czy tam dysponenci.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Chciałbym tylko zwrócić uwagę na jedną kwestię: że jeżeli chodzi o środki z programów wieloletnich, gdyby na tych środkach wystąpiły oszczędności, to nie mogą być one przeniesione w ramach części na jakieś inne zadania, chyba że na programy wieloletnie lub ewentualne blokady na zobowiązania Skarbu Państwa. Tak że ten pieniądz jest znaczony co do wydatkowania i co do później przeniesienia.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję. Jasne. Dziękuję bardzo.

I teraz jeszcze tutaj… Czy pominęliśmy tutaj jeszcze jakieś sprawy?

Pytanie, tak? Proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański:

Jeżeli można…

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

À propos wcześniejszej wypowiedzi, gdzie wskazaliśmy, że ustawa budżetowa nie uwzględnia, z oczywistych powodów, jednego z programów wieloletnich. Takie pytanie: czy pan minister nie uważa, że stosowna byłaby tutaj jakaś poprawka do ustawy budżetowej, rozszerzająca ustawę budżetową o ten program, który wszedł w życie 28 grudnia? Już kiedyś były takie zabiegi. Tak więc pytanie, czy nie potrzeba tutaj stosownej poprawki.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Proszę bardzo, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

No, jeżeli byłaby taka wola i takie możliwości, też organizacyjne, to jak najbardziej, taka poprawka, jak myślę, byłaby akceptowalna. Chociaż zwracam uwagę, że część programów wchodzi w trakcie roku budżetowego i też nie stanowi to, że tak powiem, bariery, która uniemożliwiłaby realizację takiego programu. Niemniej jednak jakby była taka poprawka, to jak najbardziej tak.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Jeżeli państwo nam pomożecie, to my jesteśmy gotowi w tej sprawie oczywiście wnieść taką poprawkę, żeby tę kwestię uporządkować.

Jeżeli byłyby jakieś inne sprawy, które według pana ministra wymagają uporządkowania, gdzie mogą być jakieś błędy, które mogły się pojawić na etapie pracy, to też proszę nam to zgłaszać, żebyśmy to mogli ewentualnie jutro przegłosować.

Jak rozumiem, w tej chwili już powoli kończymy, omówiliśmy wszystkie części.

Czy są jakieś pytania ze strony senatorów?

(Głos z sali: Nie ma.)

Nie ma.

W takim razie, proszę państwa, omówiliśmy wszystkie części, które nas dotyczą, omówiliśmy, że tak powiem, budżet w całości. Bardzo wiele było pytań, bardzo wiele odpowiedzi, dużo dyskusji.

Jutrzejszy dzień to będzie etap, gdy będziemy przyjmowali ewentualne poprawki zgłoszone przez senatorów. Dlatego mam też taką prośbę, żeby tutaj… To jest prośba do senatorów członków komisji, lecz także innych senatorów, którzy chcieliby zgłosić na tym etapie pracy… To nie wykluczy oczywiście zgłaszania poprawek na posiedzeniu plenarnym. Nie chcielibyśmy jutro rozpatrywać poprawek takich indywidualnych, dotyczących np. finansowania poszczególnych inwestycji. Uważam, że to można by zrobić na posiedzeniu plenarnym, takie poprawki. Ale te zasadnicze, główne poprawki proponujemy, aby przegłosować na jutrzejszym posiedzeniu komisji.

Czy byłaby zgoda ze strony senatorów na takie działanie?

Widzę, że jest. Senatorowie zdalni też nie protestują.

Dlatego też proszę wszystkich tych, którzy mają wspomnianego typu poprawki, także ewentualnie pana ministra… Jeżeli są jakieś tego typu propozycje poprawek, to prosilibyśmy, żeby jutro rano, możliwie wcześnie, dotarły do Biura Legislacyjnego, tak żebyśmy mogli je przejrzeć, przedyskutować, omówić i na tym posiedzeniu, drugim posiedzeniu, które będzie w dniu jutrzejszym, nie rozwodzić się specjalnie nad dyskusjami.

(Głos z sali: Ale one mogą być zgłoszone…)

Mogą być zgłoszone oczywiście na każdym etapie, to my wiemy. Jak będą zgłoszone, to będziemy działali. A jeżeli zostaną przyniesione do pracy dla legislatorów wcześniej, to już będziemy po prostu wiedzieli, nad czym pracujemy. Żeby było z wyprzedzeniem. Zawsze to dla panów jest lepiej, niż później w pośpiechu to robić.

Czyli o godzinie 13.00 będzie… Zbierzemy informacje od poszczególnych…

(Głos z sali: 13.30.)

O 13.30. Zbierzemy informacje od poszczególnych komisji, będziemy otrzymywali sprawozdania.

I teraz jeszcze formalne pytanie, czy formalnie powinniśmy przyjąć tę informację w formie jakiejś uchwały? Czy wnosimy uwagi? Nie, w całości będziemy robili…

Czyli skoro jest to wszystko… Czy są jakieś pytania ze strony senatorów?

I jeszcze dla o członków komisji… Ale to już informacja, że tak powiem, troszeczkę innego rodzaju. Chcę poinformować panów – bo członkami naszej komisji są panowie – że zostaliśmy zaproszeni przez Europejski Trybunał Obrachunkowy, żeby pojechać do nich z takim wyjazdem studyjnym, do Luksemburga. I ten wyjazd wstępnie jest proponowany na dni 19–22 marca br. to jest od niedzieli do środy. I bardzo proszę o informację, kto z członków naszej komisji chciałby uczestniczyć w tym wyjeździe. Jak będziemy wiedzieli, jaka jest liczba osób, to będziemy wtedy dopasowywali do możliwości trybunału obrachunkowego, ponieważ oni tam nas… Nie wiem, czy oni będą pokrywali wszystkie koszty, czy my będziemy, jako Senat, to już jest inna kwestia. Ale zaproszenie jest dla nas. Nie dla całej komisji, ale dla tych, którzy chcą. Wstępnie mówią, że 4 osoby, ale wydaje mi się, że dopasujemy to do takiej liczby, żeby to pasowało tym, którzy będą chcieli pojechać.

To wszystko. Zamykam posiedzenie komisji.

Dziękuję bardzo panu ministrowi, pani dyrektor, paniom dyrektor, wszystkim gościom, którzy dotarli na nasze posiedzenie.

Zamykam teraz posiedzenie komisji.

(Koniec posiedzenia o godzinie 17 minut 41)