Zapis stenograficzny

– wspólne posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej (97.)

oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (121.)

w dniu 8 marca 2022 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (druk senacki nr 643, druki sejmowe nr 1998, 2026 i 2026-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 03)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Budżetu i Finansów Publicznych Kazimierz Kleina)

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

W imieniu Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej otwieram wspólne posiedzenie komisji.

W imieniu pani przewodniczącej Magdy Kochan i swoim witam wszystkich bardzo serdecznie.

Witam pana ministra wraz z osobami panu towarzyszącymi.

Przedmiotem naszego posiedzenia jest rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.

Posiedzenie naszej komisji ma charakter hybrydowy, a więc uczestniczą w nim i senatorowie, i goście obecni na sali oraz pracujący zdalnie.

Nasze posiedzenie jest transmitowane przez internet.

Pytam: czy w posiedzeniu uczestniczą osoby prowadzące działalność lobbingową w rozumieniu prawa? Nie.

Oczywiście senatorowie pracujący zdalnie mają prawo zabierania głosu, zgłaszania poprawek i oczywiście obowiązek głosowania.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (druk senacki nr 643, druki sejmowe nr 1998, 2026 i 2026-A)

Panie Ministrze, bardzo proszę o krótkie przedstawienie ustawy.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed:

Dziękuje bardzo, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo!

Przedstawiam projekt ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.

Pracownicze programy emerytalne to obok pracowniczych planów kapitałowych forma gromadzenia oszczędności emerytalnych organizowana pod patronatem pracodawców.

Może na początku przedstawię kilka danych. Jak wynika z danych Komisji Nadzoru Finansowego – stan na koniec grudnia 2020 r. – 2 tysiące 370 pracodawców prowadziło PPE, którymi zarządzało 30 instytucji finansowych. W PPE uczestniczyło wówczas ponad 631 tysięcy osób, a łączna wartość aktywów zgromadzonych w PPE wynosiła ok. 17 miliardów zł. Jeśli chodzi o indywidualne konta emerytalne oraz indywidulane konta zabezpieczenia emerytalnego, czyli indywidulane formy dodatkowego gromadzenia oszczędności, są to też produkty, które wspieramy ulgą podatkową. I tutaj na koniec pierwszego półrocza 2021 r. na IKE otwartych było 765 tysięcy uczestników na łączną kwotę 13 miliardów zł. Jeśli chodzi o IKZE, to było 420 uczestników na kwotę ponad 5 miliardów 240 milionów zł. To tyle takich ogólnych informacji.

Jeśli chodzi o zmiany, głównym celem była poprawa funkcjonowania PPE. Stąd też te zmiany, które wprowadziliśmy, służą temu, aby z jednej strony ułatwić pracodawcom funkcjonowanie PPE, a z drugiej strony może zachęcić do tworzenia nowych programów, pracowniczych programów emerytalnych. Pierwsza ze zmian to obowiązek sporządzania i przesyłania przesyłką poleconą informacji rocznej dotyczącej PPE, a także obowiązek aktualizacji danych zarządzającego, obowiązek rejestracji porozumień. Odpadnie wtedy konieczność zaangażowania pracodawców w tym zakresie. Te działania będą przejmowane i te dane będą wysyłane przez systemy informatyczne do Komisji Nadzoru Finansowego.

Jeśli chodzi o inne ułatwienia, to również proponujemy zniesienie fakultatywnego zakazu wnoszenia składki dodatkowej, jak również możliwość dokonywania zmian, jeśli chodzi o kwestie dopuszczenia wnoszenia składek za okres nieobecności w pracy, np. jeżeli ktoś jest na urlopie wychowawczym, żeby można było tę składkę dodatkową w tym czasie też wnosić. Są także uproszczenia trybu zawierania przez pracodawców porozumień z reprezentacją pracowników o zawieszaniu i odprowadzaniu bądź ograniczeniu wysokości składek. Ponadto ustawa dookreśla kompetencje nadzorcze Komisji Nadzoru Finansowego. Obecne przepisy nie przewidywały wprost takich możliwości jak wydanie przez KNF decyzji odmownych w przedmiocie spisu. Tutaj dokonujemy zmian. Są też zmiany w zakresie wprowadzenia nowej instytucji prawnej „przeniesienia środków” określające ich definicję, termin, zasady przenoszenia środków, zmiany przepisów określających zasady zawieszenia składki podstawowej i ograniczania jej wysokości w celu usunięcia interpretacji. Jeśli chodzi o kolejne zmiany, uregulowano maksymalny termin jednostronnego ograniczenia składki podstawowej przez pracodawcę – w okresie kolejnych 12 miesięcy łączny okres jednostronnego ograniczenia nie może przekroczyć 6 miesięcy. To główne zmiany, jeśli chodzi o PPE.

Jeśli chodzi o zmiany w IKE i IKZE, to jest kwestia ułatwień zawarcia umowy o prowadzenie tych funduszy przez umożliwienie zawarcia umowy w postaci elektronicznej, jak również dostosowywanie przepisów, które porządkują te przepisy. Proponujemy, aby ustawa weszła w życie z dniem, jaki zaproponowaliśmy, tj. 1 czerwca 2022 r. z wyjątkiem artykułów, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r. To tyle z takich ogólnych informacji o samym projekcie ustawy. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

Bardzo proszę panią mecenas z Biura Legislacyjnego o opinię biura do tej ustawy.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Bożena Langner:

Dziękuję bardzo.

Ogólna uwaga dotyczy vacatio legis, który wprawdzie jest wydłużony w stosunku do tego, co było w projekcie, bo Sejm przesunął wejście w życie tej ustawy co do zasady na 1 czerwca, ale wydaje mi się… Mówię to na podstawie tego, że na najbliższym porządku Senatu tej ustawy nie ma. Poza tym Senat w procesie legislacyjnym nie jest jakby ostatnim ogniwem. Z tego powodu – to jest taka ogólna uwaga dotycząca okresu vacatio legis – wydaje się, że on może się okazać niewystarczający, ten, który jest przyjęty teraz w ustawie z 24 lutego.

Druga uwaga to jest uwaga redakcyjna, która dotyczy takiego określenia, które wydaje się, że nie najlepiej się czyta…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Pani Mecenas, przepraszam, jeszcze raz odniosę się do tej kwestii wejścia w życie ustawy. Ustawa wchodzi w życie, zgodnie z zapisem, 1 czerwca, a tylko art. 2 wchodzi w życie 2 tygodnie od dnia ogłoszenia.

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Bożena Langner: Tak. Bo ja mówię, że co do zasady 1 czerwca…)

Czyli ma pani uwagę do tego drugiego punktu, tak?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Bożena Langner:

Nie. Ja mam uwagę do tego terminu 1 czerwca, który jest określony jako wejście w życie ustawy co do zasady. Na to zwracamy uwagę, że ustawa wchodzi w życie co do zasady z dniem 1 czerwca, z wyjątkami – tutaj pan minister o tym mówił – że niektóre przepisy będą obowiązywać od 1 stycznia 2023 r. i art. 2 wchodzi w życie 2 tygodnie od dnia ogłoszenia.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Dziękuję bardzo.)

Druga uwaga jest natury bardziej redakcyjnej. Ona dotyczy art. 46a ustawy o programach. Tam została wniesiona w Sejmie pewna jak najbardziej trafna korekta. Ale po prostu próbowałam zaproponować coś, co by może poprawiło czytelność tej redakcji. Przyznam, że nie wiem, czy to się na wiele zdaje, bo zapis jest dość rozbudowany i jest wiele pojęć, jest taka zbitka, więc próbowałam jakoś przybliżyć czytelność tego przepisu. To jest art. 46a ust. 1.

Uwaga dotycząca art. 2 pkt 2, czyli ustawy o IKE i IKZE. Chodzi o doprecyzowanie poprzez dodanie wyrazu „odpowiednio” w zakresie tych kwot, które będą ogłaszane. Wydaje mi się, że to jest uściślenie, to nie jest zmiana redakcyjna, tylko… Ponieważ są 2 kwoty, to przekroczenie tych kwot jednak nie będzie dowolne, tylko będzie dotyczyło odpowiednio jednej lub drugiej w zakresie, który dotyczy określonych grup. To jest materia dotycząca dodania wyrazu „odpowiednio”. Jeśli chodzi o moje uwagi, to dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo, Pani Mecenas.

Panie Ministrze, czy mógłby pan odnieść się do tych sugestii Biura Legislacyjnego?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed:

Jeśli chodzi o pierwszą uwagę dotyczącą wejścia w życie ustawy, myśmy już przesunęli termin w Sejmie też na wniosek izby, która nadzoruje funkcjonowanie PPE. Wiem, że jest przygotowana też poprawka przez klub Prawa i Sprawiedliwości. Jeżeli to będzie 1 lipca, to będzie na to zgoda z naszej strony. Myślę, że w ten sposób wyjdziemy naprzeciw oczekiwaniom izby, więc na ten 1 miesiąc dodatkowo możemy się zgodzić.

Jeśli chodzi o zmianę dotyczącą… Jeśli chodzi o zmiany w art. 13a pkt 5, tutaj była propozycja, żeby dopisać wyraz „odpowiednio”, tak?

(Głos z sali: Tak.)

To byłaby zgoda na to.

Była jeszcze 1 uwaga. Jeśli chodzi o zmianę w art. 46a, tj. zmiana zawarta w pkcie 23, to jednak jesteśmy za pozostawieniem tych rozwiązań, które zaproponowaliśmy w naszej ustawie.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Pan senator Majer.

Senator Ryszard Majer:

Państwo Przewodniczący! Panie Ministrze! Szanowni Goście!

Ja chciałem w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości zgłosić 2 poprawki, które przedłożyłem na piśmie.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Tak. Mamy je przed oczyma.)

W art. 2 pkcie 1, w art. 8 ust. 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje następujące brzmienie: „IKE lub IKZE jest prowadzone na podstawie umowy zawartej przez oszczędzającego w formie elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku, w formie dokumentowej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku lub w formie pisemnej, zwanej dalej «umową o prowadzenie IKE lub IKZE»”. I tam jest krótkie uzasadnienie proponowanej poprawki…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Jasne.)

…że chodzi o jej uproszczenie i o ułatwienie.

I tak jak nasza pani legislator mówiła – pan minister też to potwierdził – proponujemy, aby zgodnie z poprawką nr 2 ustawa weszła z dniem 1 lipca 2022 r.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Pani Mecenas, czy ma pani uwagi dotyczące tych poprawek?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Bożena Langner:

Dziękuję bardzo.

Poprawka nr 1 pana senatora to jest poprawka merytoryczna…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Jasne. Ale pod względem legislacyjnym?)

Nie mam uwag.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Co do poprawki nr 2 też jest pozytywna…

Panie Ministrze, jaki jest państwa stosunek do tych poprawek?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed:

Co do poprawek jest zgoda. Dostaliśmy też z Komisji Nadzoru Finansowego…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Pozytywna.

Czy są jakieś inne głosy w dyskusji, uwagi, propozycje poprawki? Nie ma.

Formalnie zgłaszam te poprawki, które były przygotowane przez Biuro Legislacyjne, a które zostały także zaopiniowane pozytywnie przez pana ministra. To jest, Pani Mecenas, poprawka nr 2…

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Bożena Langner:

To jest poprawka do art. 2 pkt 2 lit. a. Ona zawiera się w 1 słowie „odpowiednio”.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Słowo: „odpowiednio”.)

Tak. Tylko to.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Jasne. Dobrze.

Jakie jest stanowisko rządu w sprawie tej poprawki?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed:

Pozytywne.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Nie ma więcej uwag.

Przystępujemy w takim razie do głosowania.

Pani Senator?

(Senator Magdalena Kochan: Dziękuję bardzo.)

Dobrze.

Poprawka nr 1. Będziemy głosowali tak, jak zgłosił tutaj pan senator Majer.

Kto jest za przyjęciem poprawki nr 1?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

Proszę o podanie łącznych wyników, także z głosami senatorów, którzy głosują zdalnie.

13 za, 1 senator się wstrzymał.

Poprawka otrzymała poparcie połączonych komisji.

Poprawka nr 2 to jest poprawka także senatora Majera, zmieniająca termin wejścia w życie ustawy.

Proszę bardzo.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

Proszę o podanie łącznych wyników.

13 za, nikt nie był przeciw i nikt się nie wstrzymał.

Poprawka otrzymała poparcie.

Poprawka nr 3 przeze mnie zgłoszona, wprowadzająca słowo „odpowiednio”.

Kto jest za przyjęciem poprawki?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

Proszę o podanie łącznych wyników, także senatorów pracujących zdalnie.

13 za, nikt nie był przeciw i nikt się nie wstrzymał.

Poprawka przeszła.

Głosujemy w sprawie przyjęcia ustawy w całości wraz z przyjętymi poprawkami.

Kto jest za przyjęciem?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał od głosu?

Proszę o podanie łącznych wyników.

13 za, wszyscy za.

Proponuję na senatora sprawozdawcę senatora Majera.

Czy pan senator się zgadza?

(Senator Ryszard Majer: Tak.)

Wspaniale.

W ten sposób zakończyliśmy pracę nad ustawą na tym etapie.

Teraz zostanie ona przedstawiona na posiedzeniu plenarnym, a później ewentualnie inni dalej będą nad nią pracowali.

Dziękuję bardzo panu ministrowi i osobom, które przybyły, aby prezentować tę ustawę.

Dziękuję senatorom, członkom obu połączonych komisji, w tym także pani przewodniczącej Magdzie Kochan, i innym senatorom z komisji nam bratniej.

(Senator Magdalena Kochan: Bardzo się cieszę.)

Zamykam posiedzenie.

(Koniec posiedzenia o godzinie 16 minut 19)