Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (101.)

w dniu 24 marca 2022 r.

Porządek obrad:

1. Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (UE, Euratom) 2020/2093 określającego wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 – COM(2021) 569 (cd.).

2. Wniosek dotyczący decyzji Rady zmieniającej decyzję (UE, Euratom) 2020/2053 w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej – COM(2021) 570 (cd.).

3. Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2014/65/UE w sprawie rynków instrumentów finansowych – COM(2021) 726.

4. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 600/2014 w odniesieniu do zwiększenia przejrzystości danych rynkowych, usuwania przeszkód w powstawaniu systemów publikacji informacji skonsolidowanych, optymalizacji obowiązków obrotu oraz zakazu otrzymywania płatności za przekazywanie zleceń klientów – COM(2021) 727.

5. Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2011/61/UE i 2009/65/WE w zakresie ustaleń dotyczących przekazywania funkcji, zarządzania ryzykiem utraty płynności, sprawozdawczości nadzorczej, świadczenia usług depozytowych i powierniczych oraz udzielania pożyczek przez alternatywne fundusze inwestycyjne – COM(2021) 721.

6. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie (EU) 2015/760 w odniesieniu do zakresu dopuszczalnych aktywów i inwestycji, wymogów dotyczących składu portfela i dywersyfikacji, zasad zaciągania pożyczek i kredytów środków pieniężnych oraz innych funduszy oraz w odniesieniu do wymogów dotyczących zezwoleń, polityki inwestycyjnej i warunków prowadzenia działalności w zakresie europejskich długoterminowych funduszy inwestycyjnych – COM(2021) 722.

7. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego europejski pojedynczy punkt dostępu zapewniający scentralizowany dostęp do publicznie dostępnych informacji mających znaczenie dla usług finansowych, rynków kapitałowych i zrównoważonego rozwoju – COM(2021) 723.

8. Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej określone dyrektywy w odniesieniu do ustanowienia i funkcjonowania pojedynczego punktu dostępu – COM(2021) 724.

9. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego określone rozporządzenia w odniesieniu do ustanowienia i funkcjonowania pojedynczego punktu dostępu – COM(2021) 725.

10. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony Unii i jej państw członkowskich przed stosowaniem wymuszenia ekonomicznego przez państwa trzecie – COM(2021) 775.

11. Akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2022) 032, COM(2022) 050, COM(2022) 053, COM(2022) 055.

12. Akty nieustawodawcze w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisko rządu – propozycja: COM(2022) 54, COM(2022) 59, COM(2022) 63, COM(2022) 64, COM(2022) 65, COM(2022) 67, COM(2022) 70, COM(2022) 88.

(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 32)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Bogdan Klich)

Przewodniczący Bogdan Klich:

Witam na sto pierwszym posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.

Mam nadzieję, że wszyscy panowie senatorowie i panie senator, którzy są członkami komisji, mieli już okazję się podłączyć albo są z nami.

Mamy na dzisiaj bardzo obfity porządek obrad, bo punktów jest 10.

Chciałbym wprowadzić korektę czy właściwie autokorektę do porządku obrad, tak aby punkt dziesiąty – ze względu na zobowiązania pana wiceministra rozwoju i technologii – został przez nas rozpatrzony jako pierwszy. Pozostałe punkty zrealizowalibyśmy w odpowiedniej, przedstawionej kolejności.

Czy ktoś z państwa jest przeciw takiej zmianie w porządku obrad? Nie widzę, nie słyszę…

Rozumiem, że porządek obrad został zaakceptowany.

Punkt 10. porządku obrad: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony Unii i jej państw członkowskich przed stosowaniem wymuszenia ekonomicznego przez państwa trzecie – COM(2021) 775

W związku z tym rozpoczniemy nasze posiedzenie, proszę państwa, od rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady…

(Głos z sali: Panie Przewodniczący…)

…w sprawie ochrony Unii i jej państw członkowskich przed stosowaniem wymuszenia ekonomicznego przez państwa trzecie.

Głos ma pan Grzegorz Piechowiak, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii. Wspomagają go 2 osoby.

Witam państwa serdecznie.

Bardzo proszę, oddaję głos.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Grzegorz Piechowiak:

Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.

Szanowni Państwo!

Chciałbym przedstawić stanowisko rządu o projekcie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony Unii i jej państw członkowskich przed stosowaniem wymuszenia ekonomicznego przez państwa trzecie.

Widzimy potrzebę uchwalenia takiego instrumentu na poziomie Unii Europejskiej w celu wypełnienia luki w prawodawstwie w związku z narastającym problemem wymuszenia ekonomicznego. Unia nie ma obecnie ram legislacyjnych dających możliwość przeciwdziałania temu procederowi. Instrument umożliwiałby powstrzymanie państw przed ograniczaniem lub grożeniem ograniczaniem handlu lub inwestycji w celu doprowadzenia do zmiany polityki Unii w obszarach takich jak: zmiana klimatu, opodatkowanie lub bezpieczeństwo żywności. Proponowane narzędzie ma na celu deeskalację i doprowadzenie do zaprzestania stosowania określonych środków przymusu poprzez dialog jako pierwszy krok. Wszelkie środki podejmowane przez Unię byłyby stosowane wyłącznie w ostateczności, w sytuacji braku innego sposobu rozwiązania problemu zastraszania gospodarczego przybierającego różne formy – począwszy od stosowania przez kraje jawnego przymusu i narzędzi ochrony handlu przeciwko Unii, poprzez wybiórcze kontrole graniczne lub kontrole bezpieczeństwa żywności w odniesieniu do towarów pochodzących z danego państwa członkowskiego, a skończywszy na bojkocie towarów określonego pochodzenia.

Celem jest zachowanie prawa Unii i państw członkowskich do dokonywania wyborów i podejmowania decyzji politycznych oraz zapobieganie poważnej ingerencji w ich suwerenność. Unia zamierza bezpośrednio współpracować z danym państwem w celu zaprzestania przez nie zastraszania ekonomicznego. Jeżeli współpraca nie przyniesie oczekiwanego skutku, nowy instrument umożliwi dostosowaną do potrzeb, szybką i skuteczną reakcję w postaci nałożenia ceł i ograniczeń przywozów z danego państwa, ograniczeń w zakresie usług lub inwestycji bądź kroków mających na celu ograniczenie dostępu danego państwa do rynku wewnętrznego Unii.

Zakres potencjalnych środków ma być szeroki, aby umożliwić wybór skutecznej i efektywnej odpowiedzi, która jednocześnie nie będzie wiązać się z dużymi kosztami dla unijnych podmiotów gospodarczych. Katalog środków przewiduje zarówno klasyczne rozwiązania związane z obszarem towarów i usług, praw własności intelektualnej i bezpośrednich inwestycji zagranicznych, jak i rozwiązania przewidujące ograniczenie w dostępie do rynku zamówień publicznych, kapitału, zezwoleń na produkty zgodne z przepisami chemicznymi i sanitarnymi, a także w dostępie do programów badawczych finansowanych przez Unię.

Co istotne, unijne środki reagowania są krokiem fakultatywnym, dostępnym jedynie w ostateczności i podlegającym licznym warunkom. Mogą one jednak zostać szybko zastosowane, jeżeli zajdzie taka potrzeba. Muszą one być proporcjonalne do szkód, którym przeciwdziałają, ukierunkowane i tymczasowe. Ogólnym celem pozostaje odstraszanie od stosowania przymusu, a środki przeciwdziałania są ostatecznością. Wprowadzenie tego mechanizmu stanowić będzie sygnał dla partnerów międzynarodowych, że Unia nie zamierza godzić się na wymuszanie ekonomiczne, jest asertywna i prowadzi działania na rzecz zapewnienia strategicznej otwartej autonomii. Dziękuję za uwagę.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Teraz czas na przedstawienie projektu opinii naszej komisji.

Ten projekt przedstawi pani senator Danuta Jazłowiecka, która jest sprawozdawcą w tym punkcie.

Pani senator obraduje zdalnie, więc bardzo proszę o przedstawienie nam zdalnie projektu opinii.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Dzień dobry.

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Rzeczywiście jest to, uważam, bardzo dobra inicjatywa – szczególnie patrząc na doświadczenia, jakie mamy w chwili obecnej. Niemniej jednak w tym rozporządzeniu Komisja nie przewiduje jakiegoś harmonogramu etapów analizy lub konsultacji z państwami trzecimi czy z państwem trzecim, aby przyjąć akt docelowy. Wydaje mi się, że to jest słabość. Być może się mylę. Proszę tutaj pana ministra o opinię w tej sprawie, czy rzeczywiście taki harmonogram powinien mieć miejsce. Być może w jakichś dokumentach niepublicznych taki harmonogram będzie opracowany. Wydaje mi się, że jednak powinniśmy wiedzieć, czego się można spodziewać i jak będzie wyglądać cały proces nakładania sankcji w przypadku jakichś problemów z państwem trzecim.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Pani Senator, czy możemy prosić o puentę, mianowicie o projekt naszego stanowiska?

A ja oczywiście zaraz oddam głos panu ministrowi, żeby odpowiedział na pani pytanie.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Oczywiście, Panie Przewodniczący.

Ja popieram zarówno stanowisko, jak i projekt rozporządzenia. I rekomenduję komisji przyjęcie stanowiska rządu i przyjęcie tego projektu.

A jednocześnie chciałabym podziękować za bardzo głęboką i rzetelną analizę oraz świetne przygotowanie opinii przez biuro naszej komisji. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję również.

Panie Ministrze, bardzo proszę o odniesienie się do tego pytania.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Grzegorz Piechowiak:

Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo!

To jest etap bardzo początkowy tego rozporządzenia w Unii Europejskiej. Trwają szczegółowe prace. Myślę, że ta uwaga pani senator może być celowa. My chętnie podzielimy się z Komisją Europejską takim pytaniem, dlatego że – tak jak mówię – to jest na początkowym etapie, jeszcze toczą się rozmowy na ten temat. Myślę, że o takim harmonogramie również moglibyśmy pomyśleć. Można by przedstawić nasz wariant do refleksji, do przemyślenia. Bo, jak mówię, to jest bardzo wstępny etap. Dlatego też jeszcze dużo pracy przed Komisją Europejską. Ale każda uwaga, wydaje mi się, może być zasadna.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Bardzo dziękuję.

Kto z państwa chciałby zabrać głos w dyskusji?

Bardzo proszę, otwieram dyskusję.

(Senator Aleksander Szwed: Panie Przewodniczący, senator Aleksander Szwed. Ja…)

Bardzo proszę, Panie Senatorze. Senator Aleksander Szwed, wiceprzewodniczący komisji.

Senator Aleksander Szwed:

Ja przepraszam, ale nie do tego punktu się zgłaszam, tylko do porządku obrad.

Chciałbym złożyć taki wniosek formalny, żeby punkty siódmy, ósmy i dziewiąty rozpatrywać łącznie ze względu na to, że jest to pakiet legislacyjny mający na celu utworzenie europejskiego pojedynczego punktu dostępu.

Tak że taki wniosek składam, jeżeli nie ma przeciwskazań ze strony Biura Legislacyjnego czy jakichś uwag w tym zakresie.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Będę senatora prosił o powtórzenie tego wniosku, jak zakończymy pracę nad tym punktem.

(Senator Aleksander Szwed: Dobrze.)

Na razie, jak rozumiem, nie ma innych głosów w dyskusji.

Rekomendacja pani wiceprzewodniczącej Jazłowieckiej jest jednoznaczna, a w związku z tym proponuję, żeby komisja poparła projekt tego aktu prawnego.

I chciałbym zapytać członków komisji, kto jest za taką rekomendacją.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Zdalni…

I proszę o podanie wyników.

5 głosów za.

Zaproponowana opinia została przyjęta jednogłośnie.

Dziękuję za pracę, która została wykonana nad punktem dziesiątym.

Potwierdzam, że komisja popiera projekt tego aktu prawnego, a pan minister zobowiązał się do uwzględnienia uwag, które zostały zgłoszone w dyskusji przez panią senator Jazłowiecką, w czasie dalszych prac.

Dziękuję panu ministrowi i zespołowi.

Teraz przyszedł czas na powitanie pozostałych naszych gości. Witam delegację z Ministerstwa Finansów pod przewodnictwem pana Piotra Patkowskiego, podsekretarza stanu, obecnego zdalnie. Na sali mamy 3 osoby z Ministerstwa Finansów – witam państwa serdecznie. Witam przedstawiciela Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pana Marcina Kwasowskiego. Witam też pana prof. Nowaka-Fara, eksperta Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, którego ekspertyzę zamówiliśmy podczas poprzedniego posiedzenia komisji. Jest to ekspertyza uzupełniająca do analizy przedstawionej przez naszych analityków.

Będziemy nad tymi sprawami obradować w tej chwili, ponieważ w porządku obrad mamy w punkcie pierwszym wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 – powracamy do tego punktu obrad – a w punkcie drugim wniosek dotyczący decyzji Rady zmieniającej decyzję w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej. Tu także jest powrót do poprzedniego posiedzenia.

I jest wniosek pana senatora Szweda, aby te 2 punkty potraktować łącznie.

Czy ja dobrze zrozumiałem pański wniosek formalny, Panie Senatorze?

(Głos z sali: Nie, nie. Chodziło o ósmy, dziewiąty…)

(Głos z sali: To jest ósmy, dziewiąty…)

Senator Aleksander Szwed:

Nie, Panie Przewodniczący. Mówiłem o punktach siódmym, ósmym i dziewiątym w odniesieniu do ustanowienia i funkcjonowania pojedynczego punktu dostępu – COM 723, 724 i 725.

(Głos z sali: Tak.)

Te 3 punkty, w przypadku których jestem sprawozdawcą.

(Przewodniczący Bogdan Klich: Dobrze.)

Jest to łączny pakiet legislacyjny, a w związku z tym uważam, że te 3 punkty możemy rozpatrywać łącznie.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dobrze, Panie Senatorze.

Zasugerowałem się tutaj wnioskiem, który został złożony na poprzednim posiedzeniu przez naszego gościa.

A zatem czy jest wniosek o to, aby punkty pierwszy i drugi potraktować łącznie?

Senator Kazimierz Kleina:

Panie Przewodniczący, te punkty myśmy już rozpatrywali łącznie na poprzednim posiedzeniu. I przedyskutowaliśmy je. Dzisiaj właściwie jest tylko podsumowanie, którego wynikiem ma być ewentualnie nasze stanowisko. I tyle.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Ja rozumiem, że pan senator Kleina…

(Senator Kazimierz Kleina: Wydaje się, że łącznie…)

…składa wniosek o to, aby tak samo, jak na poprzednim posiedzeniu…

(Senator Kazimierz Kleina: Tak mi się wydaje.)

…rozpatrywać punkty pierwszy i drugi łącznie. A zatem jest taki wniosek.

Czy ktoś z państwa jest przeciwko takiemu procedowaniu? Nie.

W związku z tym punkty pierwszy i drugi będziemy rozpatrywać łącznie.

Punkty 1 i 2. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (UE, Euratom) 2020/2093 określającego wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 – COM(2021) 569 (cd.); wniosek dotyczący decyzji Rady zmieniającej decyzję (UE, Euratom) 2020/2053 w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej – COM(2021) 570 (cd.)

Bardzo proszę przedstawiciela Kancelarii Prezesa Rady Ministrów o przedstawienie stanowiska…

Senator Kazimierz Kleina:

Przepraszam, Panie Przewodniczący. Wydaje mi się, że myśmy tę kwestię dość wnikliwie przedyskutowali. Te 2 dokumenty zostały bardzo solidnie przedstawione i była nad nimi dyskusja. Myśmy poprosili tylko, żeby, właśnie zanim je przyjmiemy, dać trochę czasu. A więc wydaje się, że… To znaczy, ja nie mówię nie, ale…

(Przewodniczący Bogdan Klich: Przychylam się do wniosku pana senatora. Tak.)

Po prostu zmuszanie teraz przedstawicieli rządu do powtarzania rzeczy, które były już powiedziane i przedyskutowane, jest chyba niepotrzebne. Ale…

Przewodniczący Bogdan Klich:

Przychylam się do wniosku pana senatora.

Oddaję głos senatorowi sprawozdawcy, panu senatorowi Kazimierzowi Kleinie.

Wszystkich państwa informuję, że został przygotowany projekt naszej opinii, którą przedstawi pan senator Kleina. A dodatkowa ekspertyza, pana prof. Nowaka-Fara, jest do dyspozycji wszystkich członków komisji.

Bardzo proszę, Panie Senatorze.

Senator Kazimierz Kleina:

Pan przewodniczący już wszystko powiedział. Już nie ma co mówić, prawda?

Ja chciałbym tylko jeszcze raz dla porządku powiedzieć, że na moją prośbę została przygotowana właśnie dodatkowa ekspertyza, bo sprawy dotyczące wieloletnich planów finansowych są na tyle istotnym problemem, wymagającym takiej pogłębionej dyskusji, że wydawało się, że przygotowanie takiej opinii jest zasadne. Ona została przygotowana przez pana profesora i rzeczywiście jest naprawdę dobrze pogłębiona, chociaż było niewiele czasu na jej przygotowanie.

I w efekcie tego proponuję państwu… Jak mówię, ja te wątpliwości zgłaszałem także na poprzednim posiedzeniu naszej komisji. Ewentualnie odczytałbym propozycję stanowiska naszej komisji. Wydaje mi się, że ta propozycja powinna dotyczyć takiego dialogu wewnętrznego, czyli dialogu z rządem, i chyba nie powinna być przedstawiona na zewnątrz, czyli instytucjom europejskim np. Ale ta kwestia… Ja nie jestem specjalistą w tej sprawie, więc raczej oddaję tę materię do decyzji pana przewodniczącego. Ale moja sugestia jest taka, że to mogłaby być opinia, która jest opinią właśnie w ramach dialogu z rządem.

A propozycja jest taka oto: „Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (KSUE) sprzeciwia się uzależnieniu kwestii poparcia dla przyjęcia koniecznych zmian w Wieloletnich Ramach Finansowych UE na lata 2021–2027 oraz decyzji o zasobach własnych od uruchomienia środków z Krajowego Planu Odbudowy. W ocenie komisji są to kwestie niezwiązane ze sobą, a opiniowane projekty aktów należy oceniać w oderwaniu od problemów wydatkowania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności w Polsce.

KSUE uznaje, że opiniowane projekty nie stanowią samodzielnych aktów i powinny być rozpatrywane i oceniane łącznie z całym pakietem Fit for 55, którego stanowią uzupełnienie. KSUE przypomina, że wyraziła już swoje opinie do poszczególnych elementów pakietu, w tym dotyczących utworzenia Społecznego Funduszu Klimatycznego, jak również włączenia dochodów pochodzących ze sprzedaży uprawnień do emisji do zasobów własnych Unii Europejskiej i podtrzymuje tę opinię. Zakres koniecznych zmian, zarówno w decyzji o zasobach własnych jak i w rozporządzeniu o Wieloletnich Ramach Finansowych będzie w tym przypadku pochodną decyzji podjętych w odniesieniu do pakietu Fit for 55.

KSUE popiera stanowisko rządu, uznając, że decyzje dotyczące opiniowanych projektów nie powinny być podejmowane w oderwaniu od pozostałych aktów, których wdrożenie w gruncie rzeczy stanowią. Z tego względu konieczne jest kompleksowe podejście, zarówno ze strony rządu RP jak i instytucji Unii Europejskiej w tym zakresie”.

Moja propozycja jest taka, żeby przyjąć to stanowisko.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo. Panie Senatorze, dziękuję za wykonaną pracę.

Dziękuję także wszystkim tym, którzy do tej pracy się przysłużyli.

Otwieram dyskusję na ten temat.

I chcę zapytać, kto z pań i panów senatorów chciałby wziąć udział w dyskusji. Bardzo proszę.

(Senator Kazimierz Kleina: Ja tylko jeszcze przypominam, Panie Przewodniczący…)

Bardzo dziękuję.

Pan senator Kleina jako pierwszy zapisał się do dyskusji.

Senator Kazimierz Kleina:

Bo ja przekazałem ten projekt i on pewnie dotarł do wszystkich członków komisji.

Proponuję, żeby tu zmienić tylko 2 słowa. Ja to odczytałem w takiej wersji, jakiej bym chciał, ale żeby była jasność w protokole i żeby gdzieś przez pomyłkę to nie umknęło naszej uwadze… A więc proponuję w pierwszej linijce słowo „zdecydowanie” wykreślić. Czyli będzie „sprzeciwia się”. Sprzeciw zawsze jest zdecydowany – tak mi się wydaje. I zamiast słowa „połączeniu” słowo „uzależnieniu”. Myślę, że tak będzie lepiej…

(Głos z sali: Kwestii.)

„Uzależnieniu kwestii”.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Czyli słowo „połączeniu” wycinamy i będzie: „uzależnieniu kwestii poparcia dla przyjęcia koniecznych zmian”…

(Głos z sali: „Uzależnieniu poparcia”.)

Czyli słowo „kwestii” także wykreślamy.

Zostaje: „uzależnieniu poparcia dla przyjęcia koniecznych zmian”.

Ja to mam i dam pani do protokołu, gdyby komisja zgodziła się na takie stanowisko.

To tyle. Dziękuję.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo.

Jeśli chodzi o mnie, to co do pierwszej autopoprawki to ona nie została zaprezentowana, a w związku z tym traktuję słowo „zdecydowanie” jako niebyłe, co do drugiej autopoprawki to ona jest świeża, ale chyba też nie została przeczytana przez…

Senator Kazimierz Kleina:

Obie zostały przeze mnie przeczytane…

(Przewodniczący Bogdan Klich: …we właściwy sposób.)

…we właściwy sposób, ale, jak mówiłem, mogłoby to umknąć osobom przygotowującym protokół i mogłyby się oprzeć na tekście pisanym. Dlatego to jeszcze raz przedstawiłem.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Bardzo dziękuję panu senatorowi za dokładność, precyzyjność i szczegółowość ekspertyzy i projektu opinii.

Czy ktoś z państwa chciałby się odnieść do projektu opinii?

Przypominam, że rozmawiamy o punktach pierwszym i drugim łącznie. Czyli to jest opinia odnosząca się zarówno do wieloletnich ram finansowych, jak i do zasobów własnych Unii Europejskiej.

Nie ma zgłoszeń.

Przystępujemy w związku z tym do głosowania nad opinią przedstawioną przez pana senatora Kleinę, która będzie opinią wewnętrzną adresowaną do rządu Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczącą 2 spraw – tzn. projektu rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 oraz projektu decyzji Rady zmieniającej decyzję w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej – o odpowiednich sygnaturach.

Kto z państwa jest za przyjęciem takiej opinii?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Zdalni…

(Senator Kazimierz Kleina: O, a cóż to? I zdalnie, i na miejscu?)

Było 5 głosów za, przy czym nikt nie był przeciw i nikt się nie wstrzymał.

(Senator Kazimierz Kleina: Dziękuję bardzo.)

Ta pisemna opinia została przez komisję przyjęta.

Dziękuję wszystkim państwu za wykonaną dużą pracę nad sprawami bardzo poważnymi, bo de facto od naszego posiedzenia dotyczącego przeznaczenia 1 miliarda 200 milionów euro na wsparcie dla Ukrainy nie mieliśmy tak ważnego tematu jak ten.

Proszę państwa, przechodzimy do kolejnych punktów.

Proponuję, aby punkty trzeci i czwarty również były rozpatrywane łącznie. A zatem wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie w odniesieniu do zwiększenia przejrzystości danych rynkowych, usuwania przeszkód w powstawaniu systemów publikacji informacji skonsolidowanych, optymalizacji obowiązków obrotu oraz zakazu otrzymywania płatności za przekazywanie zleceń klientów. Proponuję, aby te 2 punkty były rozpatrywane razem.

Jeśli nie zobaczę sprzeciwu, to tak będziemy procedować. Nie widzę, nie słyszę…

Punkty 3. i 4. porządku obrad: wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2014/65/UE w sprawie rynków instrumentów finansowych – COM(2021) 726; wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 600/2014 w odniesieniu do zwiększenia przejrzystości danych rynkowych, usuwania przeszkód w powstawaniu systemów publikacji informacji skonsolidowanych, optymalizacji obowiązków obrotu oraz zakazu otrzymywania płatności za przekazywanie zleceń klientów – COM(2021) 727

W związku z tym rozpatrujemy punkty trzeci i czwarty.

I oddaję głos panu Piotrowi Patkowskiemu, podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Finansów, z prośbą o przedstawienie obu aktów prawnych.

Dziękuję bardzo.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski:

Dziękuję bardzo.

Dzień dobry, Panie Przewodniczący i Wysoka Komisjo.

Zasadniczym celem…

(Przewodniczący Bogdan Klich: Troszkę głośniej, jeśli możemy… Troszkę głośniej.)

Tak, oczywiście.

Czy teraz lepiej?

(Przewodniczący Bogdan Klich: Tak, teraz lepiej.)

Dobrze. Dziękuję.

Zasadniczym celem tego wniosku jest ułatwienie działalności inwestorów poprzez zwiększenie dostępności danych rynkowych dobrej jakości, a także ich przejrzystości. W efekcie sprawniej będzie funkcjonować infrastruktura rynku kapitałowego – giełdy, platformy, na których prowadzony jest obrót instrumentami finansowymi, i inne podmioty rynku kapitałowego. Długoterminowym efektem nowelizacji, jak tego oczekuje projektodawca, będzie zwiększenie płynności, co ułatwi przedsiębiorstwom pozyskanie finansowania z rynków kapitałowych.

Jeśli chodzi o najważniejszy element projektu, który sprzyja osiągnięciu tych celów, to jest to utworzenie systemu publikacji informacji skonsolidowanych, czyli scentralizowanej bazy danych, która w odniesieniu do niektórych instrumentów finansowych zapewni kompleksowy obraz danych rynkowych, a konkretnie cen i wartości obrotu papierami wartościowymi znajdującymi się w obrocie w wielu systemach obrotu w całej Unii Europejskiej.

Co do zasady jako rząd akceptujemy projektowane regulacje, niemniej jednak uważamy, że są one przedstawione na dużym poziomie ogólności, a przede wszystkim pojawia się obawa o możliwość: obniżenia rentowności działalności podmiotów, które prowadzą taką działalność komercyjnie, obniżenia ich pozycji konkurencyjnej oraz potencjalnego zahamowania dalszego rozwoju. Jednym z takich podmiotów może być Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. Należy zauważyć, że projekt wprowadza propozycję rekompensaty finansowej dla tych dostawców, ale, tak jak wskazałem, jest to na razie na zbyt dużym poziomie ogólności. Z powodu braku szczegółów trudno się do tej propozycji odnieść. Uważamy, że na dalszych etapach powinno to być przez wnioskodawcę doprecyzowane.

Podsumowując, uważamy projektowane zmiany za słuszne, niemniej jednak w dalszej kolejności jako rząd będziemy wnosić o doprecyzowanie tych przepisów. Dziękuję.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo.

Naszym sprawozdawcą jest pan senator Kleina.

Bardzo proszę, Panie Senatorze, o przedstawienie swojej opinii i projektu opinii komisji.

Senator Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Generalnie też mi się wydaje, że opinia przygotowana przez rząd jest prawidłowa. Ona nie budzi większych moich wątpliwości.

Ale chciałbym zapytać pana ministra: czy w sposób wystarczający w tej opinii, którą państwo przygotowaliście, zostały uwzględnione interesy mniejszych podmiotów? Szczególnie jeśli chodzi o dostęp do informacji. A generalnie czy po prostu, skupiając się tylko np. na Giełdzie Papierów Wartościowych, nie zapomniano o tych mniejszych podmiotach, które także funkcjonują na rynku, też w tym europejskim układzie?

Przewodniczący Bogdan Klich:

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski:

Dziękuję.

My oczywiście wymieniamy tę giełdę z nazwy jako przykład, ale skupiamy się na wszystkich dostawcach, którzy prowadzą działalność komercyjnie i mogą być uprawnieni do rekompensaty. I właśnie dlatego będziemy prosić o szczegóły, nie skupiając się tylko na giełdzie – to jest oczywiste i chciałbym o tym zapewnić – ale właśnie na wszystkich podmiotach, niezależnie od ich struktury własnościowej. Chodzi o to, żeby o taką rekompensatę mogły się ubiegać, jeśli będą do tego uprawnione na podstawie przepisów i będzie to racjonalne.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Otwieram dyskusję.

(Senator Kazimierz Kleina: Panie Przewodniczący, w takim razie…)

Bardzo proszę, pan senator Kleina.

Senator Kazimierz Kleina:

…wydaje mi się, jak mówiłem, że te dokumenty są jeszcze na wczesnym etapie przygotowania. Cieszę się, że pan minister i rząd mają uwagi. Zresztą one są też opisane w państwa propozycjach, a przynajmniej niektóre z nich.

Tak więc proponuję, żebyśmy pozytywnie zaopiniowali ten dokument wraz z uwagami rządu.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuje bardzo.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w dyskusji? Nie ma zgłoszeń.

Zamykam dyskusję.

Przechodzimy do głosowania.

Pan senator sprawozdawca proponuje, aby komisja poparła projekt aktu prawnego wraz z uwagami rządu.

Kto jest za przyjęciem takiego projektu opinii?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Zdalni…

I bardzo proszę o podanie wyników.

Było 5 głosów za, przy czym nikt nie był przeciw i nikt się nie wstrzymał.

Potwierdzam, że oba akty prawne – raz jeszcze je odczytam: wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie w odniesieniu do zwiększenia przejrzystości danych rynkowych, usuwania przeszkód w powstawaniu systemów publikacji informacji skonsolidowanych, optymalizacji obowiązków obrotu oraz zakazu otrzymywania płatności za przekazywanie zleceń klientów – zostały pozytywnie zaopiniowane przez komisję wraz z uwagami rządu.

Dziękuję bardzo.

Zamykam punkt trzeci i punkt czwarty.

Punkt 5. porządku obrad: wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2011/61/UE i 2009/65/WE w zakresie ustaleń dotyczących przekazywania funkcji, zarządzania ryzykiem utraty płynności, sprawozdawczości nadzorczej, świadczenia usług depozytowych i powierniczych oraz udzielania pożyczek przez alternatywne fundusze inwestycyjne – COM(2021) 721

Przechodzimy, proszę państwa, do punktu piątego, czyli do wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę w zakresie ustaleń dotyczących przekazywania funkcji, zarządzania ryzykiem utraty płynności, sprawozdawczości nadzorczej, świadczenia usług depozytowych i powierniczych oraz udzielania pożyczek przez alternatywne fundusze inwestycyjne.

Bardzo proszę, pan minister Piotr Patkowski ma głos w tej sprawie.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski:

Dziękuję bardzo.

Przedmiotowy wniosek ma 3 cele: po pierwsze, ujednolicenie wymogów dotyczących udzielania pożyczek przez alternatywne fundusze inwestycyjne, czyli AFI; po drugie, wprowadzenie tzw. narzędzi zarządzania płynnością funduszy inwestycyjnych; po trecie – możliwości dopuszczenia przez krajowe organy nadzoru każdego państwa członkowskiego świadczenia usług depozytariuszy przez podmioty z innych państw Unii Europejskiej. Co do zasady wzmocnienie ram prawnych działalności UCITS i AFI przyczyni się do dalszego pogłębiania unii rynków kapitałowych i w większym stopniu ułatwi transgraniczne świadczenie usług przez podmioty zarządzające funduszami inwestycyjnymi.

W związku z tym rząd kierunkowo popiera te propozycje, niemniej jednak, tak jak przy poprzednim projekcie, uważamy, że powinny one na dalszym etapie ulec doprecyzowaniu. W swoim stanowisku zgłaszamy następujące postulaty do doprecyzowania.

Po pierwsze, uważamy, że ujednolicony katalog narzędzi zarządzania płynnością powinien być ułożony bardziej hierarchicznie i zróżnicowanie, a niektóre z nich powinny być stosowane jedynie w ostateczności, kiedy żadne inne metody przywrócenia płynności nie przyniosą spodziewanych efektów.

Po drugie, wątpliwości rządu budzi możliwość dopuszczenia przez krajowe organy nadzoru korzystania z transgranicznych usług depozytariuszy. Zrezygnowaliśmy z blokowania tego postulatu ze względu na mniejsze państwa członkowskie, w których rynek depozytariuszy jest mniej rozwinięty i nie ma czasami możliwości korzystania z zasobów rynku krajowego, ale w zamian jako rząd w swoim stanowisku oczekujemy, że ta regulacja nie będzie prowadziła do wprowadzenia tzw. paszportu dla depozytariuszy, czyli możliwości prowadzenia tej działalności na obszarze całej Unii Europejskiej po uzyskaniu zezwolenia w jednym państwie członkowskim. Dziękuje.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Bardzo proszę panią senator Jazłowiecką o przedstawienie swojej oceny oraz projektu opinii komisji.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Panie Przewodniczący, rekomenduję komisji przyjęcie aktu prawnego z uwagami pana ministra, niemniej jednak będę jeszcze chciała zadać kilka pytań panu ministrowi.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Świetnie.

Otwieram dyskusję na ten temat.

I płynnie przekazuję głos pani senator Jazłowieckiej, która chciałaby zadać parę pytań panu ministrowi.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, pan nawet w tej chwili, prezentując ten akt prawny – podobnie jak w stanowisku i w uzasadnieniu stanowiska rządu – podkreśla, że katalog narzędzi powinien mieć swoją hierarchię i zróżnicowanie. Na czym ma polegać to zróżnicowanie? Bo jednocześnie państwo rekomendujecie, żeby państwa członkowskie miały indywidualną możliwość zmiany tego katalogu narzędzi. Jak to rozumieć?

Przewodniczący Bogdan Klich:

Panie Ministrze, bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski:

Chodzi nam tutaj o to, że ten katalog powinien być wprowadzony zgodnie z zasadą proporcjonalności, czyli nie każde instrumenty powinny być stosowane niezależnie od okoliczności. W tym kierunku zmierzamy, mówiąc, że niektóre powinny być wprowadzone w ostateczności. Czyli naszym zdaniem instrument powinien być dostosowany do okoliczności, w których akurat takie zarządzenie płynności musiałoby się odbywać, nie powinna być tutaj pełna dowolność.

A co do możliwości ustalania tego przez państwo członkowskie to z kolei wynika z tego, że jednak rynek Unii Europejskiej, mimo że ta harmonizacja postępuje, ciągle jest niezharmonizowany. Tak więc trudno byłoby tutaj stosować taką absolutną konwergencję pomiędzy państwami. I tutaj jesteśmy za pewną swobodą państw członkowskich, ale również za tym, żeby pozostała ta hierarchiczność stosowanych środków.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Pani senator Jazłowiecka.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Jednocześnie czytając państwa uzasadnienie i stanowisko, mam takie nieodparte wrażenie, że nie bardzo podoba się państwu możliwość otwarcia tych funduszy na drobnych inwestorów, mimo że bardzo dokładnie i w sposób bardzo przejrzysty wyjaśnione jest, że pewne rozluźnienie warunków uczestniczenia w tych funduszach dla profesjonalnych inwestorów dotyczy właśnie tylko ich, a nie tych drobnych, w przypadku otwartych funduszy. Z czego wynika ta niechęć do otwarcia tych funduszy dla drobnych inwestorów?

Przewodniczący Bogdan Klich:

Poproszę pana ministra o odniesienie się do tego pytania. To ważne pytanie.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski: Gdybym mógłbym prosić, żeby szerzej o tym powiedział pan dyrektor Niezgoda… Jeśli pan przewodniczący się zgodzi…)

Naturalnie.

Panie Dyrektorze?

Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów Jarosław Niezgoda:

Dzień dobry.

Jarosław Niezgoda, Ministerstwo Finansów, Departament Rozwoju Rynku Finansowego.

Pani Senator, w stanowisku rządu zapisaliśmy, że chodzi nam głównie o to, aby te przepisy, które są wprowadzane, zapewniały jeszcze lepszy poziom ochrony inwestorów. I to jest clou naszego stanowiska. To znaczy, żeby przepisy, które są wprowadzane obecnie w tym projekcie, nie odbiły się na ochronie inwestorów, szczególnie inwestorów detalicznych.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Ciekaw jestem, czy to zadowala panią senator.

(Senator Danuta Jazłowiecka: Absolutnie nie.)

Zatem proszę pana dyrektora o rozwinięcie tego wątku.

Czy ktoś z delegacji Ministerstwa Finansów jest w stanie ten wątek rozwinąć?

(Naczelnik Wydziału Rynku Kapitałowego w Departamencie Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów Krzysztof Kopera: Jeśli można, Krzysztof Kopera…)

Poczekamy sekundę.

Panie Dyrektorze…

(Naczelnik Wydziału Rynku Kapitałowego w Departamencie Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów Krzysztof Kopera: Panie Przewodniczący…)

…proszę o pogłębienie tej odpowiedzi.

(Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów Jarosław Niezgoda: Tak, już, już. Będziemy uzupełniać.)

Czekamy cierpliwie.

(Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów Jarosław Niezgoda: Krzysztof, możesz uzupełnić?)

Prosimy o wskazanie osoby, która uzupełni.

(Naczelnik Wydziału Rynku Kapitałowego w Departamencie Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów Krzysztof Kopera: Tak, już mówię. Krzysztof Kopera, Ministerstwo Finansów.)

Pan Krzysztof Kopera. Bardzo proszę.

Naczelnik Wydziału Rynku Kapitałowego w Departamencie Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów Krzysztof Kopera:

Już mówię.

Krzysztof Kopera, Ministerstwo Finansów.

(Przewodniczący Bogdan Klich: Pan Krzysztof Kopera, naczelnik wydziału w Departamencie Rozwoju Rynku Finansowego.)

Dziękuję bardzo.

Jeśli chodzi o ochronę inwestorów, to musimy pamiętać, że mamy różne kategorie inwestorów. W przypadku inwestorów detalicznych ta ochrona musi być większa z uwagi na to, że to są inwestorzy niedoświadczeni i dosyć często, nawet u nas, na naszym, krajowym podwórku spotykamy się z tym, że ci inwestorzy nie do końca są świadomi ryzyka, jakie podejmują, inwestując w fundusz inwestycyjny. Tutaj musimy pamiętać, że inwestycja w fundusz inwestycyjny to jest inwestycja obarczona również ryzykiem utraty części kapitału, który inwestujemy, tak? To nie jest zwykła lokata bankowa, w przypadku której, załóżmy, mamy na końcu tej inwestycji zwrot kapitału, jaki zainwestowaliśmy, plus odsetki. Bo w przypadku funduszu inwestycyjnego mało tego, że my nie mamy zagwarantowanego zwrotu odsetek, to również możemy utracić część kapitału, który zainwestowaliśmy. Stąd w przypadku takich mniejszych inwestorów potrzebne jest zachowanie odpowiednich narzędzi, dzięki którym unikną później jakiegoś takiego rozczarowania z tego tytułu, że ostatecznie mało tego, że nie uzyskali żadnego zysku z tej inwestycji, to jeszcze stracili kapitał, który zainwestowali. Stąd naszym zdaniem konieczne jest, żeby te regulacje unijne właśnie były proporcjonalne i odpowiednio dostosowane do potrzeby ochrony inwestora, zwłaszcza inwestora indywidualnego. Dziękuję.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z państwa chciałby zadać jeszcze pytanie lub odnieść się do prezentowanego stanowiska Ministerstwa Finansów? Nie.

Wobec tego zamykam dyskusję nad tym punktem.

I przechodzimy do głosowania.

Pani wiceprzewodnicząca komisji Jazłowiecka proponuje, aby komisja poparła projekt aktu prawnego wraz z uwagami rządu.

Poddaję tę propozycję pod głosowanie.

Kto z państwa jest za taką propozycją?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Zdalni…

I bardzo proszę o podanie wyników.

Było 5 głosów za, przy czym nikt nie był przeciw i nikt się nie wstrzymał.

Potwierdzam, że stanowisko komisji przedstawione przez panią senator Jazłowiecką zostało przyjęte przez komisję.

Punkt 6. porządku obrad: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie (EU) 2015/760 w odniesieniu do zakresu dopuszczalnych aktywów i inwestycji, wymogów dotyczących składu portfela i dywersyfikacji, zasad zaciągania pożyczek i kredytów środków pieniężnych oraz innych funduszy oraz w odniesieniu do wymogów dotyczących zezwoleń, polityki inwestycyjnej i warunków prowadzenia działalności w zakresie europejskich długoterminowych funduszy inwestycyjnych – COM(2021) 722

Przechodzimy do kolejnego punktu. Muszę odczytać pełne brzmienie: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie w odniesieniu do zakresu dopuszczalnych aktywów i inwestycji, wymogów dotyczących składu portfela i dywersyfikacji, zasad zaciągania pożyczek i kredytów środków pieniężnych oraz innych funduszy oraz w odniesieniu do wymogów dotyczących zezwoleń, polityki inwestycyjnej i warunków prowadzenia działalności w zakresie europejskich długoterminowych funduszy inwestycyjnych.

I również przedstawiciel Ministerstwa Finansów ma głos.

Bardzo proszę pana ministra Piotra Patkowskiego o wprowadzenie i przedstawienie stanowiska rządu.

Panie Ministrze – pan minister Piotr Patkowski – zapraszamy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski:

Już jestem. Przepraszam, nie włączyłem mikrofonu.

We wniosku proponujemy rozszerzenie zakresu dopuszczalnych aktywów inwestycji ELTIF – to są tzw. długoterminowe fundusze inwestycyjne. Ma to na celu zapewnienie bardziej elastycznych przepisów dotyczących ELTIF, w tym wprowadzenie ułatwień w tworzeniu struktur funduszu podstawowego i funduszy powiązanych, zmniejszenie barier dostępu do ELTIF dla inwestorów detalicznych, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu ochrony tych inwestorów, oraz utworzenie nowej kategorii ELTIF dystrybuowanych wyłącznie wśród inwestorów profesjonalnych.

Rząd, co do zasady, pozytywnie ocenia tę inwestycję, niemniej jednak kluczową dla rządu kwestią jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony inwestorów detalicznych inwestujących w ELTIF – a więc mamy tu trochę kontynuację dyskusji z poprzedniego punktu. Oprócz kwestii inwestorów detalicznych, o których zaraz powiem kilka zdań więcej, wątpliwości budzi rezygnacja ze wskazania, że inwestycje dokonywane przez ELTIF powinny mieć charakter europejski.

Jeśli wziąć pod uwagę cel rozporządzenia, jakim jest wsparcie rozwoju gospodarki Unii, to zasadne wydaje się utrzymanie takiego zastrzeżenia lub co najmniej wskazanie, że większość aktywów ELTIF powinna być lokowana na terytorium unijnym.

I przechodzę do kwestii inwestorów detalicznych. Zauważamy w szczególności rezygnację z progu inwestycji początkowej na poziomie 10 tysięcy euro oraz z maksymalnego progu inwestycji na poziomie 10% wartości portfela instrumentów finansowych dla inwestorów detalicznych, których portfele mają wartość poniżej 0,5 miliona euro. Stosunkowo wysoki próg inwestycji początkowej może okazać się zniechęcający dla mniej doświadczonych inwestorów detalicznych i tym samym działać jako środek służący ich ochronie. W związku z tym uważamy, że ta kwestia powinna jeszcze zostać przemyślana na dalszym etapie.

Niemniej jednak oczywiście rząd pozytywnie ocenia propozycję złagodzenia niektórych wymogów organizacyjnych i inwestycyjnych dla nowej kategorii ELTIF wyłącznie wśród inwestorów profesjonalnych. Tutaj nie ma wątpliwości co do ryzyka inwestycyjnego z ich strony. A jeśli chodzi o pozostałe zastrzeżenia, to jesteśmy za tym, żeby one były wyjaśnione na etapie dopracowania. Dziękuję.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Naszym sprawozdawcą w tym przypadku również jest pani senator Danuta Jazłowiecka.

I proszę panią senator o przedstawienie projektu opinii komisji.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Proponuję pozytywne zaopiniowanie zarówno akt prawnego, jak i stanowiska rządu.

I też będę miała pytania. Dziękuję.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Otwieram dyskusję.

I bardzo proszę panią senator.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Panie Ministrze, tak jak pan powiedział, występują bardzo podobne zjawiska w przypadku zarówno inwestorów profesjonalnych, jak i inwestorów detalicznych, drobnych inwestorów, niemniej jednak w preambule tego rozporządzenia Komisja Europejska wskazuje narzędzia, które zapewniają to bezpieczeństwo. Stąd też moje zdumienie, bo dostrzegam troszeczkę taką niechęć z państwa strony do tego, by rozszerzyć możliwość korzystania z długoterminowych funduszy inwestycyjnych przez drobnych inwestorów.

A w swoim uzasadnieniu piszecie państwo również, że chcielibyście, by inwestorzy przed dokonaniem inwestycji posiadali pełną, rzetelną wiedzę na temat zagrożeń i w ogóle możliwości korzystania z tego inwestowania. W jaki sposób według państwa mogłoby to być zawarte w rozporządzeniu? Taka charakterystyka zapewniająca bezpieczeństwo.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Panie Ministrze?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski:

Dziękuję.

Tutaj jest kilka kwestii. Oczywiście inwestorzy detaliczni zawsze są informowani o ewentualnych ryzykach, a także banki wdrażają procedurę informowania o tych ryzykach, ale nie zawsze okazuje się to wystarczającą ochroną dla inwestorów detalicznych. Mamy też podmioty nadzoru rynku finansowego, na czele z Komisją Nadzoru Finansowego, która to robi. Niemniej jednak czasem, jak wiemy, nawet tacy inwestorzy detaliczni, którzy zostali odpowiednio poinformowani – bo z rozmowy z doradcą inwestycyjnym wynika, że w pełni rozumieją ryzyko, jakie się z tym wiąże… A firma oferująca sprzedaż certyfikatów inwestycyjnych spełnia wszystkie wymogi regulacyjne prawne, ale także regulacyjne nałożone przez KNF. To i tak potem znajduje się grupa inwestorów, którzy z jakichś przyczyn czują się oszukani, ponieważ na tym stracili. Są takie sytuacje, które pojawiają się regularnie mimo tego, że jak się wydaje, dany instrument – nie mówię tutaj tylko o funduszu inwestycyjnym – może ulegać wahaniom i mogą się zmienić warunki atrakcyjności w czasie stosowania tego instrumentu… No ostatnio mamy taką sytuację np. z kredytami hipotecznymi. Wiadomo było, że stopy procentowe mogą się utrzymywać różne, a teraz toczy się dyskusja, na ile to ma wpływ na pogorszenie wartości portfela. Uważamy, że jednak, oprócz barier regulacyjnoprawnych, powinny być także, że tak powiem, bariery wejścia w taki instrument. Często jest tak, że jeżeli ktoś już się decyduje przystąpić do funduszu inwestycyjnego z kwotą o równowartości kilku czy kilkunastu tysięcy euro, to przykłada do tego już na tyle dużą wagę, że… to jednak powinien się z tym zapoznać. Stąd uważamy, że te progi wejścia jednak powinny być dostosowane do tych instrumentów, gdzie można tracić. Dziękuję.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Pani senator Jazłowiecka.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Panie Ministrze, bardzo ładnie pan nam wyjaśnił zagrożenia, które czekają na ewentualnych inwestorów. No ale ja wciąż nie otrzymałam odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób miałyby być wpisane w rozporządzenie te bariery wejścia, o których pan powiedział, a które zapewniłyby bezpieczeństwo szczególnie właśnie drobnym inwestorom.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Kto z dyrektorów…

Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów Jarosław Niezgoda:

Jeśli można, to mogę uzupełnić wypowiedź.

Tak, jak pan minister powiedział, rząd zaproponował i my też na spotkaniu grup roboczych, gdzie ten projekt jest omawiany, zaproponowaliśmy ujednolicenie przepisów dotyczących oceny odpowiedniości poprzez odesłanie do odpowiednich przepisów dyrektywy MiFID II. Czyli do tego, co już obecnie obowiązuje, jeśli chodzi o to, jak inwestorzy są chronieni. I to w naszej ocenie wyeliminuje istniejące wątpliwości co do zakresu tej oceny na gruncie tego zmienianego rozporządzenia. Bo obecnie to zmieniane rozporządzenie o ELTIF określa w art. 30 stosowną poradę inwestycyjną, co nie jest do końca dookreślone. Dlatego w naszej ocenie należy odesłać te przepisy zmienianego rozporządzenia o ELTIF do dyrektywy MiFID II. I wtedy będą miały zastosowanie wszystkie te przepisy ochronne, które już funkcjonują na rynku kapitałowym i o których pan minister przed chwilą tutaj wspomniał. To jest rozwiązanie, które zaproponowaliśmy w stanowisku rządu i które prezentujemy podczas prac nad tym rozporządzeniem na poziomie unijnym.

(Senator Danuta Jazłowiecka: Dziękuję bardzo.)

Przewodniczący Bogdan Klich:

Rozumiem, że na podstawie tego domniemania, które w tej chwili pan dyrektor potwierdził, pani senator Jazłowiecka zaproponowała komisji spraw zagranicznych głosowanie za tym aktem prawnym, ale z uwagami rządu. Jedna z tych uwag to właśnie ta, o której przed chwileczką wspomniał pan minister Patkowski i pan dyrektor Niezgoda.

Czy są jakieś głosy w dyskusji? Nie ma.

Wobec tego zamykam dyskusję.

I bardzo proszę państwa o głosowanie.

Poddaję pod głosowanie stanowisko komisji, która zdaniem pani senator sprawozdawcy powinna poprzeć projekt tego aktu prawnego wraz z uwagami rządu.

Kto jest za takim rozwiązaniem?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

I zdalni…

I proszę o podanie wyników.

Było 5 głosów za, przy czym nikt nie był przeciw i nikt się nie wstrzymał.

Potwierdzam, że komisja przyjęła projekt tego aktu prawnego wraz z uwagami rządu.

Dziękuję bardzo.

Punkty 7., 8. i 9. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego europejski pojedynczy punkt dostępu zapewniający scentralizowany dostęp do publicznie dostępnych informacji mających znaczenie dla usług finansowych, rynków kapitałowych i zrównoważonego rozwoju – COM(2021) 723; wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej określone dyrektywy w odniesieniu do ustanowienia i funkcjonowania pojedynczego punktu dostępu – COM(2021) 724; wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego określone rozporządzenia w odniesieniu do ustanowienia i funkcjonowania pojedynczego punktu dostępu – COM(2021) 725

Przechodzimy do bloku punków, które wcześniej postanowiliśmy zblokować. Są to punkty siódmy, punkt ósmy i punkt dziewiąty. Muszę je odczytać. Po pierwsze, wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego europejski pojedynczy punkt dostępu zapewniający scentralizowany dostęp do publicznie dostępnych informacji mających znaczenie dla usług finansowych, rynków kapitałowych i zrównoważonego rozwoju – to pierwszy akt prawny. Po drugie, wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej określone dyrektywy w odniesieniu do ustanowienia i funkcjonowania pojedynczego punktu dostępu – to drugi akt. I po trzecie, wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego określone rozporządzenia w odniesieniu do ustanowienia i funkcjonowania pojedynczego punktu dostępu.

Wszystkie, jak państwo widzą, dotyczą punktu dostępu i wszystkie zreferuje nam pan minister finansów.

Panie Ministrze, bardzo proszę. Głos należy do pana.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski:

Dziękuję bardzo.

Jeśli chodzi o projekt, to ma on na celu utworzenie punktu ESAP, czyli europejskiego pojedynczego punktu dostępu do informacji.

Jako rząd kierunkowo popieramy utworzenie takiego punktu, który będzie platformą internetową zawierającą finansowe i pozafinansowe informacje o podmiotach rynku finansowego oraz innych podmiotach prowadzących działalność gospodarczą, które powinny być dostępne dla wszystkich bez opłat czy licencji. Kierunkowo popieramy wdrożenie takiej platformy, niemniej jednak mamy wątpliwości, czy plany przedstawione przez Komisję zostaną w pełni zrealizowane bez uszczerbku dla jakości systemu. Dlatego uważamy, że należy wydłużyć okres na powstanie przedmiotowego portalu oraz wydłużyć okresy, w których stopniowo będzie rozszerzany zakres przesyłanych danych. Ponadto podnosimy wątpliwości w kwestii finansowania powstania i funkcjonowania portalu. Zdaniem rządu należy dopracować w dalszych pracach legislacyjnych to, w jaki sposób krajowe organy miałyby dostosować swoje źródła finansowania, tak aby móc pokrywać 60% kosztów administracyjnych i operacyjnych działania portalu. Ponadto mamy wątpliwości co do formatu danych, które mają być przekazywane do portalu ESAP. Uważamy, że warto uwzględnić aktualne formaty przekazywania danych, po to aby ograniczyć koszty dla przedsiębiorców. W związku z tym następujące aspekty wymagają dalszych prac legislacyjnych: zakaz dobrowolnego udostępniania informacji za pośrednictwem ESAP i określenie, kto będzie odpowiadał za zapewnienie utrzymywania połączenia pomiędzy krajowymi organami zbierającymi informacje a portalem. Dziękuję.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję również.

Tym razem naszym senatorem sprawozdawcą jest pan senator Aleksander Szwed.

I bardzo proszę pana senatora o zaproponowanie projektu opinii naszej komisji.

Senator Aleksander Szwed:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Ministrze!

Pan minister już generalnie odniósł się do wszystkich 3 aktów. Jest to pakiet legislacyjny mający na celu utworzenie europejskiego pojedynczego punktu dostępu. Odnosi się to do jego ustanowienia i funkcjonowania. Ja w pełni popieram uwagi, które przedstawił pan minister.

Jeśli chodzi o zasadę pomocniczości, to w mojej ocenie i też w opinii Biura Spraw Międzynarodowych i Unii Europejskiej wszystkie te akty są zgodne z zasadą pomocniczości.

Wnoszę o przyjęcie wszystkich 3 aktów prawnych wraz z uwagami rządu. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Dziękuję również.

Otwieram dyskusję.

Zgłosiła się pani senator Jazłowiecka.

Pani Senator, proszę.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Panie Ministrze, zwrócił pan uwagę na to, że chcielibyście państwo ograniczyć ilość przekazywanych danych przesyłanych do ESAP. Czy pan mógłby powiedzieć, które z tych danych uważacie państwo za wrażliwe bądź uciążliwe dla klientów, które z nich powodują, że taką macie państwo propozycję zmian?

Przewodniczący Bogdan Klich:

Panie Ministrze, bardzo proszę.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski: Panie Dyrektorze, proszę bardzo o odpowiedź.)

Pan dyrektor.

Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów Jarosław Niezgoda:

Pani Senator, te wszystkie dane, które będą przekazywane do ESAP, to są dane, które będą przekazywać głównie podmioty rynku finansowego. Nasze stanowisko, jeśli chodzi o udostępnianie informacji, wiąże się też po prostu z kosztami. To znaczy, im więcej będzie danych tam przekazywanych, niekoniecznie potrzebnych i koniecznych… Bo nie wszystkie dane, które np. są przekazywane do organów nadzoru przez podmioty rynku finansowego, są uczestnikom rynku finansowego potrzebne. Dlatego na etapie prac na poziomie Rady Unii Europejskiej przyglądamy się, czy wszystkie dane są niezbędne, czy wszystkie powinny się w tym punkcie kontaktowym, w ESAP, znaleźć. To po prostu ma później związek z kosztami. Im więcej danych tam będzie, im więcej danych trzeba będzie przekazywać, im więcej danych trzeba będzie później – można powiedzieć tak potocznie – obrabiać w tym systemie, tym ten system będzie droższy, co później będzie miało swoje konsekwencje na jego finansowanie. Bo, tak jak wskazywaliśmy wcześniej, 60% tych kosztów administracyjnych będzie pokrywane przez krajowe podmioty, przez krajowe organy nadzoru. Ponieważ u nas organ nadzoru jest finansowany przez rynek, to te koszty później będą się przenosiły z powrotem na rynek, czyli docelowo na klientów. A tych danych jest naprawdę bardzo dużo, bo tych rozporządzeń i dyrektyw w tych 3 zmianach jest ok. 30. W każdym projekcie jest katalog danych, które są przekazywane do organów nadzoru. Dlatego po prostu przyglądamy się po kolei wszystkim tym danym, w porozumieniu z Urzędem Komisji Nadzoru Finansowego i Narodowym Bankiem Polskim – bo NBP też zbiera dane z sektora bankowego – które te dane są rzeczywiście konieczne i niezbędne.

Przewodniczący Bogdan Klich:

Pani senator Jazłowiecka.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Dziękuję bardzo.

Co do zmniejszania kosztów to absolutnie się z panem zgadzam, że powinniśmy iść w tym kierunku, niemniej jednak, czy byłby pan w stanie… Powiedział pan, że w tej chwili analizujecie te dane, które są potrzebne i niepotrzebne. Ale ja nie wiem, jakie w ogóle dane są zbierane. Czy mógłby pan podać chociaż ze 2 przykłady, które właśnie uważacie państwo za niekonieczne, zupełnie zbędne, a które w tym katalogu się znalazły?

Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów Jarosław Niezgoda:

Przykładowo z sektora bankowego: czy np. konieczne jest przekazywanie informacji o płynności w sektorze na każdy dzień? Może można byłoby to ograniczyć do przekazywania informacji o płynności w sektorze np. raz na miesiąc, raz na tydzień, raz na 2 tygodnie. I praktycznie każdą taką informację analizujemy na bieżąco podczas prac na poziomie unijnym i przedstawiamy swoje stanowisko. Bo możemy przekazywać każde dane codziennie, ale to są koszty.

(Senator Danuta Jazłowiecka: Rozumiem. Dziękuję.)

Panie Ministrze, dobre prawo to jak najprostsze prawo i prawo zawierające jak najmniej detali, w związku z tym chyba poprzemy projekt opinii przedstawiony przez pana senatora Szweda, mówiący o tym, że będziemy wspierać te 3 akty prawne ze stanowiskiem rządu. Ale też namawiamy rząd do tego, żeby rzeczywiście miał podejście deregulacyjne do tych baz danych, bo niedługo zginiemy pod ich ciężarem.

Tak że zamykam dyskusję w tej sprawie, bo nie widzę żadnych innych zgłoszeń do dyskusji.

Dziękuję państwu za udział w dyskusji.

I poddaję pod głosowanie propozycję zgłoszoną przez pana senatora Szweda, abyśmy te 3 punkty – już nie będę ich odczytywał – zaopiniowali pozytywnie, jako akty prawne, wraz z uwagami rządu.

Kto z państwa jest za takim rozwiązaniem?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Senatorowie zdalnie głosujący, bardzo proszę.

I proszę o podanie wyników.

Były 4 głosy za, przy czym nikt nie był przeciw i nikt się nie wstrzymał.

Potwierdzam, że te 3 punkty naszego porządku obrad – nie będę ich odczytywał ponownie – zostały pozytywnie zaopiniowane przez komisję wraz z uwagami rządu.

W ten sposób wyczerpaliśmy, proszę państwa, wszystkie 10 punktów naszego porządku obrad.

Punkt 11. porządku obrad: akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2022) 032, COM(2022) 050, COM(2022) 053, COM(2022) 055

Pozostaje nam tylko, mam nadzieję, przyjęcie propozycji prezydium odnośnie do aktów ustawodawczych, które jako prezydium proponujemy przyjąć bez uwag. To są akty o sygnaturze COM(2022) i numerach: 032 – art. 7; 050 – art. 7; 053 – art. 7; 055 – art. 7.

Czy ktoś z państwa jest innego zdania?

Skoro nie, to rozumiem, że propozycja prezydium została przyjęta i bez uwag wymienione przeze mnie akty ustawodawcze zostają przyjęte.

Punkt 12. porządku obrad: akty nieustawodawcze w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisko rządu – propozycja: COM(2022) 54, COM(2022) 59, COM(2022) 63, COM(2022) 64, COM(2022) 65, COM(2022) 67, COM(2022) 70, COM(2022) 88

W ostatnim punkcie mamy akty nieustawodawcze, w sprawie których prezydium proponuje, aby komisja nie występowała o stanowisko rządu. To są akty prawne o sygnaturze COM(2022) i numerach: 54, 59, 63, 64, 65, 67, 70 i 88.

Czy ktoś z państwa jest innego zdania? Nie.

W związku z tym potwierdzam, że w sprawie tych aktów nieustawodawczych komisja nie występuje o stanowisko rządu.

Bardzo chciałbym wszystkim państwu podziękować – wszystkim senatorom sprawozdawcom za wykonaną pracę, wszystkim naszym analitykom.

I chciałbym tylko przypomnieć, że w tej fundamentalnej sprawie, jaką się zajmowaliśmy, tzn. w kwestii zarówno wieloletnich ram finansowych, jak i zasobów własnych, pisemna opinia komisji będzie dostępna w odpowiednim druku, a opinia pana prof. Nowaka-Fara jest dostępna w zakładce „Opinie i ekspertyzy”, gdzie są ekspertyzy zamawiane przez Senat.

Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie komisji.

(Koniec posiedzenia o godzinie 9 minut 31)