Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (66.)

w dniu 5 stycznia 2022 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2022 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 32 – Rolnictwo; 33 – Rozwój Wsi; 35 – Rynki Rolne; 62 – Rybołówstwo; 72 – Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, a także planów finansowych: Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa; Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wraz z planem finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa; Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych; Funduszu Emerytalno-Rentowego; Funduszu Prewencji i Rehabilitacji; Funduszu Administracyjnego; Polskiego Klubu Wyścigów Konnych; Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie; Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Lubuskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Podkarpackiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Zachodniopomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego (druk senacki nr 601, druki sejmowe nr 1624, 1819 i 1819-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 04)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Jerzy Chróścikowski)

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Szanowni Państwo, pozwolicie, że otworzę sześćdziesiąte szóste posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Mamy dzisiaj do rozpatrzenia ustawę budżetową na rok 2022 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: druk senacki nr 601, druki sejmowe nr 1624, 1819 i 1819-A.

Będziemy dzisiaj rozpatrywać w ramach zakresu, który komisja objęła swoimi zadaniami, załącznik nr 1 i 2, części budżetowe: 32 „Rolnictwo”; 33 „Rozwój wsi”; 35 „Rynki rolne”; 62 „Rybołówstwo”; 72 „Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego”; załącznik nr 11, czyli: „Plan finansowy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa”, „Plan finansowy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa” wraz z „Planem finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa”, „Plan finansowy Centralnego Ośrodka Badań Odmian Roślin Uprawnych”; załącznik nr 13: „Plan finansowy Funduszu Emerytalno-Rentowego”, „Plan finansowy Funduszu Prewencji i Rehabilitacji” i „Plan finansowy Funduszu Administracyjnego”; i załącznik nr 14: Polski Klub Wyścigów Konnych, Centrum Doradztwa Rolniczego, wszystkie wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego. Zgodnie z przedmiotowym zakresem działania komisji jest tutaj również: część 83 „Rezerwy celowe”, w zakresie poz. 7, 8, 12, 36 i 62, w części budżetowej 85, załącznik nr 1 i 2, „Budżety wojewodów ogółem”. I dalej są kolejne pozycje, które macie państwo wypisane w programie, nie będę już ich odczytywał, wszyscy mogą sobie to przejrzeć. Będziemy je po kolei realizować.

Pragnę przywitać gości. Dzisiaj rząd reprezentuje pan minister Ryszard Bartosik z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi – witamy pana ministra. Witamy również osoby towarzyszące panu ministrowi, które zechciały przyjąć zaproszenie i będą współpracować, wspomagać pana ministra. Witam przedstawicieli Ministerstwa Finansów, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, KOWR, wszystkich tych, którzy będą dzisiaj pana ministra wspomagać. Są z nami również przedstawiciele NIK, i, jak już mówiłem, Ministerstwa Finansów. Witam wszystkich: gości, panów senatorów, a także Biuro Legislacyjne i wszystkich tych, których nie wymieniłem.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2022 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 32 – Rolnictwo; 33 – Rozwój Wsi; 35 – Rynki Rolne; 62 – Rybołówstwo; 72 – Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, a także planów finansowych: Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa; Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wraz z planem finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa; Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych; Funduszu Emerytalno-Rentowego; Funduszu Prewencji i Rehabilitacji; Funduszu Administracyjnego; Polskiego Klubu Wyścigów Konnych; Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie; Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Lubuskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Podkarpackiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Zachodniopomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego (druk senacki nr 601, druki sejmowe nr 1624, 1819 i 1819-A)

Prosiłbym pana ministra, żebyśmy omówili… Jeżeli pan minister chce, to proszę, możemy najpierw omówić wstępnie, ogólnie budżet, a potem przeszlibyśmy, tak jak jest założone w programie, po kolei do części budżetowych 32, 33, 35, do części „Rybołówstwo”. Jeżeli pan woli powiedzieć bardziej ogólnie, to potem wrócimy do szczegółów. Decyzję pozostawiam już panu ministrowi.

Proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Jeśli pan przewodniczący pozwoli, przedstawię ogólny wstęp do dzisiejszego posiedzenia.

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Dostojni Państwo!

W ustawie budżetowej na rok 2022 dochody na realizację budżetu w częściach, których dysponentem jest minister rolnictwa i rozwoju wsi, tj. 32 „Rolnictwo”, 33 „Rozwój wsi,” 35 „Rynki rolne” i 62 „Rybołówstwo”, zaplanowane są łącznie w wysokości 72 milionów 586 tysięcy zł.

Wydatki zaplanowane w tych częściach wyniosą łącznie 6 miliardów 625 milionów 678 tysięcy. Wydatki zostaną uzupełnione wydatkami zaplanowanymi na „Rolnictwo”, „Rozwój wsi”, „Rynki rolne” i „Rybołówstwo”: w części 85 „Budżety wojewodów ogółem” – w kwocie 2 miliardów 130 milionów 901 tysięcy, w części 83 „Rezerwy celowe” – w kwocie 7 miliardów 544 miliony 344 tysiące, w innych częściach budżetowych – w kwocie 3 milionów 489 tysięcy, a także środkami europejskimi w kwocie 24 miliardów 969 milionów 978 tysięcy na finansowanie wspólnej polityki rolnej i innych programów wspierających działania na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich, 185 milionów 665 tysięcy na pożyczki z Banku Gospodarstwa Krajowego dla jednostek samorządu terytorialnego na finansowanie działań jednostek samorządu terytorialnego w ramach PROW 2014–2020.

Ponadto w projekcie ustawy budżetowej na rok 2022 zaplanowano wydatki w kwocie 19 miliardów 150 milionów 901 tysięcy dla Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Wydatki na „Rolnictwo” i „Rozwój wsi”, „Rynki rolne” i „Rybołówstwo” z budżetu krajowego, łącznie z wydatkami na KRUS, wyniosą 35 miliardów 454 miliony 503 tysiące. Oznacza to wzrost o 18,6% względem ustawy budżetowej na rok 2021 po nowelizacji, wydatki te stanowią 6,79% wydatków ogółem budżetu państwa, tj. o 1,08 punktu procentowego więcej niż w ubiegłym roku. W 2022 r., w porównaniu do roku 2021, zwiększają się m.in. wydatki: na dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich – o kwotę 845 milionów 504 tysiące, na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt – o kwotę 188 milionów 986 tysięcy, na dopłaty do paliwa rolniczego – o 160 milionów, na KRUS – o kwotę 258 milionów 73 tysiące, z budżetu środków europejskich – o kwotę 3 miliardów 423 miliony 567 tysięcy, jest to wzrost o 15,9%. Ponadto w 2022 r. w ramach wydatków rezerw celowych utworzono nową pozycję „Fundusz Gwarancji w Rolnictwie” w kwocie 3 miliardów oraz zapewniono środki na wsparcie dla producentów trzody chlewnej w wysokości 240 milionów.

Przejdę teraz do części 32 „Rolnictwo”. Dochody zaplanowano w tej części budżetowej na 40 milionów 447 tysięcy, a wydatki – w kwocie 1 miliarda 991 milionów 621 tysięcy zostaną przeznaczone na funkcjonowanie jednostek budżetowych i agencji wykonawczej COBORU oraz na zadania w zakresie rolnictwa, w tym na: dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich – 920 milionów 504 tysiące, postęp biologiczny w produkcji zwierzęcej – 71 milionów 431 tysięcy, postęp biologiczny w produkcji roślinnej – 13 milionów 360 tysięcy, ochronę roślin – 8 milionów 524 tysiące, rolnictwo ekologiczne – 3 miliony 579 tysięcy, na funkcjonowanie szkół rolniczych i internatów oraz zadania edukacyjne – 439 milionów 137 tysięcy. Wydatki administracyjne dla urzędu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na współpracę z Unią Europejską przewidziano w tej części w kwocie 156 milionów 705 tysięcy. W części 32 „Rolnictwo” zaplanowano w jednostkach budżetowych łączną kwotę wydatków na wynagrodzenia, z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym, w kwocie 430 milionów 110 tysięcy. W Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych złożono średnioroczne zatrudnienie na poziomie 630 etatów przy łącznej kwocie wydatków na wynagrodzenia osobowe 38 milionów 525 tysięcy.

Część 33 „Rozwój wsi”. Dochody zaplanowano w tej części budżetowej w kwocie 30 milionów 6 tysięcy. Główną pozycję dochodów stanowią dochody przewidziane do uzyskania przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w kwocie 30 milionów. Wydatki zaplanowano w kwocie 4 miliardów 445 milionów 100 tysięcy. Są one związane głównie z działalnością Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w kwocie 2 miliardów 400 milionów 432 tysiące, na realizację projektów z udziałem środków Unii Europejskiej w kwocie 1 miliarda 698 milionów 543 tysięcy. W ramach prowadzonej działalności statutowej agencja planuje przede wszystkim sfinansować: dopłaty do oprocentowania kredytów klęskowych w kwocie 73 milionów 549 tysięcy; dopłaty do oprocentowania kredytów inwestycyjnych w kwocie 154 milionów 269 tysięcy; koszty utylizacji padłych zwierząt w kwocie 169 milionów; dopłaty do materiału siewnego w kwocie 75 milionów; finansowanie zalesienia gruntów rolnych w kwocie 49 milionów 234 tysięcy; pomoc finansową w ramach refundacji wydatków poniesionych przez producentów świń na dostosowanie gospodarstw do wymogów utrzymywania świń, bioasekuracji w kwocie 56 milionów 500 tysięcy; pomoc finansową dla producenta rolnego na sfinansowanie nieuregulowanych zobowiązań cywilnoprawnych w formie nieoprocentowanej pożyczki dla producentów świń w kwocie 45 milionów; pomoc finansową dla kół gospodyń wiejskich w kwocie 70 milionów; pomoc dla podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną w zakresie utrzymywania pszczół w kwocie 35 milionów 500 tysięcy; pomoc finansową na wyrównanie kwoty obniżonego dochodu uzyskanego przez producenta świń ze sprzedaży świń utrzymywanych na obszarze objętym restrykcjami w związku ze zwalczaniem afrykańskiego pomoru świń od IV kwartału 2020 r. – w kwocie 110 milionów. Na funkcjonowanie urzędu ministerstwa w tej części budżetowej zaplanowano środki w kwocie 19 milionów 685 tysięcy. W tej części budżetowej zaplanowano również dotację dla Centrum Doradztwa Rolniczego w kwocie 42 milionów 560 tysięcy i dotacje dla wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego w kwocie 277 milionów 116 tysięcy.

W części 33 „Rozwój wsi” zaplanowano z urzędzie ministerstwa łączną kwotę wydatków na wynagrodzenia, razem z wynagrodzeniem rocznym, 13 milionów 203 tysiące. W Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wynagrodzenia osobowe zaplanowano na poziomie 862 milionów 555 tysięcy i założono średnioroczne zatrudnienie 11 tysięcy 329 etatów, a w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa na poziomie 204 milionów 799 tysięcy oraz 2 tysiące 150 etatów.

Kolejna część 35 „Rynki rolne”. Dochody w tej części budżetowej zaplanowano w kwocie 443 tysięcy. Wydatki zaplanowano w kwocie 54 milionów 829 tysięcy. Zostaną one przeznaczone na funkcjonowanie i realizację zadań przez Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz urząd ministra rolnictwa w tej części budżetowej. Dla GIJHARS zaplanowano wydatki w kwocie 42 milionów 889 tysięcy. Wydatki administracyjne urzędu ministerstwa zaplanowano w kwocie 10 milionów 225 tysięcy. W części 35 „Rynki rolne” zaplanowano w jednostkach budżetowych łączną kwotę wydatków na wynagrodzenia, razem oczywiście z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym, 30 milionów 816 tysięcy.

Część 62 „Rybołówstwo”. Dochody tutaj zaplanowano w kwocie 1 miliona 690 tysięcy. Wydatki w wysokości 134 milionów 128 tysięcy zostaną przeznaczone na: funkcjonowanie i realizację przez Główny Inspektorat Rybołówstwa Morskiego oraz urząd ministra w tej części budżetowej, finansowanie Programu Operacyjnego „Rybactwo i morze” na lata 2014–2020 oraz zarybianie polskich obszarów morskich. Dla Głównego Inspektoratu Rybołówstwa Morskiego zaplanowano wydatki w kwocie 12 milionów 225 tysięcy. Na funkcjonowanie urzędu ministerstwa w tej części zaplanowano środki w kwocie 21 milionów 605 tysięcy. W części 62 „Rybołówstwo” zaplanowano w jednostkach budżetowych łączną kwotę wydatków na wynagrodzenia ogółem, z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym, 19 milionów 974 tysiące.

Część 83 „Rezerwy celowe”. W tej części zaplanowano wydatki w kwocie 7 miliardów 544 miliony 344 tysiące I są to wydatki przeznaczone na: dopłaty do paliwa rolniczego – 1 miliard 340 milionów; zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, w tym finasowanie programów zwalczania, badania monitoringowe pozostałości chemicznych, biologicznych w tkankach zwierząt, produktach pochodzenia zwierzęcego i paszach; finansowanie zadań zleconych przez Komisję Europejską oraz dofinansowanie kosztów realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej, w tym wypłatę wynagrodzeń dla lekarzy wyznaczonych na podstawie art. 16 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej – 548 milionów 768 tysięcy. Są to: środki dla spółek wodnych na finansowanie działalności bieżącej w zakresie realizacji zadań związanych z utrzymaniem wód i urządzeń wodnych – 40 milionów, ubezpieczenie upraw rolnych i zwierząt w gospodarskich – 325 milionów, fundusz gwarancji w rolnictwie – 3 miliardy, wsparcie dla producentów trzody chlewnej – 240 milionów, wspólną politykę rolną i współfinansowanie innych programów z udziałem środków unijnych – 2 miliardy 50 milionów 576 tysięcy. Na realizację programu wieloletniego pod nazwą „Ochrona zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego” w 2022 r. przez Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach zaplanowano 14 milionów 908 tysięcy.

Część 85 „Budżety wojewodów”. W dziale „Rolnictwo i łowiectwo” dochody zaplanowano w łącznej kwocie 363 milionów 496 tysięcy. Wydatki na rolnictwo w budżetach wojewodów zaplanowano na rok 2022 w kwocie 2 miliardów 903 miliony 679 tysięcy. Wydatki zostaną przeznaczone na funkcjonowanie jednostek budżetowych i na zadania w zakresie rolnictwa, w tym na: prace geodezyjno-urządzeniowe na potrzeby rolnictwa – 329 milionów 905 tysięcy, spółki wodne – 4 miliony 807 tysięcy, zwalczanie chorób zakaźnych – 399 milionów 461 tysięcy. W dziale „Rybołówstwo i rybactwo” dochody nie są planowane, wydatki w tym dziale w budżetach wojewodów zaplanowano na rok 2022 w kwocie 37 milionów 222 tysiące. Wydatki te zostaną przeznaczone na funkcjonowanie Państwowej Straży Rybackiej w kwocie 30 milionów 335 tysięcy, Program Operacyjny „Rybactwo i morze” – 6 milionów 656 tysięcy oraz na pozostałą działalność w kwocie 231 tysięcy.

Budżet środków europejskich. W projekcie ustawy budżetowej na 2022 r. zaplanowano wydatkowanie w kwocie 24 miliardów 969 milionów 978 tysięcy, z tego na: płatności w ramach systemu wsparcia bezpośredniego 16 miliardów 765 milionów 211 tysięcy, wsparcie producentów owoców i warzyw – 56 milionów 564 tysiące, działania interwencyjne na rynku rolnym – 270 milionów 622 tysiące, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich – 7 miliardów 366 milionów 162 tysiące, Program Operacyjny „Rybactwo i morze” na lata 2014–2020 oraz perspektywa finansowa 2021–2027 – 451 milionów 755 tysięcy, projekty realizowane przez szkoły rolnicze – 41 milionów 437 tysięcy.

Szanowni Państwo, Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, w ustawie budżetowej na rok 2022 na „Rolnictwo”, „Rozwój wsi”, „Rynki rolne” i „Rybołówstwo” zaplanowano łącznie środki w kwocie 60 miliardów 610 milionów 146 tysięcy, w tym wydatki na „Rolnictwo”, „Rozwój wsi”, „Rynki rolne” i „Rybołówstwo” 16 miliardów 304 miliony 412 tysięcy, na KRUS – 19 miliardów 150 milionów 91 tysięcy, budżet środków europejskich – 24 miliardy 969 milionów 978 tysięcy, pożyczkę z Banku Gospodarstwa Krajowego dla jednostek samorządu terytorialnego – 185 milionów 660 tysięcy. Oznacza to przyrost w stosunku do roku ubiegłego o 10 miliardów zł, czyli zwiększenie o 17,35%.

Wnoszę, aby Wysoka Komisja, pozytywnie zaopiniowała proponowany przez nas budżet. Dziękuję bardzo za uwagę.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję bardzo.

Bardzo dziękuję panu ministrowi za tak obszerne sprawozdanie informacji, abyśmy mogli zaopiniować w zakresie działania naszej komisji te części budżetowe.

Teraz będę prosił o zabranie głosu po kolei, najpierw sprawozdawców – bo oni mogą wnieść ewentualne uwagi – a potem pozostałych w ramach dyskusji.

Otwieram debatę.

Poprosiłbym o zabranie głosu w pierwszej kolejności pana senator Boguckiego. Czy pan senator ma jakieś uwagi do części budżetu 32 „Rolnictwo”?

Czy jest pan senator Bogucki na…

(Głos z sali: Tak, jest zdalnie.)

Senator Jacek Bogucki:

Panie Przewodniczący, słychać mnie?

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Tak, słychać.)

Witam serdecznie pana ministra, pana przewodniczącego, Wysoką Komisję.

Niestety zdalnie, ale mam nadzieję, że przekażę najciekawsze informacje dotyczące części 32 budżetu. Pan minister przedstawił bardzo dokładnie liczby i ilość środków przeznaczonych na poszczególne części, a także w ramach części na poszczególne działania.

Ja chciałbym wyrazić radość z powodu 2 faktów. Po pierwsze, dochody w części 32 planowane na rok 2022 będą niższe niż w roku 2021, a to znaczy, że planujemy pobrać mniej opłat od szeroko rozumianego sektora rolnictwa, bo dochody w tej części pochodzą głównie z różnego rodzaju opłat wnoszonych przez instytucje działające w obszarze rolnictwa. Drugi powód do radości jest taki, że część 32 została szczególnie doceniona przez rząd w projekcie budżetu i przez Sejm przy uchwalaniu budżetu, ponieważ w stosunku do roku 2021 mamy w tej części wzrost o prawie 45%. Myślę, że nieczęsto we wcześniejszych latach zdarzały się tak duże wzrosty nakładów na szeroko rozumiane na rolnictwo w tej części, w ramach rozdziałów, tych zadań, które mają być finansowane. Wzrosty są wyższe niż wskaźnik inflacji. Generalnie w każdym rozdziale można zaobserwować wzrost, jednak są pewne rozdziały, pewne zadania, które zostały bardziej docenione. Tutaj należy wymienić: rolnictwo ekologiczne, gdzie jest wzrost o prawie 40%; Główny Inspektorat Weterynarii – troszkę mniej, ale także wzrost o prawie 14%; dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych – tutaj wracamy do tej dobrej praktyki, żeby ubezpieczenia upraw rolnych były z dopłatami dla każdego rolnika, który zechce z tej dopłaty skorzystać, a więc jest wzrost o 130%, 230% w porównaniu do roku ubiegłego; Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa – wzrost o 37%; program „Horyzont 2020” – wzrost o 36%; placówki kształcenia ustawicznego i centra kształcenia zawodowego – wzrost o 26%, zadania wymagające specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży – wzrost o ponad 46%. To są zadania w tej części budżetowej, które wyróżniają się wysokim wzrostem środków.

Nie znalazłem tutaj takich miejsc, do których należałoby wnieść uwagi i zgłosić ewentualne poprawki. Jeszcze raz dziękuję panu ministrowi, całemu resortowi i rządowi oraz izbie niższej za docenienie części budżetowej 32 „Rolnictwo”. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Otwieram debatę.

Czy jeszcze ktoś chciałby zabrać głos w ramach części 32?

Proszę. Pan senator Zdzisław Pupa.

Senator Zdzisław Pupa:

Panie Ministrze, spotykam się z opiniami, szczególnie dotyczącymi pracowników ośrodków doradztwa rolniczego, że te osoby z jednej strony są bardzo blisko rolnika, a z drugiej strony są dosyć skromnie wynagradzane. Chciałem zapytać, czy przewidujecie jakieś podwyżki, jakieś uregulowania finansowe dla tych osób. Rzeczywiście, aby rolnictwo mogło funkcjonować , aby rolnik czuł się dobrze w swoim gospodarstwie, aby nie zostawał z problemami pozostawiony sam sobie, dobrze byłoby, żeby rzeczywiście osoby wykwalifikowane, doświadczone – a takie pracują przeważnie w ośrodkach doradztwa rolniczego – mogły otrzymywać również właściwe wynagrodzenie. Wtedy to poczucie satysfakcji pracowników, ale też rolnika byłoby chyba większe i wydaje mi się, że byłaby lepsza jakość usług świadczonych rolnikowi. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję panu senatorowi.

Czy jeszcze ktoś chciał zabrać głos?

Proszę. Pan senator Bober.

Senator Ryszard Bober:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Panie Ministrze, rzeczywiście wskaźniki, liczby, jeżeli chodzi o budżet, kwoty przeznaczone dla rolnictwa rzeczywiście są dobre. Ja mam takie pytania. Dla mnie zawsze ważną sprawą są badania i rozwój. Niestety w tych obszarach, o których za chwilę powiem, nie ma wzrostu, jesteśmy na poziomie 100% lub minus 0,2%. Chodzi mi o postęp biologiczny zarówno w produkcji roślinnej, jak i w produkcji zwierzęcej, o środki na badania naukowe oraz na Krajową Stację Chemiczno-Rolniczą, chociaż tam jest minimalny wzrost. Ale jeżeli popatrzymy na zubożenie polskich gleb i na zadania, które są stawiane przed Nowym Ładem, to rzeczywiście uważam, że ten obszar winien być wsparty. Jeżeli mamy co więcej badać, jeżeli zdrowotność gleby postrzegana jest jako ta matka rodzicielka, która jest przyczyną wszystkiego, to musimy ją chronić w sposób szczególny. Rzeczywiście najbardziej długofalowe nieinwestycyjne lub mało inwestycyjne przedsięwzięcia to jest postęp. Musimy przeznaczać środki na genetykę, na badania w tych obszarach zarówno w produkcji rodzinnej, jak i zwierzęcej. Bez tego nie zrobimy postępu. A jeżeli popatrzymy długofalowo, to okaże się, że bez tego nie będą naprawdę zachowane priorytety w polskiej hodowli. I na to oczywiście nakłada się COBORU, który również jako centralny ośrodek badania rejestrowego odmian roślin spotyka się z taką sytuacją. A przecież ten ośrodek wskazuje rolnikom, które odmiany są preferowane w każdym rejonie. Bez wsparcia tych obszarów, Panie Ministrze, trudno będzie rolnikom podejmować właściwe decyzje, żeby obniżyć koszty, a niestety widzimy, jak te koszty w działalności rolniczej wzrastają. Bez tego trudno będzie rzeczywiście ten postęp zachować. Ale chodzi o to, żeby obniżyć koszty produkcji – ja o tym cały czas mówię – poprzez przekazanie tym obszarom więcej środków.

I ostatni temat. 98% to jest działalność badawczo- rozwojowa, która jest dedykowana. Być może są środki w KBN, którymi będzie można wspomóc ten sektor badawczo-naukowy. Ale te badania w rolnictwie muszą się odbywać, muszą wynikać, i takie wynikają, ze strony rolniczej. Musi być powiązanie wdrożeniowe tych wszystkich dokonań badawczych robionych przez różne instytucje i wdrożenia ich do szerokiej praktyki rolniczej. Bez tego nie będzie postępów w polskim rolnictwie.

Tutaj poprę głos pana senatora Zdzisława Pupy, bo rola, którą mają odegrać doradcy, ośrodki doradztwa rolniczego, jest naprawdę w kontekście Nowego Zielonego Ładu bardzo duża. Bez tych doradców polskie rolnictwo, polski rolnik sobie nie poradzi. Jeżeli nie będziemy mieli tam odpowiednich osób, przygotowanych do realizacji tych zadań i wdrożenia przede wszystkim tych zadań, to polskie rolnictwo będzie mocno rozczarowane Zielonym Ładem. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Czy jeszcze ktoś?

Proszę. Pan senator Łyczak.

Senator Józef Łyczak:

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!

Cieszy to, co pan mówił, szczególnie o ubezpieczeniach, bo ten problem przez wiele lat był nierozwiązany, a te duże dopłaty, myślę, że ten problem załatwią – w grę wchodzi kwota ok. 3 miliardów. Nic nie wspomniał pan o problemie, który urasta praktycznie do rangi tego problemu, jaki był w ubezpieczeniach, mam na myśli szkody łowieckie. Ja na pierwszym spotkaniu, na pierwszym posiedzeniu komisji, gdzie mieliśmy przyjemność gościć pana wicepremiera Kowalczyka, ten problem poruszyłem. I pan wicepremier zgodził się ze mną, że tu musimy wprowadzić fundusz bezpieczeństwa – tak to określiliśmy – z jednego prostego względu, że te szkody się nasilają, stają się coraz większe i wszyscy wiemy, że zwierzyna dziko żyjąca jest własnością Skarbu Państwa. Zatem tutaj nie może być innych rozwiązań. I pan premier przyrzekł, że tak do tego podjedzie i że to będzie wprowadzone. Ja nic nie usłyszałem od pana ministra na ten temat. Może z tego funduszu gwarancyjnego… Dlatego bym prosił o ustosunkowanie się do tego, bo na tą pomoc czekają przede wszystkim rolnicy, bo sami myśliwi tego problemu nie udźwigną, koła zaczną bankrutować i dopiero wtedy będzie rzeczywiście duży problem. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję panu senatorowi.

Czy jeszcze ktoś chciał zabrać głos? Czy zdalnie ktoś się zgłaszał?

(Senator Przemysław Błaszczyk: Panie Przewodniczący…)

Pan senator Błaszczyk. Proszę.

Senator Przemysław Błaszczyk:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Będę musiał…

(Zakłócenia w trakcie wypowiedzi)

…Ale chciałbym zabrać głos dotyczący też…

(Zakłócenia w trakcie wypowiedzi)

…Części budżetu, ale także tematów już poruszanych, które dotyczyły mojej części budżetu. Zacznę od Polskiego Klubu Wyścigów Konnych. Tutaj nic się nie zmienia, od lat sytuacja jest taka sama…

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Panie Senatorze, ja mam prośbę. Panie Senatorze, jest zła jakość połączenia, a dopiero dojdziemy do załącznika nr 4, w tej chwili jesteśmy przy części 32. Tak że będę prosił pana o odniesienie się do załącznika nr 14 później. Może wtedy już poprawi się jakość połączenia.

(Senator Przemysław Błaszczyk: Dobrze.)

Czy jeszcze ktoś ze zdalnych chciał zabrać głos?

(Głos z sali: Nie.)

Nie.

Panie Ministrze, moi koledzy ogólnie już mówili na ten temat. Wszyscy podkreślamy, że trzeba podziękować rządowi, że o tak znaczące środki zwiększono budżet przeznaczony na rolnictwo ogółem. Tutaj już wielokrotnie zwracaliśmy uwagę – i przy poszczególnych etapach będziemy tutaj jeszcze o tym mówili – na doradztwo rolniczym, o którym tu wspomniał pan senator Pupa. Na posiedzeniu komisji już wielokrotnie mówiliśmy o doradztwie, KRUS, inspekcjach i innych rzeczach, które rzeczywiście miały znacząco mniejsze, nieadekwatne środki na utrzymanie zatrudnienia itd. Zatem do tego będziemy wracać.

W tej chwili prosiłbym pana ministra o odniesienie się do ogólnych rzeczy i do ewentualnych uwag, a później wrócimy, jak mówiłem, po kolei, po omówieniu każdej części czy załączników, do szczegółów.

Proszę, Panie Ministrze. Czy chce pan teraz się odnieść do uwag?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Bardzo dziękuję panu senatorowi Boguckiemu za pozytywną ocenę budżetu i zauważenie wzrostu środków na rolnictwo. Panie Senatorze, bardzo dziękuję.

Pan senator Pupa pytał o ośrodki doradztwa rolniczego, a potem też padło takie pytanie. Zwiększyliśmy środki na wynagrodzenia w ośrodkach doradztwa rolniczego i jest to kwota 20 milionów zł. Będzie ona przeznaczona na podwyżki. Wcześniej ośrodki doradztwa rolniczego otrzymały 7,4% również na wynagrodzenia, więc te wynagrodzenia się zwiększają. Poza tym, jak wszyscy wiemy, pracownicy ośrodków doradztwa rolniczego także z własnej działalności – oczywiście to wymaga dodatkowej pracy – uzyskują dochody. Zatem środki na podwyżki są w kwotach, jak wskazałem wcześniej.

Pan senator Bober mówił o postępie biologicznym. Ja tutaj chcę zaznaczyć, że na Krajową Stację Chemiczno-Rolniczą przeznaczymy 10% środków więcej. Instytuty badawcze rzeczywiście otrzymają środki w takiej wysokości jak w roku ubiegłym, ale trzeba też zaznaczyć, że takie środki były wykorzystane, te środki wręcz nie były do końca wykorzystane w roku ubiegłym, dlatego przeznaczamy na instytuty środki na takim poziomie jak w roku ubiegłym.

Jeśli chodzi o szkody łowieckie, trwają intensywne prace w porozumieniu z Ministerstwem Klimatu i Środowiska. Ja w tej chwili nie udzielę odpowiedzi, bo jesteśmy jeszcze na takim etapie prac, że konkrety jeszcze nie mogą być przedstawione, ponieważ te prace nie są zakończone. Ostatnio nawet odbyło się spotkanie pana premiera z wiceministrem odpowiedzialnym za łowiectwo w ministerstwie klimatu i takie działania zostały podjęte. Myślę, że w najbliższym czasie zostaną przekazane państwu informacje na ten temat. To tyle w tej chwili, Panie Przewodniczący.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Jeszcze pan wiceprzewodniczący.

Senator Ryszard Bober:

Ja przepraszam. Nie wiem, czy była poruszana kwestia 3 miliardów, które są w budżecie ministra rolnictwa na fundusz gwarancyjny. Czy pan minister – być może że już to padło, to przepraszam – mógłby się odnieść do tej pozycji?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Tak. Szanowni Państwo, są to środki, które mają być przeznaczone na ogólnie rozumiane ubezpieczenia rolnicze, ale przede wszystkim na ten rok zwiększyliśmy środki na dopłaty do ubezpieczeń rolniczych. Ja chcę przypomnieć, że 65% składki refunduje państwo, 35% – rolnik. Środki w tej chwili są w takiej wysokości, że wystarczają dla wszystkich chętnych rolników, którzy chcą się ubezpieczyć. System działa na zasadzie dotychczasowej, czyli zawieramy umowy z poszczególnymi towarzystwami ubezpieczeniowymi i te towarzystwa ubezpieczają rolników. Wcześniej mieliśmy problemy, bo było więcej chętnych niż środków na dopłaty do ubezpieczeń rolnych.

Jeśli chodzi o 3 miliardy zł, to został stworzony fundusz, który miał za zadanie rekompensować straty w takich sytuacjach, jakie miały miejsce w latach wcześniejszych, takich bardzo kryzysowych, np. kiedy była susza. Równolegle toczą się prace, bo to mieliśmy zawarte w Polskim Ładzie, nad utworzeniem Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych, które zaproponuje ofertę ubezpieczeniową dla rolników. I to towarzystwo już będzie przedstawiało tę ofertę w pierwszych dniach nowego roku, czyli już teraz. Został przez Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników przejęte, zakupione Pocztowe TUW, Pocztowe Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych. Jest w formie reorganizacji, będziemy go dostosowywać do potrzeb rolników, tak aby rolnicy mogli skorzystać z ubezpieczeń wzajemnych, z takiej prawdziwej wzajemności ubezpieczeniowej. Ten fundusz jest w rezerwie. Zobaczymy, jak będzie się rozwijała oferta, a także jakie będzie zainteresowanie rolników nowopowstałym TUW. Być może te środki będą zaangażowane również na ubezpieczenia wzajemnościowe, o których mówię w tej chwili. Ich zadanie się nie zmieniło, one są przeznaczone, są zagwarantowane, gdyby nastąpiło jakieś nieszczęście np. susza czy powódź, tego typu klęski, mamy już środki na rok 2022. Państwo pamiętają, że też miliardy złotych były przeznaczane w związku z suszą w poprzednich latach, z tą różnicą, że wówczas środki nie były zagwarantowane, musieliśmy tych środków poszukiwać w trakcie klęski czy po przejściu tej suszy. Dziś mamy te środki zagwarantowane, niebagatelną kwotę, bo 3 miliardy zł, a równolegle działamy na rynku ubezpieczeń wzajemnych, gdzie to towarzystwo przedstawi swoją ofertę rolnikom.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Jeszcze o głos prosił pan senator.

Senator Ryszard Bober:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Czyli w tych środkach… Bo cały czas na posiedzeniu komisji rozmawialiśmy również o stworzeniu funduszu gwarancji. Chodzi o takie sytuacje, kiedy firma, z którą współpracuje rolnik, np. „Ziarno” czy biorynek upada… Kiedy są poszkodowani rolnicy, którzy w kolejności czekają na te środki. Często jest tak, że czekają i się nie doczekają, bo taki jest system prawny. Tutaj nie ma tych gwarancji z tego tytułu działalności, jeśli chodzi o poniesione niezawinione szkody ze strony rolników. Tych środków w ramach tego fundusz gwarancyjnego nie ma. Dziękuję.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Nie. Te środki są zagwarantowane na klęski żywiołowe i ewentualne rekompensaty. Oby takich nie było.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

W związku z tym, że w większości wyrażone opinie były pozytywne, poddam pod głosowanie zaopiniowanie części 32.

Kto jest za pozytywnym zaopiniowaniem części 32? Proszę o przegłosowanie.

(Starszy Sekretarz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marta Niedzińska: 5 za na sali.)

Dziękuję. Jednogłośnie za.

Zdalni.

(Starszy Specjalista w Dziale Koordynacji Prac Senackich w Biurze Prac Senackich w Kancelarii Senatu Katarzyna Lubaś: 9 za, jednogłośnie.)

Dziękuję. Jednogłośnie za.

Przechodzimy do części budżetowej 33 „Rozwój wsi”.

Pan senator Józef Łyczak, poproszę o ewentualne uwagi.

Senator Józef Łyczak:

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!

W tym roku, Panie Przewodniczący, mamy ułatwioną sytuację, bo pan minister bardzo szczegółowo przedstawił wszystkie dane cyfrowe. Można powiedzieć, że to, co powiedział pan minister, cieszy. Ja nie wnoszę żadnych uwag ani poprawek.

Patrzę jednak w przyszłość z dużą obawą, czy te nakłady na rolnictwo pozwolą przetrwać polskiemu rolnictwu, bo przecież wszyscy na tej sali zdajemy sobie sprawę z tego, w jak trudnej sytuacji jesteśmy. Widzimy, jaki jest ze strony Komisji Europejskiej planowany integralny atak na polskie rolnictwo dlatego tylko, że polskie rolnictwo tak znakomicie się rozwija i konkurencja się boi o swój los. Czy go wygramy jako polscy rolnicy? Czas pokaże. Czy te nakłady pozwolą na przetrwanie tego polskiego rolnictwa i dalszy jego rozwój? Wierzę w to, że tak się stanie, że zwycięży zdrowy rozsądek, czego wszystkim młodym znakomitym polskim rolnikom życzę. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś chciał zabrać głos co do części 33? Nie widzę zgłoszeń.

Rozumiem, że pan minister już wcześniej pozytywnie się wypowiedział, więc nie ma potrzeby, żeby teraz zabierał głos.

Przechodzimy do głosowania.

Kto jest za pozytywnym zaopiniowaniem części 33 „Rozwój wsi”?

(Starszy Sekretarz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marta Niedzińska: 5 głosów za, jednogłośnie.)

Zdalni.

(Starszy Specjalista w Dziale Koordynacji Prac Senackich w Biurze Prac Senackich w Kancelarii Senatu Katarzyna Lubaś: 8 za, jednogłośnie.)

8 za, jednogłośnie.

Dziękuję.

Przechodzimy do części budżetowej 35 „Rynki rolne”.

Wyznaczony jestem ja w tej chwili jako sprawozdawca w tej części.

Muszę powiedzieć – tak jak już wcześniej pan minister wymienił – to jest dość pozytywny efekt budżetowy, wsparcie rynków rolnych jest też duże. Liczę na to, że uda nam się zrealizować te środki, które są zaplanowane, tak jak moi przedmówcy już mówili. Oczywiście te wszystkie instrumenty, które służą wsparciu rolnictwa – głównie widzimy tutaj różne instytucje, które wspierają rolnictwo, kontrolują i zabezpieczają, żeby żywność była wysokiej jakości, odpowiedniej jakości – to jest efekt bardzo pozytywny i cieszymy się, że tak to wygląda na podstawie tego budżetu. Jak już mówili moi przedmówcy, najważniejszą częścią dla rolników są ich dochody bezpośrednie. Jeżeli mówimy o rynkach rolnych i o tych wszystkich zawirowaniach na rynkach rolnych, no to tych instrumentów nie ma zbyt wiele. A to nie zależy tylko od polskiego rządu, ale głównie od wspólnej polityki rolnej, którą Unia Europejska nam pozwala lub nie pozwala prowadzić, bo nie zawsze możemy uruchomić wsparcie bezpośrednie. Przykład z poprzedniego posiedzenia komisji pokazywał wyraźnie, że jeśli chcemy uwolnić rynki – szczególnie tutaj mówiliśmy niedawno o rolniczym handlu detalicznym – to trzeba uzyskać zgodę Komisji Europejskiej, ona musi wyrazić zgodę, określić, na co się zgadza, a na co nie zgadza. I to jest największy problem, że my jako rząd, jako parlament do końca nie możemy wszystkich instrumentów uruchomić. Mówi się o tzw. konkurencyjności w Unii Europejskiej, tylko że jak zwykle ta konkurencyjność jest dla wybranych starych krajów, tak jak kiedyś, te płatności dalej są płatnościami, bym powiedział, regulowanymi na zasadzie zaszłości historycznych, a nie na zasadzie równego traktowania.

Tutaj, można powiedzieć, jest dążenie rządu i pokazywanie, że chcemy wyrównywać przynajmniej do średniej europejskiej w formie dopłat, żeby to zrealizować. Rząd, tak jak zapowiedział, chce w tej chwili wprowadzić częściowe dofinansowanie, żeby do 30 ha – taka jest zapowiedź rządowa – jednak wspierać dodatkowo tymi mechanizmami, które zgodnie z możliwościami prawa polskiego są do wykorzystania w ramach unijnych przepisów. To cieszy, bo jeżeli tak będzie i jeszcze wdrożymy ten etap, to mam nadzieję, że w części jakoś postaramy się pomagać rolnikom. Ale podkreślam zawsze, że dla rolników najważniejszy jest dochód bezpośredni, że te wszystkie elementy wsparcia, w ramach czy to polskiego rządu, czy to unijnych środków, są tylko częścią konkurencji światowej, która pozwala nam w ten sposób jakby ograniczać… Nie nazywamy tego cłem, bo nie można stosować ceł, ale pozwala w pewnym sensie utrzymywać konkurencję światową, gdzie nie produkuje się żywności na takich samych warunkach jak w Unii Europejskiej, nie przestrzega się zasad. I tutaj cały czas zwracamy uwagę, żeby rząd, Komisja i Unia Europejska też pilnowali, żeby jednak nie doprowadzać do tego, że nam się narzuca tyle nowych rzeczy i przepisów, które musimy wypełniać w ramach wspólnej polityki rolnej, a inne kraje tego nie stosują, co jest zaburzeniem konkurencyjności. Tyle razy zwracamy na to uwagę. A rynki rolne jednak tutaj muszą się kształtować, chociaż nie wszystkie elementy są wpisane w tej części rynków rolnych, o których my generalnie mówimy. Tak że pozytywnie opiniuję tę część.

Jeżeli ktoś ma inne zdanie, to proszę, udzielam głosu państwu senatorom.

Senator Ryszard Bober:

Króciutko. Odniosę się nie do samych rynków tylko do funkcjonowania. Jeżeli rzeczywiście będzie Nowy Ład, a jego skutkiem będzie niestety wprowadzenie tych wszystkich zasad i norm, obniżenie produkcji rolnej – oby nie szło za tym obniżenie dochodowości gospodarstw rolnych – to są obawy takie, że zacznie napływać mimo wszystko żywność gorszej jakości, produkowana w ramach innych standardów. Jeżeli dopuścimy do takich sytuacji, że rzeczywiście na obszar Unii – bo ja mówię tu generalnie o Unii, nie tylko o obszarze Polski – zacznie napływać żywność, która jest w ramach innych standardów produkowana, bez tych ograniczeń… Bo to będzie potężny wysiłek ze strony rolników, żeby te wszystkie normy zachować, wprowadzić i je realizować. W związku z tym ta zdrowa polska żywność, siłą rzeczy, po wprowadzeniu tych norm będzie w mniejszych ilościach produkowana. Takie są fakty. Nie da się oszukać ziemi, nie da się oszukać roślin, nie da się oszukać zwierząt, jeżeli będziemy w ramach innych standardów to wszystko produkowali i utrzymywali. Tylko chcę zasygnalizować taki problem, który być może jest poza nami, ale on się pojawi. Chodzi o to, żeby konsumenci byli świadomi pewnych rzeczy, które są na tych wszystkich… Ja wiem, że bezpośrednia sprzedaż, handel… No, mówimy o 3% rynku żywnościowego w Polsce. Wiem, musimy to zwiększać i oby byli chętni rolnicy do wdrażania tego typu działalności. My poprzez te wszystkie działania jednak nie zastąpimy zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego mieszkańcom Polski. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Czy jeszcze ktoś chciał zabrać głos?

Jeśli nie ma chętnych, to przejdziemy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem pozytywnej opinii dotyczącej części budżetowej 35 „Rynki rolne”?

(Starszy Sekretarz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marta Niedzińska: 5 głosów za, jednogłośnie.)

Dziękuję.

Proszę, zdalni.

(Starszy Specjalista w Dziale Koordynacji Prac Senackich w Biurze Prac Senackich w Kancelarii Senatu Katarzyna Lubaś: 9 za, jednogłośnie.)

Dziękuję.

Rozumiem, że skoro jest jednogłośnie, nie muszę już pytać: „Kto jest przeciw?” i „Kto się wstrzymał?”.

Przechodzimy do części 62 „Rybołówstwo”.

Czy jest może pan senator Łuczak?

(Głos z sali: Zdalnie.)

Senator Maciej Łuczak:

Witam, Panie Przewodniczący. Witam pana ministra. Witam państwa.

Proszę państwa, ja mam tylko 1 pytanie do pana ministra. Dziękuję bardzo za takie pozytywne zreferowanie części 62.

Usłyszałem, że jeśli chodzi o wydatki, to na funkcjonowanie urzędu ministra, w tym pomoc techniczną realizowaną w ramach programu, jest 21 milionów 605 tysięcy, a w moich danych było 21 milionów 65 tysięcy. Tutaj prosiłbym tylko o wyjaśnienie.

Ja nie wnoszę tutaj żadnych uwag. Pozytywnie opiniuję część 62 „Rybołówstwo”. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Czy jeszcze ktoś z państwa senatorów chciał w odniesieniu do tego zabrać głos?

(Głos z sali: Ostatnio dyskutowaliśmy na temat wdrażania…)

Dobrze.

Czy pan minister chciałby się do tego odnieść?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Tak. Być może padła tutaj zła kwota albo to jest jakieś nieporozumienie. 21 milionów 65 tysięcy – taka jest kwota, Panie Senatorze.

(Senator Maciej Łuczak: Bardzo dziękuję.)

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Przechodzimy do głosowania nad częścią budżetową 62 „Rybołówstwo”.

Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

(Starszy Sekretarz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marta Niedzińska: 4 za, nikt nie był przeciw, 1 się wstrzymał.)

Zdalnie.

(Starszy Specjalista w Dziale Koordynacji Prac Senackich w Biurze Prac Senackich w Kancelarii Senatu Katarzyna Lubaś: 7 za, nikt nie był przeciw, 1 się wstrzymał.)

Dziękuję.

Przegłosowaliśmy pozytywną opinię.

Przechodzimy do części budżetowej 72 „Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego”.

Pan senator Godyla.

Proszę.

Senator Beniamin Godyla:

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!

Ja nie będę wnosił żadnych uwag. Chciałbym się odnieść tylko do tabelki mówiącej o wzroście w planowanym roku w stosunku do poprzedniego roku. Jest to tylko 101,37% wzrostu na KRUS. Czym to jest podyktowane? Czy to jest mniej ubezpieczonych, czy to jest jakaś mniejsza wypłata świadczeń emerytalno-rentowych? Wczoraj na posiedzeniu komisji – akurat uczestniczyłem w posiedzeniu komisji rodziny, gdzie to było zdalnie referowane – też się trochę dowiedziałem, na pewno jeszcze więcej się dowiem, jeżeli to będzie mówione w odniesieniu do planów w kolejnym punkcie, do załącznika nr 13. Ale chciałbym się dowiedzieć, dlaczego taki mały wzrost jest uwzględniony w budżecie na KRUS. Zawsze mieliśmy problem z wynagrodzeniem tych pracowników. Ja zawsze dopytywałem o wynagrodzenie dla niekierowniczych stanowisk, bo kierownicze stanowiska to mnie tak bardzo nie interesowały. Ale zawsze był problem z wynagrodzeniami tych pań, które pracują tam na co dzień, a naprawdę dużo, dużo mniej zarabiają niż osoby pracujące w ZUS. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Czy jeszcze ktoś chciałby się do tego odnieść?

Proszę.

Senator Ryszard Bober:

Panie Przewodniczący! Pani Prezes!

Ja mam pytanie. Senat procedował na ostatnim posiedzeniu ustawę o dodatkach do emerytur dla strażaków ochotniczych straży pożarnych, jak również ochotników górskiego pogotowia. Sejm te poprawki częściowo przyjął, częściowo odrzucił. Nie wiem, czy pan prezydent podpisał ustawę. Natomiast ja nie widzę środków, które byłyby dedykowane temu obszarowi, gdzie państwo, zgodnie z ustawą, będziecie musieli realizować te dodatki w tym obszarze. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Proszę. Pan senator Pupa.

Senator Zdzisław Pupa:

Była zapowiedź, że będzie można praktycznie otrzymywać pełną emeryturę rolniczą bez przepisywania gospodarstwa. Ja chciałem zapytać, czy w budżecie na ten rok te środki są przewidziane, są zapisane i jaka jest skala, wielkość tych środków. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Jeśli mogę, jeszcze ja do tego coś dodam.

Ja czytałem w uzasadnieniu, że średnie wynagrodzenie będzie zwiększone o ok. 20%. W związku z tym albo ja źle doczytałem, albo tak jest w rzeczywistości. I jeżeli by tak było, toby się należało cieszyć. Z drugiej strony zadam tutaj to samo pytanie, o którym wspomniał senator Godyla. Jak to jest możliwe, że tyle środków w ramach tego wzrostu mamy wypłacać, a jednak nie zwiększamy środków? Czy one są po prostu w innych działach wykazane? W tym tygodniu miałem w biurze interwencję dotyczącą strażaków. Oczywiście posiłkowałem się informacją… Wynika z tego, że ci, którzy są strażakami, muszą w pierwszej kolejności zwrócić się do swoich jednostek, miejskich czy powiatowych, o uzyskanie decyzji. I na jej podstawie mogą… Ministerstwo spraw wewnętrznych chyba będzie to finansowało ze swoich środków, zasilając KRUS i ZUS. Bo chyba tu będzie i KRUS, i ZUS… A co z rozporządzeniem? Wczoraj czy przedwczoraj nie było jeszcze wydane. Jest pytanie, kiedy będzie wydane. Żeby jak najszybciej, tak żeby oni mogli wnioski składać… Jest tylko informacja ogólna, jak należy wypełnić wniosek, ale takiego wzoru jeszcze nie pokazano. Tak więc prośba, żeby jak najszybciej opublikować ten wzór, tak żeby strażacy, którzy już bardzo głośno pytają o to KRUS… Czy przekazano w KRUS wytyczne z góry dół, tak żeby pracownicy wiedzieli, co ludziom odpowiadać? No bo kolejki się tworzą. Jak rolnicy dowiedzieli się, że jest dopłata 200 zł, to już o to pytają, a pracownicy nie wiedzą, jakich udzielać odpowiedzi. Ja mogę udzielić odpowiedzi na tyle, na ile… Ale chciałbym też, żeby pan minister jakby potwierdził te działania. No i te pytania, które tu padły w tej sprawie.

Proszę, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Dziękuję bardzo.

Jeśli chodzi o wynagrodzenia pracowników KRUS, to mamy na ten cel przeznaczone dodatkowo 40 milionów zł, czyli będą podwyżki dla pracowników KRUS.

Kwestia podniesiona przez pana senatora, dotycząca tego małego wzrostu… Postaram się udzielić odpowiedzi na piśmie, bo nie jestem w tej chwili w stanie…

(Senator Beniamin Godyla: Rozumiem.)

…odpowiedzieć. Chciałbym się jeszcze skontaktować z panią prezes KRUS. Odpowiemy na to pytanie na piśmie.

Jeśli chodzi o ustawę o ochotniczych strażach pożarnych, to, jak wszyscy wiemy, została ona uchwalona i podpisana przez pana prezydenta. I ona oczywiście będzie realizowana. Nie wiem, jak w tej chwili ma się stan rzeczy, czy rozporządzenie już jest wydane, ale mogę zapewnić państwa, że wszyscy, którym te środki przysługują, te środki otrzymają i otrzymają je w stosownym czasie. Nie będzie tak, że ktoś je otrzyma, a ktoś inny będzie musiał długo czekać. Zrealizujemy zapisy ustawy i rozporządzenia i nie będzie tutaj problemu. Ta ustawa, z tego, co wiem, kilka albo kilkanaście dni temu była podpisana. Ona wchodzi w życie i będziemy realizować te wypłaty – czy to poprzez ZUS, czy to poprzez KRUS – zgodnie z zapisami ustawowymi.

Jeżeli chodzi o możliwość nieprzekazywania gospodarstwa i uzyskania emerytury, to prace nad tym projektem trwają, wyliczenia są prowadzone przez ZUS. Jeśli taka ustawa wejdzie w życie, to będziemy ją zabezpieczać również finansowo. Z jakich środków w tej chwili… Prawdopodobnie z rezerw. Będzie ona obudowana finansowo, bo inaczej być nie może. Ta ustawa w tym roku wejdzie w życie.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

W niedzielę pan wicepremier zapowiedział, że ustawa w ciągu najbliższych 3 miesięcy prawdopodobnie zostanie uchwalona, ale KRUS potrzebuje czasu na przygotowanie, ok. 2 miesięcy, tak że w drugim półroczu zostanie uruchomiona. Tak przynajmniej usłyszeliśmy z ust pana wicepremiera w niedzielę w programie „Tydzień”. Mam nadzieję, że to, co pan wicepremier zapowiedział, będzie realizowane w takim tempie, czego my oczekujemy.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik: Panie Przewodniczący, ta nadzieja może być równa pewności.)

Dziękuję.

(Senator Zdzisław Pupa: Mogę?)

Proszę, pan senator Pupa.

Senator Zdzisław Pupa:

Wydaje mi się, że ta ustawa nie jest skomplikowana. Zapowiedź była bardzo prosta, chodziło o to, żeby rolnicy, którzy nie przekażą gospodarstwa, otrzymali, osiągając wiek emerytalny, rentę rolniczą. Wydaje mi się, że jedyny problem dotyczy skali, tego, jaka jest liczba rolników, którzy w ten sposób by tę rentę otrzymali i jaka byłaby wielkość wypłacanych świadczeń. Myślę, że to mogłoby być problemem dla budżetu państwa i dla ministerstwa. Bo sama ustawa raczej komplikacji nie powinna przysparzać, tak że myślę, że aż tak dużych prac nie wymaga, tym bardziej że projekty były przygotowane, proponowane. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Czy pan minister chciałby się jeszcze do tego odnieść, czy przechodzimy do głosowania?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Ta ustawa wejdzie w życie w najbliższym czasie, pracujemy nad nią intensywnie. Ona jest zapowiedziana i wejdzie w życie.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Panie Ministrze, trzymamy pana za słowo i prosimy o takie mocne przyspieszenie prac, tak żebyśmy nie musieli wciąż powtarzać… No, mówimy o tym już od kilku lat. Dobrze, że już jest zapowiedź, że ustawa będzie.

W związku z tym przechodzimy… Nie ma więcej pytań. Przechodzimy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem części budżetowej 72 „Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego”?

(Starszy Sekretarz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marta Niedzińska: 5 głosów za, jednogłośnie.)

Dziękuję.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

I zdalni…

Wyniki.

(Starszy Specjalista w Dziale Koordynacji Prac Senackich w Biurze Prac Senackich w Kancelarii Senatu Katarzyna Lubaś: 9 za, jednogłośnie.)

Jednogłośnie pozytywnie zaopiniowaliśmy części 72.

I przechodzimy do załącznika nr 11, a jest to plan finansowy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Prosiłbym pana senatora Pupę o sprawozdanie.

Senator Zdzisław Pupa:

W kontaktach z rolnikami, w otoczeniu rolnictwa nie słychać uwag, jeżeli chodzi o funkcjonowanie agencji modernizacji rolnictwa. Opinia jest taka, że agencja funkcjonuje w miarę sprawnie i w sposób przyjazny dla rolników, co mnie niezmiernie cieszy. Spotykam się też z opiniami, że pomimo tego, iż blisko 11 tysięcy osób pracuje w agencji modernizacji rolnictwa, wygląda na to, że tę obsadę przydałoby się zwiększyć, tę liczbę osób, które pracują w tej agencji. A to ze względu na to, że obłożenie pracą pracowników jest dosyć duże – z taką opinią się spotkałem, nie jedną, nie odosobnioną. Tak że to taka sugestia, którą przekazuję.

W dziale 010 „Rolnictwo i łowiectwo” wyczytałem, że kwota na współfinansowanie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014–2020 – no, to już mamy za sobą, nowej perspektywy tutaj nie widać – zmniejszyła się o ponad 5%. Czym to było spowodowane, że to wsparcie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich tak znacznie się zmniejszyło? Uwzględniając dzisiejszą inflację, możemy powiedzieć, że prawie o 15%. Jeżeli można by było usłyszeć jakiś komentarz do tego, byłby bardzo wdzięczny. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Czy ktoś chciałby zabrać głos?

Proszę.

Senator Ryszard Bober:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Mieliśmy spotkanie z panią prezes, jak również z przedstawicielem KOWR, dotyczące funkcjonowania pośredniego zarówno KOWR, jak i agencji, współpracy z bankami spółdzielczymi. To było spowodowane zmianą w kodeksie postępowania cywilnego. Są zagrożenia co do wsparcia rolnictwa w obszarze kredytowania, całego pakietu dotyczącego kredytów bieżących, inwestycyjnych, jak i instytucji leasingowych, jak również co do wsparcia rolników ze strony agencji restrukturyzacji i KOWR. W związku z tym chcę kolegów senatorów uprzedzić, że prawdopodobnie będzie szybka ścieżka… Decyzje zapadną, jak wróci pan senator Kwiatkowski, bo to jest w gestii Komisji Ustawodawczej, która wspólnie z nami… Myśmy ten projekt procedowali wspólnie, nasze 2 komisje. I być może będzie taka potrzeba, abyśmy jeszcze na tym posiedzeniu procedowali ten projekt. Poprosiłbym, żeby odniosła się do tych spraw pani prezes, bo mówimy tutaj o zagrożeniach dotyczących agencji restrukturyzacji. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Ja bym chciał, żeby pan minister ewentualnie się odniósł do nowego rozwiązania, które proponuje się na ten rok, a chodzi o wsparcie rolników mających do 30 ha. Opinia rządu w tej sprawie jest ponoć pozytywna. Pytanie, czy te środki na dopłaty, te 400 milionów, które są zapowiedziane, są już w budżecie agencji zaplanowane, czy one funkcjonują. No, mówimy o czymś, co jeszcze nie jest faktem budżetowym. Jak wiemy, prawie każda wprowadzana ustawa ma skutki finansowe. W związku z tym jest pytanie, czy już przewidziano te ok. 400 milionów zł, jak wynika z informacji medialnych, które się podaje. Czy to już jest zabezpieczone, czy trzeba będzie potem tych środków szukać?

Usłyszeliśmy nie tak dawno… No, dopiero co wprowadzaliśmy ustawę dotyczącą płatności przez agencję, ona była przyjęta nie tak dawno, w grudniu. I ta ustawa daje szasnę na to, żeby… Realizacja wspólnej polityki rolnej jeszcze jest w tym warunkowym okresie, czyli na starych zasadach, i to jest ostatni rok. Czy wszystkie te umowy, które są zakontraktowane, będą zrealizowane? Czy uda się… Mówimy o zasadzie n+3. Czy ona będzie obowiązywała tych, którzy zakontraktują teraz, w tym roku, czy zasada n+3 się zakończy, zgodnie z perspektywą na lata 2014–2020, czy ona będzie jeszcze stosowana? Takie są pytania rolników. Czy jeżeli oni teraz, w tym roku złożą wnioski i dostaną wsparcie… Czy zasada n+3 wygaśnie z końcem tej perspektywy, czy ona będzie obowiązywała do 2025 r.? Takie pytania są często przez rolników stawiane. Oni się boją, że inwestycji nie zrealizują i będą musieli oddawać pieniądze. W związku z tym prosiłbym o troszkę więcej informacji. Czy jest zabezpieczenie tych 400 milionów, które rząd zapowiadał? No, skutki budżetowe, jak wiadomo, pojawiają się, jak ustawa wchodzi… A jeśli rząd już zabezpieczył, no to tylko przyklasnąć.

Proszę, proszę, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jeżeli chodzi o ostatnią sprawę, to chciałbym od razu odpowiedzieć, że zasada n+3… Wszystkie te środki mogą być wydatkowane do roku 2025, tak to będzie funkcjonować. Proszę o uspokajanie rolników, którzy o to się obawiają.

Jeśli chodzi o pytanie pana senatora Pupy, dotyczące zmniejszenia… Panie Senatorze, nie zauważamy tego, na PROW mamy środki zabezpieczone w pełnej wysokości. Musielibyśmy tę kwestię wyjaśnić szczegółowo. Te środki mamy zabezpieczone i tutaj zmniejszenia nie ma.

Chcę jeszcze powiedzieć o jednym działaniu, które w tej chwili wchodzi w życie. Chodzi o program dotyczący loch i prosiąt, rozporządzenie zostało przyjęte przez Radę Ministrów w dniu wczorajszym i na ten cel środki zostaną przeznaczone. Jak to rozporządzenie się uprawomocni, środki na ten cel będą. To jest program bardzo dobrze przyjęty przez rolników i potrzebny, program: lochy i prosięta. Przypomnę, że będziemy płacić, wypłacać poprzez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 1 tysiąc zł do lochy, jeśli urodzi się 10 prosiąt z danego miotu. Chodzi tu o wyproszenia od 15 listopada tego roku do końca marca, jeśli dobrze pamiętam, roku przyszłego. A w marcu… Nie, już mamy nowy rok, czyli tego roku, 2022 r. Do kwietnia będzie czas na składanie wniosków, aby takie wsparcie uzyskać.

Jeśli chodzi o Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, to przy tej okazji chciałbym powiedzieć, że w roku ubiegłym agencja realizowała, oprócz tych wszystkich zadań, które realizuje już od lat… Stało się tradycją, że ma zadania dodatkowe. I te zadania dodatkowe realizowała, bardzo sprawnie. Korzystając z okazji, chciałbym za to pani prezes serdecznie podziękować. W związku z tym, że tej pracy jest więcej – były też pewne zaniechania, jeśli chodzi o podwyżkę wynagrodzeń – o 18% te wynagrodzenia wzrosły. I to jest taka pozytywna informacja, bo pracy w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rzeczywiście przybywa.

Na działania, o które pytał pan przewodniczący, mamy zabezpieczone 200 milionów zł. Jeśli będziemy realizować kolejne, zapowiedziane już, to te środki będą, wraz z wejściem w życie danego przepisu, rozporządzenia, czy ustawy, przeznaczane na te cele. Te środki albo już są zagwarantowane, albo będziemy je przeznaczać z rezerw na realizację ustaw i rozwiązań, o których mówi rząd. To chyba wszystko, co w tej chwili mam do powiedzenia. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Czy pani prezes chciałaby coś dodać?

Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Halina Szymańska:

Odpowiadając na pytanie pana senatora, chciałabym powiedzieć, że w ramach tego dzisiejszego spotkania omawialiśmy kwestię, która została spowodowana zmianą ustawy – Kodeks postępowania cywilnego w zakresie finansowania rolnictwa, a więc i tych zabezpieczeń, których udziela agencja – w zakresie poręczeń, w zakresie kredytów i działań Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. W tym zakresie musi nastąpić kontynuacja rozmów, ponieważ ta zmiana rodzi też pewne skutki w stosunku do kredytów już przez agencję udzielonych, ale nie tylko kredytów, również poręczeń, które były od rolników zbierane, z tytułu udzielania wsparcia np. inwestycyjnego. Tak że to jest obszar, na którym będziemy się skupiać, będziemy jeszcze prowadzić rozmowy. Pan premier Kowalczyk, jak wynika z tego, co panowie mówili, temat zna. Tak że myślę, że niezwłocznie, po dziesiątym te rozmowy będą podjęte. To tylko tyle uzupełnienia. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Ale czy ja się nie przesłyszałem… Zapowiedź była taka, że wsparcie na lochy będzie w tym roku. Czy ja się nie przesłyszałem, czy pan minister nie powiedział, że wsparcie będzie dopiero na rok następny?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

W tym roku, w tym roku.

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Czyli od listopada ubiegłego roku do marca tego. Tak? Bo pan powiedział, że w następnym roku. Stąd moja wątpliwość.)

Tak, tak. Ja nie zorientowałem się, że jesteśmy już w roku 2022 i stąd…

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Dziękuję.)

Potwierdzam, że program jest realizowany teraz, a okres od listopada 2021 r. jest brany pod uwagę. Jesteśmy w roku 2022, co oznajmiam tutaj na posiedzeniu komisji i przepraszam za pomyłkę.

(Wesołość na sali)

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękujemy.

Nie ma więcej pytań. Odpowiedzi zostały udzielone.

Przechodzimy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem załącznika nr 11 „Plan finansowy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa”?

(Starszy Sekretarz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marta Niedzińska: 5.)

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę zdalnych…

I wyniki.

(Starszy Specjalista w Dziale Koordynacji Prac Senackich w Biurze Prac Senackich w Kancelarii Senatu Katarzyna Lubaś: 8 za, jednogłośnie.)

8 za, jednogłośnie. Przegłosowaliśmy opinię pozytywną.

I przechodzimy do planu finansowego krajowego ośrodka wsparcia wraz z planem finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Poproszę pana senatora Ryszarda Bobera.

Senator Ryszard Bober:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Panowie Senatorowie! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!

No, nie da się rozpatrywać, analizować środków finansowych dla KOWR bez analizy wsparcia zasobu własności rolnej. Te instytucje są powiązane. Chcę przypomnieć, że KOWR powstał z połączenia Agencji Rynku Rolnego i Agencji Nieruchomości Rolnych. W działalności statutowej, w tej pierwszej części, duża część jest poświęcona wsparciu produkcji rolnej, produktów. Chodzi o uczestnictwo w różnego rodzaju przedsięwzięciach promujących polską żywność. Ja chcę się do tego odnieść szerzej. Agencja modernizacji ma swoim zakresie, w swoim statucie przypisane środki na działalność promocyjną, podobnie jak ministerstwo rolnictwa. I oby te środki były skonsumowane w sposób taki, żeby nie było, powiedziałbym, krzyżowania się tych środków. Bo często jest tak, że… Promujemy naszą żywność na różnych rynkach – czy europejskich, czy pozaeuropejskich. Różne podmioty realizują ten, wydawałoby się, że jeden wspólny cel, a środki są w zupełnie inny sposób… Myślę, że pewne połączenie tych środków dałoby większy efekt. Chodzi o to, że jedno przedsięwzięcie realizowałby jeden podmiot, drugie – drugi itd. Przy większym wsparciu byłoby to usystematyzowane i z korzyścią dla promocji polskiej, dobrej, zdrowej żywności.

Jeżeli chodzi o drugą część, o funkcjonowanie zasobu, to przewidziane tam środki są zdecydowanie większe, chociażby z powodu zapowiadanej sprzedaży gruntów rolnych. Tu jest wskazana wielkość ok. 3 tysięcy ha. Czy to są, Panie Dyrektorze, zasoby przeznaczone do sprzedaży z tytułu zobowiązań agencji, kiedy były powiązane… czy to będą nowe przetargi? Część gruntów rolnych jest przeznaczana do nieodpłatnego użytkowania. Różnego rodzaju agendy rządowe i pozarządowe będą realizowały na tych gruntach inne inwestycje.

Mam pytanie, takie bardziej szczegółowe. Procedowaliśmy nie tak dawno ustawę dotyczącą powołania holdingu. Czy te gospodarstwa – mam na myśli Danko i Chodeczek – zostały już wniesione do holdingu, czyli do Krajowej Spółki Cukrowej, która jest podmiotem przyjmującym te wszystkie podmioty, czy one dalej funkcjonują w strukturze zasobu?

Jeżeli chodzi o inne pozycje, które tu są, to chcę zwrócić uwagę na jedną, która dotyczy środków pozyskiwanych przez zasób z tytułu z tytułu kosztów finansowych. Chcę zwrócić uwagę na to, że ci wszyscy, którzy do tej pory czy na zasadach kredytowych, czy innych, nabyli grunty rolne, mają problemy. Skoro tak duża kwota widnieje w przychodach zasobu, to znaczy, że nie najlepiej się dzieje w obszarze zobowiązań rolniczych z tytułu nabycia gruntów rolnych. Jest to kwota bodajże 120 milionów z ok. 1 miliarda 300, które ma w przychodach zaplanowany zasób.

Jeżeli chodzi o wydatki majątkowe, to cały czas funkcjonuje duża pozycja związana z budową siedziby dla KOWR. Ta kwota funkcjonowała już wcześniej i nie wiem, czy ona była została skonsumowana w roku 2021, czy te środki zostały po prostu przeniesione na ten rok. Na tę chwilę dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś chciałby zabrać głos? Nie.

Ja jeszcze dopytam. Dochodzą mnie słuchy – to informacje od rolników, szczególnie tych drobnych, których mam u siebie w terenie – że jest wstrzymana sprzedaż ziemi na prawach pierwszeństwa dla dzierżawcy. Oni mają drobne dzierżawy, 1 ha czy 0,5 ha, drobne działki. Ci rolnicy by chcieli wykupić te ziemię, już nie dzierżawić, ale okazuje się, że jest jakieś zarządzenie prezesa, że jest wysłana w teren informacja, że niestety na prawach pierwszeństwa nie ma możliwości nabycia tego. Czy to jest uzasadnione działanie, czy to jest prawidłowe działanie? O to rolnicy pytają. Chcą być właścicielami, a mają np. zobowiązania z programów, szczególnie ci drobni… Chodzi o tzw. niskotowarówki, wielu drobnych rolników ma to wsparcie. I oni nie mogą nabyć na rynku ziemi, a mogliby tę dzierżawę, którą mają, przejąć, nabyć… Oni muszą się rozliczyć z agencją restrukturyzacji, a zobowiązanie dotyczyło nabycia, zwiększenie obszaru, powierzchni. A tutaj zabrania się… Jak to jest? Czy to jest działanie spójne, że z jednej strony wstrzymuje się to, mimo że rolnicy chcą nabywać tę ziemię, a z drugiej strony żąda się od nich realizacji zobowiązań? No, rolnik napisał wniosek, że ziemię nabędzie, zwiększy ten zasób, przekaże na to środki, a agencja… już nie agencja, tylko teraz KOWR nie chce sprzedawać ziemi z zasobu. Albo dopracujemy się jakiejś wspólnej strategii, żeby dla tych, którzy mają programy, było to na prawie pierwszeństwa… A może chce się zadziałać na wolny rynek? To byłoby niesprawiedliwe. Przepis mówi jednoznacznie – i tego nikt nie wykreślił – że… Ale nie ma możliwości nabycia na prawach pierwszeństwa. No, widocznie zarządzenia wewnętrzne mogą mieć taki skutek. Stąd moje pytanie, czy zamierzamy coś w tej sprawie zrobić, czy może ja mam nie do końca pełne informacje.

Proszę.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik: Dziękuję bardzo. Ja poproszę przedstawiciela krajowego ośrodka wsparcia o udzielenie odpowiedzi.)

Pełniący Obowiązki Zastępca Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Jacek Malicki:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Witam, Panie Przewodniczący. Witam szanowną komisję. Miło mi, pierwszy raz jestem… Od miesiąca jestem w centrali KOWR, ale z większością państwa się znam, ponieważ pracuję już długo w tej firmie, na nowym stanowisku od miesiąca.

Ja może tak historycznie odniosę się do tego, ponieważ te kwestie zasobowe, które się pojawiają… Będę mówił o KOWR, ale, jak wiemy, patrząc wstecz, najpierw to była Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, a później Agencja Nieruchomości Rolnych. Przejęliśmy ponad 4,5 miliona ha 30 lat temu, rozdysponowaliśmy 3/4 i teraz mamy 1 milion 200 ha. Z tego 1 miliona 200 ha 3/4 stanowią grunty, które są w dzierżawie, a 1/4, czyli ok. 300 tysięcy ha, to są grunty, które są wolne, które są rozdysponowywane dla… Podpowiem, że są to grunty głównie z tzw. PFZ. Te główne popegeerowskie majątki już są zagospodarowane, a grunty drobne zostały. One są najkłopotliwsze, najtrudniej zbywalne i najtrudniej dzierżawione.

Nasza ustawa w 2016 r. przybrała kształt… To była ustawa o wstrzymaniu sprzedaży. To było spowodowane uwolnieniem rynku ziemi. 5 lat ta ustawa działała i w 2021 r. zostało jej działanie przedłużone na kolejne lata. To wstrzymanie głównie polega na tym, że sprzedaż gruntów rolnych powyżej 2 ha odbywa się za zgodą ministra rolnictwa. Ja jestem już po spotkaniu z panem premierem i z ministrem rolnictwa i taką nową filozofię w tym zakresie już ustaliliśmy. To wstrzymanie… No, ta nazwa może nie jest najszczęśliwsza, ale tak się przyjęło. Ta konieczność zgody ministra bardzo zawężała obszar sprzedawanych gruntów. W terenie w trudnych województwach – typu zachodniopomorskie, typu dolnośląskie, typu wielkopolskie – pojawia się argument: my byśmy ci sprzedali, ale ta zgoda ministra, wiesz, to są schody, nie przebrniemy. Tak więc z ministrem jest ustalone, że wstrzymanie sprzedaży i zgoda ministra… To będzie prawie że zachętą do sprzedaży. Ta sprzedaż w 2022 r. gruntów powyżej 2 ha będzie wznowiona i nabierze właściwego tempa. To, o co pan przewodniczący pytał, czyli to pierwszeństwo, jest w dalszym ciągu przywilejem dzierżawców, którzy dzierżawią grunty powyżej 3 lat. Jest takie zarządzenie, które określa, że jeżeli kwota sprzedaży nie przekracza 15-letniego czynszu dzierżawnego, no to jakby ekonomicznie sprzedaż jest niezasadna. Ale ponieważ rynek czynszów dzierżawnych nam się trochę poprawił, to zarządzenie będzie poprawione. To jest zarządzenie nie ministra, tylko dyrektora generalnego. I ono będzie poprawione albo tak zmiękczone, że nie będzie stanowiło argumentu. Czyli pierwszeństwo wraca do łask. Jest to przywilej zwłaszcza tych osób, które są na tych dzierżawach, jak ja to określam, jeszcze z poprzedniego wieku, czyli od lat dziewięćdziesiątych. Tak się porobiło, że w 2011 r. pojawiły się te tzw. dobrowolne wyłączenia 30% gruntów i one spowodowały… no, mętną wodę może nie, ale zaciemniły trochę czy przerwały taki klasyczny tok funkcjonowania dzierżaw, nabywania. Gospodarstwa powyżej 428 ha podzieliły się na te, które ten procent wyłączyły, i na te, które nie wyłączyły. Późnej były postępowania sądowe, usuwanie… No, co jakiś czas… Pewnie państwo wiecie, że i Głubczyce, i Jaworów… Takich gospodarstw, potentatów mających po kilka tysięcy hektarów ten problem dotyczy. Ale na tym cierpią rolnicy, którzy są dzierżawcami klasycznymi, mają mniej niż 428 ha i dzierżawią. Jeżeli oni chcą zakupić… Przecież w ciągu 30 lat w tych gospodarstwach nastąpiła zmiana pokoleniowa, czyli syn dzierżawi to, co ojciec zaczynał w latach dziewięćdziesiątych. Te dzierżawy będziemy przeznaczać do sprzedaży. Ja już mam przygotowaną odpowiednią statystykę, ile tych dzierżaw jest w skali każdego województwa, tzw. starych, z lat dziewięćdziesiątych, i nieobciążonych tymi trzydziestkami, które wprowadziły zamęt. Okazuje się, że wcale nie jest tego tak mało. I to też jest w uzgodnieniu z premierem, że te dzierżawy… Będzie propozycja z naszej inicjatywy, my będziemy się do dzierżawców zwracać z pytaniem: jesteście zainteresowani zakupem? Jeżeli tak, to wejdziemy w procedurę sprzedaży. Są osoby, które albo przyzwyczaiły się do dzierżawy, albo z przyczyn ekonomicznych wolą dzierżawić. No to wtedy będzie odpowiednio długa umowa dzierżawy. Chodzi o to, żeby nie wchodzić w ten konflikt, o którym pan przewodniczący mówił. Dzierżawcy nie mogą być w żaden sposób dyskryminowani w sięganiu po środki z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. O ile przy dopłatach bezpośrednich nie ma problemu – dzierżawca, o ile nie dotyczy go granica hektarowa, sięga po dopłaty bezpośrednie tak jak każdy właściciel – o tyle przy aktywnych formach pozyskiwania środków agencja wymaga tzw. integralności, takiego dłuższego okresu stabilności w gospodarstwie. Jeżeli rolnik przyjdzie do nas, a ARiMR żąda, żeby on co najmniej 7 lat był na tym gospodarstwie, no to my wtedy przedłużymy na okres dłuższy, żeby nie nastąpiła dyskryminacja rolników dzierżawiących w sięganiu po środki z modernizacji czy z tych nowych, zielonych, nazwijmy to, programów, które w ARiMR są. Tak że wiadomość, którą możemy już puścić w eter, jest taka, że sprzedaż w ramach KOWR zostanie nabierze tempa.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Ja mam jeszcze jedno pytanie…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik: Panie Przewodniczący, jeszcze o holding było pytanie i chciałbym…)

Tylko coś dopowiem do tego tematu.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik: A, dobrze.)

Pan jest wieloletnim pracownikiem, wcześniej też agencji, ale był pan również uczestnikiem porozumień, które miały miejsce w Szczecinie. I pamięta pan sytuację, kiedy rolnicy wnosili o przedłużenie okresu spłat, szczególnie co do umów sprzed 2015 r. Bo zmuszano do wykupywania gruntów, a jeśli nie wykupywano na prawach pierwszeństwa, to była sprzedaż poza. I rolnicy kupowali, nie patrząc na nic, i zadłużali się niesamowicie. I cały czas są wnioski, szczególnie ze strony zachodniopomorskich rolników, żeby wydłużyć okres spłaty. Oni są po klęskach, po suszach, i nie są w stanie spłacać, a wy żądacie od nich w tej chwili spłaty albo będzie cofnięcie dzierżawy, albo zabranie własności. No, jest to poważny problem. Proszę się pochylić nad tym – ministerstwo również o to proszę – i jednak uwzględnić postulaty rolników. Przecież budżet państwa będzie te pieniądze miał, po prostu wydłużcie okres płatności. 7, 10, 15 lat… Nie wiem, jak mają, różnie to było. Ale chodzi o to, żeby mieli dłuższy czas na spłacanie, co pozwoli im funkcjonować. Inaczej albo bankructwo, albo oddanie z powrotem tego gospodarstwa, które dzierżawili. To jest problem do rozwiązania, wielokrotnie poruszany. Myślę, że pan był w Szczecinie, zna pan ten problem. Prosiłbym, żeby ministerstwo podjęło działania, bo te wnioski rolników cały czas są aktualne.

Senator Ryszard Bober:

Jeżeli pan dyrektor… Przepraszam, chciałbym, żeby pan dyrektor dopowiedział, ile jest tych bezumownych. Było pismo, była petycja w tej sprawie do komisji senackiej, myśmy we wrześniu procedowali. To, co pan dyrektor mówi, wychodzi naprzeciw tym wszystkim oczekiwaniom. Jest to zmiana tak naprawdę ustrojowa w obrocie gruntami rolnymi. Cieszę się, że to idzie w tym kierunku, że będzie przede wszystkim długotrwała dzierżawa. Jeżeli ktoś nie chce, to będzie… Rolnicy dzierżawcy wnosili od dawna, żeby trwałość dzierżawy była zagwarantowana ustrojowo, a nie w sposób uznaniowy, dowolny. Ile jest tych bezumownych i jak w tej chwili zasób do tego będzie podchodził? No, są takie sytuacje. Czy to będzie im przywrócone, czy oni będą to musieli wyłączyć? Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Jeśli pan nie może teraz, to proszę na piśmie…

Pełniący Obowiązki Zastępca Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Jacek Malicki:

Spróbuję… Ja oczywiście, Panie Przewodniczący, pamiętam. Pan mnie wcześniej odwiedzał w Szczecinie i służył radą i pomocą. 2013 r. rzeczywiście był rokiem gorącym, ale i rokiem, który chyba się zapisał jednak pozytywnie, jeśli spojrzymy na to historycznie, ponieważ zasady, które wtedy ustaliliśmy wspólnie – Agencja Nieruchomości Rolnych, strona agencyjna i strona rolnicza – stały się prawem obowiązującym. Chodzi chociażby o przetargi ofertowe, okres osobistego prowadzenia gospodarstwa czy okres niezbywalności gospodarstwa przez ileś lat. To, co myśmy wtedy, mówię w cudzysłowie, tak improwizowali… no, nie przy ciągnikach, które wtedy stały w Szczecinie, ale w sali, stało się obowiązującym prawem. I to rolnikom szczecińskim trzeba na chwałę zapisać. Nie przypominam sobie, żeby któryś z nich był prawnikiem, a te postulaty wynikającego z doświadczenia życiowego, ze specyfiki województwa zachodniopomorskiego… To, co tam ustaliliśmy… W podkarpackim czy w lubelskim trochę inaczej to wygląda. Ale problem zachodniopomorskiego i ściany zachodniej, Warmii i Mazur został w pewnym sensie rozwiązany, chociaż głód ziemi na niektórych terenach przerasta… podaż przerasta popyt i tutaj jest nie sposób wyjść naprzeciw…

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Umowy dzierżawy…

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Pospieszają nas, informują, że o 11.00 mamy salę opuścić, więc coraz trudniej nam tutaj…)

To pionierskie moje wystąpieniem, rozwinąłem się aż za bardzo widocznie.

Umowy dzierżawy zawieramy na okres do 15 lat, to jest taka żelazna zasada. Przeważnie te umowy robimy na 10… Nie, zaraz, przepraszam. Rozkładamy na raty do 15 lat przy zakupie, a umowy dzierżawy zawieramy teraz przeważnie na 10 lat, a w uzasadnionych przypadkach na dłuższy okres, możemy na okres do 15 lat.

Teraz przejdę do kwestii holdingu. Ten temat jest gorący, holding dotyczy… Ja nie będę wchodził w tematykę spółki cukrowej czy Elewarru. Nasze spółki strategiczne, które są typowane do holdingu… Z ministrem ustalone jest, że do maja ma nastąpić wejście spółek do holdingu. To są spółki największe z tych naszych spółek strategicznych: Poznańska Hodowla Roślin, Danko, Kietrz, Kutnowska Hodowla Buraka Cukrowego… Chodeczka nie ma, Chodeczek nie wchodzi do holdingu.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Słucham?

(Głos z sali: Polanowice…)

No tak, Polanowice jako fragment poznańskiej hodowli.

Oczywiście są pewne ryzyka, ale po rozmowach z ministrami jest zapewnienie, że hodowla… No, trudno sobie wyobrazić… Te spółki, które wchodzą do holdingu, mają 100% pszenicy i 80% kukurydzy, i są dominujące, jeżeli chodzi o hodowlę roślin. Ale hodowli nic się nie stanie, to przejście będzie na tyle łagodne, że hodowli, która przecież nie jest działalnością profitową – ona ma inne zadanie niż zysk – nie zgubimy na tym przejściu. W spółkach życie biegnie normalnie, są to przedsiębiorstwa poważne, z dużą liczbą hektarów, prowadzące działalność. Będą przejęte, że tak powiem, w biegu, a ma to nastąpić do maja, tak jak mówiłem. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Przechodzimy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem planu finansowego krajowego ośrodka wsparcia?

(Starszy Sekretarz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marta Niedzińska: 5 głosów za.)

Dziękuję.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o głosowanie zdalne…

I łączne wyniki.

(Starszy Specjalista w Dziale Koordynacji Prac Senackich w Biurze Prac Senackich w Kancelarii Senatu Katarzyna Lubaś: 9 za, jednogłośnie.)

Dziękuję.

Przechodzimy dalej, załącznik nr 13 dotyczący planu finansowego Funduszu Emerytalno-Rentowego, Funduszu Prewencji i Rehabilitacji i Funduszu Administracyjnego.

Pan senator Godyla. Proszę, Panie Senatorze.

Senator Beniamin Godyla:

Ja bardzo krótko, Panie Przewodniczący.

Szanowna Komisjo, ten problem był już częściowo poruszony przy odpowiedniej części budżetowej, tak że żebym się nie powtarzał… Musielibyśmy mieć liczby, jeżeli chodzi o Fundusz Emerytalno-Rentowy, czy mamy więcej ubezpieczonych, czy mniej, ile osób… Na pewno mniej osób, mamy tego świadomość, korzysta z wypłat emerytalno-rentowych. To jest, jak mi się wydaje, efekt tego budżetu.

Jeżeli chodzi o Fundusz Administracyjny, to na nim bardziej bym się skupił. No, będę się powtarzał, ale potrzebujemy więcej informacji na ten temat. Pan minister powiedział, że mamy w budżecie 40 milionów na podwyżki. Myślę, że połowa z tego pójdzie na wyrównanie do najniższej krajowej. O ile wzrosną pensje tych osób, które nie mają tej najniższej krajowej, a pracują w KRUS po 30 lat? To jest dla nas bardzo istotne. No i jeszcze raz podkreślę, że chciałbym znać średnią, wysokość wynagrodzenia przeciętnego w KRUS, z wyłączeniem kadry kierowniczej. Bardzo krótko. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Jeśli można prosić pana ministra…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik: Panie Przewodniczący, mamy na łączach KRUS, tak że gdybym mógł prosić panią prezes o odniesienie się…)

Jest pani prezes na łączach? Proszę bardzo.

Zastępca Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Monika Rzepecka:

Dzień dobry, Panie Przewodniczący.

Panie Ministrze, bardzo dziękuję.

Ja króciutko się do tego odniosę. Była wcześniej informacja, że na piśmie będzie informacja dla pana senatora… W nawiązaniu do tej wczorajszej informacji postaram się wyjaśnić, skąd jest ta różnica, jeśli chodzi o część 72. To jest dosyć kompleksowa sprawa. Na tę różnicę w wielkości, w zwiększeniu budżetu w części 72 o ok. 1,3% składają się następujące czynniki. Z jednej strony jest to rewaloryzacja emerytur i rent rolniczych – 104% i 88%. Tak więc ta kwota jest wyższa o 2,6%. I to jest zwiększenie budżetu w części 72 „Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego”. Ale jednocześnie, jak pan senator zauważył i co wczoraj było mówione, niestety zmniejszona jest liczba świadczeniobiorców. Tendencję co do malejącej liczby świadczeniobiorców, czyli rolników pobierających emerytury i renty rolnicze, obserwujemy od kilku lat. W stosunku do roku 2021 jest to zmniejszenie o 33 tysiące, czyli 3,2%. Stąd wynika zmniejszenie budżetu w części 72.

Kolejną pozycją, która wpływa na tę różnicę kwoty, pomimo zwiększonej waloryzacji, to jednak nie tak dużej… czy ograniczonej, co do zwiększenia w części 72… Chciałabym zauważyć, że o 5,6% zmniejszamy wydatki na zadania zlecone, czyli te wszystkie świadczenia, które dotyczą wypłaty świadczeń dla inwalidów wojennych, wojskowych i osób represjonowanych oraz m.in. ryczałtów energetycznych, dodatków kombatanckich. Jest to związane z odchodzeniem osób, którym te dodatkowe świadczenia wypłacano. To jest mniej o 5,6%, kwota: 267 milionów 264 tysiące.

Dodatkowo chciałabym powiedzieć, że zmniejszona jest również kwota środków na wypłatę zasiłków macierzyńskich, pogrzebowych oraz refundacji kosztów świadczeń zabiegowych. I to jest o 0,7% mniej niż w 2021 r.

Oczywiście my te informacje przekażemy panu senatorowi na piśmie za pośrednictwem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Na tę zwiększoną kwotę o 1,3% w części 72 składają się z jednej strony zwiększona kwota dotacji, bo jest waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych, a z drugiej strony wpływa na to zmniejszona liczba naszych świadczeniobiorców, rencistów i emerytów. Chciałabym powiedzieć, że zmniejszyła się również liczba ubezpieczonych, o 2,9%, o ile dobrze pamiętam. Tak że na tę kwotę składają się zwiększona waloryzacja, a jednocześnie pomniejszone…

Panie Senatorze, czy ta odpowiedź, dotycząca Funduszu Emerytalno-Rentowego, jest satysfakcjonująca?

(Senator Beniamin Godyla: Jak najbardziej. Do tej informacji na piśmie proszę jeszcze dołączyć informację o tej średniej, bo cały czas pani ją pomija. Dziękuję.)

Ale to jest, Panie Senatorze, druga część, czyli Fundusz Administracyjny. Do tej części właśnie chciałam przejść. Jeśli chodzi o wynagrodzenia, to, jak pan minister powiedział, 40 milionów to jest dodatkowa, druga transza, którą otrzymaliśmy dzięki staraniom pana premiera Kowalczyka. Oprócz tego w budżecie, jeszcze w tym pierwszym projekcie ustawy budżetowej mieliśmy przewidziane podwyżki o 6% dla wszystkich pracowników Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. W sumie w budżecie w ramach Funduszu Administracyjnego mamy na podwyżki 51 milionów 463 tysiące. I chciałabym zaznaczyć, że to jest bez trzynastek i bez pochodnych. Tak że to jest w sumie więcej o 15,4%.

Jeśli pan senator pozwoli, to jeśli chodzi o średnią, która jest na wynagrodzenia… Pan senator poprosił o podanie średniej w oddziałach regionalnych. Robiliśmy takie analizy na koniec tego roku i to jest w tej chwili 4 tysiące 241 zł. Oczywiście pensje nie są wystarczające, podejmujemy wysiłki… Jesteśmy bardzo wdzięczni za wsparcie pana premiera Kowalczyka, za tutaj podjęte działania. Ten budżet zostanie podzielony, 51 milionów 463 tysiące na 2022 r… W tej kwocie oczywiście są wyrównania do najniższej kwoty, do 3 tysięcy 10 zł. Tak że w pierwszej kolejności 1/3 pracowników tę kwotę dostanie. Jeśli chodzi o podział pozostałej kwoty, Panie Senatorze, to jesteśmy umówieni na dialog i na konsultację ze związkami zawodowymi. Takie spotkanie odbędzie się 12 stycznia. Jeśli będzie taka potrzeba, to informację w tym zakresie przekażemy.

Czy to będzie satysfakcjonowało, Panie Senatorze…

(Senator Beniamin Godyla: Tak. Dziękuję bardzo.)

Dziękuję również. Dziękuję, Panie Ministrze. Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękujemy.

Możemy przejść do głosowania.

W związku z tym zarządzam głosowanie.

Kto jest za przyjęciem załącznika nr 13?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę zdalnych…

I wyniki.

(Starszy Specjalista w Dziale Koordynacji Prac Senackich w Biurze Prac Senackich w Kancelarii Senatu Katarzyna Lubaś: 9 za, jednogłośnie.)

Dziękuję. Mamy pozytywną opinię.

Prosiłbym teraz pana senatora Błaszczyka… Ale dostałem info, że wyłączył się, bo musiał gdzieś tam… że ma jakieś inne zajęcia.

W związku z tym zapytam, czy są jakieś uwagi dotyczące załącznika nr 14. Nie ma.

W związku z tym przechodzimy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem załącznika nr 14?

(Starszy Sekretarz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marta Niedzińska: 4 głosy za.)

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

I zdalni…

Proszę o wyniki.

(Starszy Specjalista w Dziale Koordynacji Prac Senackich w Biurze Prac Senackich w Kancelarii Senatu Katarzyna Lubaś: 8 za, jednogłośnie.)

Dziękuję.

Jednogłośnie mamy przegłosowane.

Przechodzimy dalej, część budżetowa 83, część budżetowa 85 i załączniki aż do osiemnastego…

Czy pan senator Mężydło jest na łączach?

Senator Antoni Mężydło:

Tak, jestem na łączach. Włączyłem się właśnie.

Ja wiem, że się bardzo spieszymy, i mógłbym powiedzieć krótko, bo uwag nie będę zgłaszał, opowiadam się za budżetem w tej części, ale skoro uczestniczę w posiedzeniu i zabrałem głos, to chciałbym przedstawić również nasze stanowisko, stanowisko mojej partii. I tutaj mam pytanie, Panie Ministrze, do pana, jeśli chodzi o holding spożywczy. To jest bardzo ważna i oczekiwana sprawa, rolnicy bardzo czekają na zafunkcjonowanie tego holdingu spożywczego, a w ogóle nie ma jego śladów w budżecie. Czy wystarczy tylko ta ustawa, którą niedawno uchwalaliśmy, o zwiększeniu aktywów i to w końcu zafunkcjonuje? Czy nie należałoby jakiegoś startowego pakietu umieścić również w budżecie, tak żeby to w końcu wystartowało? To jest firma, której powstania wszyscy oczekują.

Naszym problemem jest cały czas… No, w zeszłym roku w przypadku weterynarii zgłaszaliśmy poprawkę. No, weterynaria… Ja się spotykam w naszym województwie i wszędzie z rolnikami i oni przekazują, że jeśli chodzi o ASF itd., o choroby zwierząt, to weterynaria jest niedoposażona. I to jest metoda na rozwiązanie tego problemu.

No, jest jeszcze jeden problem. Kiedy ruszy mała retencja? Jak już mówimy o małej retencji, to powiem tak. Pan minister wymienił tutaj spółki wodne, jeśli chodzi o rezerwy celowe, i wymienił kwotę. Ale ta kwota, Panie Ministrze, nie zwiększyła się – to było 40 milionów w zeszłym roku i w tym roku też jest 40 milionów – w przeciwieństwie do innych pozycji takich jak fundusz gwarancyjny, który miał zero, czy ubezpieczenie upraw rolnych i zwierząt gospodarczych. Na walkę z ASF w budżecie jest przeznaczone tylko 200 milionów. Ubezpieczenie upraw i hodowli… Nie wiem, czy to jest wystarczająca kwota ze względu na to, że… Zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt itp… Ona jest w 2 pozycjach, tj. w budżetach wojewodów, i o tym pan mówił… Ale to jest kwota zaledwie 399 milionów z kawałkiem i tu jest mały przyrost, natomiast większy wzrost – ponad 100 milionów – jest w rezerwach celowych.

Oczywiście ja sobie zdaję sprawę, że ten budżet, jeśli chodzi rolnictwo, jest bardzo wysoki. Ale jeśli chodzi o kompetencje ministra, jeśli chodzi o funkcjonowanie tego budżetu w zakresie kompetencji ministra rolnictwa, to on jest nie za wysoki, bo tutaj mamy 6,6 miliarda zaledwie. Większy jest w przypadku pozostałych instytucji, np. wojewodów, w przypadku wydatków z budżetu państwa, czyli tej rezerwy celowej, czy budżetu środków europejskich. Wraz z KRUS daje to te 6,6 miliarda zł i wygląda dosyć okazale.

Przejdę do bardziej szczegółowych kwestii, którymi miałem się zająć. Już trochę wspomniałem o tych rezerwach celowych. No, to jest 7,54. Ja się zgadzam z panem, że… W jednej rubryce mamy pokazaną inną wartość, ale ja do tego wrócę. Te rezerwy celowe są jakby zmniejszone w stosunku do ubiegłego roku. Na dole chyba na przedostatniej stronie tego zestawienia, które otrzymaliśmy… Z tego wynika – no, ustawie jest inna kwota wpisana, więc pewnie coś jeszcze doszło — że to jest prawie 10 miliardów, natomiast w zeszłym roku to było prawie 12,5 miliarda. Dlaczego tak to wygląda? O 2,5 miliarda to zostało zmniejszone. Budżet środków europejskich został zwiększony… Bo tam, w tych rezerwach główną kwotę stanowi wsparcie działalności, w ramach której funkcjonują środki europejskie. I to wzrosło o 3,5 miliarda, czyli w sumie byśmy byli na plusie. Te działania europejskie, czyli wspólna polityka rolna, to są dzisiaj główne środki, które tak naprawdę zmieniają oblicze polskiego rolnictwa. I to jest kwota jednak najważniejsza. Wsparcie z rezerw celowych, płatności w ramach systemu wsparcia bezpośredniego czy PROW – to są główne pozycje, inne mają mniejsze znaczenie.

Jeśli chodzi o dopłaty do paliwa, to, jak wiadomo, zwiększyliśmy to ustawą do prawie maksymalnego poziomu, jaki może być, jaki jest dopuszczony.

O spółkach wodnych mówiłem… Fundusz gwarancji w rolnictwie – to cieszy, chociaż myślę, że on mógłby mieć szersze zastosowanie, tak żeby gwarantować również tym rolnikom, którzy upadają czy mają problemy z innych względów. Chodzi o takie kwestie społeczno-ekonomiczne, jak to mówił senator Bober. Dobrze by było, gdyby taki fundusz gwarancji albo jakaś rezerwa, przynajmniej rezerwa na ten holding spożywczy była. Jeżeli to nie będzie mogło ruszyć, to trzeba by to wesprzeć.

No, już mówiłem o tym, że jeśli chodzi o rezerwy celowe, to największa kwota jest w przypadku PROW. To też jest działanie w ramach wspólnej polityki rolnej.

A jeśli chodzi o fundusze wojewodów, no to trzeba powiedzieć, że…

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Panie Senatorze, te części omawialiśmy wcześniej. Prośba, żeby skwitować, powiedzieć, czy jest pozytywna opinia, czy nie. Zaraz musimy opuścić salę, już tu do nas przychodzą i alarmują.)

Już mniej więcej omówiłem to, co chciałem. Jeszcze kilka kwestii zostało, ale już nie będę się nad tym rozwodził. Pozytywnie oceniamy ten budżet, tak samo zresztą jak na posiedzeniu komisji sejmowej, nasza formacja polityczna pozytywnie go ocenia.

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Dziękuję, Panie Senatorze…)

W zakresie rolnictwa, budżet w zakresie rolnictwa.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Panie Ministrze, gdyby pan mógł krótko się do tego odnieść… Na niektóre wątpliwości można odpowiedzieć na piśmie. I byśmy szybciej przeszli do…

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Ja króciutko, jeśli pan przewodniczący pozwoli.

Kwestia holdingu spożywczego. Całe to przedsięwzięcie realizowane jest przez Ministerstwo Aktywów Państwowych, tak więc my tu nie zabezpieczamy środków. Pan senator odnosił się także do ewentualnych rezerw dla spółek czy firm, które działają na rzecz rolnictwa. Mam na myśli np. mleczarnie, które nie wypłacają rolnikom zapłaty. Rzeczywiście takiego funduszu gwarancji nie ma, ale chcę przypomnieć, że myśmy w tym roku realizowali takie wsparcie przynajmniej w przypadku kilku spółdzielni rolniczych, w sytuacji, w której rolnicy nie otrzymywali wypłat za mleko. Tak że reagujemy, aczkolwiek bardzo ostrożnie, bo to nie może być tak, że każdą spółkę, która ma problemy, będziemy w ten sposób wspierać. Mówię o sytuacjach naprawdę bardzo kryzysowych, kiedy rolnicy nie mają zapłacone za produkty rolnicze.

Jeśli chodzi o weterynarię, to następuje znaczny wzrost – w tym roku 604 etaty, w październiku będzie wzrost, 915 etatów. Na podwyżki przeznaczyliśmy 75 milionów, a cała kwota na weterynarię wynosi 1 miliard 963 miliony zł. Tak że tutaj wsparcie jest w tym roku zauważalne, bardzo duże. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Przechodzimy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem pozytywnej opinii co do części 83 i 85?

(Starszy Sekretarz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marta Niedzińska: 4 głosy za, jednogłośnie.)

Kto jest przeciw?

I zdalnie…

Wyniki.

(Starszy Specjalista w Dziale Koordynacji Prac Senackich w Biurze Prac Senackich w Kancelarii Senatu Katarzyna Lubaś: 8 za, jednogłośnie.)

Jednogłośnie przegłosowaliśmy pozytywną opinię co do części 83 i 85.

I jeszcze nam zostały załączniki.

Czy pan senator Włosowicz jeszcze jest?

(Senator Jacek Włosowicz: Tak, jestem, Panie Przewodniczący.)

To proszę powiedzieć, w skrócie, czy ocenia pan pozytywnie… Jeśli tak, to będziemy przechodzić do głosowań.

Senator Jacek Włosowicz:

Tak, Panie Przewodniczący, oceniam pozytywnie… Jeżeli mogę, to dosłownie trzy zadnia. Z tych 4 załączników 3 nas dotyczą. Jeżeli chodzi o programy wieloletnie w układzie zadaniowym, to mamy 1 program, realizowany przez Państwowy Instytut Weterynaryjny. Kwota – 14,9 miliona zł. Jeżeli chodzi o środki europejskie, to łącznie jest to prawie 86 miliardów, z czego na wspólną politykę rolną przypadają prawie 22 miliardy. Jeżeli chodzi o wydatki budżetowe, to jest to ponad 96 miliardów. Załącznik, który omawiamy, obejmuje 59,9 miliarda. Chodzi tu głównie, tak jak powiedziałem, o wspólna politykę rolną. Zaplanowano na rok 2022 wydatki w częściach budżetowych w wysokości prawie 14,7 miliarda.

Ostatni załącznik, nr 18. Chodzi o kwestię prefinansowania. Jednostki samorządu terytorialnego, lokalne grupy działania mają takie możliwości i mogą otrzymywać środki z budżetu państwa. Jeżeli chodzi o ten rok, to w załączniku nr 18 mamy przewidziane finansowanie z budżetu państwa na poziomie 186 milionów, jako rozchody, które później będą spłacane i będą zasilały przychód. Ta kwota to 117 miliardów… Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję panu senatorowi.

Pan minister nie ma uwag, jak rozumiem.

Możemy przejść do głosowania.

Kto jest za przyjęciem załączników nr 10, 15, 16 i 18, do części budżetowej 85?

Kto jest za?

(Starszy Sekretarz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marta Niedzińska: 4 głosy za, jednogłośnie.)

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Zdalnie…

I wyniki.

(Starszy Specjalista w Dziale Koordynacji Prac Senackich w Biurze Prac Senackich w Kancelarii Senatu Katarzyna Lubaś: 8 za, jednogłośnie.)

Dziękuję. Jednogłośnie.

Wszystkie części mamy rozpatrzone.

Proszę pana senatora Boguckiego – rozumiem, że jest jeszcze na łączach i nas słyszy – żeby był sprawozdawcą na posiedzeniu komisji budżetu.

(Senator Jacek Bogucki: Tak, oczywiście słyszę, Panie Przewodniczący. Zgadzam się.)

Dobrze. Dziękujemy za przyjęcie propozycji sprawozdawania z prac komisji.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Mamy już wszystko przegłosowane, te poszczególne części. Biuro Legislacyjne podpowiada, żeby całość przegłosować… Czy niekoniecznie? Do zaopiniowania nie ma potrzeby głosowania nad całością. Tak? Poszczególne…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

W związku z tym pytam, kto jest za przyjęciem wszystkich tych części budżetowych w zakresie…

(Starszy Sekretarz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marta Niedzińska: 4 głosy za.)

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Zdalnie…

I wyniki.

(Starszy Specjalista w Dziale Koordynacji Prac Senackich w Biurze Prac Senackich w Kancelarii Senatu Katarzyna Lubaś: 8 za, jednogłośnie.)

8 za, jednogłośnie. Przegłosowaliśmy.

Tak jak mówiłem, sprawozdawcą na posiedzeniu komisji budżetowej będzie pan senator Bogucki.

Dziękuję wszystkim za uczestnictwo. Dziękuję panu, Panie Ministrze, i wszystkim osobom panu towarzyszącym.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik: Panie Przewodniczący, bardzo dziękuję panu i całej komisji. Dziękuję bardzo.)

Dziękujemy.

Zamykam posiedzenie Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

(Koniec posiedzenia o godzinie 11 minut 09)