Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu (80.)

w dniu 5 stycznia 2023 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 25 – Kultura Fizyczna; 27 – Informatyzacja; 28 – Szkolnictwo Wyższe i Nauka; 30 – Oświata i Wychowanie; 67 – Polska Akademia Nauk; 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, 90 – Akademia Kopernikańska, a także plany finansowe: Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Narodowego Centrum Nauki, Centralnego Ośrodka Sportu, Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, Funduszu Zajęć Sportowych dla Uczniów, Funduszu Cyberbezpieczeństwa, Polskiej Agencji Antydopingowej, Polskiego Laboratorium Antydopingowego, Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, Centrum Łukasiewicz, Akademii Kopernikańskiej (druk senacki nr 890, druki sejmowe nr 2653, 2831 i 2831-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 11 minut 01)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Kazimierz Wiatr)

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Dzień dobry. Witam państwa.

Otwieram osiemdziesiąte posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej poświęcone rozpatrzeniu ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania naszej komisji; druk senacki nr 890.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 25 – Kultura Fizyczna; 27 – Informatyzacja; 28 – Szkolnictwo Wyższe i Nauka; 30 – Oświata i Wychowanie; 67 – Polska Akademia Nauk; 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, 90 – Akademia Kopernikańska, a także plany finansowe: Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Narodowego Centrum Nauki, Centralnego Ośrodka Sportu, Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, Funduszu Zajęć Sportowych dla Uczniów, Funduszu Cyberbezpieczeństwa, Polskiej Agencji Antydopingowej, Polskiego Laboratorium Antydopingowego, Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, Centrum Łukasiewicz, Akademii Kopernikańskiej (druk senacki nr 890, druki sejmowe nr 2653, 2831 i 2831-A)

Plan jest taki, ażebyśmy w godzinach od 11.00 do 11.30 rozpatrzyli część 25 „Kultura fizyczna”, od 11.30 do 12.15 – część 30 „Oświata i wychowanie”, od 12.15 do 13.00 – część 28 „Szkolnictwo wyższe i nauka”. To dawniej były 2 oddzielne części budżetowe, ale od 2019 r. jest jedna. Część 67 „Polska Akademia Nauk”, część 90 „Akademia Kopernikańska” – nowa pozycja – i część 27 „Informatyzacja” rozpatrzylibyśmy w czasie od godziny 13.00 do godziny 13.15.

Witam panie i panów senatorów obecnych na sali, a także, jak widzimy na ekranach, obecnych zdalnie. Witam naszych gości, w szczególności witam panią Edytę Prawicę z Ministerstwa Finansów, naczelnika wydziału w Departamencie Finansowania Sfery Gospodarczej. Liczymy tutaj na wsparcie, bo oczywiście starsi senatorowie mniej więcej wiedzą, jak budżet państwa się proceduje i wygląda, ale zawsze pojawiają się tu różne sprawy, dlatego prosilibyśmy o wsparcie, w szczególności przy zgłaszanych poprawkach, ewentualnie wyjaśnieniach. Jest też Pani Renata Siedlec z Ministerstwa Finansów, naczelnik w Departamencie Instytucji Płatniczej. Witam przedstawicieli Ministerstwa Sportu i Turystyki na czele z panem ministrem Arkadiuszem Czartoryskim, sekretarzem stanu. Witamy, Panie Ministrze. Jest pani Monika Jakóbczyk, dyrektor Departamentu Ekonomiczno-Finansowego w Ministerstwie Sportu i Turystyki, pan Piotr Gałązka, dyrektor Departamentu Prawnego w Ministerstwie Sportu i Turystyki i pan Kamil Ancygier, zastępca dyrektora Departamentu Igrzysk Europejskich 2023. Co do igrzysk, to była, jak pamiętamy, ustawa specjalna. Ministerstwo Sportu i Turystyki reprezentują też pani Marta Szulińska, zastępca dyrektora Departamentu Sportu dla Wszystkich, pani Ewa Kacalińska, naczelnik Wydziału Inwestycji Regionalnych w Departamencie Infrastruktury Sportowej oraz pani Renata Dutkiewicz-Wiśniewska, koordynator Zespołu ds. finansowych w Departamencie Sportu Wyczynowego. Witamy panią legislator Renatę Bronowską, witamy serdecznie Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. Jeszcze z Ministerstwa Finansów jest pani Lidia Rabiej, naczelnik wydziału, Małgorzata Halicka, radca, a także Tomasz Rabiej, naczelnik wydziału. Witamy. No i witamy też senatorów, gości, którzy zaszczycili nas swoją obecnością.

Proszę państwa, mamy tego czasu nie za dużo, dlatego prosiłbym pana ministra o przedstawienie części 25 w sposób zwarty. Potem będą pytania państwa senatorów, potem ewentualnie, jeśli będą zgłaszane poprawki, będziemy nad nimi głosować.

A głosowanie nad ustawą w całości będzie na końcu – tak, Pani Legislator? Czy tylko nad poprawkami?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska:

Panie Senatorze, jeżeli zostaną zgłoszone wnioski legislacyjne, jakieś propozycje poprawek, to proponowałabym pod koniec głosować nad poszczególnymi…

(Przewodniczący Kazimierz Wiatr: Wszystkimi poprawkami.)

Tak, nad poszczególnymi poprawkami.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Ja o tyle się boję, że możemy mieć jakieś pytania do właściwych ministrów i dlatego wolałbym głosować nad poprawkami po każdej części. Tak zawsze robiliśmy. Moje pytanie dotyczyło jednak tego, czy jest potrzeba głosowania nad ustawą w całości wraz z poprawkami.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska:

Nie ma potrzeby, dlatego że tutaj komisja po prostu przedstawia swoją opinię.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Tak jest, my ją przedstawiamy komisji finansów. Posiedzenie komisji będzie o godzinie 15.00, o ile dobrze wiem.

(Głos z sali: O 14.30.)

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska: Chyba nawet później.)

O 14.30, w sali nr 217.

(Głos z sali: Tak.)

Czyli mamy mało czasu na opracowanie… No, ale będziemy decydować.

Panie Ministrze, przepraszam za te proceduralne sprawy, ale, tak jak mówiłem, chciałbym, żebyśmy ewentualne poprawki dotyczące sportu zgłosili teraz. Wiemy, że sport jest ważny, wiemy, że to finansowanie sportu w ostatnich latach istotnie wzrosło. Bardzo prosimy o przedstawienie tej części budżetu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Arkadiusz Czartoryski:

Dziękuję bardzo.

Serdecznie państwa witam.

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowne Panie i Panowie Senatorowie! Wysoka Komisjo!

Bardzo miło mi jest gościć u państwa w tej formule. Jesteśmy, jak tu się zorientowałem, pierwszy raz, bo po powstaniu ponownie samodzielnego Ministerstwa Sportu i Turystyki.

Szanowni Państwo, w projekcie ustawy budżetowej na rok 2023 na realizację zadań w obszarze kultury fizycznej zabezpieczono łączne nakłady w wysokości 3 miliardów 462 milionów zł. Tutaj stosunkowo niedawno mieliśmy poprawkę budżetową: 79 milionów z przeznaczeniem na inwestycje nieodzowne dla organizacji igrzysk europejskich, które będziemy organizowali w czerwcu na południu Polski. Tak że mamy 3 miliardy 462 miliony 911 tysięcy zł. Z ogromną satysfakcją chciałbym powiedzieć, że środki te są ponaddwukrotnie wyższe od ujętych w ustawie budżetowej na rok 2022 oraz 3,5-krotnie większe z przeznaczeniem na sport i turystykę oczywiście, łącznie 3,5-krotnie większe niż w roku 2015.

Większość środków zabezpieczonych w ustawie budżetowej na 2023 r. w obszarze kultury fizycznej stanowią wydatki budżetowe ujęte w części 25, czyli „Kultura fizyczna”. To jest ta część, która obejmuje środki oczywiście bez funduszy celowych. Czyli część 25 „Kultura fizyczna”. Tu mamy 1 miliard 801 milionów 651 tysięcy zł. Wydatki te stanowią, proszę państwa, 621% w odniesieniu do ustawy budżetowej w roku 2015. Powtórzę: 621%. Tak że wzrost jest zdecydowanie wyraźny. 621% tego wzrostu wynika ze zrozumienia sytuacji, w jakiej się znajdujemy. Przypomnę, że powstało też wiele dokumentów naukowych, zwłaszcza w Akademii Wychowania Fizycznego, i świat nauki wspiera ministerstwo sportu. Myślę tu o czasach wychodzenia z pandemii. Tak więc te nakłady są niezwykle istotne.

Szanowni Państwo, w rezerwie celowej w poz. 57 „Środki na wsparcie przygotowań III Igrzysk Europejskich w 2023 r.” zabezpieczono kwotę 216 milionów zł z przeznaczeniem na dofinansowanie inwestycji sportowych. Tak jak wspomniałem, pierwotna kwota to było 137 milionów, ale mieliśmy poprawkę, 79 milionów, stąd jest 216 milionów zł. Monitorujemy na bieżąco te inwestycje. Wszystko wskazuje na to, że z końcem maja będziemy przygotowani na igrzyska europejskie, czyli w tym roku w Europie największą imprezę sportową – sporo ponad 2 tysiące sportowców. To będzie przede wszystkim w Krakowie, Katowicach, Rzeszowie, Zakopanem, Chorzowie, Wrocławiu i innych miastach na południu Polski.

Teraz chciałbym powiedzieć o Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej. Na koszty realizacji zadań w ramach Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, czyli tych kwot, na które składają się gry losowe, ale też np. opłaty za cukier sprzedawany w napojach – przypomnę, kilka lat temu przyjmowaliśmy ustawę – przeznaczona jest już kwota, proszę państwa, 1 miliard 420 milionów zł. Te środki będą przeznaczone na inwestycje w sporcie, na sport dzieci, na zdrowie, na SKS-y i na sport niepełnosprawnych. Trudno to porównać z 2015 r., ponieważ wówczas takie środki w ogóle nie istniały. Na koszty realizacji zadań w ramach funduszu takich jak zajęcia sportowe dla uczniów zabezpieczono kwotę 25 milionów zł. To przede wszystkim programy „Umiem pływać”, programy korekcyjne, które są potrzebne naszym dzieciom i młodzieży.

W ramach łącznych środków zabezpieczonych w 2023 r. aż 1 miliard 517 milionów zł zaplanowano na inwestycje w infrastrukturę sportową, co stanowi, Szanowni Państwo, 262% planu ustawy budżetowej na 2022 r., o 940 milionów więcej, a jednocześnie jest to kwota niemal 4-krotnie wyższa niż w roku 2015. Jeszcze raz chcę to podkreślić: na inwestycje w infrastrukturę przeznaczono 4-krotnie więcej niż w roku 2015. W ramach wydatków inwestycyjnych zaplanowanych na 2023 r. kwotę 800 milionów zł przeznaczono dla jednostek samorządu terytorialnego na program budowy hal sportowych o lekkiej konstrukcji. Wspominam o tym dlatego, że jest to nowy program ministerstwa, który wcześniej nie istniał, dedykowany jest do małych miejscowości, do niewielkich ośrodków, w tym niewielkich ośrodków wiejskich i miejskich.

Szanowni Państwo, zdecydowany wzrost wydatków przewidziano również na dotacje w obszarze sportu wyczynowego, na który zaplanowano 619 milionów zł, to jest o 114 milionów zł więcej niż w 2022 r. i o 298 milionów zł więcej niż w 2015 r. Oznacza to przede wszystkim zwiększenie nakładów na przygotowania do igrzysk olimpijskich oraz przygotowanie i udział w mistrzostwach świata i Europy w sportach olimpijskich, jak również zwiększone środki na realizację pozostałych programów w zakresie sportu wyczynowego, w tym młodzieżowego, oraz wspieranie promocji sportu. Na dotacje w obszarze sportu powszechnego zaplanowano kwotę 471 milionów zł, o 71 milionów więcej niż w 2022 r. i o 370 milionów więcej niż w 2015 r. Zatem ze 100 milionów do 471 milionów zł wzrosły nakłady między 2015 r. a 2023 r. na sport powszechny, czyli te wszystkie projekty sportowe, które są przeznaczone i dedykowane dla każdego.

Wysoka Komisjo, są to środki przeznaczone na realizację programów adresowanych do dzieci, młodzieży, różnych grup społecznych i środowiskowych, w tym programów cieszących się ogromnym zainteresowaniem, jak „Sportowe wakacje”, program „Klub”, program „Szkolny klub sportowy” oraz wspieranie imprez sportowych dla dzieci i młodzieży.

Na sport osób z niepełnosprawnościami zabezpieczone zostały dotacje w kwocie 84 milionów zł, co stanowi wzrost 150% w stosunku do 2022 r. i 244% w odniesieniu do roku 2015. Tym samym zdecydowanie wzrosną środki na wsparcie przygotowań i udział w igrzyskach paraolimpijskich, igrzyskach głuchych, mistrzostwach świata i Europy oraz upowszechnianie sportu osób niepełnosprawnych.

Teraz chciałbym powiedzieć dwa zdania na temat dotacji celowej dla Centralnego Ośrodka Sportu na tworzenie warunków dla szkolenia sportowego prowadzonego przez polskie związki sportowe i inne podmioty działające w zakresie kultury fizycznej poprzez bieżące utrzymanie i zarządzanie obiektami sportowymi. Centralny Ośrodek Sportu w 2023 r. otrzyma kwotę 54 milionów zł, ponad 50% więcej niż w 2022 r. Dotacja podmiotowa dla Polskiej Agencji Antydopingowej to jest 8 milionów 800 tysięcy zł i to jest 11% więcej niż w 2022 r. Oprócz zabezpieczenia zwiększonych nakładów na zadania kontynuowane zapewnione zostały środki również na inne przedsięwzięcia, m.in. w zakresie igrzysk europejskich – już o tym mówiłem – inwestycji sportowych oraz kosztów związanych z wydatkami na inwestycje w samorządach.

Szanowni Państwo, dziękuję, jestem gotowy do odpowiedzi na wszystkie pytania, które by padły ze strony państwa, również gotowi są moi współpracownicy, którzy są tu z ministerstwa sportu. Jesteśmy przygotowani na państwa pytania. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję panu ministrowi.

Szanowni Państwo, sport – ważna sprawa. Nie tak dawno mieliśmy wyjazdowe posiedzenie komisji poświęcone tej tematyce. Oglądaliśmy infrastrukturę. Tutaj te liczby, które pan minister przytacza, są takie dość imponujące. Ja pamiętam, kiedy wydatki na sport były bardzo, bardzo małe, to było bardzo, bardzo dawno. Trzeba tu zwrócić uwagę, że ten wzrost – tutaj mamy w tabeli to pokazane – rok do roku to jest 200%, a w ogóle, co było przytaczane, 3,5 raza większy w stosunku do 2015 r. Jednak trzeba mieć świadomość, że generalnie są to kwoty relatywnie niższe niż w innych pozycjach budżetowych, którymi będziemy się dzisiaj zajmować. W porównaniu do oświaty, która będzie omawiana w następnym punkcie, budżet jest 20-krotnie mniejszy. Tam jest 70 miliardów, tu jest 3,5… Wzrost w oświacie o 10%. To jest 2 razy tyle, co cały budżet sportu. Prawda? No więc trzeba mieć świadomość tej skali. To tak z jednej strony.

Z drugiej strony to bardzo, bardzo cieszy, że ten wzrost jest, tym bardziej, że liczymy na to… Tutaj zabrzmiało to skromnie, ale ważne jest, żeby dzięki tym środkom, niezależnie od wspierania sportu wyczynowego, budować infrastrukturę sportową, która będzie dostępna także dla amatorów. A przede wszystkim, z punktu widzenia naszej komisji, która jest komisją edukacji i wychowania, ważne jest, żeby wspierać ten sport powszechny tam, gdzie jest duża liczba młodzieży, która się rozwija i fizycznie, i emocjonalnie, i ćwiczy swój charakter. To są bardzo, bardzo ważne rzeczy, dlatego cieszymy się, że ten budżet wzrasta.

Tu oczywiście patrzyłem na te tabelki, więc jeśli chodzi o sport powszechny, to w stosunku do 2015 r. środki wzrosły 4,6 raza, sport wyczynowy – 1,9 raza, niepełnosprawni – 2,4 raza, infrastruktura – 3,9 raza. No więc widać, że jeśli chodzi o sport powszechny, wzrost jest duży. Mieliśmy też okazję zapoznawać się z różnymi programami wspierającymi te grupy, grupy amatorskie, udostępniania im infrastruktury, ale także opłacania pewnych zadań związanych z opiekunami, trenerami. Bardzo to wszystko jest ważne.

Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos?

Pan senator Seweryński. Bardzo proszę.

Senator Michał Seweryński:

Nie wiem, czy mnie słychać, ale myślę, że to wystarczy.

Chciałbym zapytać: czy te pieniądze, które są przeznaczone na sport dla osób niepełnosprawnych – wiadomo, że on teraz wyraźnie się rozwija – są wyznaczone w jakimś specjalnym, osobnym punkcie, czy też wynikają z jakiegoś szerszego pojęcia, są ujęte gdzieś, skąd ewentualnie można brać pieniądze na ten sport?

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję.

Czy są inne pytania?

Bardzo proszę, Pani Senator.

Senator Ewa Matecka:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Mam pytanie związane z bardzo ważnym filarem wspierania sportu uczniów, a mianowicie z Funduszem Zajęć Sportowych dla Uczniów. Środki tego funduszu to są wpływy z opłat w wysokości 10% podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wnoszonych na rachunek tego funduszu, a wpłacanych przez podmioty świadczące usługę polegającą na reklamie napojów alkoholowych. Z tego, co mówią dane statystyczne, wynika, że już w 2020 r., od stycznia do września, wydatki reklamowe producentów piwa na poszczególne media wynosiły 551 milionów zł. A to jeszcze nie jest koniec roku. 551 milionów – od stycznia do września 2020 r. Była zmiana do tej ustawy, która miała egzekwować lepszą ściągalność tego podatku poprzez mechanizm wpłacania opłat nie oddzielnie na ten fundusz, tylko poprzez urzędy skarbowe. Jakoś nie obserwuję adekwatnych do wysokości podatków i środków przeznaczanych na reklamy piwa w poszczególnych mediach środków, które są zapisywane w budżecie na ten fundusz. Mało tego, w 2018 r. ten fundusz dysponował 28 milionami zł, w 2019 r. również, w 2021 r. – 21 milionami zł, w 2022 r. – 25 milionami i również 25 milionów planuje się na 2023 r. W związku z tym pytam: czy państwo znają wysokość wpływów z tego podatku na ten fundusz i jak można wytłumaczyć tę różnicę? Bo z wszystkich obliczeń wynika, że na ten fundusz powinno wpłynąć ok. 70 milionów zł przez cały rok. W związku z tym taka kwota powinna być przeznaczana na Fundusz Zajęć Sportowych dla Uczniów. Tymczasem w planie na 2023 r. jest zaledwie 25 milionów zł. Czy jesteśmy w stanie uzyskać odpowiedź na pytanie, skąd taka różnica? Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję.

Czy są inne pytania? Czy zdalnie ktoś chciałby zabrać głos?

Panie Ministrze, 2 pytania. Bardzo prosimy.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Arkadiusz Czartoryski:

Jeżeli chodzi o to drugie pytanie, to bardzo bym prosił panią Monikę Jakóbczyk, dyrektor departamentu finansów, o zabranie głosu.

Tylko ja muszę przełożyć chyba swój mikrofon. Albo może pan dyrektor przełoży… Z tamtego pani skorzysta, tak?

Dyrektor Departamentu Ekonomiczno-Finansowego w Ministerstwie Sportu i Turystyki Monika Jakóbczyk:

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Jeżeli chodzi o wpływy z tytułu opłaty za reklamę będącą reklamą napojów alkoholowych, to tak jak pani senator tutaj przybliżyła, jest to 10% podstawy opodatkowania od tej usługi. Na 2022 r. zaplanowaliśmy te wpływy na poziomie 17,5 miliona. Wstępne wykonanie pokazuje, że będą to wpływy wyższe, to będzie ok. 23 milionów 700 tysięcy zł. Bo tak jak pani senator zauważyła, rzeczywiście była zmiana ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi i teraz rzeczywiście jest tak, że w ślad za deklaracją przekazywaną do urzędu skarbowego przekazywane są też wpływy. Urzędy skarbowe mają narzędzia ku temu, żeby w tym obszarze prowadzić niezbędne działania, co do wywiązywania się z obowiązków nałożonych tą ustawą. Na 2023 r. zaplanowaliśmy o 1 milion więcej, czyli 18,5 miliona zł. Kiedy planujemy wpływy z tytułu opłat, to musimy zachować daleko idącą ostrożność, ponieważ jeżeli zaplanujemy zbyt wysokie wpływy, to może się okazać, że na początku roku nie będziemy mieli z czego sfinansować zawartych umów. Wykonanie lat poprzednich, dla przykładu wynoszące w 2020 r. – 18 milionów, w 2019 r. – 19 milionów, pokazuje, że gdybyśmy zaplanowali wyższe przychody, mogłoby się okazać… No, umowy zawieramy i finansujemy od początku roku budżetowego, a wpływy są realizowane sukcesywnie, w trakcie roku.

Jeżeli chodzi o samą wysokość wpływów, to ona wynika ze składanych do urzędu skarbowego deklaracji. Sam przelicznik, czyli stawka za reklamę razy liczba minut transmisji reklamy, nie jest jak gdyby wprost wymierny, jeżeli chodzi o wpływy, bo wpływy wynikają ze składanych deklaracji. Podmioty uzyskują też różne upusty od reklam i my nie jesteśmy w posiadaniu takich danych, ile w danym roku budżetowym… Kiedy planujemy budżet latem danego roku na rok przyszły, nie jesteśmy w posiadaniu danych, ile przedmiotów w kolejnym roku budżetowym się pojawi, na jaką kwotę, jakie reklamy one będą kupować i jakie z tego tytułu zapłaty czynić, no i ile będzie wtedy wynosić 10% od tych usług. No więc wartość podstawy opodatkowania wynika dopiero ze złożonych deklaracji. Dlatego my musimy planować na podstawie wykonania lat ubiegłych. Jednak te środki oczywiście nigdy nie przepadają. Bo, tak jak pani senator zauważyła, na przyszły rok zaplanowaliśmy koszty na 25 milionów, ale przychody na 19 milionów, więc my cały czas wykorzystujemy niewykorzystane środki z okresów poprzednich. Jeżeli więc w tym roku wykonało nam się tych wpływów więcej, niż planowaliśmy, to w kolejnym roku, planując budżet na rok kolejny, znowu te środki wykorzystujemy, oczywiście na zadania funduszu, czyli na zajęcia sportowe dla uczniów.

Czy wolno mi jeszcze odpowiedzieć na pierwsze pytanie?

(Głos z sali: Jeśli mogłabym…)

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Ale może nich pani skończy.

Proszę, kolejne… Tak.

Dyrektor Departamentu Ekonomiczno-Finansowego w Ministerstwie Sportu i Turystyki Monika Jakóbczyk:

Było jeszcze pytanie pana senatora w zakresie sportu osób niepełnosprawnych. Jeśli chodzi o sport osób niepełnosprawnych, to środki na ten cel w zakresie 84 milionów zaplanowane są w części budżetowej 25. Kwota 19 milionów zł to są środki w obszarze sportu wyczynowego, głównie stypendia sportowe, a pozostałe 65 milionów zł to są środki wyodrębnione jako oddzielna pozycja w Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej. Oczywiście w zakresie sportu osób niepełnosprawnych są dedykowane specjalne programy. Dziękuję uprzejmie.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Dziękuję bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Arkadiusz Czartoryski:

Słowo uzupełnienia, jeżeli chodzi o pytanie pana profesora. Chcę jeszcze powiedzieć, że jak już przed chwileczką pani dyrektor powiedziała, te środki dla osób niepełnosprawnych podzielone są na 3 części. Jeżeli chodzi o sport dla niepełnosprawnych, powszechny sport, to każde stowarzyszenie osób niepełnosprawnych może starać się o środki. Są obozy sportowe, imprezy sportowe, zajęcia sportowe, korekcyjne, promocja sportu osób niepełnosprawnych. W 2022 r. na te programy było zaplanowane 25 milionów zł, w 2023 r. jest 30 milionów zł. Czyli mamy tu wydatny wzrost, tych stowarzyszeń przybywa. Bardzo istotnym elementem wsparcia sportu osób niepełnosprawnych jest sport wyczynowy, na który środki wzrastają, z 10 milionów zł do 19 milionów zł. I tutaj mamy przede wszystkim dofinansowanie przygotowań do igrzysk paraolimpijskich i igrzysk głuchych. To jest taka ciekawa rzecz, że odrębnie odbywają się igrzyska paraolimpijskie, na których odnosimy sporo sukcesów, i odrębnie funkcjonują igrzyska głuchych. Chciałbym powiedzieć, że w 2022 r. letnie igrzyska głuchych to był absolutny, gigantyczny sukces polskiej reprezentacji. Tak że te środki, które przeznaczyliśmy, wielokrotnie się zwróciły. Polscy sportowcy na igrzyskach głuchych zdobyli 42 medale, i to jest więcej niż między rokiem 1985 a 2017 łącznie. Tak że te środki nie zostały zmarnowane, a wręcz przeciwnie, bardzo szybko i bardzo dobrze zwracają się nakłady na sport niepełnosprawnych. Oczywiście mamy jeszcze tę kwotę – też pani dyrektor o tym mówiła – 30 milionów zł, która jest finansowana z funduszy. Przypomnę, że kilka lat temu przyjęliśmy ustawę o opłatach za cukier w napojach gazowanych, a teraz te środki bardzo dobrze funkcjonują, bo te wpływy są wykorzystywane na sport, w tym również sport niepełnosprawnych. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

Pani senator chciała dopytać.

Bardzo proszę.

Senator Ewa Matecka:

Tak. Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

To wobec tego uprzejmie poproszę o pisemną informację na temat wysokości wpływu z opłat, wysokości tych 10% za rok 2019, 2020 i 2021. Jeżeli mogę prosić, to w takim trybie pilnym, jeszcze przed debatą budżetową. Dziękuję panu uprzejmie. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję.

Tu jest rzeczywiście rozbieżność, bo pani senator mówiła o szacunkowych wpływach na poziomie 70 milionów, a pan minister… pani dyrektor – o 23,5 miliona. No więc prosiłbym do listy adresatów też mnie dopisać, bo to będzie ciekawe.

Proszę państwa, rozumiem, że do części budżetowej dotyczącej sportu nie ma poprawek. Ja myślę, że powinniśmy jednak wyrazić opinię w głosowaniu tej części budżetowej. Mamy kworum na sali. Nie wiem, czy zdalnie osoby są też gotowe…

No więc kto jest za przyjęciem tej części budżetowej? Prosiłbym o podniesienie ręki. (4)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (4)

A czy zdalnie osoby głosowały? Nie głosowały – tak?

(Głos z sali: 2 osoby…)

Tak… I jaki wynik?

Bardzo dziękuję.

Panie Ministrze, bardzo dziękujemy. Życzymy powodzenia w nowym roku.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Arkadiusz Czartoryski: Dziękuję serdecznie. Dziękuję uprzejmie.)

I żeby te środki były dobrze wydane. Wszystkiego dobrego. Dziękuję bardzo.

Szanowni Państwo, jest godzina 11.29, więc za minutę przystąpimy do części budżetowej związanej z oświatą i wychowaniem. Nie wiem, czy przedstawiciele ministerstwa będą osobiście, czy zdalnie, bo widzę, że wyświetla się na ekranie nazwa ministerstwa edukacji.

Czy mogę prosić o informację, jak jest z ministerstwem edukacji?

(Rozmowy na sali)

Jest ktoś z ministerstwa edukacji?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

O, dobrze.

Czy Ministerstwo Edukacji i Nauki w sprawie budżetu oświaty będzie zdalnie uczestniczyło? Mamy już godzinę 11.30…

(Głos z sali: Dzień dobry. Przepraszamy. Z tej strony Ministerstwo Edukacji i Nauki. Pan minister już schodzi i będzie za minutę, dwie.)

Dobrze. Czekamy, czekamy.

W międzyczasie powitam gościa. Domyślam się, że szczególnie do tej części budżetowej, odniesie się pani Urszula Woźniak, członek Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego. Witamy panią na naszym posiedzeniu. Przyzwyczailiśmy się, że zawsze przychodził pan wiceprezes, ale widocznie… z jakichś powodów nastąpiła zmiana.

(Rozmowy na sali)

Witamy pana ministra. Pan Dariusz Piontkowski, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki. Rozumiem, że pana ministra wspierają też inne osoby, ale nie wiemy jeszcze za bardzo kto.

Panie Ministrze, przystępujemy do pozyskania opinii Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej dotyczącej wydatków budżetu państwa w części 30 „Oświata i wychowanie”, a także innych środków zawartych w tej ustawie, a związanych z oświatą w Polsce.

Panie Ministrze, oddaję głos. Bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski:

W ustawie budżetowej na rok 2023 zaplanowano wydatki na oświatę i wychowanie oraz edukacyjną opiekę zachowawczą w łącznej kwocie ponad 70 miliardów 522 milionów, co oznacza wzrost o mniej więcej 13,3% w stosunku do środków zaplanowanych w ustawie budżetowej na rok 2022. Zdecydowanie największą część środków w ramach części 30 przeznaczono na część oświatową subwencji ogólnej, która będzie wynosiła, według projektu ustawy, 64 miliardy 432 miliony zł. Jest to wzrost o ponad 20,8% w stosunku do planu ustawy budżetowej na rok 2022. Ten wzrost wynosi ponad 11 miliardów zł. Wydatki na zadania oświatowe ujmowane są także w budżetach właściwych ministrów i wojewodów. Tu również nastąpił wzrost o 20,8% w stosunku do planu na rok 2022.

W ramach rezerw celowych budżetu państwa w poz. 11, 26, 29 oraz 52 zaplanowano łącznie kwotę ponad 2 miliardów 808 milionów zł. Z tego w rezerwie 11 są stypendia prezesa Rady Ministrów, i to jest kwota 14,5 miliona zł, w rezerwie celowej 26 – środki na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży, zapewnienie uczniom objętym obowiązkiem szkolnym dostępu do bezpłatnych podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, realizację rządowego programu „Aktywna tablica” oraz Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa, priorytet trzeci, a także inne programy, w łącznej kwocie ponad 908 milionów zł. Rezerwa celowa 29 „Podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach oświatowych prowadzone przez organy administracji rządowej” – tutaj jest łącznie 137 milionów 300 tysięcy zł. Przypomnę, że ten wzrost wynagrodzeń nauczycieli od stycznia jest zakładany na poziomie 7,8% i odpowiednia kwota znajduje się także w tej zwiększonej subwencji oświatowej. Rezerwa 52 „Zwiększenie dostępności wychowania przedszkolnego” to nieco zwiększona kwota w stosunku do poprzedniego roku, to jest – przypomnę – dotacja dla samorządów na prowadzenie przedszkoli. Łącznie zaplanowano tu 1 miliard 749 milionów zł.

W części 30 „Oświata i wychowanie” dochody budżetu są bardzo niewielkie, wynoszą nieco ponad 8 milionów zł. Są o 17% wyższe niż dochody planowane w roku 2022.

Wydatki w tej części to łącznie ponad 606 milionów zł, wzrost o ponad 24%. Ponadto w części 30 zaplanowano wydatki pochodzące z budżetu środków europejskich w wysokości ponad 168 milionów zł.

W części 85 „Budżety wojewodów” dochody budżetu państwa zaplanowano w kwocie ponad 800 tysięcy zł. Wydatki w budżetach 16 wojewodów w dziale 801 „Oświata i wychowanie” oraz w dziale 854 „Edukacyjna opieka wychowawcza” zaplanowano łącznie w wysokości ponad 352 milionów zł. Łączna kwota planowanych wydatków bieżących w budżetach wojewodów wynosi 352 miliony zł. Na wydatki majątkowe w budżetach wojewodów zaplanowano jedynie 415 tysięcy zł.

I to tyle na wstępie, jeśli chodzi o oświatę i wychowanie oraz edukacyjną opiekę wychowawczą. Jeżeli będą jakieś pytania, postaram się oczywiście odpowiedzieć.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję panu ministrowi za zwarte przedstawienie tej części budżetu.

Bardzo proszę panie i panów senatorów o pytania.

(Senator Joanna Sekuła: Mogę, Panie Przewodniczący?)

Bardzo proszę, pani senator Sekuła.

Senator Joanna Sekuła:

Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.

Panie Ministrze, chciałabym zapytać o taką informację, która jest w tabeli dostarczonej nam jako materiał na dzisiejsze posiedzenie komisji i obrazuje nam ogólne dane dotyczące procentowego udziału wydatków na oświatę w budżecie państwa. Pomimo znacznego wzrostu kwoty udział tych wydatków w budżecie spadł. Bardzo proszę o krótkie wyjaśnienie.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski:

To jest czysto procentowe przedstawienie. To wynika przede wszystkim z tego, że bardzo wzrosły wydatki w innych dziedzinach, zwłaszcza w dziedzinie obronności, tam jest zdecydowanie wyższa kwota. Dlatego chociaż wydatki w dziedzinie oświaty rosną o ponad 20% w stosunku do roku 2022, to w stosunku do całego budżetu rzeczywiście jest niewielki spadek.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Tak, bardzo dziękuję panu ministrowi.

Proszę państwa, to jest niestety ciągły dylemat. Ja muszę powiedzieć, że ja przez wiele lat śledziłem w szczególności wydatki na naukę i szkolnictwo wyższe właśnie z takiego punktu widzenia, tak, jak to pani senator Sekuła przedstawiła. To jest rzeczywiście problem, bo z jednej strony z punktu widzenia osób zainteresowanych, pracujących w tych jednostkach czy w inny sposób uczestniczących w ich aktywności liczą się konkretne kwoty, ale z drugiej strony porównujemy się do innych krajów właśnie procentami budżetu czy procentami PKB – różne są te podejścia. Tutaj ten element, o którym pan minister powiedział, w szczególności, jeśli chodzi o ogromny wzrost wydatków na obronność, to jest to rzeczywiście okoliczność istotna. Poza tym, no, to jest właśnie problem, że nie da się… Bo gdybyśmy chcieli tak indeksować wszystkie pozycje budżetu, o tę samą kwotę procentową… No, to jest problem. Z innej strony, to, która część budżetu rośnie szybciej, to też jak gdyby pokazuje pewne priorytety albo potrzeby. No i to są dylematy, to są dylematy. My właśnie ich dotykamy i o tym decydujemy, wyrażamy dzisiaj o tym opinię.

Ja muszę powiedzieć, że przed naszym posiedzeniem w szczególności przyglądałem się temu, jakie są w tym zakresie zapisy w konstytucji. Otóż wyraźnie jest napisane, że odpowiedzialność rządu w zakresie budżetu jest wyjątkowa. To jest taka ustawa… taka sytuacja, w której rząd ma dużo do powiedzenia. Jednak my oczywiście mamy prawo zgłaszać poprawki i pytać o pewne rzeczy.

Bardzo proszę, Pani Senator.

Senator Agnieszka Kołacz-Leszczyńska:

Panie Przewodniczący, ja myślę, że te wszystkie wątpliwości, które nosimy w sobie, wybrzmią podczas posiedzenia plenarnego. Jednak ta myśl, którą pan przewodniczący przed chwileczką wygłosił, troska oczywiście o czas, w którym się znajdujemy, byłaby uzasadniona, gdyby nie to, Panie Przewodniczący, że… Z jednej strony oczywiście myślimy o tym w tej chwili, że obrona i obronność w ogóle jest bardzo ważna, ale z drugiej strony edukacja, zdrowie w żaden sposób nie powinny być pomijane. Myśląc tutaj o ciągu zdarzeń, czyli pandemia, to wszystko, co za sobą przyniosła, to, co przynoszą skutki czy też to, co odczuwamy, jeśli chodzi o wojnę za naszą wschodnią granicą, i to wszystko było… To wszystko zapewne byśmy zrozumieli, Panie Przewodniczący. Ale jeśli po drugiej stronie dostajemy informacje, mamy takie informacje – każdy może te informacje uzyskać i otrzymać – na podstawie których widzimy, że nie jest okazywany nauczycielom szacunek, a myślę tutaj o tym bardzo minimalnym wzroście płac, to pokazujemy im, że cały ich wysiłek, cała ich praca, w czasie pandemii, w czasie wojny… W żaden sposób nie potrafiliśmy czy nie potrafiliście państwo jako ministerstwo uszanować tego wszystkiego, co oni ze sobą niosą. Ja zawsze będę wracała również do całego wysiłku, który związany był z deformą edukacji, który na swoich barkach niosły również samorządy i nauczyciele, dyrektorzy. W żaden sposób nigdy nie pokazaliście państwo, jak ich szanujecie. I te minimalne wzrosty wynagrodzeń, które są zaplanowane… A z drugiej strony pan minister Czarnek lekką ręką wydaje pieniądze i traktuje budżet związany z oświatą jako swój prywatny folwark. Przypomnę tylko, że dotował milionami z budżetu organizacje, które powiązane są z politykami Prawa i Sprawiedliwości, z katolickimi fundacjami, ale także ze znajomymi, którzy pochodzą z rodzinnego Lublina. Oczywiście pan minister twierdził, że może to robić i robi tak, jak on uznaje za słuszne. Ale w zderzeniu z tym, że na edukację, na oświatę tych pieniędzy jest naprawdę bardzo niewiele i te wzrosty są… Jeśli popatrzymy na sytuację w kraju, na inflację i to wszystko, co jest związane z bieżącą sytuacją, to widzimy, że wydawanie np. 10 milionów na programy wsparcia edukacji, które otrzymują koledzy związani z europosłami z PiS, byłymi posłami PiS… Kolejne miliony są wydawane na międzypokoleniowe centra edukacyjne, za czym stoją również działacze polityczni związani z samym ministrem Przemysławem Czarnkiem. Eksperci, których zatrudnia pan minister, to są głównie pracownicy Telewizji Trwam i podobnych instytucji. Wyrzucanie pieniędzy i szarżowanie pieniędzmi, kiedy każdą złotówkę powinniśmy przeliczać i w sytuacji, kiedy… Naprawdę sytuacja gospodarcza, sytuacja polityczna związana z wojną powinna być tym szczególnym czasem, kiedy każda złotówka powinna być obracana dwa razy i powinniśmy o tym myśleć.

Nie ma naszej zgody na takie szastanie pieniędzmi i na brak okazywania szacunku nauczycielom. Dlatego jeśli chodzi o te części budżetowe, będę prosiła o to, byśmy jednak zaopiniowali je nie pozytywnie, tylko negatywnie. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję, Pani Senator.

Proszę państwa, ja wiem, że obradujemy w sali posiedzeń Senatu, ale mimo wszystko chciałbym, żebyśmy na posiedzeniu komisji unikali takich fragmentów wystąpień ściśle politycznych. Niby to wszystko jest polityką, ale jednak wiele tych sformułowań, które pani senator tu użyła, albo wymaga uściślenia, albo ma w dużej mierze wymiar propagandowo-polityczny. Dlatego ja mimo wszystko prosiłbym, żebyśmy tego rodzaju argumentów i wystąpień nie stosowali. Jako przewodniczący komisji powinienem natychmiast zapytać o szczegóły, co w szczególności pani senator ma na myśli, a nie chcę tego robić, bo nie temu poświęcone jest nasze posiedzenie. Tym bardziej, że często jest tak, że to, co jest w mediach czy to, co nam się wydaje, kiedy popatrzy się z bliska i zobaczy szczegóły, wygląda trochę inaczej. Dlatego wolałbym, żebyśmy tu, na posiedzeniu naszej komisji, zajmowali się ściśle tym, czym powinniśmy. Tym bardziej, że – w związku z tym, co pani senator na początku powiedziała – ja w pełni się zgadzam z tymi argumentami. Jednak to, kto komu okazuje brak szacunku, to jest trudne, to jest niewymierne, to jest bardzo subiektywne. I niestety jest tak, że mamy ten spór polityczny bardzo, bardzo silny. On bardzo utrudnia nam pracę, prace merytoryczne. Niemniej jednak wydaje się, że na posiedzeniach naszej komisji staraliśmy się zawsze podchodzić do spraw merytorycznie, i tylko w taki sposób.

Czy są jeszcze inne pytania, opinie?

Pani senator Sekuła. Bardzo proszę.

Senator Joanna Sekuła:

Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.

Chciałabym zapytać pana ministra o projekty, które są wymienione w części opisowej, a dotyczą wdrażania modeli SCWEW, czyli Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą. W tej chwili działają projekty pilotażowe. Czego będzie dotyczyła kolejna planowana w tym budżecie działalność? Pytam, bo mowa jest tutaj o utworzeniu 14 SCWEW-ów. Czy to oznacza, że będą to nowe pilotaże, czy przedłużenie tych, które funkcjonują w tej chwili? Dziękuję.

Aha, i może od razu drugie pytanie zadam. Chodzi o podwyżki wynagrodzeń nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez administrację rządową. Czy to są podwyżki tożsame z podwyżkami, które będą obowiązywały w szkołach prowadzonych przez gminy i powiaty? Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski:

Wzrost wynagrodzeń nauczycieli zarówno w szkołach samorządowych, jak i szkołach ministrów jest na tym samym poziomie – 7,8%, od stycznia.

Jeśli chodzi o SCWEW-y, to jest część, którą zajmuje się pani minister Machałek. O ile ja kojarzę, jest to kontynuacja programu pilotażowego.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję.

Czy są jeszcze pytania?

Proszę państwa…

A, tak, bardzo proszę.

Członek Prezydium Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego Urszula Woźniak:

Dzień dobry. Urszula Woźniak, Związek Nauczycielstwa Polskiego.

Chciałabym zapytać pana ministra, czy uważa, że zaplanowany czy też uchwalony już przez Sejm wzrost wynagrodzeń nauczycieli w wysokości – podobnie jak wzrost średniego wynagrodzenia – 7,8% jest wzrostem, który jest wystarczający? Ja chciałabym tylko zaznaczyć, że gwałtowny wzrost inflacji w 2022 r. znacząco obniżył realną wartość wynagrodzeń nauczycieli, a one były i tak niskie w porównaniu do wynagrodzeń innych pracowników zatrudnionych w innych branżach, a o podobnych kwalifikacjach. Podwyżki proponowane w tej ustawie nie zatrzymają znaczącego spadku realnych wynagrodzeń nauczycieli. One w tej chwili w stosunku do ubiegłego roku, właściwie do 2021 r., są już o 10% do 12% niższe.

Szanowni Państwo Senatorowie, nauczyciele początkujący w tej chwili mają wynagrodzenia niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalone dla wszystkich pracowników w Polsce. Ba, nawet nauczyciele mianowani bez przygotowania pedagogicznego albo mianowani bez tytułu magistra, czyli z licencjatem, mają niższe wynagrodzenie niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Początkujący i mianowani mieli je tylko przez 4 miesiące, bo od września wynagrodzenie jest ciut wyższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Poza tym zawracam uwagę, że wśród nauczycieli nie ma żadnej możliwości awansu finansowego. Zmieniono system awansu zawodowego, ale on w tej chwili absolutnie nie wiąże się z awansem finansowym, jako że różnica między wynagrodzeniem nauczyciela początkującego, czyli magistra z przygotowaniem pedagogicznym, a nauczyciela mianowanego, magistra z przygotowaniem pedagogicznym, to jest 177 zł brutto. A więc nie dziwmy się, że mamy braki kadrowe w szkołach, nie dziwmy się, że średnia wieku nauczycieli w ostatnim okresie podniosła się z 44 do 47 lat. I to będzie trwało nadal.

Szanowni Państwo Senatorowie, nauczyciele stają się pariasami, byleby tylko edukacja nie stała się pariasem. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Panie Ministrze, bardzo proszę o odpowiedź.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski:

To raczej była opinia niż pytania, ale kilka zdań komentarza. Po pierwsze, średni wiek nauczyciela w Polsce, Szanowna Pani, wynika m.in. z tego, że partia polityczna, która dzisiaj jest w opozycji i którą reprezentuje duża część senatorów, w pewnym momencie podniosła wiek przechodzenia na emeryturę, to zablokowało naturalną zmianę pokoleniową wśród nauczycieli, zmusiło nauczycieli starszych wiekiem do pozostania w zawodzie. Stąd m.in. wzrost średniego wieku nauczycieli. Mimo to i tak średni wiek nauczycieli w Polsce jest niższy niż średni wiek nauczycieli w Europie.

Kolejny element. Pani z ZNP była łaskawa wskazać na minimalne wynagrodzenie zasadnicze, które jest tylko jednym z elementów składających się na średnie wynagrodzenie, które jest liczone jako wynagrodzenie minimalne. Odnosiła się pani do tych stawek, które obowiązywały w roku 2022. Wraz z przyjęciem ustawy budżetowej zmieni się także rozporządzenie mówiące o minimalnym zasadniczym wynagrodzeniu nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego. Przez to we wszystkich 3 grupach awansu zawodowego czy w 2 grupach oraz u nauczycieli początkujących dojdzie do wzrostu wynagrodzenia i te wynagrodzenia będą wyższe niż minimalne wynagrodzenie w kraju.

Po trzecie, łaskawa pani nie zechciała zauważyć, że w roku 2022 były również wzrosty wynagrodzenia. Przypomnę, że w maju nauczyciele na wszystkich stopniach awansu zawodowego otrzymali o 4,4% zwiększone wynagrodzenie. Jeśli dodamy 7,8% ze stycznia 2023 r., to daje nam to ponad 12-procentowy wzrostu wynagrodzenia. Rzeczywiście jest on niższy niż wzrastająca inflacja, ale nie jest tak, jak chciała pani sugerować.

Przypomnę również, że we wrześniu 2022 r. weszły w życie zmiany, które nauczycielom rozpoczynającym pracę podniosły wynagrodzenie o ponad 20%. Jeżeli więc weźmiemy pod uwagę wzrost wynagrodzeń zakładany w ustawie budżetowej na rok 2023 o 7,8%, to zobaczymy, że w ciągu ostatnich kilku miesięcy nauczyciele rozpoczynający pracę uzyskali wzrost wynagrodzenia średniego ponad 30-procentowy. Chyba niewiele jest grup zawodowych, w których jakaś grupa, tak jak grupa nauczycieli, uzyskała tak znaczący wzrost wynagrodzenia. Aczkolwiek nie uważam, że powinien być to koniec rozmów na temat wynagrodzeń nauczycieli, trzeba nadal o tym rozmawiać i powinny być przeznaczone kolejne środki na wzrost wynagrodzeń nauczycieli w kolejnych latach.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

Szanowni Państwo, zatem zagłosujemy nad tą częścią budżetową.

Kto jest za jej przyjęciem? Proszę o podniesienie ręki i zdalne zagłosowanie. (4)

Kto jest przeciwny? (6)

Kto się wstrzymał? (0)

Proszę o wyniki zdalne.

Tak, bardzo dziękuję.

Sytuacja jest o tyle specyficzna, że państwo zagłosowali przeciw, a nie zgłosili poprawek. No, ale to jest już tylko mój komentarz.

Panie Ministrze, bardzo dziękujemy za udział w posiedzeniu naszej komisji.

A ja ogłaszam 20 minut przerwy. Dziękuję bardzo.

(Przerwa w obradach)

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Szanowni Państwo, wznawiamy posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej poświęcone rozpatrzeniu ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Ponownie witam panie i panów senatorów. Witam przedstawicieli Ministerstwa Finansów. Chciałbym powitać, bo w czasie przerwy dołączyli do nas, przedstawicieli Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej: pana Marka Kalupę, dyrektora Departamentu Budżetu, pana Marcina Sobczyńskiego, zastępcę dyrektora Departamentu Budżetu, i panią Małgorzatę Szczepańską, dyrektor Departamentu Programów Wsparcia Innowacji i Rozwoju, obecną zdalnie.

Przystępujemy do rozpatrzenia części 28 „Szkolnictwo wyższe i nauka”, części 67 „Polska Akademia Nauk” i części 90 „Akademia Kopernikańska”. Bardzo proszę przedstawiciela Ministerstwa Edukacji i Nauki o wprowadzenie w temat projektu budżetu w tym zakresie.

Czy przedstawiciel Ministerstwa Edukacji i Nauki… Widzimy go na ekranie, ale nikt się nie odzywa.

(Rozmowy na sali)

Czy możemy zadzwonić do jakiegoś sekretariatu w ministerstwie?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Witam serdecznie.

Panie Ministrze, bardzo prosimy o przedstawienie części 28 „Szkolnictwo wyższe i nauka”, części 67 „Polska Akademia Nauk” i części 90 „Akademia Kopernikańska”. Bardzo proszę.

(Głos z sali: Pan minister ma wyłączony mikrofon.)

Pan minister ma wyłączony mikrofon.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski: Czy teraz jestem słyszany?)

Tak, tak. Proszę bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski:

W części 28 w projekcie budżetu na 2023 r. zaplanowano dochody w wysokości 64,4 miliona zł, a wydatki w kwocie ponad 25 miliardów 630 milionów zł, z tego w ramach środków krajowych ponad 25,5 miliarda zł, a w ramach budżetu środków europejskich – ponad 97 milionów zł. W relacji do ustawy budżetowej na rok 2022 wydatki maleją o 2 miliardy 357 milionów zł, przy czym w ramach środków budżetu państwa nastąpi wzrost o ponad 2 miliardy zł 180 milionów zł, a w zakresie środków europejskich spadek o 4,5 miliarda zł. To wynika przede wszystkim z przeniesienia nadzoru nad Narodowym Centrum Badań i Rozwoju do kompetencji ministra funduszy i polityki regionalnej oraz przeniesienia w związku z tym środków europejskich do części 34 „Rozwój regionalny”.

W ramach prac nad projektem budżetu państwa uwzględniono także poprawki, w wyniku czego m.in. zwiększono środki z subwencji przeznaczone na działalność dydaktyczną i badawczą o kwotę ponad 375 milionów zł. Zwiększono wydatki na programy i przedsięwzięcia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego o ponad 7,8 miliona zł, a zmniejszono o ponad 20 milionów zł wydatki majątkowe przeznaczone na zakupy inwestycyjne w Centrum Nauki Kopernik i przeniesiono 8 milionów zł do dyspozycji ministra klimatu na wkład w realizację programu wieloletniego pod nazwą „Program modernizacji badawczego reaktora jądrowego «Maria» umożliwiającej eksploatację po 2027 r.”.

W wydatkach dominują wydatki zaplanowane w dziale 730 „Szkolnictwo wyższe i nauka”. Łącznie jest to kwota ponad 25 miliardów 143 milionów zł. W kolejnych 4 działach, czyli „Administracja”, „Obrona narodowa”, „Ochrona zdrowia” oraz „Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego” to zaledwie 488 milionów zł, czyli niespełna 2% wydatków w tej części. Wydatki bieżące w samym dziale 730 obejmują kwotę ponad 24 miliardów 380 milionów zł. Przeznaczone są głównie na: działalność dydaktyczną i badawczą – 18 miliardów 632 miliony zł; pomoc materialną dla studentów i doktorantów – prawie 1,5 miliarda zł; dotację podmiotową i celową dla Narodowego Centrum Nauki – prawie 1,5 miliarda zł; dotację celową dla Narodowego Centrum Badań i Rozwoju – ponad 900 milionów zł; współpracę z zagranicą – ponad 500 milionów zł; finansowanie programów lub przedsięwzięć ministra – ponad 400 milionów zł; działalność Sieci Badawczej Łukasiewicz – ponad 380 milionów zł; dotację podmiotową i celową dla Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej – 167 milionów zł, zasilanie Funduszu Kredytów Studenckich – 47 milionów zł; działalność podmiotów funkcjonujących w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego – ponad 30 milionów zł, z tego głównie są to wydatki na Biuro Rady Doskonałości Naukowej oraz Biuro Polskiej Komisji Akredytacyjnej, a znacznie mniejsze środki na funkcjonowanie Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej, Krajowej Reprezentacji Doktorantów oraz Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W ramach pozostałej działalności jest kwota ponad 280 milionów zł, w tym dotacje celowe na m.in. realizację zadań zleconych Ośrodkowi Przetwarzania Informacji – Państwowemu Instytutowi Badawczemu.

Wydatki bieżące w ramach 4 kolejnych działów obejmują łącznie kwotę 427 milionów zł. Z tego dotacja celowa dla NCBiR na finansowanie badań naukowych oraz prace rozwojowe w dziedzinie obronności to 300 milionów zł. To jest ten element, który pozostał w gestii ministra nauki i szkolnictwa wyższego. To także środki na finansowanie składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne studentów i doktorantów nieobjętych obowiązkiem tego ubezpieczenia z innego tytułu, finansowanie wydatków płacowych i rzeczowych związanych z funkcjonowaniem Ministerstwa Edukacji i Nauki jako urzędu obsługującego ministra, dotacje dla Centrum Nauki Kopernik, w tym dotację podmiotową na pokrycie kosztów bieżącej działalności na poziomie dotacji w roku ubiegłym, czyli prawie 11 milionów zł, a także dotację dla Narodowego Centrum Techniki – prawie 4 miliony zł.

W zakresie wydatków majątkowych tylko w dziele 730 zaplanowano nieco ponad 600 milionów zł z przeznaczeniem na realizację takich programów, jak: zadania inwestycyjne w Programie Wieloletnim „Uniwersytet Warszawski” – prawie 120 milionów zł; zadania inwestycyjne szkół wyższych związane z kształceniem – prawie 270 milionów zł; zadania inwestycyjne związane z działalnością naukową – nieco ponad 200 milionów zł; zakupy inwestycyjne NCN – nieco ponad 1 milion zł; podobne zakupy w centrum Łukasiewicz – 1 milion zł, zakupy inwestycyjne NAWA – 200 tysięcy zł; Biuro Rady Doskonałości Naukowej, Biuro Polskiej Komisji Akredytacyjnej – nieco ponad 170 milionów zł. Wydatki majątkowe zaplanowano również w dziale 750 „Administracja publiczna” w kwocie ponad 7 milionów zł oraz w dziale 921 „Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego” w kwocie ponad 47 milionów zł. Z tego ponad 42 miliony zł są na zakupy inwestycyjne Centrum Nauki Kopernik. Tu chodzi głównie o działania związane z realizacją Programu Budowy Małych Centrów Nauki Kopernik – Stref Odkrywania Wyobraźni i Aktywności, które powstają w mniejszych miastach na terenie całego kraju. W kilkudziesięciu miastach takie centra mają powstać. Są też ponad 4 miliony zł na zakupy inwestycyjne Narodowego Centrum Techniki. Jest to związane przede wszystkim z budową wystaw pod roboczymi tytułami „Wszystkie teleskopy świata”, „Historia badań kosmosu” oraz „Polski wkład w badanie i podbój kosmosu”.

Jeśli chodzi o agencję… Z budżetu część 28 „Narodowe Centrum Badań i Rozwoju”, tak jak wspominaliśmy, przeszło to do kompetencji ministra funduszy i rozwoju. Mimo to dotacja celowa w wysokości 300 milionów zł na te działania związane z obronnością nadal jest w gestii ministra edukacji i nauki. Narodowe Centrum Nauki – łączna kwota wydatków to 1 miliard 462 miliony zł. Dotacja celowa na realizację zadań centrum nauki to 1 miliard 392 miliony zł, dotacja podmiotowa – ponad 43 miliony zł i dotacja celowa na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji – 1 milion 300 tysięcy zł. Dodatkowo zgodnie z częścią 34 „Rozwój regionalny” NCN pozyska środki w formie dotacji celowej w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego w kwocie 2 milionów 600 tysięcy zł. W ramach planu finansowego NCN są również ujęte środki pozabudżetowe w wysokości ponad 23 milionów zł planowane do pozyskania z Komisji Europejskiej w związku z udziałem w programach i konsorcjach międzynarodowych finansowanych z programu Horyzont Europa, jak również wynikające ze współpracy z Towarzystwem Maxa Plancka.

Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej – tak jak już wspominałem, łącznie kwota wydatków to ponad 211 milionów zł. 167 milionów zł zaplanowano w ramach części 28. Z tego dotacja celowa na realizację zadań agencji to 150 milionów zł, dotacja podmiotowa na pokrycie bieżących kosztów zarządzania realizowanymi przez agencję zadaniami – 17 milionów zł i dotacja celowa na finansowanie lub dofinasowanie kosztów inwestycji – 200 tysięcy zł. Dodatkowo NAWA uzyska z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju środki na finansowanie projektów pozakonkursowych w ramach POWER w kwocie prawie 30 milionów zł, a także dotacje krajowe od ministra zdrowia oraz ministra kultury i dziedzictwa narodowego w wysokości łącznie ponad 2 milionów zł. Dodatkowo w planie NAWA uwzględniono środki z Unii Europejskiej w kwocie ponad 2 milionów zł na realizację programu stypendialnego „Solidarni z Białorusią”.

Sieć Badawcza Łukasiewicz – ponad 420 milionów zł. W części 28 to jest kwota ponad 382 milionów zł. Z tego na subwencje dla instytutów Sieci Badawczej Łukasiewicz jest 330 milionów zł, subwencje dla centrum Łukasiewicz na pokrycie bieżących kosztów zarządzania – prawie 37 milionów zł, dotacje dla centrum na prowadzenie badań aplikacyjnych i prac rozwojowych – 15 milionów zł, koszty inwestycji to ok. 1 miliona zł. Pozostałe przychody to ponad 38 milionów zł, głównie ze sprzedaży skarbowych papierów wartościowych.

Część 68 „Polska Akademia Nauk” – ponad 110 milionów zł. 3 rozdziały, 73010 „Działalność organów i korporacji uczonych Polskiej Akademii Nauk”, 73011 „Działalność pomocniczych jednostek naukowych i innych jednostek organizacyjnych PAN” i 73095 „Pozostała działalność”, przekazane będą do PAN przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa i nauki jako dysponenta w formie: dotacji podmiotowej – to jest prawie 95 milionów zł, dotacji celowej na pokrycie wydatków majątkowych – w kwocie 4 milionów zł, kształcenie – 192 tysiące zł i dotacji celowej na wkład własny do programów realizowanych z udziałem środków Unii Europejskiej – w kwocie ponad 12 milinów zł.

I część 90 „Akademia Kopernikańska”. To jest, jak państwo doskonale wiedzą, nowy twór, który funkcjonuje od niedawna. Łącznie w budżecie państwa na rok 2023 zapewniono na działalność tej instytucji 25 milionów zł, z czego na wydatki bieżące – 24 miliony zł, w tym dotacja podmiotowa to 9 milionów zł na realizację zadań bieżących, to jest m.in. wypłatę honorariów dla członków akademii, zatrudnienie wysoko wykwalifikowanej kadry, działania administracyjne, zarządcze, operacyjne oraz promocyjno-informacyjne, i znacznie wyższa dotacja celowa, w wysokości 15 milionów zł, na realizację zadań ustawowych akademii, tj. na realizację programu obejmującego m.in. finansowanie badań naukowych, przyznawanie nagród kopernikańskich, powołanie ambasadorów Akademii Kopernikańskiej, przyznanie stypendiów kopernikańskich oraz grantów organizacjom I Światowego Kongresu Kopernikańskiego, w tym 5 milionów zł na powołanie Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika z siedzibą w Warszawie, zaś na wydatki majątkowe – 1 milion zł w formie dotacji celowej m.in. na zakup infrastruktury informatycznej.

To tyle na początek. Jeżeli będą pytania, postaram się wraz z panami dyrektorami odpowiedzieć na państwa pytania.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję panu ministrowi.

Chciałbym poinformować, że dołączyły do nas jeszcze następujące osoby, które serdecznie witam: pani Blanka Małys – Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, zastępca dyrektora biura kontrolingu; pani Kamila Szczerbińska – Ministerstwo Finansów, radca.

Szanowni Państwo, otwieram dyskusję. Proszę o pytania dotyczące budżetu państwa na rok 2023 w części 28 „Szkolnictwo wyższe i nauka”, w części 67 „Polska Akademia Nauk” i w części 90 „Akademia Kopernikańska”.

Pan prof. Seweryński. Bardzo proszę.

Senator Michał Seweryński:

Dziękuję.

Chciałbym zapytać pana ministra, czy mógłby określić, jaki procent PKB stanowią wydatki, kwoty budżetowe, o których mówimy, na część „Szkolnictwo wyższe i nauka”. Przed kilkunastu już laty w światowych gremiach, a zwłaszcza w europejskich gremiach zajmujących się nauką i szkolnictwem wyższym, mówiło się, że trzeba osiągnąć co najmniej 2% PKB w tych wydatkach, bo dopiero wtedy można powiedzieć, że bardzo widoczna jest rola nauki i szkolnictwa wyższego, a nie jakaś marginalna. Tak więc z ciekawości chciałbym o to zapytać, jeżeli takimi danymi pan minister dysponuje, żebyśmy wiedzieli, w którym miejscu dzisiaj jesteśmy. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję.

Panie Ministrze, bardzo proszę.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski: Pan dyrektor Oliwa. Bardzo proszę.)

Dyrektor Departamentu Budżetu i Finansów w Ministerstwie Edukacji i Nauki Jarosław Oliwa:

Dziękuję.

Szanowni Państwo!

Pan prof. Seweryński dotknął bardzo ważnego tematu. Jeśli chodzi o nakłady na naukę i szkolnictwo wyższe w budżecie państwa, to one wynoszą 1,12%. Pan profesor dotknął też tematu relacji nakładów na B+R, czyli tego, w przypadku czego Polska zobowiązała się do osiągnięcia określonego parametru. Ten parametr, który Polska zobowiązała się osiągnąć w ramach strategii lizbońskiej, to było 1,7% PKB, ale nakładów na B+R nie tylko z budżetu państwa, tylko ogółem nakładów całego państwa na badania i rozwój, czyli to tylko nakłady na badania i rozwój, nie wchodzą w to nakłady dydaktyczne. Jeżeli mówimy o nakładach budżetowych na naukę i szkolnictwo wyższe, to tak jak powiedziałem, to 1,12%. Dane dotyczące nakładów na B+R, które ostatnio opublikował Główny Urząd Statystyczny, za rok 2021… Te nakłady osiągnęły poziom 1,44% i wzrosły w stosunku do nakładów w roku poprzednim, czyli 2020 r., o 0,05%, czyli z 1,39% do 1,44%. Ciągle ta odległość do 1,7%, do którego w przeszłości Polska się zobowiązała… Ciągle jeszcze ten horyzont jest przed nami, jednak w ciągu ostatnich lat co roku te nakłady na B+R, które polska gospodarka przeznaczała na badania i rozwój, wzrastały. O ile pamiętam, w 2015 r. nakłady na B+R wynosiły 1%, a dzisiaj, według danych za rok 2021, to jest 1,44%. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję panu dyrektorowi.

Do tego trzeba by też dodać pewien komentarz, bo ten 1,7%… Jeden z ministrów poprzedniego rządu, pamiętamy kto, taką deklarację złożył, ale pamiętamy też, że pierwotnie strategia lizbońska zakładała 3% PKB na naukę rozumianą jako B+R, z czego ok. 1% z budżetu. I tak można rozumieć pytanie pana profesora. No, rozumiem, że potem był kłopot z realizacją tych 3%, nie tylko w Polsce, i stąd padła ta deklaracja 1,7%, prawda? To już było, jeśli dobrze pamiętam, bo od 2015 r. jest 8 lat… Czyli jakieś 10 lat temu ta deklaracja dotycząca 1,7% padła. Jeśli pan dyrektor mnie poprawi, to będę wdzięczny, ale tak sięgam pamięcią do personaliach ministrów za poprzednich rządów…

(Dyrektor Departamentu Budżetu i Finansów w Ministerstwie Edukacji i Nauki Jarosław Oliwa: Panie Profesorze…)

No i rozumiem, że zbliżamy się do tego 1,7%. Warto by też to pytanie rozpatrzeć na przykładzie innych krajów Europy, bo często jest tak, że ma się ambitne plany, a potem… Pamiętam sprawę procesu bolońskiego, gdy w Polsce pewne aspekty tego procesu w sposób bardzo rygorystyczny traktowano, podczas kiedy inne wielkie kraje europejskie niekoniecznie tym tak bardzo się przejmowały. Warto więc to też na takim tle rozpatrywać. Ale rozumiem, że to wykracza poza nasze dzisiejsze posiedzenie, tak że na tym może zakończę, nie wieńcząc tego żadnym pytaniem.

Czy są inne pytania? Nie ma.

Proszę państwa, zatem przystępujemy do głosowania w sprawie wyrażenia opinii na temat następujących części budżetowych: części 28 „Szkolnictwo wyższe i nauka”, części 67 „Polska Akademia Nauk” i części 90 „Akademia Kopernikańska”.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki. (3)

Kto jest przeciw? (5)

Kto się wstrzymał? (1)

Proszę o wyniki głosowania zdalnego. Proszę powiedzieć…

(Głos z sali: Jeszcze nie mamy, bo senatorowie zastanawiają się.)

(Głos z sali: Jeden nie głosuje jakby…)

I tak mamy kworum, więc to nie są jakieś krytyczne sprawy. No, to jest tylko opinia.

(Głos z sali: 3 głosy za, 5 – przeciw, 1 senator się wstrzymał.)

Bardzo dziękuję.

Bardzo dziękuję panu ministrowi.

Zarządzam przerwę do godziny 13.00. Mamy 20 minut przerwy.

(Głos z sali: Dziękuję bardzo.)

Pozostał nam jeszcze krótki fragment: informatyzacja.

Bardzo dziękuję.

(Przerwa w obradach)

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Szanowni Państwo, wznawiam obrady.

Przystępujemy do dalszego rozpatrywania ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Pozostała nam do rozpatrzenia część 27 „Informatyzacja”.

Witam panie i panów senatorów. Witam przedstawicieli Ministerstwa Finansów, którzy z nami tutaj cierpliwie są, za co bardzo dziękujemy. Witamy pana Marcina Kaczmarka, dyrektora w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, który będzie uczestniczył zdalnie w naszym posiedzeniu, i panią Idalię Zdrodowską, zastępcę dyrektora Biura Budżetowo-Finansowego w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Bardzo proszę pana dyrektora o przedstawienie części 27 budżetu państwa „Informatyzacja”.

Nie słyszymy nic. Mikrofon…

Dyrektor Biura Budżetowo-Finansowego część 27 w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Marcin Kaczmarek:

Przepraszam najmocniej. Jeszcze raz: Szanowni Państwo, witam serdecznie.

Panie Przewodniczący! Panie i Panowie!

Chciałbym przedstawić najważniejsze zagadnienia dotyczące projektu budżetu, części 27 „Informatyzacja”.

Dochody budżetowe zaplanowano na poziomie 4 milionów 259 tysięcy zł. Zostaną one uzyskane głównie ze zwrotu środków wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystanych z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy o finansach publicznych. Jeżeli chodzi o wydatki budżetowe, to są one zaplanowane w łącznej kwocie 1 miliarda 697 milionów 920 tysięcy zł, z czego w budżecie państwa jest kwota 875 milionów 952 tysięcy zł, a w budżecie środków europejskich 821 milionów 968 tysięcy zł. Wydatki w budżecie państwa mają następującą strukturę: dotacje – 295 milionów zł, świadczenia na rzecz osób fizycznych – 1 milion 750 tysięcy zł, wydatki bieżące – 202 miliony 814 tysięcy zł, wydatki majątkowe – 194 miliony 198 tysięcy zł, współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii – 182 miliony 250 tysięcy zł.

Przechodząc teraz do szczegółów tej struktury, chciałbym powiedzieć, że w zakresie dotacji kwota 295 milionów zł będzie przekazana na dotacje celowe i podmiotowe dla: Instytutu Łączności – Państwowego Instytutu Badawczego; Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej – Państwowego Instytutu Badawczego, szczególnie na zadania w ramach procesu wdrażania Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej, OSE, oraz na rozwój i utrzymanie systemu łączności mobilnej umożliwiającej przetwarzanie informacji niejawnych do klauzuli „zastrzeżone” w oparciu o system CATEL. Dotacja będzie również przekazana do Funduszu Cyberbezpieczeństwa na zadania związane z tym funduszem. Poza tym będą też przekazane środki dla organizacji pozarządowych na realizację zadań w ramach programu wieloletniego „Program Rozwoju Talentów Informatycznych na lata 2019–2029”.

Przechodzę do następnego elementu struktury wydatków, do świadczeń na rzecz osób fizycznych. Tu jest kwota 1 miliona 750 tysięcy zł. Myślę, że tutaj nie będę nic dodawał.

W zakresie wydatków bieżących w kwocie 202 milionów 814 tysięcy zł są wynagrodzenia w wysokości 109 milionów 895 tysięcy zł, no i również pozostałe wydatki niezbędne dla funkcjonowania ministerstwa, takie jak: zakup towarów i usług, różne opłaty, składki, podatki, szkolenia itp.

Jeżeli chodzi o wydatki majątkowe, to zaplanowano kwotę 194 milionów 138 tysięcy zł, w szczególności na: inwestycje budowlane – kwota 19 milionów 464 tysięcy zł; zakupy inwestycyjne – kwota 111 milionów 56 tysięcy zł; dotacje majątkowe – kwota 63 milionów 608 tysięcy zł. Proszę państwa, jest to zwłaszcza finansowanie zadań w ramach procesu wdrażania Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej, rozwoju systemu teleinformatycznego S46, rozwoju i utrzymania systemów łączności mobilnej umożliwiającej przetwarzanie informacji niejawnych do klauzuli „zastrzeżone” oraz rozbudowa i modernizacja infrastruktury teleinformacyjnej CSIRT w NASK.

Przechodząc, proszę państwa, dalej, do środków unijnych, chciałbym powiedzieć, że w ramach części 27 jest tutaj kwota 1 miliarda 4 milionów 218 tysięcy zł. Z tych środków będziemy finansować… W ramach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów będzie to kwota 183 milionów 459 tysięcy zł, która będzie przeznaczona na następujące programy: Program Operacyjny „Polska Cyfrowa” na lata 2014–2020 – 140 milionów 529 tysięcy zł; program Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021–2027 – 2 miliony 987 tysięcy zł; program Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy 2021–2027 – 33 miliony 41 tysięcy zł; Program Operacyjny „Wiedza, edukacja, rozwój” – 2 miliony 245 tysięcy zł; Program Operacyjny „Pomoc techniczna” – 1 milion 268 tysięcy zł; Pomoc techniczna dla funduszy europejskich” – 3 miliony 863 tysiące zł. Z kolei Centrum Projektów Polska Cyfrowa będzie realizowało projekty na ogólną kwotę 820 milionów 795 tysięcy zł: Program Operacyjny „Polska Cyfrowa” na lata 2014–2020 – 498 milionów 437 tysięcy zł; Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021–2027 – 5 milionów 258 tysięcy zł; Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy 2021–2027 – 317 milionów 64 tysiące zł.

Przechodząc, Szanowni Państwo, do następnego obszaru w ramach części 27, powiem, że występują u nas instytucje, tj. instytucja gospodarki budżetowej Centralny Ośrodek Informatyki, oraz państwowe fundusze celowe, tj. Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców, Fundusz Szerokopasmowy oraz Fundusz Cyberbezpieczeństwa. Jeżeli chodzi o Centralny Ośrodek Informatyki, to przychody zakładane w Centralnym Ośrodku Informatyki wynoszą 474 miliony 977 tysięcy zł. Po stronie kosztów zaplanowano kwotę 474 milionów 877 tysięcy zł. Centralny Ośrodek Informatyki zakłada zysk w wysokości 100 tysięcy zł, oczywiście na koniec roku. Przechodząc do funduszy celowych, powiem, że pierwszy fundusz, Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców na rok 2023 zakłada przychody w wysokości 178 milionów 643 tysięcy zł. Stan początkowy tego funduszu to 93 miliony 776 tysięcy zł. Po stronie kosztów mamy wartość 250 milionów 547 tysięcy zł. Prognozowany stan końcowy tego funduszu to 21 milionów 872 tysiące zł. Jeśli chodzi o Fundusz Szerokopasmowy, to w 2023 r. zakładany stan początkowy wynosił 41 milionów 988 tysięcy zł. Przychody zaplanowano w wysokości 134 milionów 169 tysięcy zł, a koszty w wysokości 154 milionów 169 tysięcy zł, co daje nam na koniec zakładany stan 21 milionów 988 tysięcy zł. Ostatni fundusz celowy to Fundusz Cyberbezpieczeństwa, w którym stan początkowy wynosi 0 zł, przychody i jednocześnie koszty wynoszą 180 milionów zł, a stan końcowy tego funduszu, Szanowni Państwo, to również 0 zł.

Na koniec chciałbym jeszcze tylko powiedzieć, że w ramach części 27 są zaplanowane rezerwy, rezerwy w części 83 „Rezerwy celowe”, w ramach których zabezpieczono: w poz. 39 zadanie „Finansowanie zadań związanych z informatyzacją” – kwota 5 milionów zł; w poz. 43 zadanie „Finansowanie inicjatywy «Wspólna Infrastruktura Informatyczna Państwa»” – zaplanowano kwotę 6 milionów 880 tysięcy zł z przeznaczeniem na inicjatywę o tej samej nazwie, czyli „Wspólna Infrastruktura Informatyczna Państwa”.

Panie Przewodniczący, Szanowni Senatorowie, przedstawiłem najistotniejsze założenia projektu budżetu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w części 27 i uprzejmie proszę o przyjęcie go przez Wysoką Komisję. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję, Panie Dyrektorze.

Teraz proszę o zadawanie pytań.

Bardzo proszę, pani senator Sekuła.

Senator Joanna Sekuła:

Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.

Wymienionych zostało bardzo wiele różnych instytucji, i to dobrze być może, ale w tym gąszczu nazw są 2 podmioty… Bardzo bym prosiła o wyjaśnienie, jaki jest ich zakres działalności i jaka jest między nimi zbieżność. Chodzi o Centralny Ośrodek Informatyki – chyba tak to się nazywa – i Informatyczne Centrum Edukacji i Nauki. I jakie one mają budżety? Dziękuję.

Dyrektor Biura Budżetowo-Finansowego część 27 w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Marcin Kaczmarek:

Pani Senator, ta druga nazwa… U nas w strukturze taka instytucja nie występuje. Przepraszam, że w ten sposób…

(Senator Joanna Sekuła: To jest nazwa, która pochodzi z części opisowej dotyczącej budżetu, który omawiamy na dzisiejszym posiedzeniu komisji.)

(Przewodniczący Kazimierz Wiatr: Na której stronie, Pani Senator?)

(Senator Joanna Sekuła: Panie Przewodniczący, to jest w tej części, która się nazywa: objaśnienia o projekcie budżetu. A w której to jest części, już mówię… To jest w części „Jednostki pomocnicze szkolnictwa”, rozdział 80143.)

Pani Senator, jeżeli pani pozwoli, to udzielimy odpowiedzi pisemnej w kwestii tej relacji, jaka występuje.

(Senator Joanna Sekuła: Bardzo dziękuję.)

Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Pan senator Zdrojewski – zdalnie. Bardzo proszę.

Senator Bogdan Zdrojewski:

Jedno pytanie i jedno wyjaśnienie.

Bardzo mnie interesuje, jakie środki są zaprojektowane, patrząc też na doświadczenia ubiegłego roku, dla obsługi obywateli z Ukrainy. Myślę tutaj o tej obsłudze informatycznej. Wiem, że zarówno ZUS, jak i inne instytucje, także wojewodowie, miały z tym sporo rozmaitych problemów, radząc sobie czasem lepiej, czasem gorzej. Czy w tych warunkach finansowych przewidziano jakieś dodatkowe środki finansowe, aby poprawić, krótko mówiąc, obsługę elektroniczną obywateli z Ukrainy?

A druga rzecz jest raczej pewnym wyjaśnieniem, wyjaśnieniem skierowanym do pana przewodniczącego. Wydaje mi się, że pan przewodniczący powinien to usłyszeć. Rzeczywiście bardzo dziwnie to wygląda, jak nie ma poprawek, a opinia w sprawie poszczególnych części jest negatywna, jeżeli chodzi o ustawę budżetową. Ja chcę tylko wyjaśnić, że mamy duży problem i duże wyzwanie, aby przygotować poprawki, ale je przygotujemy. Będą one zwiększały fundusze dla nauczycieli, przede wszystkim na płace, o 17,8%. Staramy się w tej chwili przygotować źródło pokrycia tych wydatków. Będziemy także proponować korekty dotyczące pracowników nauki. Chodzi nam przede wszystkim o zadbanie o tych, którzy są kadrą najmłodszą i z trudem sobie radzą w obecnych warunkach. Prawdopodobna jest również poprawka związana z badaniami naukowymi. Tyle tytułem wyjaśnienia. Wydaje mi się, że to powinno paść, aby nie było niedomówień, jeżeli chodzi o nasze wcześniejsze głosowania. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję panu senatorowi za tę drugą część. Zamierzałem trochę do tego nawiązać pod koniec naszego posiedzenia, ale rozumiem, że pan senator już mnie wyprzedził. Bardzo dziękuję, bo to jest ważne dopowiedzenie, które będę mógł przedstawić, jeśli mnie państwo upoważnicie, w sprawozdaniu z posiedzenia komisji.

Rozumiem, że jest pytanie do pana dyrektora dotyczące obywateli z Ukrainy. Bardzo proszę.

Dyrektor Biura Budżetowo-Finansowego część 27 w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Marcin Kaczmarek:

Szanowni Państwo Senatorowie, chciałbym powiedzieć, że nasze ministerstwo z części 27 wspiera szereg różnych inicjatyw, oczywiście w zakresie informatyzacji, ale nie chciałbym w tym momencie się wypowiadać. Jeżeli możemy, to również, Panie Senatorze, udzielilibyśmy wyczerpującej informacji po prostu pisemnie. Bo tych zakresów jest tyle, że po prostu nawet nie chciałbym czegoś pominąć.

(Senator Bogdan Zdrojewski: Dobrze, oczywiście. Dziękuję bardzo.)

Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję.

Jednak boję się, że ta pierwsza odpowiedź na piśmie jest trudna do sprecyzowania, bo mamy problem z identyfikacją instytucji z tego pytania, ale rozumiem, że pan dyrektor sobie z tym jakoś poradzi…

(Dyrektor Biura Budżetowo-Finansowego część 27 w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Marcin Kaczmarek: Tak jest. Postaramy się podołać.)

Tak jest.

Czy jeszcze mamy…

Dyrektor Biura Budżetowo-Finansowego część 27 w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Marcin Kaczmarek:

Przepraszam, jakbym mógł panią senator prosić o podanie jeszcze raz nazwy tego drugiego podmiotu… Bo Centralny Ośrodek Informatyki identyfikuję, ale nazwa tego drugiego podmiotu…

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

No właśnie to miałem na myśli.

Proszę.

Senator Joanna Sekuła:

Informatyczne Centrum Edukacji i Nauki.

Dyrektor Biura Budżetowo-Finansowego część 27 w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Marcin Kaczmarek:

Informatyczne Centrum Edukacji i Nauki… już notujemy… Postaramy się odpowiedzieć, jakie jest powiązanie, zależność itd. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Czy są jeszcze pytania?

Proszę państwa, zatem przystępujemy do głosowania nad opinią w sprawie tej części budżetowej.

Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o wyniki łączne…

4 głosy za, 1 – przeciw, 2 senatorów się wstrzymało.

Szanowni Państwo, w takim razie dziękuję panu dyrektorowi za obecność, za aktywność.

(Dyrektor Biura Budżetowo-Finansowego część 27 w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Marcin Kaczmarek: Dziękuję bardzo.)

Dziękuję także pani wicedyrektor.

Pozostaje nam jako komisji ustalenie sprawozdawcy. Jeśli państwo uznacie… Poczuwam się do obowiązku, żeby złożyć sprawozdanie z dzisiejszego posiedzenia komisji na posiedzeniu komisji finansów. Czy są inne propozycje?

(Głosy z sali: Nie ma.)

W takim razie ja tego się podejmę.

Chciałbym tylko jeszcze powiedzieć, że dziesiątego o 16.30 mamy posiedzenie dotyczące rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw; druk senacki nr 887. Posiedzenie będzie dziesiątego o 16.30 w sali nr 217, posiedzenie wspólne naszej komisji, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej.

Szanowni Państwo, bardzo dziękuję za dzisiejsze posiedzenie. Dziękuję paniom i panom senatorom. Dziękuję przedstawicielom Ministerstwa Finansów. Wszystkim państwu życzę dużo dobra na nowy rok. Dziękuję też pani legislator, sekretarzom komisji, naszej obsłudze logistycznej.

Zamykam posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Bardzo dziękuję.

(Koniec posiedzenia o godzinie 13 minut 19)