Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (109.)

w dniu 18 maja 2022 r.

Porządek obrad:

1. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zharmonizowanych przepisów dotyczących sprawiedliwego dostępu do danych i ich wykorzystywania (akt w sprawie danych) – COM(2022) 068.

2. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy dotyczące środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu półprzewodników (akt w sprawie czipów) – COM(2022) 046.

3. Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) – COM(2021) 802.

4. Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych zasad dla rynków wewnętrznych gazów odnawialnych i gazu ziemnego oraz wodoru – COM(2021) 803.

5. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rynków wewnętrznych gazów odnawialnych i gazu ziemnego oraz wodoru – COM(2021) 804.

6. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1938 dotyczące środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego – COM(2022) 135.

7. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie tymczasowej liberalizacji handlu będącej uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do ukraińskich produktów na podstawie Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony – COM(2022) 195.

8. Akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2022) 171, COM(2022) 187, COM(2022) 262.

9. Akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisko rządu – propozycja: COM(2022) 69, COM(2022) 103, COM(2022) 124, COM(2022) 125, COM(2022) 158, COM(2022) 164, COM(2022) 165, COM(2022) 167, COM(2022) 183, COM(2022) 191, COM(2022) 193, COM(2022) 194.

(Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 03)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Bogdan Klich)

Przewodniczący Bogdan Klich:

Otwieram sto dziewiąte posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, które będzie w całości poświęcone kwestiom legislacyjnym.

Będziemy, proszę państwa, zgodnie z porządkiem zaproponowanym przez prezydium, omawiać dzisiaj 7 aktów legislacyjnych Unii Europejskiej, będziemy je opiniować.

Chciałem zapytać wszystkich panów i panie senatorów, czy jest zgoda na porządek obrad taki, jak zaproponowało prezydium? Nie widzę sprzeciwu.

W związku z tym przyjmuję, że możemy obradować według tego porządku obrad.

Witam serdecznie na naszym posiedzeniu raz jeszcze wszystkich senatorów i wszystkie panie senatorki, które obradują z nami zdalnie.

Witam przedstawicieli rządu. Kancelarię Prezesa Rady Ministrów reprezentuje pan Adam Andruszkiewicz – sekretarz stanu, dzisiaj osobiście wraz z zespołem. Ministerstwo Klimatu i Środowiska również reprezentuje sekretarz stanu – pan Piotr Dziadzio. No, pan minister zdalnie wraz z zespołem, także zdalnie. Ministerstwo Rozwoju i Technologii, pani sekretarz stanu Olga Semeniuk – witam serdecznie panią minister wraz z zespołem. Witam naszych gości. Pracodawców RP reprezentuje pan Piotr Gepert – witam serdecznie również pana.

Są obecni także zdalnie eksperci Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz jest pani przedstawiciel Biura Legislacyjnego.

Proszę państwa, po tych powitaniach przejdźmy od razu do materii sprawy.

Punkt 1. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zharmonizowanych przepisów dotyczących sprawiedliwego dostępu do danych i ich wykorzystywania (akt w sprawie danych) – COM(2022) 068

Mianowicie w punkcie pierwszym mamy wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zharmonizowanych przepisów dotyczących sprawiedliwego dostępu do danych i ich wykorzystywania (akt w sprawie danych).

Instytucją prowadzącą jest tutaj kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Proszę bardzo pana ministra Andruszkiewicza o krótkie przedstawienie nam tego aktu ustawodawczego.

Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Adam Andruszkiewicz:

Bardzo serdecznie dziękuję.

Szanowny Panie Przewodniczący! Państwo Senatorowie! Wysoka Komisjo!

Projekt aktu w sprawie danych jest kolejnym po akcie w sprawie zarządzania danymi aktem prawnym tworzącym europejski system zarządzania danymi, którego powstanie Komisja Europejska zapowiedziała w 2020 r. w europejskiej strategii w zakresie danych.

Celem aktu w sprawie danych jest zapewnienie sprawiedliwego dostępu do danych i ich wykorzystania pomiędzy poszczególnymi uczestnikami rynku w gospodarce cyfrowej, uwzględniając sytuację wymiany danych między przedsiębiorstwami – business-to-business, między przedsiębiorstwami a konsumentami – business-to-consumer oraz między przedsiębiorstwami i administracją publiczną, czyli business-to-government. Ma to przyczynić się do pobudzenia konkurencyjnego rynku danych, stworzenia nowych możliwości dla innowacji wykorzystujących potencjał danych i zwiększenia dostępności danych dla wszystkich. Obecnie dane są skoncentrowane w rękach niewielu dużych przedsiębiorstw, a możliwość dostępu do nich i ich wykorzystania jest wciąż ograniczona. Rozwiązania zaproponowane w projekcie mają charakter wieloaspektowy i obejmują 5 głównych obszarów interwencji.

Pierwszym jest wprowadzenie mechanizmów, dzięki którym użytkownicy urządzeń podłączonych do internetu, czyli tzw. the internet of things, będą mieli dostęp do danych generowanych w wyniku korzystania z tych urządzeń oraz zyskają możliwość udostępniania tych danych innym podmiotom oferującym usługi na rynkach niższego szczebla, jak np. usługi naprawy lub inne usługi oparte na danych. Obecnie dostęp do danych z urządzeń IoT mają często wyłącznie producenci takich urządzeń, co uniemożliwia użytkownikom korzystanie z konkurencyjnych usług posprzedażowych lub naprawczych. Projekt wprowadza zatem rozwiązania, które zapewnią, aby produkty były projektowane i wytwarzane w taki sposób, aby dane generowane w wyniku korzystania z nich były domyślnie łatwo, bezpiecznie oraz w razie potrzeby bezpośrednio dostępne do użytkownika. Dzięki temu użytkownik zyska kontrolę nad danymi powstałymi w wyniku korzystania przez niego z produktu internetu rzeczy.

Drugim obszarem regulowanym przez akt w sprawie danych jest zwiększenie ochrony mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw przed nieuczciwymi postanowieniami umownymi w zakresie udostępniania danych, narzuconymi przez stronę o większej sile negocjacyjnej. Zapisy gwarantują, że umowy dotyczące dostępu do danych i korzystania z nich nie wykorzystują nierównowagi względem pozycji negocjacyjnej między stronami umowy. Ma to na celu ograniczenie obecnie często spotykanych sytuacji wykorzystywania silniejszej pozycji negocjacyjnej przez jedną ze stron celem ograniczenia drugiej stronie, którą jest MŚP, dostępu do danych na uczciwych warunkach.

Trzecią kwestią ujętą w projekcie jest przyjęcie zasad umożliwiających organom sektora publicznego dostęp i wykorzystanie danych, którymi dysponuje sektor prywatny. Uzyskanie przez sektor publiczny dostępu do danych prywatnych będzie możliwe w ograniczonych przypadkach, tzn. w sytuacjach nadzwyczajnych i kryzysowych, jak np. klęska żywiołowa czy epidemia, lub gdy brakuje danych dostępnych uniemożliwia organowi sektora publicznego realizacji konkretnego zadania leżącego w interesie publicznym i wyraźnie wskazanego w prawie. Udostępnienie danych ma odbywać się na wniosek organu publicznego, a wnioski muszą spełniać określone kryteria zapewniające, że ta forma udostępnienia danych nie będzie nadużywana. Ułatwienie udostępniania danych w wymiarze business-to-government adresuje problem niedostatecznie wykorzystanego potencjału danych prywatnych dla sektora publicznego i dobra wspólnego.

Czwartym obszarem regulacji jest przenoszenie danych w chmurze. Akt w sprawie danych wprowadza rozwiązania ułatwiające zmianę dostawców usług przetwarzania danych w chmurze. Prawo do zmiany dostawcy usług przetwarzania ich w chmurze i obowiązki takiego dostawcy w tym zakresie będą musiały być zawarte w umowie o świadczenie tych usług. Dodatkowo wprowadzone są zabezpieczenia przed bezprawnym dostępem podmiotów z państw trzecich do danych nieosobowych przechowywanych przez dostawców usług w chmurze.

I wreszcie piątą kwestią, którą stara się rozwiązać akt w sprawie danych, jest poprawa interoperacyjności danych oraz usług przetwarzania danych poprzez nałożenie na operatorów przestrzeni danych i dostawców usług przetwarzania danych obowiązku spełnienia określonych wymogów w zakresie interoperacyjności. Komisja została ponadto upoważniona do przyjmowania aktów wykonawczych oraz delegowania w zakresie dotyczącym interoperacyjności.

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej popiera podstawowe cele aktu w sprawie danych oraz wyznaczony przez niego kierunek działań. Pozytywnie oceniamy przede wszystkim cel, jakim jest łatwiejszy i bardziej sprawiedliwy dostęp do wykorzystywania danych. Projekt ten jest kolejnym krokiem ku udostępnianiu większej ilości danych, co wpłynie na wzmocnienie polskiej i europejskiej gospodarki opartej na danych. Łatwiejszy dostęp i wykorzystywanie danych doprowadzi do powstania nowych, innowacyjnych i bardziej konkurencyjnych usług i uniezależnienia się polskich oraz europejskich firm od dużych, globalnych podmiotów, które dysponują przewagą, ograniczając w nieuczciwy sposób dostęp do danych. W sferze publicznej natomiast łatwiejszy dostęp i zwiększanie wykorzystywania danych przez podmioty publiczne przełoży się na lepszą jakość świadczonych usług publicznych i poprawę jakości życia obywateli.

W szczególności rząd RP popiera szczegółowe rozwiązania projektu, takie jak: łatwiejszy dostęp do podmiotów publicznych do danych będących w posiadaniu sektora prywatnego, wzmocnienie pozycji użytkowników urządzeń podłączonych do IoT w zakresie zapewnienia im kontroli nad danymi przez nich generowanymi w wyniku korzystania z tych urządzeń, a także zwiększenie interoperacyjności danych oraz mechanizmów usług udostępniania danych.

Szczególnie cenne w naszej opinii są przepisy zapewniające szerszy dostęp do danych będących w posiadaniu sektora prywatnego. W zakresie interoperacyjności kierunek działań polegający na przyjęciu i stosowaniu interoperacyjnych norm wymiany danych zasługuje na pełne poparcie. Zastrzeżenie budzi jednak kompetencja Komisji do wydawania aktów delegowanych i wykonawczych określających specyfikację w zakresie wymagań dotyczących interoperacyjności. W opinii rządu Rzeczypospolitej Polskiej, w celu lepszej przewidywalności i harmonizacji prawa, lepszym rozwiązaniem byłoby określenie wymogów dotyczących interoperacyjności w samym rozporządzeniu.

Rząd RP zgłasza również szereg wątpliwości i zastrzeżeń dotyczących m.in.: niejasnego zakresu przedmiotowego i podmiotowego projektu, niejasnych definicji, które niekiedy są inaczej sformułowane niż te same pojęcia w innych unijnych aktach prawnych, czy niejasnych relacji z rozporządzeniem ogólnym o ochronie danych osobowych. Jako że przedmiotem aktu w sprawie danych są zarówno dane osobowe, jak i nieosobowe w opinii rządu Rzeczypospolitej Polskiej jest niezwykle ważne, aby to rozporządzenie respektowało przepisy o ochronie danych osobowych, w szczególności RODO.

Problematyczne w opinii rządu jest również zaproponowany przez Komisję nadmiernie skomplikowany i niejasny system wdrażania oraz egzekwowania rozporządzenia. Odpowiedzialność za jego wdrożenie została przeniesiona w całości na państwo członkowskie, a wśród zadań nałożonych na organy państw członkowskich znajduje się m.in.: rozpatrywanie skarg, prowadzenie dochodzeń i nakładanie kar finansowych za naruszenia. Zastrzeżenia budzi bardzo ogólne uregulowanie tych kwestii w samym rozporządzeniu, gdzie brakuje precyzyjnych regulacji, które zapewniłyby możliwość stosowania w Polsce jego postanowień w krajowym porządku prawnym. W obecnym kształcie do skutecznego wdrożenia aktu konieczne jest po stronie państw członkowskich stworzenie skomplikowanego mechanizmu instytucjonalnego, który regulowany będzie w zasadniczej części nie w rozporządzeniu, ale poprzez szczegółowe przepisy krajowe doprecyzowujące jego postanowienia. System wdrożenia aktu w sprawie danych powinien być klarowny i jednoznacznie określać kompetencje poszczególnych organów krajowych. W tym kontekście zastrzeżenia budzi również zbyt krótki termin na wdrożenie projektu, czyli 12 miesięcy od dnia wejścia w życie. Niejasności te będą zgłaszane i wyjaśniane w pracach roboczych na forum Rady Unii Europejskiej i nie wpływają na ogólne, pozytywne stanowisko rządu RP w odniesieniu do tego projektu. Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Poproszę sprawozdawcę, pana senatora Szweda, o przedstawienie propozycji naszej opinii.

Senator Aleksander Szwed:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Szanowni Państwo, przedmiotowy akt ma na celu stworzenie sprawiedliwego systemu, w którym możliwy byłby przepływ danych, ale także zabezpieczenie praw twórców i właścicieli danych. Szeroko akt prawny przedstawił już pan minister. Ja odniosę się przede wszystkim do zasady pomocniczości.

Zarządzanie danymi i stworzenie systemu sprawiedliwego dostępu do danych generowanych różnego typu powinno być regulowane na możliwie jak najogólniejszym poziomie przy zapewnieniu o współpracy pomiędzy różnymi państwami. Tak że projektowana regulacja wydaje się być zgodna z zasadą pomocniczości. Dużą jej zaletą jest niewątpliwie to, że po pierwsze, dotyczy zarówno danych osobowych, jak i nieosobowych, po drugie zaś, jej celem jest zwiększenie dostępności danych dla podmiotów innych niż producenci urządzeń, które je generują. Pozytywnie należy ocenić przepisy, które zmierzają do stworzenia katalogu dozwolonych i niedozwolonych postanowień w umowach, których celem jest przekazanie danych. Powinno przyczynić się to do lepszego zabezpieczenia praw twórców danych, nawet jeżeli nie są oni twórcami urządzenia odpowiedzialnego za zbieranie danych. Tym samym wielkim osiągnięciem byłoby dalsze uporządkowanie kwestii danych generowanych przez tzw. internet rzeczy.

W opinii Biura Spraw Międzynarodowych i Unii Europejskiej Kancelarii Senatu i w uwagach przekazanych przez biuro, które częściowo pokrywają się z uwagami rządu, szczegółowe rozwiązanie zaproponowane przez Komisję mogą budzić poważne kontrowersje. Przede wszystkim dotychczas Komisja stała na stanowisku, że nie jest możliwe swego rodzaju wywłaszczenie danych, po pierwsze, poprzez zwiększenie przenoszalności danych pomiędzy podmiotami, a po drugie, poprzez ustanowienie obowiązkowego dostępu do danych dla władz publicznych. W opinii Biura Spraw Międzynarodowych i Unii Europejskiej należy zgodzić się z rządem, że konieczne jest bardzo precyzyjne określenie relacji pomiędzy przedmiotowym aktem a innymi projektami, bądź ostatnio wynegocjowanymi aktami dotyczącymi regulowania dostępu do danych. Konieczne jest także bardzo dokładne określenie zakresu działania rozporządzenia, do jakich usług i rzeczy będzie ono miało zastosowanie.

Wnoszę o przyjęcie aktu prawnego wraz uwagami rządu. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo. Jasna jest propozycja pana senatora.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w dyskusji? Nie widzę, nie słyszę.

Sprawa jest o ogromnym znaczeniu, bo ochrona danych osobowych ma fundamentalne znaczenie dla nas wszystkich. Rozumiem, że zgadzamy się z propozycją pana senatora, aby przyjąć ten akt prawny wraz ze stanowiskiem rządu.

Czy ktoś z państwa jest innego zdania? Jeśli nie, to będziemy głosować.

Kto z państwa jest za przyjęciem propozycji pana senatora Szweda? (7)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Zamykam głosowanie i proszę o podanie wyników.

Wszyscy byli za.

Komisja poparła projekt aktu prawnego wraz uwagami rządu.

Zamykam punkt pierwszy.

Przechodzimy, proszę państwa, do punktu drugiego.

Dziękuję delegacji KPRM.

Punkt 2. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy dotyczące środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu półprzewodników (akt w sprawie czipów) – COM(2022) 046

Przechodzimy do punktu drugiego: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy dotyczące środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu półprzewodników – dokument o sygnaturze COM(2022) 046.

Bardzo proszę przedstawiciela Ministerstwa Rozwoju i Technologii, panią minister Semeniuk, o przedstawienie stanowiska rządu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Olga Semeniuk:

Dziękuję bardzo.

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Chciałabym zaprezentować państwu stanowisko rządu do opublikowanego w lutym bieżącego roku przez Komisję Europejską wniosku w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy dotyczące środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu półprzewodników.

Głównym powodem działań Komisji było zwiększające się znaczenie półprzewodników. Coraz więcej urządzeń codziennego użytku zawiera w sobie zaawansowaną elektronikę. Codziennie korzystamy ze smartfonów, które swoją mocą obliczeniową dawno wyprzedziły komputery osobiste sprzed 10 czy kilkunastu lat. Coraz powszechniejsze jest wykorzystanie sztucznej inteligencji, rosną rynki kryptowalut, prawie wszystkie nowe urządzenia pozwalają na podłączenie ich do sieci. W takim to otoczeniu rynkowym Komisja Europejska zaproponowała cel, aby do 2030 r. produkcja najnowocześniejszych półprzewodników w Unii Europejskiej wynosiła co najmniej 20% światowej produkcji.

Projekt rozporządzenia został oparty na 3 filarach.

Pierwszym filarem jest ustanowienie inicjatywy „Chipy dla Europy”. Filar ten ma umożliwić rozwój i wykorzystanie najnowocześniejszych technologii półprzewodników kwantowych. Filar ten umożliwi zbudowanie europejskiej platformy informatycznej do projektowania. Inicjatywa wesprze także utworzenie linii pilotażowych do wytwarzania małych serii czipów dla tzw. start-upów. W ramach filaru zostaną także utworzone w państwach członkowskich ośrodki kompetencji, wspierających małe i średnie firmy technologiczne.

Drugim filarem jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw. W ramach filaru przewiduje się ułatwienie dla otwierania nowych zakładów produkcyjnych czipów w Europie. W rozporządzeniu wyróżniono ich 2 rodzaje. Pierwszym z nich są zintegrowane zakłady produkcyjne zajmujące się zarówno projektowaniem, jak i produkcją czipów. Drugim rodzajem są otwarte unijne fabryki zajmujące się tylko wytwarzaniem czipów na zamówienia zewnętrzne zleceniodawcy według jego projektu. Istotnym elementem w tym filarze jest uwarunkowanie udzielania pomocy publicznej tylko na projekty, które są pierwsze w swoim rodzaju. Są to takie przedsięwzięcia, których celem jest dostarczenie czipów, których nie ma jeszcze na rynku.

I trzeci, ostatni filar, to działania z zakresu monitorowania i reagowania na sytuacje kryzysowe. Rozporządzenie ustanawia system monitorowania i ostrzegania w ramach łańcucha wartości czipów. Polega na obserwacji przez państwa członkowskie ustanowionych wskaźników wczesnego ostrzegania oraz kondycji kluczowych dostawców. W filarze tym przewidziano także środki uruchamiane w momencie sytuacji kryzysowej związanej z niedoborem półprzewodników. Komisja w takim momencie może występować o udzielanie niezbędnych informacji przez dostawców półprzewodników. Komisja może również zobowiązać firmy, które otrzymały pomoc publiczną, do przyjęcia priorytetowego zamówienia na brakujące czipy. Komisja także, na wniosek co najmniej 2 państw członkowskich, może uruchomić wspólne zakupy brakujących półprzewodników, a nawet utrudnić ich eksport na zewnątrz Unii Europejskiej.

Dziękuję za możliwość zaprezentowania stanowiska rządu. Zwracam się z prośbą o pozytywną opinię Wysokiej Komisji. Dziękuję.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Pan senator Aleksander Szwed jest także w tym przypadku senatorem sprawozdawcą.

Proszę o zaprezentowanie projektu opinii naszej komisji.

Senator Aleksander Szwed:

Dziękuję.

Pani Minister! Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Niniejszy wniosek służy realizacji zobowiązań politycznych zaciągniętych przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen, która w swoim orędziu o stanie Unii z 2021 r. ogłosiła cel, polegający na stworzeniu wspólnie nowoczesnego europejskiego ekosystemu układów scalonych, obejmującego także ich produkcję.

Jeśli chodzi o zasadę pomocniczości, ze względu na skalę, szybkość i zakres odpowiedzi na kryzys, związany z niedoborem półprzewodników, złożoność ekosystemów półprzewodników, konsekwencje zależności strukturalnych Unii Europejskiej oraz niedoborów dostaw, cele inicjatywy nie mogą zostać skutecznie osiągnięte samodzielnie przez pojedyncze państwa członkowskie lub nawet grupę państw. Dlatego akt wydaje się być zgodny z zasadą pomocniczości.

Wnoszę o przyjęcie aktu prawnego wraz z uwagami rządu.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo.

Mamy jasną propozycję naszego stanowiska.

Otwieram dyskusję w tej sprawie.

Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos?

Jeśli nie, to ja tylko powiem o tym, że obywatele Europy podczas zakończonej niedawno konferencji o przyszłości Europy poszli dalej, aniżeli jest to zawarte w tym akcie prawnym, tzn. zaproponowali władzom Unii Europejskiej – Komisji, Parlamentowi i Radzie – ustanowienie samowystarczalności Unii Europejskiej, jeżeli chodzi o produkcję półprzewodników. Ma to fundamentalne znaczenie z punktu widzenia sytuacji, w której rwą się łańcuchy dostaw, w której Europa musi stawiać na samą siebie, a dostarczanie dostawy surowców kluczowych może być w najbliższym czasie znacznie ograniczone.

Zobaczymy oczywiście, co z tym zrobią ciała statutowe Unii Europejskiej, czy podejmą ten temat, czy nie, ale obywatele Unii Europejskiej mówią jasnym głosem: Unia Europejska musi osiągnąć samowystarczalność w tej sprawie. To niełatwe zadanie, ale nie takie wyzwania stoją w tej chwili przed Unią. To tylko był komentarz.

Proszę państwa, przechodzimy do głosowania.

W związku z tym chciałbym zapytać: kto z państwa jest za przyjęciem stanowiska zaproponowanego przez senatora Szweda?

Pan marszałek?

Kto jest przeciw?

4 osoby na sali.

Kto się wstrzymał?

I zdalnie.

Proszę o podanie wyników.

6 osób za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.

Stwierdzam, że wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy dotyczące środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu półprzewodników został wraz z uwagami rządu zaopiniowany pozytywnie przez Komisję Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.

Dziękuję bardzo.

Punkt 3. porządku obrad: wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) – COM(2021) 802

Przechodzimy do punktu trzeciego porządku obrad: wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona).

Bardzo proszę przedstawiciela Ministerstwa Rozwoju i Technologii o przedstawienie projektu stanowiska rządu.

Pani Minister, bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Olga Semeniuk:

Dziękuję bardzo.

Szanowny Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo!

Pochylamy się nad wnioskiem dotyczącym przekształcenia dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, stanowiących część pakietu legislacyjnego Fit for 55, którego celem jest zmniejszenie o co najmniej 55% emisji gazów cieplarnianych do roku 2030.

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej popiera co do zasady ogólny kierunek zmian zaprezentowany w przedstawionym projekcie. Podkreślić należy, że poprawa efektywności energetycznej sektora budynków ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów Unii Europejskiej w zakresie klimatu i energii na lata 2030–2050. Przede wszystkim jednak, szczególnie w kontekście ostatnich tragicznych wydarzeń na Ukrainie, stanowić może istotny wkład do uniezależnienia się zarówno Polski, jak i krajów całej Unii Europejskiej od importu paliw kopalnych z Rosji. Dlatego też rząd RP kierunkowo zgadza się, że działania wspierające renowację energetyczną budynków mogą obniżyć rachunki za energię, dzięki czemu koszty takiej inwestycji zwrócą się w czasie. Usunięcie przeszkód utrudniających działania w tym sektorze i zapewnienie wsparcia finansowego na rzecz niezbędnych początkowych inwestycji, w szczególności wobec najbardziej energochłonnych budynków, przy jednoczesnym priorytetowym potraktowaniu najbardziej opłacalnych renowacji i działań na rzecz zwalczania ubóstwa energetycznego, stanowić będzie istotny wkład w realizację polityki krajowej i europejskiej w przedmiotowym zakresie.

Mając na uwadze przedstawione elementy, jak również to, że działania zmierzające do ograniczenia i docelowej likwidacji ubóstwa energetycznego wpisują się w długofalową politykę kraju, tak jak już powiedziałam, rozwiązania zaprezentowane w projekcie znajdują co do zasady poparcie. Oczywiście szczegółowe docelowe rozwiązania wymagać będą doprecyzowania, tak aby były możliwe do wprowadzenia w państwach członkowskich Unii Europejskiej i dostosowane do ich poziomu gospodarczego, a przede wszystkim muszą być podejmowane w oparciu o długotrwałą perspektywę ekonomiczną, tak aby podejmowane działania nie implikowały nieuzasadnionego wzrostu, w szczególności dla gospodarstw domowych, ale jednostek samorządu terytorialnego, które są właścicielem wielu nieruchomości.

Dlatego też przedstawiciele Polski podejmują intensywne wysiłki na forum grupy roboczej Rady Unii Europejskiej do spraw energii w celu przeprocedowania zmian mających na celu wypracowanie rozwiązań w możliwie największym stopniu spełniających polskie oczekiwania, gdyż ewentualne wejście w życie propozycji Komisji Europejskiej dotyczącej wdrożenia projektu dyrektywy w proponowanym kształcie może spowodować znaczne obciążenia dla polskich obywateli. Obciążenia te, w szczególności wobec obecnej sytuacji związanej ze wzrostem cen nośników energii, a także dynamiką wzrostu cen wyrobów budowlanych, mogą sprawić, że nie tylko obywatele nie będą w stanie sprostać wymaganiom projektu dyrektywy, ale w szczególności, w przypadku budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej – czyli wymagających poniesienia największych nakładów lub w skrajnych przypadkach nienadających się do remontu – ostateczny efekt projektowanych przepisów będzie odwrotny niż zakładano, czyli nastąpi zwiększenie ubóstwa energetycznego.

Podsumowując, obecny projekt dyrektywy wpisuje się, co do zasady, w politykę krajową w przedmiotowym zakresie. Dlatego rząd RP ocenia go pozytywnie, choć, tak jak już powiedziałam na wstępie, szczegóły merytoryczne wymagać będą pewnych negocjacji na forum unijnym. Dziękuję.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Ja również.

Poproszę teraz panią senator sprawozdawcę, Danutę Jazłowiecką, o przedstawienie projektu opinii komisji. Pani senator obraduje zdalnie.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Rekomenduję komisji przyjęcie aktu prawnego.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękujemy bardzo.

Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w dyskusji?

(Senator Danuta Jazłowiecka: Tak, ja.)

Bardzo proszę.

Pani senator Jazłowiecka.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Dziękuję bardzo.

Pani Minister, w 2018 r. została przyjęta dyrektywa, która zobowiązywała państwa członkowskie do analizowania danych dotyczących wdrażania właśnie tej dyrektywy, a m.in. właśnie oceny poziomu realizacji tej dyrektywy, czyli na jak wysokim poziomie w danym kraju budynki osiągają tę charakterystykę energetyczną. My nie wykonaliśmy tego zadania. Chciałam zapytać: co stało na przeszkodzie zebrania takich danych, ponieważ te dane są dosyć istotne do realizacji obecnie wdrażanej dyrektywy? To jest moje pierwsze pytanie.

Drugie pytanie dotyczy braku zgody rządu na dodanie dodatkowego parametru – mam tu na myśli bezemisyjność budynku – w przypadku nowobudowanych budynków. Przyznam, że jestem trochę zaskoczona, bo w swojej opinii państwo piszecie, że bardzo ważne jest, żebyśmy kompleksowo rozwijali i rozwiązywali te problemy, ale jednocześnie nie zgadzacie się na wprowadzenie dosyć istotnego parametru.

I ostatnie moje pytanie w tym przypadku: ile procent jest w Polsce budynków klasy G – klasa G to jest najgorsza charakterystyka energetyczna – i jak daleko jesteśmy do osiągnięcia celu, czyli poziomu 15%? Dziękuję.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję.

Pani Minister, bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Olga Semeniuk:

Bardzo proszę o odpowiedź panią Barbarę Wąsowską, mojego pracownika.

Naczelnik Wydziału Efektywności Energetycznej Budynków w Departamencie Gospodarki Niskoemisyjnej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Barbara Wąsowska:

Szanowni Państwo, pierwsze pytanie, o ile dobrze zrozumiałam, dotyczy tego, skąd mielibyśmy posiadać dane na temat charakterystyki energetycznej polskich…

(Senator Danuta Jazłowiecka: Nie. Nie chodzi skąd, tylko chodzi o to, że państwo powinniście, według tamtej dyrektywy z 2018 r., zbierać takie dane, by móc je dzisiaj przedstawić na forum Unii Europejskiej. Można było by obecnie, korzystając z nich, przygotować dobrą dyrektywę. A te dane są niepełne w przypadku naszego kraju.)

Tak, już odpowiadam.

Polska gromadzi tego typu dane za pomocą centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków. Co prawda widzimy, że rzeczywiście ilość tych danych zawartych w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej jest niewystarczająca, ponieważ na ten moment zawarte tam są dane pochodzące ze świadectw charakterystyki energetycznej budynków. Świadectwa charakterystyki energetycznej budynków na ten moment wykonywane są dla budynków wynajmowanych i sprzedawanych.

Aktualnie procedujemy projekt ustawy o charakterystyce energetycznej budynków. Procedowana zmiana zakłada, że świadectwa charakterystyki energetycznej budynków będą wykonywane również dla budynków oddawanych do użytkowania. Stąd spodziewamy się, że kwestia tych danych będzie w rejestrze sukcesywnie rozszerzana. Natomiast my na poziomie grupy roboczej informujemy Komisję Europejską odnośnie do tego, że rzeczywiście mamy problem z tymi danymi. Jako Polska podejmujemy działania, żeby posiadać jak najwięcej tych danych, stąd zmieniamy również ustawę o charakterystyce energetycznej budynków. Będziemy mieli dane nie tylko dotyczące budynków wynajmowanych czy sprzedawanych, ale także dotyczące nowo budowanych budynków.

Mogę jeszcze dodać, że podejmujemy prace dotyczące Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, która również będzie połączona z centralnym rejestrem charakterystyki energetycznej budynków. I te dane będą… pracujemy nad tym, żeby te dane po prostu były rozszerzane i jak najpełniejsze. Natomiast rzeczywiście potrzebujemy czasu, żeby zgromadzić dane dotyczące wszystkich budynków w Polsce.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Pani Senator?

Senator Danuta Jazłowiecka:

Tak, na pierwsze pytanie została udzielona mi odpowiedzi i rozumiem w tej chwili te braki. Dziękuję bardzo.

(Przewodniczący Bogdan Klich: A na drugie?)

Ale proszę o odpowiedź na następne pytania.

(Naczelnik Wydziału Efektywności Energetycznej Budynków w Departamencie Gospodarki Niskoemisyjnej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Barbara Wąsowska: Jakby pani mogła powtórzyć drugie pytanie? Przepraszam.)

Dobrze, oczywiście.

Państwo nie zgadzacie się na wprowadzenie dodatkowego parametru, tj. bezemisyjność budynku, a on jest dosyć istotny, uważam, jeżeli mamy walczyć z tą termoizolacją.

(Zakłócenia w trakcie wypowiedzi)

(Naczelnik Wydziału Efektywności Energetycznej Budynków w Departamencie Gospodarki Niskoemisyjnej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Barbara Wąsowska: Ja, szczerze mówiąc, słabo panią słyszę.)

Właśnie pytanie: czy nie walczyć?

(Przewodniczący Bogdan Klich: Pani Senator, nie słyszymy.)

Tak jest zapisane w państwa opinii.

(Przewodniczący Bogdan Klich: Troszkę wyraźniej. Nie wiem, co należy zrobić ze sprzętem, ale…)

(Naczelnik Wydziału Efektywności Energetycznej Budynków w Departamencie Gospodarki Niskoemisyjnej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Barbara Wąsowska: Tak, ja nie rozumiem pytania.)

(Głos z sali: Pytanie…)

Państwo w swojej opinii nie zgadzacie się na dodanie w tej obecnej dyrektywie dodatkowego parametru, jakim jest bezemisyjność budynku. Tak jest napisane w waszej opinii.

(Naczelnik Wydziału Efektywności Energetycznej Budynków w Departamencie Gospodarki Niskoemisyjnej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Barbara Wąsowska: Bezemisyjność budynków, okej.)

Przewodniczący Bogdan Klich:

To teraz pytanie jest jasne.

Bardzo proszę.

Naczelnik Wydziału Efektywności Energetycznej Budynków w Departamencie Gospodarki Niskoemisyjnej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Barbara Wąsowska:

Tak, teraz rozumiem. Bardzo przepraszam.

Jeśli chodzi o bezemisyjność budynku, to, Szanowni Państwo, na ten moment dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków określa, że państwa członkowskie mają dążyć do tego, aby budynki były niemal zeroenergetyczne. Niemal zeroenergetyczne tzn., że działania renowacyjne, jakie należy podejmować przy budynkach istniejących, a także parametry, jakie mają spełniać budynki nowo budowane, mają być ekonomicznie opłacalne i technicznie wykonalne. Stąd na ten moment Polska zauważa, że to będzie bardzo duży problem, aby wybudować budynek bezemisyjny, bo to jest bardzo kosztowne rozwiązanie. Stąd zgłaszamy na etapie prac grupy roboczej, że takie budynki bezemisyjne będą… na pewno nie będzie tam efektywności ekonomicznej. Możliwe, że technicznie wykonalne to będzie za jakiś czas –na ten moment wydaje się, że również to nie jest możliwe – ale ekonomicznie opłacalne to nie będzie. Zbyt duże koszty będą musieli ponieść właściciele budynków, żeby doprowadzić budynek do bezemisyjności.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z pań albo panów senatorów…

(Senator Danuta Jazłowiecka: To jeszcze nie wszystkie pytania.)

Pani Senator, bardzo proszę.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Pytałam również o to, jaki procent budynków ma klasę G, czyli ile jest budynków o tej najgorszej charakterystyce energetycznej.

Skorzystam z okazji i zapytam o jeszcze jedną rzecz. Państwo również proponujecie wydłużenie terminu całego procesu termoizolacji. Chciałabym zapytać: o jaki okres chcecie państwo ten termin wydłużyć? Dziękuję.

Naczelnik Wydziału Efektywności Energetycznej Budynków w Departamencie Gospodarki Niskoemisyjnej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Barbara Wąsowska:

Jeśli chodzi o budynki i klasy charakterystyki energetycznej budynków, na ten moment Polska ma wprowadzone zupełnie inne rozwiązanie. Nie są to klasy charakterystyki energetycznej, tylko tzw. suwak, na którym określany jest poziom zużycia energii przez budynek. Stąd Polsce… no, ciężko będzie nam określić, ile procent w naszych zasobach stanowią te najgorsze budynki – tak jak mówiłam w ramach odpowiedzi na pierwsze pytanie – w związku z brakiem szczegółowych informacji na temat wszystkich budynków w Polsce.

Kwestia oddalenia realizacji tego obowiązku wynika z tego, że na ten moment w projekcie dyrektywy zaproponowane jest, aby istniejące budynki użyteczności publicznej doprowadzić do roku 2027, podnieść po prostu ich poziom charakterystyki energetycznej, a budynki jednorodzinne – do roku 2030. Stąd stronie polskiej zależy na tym, aby oddalić ten termin po to, żebyśmy zdążyli poznać szczegółowe dane o wszystkich budynkach zgromadzonych w naszym kraju i mogli przygotować się do tego, ponieważ będzie generowało to ogromne koszty, tak jak już powiedziałam, ta efektywność ekonomiczna, opłacalność renowacji istniejących budynków czy budowanie nowych budynków o klasach charakterystyki energetycznej wyższych niż ta klasa G.

Czyli naszą rolą na razie jest wprowadzenie klas charakterystyki energetycznej budynków, określenie, jaką ilość budynków posiadamy, o jakich parametrach. Dopiero wtedy będziemy pracować nad tym, aby podnosić efektywność energetyczną tych budynków. Stąd udział przedstawicieli w pracach grupy roboczej i zwracanie uwagi na konieczność wydłużenia tych terminów.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Szwed.

Senator Aleksander Szwed:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Pani Dyrektor, chciałem zapytać, pociągnąć jeszcze temat bezemisyjności. Tutaj koszty rzeczywiście wydają się olbrzymie. Ja rozumiem, że szczegółowych danych jeszcze nie mamy, ale mam pytanie: czy były jakieś szacunkowe dane, bo to rzeczywiście są olbrzymie koszty dla Polski?

Przewodniczący Bogdan Klich:

Pani Dyrektor?

Naczelnik Wydziału Efektywności Energetycznej Budynków w Departamencie Gospodarki Niskoemisyjnej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Barbara Wąsowska:

Nie, nie ma jeszcze konkretnych danych.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dobrze.

Pani Dyrektor czy Pani Minister; teraz tak, żeby nas dobrze zrozumieli ci, którzy nas oglądają i słuchają. Zgłasza się firma do właściciela jakiegoś budynku. Proponuje swoją usługę. Tą usługą miała być ocena emisyjności budynku. Ta usługa jest zazwyczaj droga. Czy obywatel może mieć pewność co do tego, że w tej chwili, przed wejściem w życie tego aktu prawnego, metodologia stosowana przez pana X albo panią X, którzy wykonują taką czynność za grube pieniądze, jest zgodna z metodologią przyjętą w większości innych krajów Unii Europejskiej, czy nie? Czyli czy wyniki tej pracy, tej ekspertyzy są kompatybilne ze standardami obowiązującymi w większości krajów Unii Europejskiej?

Naczelnik Wydziału Efektywności Energetycznej Budynków w Departamencie Gospodarki Niskoemisyjnej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Barbara Wąsowska:

Ocena efektywności energetycznej budynku nie jest w formie opinii eksperta, tylko w formie świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. Świadectwa wykonywane są przez osoby uprawnione, wpisane do centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków. Świadectwo wykonywane jest na podstawie metodologii. Metodologia określana jest na podstawie przepisów dyrektywy oraz rozporządzenia delegowanego do tej dyrektywy. Każde państwo członkowskie wdraża swoją metodologię w oparciu o te przepisy. Czyli każde państwo członkowskie może mieć inną metodologię, ponieważ z jednej strony ona jest zgodna z dyrektywą i rozporządzeniem delegowanym, ale ona uwzględnia uwarunkowania krajowe, m.in. miks energetyczny itd. Czyli każde państwo członkowskie tę opłacalność kosztową, ekonomiczną, techniczną wykonalność ocenia według metodologii określonej w danym kraju, ale uwzględniającą wymagania również każdego państwa członkowskiego.

(Przewodniczący Bogdan Klich: Czyli ramy są podobne, natomiast zawartość tej metodologii jest różna?)

Tak.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Czy istnieją zatem sposoby na to, żeby charakterystyka budynku polskiego była wyrażona w metodologii, nie wiem, jakiegokolwiek innego kraju, jeżeli dla właściciela tego budynku jest to ważne? Tak, żeby była zrozumiała po prostu, żeby, nie wiem partner kupujący, sprzedający, kupujący w Hiszpani, we Francji, w Niemczech, zrozumiał, jaka jest charakterystyka energetyczna tego budynku w Polsce.

Naczelnik Wydziału Efektywności Energetycznej Budynków w Departamencie Gospodarki Niskoemisyjnej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Barbara Wąsowska:

Można powiedzieć, że projekt dyrektywy do tego dąży. W każdym państwie członkowskim będą wykonywane świadectwa na podstawie metodologii, natomiast Komisja Europejska w tym projekcie dyrektywy nie przedstawiła jeszcze rozporządzeń delegowanych szczegółowo. Czyli Komisja daje też sobie czas, tak? Możemy się spodziewać, że projekt dyrektywy będzie dążył do tego, aby porównywać te budynki w różnych państwach członkowskich. Komisja Europejska przygotuje taki akt delegowany – na ten moment jeszcze go nie znamy, trwają prace – ale wydaje się, że nigdy do końca nie da się porównać budynku np. w Polsce i w Hiszpanii, przykładowo, z uwagi choćby na inne uwarunkowania klimatyczne.

Przewodniczący Bogdan Klich:

To jest jasne. Dziękuję bardzo.

Proszę państwa, zamykam dyskusję na temat tego punktu.

Bardzo proszę panią senator Jazłowiecką jeszcze raz o powtórzenie propozycji.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Ja rekomenduję komisji przyjęcie aktu prawnego.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo.

Otwieram głosowanie.

Kto z państwa jest za propozycją naszej opinii zgłoszonej przez panią senator Jazłowiecką? (4)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

I zdalnie?

Zamykam głosowanie i proszę o podanie wyników.

Wszyscy za, nikt się nie sprzeciwił, nikt nie wstrzymał się od głosu.

W związku z tym potwierdzam że punkt trzeci, tj. wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, został przez komisję zaaprobowany. Komisja poparła projekt aktu prawnego.

Dziękuję bardzo.

Proszę państwa, mam taką propozycję modyfikacji. Ze względu na to, że Ministerstwo Rozwoju i Technologii będzie miało jeszcze 1 punkt i on jest punktem siódmym w naszym porządku obrad, proponuję, abyśmy procedowali nad nim od razu. Jeśli nie będzie sprzeciwu, to tak zrobimy.

Nie widzę głosów sprzeciwu.

W związku z tym, pani minister ma głos.

Punkt 7. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie tymczasowej liberalizacji handlu będącej uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do ukraińskich produktów na podstawie Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony – COM(2022) 195

Proszę o przedstawienie opinii rządu na temat rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie tymczasowej liberalizacji handlu będącej uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do ukraińskich produktów na podstawie Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony, czyli krótko mówiąc: układu stowarzyszeniowego Unii Europejskiej z Ukrainą.

Bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Olga Semeniuk:

Dziękuję, Panie Przewodniczący. Dzięki temu zdążę na posiedzenie zespołu programowania prac rządu o 10:00.

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Rząd Rzeczypospolitej wyraża poparcie dla wniosku rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie tymczasowej liberalizacji importu z Ukrainy, uregulowanego dotychczas na podstawie Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską a Ukrainą.

W wyniku brutalnej agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę gospodarka tego kraju ulega stopniowej degradacji. Zakłócone są łańcuchy dostaw i utrudniony jest eksport produktów ukraińskich na inne rynki. Niezbędne jest wykorzystanie dostępnych instrumentów do wsparcia Ukrainy i utrzymania jej potencjału gospodarczego. Od momentu rozpoczęcia inwazji zbrojnej Polska zajmowała silne i zdecydowane stanowisko pośród państw unijnych, postulujących z jednej strony wszelkie możliwe formy potępienia agresji i działań Rosji, a z drugiej zaangażowanie w pomoc Ukrainie.

Zaproponowane rozwiązanie wydaje się być właściwym krokiem wspierającym gospodarkę państwa poddanego agresji militarnej. Unia, a także Polska związana jest z Ukrainą Układem o stowarzyszeniu między Unią a Ukrainą od 2016 r. Jednym z kluczowych zobowiązań jest propagowanie poszanowania zasad suwerenności i integralności terytorialnej, nienaruszalności granic i niepodległości stron. Zaproponowane działania wpisują się w zobowiązania pogłębiania współpracy gospodarczej i handlowej oraz wspierania Ukrainy w rozwoju gospodarczym i demokratycznym. Środki liberalizacji przewidziane rozporządzeniem obowiązywać będą 1 rok i obejmą: zawieszenie ceł na wszystkie towary objęte układem, zawieszenie systemu ceny wejścia dla towarów rolnych, zniesienie kontyngentów taryfowych obowiązujących na niektóre towary rolne, zawieszenie poboru ceł antydumpingowych, zawieszenie postępowań ochronnych wobec importu z Ukrainy.

Skutki gospodarcze są obecnie trudne do wyliczenia. Skala dewastacji gospodarki ukraińskiej w wyniku brutalnej agresji Federacji Rosyjskiej nie pozwala na wyliczenie aktualnych możliwości eksportowych Ukrainy, a dane statystyczne sprzed agresji nie mają już obecnie zastosowania. Wbudowane w projekt rozporządzenia mechanizmy ochronne przed nadmiernym importem stanowią też dodatkowy mechanizm zabezpieczający dla gospodarek Unii Europejskiej. Można więc założyć, że wpływ gospodarczy będzie minimalny.

Bardzo proszę o poparcie stanowiska w przedmiotowej sprawie. Dziękuję.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo.

Proszę pana senatora, Kazimierza Kleinę, o przedstawienie projektu opinii komisji w tej sprawie.

Senator Kazimierz Kleina:

Panie Przewodniczący! Pani Minister! Szanowni Państwo!

Oczywiście wnoszę o poparcie tego dokumentu, także z uwagami rządu, chociaż miałbym prośbę o wyjaśnienie kilku spraw związanych z tym dokumentem i jego obowiązywaniem.

On jest niewątpliwie korzystny dla Ukrainy w tych warunkach wojennych, ponieważ bez praktycznie żadnych ograniczeń Ukraina będzie mogła eksportować produkty na rynek polski i europejski. Ale czy analizowaliście państwo, jaki to będzie miało też wpływ na rynek Polski? Czyli zostaną wprowadzone produkty ukraińskie, które będą konkurowały z produktami polskimi. Tutaj chodzi szczególnie o niektóre produkty żywnościowe. Czy to może wywołać też takie zmiany czy konsekwencje, które mogą być kłopotliwe dla polskiego może nie konsumenta, ale przynajmniej producenta tych produktów?

Przewodniczący Bogdan Klich:

Pani Minister?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Olga Semeniuk:

Bardzo dziękuję za to pytanie.

Przede wszystkim, Szanowni Państwo, mamy gigantyczny problem z łańcuchami dostaw. One są rozregulowane właśnie przez kontekst tego, że mamy wiele firm polskich, które importowały zarówno z działu przemysłowego, jak i z innych działów, takich jak budowlane i infrastrukturalne materiały, z takich krajów jak: Ukraina, Białoruś i Rosja.

Tego typu dokument i tego typu zalecenie z naszej strony nie będzie wpływało w żaden sposób na ograniczenie czy zwiększenie konkurencyjności po stronie ukraińskiej i tym samym zmniejszenie konkurencyjności po stronie polskiej. My mamy dzisiaj tak duże braki w łańcuchach dostaw i zerwane te łańcuchy dostaw, że każda pomoc, szczególnie w kontekście firm importujących z Ukrainy – a mamy sporo polskich firm, które importowały z Ukrainy z jednej strony, a z drugiej strony z Białorusi i z Rosji – jest tak duża, że nie będzie to wpływało negatywnie, a może tylko i wyłącznie spowodować ulepszenie i doprowadzenie wielu projektów związanych z usługami i przedsiębiorstwami do końca.

(Senator Kazimierz Kleina: To dotyczy także produktów żywnościowych?)

Tak.

Senator Kazimierz Kleina:

I druga kwestia. Tutaj państwo zwracacie uwagę na taki problem, że także strona ukraińska, rynek ukraiński – co wydaje mi się słuszną uwagą – powinien się otworzyć na polskie produkty, które powinny być w eksporcie, i że te bariery pozataryfowe, które ciągle są, przez Ukrainę, przez inne kraje także, ale tu dzisiaj mówimy o Ukrainie… Chodzi o to, żeby też o te sprawy zabiegać. Mówimy o tych warunkach fitosanitarnych itd., prawda? Czy tutaj jakieś działania rząd w tej sprawie będzie podejmował?

Przewodniczący Bogdan Klich:

Pani Minister…

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Olga Semeniuk:

Bardzo poproszę o zabranie głosu przedstawiciela departamentu handlu międzynarodowego.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Bardzo proszę.

Naczelnik Wydziału Polityki Handlowej w Departamencie Handlu i Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Irena Banaszyńska:

Dziękuję bardzo.

Jak najbardziej, podnosimy tę kwestię w kontaktach z Komisją Europejską na każdym możliwym forum. Wiemy, że takie działania z ich strony są podejmowane i cały czas apelujemy o to, żeby strona ukraińska dostosowała się do obowiązujących zasad.

Jeżeli chodzi o liberalizację celną, równocześnie – choć wojna stanęła na przeszkodzie – prowadzone są prace nad pogłębieniem tej liberalizacji. Tak więc Komisja Europejska zamierzała odtworzyć negocjacje z Ukrainą odnośnie do liberalizacji także po ich stronie.

Senator Kazimierz Kleina:

I te przepisy mają obowiązywać do końca 2023 r.? Bo ten program liberalizacji przyjęty w tej ramowej umowie z 2016 r. zakładał właśnie obniżenie czy likwidację tych taryf z taką perspektywą chyba do 2023 r., tak?

Naczelnik Wydziału Polityki Handlowej w Departamencie Handlu i Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Irena Banaszyńska:

Do 2026 r. całkowite zniesienie na ponad 98%…

(Senator Kazimierz Kleina: A te nasze przepisy, które to rozporządzenie… Ono jakby przyspieszy cały ten proces, tak?)

Zawiesi na 1 rok obowiązywania. Zawiesi…

(Senator Kazimierz Kleina: Na rok 2022 czy 2023?)

Od momentu wejścia rozporządzenia w życie.

(Senator Kazimierz Kleina: Na rok.)

Jeżeli wejdzie na początku czy w połowie czerwca, na rok od tego okresu. Potem stawki…

(Senator Kazimierz Kleina: …wracają do poziomu z tego programu przyjętego wcześniej. Dziękuję bardzo.)

Przewodniczący Bogdan Klich:

Pani senator Danuta Jazłowiecka.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Pani Minister, w jaki sposób będzie monitorowane to, jakie szczególnie produkty rolne będą wpływały do nas na zasadzie nowych zmian? Rolnicy mają obawy, że te zmiany będą wykorzystywały państwa krajów trzecich w sposób nielegalny. Czy państwo będziecie to monitorowali i zabezpieczali… praworządność w tym wypadku?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Olga Semeniuk:

Na to pytanie, Panie Przewodniczący, odpowie przedstawiciel departamentu handlu…

Naczelnik Wydziału Polityki Handlowej w Departamencie Handlu i Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Irena Banaszyńska:

Dziękuję bardzo.

Obrót towarowy podlega regularnemu monitoringowi, który jest prowadzony przede wszystkim przez organy celne. Rozporządzenie i instrumenty, które posiada Unia Europejska, zawierają również możliwość składania skarg do Komisji. Przewidziane są specjalne punkty, w ramach których przedsiębiorcy mogą samodzielnie zgłaszać informacje o ewentualnie zaobserwowanych naruszeniach.

Tak więc zarówno przedsiębiorcy samodzielnie, jak i z urzędu państwo monitoruje warunki obrotu handlowego.

(Senator Danuta Jazłowiecka: Czy ja mogę dopytać?)

Naturalnie, Pani Senator. Bardzo prosimy.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Pani Dyrektor… Nie wiem, czy pani doktor, czy pani minister, przepraszam, nie zauważyłam. Rolnicy krytykują ten proces monitoringu przez nasz rząd. Chciałabym zapytać, czy w związku z tym będzie on wzmocniony na ten okres, przynajmniej na ten okres.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Pani naczelnik, pani Irena Ciszyńska?

(Naczelnik Wydziału Polityki Handlowej w Departamencie Handlu i Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Irena Banaszyńska: Irena Banaszyńska.)

Banaszyńska, przepraszam.

Naczelnik Wydziału Polityki Handlowej w Departamencie Handlu i Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Irena Banaszyńska:

Dziękuję bardzo.

W trakcie przygotowywania projektu stanowiska nie usłyszeliśmy krytyki odnośnie do sposobu monitorowania.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo.

Proszę państwa, zamykam dyskusję nad punktem siódmym.

Stanowisko zaprezentowane przez pana senatora Kleinę jest bardzo jasne. Myślę, że nie zmieniło się pod wpływem dyskusji. Senator proponuje, aby komisja przyjęła projekt aktu prawnego wraz z uwagami rządu.

Kto z państwa jest za przyjęciem tej propozycji senatora Kleiny? (4)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Zdalnie?

I proszę o podanie wyników.

Jednogłośnie za.

Potwierdzam, że projekt aktu prawnego został przez komisję przyjęty wraz z uwagami rządu.

Dziękuję pani minister wraz z osobami towarzyszącymi za udział w posiedzeniu.

Przechodzimy do punktu…

(Senator Danuta Jazłowiecka: Panie Przewodniczący, czy mogę jedno słowo do pani minister?)

Bardzo proszę.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Pani Minister, chciałam podziękować pani zespołowi za przygotowanie stanowiska w sprawie charakterystyki budynków, bo rzeczywiście zostało bardzo rzetelnie przygotowane. Dziękuję bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Olga Semeniuk:

To ja dziękuję za cierpliwość, ponieważ tutaj zwlekaliśmy dość długo ze względu na negocjacje z Unią Europejską, ale cieszę się, że udało się to przeprowadzić. Dziękuję.

Przewodniczący Bogdan Klich:

I tak oto podziękowaliśmy sobie nawzajem. Takie wzajemne podziękowania w stylu „Pana Tadeusza” są naprawdę bardzo miłe na rozpoczęcie dnia.

Punkt 4. i 5. porządku obrad: wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych zasad dla rynków wewnętrznych gazów odnawialnych i gazu ziemnego oraz wodoru – COM(2021) 803; wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rynków wewnętrznych gazów odnawialnych i gazu ziemnego oraz wodoru – COM(2021) 804

Proszę państwa, punkt czwarty i punkt piąty będziemy omawiać łącznie. Zresztą jest jedna opinia ze strony rządu.

W związku z tym wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych zasad dla rynku wewnętrznych gazów odnawialnych i gazu ziemnego oraz wodoru będzie omawiany wspólnie z wnioskiem dotyczącym rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rynków wewnętrznych gazów odnawialnych i gazu ziemnego oraz wodoru.

Bardzo proszę Ministerstwo Klimatu i Środowiska, pana podsekretarza stanu, wiceministra Piotra Dziadzia, o przedstawienie stanowiska rządu w obu tych punktach.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo Senatorowie!

Bardzo dziękuję za głos.

Tak jak pan przewodniczący wspomniał, przedstawimy jedno wspólne stanowisko, zarówno dla dyrektywy, jak i rozporządzenia. Będzie to takie syntetyczne stanowisko w zakresie oceny tych 2 regulacji.

Zatem przyjęty przez Komitet do Spraw Europejskich projekt stanowiska rządu odnosi się do kluczowych aspektów propozycji Komisji Europejskiej zawartych w nowym pakiecie gazowo-wodorowym, który obejmuje projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rynków wewnętrznych gazów odnawialnych i gazu ziemnego oraz wodoru oraz projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych zasad dla rynków wewnętrznych gazów odnawialnych i gazu ziemnego oraz wodoru.

Przedstawione przez Komisję Europejską wspólne 2 wnioski legislacyjne tworzą 1 całość, tzw. czwartego pakietu energetycznego, regulujący przyszłe funkcjonowanie rynku gazu ziemnego oraz innych gazów odnawialnych i niskoemisyjnych. W związku z tym zdecydowano się właśnie na wspólne potraktowanie tych obu regulacji w opinii.

Projekt dyrektywy określa m.in.: ogólne zasady organizacji rynków, ochrony konsumentów na rynku detalicznym, działalności operatorów w zakresie przesyłania dystrybucji, dostarczania i magazynowania gazów, dostępu stron trzecich do infrastruktury gazowej i wodorowej, zintegrowanego planowania sieci, a także działania organów regulacyjnych.

Projekt rozporządzenia określa z kolei przedmiot, zakres i definiuje w zakresie dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego oraz sieci wodorowych ogólne zasady organizacji rynku i dostępu do infrastruktury gazowej oraz wodorowej, zasady eksploatacji instalacji przesyłu magazynowania LNG i terminali wodorowych.

Zgodnie z zamierzeniem Komisji Europejskiej tworzenie konkurencyjnych rynków gazów niskoemisyjnych i odnawialnych miałoby przyczynić się i przyśpieszyć ten proces dekarbonizacji sektora energetycznego w Unii Europejskiej. W przedłożonym projekcie stanowiska rządu podkreślamy jednak, że projektowane regulacje muszą w rozsądny sposób uwzględniać specyficzne uwarunkowania rynków gazu ziemnego w państwach członkowskich, a dostęp gazów odnawialnych i niskoemisyjnych do rynku nie powinien naruszać bezpieczeństwa funkcjonowania systemu stabilności dostaw do odbiorców gazów, ani zwiększać dodatkowych kosztów wynikających z dostosowania nowej infrastruktury.

Projektowane przepisy określają m.in. kształt przyszłego rynku wodoru, skutkując możliwym wzrostem obciążeń dla uczestników rynku gazu ziemnego, zwłaszcza odbiorców końcowych tego paliwa. W związku z tym sporządzenie stanowiska rządu do wyżej wspomnianych 2 dokumentów wymagało przeprowadzenia szczegółowej analizy poszczególnych rozwiązań i pogłębionej dyskusji zarówno z przedstawicielami organów administracji, jak i operatorami sieci przesyłowych i dystrybucyjnych gazu.

W stanowisku postulowana jest akceptacja dla wybranych – podkreślam: wybranych – przepisów przedstawionych przez Komisję Europejską we wniosku legislacyjnym, które są zgodne z modelem polskiej transformacji. Jednocześnie w zakresie pozostałych przepisów wskazano na liczne wątpliwości natury prawnej lub niedostosowanie projektowanych ram prawnych do zróżnicowanych uwarunkowań społeczno-gospodarczych państw członkowskich.

Podsumowując, w toku prac nad propozycjami legislacyjnymi Komisji Europejskiej, które będą toczyły się w Radzie pomiędzy państwami członkowskimi, także w Parlamencie Europejskim, rząd będzie dążył do wprowadzenia zmian w sposób maksymalny realizujący interesy Polski. Przyszłe regulacje nie powinny utrudniać w funkcjonowaniu rynku gazu ziemnego ani powodować dodatkowych obciążeń finansowych dla odbiorców końcowych paliw gazowych. Tym samym przepisy nowego pakietu gazowo-wodorowego powinny zapewniać równowagę pomiędzy dalszym wykorzystaniem gazu konwencjonalnego a rozwojem gazów odnawialnych niskoemisyjnych, mając na względzie priorytet utrzymania cen energii na akceptowalnym poziomie dla społeczeństwa.

I teraz też informacyjnie powiem, że prace nad tym pakietem na tę chwilę nie toczą się. Prezydencja francuska zajęła się priorytetowo innym dokumentem, który też będziemy w kolejnym punkcie omawiać.

Z mojej strony to jest wszystko. Bardzo dziękuję za możliwość zaprezentowania stanowiska rządu.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Projekt stanowiska komisji zaprezentuje pani senator Jazłowiecka.

Bardzo proszę panią senator.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Panie Przewodniczący, rekomenduję komisji przyjęcie aktu prawnego.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa chce zabrać głos w dyskusji? Nie widzę…

(Senator Danuta Jazłowiecka: Tak, ja poproszę, ja poproszę.)

A jednak.

Bardzo proszę, pani senator Jazłowiecka.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Panie Ministrze, przyznam, że chaos, jaki rząd wprowadza w życie Polaków, zaczyna osiągać bardzo niebezpieczny poziom. Z jednej strony słyszymy, jak świetnie się rozwijamy, jak jesteśmy doskonali, wiedziemy prym we wszystkich dziedzinach życia w Unii Europejskiej, jak każdy nas naśladuje, a z drugiej strony jesteśmy największym hamulcowym w Unii Europejskiej i niemalże we wszystkich aktach prawnych, które państwo przygotowujecie nam – nie tylko pana zespół, ale inne ministerstwa również – państwo narzekacie na terminy, które są proponowane w Unii Europejskiej przez większość państw członkowskich, nie tylko państw dobrze rozwiniętych, tylko też tych rozwijających się, jako za szybkie, niebezpieczne, niepotrzebne. I tak jest w przypadku również obu tych aktów prawnych. Tutaj również nie zgadzacie się państwo z terminami przyjęcia regulacji dotyczących włączenia wodoru do pakietu i prosicie o długie okresy przejściowe. Chciałabym wiedzieć, jak długie one miałyby być. Również państwo uważacie za zbyt wysoki poziom – przypomnę: 70% – progu redukcji emisji. Chciałabym się dowiedzieć, jaki państwo proponujecie w negocjacjach procent, poziom progu redukcji emisji.

I tu się absolutnie z państwem zgadzam. Mówicie państwo, że trzeba doprecyzować definicję. Oczywiście, jest szalenie istotna definicja, by była faktycznie zrozumiana i żeby nadawała prawidłowy kierunek. Takim doskonałym przykładem jest sytuacja np. na rynku pracy, w przypadku kiedy jest duże bezrobocie, wtedy kiedy definiujemy chęć zmiany tej sytuacji walką z bezrobociem. Oczywiście na końcu, gdzieś z tyłu głowy mamy na myśli projekty socjalne. Natomiast jeżeli tą samą sytuację, trudną sytuację na rynku pracy definiujemy słowami „tworzenie nowych miejsc pracy”, mamy zupełnie co innego w głowie i myślimy wtedy o tym, żeby sprzyjać przedsiębiorcom, sprzyjać pracownikom, by rzeczywiście te miejsca pracy tworzyć. Tak że te definicje są szalenie istotne i tu się z państwem zgadzam.

M.in. wśród tych definicji państwo krytykujecie definicję certyfikacji. Jak państwo chcielibyście, by ta certyfikacja wyglądała? I również krytykujecie definicję terminalu wodorowego, przedsiębiorstwa wodorowego. Jak bardzo źle są te definicje wskazane, że państwo chcecie je zmienić i w jakim kierunku chcecie je zmienić? Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Panie Ministrze, mamy tylko 3 minuty na ten punkt. W związku z tym na te pytania, na które pan nie zdoła odpowiedzieć, nie zdąży pan odpowiedzieć, będziemy prosili o odpowiedź na piśmie. Natomiast w tej chwili, w ciągu 2,5 minuty, bardzo proszę o odniesienie się do tych pytań, do których pan jest w stanie się ad hoc odnieść.

(Senator Danuta Jazłowiecka: Dziękuję, Panie Przewodniczący.)

Panie Ministrze? Mamy kłopoty z łącznością?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:

A teraz? Przepraszam bardzo. To z mojej strony.

(Przewodniczący Bogdan Klich: Teraz dobrze, teraz słyszymy dobrze. Bardzo proszę, 2,5 minuty.)

Dobrze. Bardzo dziękuję. Postaram się szybciej.

Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący, za głos.

Odpowiem pani senator krótko. Szanowna Pani Senator, nie możemy mówić o nas jako hamulcowi. Bardzo rozsądnie podchodzimy do wszystkich zagadnień technicznych. I tutaj odniosę się do wodoru.

Jeśli chodzi o badania nad wodorem, możliwości dystrybucji tego wodoru w istniejących sieciach, wymaga to nie tylko w Polsce, ale również w Europie intensywnych badań i racjonalnego podejścia w zakresie ilości procentowej domieszki wodoru do gazu ziemnego, który jest transportowany istniejącymi sieciami przesyłowymi i dystrybucyjnymi. My tego nie wiemy i to, że wymaga to dużych nakładów pracy i badań, jest rzeczą oczywistą, dlatego że to jest wyzwanie również technologiczne. Większość sieci, które mogłyby docelowo służyć przesyłowi wodoru jako domieszki – mówię: tylko i wyłącznie jako domieszki – 2-, może 7-procentowy, tego jeszcze też nie wiemy, bo każda sieć budowana była z innych materiałów, w innym okresie i w związku z tym te materiały mogą spełniać wymagania np. jedne dla 2%, inne dla 7%, żeby nie stanowić zagrożenia tak naprawdę dla istniejącej sieci, a równocześnie dla użytkowników końcowych, którzy by korzystali również z takiej mieszaniny gazów. Pamiętajmy również, że wymagają tego techniczne zmiany samych instalacji użytkowników. Czyli instalacja, piecyki, inne instalacje grzewcze będą wymagały dostosowania jak i odpowiednich technicznych certyfikacji do przyjęcia takiej mieszaniny gazów. W związku z tym to nie jest hamulcowe, to jest bardzo rozsądne podejście do tego, ażeby nie stwarzać zagrożenia dla nas wszystkich, dla użytkowników końcowych. I to jest kluczowe. Zatem bardzo bym prosił do tego tak podejść, że my nie hamujemy, tylko podchodzimy technicznie i merytorycznie bardzo mocno.

Bardzo wiele instytutów badawczych, które się tym zajmują, pracują w tej chwili nad tymi rozwiązaniami. Inną kwestią jest zbudowanie nowej infrastruktury, która by służyła tylko i wyłącznie przesyłowi wodoru, tylko i wyłącznie. To jest ogromne wyzwanie technologiczne nie tylko dla Polski, ale również dla krajów Europy Zachodniej. Mówimy o dużej, nowoczesnej sieci, która będzie wymagała specyficznych warunków technicznych i specyficznej certyfikacji bezpieczeństwa w tym zakresie. A więc to są kluczowe elementy. To nie jest hamowanie, tylko to jest rozsądek. Takie jest moje podejście…

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze…

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Okej.)

Czas nas niestety goni.

Bardzo proszę o krótkie odniesienie się do pozostałych pytań pani senator Jazłowieckiej na piśmie.

Rekomendacja pani senator jest jasna. Pani senator zechce powtórzyć rekomendację odnośnie do naszej opinii.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Tak, Panie Przewodniczący.

Rekomenduję przyjęcie aktów prawnych.

Tutaj też, przy okazji chciałam podziękować zespołowi pana ministra, bo stanowisko zostało faktycznie bardzo rzetelnie przygotowane. Dziękuję.

(Przewodniczący Bogdan Klich: Nie zrozumiałem?)

Przyjęcie aktu prawnego.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Przyjęcie aktu prawnego. Dobrze.

Proszę państwa, przechodzimy do głosowania.

Kto z państwa jest za przyjęciem rekomendacji pani senator Jazłowieckiej? (4)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

I głosowanie zdalne.

Proszę o podanie wyników.

Jednogłośnie rekomendacja została przyjęta.

Komisja popiera projekt aktu prawnego. To dotyczy punktu czwartego i punktu piątego naszego porządku obrad.

Punkt 6. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1938 dotyczące środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego – COM(2022) 135

Przechodzimy do punktu szóstego: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego.

Panie Ministrze, bardzo proszę o króciutkie przedstawienie tego aktu prawnego.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:

Bardzo dziękuję.

W przedmiotowym projekcie rozporządzenia Komisja Europejska proponuje wprowadzenie rozwiązań zapewniających zwiększenie poziomu magazynowania gazu ziemnego, aby możliwe było zabezpieczenie dostaw dla całej Unii Europejskiej na przyszłe okresy zimowe. W szczególności oczekiwaniem Komisji jest zagwarantowanie, aby pojemności magazynowe zlokalizowane na terenie Unii Europejskiej nie pozostawały niewykorzystane, jak również, aby koszty wynikające z obowiązku magazynowania były sprawiedliwie współdzielone w duchu solidarności pomiędzy państwami członkowskimi. Komisja Europejska proponuje wprowadzenie obowiązku zapełnienia przez państwa członkowskie dysponujące instalacjami magazynowymi minimalnego poziomu ich zapewnienia w wysokości 80% przed sezonem zimowym 2022–2023 oraz 90% corocznie przed rozpoczęciem każdego kolejnego sezonu zimowego.

Komisja Europejska zaproponowała także wprowadzenie mechanizmu obowiązkowej certyfikacji na poziomie krajowym podmiotów zajmujących się magazynowaniem operatorów systemu magazynowania. Certyfikat ma być wydany w przypadku potwierdzenia w wyniku przeprowadzonej analizy, że właściciel infrastruktury magazynowej nie stanowi zagrożenia dla bezpieczeństwa dostaw.

Istotne założenia projektu dotyczą również wprowadzenia mechanizmu sprawiedliwego rozłożenia kosztów wprowadzenia obowiązku magazynowania, a także rabatu taryfowego na przesył gazu w wysokości 100% w przypadku dostaw i odbioru gazu z magazynów.

W ocenie rządu należy poprzeć udzielenie państwom członkowskim kompetencji do zapewnienia realizacji obowiązku magazynowania na poziomie krajowym oraz wprowadzenie upoważnienia do uwalniania tych rezerw, zarezerwowanych, niewykorzystanych zdolności oraz do stosowania zachęt finansowych, do rekompensat dla uczestników rynku w celu objęcia obowiązkiem magazynowym.

Przepisy dotyczące certyfikowania operatorów systemów magazynowania proponowane przez Komisję powinny ulec dalszemu wzmocnieniu, aby uniemożliwić operatorom magazynów w zachodniej Europie sztucznego zaniżania ich poziomu zapełniania, co miało miejsce jesienią ubiegłego roku i było jedną z głównych przyczyn kryzysu cen gazu ziemnego.

Podsumowując: w odniesieniu się do stanowiska rząd z zadowoleniem przyjmuje opublikowanie przez Komisję Europejską projektu tego rozporządzenia. Na poparcie zasługuje również przedstawiona przez Komisję Europejską propozycja dotycząca obowiązku napełniania magazynów do poziomu 90% pojemności. Unia Europejska w tym przypadku idzie śladem dobrych praktyk Polski. Nasz kraj utrzymuje wysoki poziom zapełnienia magazynów przed sezonem zimowym. Obecnie już dziś wynosi ponad 85%, chyba na dzień wczorajszy nawet troszeczkę więcej niż 86%. Według planu będzie on wynosił 100% na koniec sezonu zimowego.

To są dobre rozwiązania i będziemy je rekomendować. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Rozumiem, że pan senator Kleina, który jest naszym sprawozdawcą, też będzie popierał ten projekt aktu prawnego?

Senator Kazimierz Kleina:

Zdecydowanie popieram ten akt prawny. Uważam, że jest dobry i potrzebny i nie mam żadnych uwag.

Chciałbym zadać w tej sprawie tylko 1 krótkie pytanie. Tutaj państwo jako rząd zwracacie uwagę na kwestie podmiotów, które miałyby zarządzać, utrzymywać te zapasy strategiczne, że one powinny oczywiście działać w jurysdykcji prawa Unii Europejskiej lub być kontrolowane przez te zasoby. Czy są takie przypadki, że w tej chwili te zasoby strategiczne w Polsce albo w innych krajach unijnych, które właśnie są własnością innych podmiotów znajdujących się poza jurysdykcją Unii Europejskiej?

(Przewodniczący Bogdan Klich: Np. Gazpromu?)

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:

Szanowni Państwo, o tym wspomnieliśmy również, że część magazynów gazu, które są na terenie Republiki Federalnej Niemiec i Austrii, należały – nie wiem, jak na dzień dzisiejszy legislacyjnie wygląda ta sprawa – w dużym procencie do Gazpromu. W związku z tym te regulacje są nam potrzebne po to, ażeby zabezpieczyć udział tych stron, które – tak jak w przypadku poprzedniego sezonu zimowego – manipulowały napełnieniem tych magazynów. Zatem to jest dla nas bardzo istotna regulacja, żeby właśnie w ten sposób…

(Senator Kazimierz Kleina: Panie Ministrze, ale czy w Polsce też takie podmioty były, czy są jeszcze…)

Nie mamy takich… Nie. W Polsce nie mamy takich podmiotów.

(Senator Kazimierz Kleina: No, pytam, ponieważ były decyzje, sankcje, które zostały w ostatnim czasie podjęte w stosunku do jednej ze spółek, których właścicielem byli Rosjanie. One miały swoje duże magazyny gazu LNG także w Polsce. Czy one zaliczały się do tej grupy?)

Nie, nie posiada magazynów. My mówimy o magazynach podziemnych, mówimy o magazynach kawernowych i mówimy o magazynach złożowych, które w dużej ilości magazynują gaz ziemny – nie LNG – magazynują gaz ziemny. Czyli to jest gaz, który podlegał procesowi rozprężenia i zatłoczenia do zbiorników podziemnych. Takich magazynów żadna obca firma w naszym kraju nie posiada.

(Senator Kazimierz Kleina: Dziękuję bardzo.)

Przewodniczący Bogdan Klich:

Chwała Bogu.

Proszę państwa, to jest fundamentalny akt prawny o znaczeniu strategicznym. W związku z tym, zgodność Komisji Europejskiej, rządu Rzeczypospolitej Polskiej i opozycji jest chyba oczywista.

Dlatego poddaję pod głosowanie dobrą propozycję senatora Kleiny, abyśmy jako komisja przyjęli pozytywnie przedstawiony projekt aktu prawnego.

Kto jest za? (4)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Zdalnie?

Poproszę o podanie wyników.

Jednogłośnie za.

Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego został przyjęty przez komisję.

Proszę państwa, w związku z tym, że wyczerpaliśmy pkty 1–7, pozostaje mi tylko punkt ósmy i dziewiąty.

Punkt 8. porządku obrad: akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2022) 171, COM(2022) 187, COM(2022) 262

Chcę poinformować, że prezydium proponuje, aby następujące akty ustawodawcze, mianowicie: COM(2022) 171, 187 i 262 – odpowiednio art. 7, zostały przyjęte bez uwag.

Czy ktoś z państwa, członków komisji, jest innego zdania? Nie widzę.

W związku z tym stwierdzam, że wymienione przeze mnie 3 akty prawne zostały przyjęte bez uwag.

Punkt 9. porządku obrad: akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisko rządu – propozycja: COM(2022) 69, COM(2022) 103, COM(2022) 124, COM(2022) 125, COM(2022) 158, COM(2022) 164, COM(2022) 165, COM(2022) 167, COM(2022) 183, COM(2022) 191, COM(2022) 193, COM(2022) 194

I punkt dziewiąty: akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisku rządu.

Jest propozycja prezydium, aby zakwalifikować tutaj akty COM(2022) o sygnaturach: 69, 103, 124, 125, 158, 164, 165, 167, 183, 191, 193 i 194.

Czy ktoś z państwa, członków komisji, jest innego zdania? Nie widzę, nie słyszę.

W związku z tym w sprawie tych wymienionych aktów nieustawodawczych komisja nie będzie występowała o stanowisko rządu.

Zakończyliśmy posiedzenie komisji.

Dziękuję państwu za uwagę.

Bardzo dziękuję wszystkim państwu ekspertom komisji za merytoryczne przygotowanie naszego posiedzenia i sekretariatowi komisji za ogromny wkład w jego przebieg.

Dziękujemy bardzo.

(Koniec posiedzenia o godzinie 10 minut 16)