Zapis stenograficzny

– wspólne posiedzenie Komisji Ustawodawczej (288.)

oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej (138.)

w dniu 14 grudnia 2022 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych na 55. posiedzeniu Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw.

(Początek posiedzenia o godzinie 22 minut 49)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Ustawodawczej Krzysztof Kwiatkowski)

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Szanowni Państwo!

Otwieram, wspólnie z panem przewodniczącym, połączone posiedzenie naszych komisji w związku ze zgłoszonymi propozycjami zmian do ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie wniosków zgłoszonych na 55. posiedzeniu Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

Zostały złożone 3 wnioski formalne…

(Głos z sali: Cztery.)

Przepraszam – 4.

Oddaję głos panu mecenasowi, który będzie przedstawiał poprawki. Oczywiście za każdym razem będę prosił rząd, żeby powiedział, czy popiera daną poprawkę, czy jej nie popiera, i później będziemy głosować.

Panie Mecenasie, bardzo proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

Poprawka nr 1 zmierza do tego, aby pracodawca był obowiązany uwzględnić wniosek o wykonywanie pracy zdalnej, także jeżeli zgłosi go pracownik wychowujący dziecko do ukończenia przez nie dziesiątego roku życia. W tej chwili jest mowa o dziecku do ukończenia czwartego roku życia.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Stanowisko rządu?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed:

Zapewne pracodawcy nie ucieszą się z tej propozycji, ale myślę, że jeżeli Senat taką decyzję podejmie… Tylko przypomnę, że zapis do czwartego roku życia był, jak już pan przewodniczący mówił w czasie posiedzenia Sejmu, wynikiem długiego procesu negocjacji z partnerami społecznymi. Tak że, no, wydłużanie teraz z 4 do 10 lat jest dosyć ryzykowne. Ale oddaję to woli Senatu. Oczywiście ja w tej chwili nie mam tu stanowiska rządu, bo dosłownie w tej chwili przeczytałem poprawkę. Musicie państwo sobie rozważyć.

(Senator Magdalena Kochan: Panie Przewodniczący, czy mogę?)

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Właśnie chciałem wywołać panią senator Magdalenę Kochan, jako wnioskodawcę.

Pani Senator.

Senator Magdalena Kochan:

Bardzo dziękuję.

Powiem tak, praca zdalna niczym nie różni się od pracy wykonywanej na miejscu. Myślę, że o wiele lepszym rozwiązaniem i dla pracodawców, i dla pracowników jest to, że można – nie korzystając ze zwolnienia lekarskiego na chore dziecko – skorzystać z możliwości pracy zdalnej. Nic ponadto. Zamiast zwolnienia lekarskiego, które w danym momencie braliby mama czy tata chorującego dziecka w wieku do dziesiątego roku życia, wykonywaliby oni pracę zdalną. Chodzi tylko o to, żeby w takim przypadku pracodawca jak gdyby z urzędu zgodę na to wyrażał.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Pani Senator, to ja jeszcze poproszę, chociaż to wytłumaczenie wydaje się dosyć logiczne… Widzę, że pan minister chciałby się odnieść.

Bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed:

W taki sposób to nie zadziała, bo to zadziała wobec wszystkich, każdy będzie miał takie uprawnienie i pracodawca nie będzie mógł odmówić pracy zdalnej każdej osobie, która wychowuje dziecko do dziesiątego roku życia.

(Senator Magdalena Kochan: Pod warunkiem, że o to poprosi.)

No nie, no to każda sytuacja jest taka, że musi być to na wniosek pracownika, to jest oczywiste.

(Senator Bogdan Borusewicz: A sprzedawczyni na kasie…)

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Szanowni Państwo, czy ktoś jeszcze chce zabrać głos w tym punkcie?

Czy pan marszałek?

Nie widzę więcej zgłoszeń…

(Senator Bogdan Borusewicz: Tak, tak, ja.)

Bardzo proszę.

Senator Bogdan Borusewicz:

Mam pytanie do pani wnioskodawcy: czy to będzie dotyczyło także, np. sprzedawczyni na kasie?

(Senator Magdalena Kochan: Każdego pracownika, Panie Marszałku.)

Każdego, czyli także tych… Bo ja zrozumiałem, że to ma dotyczyć pracowników, którzy mogą pracować zdalnie. Tak? No, nie wszyscy mogą pracować zdalnie.

Senator Magdalena Kochan:

No, oczywistą rzeczą jest, że praca zdalna jest dla określonej kategorii… Moim zdaniem oczywiście nie każdą pracę można wykonywać zdalnie. Ale jeśli pracownik, który może taką pracę wykonywać, zgłosi się do swojego pracodawcy z wnioskiem o taką pracę… Przypomnę, że taka praca okazjonalna według rządowego projektu może trwać 24 dni w roku, a według naszej poprawki, zresztą na wniosek polskich pracodawców składanej, 30 dni w roku. W momencie, kiedy taki pracownik składa wniosek o pracę okazjonalną, pracodawca nie może mu odmówić, pracownik, który ma dziecko w wieku do lat 10.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Zgłosił się jeszcze pan senator Czerwiński.

Senator Jerzy Czerwiński:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

To ja teraz nie rozumiem, chciałbym, żeby ktoś z legislacji to wyjaśnił. Czy tu chodzi o każdą pracę zdalną, czy o pracę zdalną okazjonalną? Pytam, bo zaczynamy mieszać 2 pojęcia, to są sprawy rozłączne w ustawie. Ja rozumiem, że tu chodzi o każdą pracę zdalną. Czyli nawet o taki przypadek, kiedy pracodawca miałby trudności z zapewnieniem, że tak powiem, zdalności pracy. No, ten przykład pracy na kasie to już w ogóle do absurdu był doprowadzony, ale rzeczywiście chodzi o każdą pracę zdalną, nie okazjonalną. Ale proszę mnie uspokoić ewentualnie.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Ja bym jeszcze poprosił i pana ministra, i jeżeli chce, to też Biuro Legislacyjne, bo akurat w tym wypadku chciałbym, żebyśmy mieli przekonanie, że wiemy, nad czym głosujemy.

Bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed:

Tak, dotyczy to każdej pracy zdalnej. To nie dotyczy pracy okazjonalnej, tylko każdej pracy zdalnej. Oczywiście jest też tak, tak jak teraz, zgodnie z przepisem dotyczącym dziecka do czwartego roku życia, że jeżeli nie ma możliwości wykonywania pracy zdalnej, to pracodawca może odmówić, tylko musi to uzasadnić, a pracownik będzie mógł od tej decyzji się odwołać. To jest jak gdyby wyjątek, który absolutnie nie będzie regułą. Regułą będzie to, że pracodawca będzie musiał wyrazić zgodę na pracę zdalną.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Czy pan mecenas?

(Senator Magdalena Kochan: Tak, różnica dotyczy tylko wieku dzieci: jest, że do 4 lat, my jako wnioskodawcy uznajemy, że dziecko do dziesiątego roku życia też może być objęte taką pomocą.)

Panie Mecenasie?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

No, ja się zgadzam oczywiście z panem ministrem. Pracy zdalnej jako takiej dotyczy poprawka pierwsza i druga, natomiast pracy zdalnej wykonywanej okazjonalnie dotyczy poprawka nr 3.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Szanowni Państwo, czy ktoś jeszcze chce zabrać głos? Więcej zgłoszeń…

Ja przepraszam, moje niedopatrzenie, pan senator Piecha wcześniej się zgłaszał.

Senator Wojciech Piecha:

Ja chciałbym zapytać, czy wnioskodawcy konsultowali tę poprawkę z jakimś związkiem pracodawców, czy to ze związkiem Lewiatan, czy to innym związkiem pracodawców. No, bo tak, to możemy sobie dokładać i robić takie wrzutki, i nie ponosić za to żadnych konsekwencji. Dziękuję.

(Senator Magdalena Kochan: Jeśli mogę…)

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Bardzo proszę.

Senator Magdalena Kochan:

Ta poprawka powstała po rozmowach ze stowarzyszeniami… najzwyczajniej w świecie, ze stowarzyszeniami ze strony mam. O, tak powiem. Do mojego biura i bezpośrednio do mnie zgłaszało się wiele mam z tym problemem, że skoro przepis dotyczy dziecka do lat 4, to co zrobić w przypadku, kiedy przedszkole jest zamykane i dzieci albo dziecko choruje. Dlatego ja występuję z taką propozycją. No więc to jest odpowiedź na głosy wyborców, no, niezrzeszonych, nieuczestniczących w pracach komisji trójstronnej, ale reprezentujących po prostu interesy rodzin.

Rozszerzamy możliwość pracy, proszę państwa, o pracę, która może być wykonywana poza miejscem pracy. Dostrzegajmy te możliwości, nie mówimy, że to jest obciążenie, mówmy, że to jest nowy rodzaj sposobu świadczenia pracy. W tę stronę zmierza cała zmiana kodeksu pracy uwzgledniająca pracę zdalną.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Pan senator Piecha jeszcze.

Senator Wojciech Piecha:

Mnie nie przekonują te tłumaczenia pani Kochan, bo pracodawcy są tymi, którzy będą musieli zorganizować sobie tak pracę, ażeby w każdym momencie dana osoba mogła z tego skorzystać. Wystarczy tylko wniosek i ta praca już może być zdezorganizowana.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Pan marszałek, pan prof. Grodzki.

Senator Tomasz Grodzki:

Ja chciałbym poprzeć wniosek pani senator Kochan, bo np. w świecie medycyny jest to zjawisko całkiem powszechne. Młode lekarki, które mają np. dwójkę dzieci i dziecko jest na tyle chore, że nie może iść do przedszkola, ale może być w domu, brać leki… Ta sztuczna granica 4 lat bardzo to ograniczała, bo jeśli chodziło o starsze dzieci, to one musiały brać zwolnienie. Jednak tak pracują, w wypadku telemedycyny, radiolożki, patolożki, reprezentujące te dziedziny, które są możliwe… I to sprzyja sprawności zakładu, bo dziewczyna, która normalnie musiałaby wziąć L4 i formalnie nie mogłaby pracować, pracuje, a jednocześnie zabezpiecza swoje dzieci w wieku do lat 10. To jest arbitralna granica, zgadzam się, ale będę ją popierał.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Nie widzę więcej zgłoszeń.

Szanowni Państwo, przystępujemy do procedury głosowania nad poprawką, która wyrazy „4. roku życia” zastępuje wyrazami „10. roku życia”.

Kto z pań, panów senatorów jest za jej przyjęciem? Proszę o podniesienie ręki.

7 głosów na sali za.

Kto jest przeciwny?

Nie ma takich głosów.

Kto się wstrzymał?

4 senatorów na sali się wstrzymało.

Proszę o zakończenie głosowania zdalnego i podanie zbiorczych wyników głosowania.

(Głos z sali: 17 – za, 1 – przeciw, 10 senatorów się wstrzymało.)

Stwierdzam, że poprawka nr 1 została przyjęta.

Poprawka nr 2.

Panie Mecenasie?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

Poprawka nr 2 ma podobny charakter. Ona zobowiązuje pracodawcę do tego, żeby uwzględnił wniosek o wykonywanie pracy zdalnej pracownika posiadającego orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. W tej chwili w tym przepisie jest mowa o pracowniku, który opiekuje się osobą z takim orzeczeniem.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Panie Ministrze?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed:

Rozumiem, że rozszerzamy kategorię, czyli przepis obejmie opiekuna i pracownika. Jest na to zgoda.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Mamy zgodę rządu.

Nie widzę więcej zgłoszeń.

Kto z pań, panów senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?

11 głosów za, czyli na sali wszystkie głosy za, bez głosu sprzeciwu, nikt się nie wstrzymał.

Proszę o zakończenie głosowania zdalnego – kto chce, oczywiście głosuje za, przeciw lub się wstrzymuje – i podanie zbiorczych wyników głosowania.

28 głosów za, nie było głosów sprzeciwu, nikt się nie wstrzymał. Poprawka została przyjęta.

Poprawka nr 3.

Panie Mecenasie?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

Ta poprawka dotyczy pracy zdalnej wykonywanej okazjonalnie i ona wydłuża wymiar czasu pracy wykonywanej okazjonalnie w roku kalendarzowym z 24 dni do 30 dni.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Panie Ministrze?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed:

Jesteśmy przeciw tej poprawce.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Czy ktoś chce zabrać głos?

Senator Bogdan Borusewicz:

Pytanie: czy to jest maksymalny czas?

(Senator Magdalena Kochan: Tak.)

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

To jest w roku kalendarzowym maksymalny czas – do 30 dni.

(Senator Bogdan Borusewicz: Było do 24…)

A teraz będzie do 30.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Pani senator Magdalena Kochan.

Bardzo proszę.

Senator Magdalena Kochan:

Tak, jest to poprawka wniesiona na prośbę związku pracodawców polskich.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Dobrze. Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń.

Przystępujemy do procedury głosowania nad tą poprawką.

Kto z pań, panów senatorów jest za jej przyjęciem? Proszę o podniesienie ręki.

7 głosów na sali za.

Kto jest przeciwny?

4 głosy przeciwne.

Kto się wstrzymał?

Nikt się nie wstrzymał na sali.

Proszę o zakończenie głosowania zdalnego i podanie zbiorczych wyników głosowania.

15 głosów za, 10 głosów przeciw, 3 senatorów się wstrzymało. Stwierdzam, że poprawka uzyskała wymaganą większość.

Jedna uwaga dla państwa, najprawdopodobniej ktoś z uczestników zdalnych ma włączony mikrofon, a może już wyłączył, ale przez chwilę słyszeliśmy głosy tła.

Poprawka nr 4.

Panie Mecenasie?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

Poprawka nr 4 wydłuża termin wejścia w życie przepisów, które wprowadzają do kodeksu pracy pracę zdalną i do pragmatyk służbowych funkcjonariuszy służbę zdalną, z 2 do 3 miesięcy.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Panie Ministrze?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed:

Negatywne stanowisko rządu do tej poprawki.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Stanowisko rządu negatywne.

Czy ktoś z państwa chce zabrać głos?

(Senator Magdalena Kochan: Także poprawka wniesiona na prośbę związku pracodawców.)

Dziękuję, Pani Senator, za wyjaśnienia.

Kto z pań, panów senatorów jest za przyjęciem tej poprawki? Proszę o podniesienie ręki.

7 głosów za.

Kto jest przeciwny?

4 głosy sprzeciwu.

Kto się wstrzymał?

Nikt się nie wstrzymał.

Stwierdzam, że ta poprawka została przyjęta…

(Głos z sali: Na sali, na sali…)

Przepraszam, jeszcze… Już zmęczenie nas wszystkich ogarnia. Proszę o zbiorcze wyniki.

16 – za, 11 – przeciw, 2 senatorów się wstrzymało. Poprawka uzyskała wymaganą większość.

Czy pan senator Piecha dalej będzie pełnił…

(Głosy z sali: Nie był… Pan senator Czerwiński.)

A, przepraszam.

Czy pan senator Czerwiński dalej będzie pełnił…

Senator Jerzy Czerwiński:

Dalej to jest źle powiedziane, ja nie byłem tutaj sprawozdawcą.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Tak mi się wydawało. Proszę bez złych podpowiedzi.

Czy pan senator Piecha dalej będzie pełnił…

Senator Wojciech Piecha:

Tak, zgadzam się.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Dziękujemy bardzo.

Wspólnie z panem przewodniczącym zamykamy połączone posiedzenie obu komisji.

(Koniec posiedzenia o godzinie 23 minut 03)