Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (110.)

w dniu 8 czerwca 2022 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o wypowiedzeniu Umowy o rozliczeniach wielostronnych w rublach transferowych i o utworzeniu Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej, sporządzonej w Moskwie dnia 22 października 1963 r., w brzmieniu nadanym Protokołem w sprawie zmiany Umowy o rozliczeniach wielostronnych w rublach transferowych i o utworzeniu Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej oraz Statutu tego Banku, sporządzonym w Moskwie dnia 18 grudnia 1970 r., Protokołem w sprawie zmiany Umowy o rozliczeniach wielostronnych w rublach transferowych i o utworzeniu Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej oraz Statutu tego Banku, sporządzonym w Moskwie dnia 23 listopada 1977 r. oraz Protokołem o zmianie Porozumienia o utworzeniu i działalności Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej z dnia 22 października 1963 r. (ze zmianami wprowadzonymi Protokołami z dnia 18 grudnia 1970 r., 23 listopada 1977 r. oraz 18 grudnia 1990 r.) oraz Statutu Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej (ze zmianami wprowadzonymi Protokołami z dnia 18 grudnia 1970 r., 23 listopada 1977 r. oraz 18 grudnia 1990 r.), sporządzonym w Warszawie dnia 25 listopada 2014 r. (druk senacki nr 723, druki sejmowe nr 2248 i 2287).

(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 32)

(Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Marcin Bosacki)

Zastępca Przewodniczącego Marcin Bosacki:

Rozpoczynam sto dziesiąte posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.

Dzień dobry.

Witam serdecznie naszych gości: reprezentującego Ministerstwo Spraw Zagranicznych pana Bartosza Solocha, zastępcę dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego oraz reprezentujących Ministerstwo Finansów panów dyrektorów Tomasza Skurzewskiego i Andrzeja Ciopińskiego.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o wypowiedzeniu Umowy o rozliczeniach wielostronnych w rublach transferowych i o utworzeniu Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej, sporządzonej w Moskwie dnia 22 października 1963 r., w brzmieniu nadanym Protokołem w sprawie zmiany Umowy o rozliczeniach wielostronnych w rublach transferowych i o utworzeniu Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej oraz Statutu tego Banku, sporządzonym w Moskwie dnia 18 grudnia 1970 r., Protokołem w sprawie zmiany Umowy o rozliczeniach wielostronnych w rublach transferowych i o utworzeniu Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej oraz Statutu tego Banku, sporządzonym w Moskwie dnia 23 listopada 1977 r. oraz Protokołem o zmianie Porozumienia o utworzeniu i działalności Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej z dnia 22 października 1963 r. (ze zmianami wprowadzonymi Protokołami z dnia 18 grudnia 1970 r., 23 listopada 1977 r. oraz 18 grudnia 1990 r.) oraz Statutu Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej (ze zmianami wprowadzonymi Protokołami z dnia 18 grudnia 1970 r., 23 listopada 1977 r. oraz 18 grudnia 1990 r.), sporządzonym w Warszawie dnia 25 listopada 2014 r. (druk senacki nr 723, druki sejmowe nr 2248 i 2287)

Szanowni Państwo, porządek naszego dzisiejszego posiedzenia obejmuje jeden punkt, czyli rozpatrzenie ustawy o wypowiedzeniu umowy o rozliczeniach wielostronnych w rublach transferowych i utworzeniu Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej, sporządzonej w Moskwie dnia 22 października 1963 r.

Czy ktoś z państwa senatorów ma uwagi do porządku obrad? Pytam także senatorów obecnych zdalnie. Nie widzę, nie słyszę.

W związku z tym bardzo proszę o przedstawienie nam rozpatrywanej ustawy przez przedstawicieli rządu. Bardzo proszę.

Zastępca Dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Finansów Tomasz Skurzewski:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Tomasz Skurzewski, zastępca dyrektora departamentu w Ministerstwie Finansów.

Przepraszam za nieobecność pana ministra Patkowskiego, w imieniu którego zabiorę głos w przedmiotowej sprawie.

Międzynarodowy Bank Współpracy Gospodarczej z siedzibą w Moskwie jako bank o statusie organizacji międzynarodowej, w którym głównym udziałowcem jest Federacja Rosyjska, mógłby kontynuować finansowanie podmiotów rosyjskich oraz służyć omijaniu sankcji wprowadzonych wobec Rosji. Z tego powodu oraz z uwagi na to, iż dalsze członkostwo w MBWG nie niesie za sobą żadnych istotnych korzyści dla Polski, należy uznać, że wypowiedzenie umowy o utworzeniu tego banku jest nie tylko zasadne, ale wręcz konieczne i spowodowane przesłankami głównie politycznymi w obecnej sytuacji, a nie kalkulacjami ekonomicznymi. Bank ten praktycznie nie udziela już żadnych kredytów w Polsce od lat. W tej chwili mamy tylko jeden jedyny kredyt udzielony podmiotowi prywatnemu.

Jeśli chodzi o negatywne aspekty decyzji dotyczącej wystąpienia z tego banku, to, jak wspomniano w uzasadnieniu, istnieje ryzyko utraty udziału w kapitale banku. W przypadku Polski jest to kwota 24 milionów euro. To ryzyko jest związane z tym, że zapisy statutowe dotyczące rozliczania się z występującym z banku krajem są nieprecyzyjne, ponieważ wtedy, kiedy zawierano tę umowę, w latach sześćdziesiątych, mało kto przewidywał, że w ogóle dojdzie do sytuacji wystąpienia jakiegoś kraju z banku, i te zapisy stawiają bank w uprzywilejowanej sytuacji. Ma on silniejszą pozycję negocjacyjną wobec każdego kraju. Niemniej jednak oczywiście będziemy rozmawiać z bankiem i z jego pozostałymi udziałowcami, by ten kapitał odzyskać.

Umowa o rozliczeniach wielostronnych w rublach transferowych i o utworzeniu MBWG ma charakter wielostronny, przy czym jej stronami oprócz Polski są 4 inne państwa Unii Europejskiej, tj. Bułgaria, Czechy, Rumunia i Słowacja. Wszystkie te państwa już potwierdziły polityczną wolę wystąpienia z MBWG, a Polska przeprowadza swoją procedurę w uzgodnieniu z nimi. I każde z tych państw już rozpoczęło swój własny proces legislacyjny, czy to na szczeblu rządowym, czy też prosząc o zgodę swój parlament. Tak więc poza tymi państwami występującymi w banku zostałyby tylko 3 kraje, czyli Mongolia, Wietnam i Rosja.

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, dziękuję za uwagę i w imieniu rządu wnoszę o przyjęcie ustawy wyrażającej zgodę na wypowiedzenie umowy wraz z protokołami towarzyszącymi. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącego Marcin Bosacki:

Dziękuję bardzo.

Czy przedstawiciel Ministerstwa Spraw Zagranicznych chciałby się odnieść?

Bardzo proszę.

(Zastępca Dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Bartosz Soloch: Szanowny Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, myślę, że koledzy z Ministerstwa Finansów przedstawili wyczerpująco stanowisko rządu.)

Dziękuję bardzo.

W takim razie otwieram dyskusję.

Czy ktoś z panów i pań senatorów chciałby zabrać głos? Pytam także senatorów pracujących zdalnie.

A zanim do tego dojdzie, może jeszcze zapytam Biuro Legislacyjne, czy ma uwagi do przedstawionego aktu prawnego.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Biuro Legislacyjne nie zgłasza uwag.

Zastępca Przewodniczącego Marcin Bosacki:

Dziękuję.

Panie i Panowie Senatorowie?

(Głos z sali: Nie.)

Jeśli nie, to chciałbym zaproponować poparcie przez komisję projektu ustawy o wypowiedzeniu umowy o rozliczeniach wielostronnych w rublach transferowych i utworzeniu Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej oraz przedłożenie takiego stanowiska Senatowi.

Kto z pań i panów posłów… przepraszam, senatorów jest za poparciem tego stanowiska?

Zdalni – bardzo proszę.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Głosowało 7 senatorów, wszyscy byli za wnioskiem.

Pozostaje nam wyznaczenie senatora sprawozdawcy.

Czy pan senator Aleksander Szwed raczyłby przyjąć tę zaszczytną funkcję?

Senator Aleksander Szwed:

Tak, Panie Przewodniczący, wyrażam zgodę.

Zastępca Przewodniczącego Marcin Bosacki:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

W takim razie na dzisiaj to wszystko.

Zamykam sto dziesiąte posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.

Dziękuję wszystkim państwu bardzo.

(Koniec posiedzenia o godzinie 8 minut 40)