Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (105.)

w dniu 4 stycznia 2022 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2022 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 07 – Najwyższa Izba Kontroli; 19 – Budżet, Finanse Publiczne i Instytucje Finansowe; 58 – Główny Urząd Statystyczny; 77 – Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa; 79 – Obsługa Długu Skarbu Państwa; 81 – Rezerwa ogólna; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, a także planów finansowych: Funduszu Reprywatyzacji; Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego; Rzecznika Finansowego; Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego (druk senacki nr 601, druki sejmowe nr 1624, 1819 i 1819-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 06)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Kazimierz Kleina)

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Otwieram posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.

Witam wszystkich państwa bardzo serdecznie. To jest najważniejsze posiedzenie naszej komisji w ciągu roku. To jest moment, w którym rozpoczynamy w komisji pracę nad budżetem państwa na rok 2022. Dziękuję państwu za obecność, za to, że tutaj przybyliście. Witam pana ministra. Nie, nie ma…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Dzień dobry państwu.)

(Głos z sali: Pan minister jest zdalnie.)

Minister jest z nami zdalnie… Po raz pierwszy w dziejach Senatu w dyskusji nad ustawą budżetową minister finansów, wiceminister finansów bierze udział zdalnie. Myślałem, że będzie okazja, żeby się spotkać i wysłuchać wszystkich… Tak myśleliśmy wszyscy, taka była praktyka, do tej pory przynajmniej, szczególnie ze strony Ministerstwa Finansów. No, staraliśmy się być obecni. Ale przyjmujemy to…

(Senator Grzegorz Bierecki: COVID.)

… i rozumiemy. Pan senator Bierecki COVID-em tłumaczy pana ministra. Słabe to jest tłumaczenie, ponieważ wiele innych osób, które są na tej sali – także przedstawiciele ministerstw – znalazło czas i chcą tutaj być.

Odczytam te wszystkie formułki, które powinny… W zasadzie znamy je już na pamięć.

Proszę państwa, nasze posiedzenie ma charakter hybrydowy, co znaczy, że część senatorów przyjechała tutaj i pracuje na miejscu, a część pracuje zdalnie. Jak się okazuje, zdalnie jest nawet minister finansów.

Witam wszystkich. Stwierdzam, że jest kworum, że możemy pracować.

Informuję równocześnie, że nasze posiedzenie jest transmitowane przez internet.

Pytam też, czy w posiedzeniu uczestniczą osoby prowadzące działalność lobbingową w rozumieniu prawa? Nie.

Senatorowie, którzy zdalnie pracują, uczestniczą w pracach naszej komisji na zasadach, które są doskonale panom znane – członkami komisji są tylko panowie – a więc mogą w odpowiednim momencie zabierać głos, składać wnioski, poprawki, przedstawiać swoje uwagi i oczywiście brać udział w dyskusji.

Kworum jest. Ilu senatorów zdalnych się zalogowało?

(Głos z sali: Jeden.)

Jeden senator jest z nami zdalnie. Dobrze. Dziękuję bardzo.

Rozpoczynamy pracę.

Zwracam się z prośbą do pana ministra o ogólną prezentację budżetu państwa na rok 2022. Następnie będziemy rozpatrywali poszczególne części, których rozpatrzenie jest w kompetencjach naszej Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.

Zanim głos oddam panu ministrowi, chciałbym przekazać informacje porządkowe. W dniu jutrzejszym będziemy mieli posiedzenie o godzinie 15.00. Wówczas rozpatrzymy poprawki komisji senackich do ustawy budżetowej. Komisje pracowały wczoraj, pracują dzisiaj i będą jeszcze jutro pracowały, poszczególne komisje branżowe, i przedstawią nam swoje opinie. W propozycji, jaką państwu zgłosiliśmy, podaliśmy, że drugie nasze posiedzenie w dniu jutrzejszym jest przewidziane na godzinę 18.00. Utrzymujemy tę godzinę, ale jeżeli się okaże, że będzie możliwe wcześniejsze zorganizowanie tego posiedzenia… Rozumiem, że ze strony panów senatorów członków komisji nie będzie w tej sprawie sprzeciwu. Tak?

Chciałbym jeszcze prosić – to też jest sprawa porządkowa – żeby senatorowie, jeżeli mają poprawki, które byłyby poprawkami naszej komisji, zgłaszali te poprawki do sekretariatu komisji budżetu…

(Głos z sali: I do Biura Legislacyjnego.)

…do nas, tak żebyśmy mieli orientację, co się dzieje, do jutra tak gdzieś do godziny 11.00. Dobrze? Chodzi o to, żeby pan legislator, Biuro Legislacyjne mogło przygotować te poprawki tak, żeby to drugie posiedzenie de facto sprowadzało się do wysłuchania opinii ministra i do głosowania, żebyśmy po prostu nad tymi propozycjami już nie debatowali.

Czy jest zgoda ze strony członków komisji na taką zasadę, taką procedurę? Nie ma sprzeciwu.

Wydaje mi się, że jeżeli to uda nam się sprawnie przeprowadzić, to jest szansa na to, że to drugie posiedzenie będzie wcześniej. Wszystko będzie zależało od tego, jakie będą poprawki, ile komisje przygotują tych poprawek. Komisje złożą swoje sprawozdania jutro o godzinie 15.00. Tak że prosimy, żeby te wszystkie wnioski dotarły wcześniej, tak żeby pan legislator mógł się z tymi wnioskami zapoznać.

To chyba tyle spraw informacyjnych. Czy jeszcze coś powinniśmy przekazać… Czy wszystko jest jasne, Panie Senatorze? Chyba wszystko, tak mniej więcej. Prawda?

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2022 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 07 – Najwyższa Izba Kontroli; 19 – Budżet, Finanse Publiczne i Instytucje Finansowe; 58 – Główny Urząd Statystyczny; 77 – Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa; 79 – Obsługa Długu Skarbu Państwa; 81 – Rezerwa ogólna; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, a także planów finansowych: Funduszu Reprywatyzacji; Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego; Rzecznika Finansowego; Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego (druk senacki nr 601, druki sejmowe nr 1624, 1819 i 1819-A)

Przystępujemy do pracy.

Chcę poinformować senatorów, jeszcze zanim zabierze głos pan minister, że otrzymali panowie, członkowie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych opinie – one były także zawieszone na stronie internetowej naszej komisji – które zostały przygotowane; po pierwsze, przez Biuro Legislacyjne, po drugie, przez ekspertów, których poprosiliśmy o uwagi do ustawy budżetowej na rok 2022. Te dokumenty są istotne także z punktu widzenia debaty nad ustawą i wniosków, jakie będziemy wyciągać, i poprawek, jakie ewentualnie będziemy sugerować. Z tych opinii senatorowie korzystali. Tak więc nie będziemy tych ekspertyz przedstawiali. Rozumiem, że senatorowie członkowie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych się z nimi zapoznali i mogą je wykorzystać, także w debacie budżetowej i w pracy nad ustawą. I to chyba tyle informacji.

Bardzo proszę, Panie Ministrze, o prezentację ustawy budżetowej na rok 2022.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Chciałbym pokrótce przedstawić ustawę budżetową na rok 2022, która została uchwalona przez Sejm w dniu 17 grudnia 2021 r. Na wstępie chciałbym omówić główne założenia, jakie stanowiły podstawę opracowania budżetu państwa na rok 2022. Ustawa, w tym w szczególności najważniejsze parametry budżetowe i makroekonomiczne…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Panie Ministrze, przepraszam…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Tak?)

Jest jakiś kłopot techniczny. Może trochę wolniej proszę mówić… I bliżej mikrofon, ponieważ po prostu nie słyszymy pana.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Dobrze. A teraz, Panie Przewodniczący, lepiej?)

W tej chwili doskonale po prostu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Postaram się przedstawić budżet. Zacznę może od kwestii makroekonomicznych. Po gwałtownym załamaniu trendów, parametrów budżetowych i makroekonomicznych, w tym przede wszystkim obniżeniu aktywności gospodarczej w 2020 r., można było zaobserwować pandemiczne odbicie w roku 2021. Na rok 2022 założono kontynuację tego właśnie odbicia, wzrostu gospodarczego. Przedstawię teraz, jak wyglądały prognozy odnośnie do kształtowania się podstawowych wskaźników makroekonomicznych, na których został oparty projekt ustawy budżetowej.

Jeżeli chodzi o obecną i prognozowaną sytuację makroekonomiczną, to w prognozie do ustawy przyjęto, że w całym roku 2021 realne tempo wzrostu wyniesie 4,9%, wobec spadku o 2,7% zanotowanego w roku 2020. Tutaj mogę powiedzieć, że ten spadek został zweryfikowany przez Główny Urząd Statystyczny i on został ostatecznie zamknięty na poziomie 2,5% w 2020 r. Wraz z przewidywanym obniżeniem dynamiki PKB w Unii Europejskiej, to jest na głównych eksportowych rynkach Polski, przewidujemy lekkie obniżenie tempa wzrostu PKB na rok 2022, ale myślę, że to jest poziom wysoki, gdyż szacujemy realny wzrost PKB na poziomie 4,6%.

Przewidywane tempo wzrostu realnego mieściło się w przedziale prognoz rynkowych – było niższe od mediany prognoz oraz prognoz Narodowego Banku Polskiego, a także Komisji Europejskiej, o ok. 0,4–0,8%. Z czego wynikała ta różnica? Przede wszystkim z nieuwzględniania w obecnej prognozie środków przewidywanych w Krajowym Programie Odbudowy, czyli KPO.

Rynek pracy. Co do podstawowych parametrów rynku pracy, to w prognozie do ustawy przyjęto, że wzrost zatrudnienia powinien przełożyć się na spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych oraz lekki spadek stopy bezrobocia rejestrowanego do odpowiednio 6% i 5,9% na koniec lat 2020–2021.

W zakresie dynamiki nominalnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej przyjęto, że jej wyhamowanie w 2020 r. było tylko takim efektem przejściowym, było efektem zjawiska wywołanego pandemią. W prognozie do ustawy przyjęto, że dynamika w tej kategorii w 2021 r. przyspieszy do 7,4%, to jest powyżej poziomu obserwowanego w 2 latach przed pandemią, by w 2022 r. obniżyć się do 6,7%.

Jeżeli chodzi o kwestię wzrostu cen, czyli inflacji, to przyjęty przez Radę Ministrów i Sejm scenariusz zakładał średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych o 4,3% w roku 2021 oraz o 3,3% w 2022 r. Przewidywane na 2022 r. tempo wzrostu cen mieściło się w przedziale prognoz rynkowych, było zgodne z prognozą NBP, niższe od mediany prognoz rynkowych oraz wyższe od prognoz Komisji Europejskiej. Dziś już wiemy, że z wysokim prawdopodobieństwem średnioroczna wartość tego wskaźnika w obecnym roku kalendarzowym ukształtuje się na dużo wyższym poziomie. Ostatnia prognoza Narodowego Banku Polskiego na rok 2022 to 7,6%. Dlatego też strona rządowa przygotowała i wdrożyła pakiet rozwiązań w ramach tzw. tarczy antyinflacyjnej, która już ma pewne odzwierciedlenie w przyjętej przez Sejm w dniu 17 grudnia ustawie budżetowej.

Ustawa budżetowa została przygotowana z zastosowaniem zmodyfikowanej stabilizującej reguły wydatkowej. Kwota planowanych wydatków na rok 2022 wynosi obecnie blisko 1 bilion 54 miliardy 800 milionów zł, zaś kwota planowanego nieprzekraczalnego limitu wydatków na rok 2022 wynosi nieco ponad 815 miliardów zł. Ustawa budżetowa na rok 2022 zakłada dochody budżetowe państwa na poziomie 491,9 miliarda zł, a wydatki budżetu państwa na poziomie 521,8 miliarda zł. Maksymalny deficyt budżetu państwa został ustalony w wysokości nie wyższej niż 29,9 miliarda zł.

Szczegółowe omówienie dochodów budżetu państwa, głównych dochodów, czyli podatkowych, zawiera część 77. Tak jak już wspomniałem, łączne dochody budżetu państwa szacuje się na kwotę 491 miliardów 900 milionów zł. Dochody podatkowe, zgodnie z prognozą zapisaną w ustawie budżetowej, wyniosą 453,8 miliarda zł, w tym z tytułu: podatku od towarów i usług – 237,4 miliarda zł; podatku akcyzowego – 79,1 miliarda zł; podatku PIT – 69,4 miliarda zł; podatku CIT – 53,9 miliarda zł; podatku od niektórych instytucji finansowych – 5,4 miliarda zł. Dochody niepodatkowe szacuje się na kwotę łączną 35,3 miliarda zł. W 2022 r. planuje się także wpłaty zysku Narodowego Banku Polskiego w wysokości ok. 800 milionów zł.

W trakcie sejmowych prac nad budżetem państwa na rok 2022 wielkość dochodów uległa zwiększeniu o 10,5 miliarda zł. Wzrost ten nastąpił w zakresie dochodów podatkowych w części 77 o kwotę 7,5 miliarda zł, w tym z tytułu PIT o 2,3 miliarda zł, VAT oraz CIT o 2,2 miliarda zł z osobna oraz w dochodach niepodatkowych w części 51 „Klimat” – o kwotę 3 miliardów zł.

Jeżeli chodzi o stronę wydatkową budżetu państwa, to pragnę podkreślić, że ustalony w ustawie budżetowej limit wydatków budżetu państwa wynosi 521,8 miliarda zł. Przewidziano kontynuację dotychczasowych priorytetowych działań rządu, jak również realizację nowych zadań. Do najważniejszych z nich należą: finansowanie programu „Rodzina 500+” oraz nowego programu pod nazwą „Rodzinny kapitał opiekuńczy” – kapitał ten, co do zasady, przysługiwał będzie na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie w wieku od dwunastego do trzydziestego szóstego miesiąca życia; finansowanie ze środków Funduszu Solidarnościowego tzw. trzynastej emerytury; waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2022 r.; zwiększenie w 2022 r. nakładów na ochronę zdrowia; finansowanie potrzeb obronnych Rzeczypospolitej Polskiej na poziomie 2,2%; zwiększenie wydatków w obszarze szkolnictwa wyższego i nauki.

W wyniku poprawek sejmowych w trakcie prac nad budżetem na rok 2022 nastąpiły zwiększenia, zmniejszenia oraz przesunięcia wydatków w poszczególnych częściach budżetowych, w tym w ramach rezerw celowych. Ostatecznie w Sejmie kwota planowanych wydatków budżetu państwa uległa zwiększeniu per saldo o niecałe 9,5 miliarda zł. Główną taką pozycją zwiększeń to była kwota 6,4 miliarda i ta kwota znajdowałaby się w rezerwie celowej w poz. 24 „Wydatki związane z realizacją działań łagodzących skutki inflacji, w tym na dodatki osłonowe oraz ochronę odbiorcy wrażliwego energii elektrycznej”. To jest wzrost o kwotę 6,4 miliarda zł.

Uwzględniając dostosowanie metodyki krajowej do metodyki europejskiej oraz poziomu wydatków zgodnie z maksymalnymi limitami, wynikającymi ze stabilizującej reguły wydatkowej, prognozuje się, że w roku 2022 deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych, czyli tzw. general government, wyniesie ok. 2,9% PKB. Jeżeli chodzi o kwestie związane z długiem publicznym, to planowana w ustawie budżetowej wielkość państwowego długu publicznego na koniec 2022 r. zamykałaby się w kwocie 1 biliona 193 miliardów zł – 43,8% PKB, co oznaczałoby spadek tej relacji w porównaniu z rokiem 2020, w którym ta relacja wyniosła 47,8%. W roku 2021 była przewidywana na poziomie 45,4%.

Jeżeli chodzi o całą planowaną wielkość długu sektora general government, czyli według metodyki unijnej, na koniec 2022 r. ten dług szacuje się w wysokości 1 biliona 540 miliardów zł, czyli ok. 56,6% PKB, co oznacza spadek tej relacji w porównaniu z rokiem 2020, jak również z rokiem 2021. W trakcie prac nad projektem ustawy budżetowej na rok 2022 przewidywane wykonanie roku 2021 w relacji długu general government do PKB szacowano na poziomie 57% PKB.

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, jeżeli chodzi o wprowadzenie do ustawy budżetowej na rok 2022, to, jak myślę, dokonałem takiegoż wprowadzenia. Myślę, że dalsze wyjaśnienia będą się już odbywać w trakcie dyskusji nad samymi założeniami, ale i nad poszczególnymi częściami budżetowymi. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

W tej chwili byśmy poprosili przedstawicieli poszczególnych instytucji, prezentujących poszczególne części budżetowe, o swoje sprawozdania. Na koniec byśmy poprosili o pytania i odbyłaby się dyskusja dotycząca całego budżetu. Z tym że przy poszczególnych informacjach… Proponuję, aby senatorowie mogli dopytywać od razu. Teraz będziemy mówili o budżecie Najwyższej Izby Kontroli. Po zakończeniu tej informacji, jeżeli będą pytania do osoby reprezentującej tę instytucję, to będzie można zadać pytania, a jeżeli nie, to będziemy dziękowali i będziecie państwo mogli zająć się innymi swoimi sprawami. My pozostaniemy… Dyskusja nad całym budżetem będzie w końcowej części naszego posiedzenia.

Czy jest zgoda ze strony senatorów na takie procedowanie? Jest.

Pierwsza część, która… Omawiamy tylko te części, które są, że tak powiem, przydzielone, zgodnie z podziałem kompetencji, Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.

Rozpatrzymy teraz budżet Najwyższej Izby Kontroli. Bardzo proszę – to jest część budżetowa 07 – o informację o państwa budżecie. I proszę się przedstawiać, tak żebyśmy do protokołu mogli wpisać nazwiska i funkcje, jakie państwu są przypisane.

Bardzo proszę.

Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący. Moje nazwisko Bielak Janina. Jestem dyrektorem generalnym Najwyższej Izby Kontroli.

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Projekt budżetu Najwyższej Izby Kontroli na rok 2022 został opracowany zgodnie z zasadami i ze szczegółowością określoną w rozporządzeniu ministra finansów z 28 stycznia 2019 r. w sprawie szczegółowego sposobu, trybu i terminów opracowania materiałów do projektu ustawy budżetowej, z uwzględnieniem wskaźników makroekonomicznych określonych w założeniach do projektu budżetu państwa na rok 2022. Projekt ten został pozytywnie zaopiniowany i jednogłośnie przyjęty uchwałami Kolegium Najwyższej Izby Kontroli, tj. uchwałą z dnia 21 lipca 2021 r. oraz uchwałą z dnia 22 września 2021 r., podjętą w związku z autopoprawką uwzględniającą skutki finansowe zmienionych przepisów.

Projektując budżet Najwyższej Izby Kontroli na 2022 r., przyjęto, Szanowni Państwo, następujące założenia. Stan zatrudnienia utrzymano na niezmienionym poziomie, tj. w liczbie 1 tysiąca 701 etatów. Przyjęto średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych na poziomie 2,8%. Ustalono wzrost wydatków na wynagrodzenia o 6,4% w stosunku do kwoty ujętej w ustawie budżetowej na 2021 r., powiększonej o kwotę stanowiącą równowartość 3% funduszu nagród. Zaplanowano wzrost wynagrodzeń w związku ze skutkami finansowymi wynikającymi ze zmiany przepisów dotyczących zasad wynagradzania osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz wynagrodzenia pracowników medycznych. Do wyliczenia wysokości składek z tytułu członkostwa w międzynarodowych organizacjach zrzeszających najwyższe organy kontroli przyjęto średnioroczny kurs walutowy w wysokości 4,53 zł za 1 euro.

Szanowni Państwo, na 2022 r. zaplanowano wydatki w kwocie 332 milionów 460 tysięcy zł, co stanowi ich zwiększenie nominalne o 7,9% w stosunku do kwoty określonej w ustawie budżetowej na 2021 r. Realnie, po uwzględnieniu wskaźnika inflacji, o którym wspomniałam, tj. 2,8%, będzie to wzrost o 5%, przy czym, jak już dzisiaj wiemy, ten wskaźnik, który został przyjęty do planowania, troszeczkę odbiega od tych rzeczywistego wskaźnika inflacji.

Jeżeli chodzi o dochody, to zaplanowano je w kwocie 726 tysięcy zł, czyli będą one niższe o 20,3% w stosunku do kwoty określonej w ustawie budżetowej…

Szanowni Państwo, przyjęte wskaźniki oraz założenia mają na celu przede wszystkim realizację celów określonych w przyjętej strategii Najwyższej Izby Kontroli na lata 2021–2024, celów dotyczących m.in. wsparcia procesu kontroli poprzez wdrożenie nowoczesnych narzędzi informatycznych dla kontrolerów oraz wdrożenie cyfrowego procesu kontroli, a tym samym zapewnienie właściwych warunków do realizacji zadań statutowych związanych z procesami kontrolnymi. Przyjęte założenia mają ponadto na celu realizację ważnych przedsięwzięć remontowo-inwestycyjnych warunkujących utrzymanie w należytym stanie majątku Skarbu Państwa oraz poprawę warunków pracy pracowników. Celem przyjętych założeń jest również utrzymanie aktywnej działalności izby na forum INTOSAI i EUROSAI oraz kontynuowanie współpracy z innymi międzynarodowymi organizacjami kontrolnymi.

Szanowni Państwo, omawiając projekt budżetu na 2022 r., zacznę od wydatków, jako że planowane dochody stanowią 0,15‰ planowanych dochodów budżetu państwa. W związku z tym jako istotniejszą pozycję omówię wydatki. Proszę państwa, jak powiedziałam, projekt budżetu Najwyższej Izby Kontroli na 2022 r. zakłada wydatki w wysokości 332 milionów 460 tysięcy zł. Szczegółowe dane, dotyczące wydatków w układzie klasyfikacji budżetowej, zostały zamieszczone w załączniku nr 1 do przedstawionego państwu projektu budżetu. W tym zestawieniu wydatki przypisane do poszczególnych paragrafów pogrupowano w 3 zasadnicze grupy rodzajowe. Planując wydatki bieżące… I to są takie grupy: wydatki bieżące, wydatki majątkowe i świadczenia.

Jeżeli chodzi o wydatki bieżące, to zaplanowano je w łącznej kwocie 312 milionów 197 tysięcy zł. Są one wyższe od planów z ustawy budżetowej z ubiegłego roku o 28 milionów 840, czyli o 10,2%. Ich udział w strukturze budżetu NIK na 2022 r. zaplanowano na poziomie 93,9%. To jest dominująca pozycja wydatków. Później przejdę do omówienia struktury wydatków bieżących i państwo zauważycie, że z kolei w tej grupie wydatków dominującą pozycją są wynagrodzenia wraz z pochodnymi.

Kolejną grupą, o której powiedziałam, są wydatki majątkowe, zaplanowane w kwocie 19 milionów 887 tysięcy zł. Są one niższe od planu z ustawy budżetowej na 2021 r. o 4 miliony 471 tysięcy zł, czyli o 18,4%, a ich udział w strukturze wydatków NIK stanowi 6%.

I ostatnia, trzecia grupa, czyli świadczenia. Są one zaplanowane w kwocie 376 tysięcy zł. Są one wyższe od planowanych z ubiegłego roku o 19 tysięcy zł. Ich udział jest znikomy w strukturze wydatków i wynosi 0,1% budżetu Najwyższej Izby Kontroli.

Przechodząc, proszę państwa, do omawiania tych poszczególnych grup rodzajowych wydatków, zacznę od tej największej grupy, czyli wydatków bieżących. One mają najwyższy udział w strukturze. Przypomnę, że one zaplanowane zostały na kwotę łączną 312 milionów 197 tysięcy zł, co stanowi 93,9% ogółem zaplanowanego budżetu Najwyższej Izby Kontroli. Grupa ta, proszę państwa, obejmuje przede wszystkim wynagrodzenia – w kwocie 225 milionów 824 tysięcy zł, co stanowi 67,9% ogółu budżetu NIK, oraz pochodne od wynagrodzeń w kwocie 39 milionów 243 tysięcy zł, co stanowi 11,8% budżetu. A więc, Szanowni Państwo, jak tutaj widzimy, te wynagrodzenia wraz z pochodnymi to łącznie 265 milionów 67 tysięcy zł, co stanowi blisko 80% ogółu budżetu Najwyższej Izby Kontroli.

W ramach wydatków bieżących mamy wydatki bieżące jednostek. To są te wydatki, które planujemy w ramach tego ogólnego paragrafu 4000. Zaplanowane one zostały na poziomie 28 milionów 491 tysięcy zł i stanowią 8,6% budżetu. Pozostałe wydatki bieżące, 12 milionów 874 tysiące zł, stanowią 3,9% i pozostałe… Podróże służbowe – 5 milionów 765, co stanowi 1,7% budżetu. Czyli na wydatki bieżące składają nam się wynagrodzenia wraz z pochodnymi, pozostałe wydatki bieżące planowane w paragrafie 4000, pozostałe wydatki bieżące i podróże służbowe.

Szanowni Państwo, w tejże grupie wydatków bieżących zaplanowano łącznie wzrost o 28 milionów 840 tysięcy zł w stosunku do budżetu z ubiegłego roku. I ten wzrost o 28 milionów 840 tysięcy zł dotyczy wzrostu: wynagrodzeń osobowych – 19 milionów 278 tysięcy zł; pochodnych od wynagrodzeń – 4 miliony 269 tysięcy zł. Chodzi również o wzrost wydatków bieżących jednostek, czyli ten paragraf 4000, tj. 3 miliony 29, i podróże służbowe – 1 milion 225. Pozostałe zmiany dotyczące kilkunastu pozycji w projekcie budżetu Najwyższej Izby Kontroli są znikome, są nieistotne i dlatego nie będę się do nich odnosiła.

Chciałabym, Szanowni Państwo, zwrócić uwagę, że istotne zmiany, które dotyczą naszego budżetu zaplanowanego 2022 r., w zasadzie dotyczą przede wszystkim wynagrodzeń i pochodnych, jak również pozostałych wydatków i podróży służbowych.

Jeżeli chodzi, proszę państwa, o wynagrodzenia, to obejmują one wynagrodzenia osobowe pracowników w wysokości 211 milionów 477 tysięcy zł i dodatkowe wynagrodzenia roczne w kwocie 14 milionów 377 tysięcy zł. Jak wskazałam, proszę państwa, wynagrodzenia zaplanowaliśmy w kwocie wyższej o 19 milionów 276 tysięcy zł. Z czego ta kwota wynika, co się składa na tę kwotę? Na tę kwotę składa się zaplanowany wzrost wynagrodzeń osobowych o 6,4%, a więc zgodnie z prognozą na 2022 r., na poziomie wzrostu nominalnego przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej. I to daje kwotę 12 milionów 677. Ujęliśmy także skutki zmiany przepisów dotyczących właśnie wynagrodzeń osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe i wynagrodzeń pracowników medycznych – i to jest kwota 697 tysięcy zł – jak również zaplanowaliśmy, zgodnie z przepisami, fundusz nagród na poziomie 3% funduszu wynagrodzeń, co daje kwotę 5 milionów 902 tysięcy zł. Tak że jak tutaj przedstawiłam, Szanowni Państwo, założony wzrost wynagrodzeń jest zgodny z prognozą, która została przedstawiona przez rząd, oraz wynika wprost ze zmiany przepisów.

Jeżeli chodzi, proszę państwa, o pozostałe, poza wynagrodzeniami, pozycje w ramach wydatków bieżących, to tak jak wspomniałam, są to pochodne od wynagrodzeń, a więc są to składki na ubezpieczenia społeczne oraz składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Tak jak wskazałam, ten wzrost wynosi 4 miliony 269. Następnie mamy tę istotną kwotę, na którą zwracałam tutaj uwagę, czyli wzrost o 3 miliony 39 tysięcy zł w ramach paragrafu 4000. Chcę zwrócić uwagę, że ta pozycja obejmuje właściwie 4 pozycje rodzajowe wydatków, w tym zakup materiałów, wyposażenia, energii, zakup usług pozostałych, opłaty z tytułu zakupu usług telekomunikacyjnych i inne.

Chciałabym zwrócić uwagę, że najistotniejszym czynnikiem, który wpływa na planowany wzrost, który tutaj podałam, są wydatki przede wszystkim w obszarze IT, przy czym to są te wydatki, których cena jednostkowa nie przekracza 10 tysięcy zł. I one są finansowane w ramach tego paragrafu. Jak wszyscy wiemy, nastąpił bardzo istotny wzrost cen wszystkich komponentów dotyczących komputerów czy też innych przedmiotów zaliczanych do obszaru IT, szczególnie w sytuacji pandemicznej.

Jeżeli chodzi, proszę państwa, o ostatnią istotną pozycję, która dotyczy wzrostu bieżących wydatków, to są to wydatki na podróże służbowe. Tu trzeba zwrócić uwagę, że wbrew pozorom, wbrew tej sytuacji pandemicznej, kiedy mogłoby się wydawać, że jedynie praca zdalna jest wykonywana – ona oczywiście jest też wykonywana – kontrole nie mogą odbywać się bez obecności kontrolerów w jednostkach kontrolowanych. W związku z tym, żeby ograniczyć ryzyko zakażenia się wirusem, jak również zapewnić bezpieczeństwo zdrowotne kontrolerów, wielokrotnie podejmujemy decyzje o wysyłaniu kontrolerów w delegacje samochodami prywatnymi. Korzystają z nich w celach służbowych, co generuje ten niewielki wzrost wydatków.

Jeżeli chodzi, proszę państwa, o kolejną grupę istotną, to są to wydatki majątkowe. Wydatki majątkowe stanowią 6% zaplanowanych wydatków w budżecie na 2022 r. Zaplanowane one zostały w kwocie 19 milionów 887 tysięcy zł, z czego na budownictwo inwestycyjne mamy 2 miliony 681, a na zakupy inwestycyjne – 17 milionów 206. Tak jak wskazałam, Szanowni Państwo, ta zaplanowana kwota na 2022 r. jest niższa od kwoty planowanej w ubiegłym roku o 4 miliony 471 tysięcy. Generalnie zaplanowana została kwota niższa, co wynika z kalkulacji dotyczącej planowanych rzeczowych przedsięwzięć inwestycyjnych.

Szanowni Państwo, jeżeli chodzi o wydatki na zakupy inwestycyjne, to chciałabym zwrócić uwagę na najistotniejszą pozycję w wysokości 10,5 miliona zł. Jest to pozycja zaplanowana na budowę zintegrowanej platformy wsparcia procesów kontrolnych w Najwyższej Izbie Kontroli. I tutaj dosłownie kilka słów o tej platformie, jako że jest to istotny zaplanowany wydatek, najistotniejszy w ramach wydatków inwestycyjnych. Szanowni Państwo…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Pani Dyrektor, ja myślę, że aż tak szczegółowo nie musimy tego rozpatrywać, także dlatego, że mamy przecież te informacje od państwa…

(Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak: Jasne.)

Dla nas ważniejsza byłaby informacja… Pani mówi, że macie zaplanowane 10 milionów na tę platformę. No ale planowaliście to jakiś czas temu. Czy teraz, w związku z tą dużą inflacją… To w kilku miejscach się pojawia. Pani mówiła, że punktem wyjścia, wskaźnikiem do planowania… I to jest pytanie, czy… Może nie tyle pytanie, bo nie chcę w tym momencie rozpoczynać dyskusji, co… Zakładaliście państwo inflację na poziomie, powiedzmy, zgodnym ze wskaźnikiem. Prawda?

(Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak: Tak.)

Pani mówiła o wzroście płac, o różnych innych rzeczach. Za chwileczkę wszyscy państwo będziecie o tym mówili. W praktyce to przecież oznacza w tej chwili, że realnie tego wzrostu płac nie będzie. Prawda?

(Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak: Tak.)

Bo planowany przez wszystkich dysponentów budżetu wzrost jest niższy od przewidywanego poziomu inflacji na rok przyszły.

(Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak: Tak.)

To jest jedna kwestia, bardzo istotna, bo ona dotyczy ludzi i pracy ludzi, ich, że tak powiem, zamożności. Nie chcę mówić, że to przecież będzie cofnięcie się o troszeczkę w stosunku do tego, co było wcześniej… No, pan senator Mróz mówi, że nie. No, prawdopodobnie w przypadku pana tak nie będzie, ale w sytuacji… Jak osoby otrzymają wzrost wynagrodzenia, powiedzmy, o 5%, no to, nie ma wyjścia, w tej sytuacji to realnie będzie spadek wynagrodzenia. Przecież nie ma co robić, że tak powiem, zamieszania w tej sprawie… Pytanie jest takie. Czy te środki, które państwo zaplanowaliście na zakup energii elektrycznej itd. – pani podała tutaj kwoty – będą… To jest pytanie de facto do wszystkich państwa, jak tutaj jesteście. Czy to są środki, które wystarczą na to? I to jest pytanie zasadnicze. Budżet był konstruowany przy całkowicie innych założeniach niż pokazuje dzisiejsza rzeczywistość. Jak państwo chcecie sobie poradzić z tym problemem? Państwo planowaliście jakąś określoną kwotę na zakup energii elektrycznej. I pewnie już państwo macie informację, o ile wzrosła cena energii elektrycznej dla waszej instytucji. Pewnie wszystkie instytucje już taką informację dostały, tak myślę, i państwo o tym wiecie. Nie chcę przepytywać, tylko po prostu zastanawiam się, czy państwo nad tym myślicie, jak to zrobić.

(Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak: Szanowni Państwo, jeżeli mogę…)

Tak, bardzo proszę.

Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak:

Szanowni Państwo, na pewno wszyscy zdajemy sobie sprawę, że rok 2022, w związku właśnie ze wzrostem wskaźnika inflacji i wzrostem cen na różnego rodzaju produkty, będzie bardzo ciężkim rokiem. Jeżeli mówimy o wynagrodzeniach, to, tak jak powiedzieliśmy, założony wzrost wynagrodzeń i tak de facto spowoduje, że realna pensja będzie znacznie niższa. Jeżeli mówimy o innych wydatkach, poza wynagrodzeniami, to oczywiście musimy zapewnić sfinansowanie tych podstawowych wydatków, które są niezbędne do zachowania ciągłości funkcjonowania instytucji, typu zakup energii elektrycznej, opłaty za telefony. Oczywiście mamy również zaplanowane różnego rodzaju remonty, inwestycje, jak również wydatki na tę właśnie platformę, o której wspominałam – platformę wsparcia procesów kontrolnych. To jest zadanie wieloletnie, podzielone na etapy i w zależności od tego, na ile nam pozwolą środki, będziemy realizować określone etapy.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję.

Myślę, że jeżeli nie będzie pytań, to podziękujemy pani dyrektor za…

Pan senator Leszek Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Wpisując się w to, o czym mówi pan przewodniczący… To, co pani tutaj przedstawiała, to my mamy i to się potwierdza. Oprócz tej krótkiej informacji, którą pani tutaj przedstawiła, ważniejsza dla nas byłaby odpowiedź na pytanie, czy państwo macie już przymiarkę dotyczącą pewnej korekty budżetu. Bo inny był okres planów i inny będzie okres, jeśli chodzi o rzeczywiste wydatki. Pani powiedziała, że jest pewien plan, że za energię, za to, za tamto trzeba zapłacić. Interesuje mnie przede wszystkim to, co dotyczy wydatków majątkowych, bo płace, pochodne czy utrzymanie obiektu państwo musicie sfinansować. A czy z tego planu, który został tu zrobiony… Czy państwo macie już jakąś analizę w tym zakresie i wiecie, że np. z tych prawie 20 milionów zł na wydatki majątkowe nie zrealizujecie prawdopodobnie… Czy jest taki plan? To jest to, o czym mówił pan przewodniczący, i to nas bardziej by interesowało, bo te twarde dane, o których państwo mówią, my mamy w materiałach.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Proszę bardzo, Pani Dyrektor.

Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak:

Szanowni Państwo, w dniu dzisiejszym przyjęliśmy do realizacji plan zamówień publicznych – zarówno tych o wartości powyżej 130 tysięcy, jak i poniżej. Tworząc ten plan, oczywiście uwzględnialiśmy szacunek wartości tychże zamówień i korygowaliśmy je ze względu na istniejące zmiany cenowe. Oczywiście zdajemy sobie sprawę z tego, że ten plan zamówień publicznych będzie ewoluował – w zależności od tego, jakie faktycznie zrealizujemy zamówienia i za jaką cenę. Szacunek oczywiście może odbiegać od realnych cen, które uzyskamy i które będziemy musieli zapłacić. Tak że to jest przedmiotem bieżącej analizy. Na bieżąco zastanawiamy się nad tym, ustalając priorytety w zakresie wydatków.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Proszę bardzo, czy są jeszcze…

Senator Paweł Arndt.

Senator Paweł Arndt:

Krótkie pytanie à propos tego, co mówił pan senator Czarnobaj. Państwo przyjęliście wskaźnik inflacji na poziomie 2,8…

(Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak: Zgodnie z założeniami to jest…)

…natomiast w budżecie jest 3,3. No, różnica duża niby nie jest, ale jakieś znaczenie to pewnie może mieć przy tworzeniu budżetu. Skąd to się wzięło?

Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak:

Szanowni Państwo, w wytycznych na potrzeby konstrukcji projektu budżetu, które były przesłane przez ministra finansów, był podany wskaźnik 2,8. Prawdopodobnie na etapie dalszego procedowania ustawy został ten wskaźnik zmieniony. W założeniach makroekonomicznych, które zostały przesłane do jednostek budżetowych, był wskaźnik 2,8. Stąd my przyjęliśmy taki wskaźnik, tak jak…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Dziękuję bardzo.)

… przypuszczam, większość jednostek.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Czy są jeszcze jakieś pytania?

Myślę, że ten temat będzie się przewijał przez wszystkie sprawozdania. Na państwa przypadku troszeczkę to ćwiczymy i dopytujemy. Pewnie to będzie jeszcze widoczne.

Czy do Najwyższej Izby Kontroli są jeszcze pytania?

A jakie jest średnie wynagrodzenie brutto u państwa w tej chwili?

Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak:

Jest to kwota blisko 10 tysięcy zł. To średnie wynagrodzenie w zależności od okresu sprawozdawczego ulega zmianie. Wykonanie za 2020 r. było… To średnie wynagrodzenie wynosiło 9 tysięcy 96 zł, jeżeli chodzi o wynagrodzenia z umów o pracę, łącznie ze stażowym, czyli z angażami. Zgodnie ze sprawozdaniem Rb-70, w którym są uwzględnione wszystkie nagrody, wszystkie dodatki itd., średnie wynagrodzenie wynosi 10 tysięcy 780 zł.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Dziękuję bardzo…)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Słucham?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

6,4% plus… Łącznie ok. 700 tysięcy zł. Skutki zmiany przepisów dotyczących wynagrodzeń pracowników zajmujących kierownicze stanowiska, jak i pracowników medycznych, bo mamy takich… Zmiany przepisów zobligowały nas do podniesienia wynagrodzeń dla tych grup.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

I jeszcze pan Leszek Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący, ja mam króciutkie techniczne pytanie. 332 miliony, o ile pamiętam, to cały budżet Najwyższej Izby Kontroli. Tak? No, ok. 330 milionów, załóżmy. I robiliście państwo plany z uwzględnieniem wzrostu inflacji na poziomie 2,8.

(Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak: Tak.)

No, inflacja na pewno będzie większa o 5% w przyszłym roku. Czy macie państwo ustalone – jeszcze raz o to pytam – czy jest jakaś hierarchia zadań, czy wiecie, z czego będziecie musieli zrezygnować? No bo płace i pochodne wypłacicie, za prąd zapłacicie. Interesuje mnie gradacja wydatków, od czego państwo rozpoczniecie i na czym zakończycie.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę, Pani Dyrektor.

Dyrektor Generalny Najwyższej Izby Kontroli Janina Bielak:

Szanowni Państwo, tak jak wskazałam we wcześniejszej wypowiedzi, w pierwszej kolejności musimy zabezpieczyć ciągłość funkcjonowania instytucji, a więc musimy zapewnić środki na energię elektryczną, ogrzewanie, telefony, papiery komputerowe, utrzymanie systemów informatycznych w gotowości. Tak jak mówię, chodzi o wszystkie wydatki, które są związane z zachowaniem ciągłości funkcjonowania instytucji. W następnej kolejności będziemy rozpatrywać, w zależności od dostępności środków, wydatki na remonty, na zakupy inwestycyjne. I tutaj, uwzględniając określone priorytety i hierarchię tychże wydatków, będziemy na bieżąco podejmować decyzje. Może powiem tak. W tej chwili, na tym etapie nie wyeliminowaliśmy wprost określonych zadań, jakie przyjęliśmy, i one są w planie ujęte. W trakcie wykonywania budżetu będziemy musieli odpowiednimi decyzjami korygować nasze podejście do wykonania budżetu.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Nie ma więcej pytań. Dziękujemy bardzo pani dyrektor i osobom pani towarzyszącym.

Bardzo proszę, część 58 „Główny Urząd Statystyczny”.

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Dominik Rozkrut:

Panie Przewodniczący! Szanowna Komisjo!

Bardzo dziękuję. Postaram się bardzo syntetycznie przedstawić informacje.

W 2022 r. działalność Głównego Urzędu Statystycznego będzie oparta – to jest część 58 – na funkcjonowaniu 20 jednostek. Chodzi o Główny Urząd Statystyczny, 16 urzędów statystycznych, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Centrum Informatyki Statystycznej i Centralną Bibliotekę Statystyczną.

I teraz po kolei. Pierwszy punkt to dochody budżetowe. No, są może mało istotne, ale zawsze od tego zaczynamy. Na 2022 r. zaplanowane zostały w wysokości 1 miliona 613 tysięcy zł, tj. 87% tego, co w ustawie budżetowej na rok 2021. Największy udział, w układzie rodzajowym, będą miały wpływy z usług, tj. 71% ogółem zaplanowanych dochodów, głównie z tytułu udostępniania danych statystycznych oraz danych… interpretacji PKWiU i prac statystycznych. Oczywiście ten spadek dochodów ma związek głównie z systematycznym spadkiem zapotrzebowania na zakup publikacji i opracowań w formie papierowej.

Drugi punkt, wydatki budżetowe. Limit wydatków został ustalony w wysokości 478 milionów 46 tysięcy zł, co w porównaniu do ustawy budżetowej z roku 2021 wynosi 84,1%, w stosunku do przewidywanego wykonania wynosi 66,9%, czyli jeszcze mniej. W strukturze planowanych wydatków największy udział, według działów, będzie miała oczywiście administracja publiczna, a według rodzajów – to jest ciekawsze – wydatki na wynagrodzenia, które stanowią 72,7% wydatków ogółem. To jest kwota 347,5 miliona zł. Oczywiście już nie będę cytował wszystkich kwot składek na ubezpieczenia społeczne… Wydatki rzeczowe – blisko 24 miliony zł, wydatki na finansowanie i współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej, odpisy na zakładowy fundusz świadczeń, wydatki na realizację narodowego spisu powszechnego i wydatki majątkowe, dosyć znikome…

W stosunku do przewidywanego wykonania budżetu w 2021 r. limit wydatków na 2022 r., uwzględniający współfinansowanie na projekty ze środków Unii Europejskiej, będzie niższy o 236 milionów zł, tj. o 33,1%. W porównaniu do ustawy budżetowej na 2021 r. będzie to kwota niższa o ok. 90 milionów zł.

Na wysokość planu wydatków w stosunku do ustawy budżetowej za ten poprzedni rok oraz bieżącego wykonania wpłynęło zaplanowanie na 2022 r. niższych środków na pokrycie kosztów prac związanych z opracowanie spisu powszechnego i powszechnego spisu rolnego. No, oczywiście zgodnie z harmonogramem tych prac, które przewidywaliśmy wcześniej, przewidywane wykonanie wydatków na prowadzenie w 2021 r. wyżej wymienionych prac wynosiło ok. 263 miliony zł, natomiast kwota ogółem zaplanowana na ich realizację w następnym roku wynosi 9 milionów zł. To jest o 254 miliony zł mniej, stąd też te znaczące różnice.

W porównaniu do przewidywanego wykonania budżetu w 2021 r. limit wydatków zaplanowanych na 2022 r. jest niższy głównie w zakresie wydatków majątkowych – o 60%, to jest 8 milionów 358 tysięcy zł. W przypadku tzw. wydatków rzeczowych jest niższy o 1 milion 900 tysięcy, tj. o 7,4%. Tam mieliśmy 60-procentowy ten spadek, tu o 7,4%. No, to są dosyć istotne spadki tych środków na wydatki rzeczowe, majątkowe. Nie ma co ukrywać, bardzo tych środków brakuje.

W porównaniu do przewidywanego wykonania budżetu w 2021 r. limit wydatków zaplanowanych na 2022 r. jest głównie wyższy w zakresie wynagrodzeń osobowych członków korpusu służby cywilnej, wynagrodzeń osobowych pozostałych pracowników i oczywiście pochodnych od tych wynagrodzeń.

Następny punkt, wydatki budżetu środków europejskich. Limit wydatków z budżetu środków europejskich został ustalony w łącznej wysokości ok. 10 milionów zł. W porównaniu z rokiem poprzednim, kiedy wynosił blisko 35,5 miliona zł, zmniejszył się o 25,5 miliona zł. Ma to związek oczywiście z rytmem wykonywania tych projektów.

Przejdę do następnego punktu. Wynagrodzenia osobowe. Projekt planu wynagrodzeń na 2022 r. ustalony został w łącznej wysokości prawie 351 milionów zł i w porównaniu do ustawy budżetowej na 2021 r. – wtedy to były 333 miliony – zwiększył się o nieco ponad 17 milionów zł, tj. o 5,1%. Przy czym kwota wzrostu wynika ze wzrostu o 17 milionów 900 tysięcy środków na wynagrodzenia osobowe oraz spadku o 906 tysięcy środków na dodatkowe wynagrodzenie roczne. W porównaniu do przewidywanego wykonania w 2021 r. – 332 miliony 400 tysięcy – będzie wyższy łącznie o prawie 18,5 miliona zł, tj. o 5,5%.

W pierwszym półroczu 2021 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie u nas w urzędzie statystycznym, wraz z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym, wynosiło 5 tysięcy 385 zł. Głównymi czynnikami mającymi wpływ na różnicę poziomów wynagrodzeń planowanych na 2022 r. w stosunku do przewidywanego wykonania w 2021 r. są, po pierwsze, zwiększenia wynagrodzeń na 2022 r. wynikające z przywrócenia środków na planowany 3-procentowy fundusz nagród. Po drugie, przewidywane środki na zabezpieczenie skutków wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2022 r. i dodatkowe środki na podniesienie wynagrodzeń w związkach służb statystyki publicznej. Po trzecie, dostosowanie wysokości wynagrodzeń w rozdziale 75.056 do zakresu realizowanych zadań przez pracowników jednostek służb statystyki publicznej w ramach prac spisowych.

Przechodząc dalej… Przeciętne zatrudnienie w pierwszym półroczu 2021 r. kształtowało się na poziomie 5 tysięcy 240 etatów. To jest 126 etatów mniej niż w pierwszym półroczu 2020 r. Plan zatrudnienia na rok 2022 przewiduje 5 tysięcy 233 etaty, co stanowi spadek o 7 etatów w stosunku do roku poprzedniego.

Rezerwy celowe. Na 2022 r. w rezerwie celowej przyznano dla Głównego Urzędu Statystycznego dodatkowe środki na sfinansowanie prac w zakresie programów zarządzanych lub koordynowanych przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego w łącznej kwocie ok. 4 milionów zł. To są środki związane z realizacją projektów w ramach Programu Operacyjnego „Polska cyfrowa” oraz Programu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko”.

Kolejne zagadnienie – spis powszechny. Kwota zaplanowana w 2022 r. na opracowanie wyników narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań wynosi 9 milionów zł. Główne wydatki dotyczyć będą grupy wydatków bieżących jednostki oraz wynagrodzeń osobowych pracowników członków korpusu służby cywilnej wraz z pochodnymi.

I ostatni punkt, tradycyjny w naszej informacji, ale tym razem najkrótszy, jeśli chodzi o treść: instytucja gospodarki budżetowej. W związku z postawieniem w stan likwidacji Centrum Badań i Edukacji Statystycznej Głównego Urzędu Statystycznego, które zgodnie z zarządzeniem prezesa z 25 sierpnia br. w sprawie likwidacji instytucji gospodarki budżetowej ma zakończyć działalność z dniem 31 grudnia… Ona zakończona została z dniem 31 grudnia. Projekt budżetu dla instytucji gospodarki budżetowej na lata następne nie został zatem sporządzony. No, niestety, pandemia spowodowała, że musieliśmy tę instytucję zamknąć. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są pytania do pana prezesa?

No, tu wyraźnie widać, że średnie wynagrodzenie jest trochę niższe niż w poprzedniej instytucji…

(Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Dominik Rozkrut: Dwukrotnie.)

Proszę?

(Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Dominik Rozkrut: Dwukrotnie. Przepraszam za wtrącenie.)

A, dwukrotnie nawet… No, tak z tego wynika. To jest 10 tysięcy i 5 tysięcy. Tu będzie sam problem, co we wszystkich tych instytucjach, czyli spadek realnego wynagrodzenia w związku z tym, że planowane podwyżki są poniżej poziomu inflacji.

Czy są jakieś pytania do pana prezesa?

Bardzo proszę, Panie Senatorze.

Senator Leszek Czarnobaj:

Króciutkie pytanie, Panie Przewodniczący.

Panie Prezesie, powiedział pan o spadku nakładów na wydatki majątkowe. Czy one wynikają z możliwości, które państwo otrzymaliście, czy ma na to wpływ również kwestia spisu powszechnego z roku 2021? Proszę o krótką informację. Czy to, czego państwo oczekujecie… W jakim stopniu to satysfakcjonuje GUS?

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Dominik Rozkrut:

Szybciutko odpowiadając na pierwsze pytanie, powiem tak: taki uzyskujemy limit. Co roku niższy, niestety. Chcielibyśmy oczywiście dużo wyższy, bo potrzeby są zdecydowanie większe, ale nie jesteśmy w stanie nic tutaj osiągnąć. No, generalnie… No, ciężko jest mi to komentować, nie chciałbym jakoś zbyt mocno i emocjonalnie… Już samo porównanie tych przeciętnych wynagrodzeń o czymś świadczy. My od stycznia tego roku… Jeżeli mogę dodać, 42% załogi zarabiało na poziomie minimalnego wynagrodzenia, które teraz podnosimy, od stycznia, wraz z wzrostem minimalnego. No, 42% załogi było poniżej. Tak że te środki budżetowe, te limity, który uzyskujemy, są regularnie… Naszym zdaniem one mogłyby być wyższe.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

I ja mam jedno pytanie. Panie Prezesie, czy wyniki spisu z 2021 r. będą w tym roku opracowane w całości? Czy środki na opracowanie… Pan o tym wspominał, ale chciałbym, żeby… Czy mógłby pan jednym słowem powiedzieć, kiedy będą wyniki, z którymi będzie można się zapoznać? I czy środki na ten cel są wystarczające?

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Dominik Rozkrut:

Tak, tutaj środki mieliśmy zaplanowane i one są wystarczające, harmonogram jest opracowany. Co do udostępnienia wyników, to wyniki jeszcze będą opracowywane, nawet w 2023 r., ale większość najciekawszych wyników oczywiście zaprezentujemy teraz, już w styczniu będziemy mieli ogłoszenie wstępnego wyniku. Tak że zachęcam do zainteresowania się nim.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

To dobra informacja. Pewnie będziemy prosili pana prezesa o jakąś informację o tym spisie i o przedstawienie jej może na posiedzeniu komisji albo w jakimś innym gremium.

Senator przewodniczący Paweł Arndt.

Senator Paweł Arndt:

Dziękuję bardzo.

Panie Prezesie, krótkie pytanie dotyczące inflacji, bo ta inflacja mnie zastanowiła. NIK liczył tu 2,8%. A jaki wskaźnik inflacji pan przyjmował w kontekście budżetu?

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Dominik Rozkrut:

Wydaje mi się – oczywiście odpowiadam na bazie swojej wiedzy – że tak samo musieliśmy to zakładać, bo taka była reguła przygotowania limitów. A więc tak samo było to tu zakładane, był jednakowy wskaźnik dla wszystkich instytucji.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo. Dziękujemy bardzo panu prezesowi, pana współpracownikom.

I bardzo prosimy o przedstawienie budżetu Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego – to jest plan finansowy Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, załącznik nr 14.

Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego Marcin Mikołajczyk:

Dzień dobry, Szanowni Państwo i Panie Przewodniczący.

Marcin Mikołajczyk, zastępca przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego. Z przyjemnością przedstawię państwu założenia, te kluczowe elementy, które są uwzględnione w naszym budżecie. Jeżeli będą pytania, to będziemy odpowiadać.

Podstawowa informacja, od której zacznę, to jest to, że gospodarka finansowa Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego opiera się na składkach podmiotów nadzorowanych. Tak więc przychody urzędu w 97% są właśnie z tytułu składki od podmiotów nadzorowanych. Jeżeli chodzi o wysokość przychodów, to jest to 536 milionów zł, a z tego 520 milionów zł pochodzi właśnie bezpośrednio ze składek podmiotów nadzorowanych.

Jeżeli chodzi o stronę kosztową, to mamy tu 525 milionów zł. Główne elementy, które chciałbym tu zaznaczyć, to oczywiście koszty wynagrodzeń, jest to ponad 220 milionów zł, następnie koszty usług obcych – 111 milionów zł, a trzecia istotna pozycja to są składki na ubezpieczenia społeczne, tzn. ponad 50 milionów zł.

Jeżeli chodzi o pozycje, które jakby zmieniły się w czasie czy też zmienią się względem pozycji z 2021 r. w sposób istotny, to na pewno warto zaznaczyć tutaj koszty związane z działalnością Sądu Polubownego przy KNF – to jest dość duża pozycja i jest tu wzrost o 35 milionów zł – i wzrost kosztów związanych z zakupem usług pozostałych. Oczywiście poprzednie prezentacje też zawierały te elementy dotyczące cyfryzacji i nakładów związanych z właśnie z postępem technologicznych, tutaj też ta kwota jest istotna i ona rośnie w czasie. Mamy też wzrost składek z tytułu udziału w różnych organizacjach międzynarodowych. Przewidujemy także wzrost środków na wynagrodzenia.

To są te kluczowe elementy, które chciałem państwu przedstawić.

Jeżeli chodzi o uzasadnienie trochę tych zmian, to powiem, że oczywiście te zmiany w zakresie etatyzacji czy wynagrodzeń są związane z nakładanymi na UKNF nowymi obowiązkami, wynikającymi zarówno z legislacji i prawodawstwa, jak i z obowiązków, które wynikają z rozwoju samego rynku finansowego, z rozwoju rynku i próby, że tak powiem, nadganiania tego rozwoju, czyli weryfikacji i przygotowania się do tego w sposób taki bardziej cyfrowy, czyli również w zakresie rozbudowy baz analitycznych, które posiadamy. Czyli ten obszar IT konsumuje dość duże środki. Tu warto wspomnieć, że jeżeli chodzi o sferę cyfrową, to oczywiście została ona też w jakiś sposób przyspieszona zjawiskami związanymi z pandemią, no ale to dotyczy również innych obszarów, całej sfery, o której mówimy. Dużym przedsięwzięciem jest budowa centrum analiz danych nadzorczych, na którą też musieliśmy zarezerwować odpowiednie środki.

I to są te kluczowe elementy, które chciałem wspomnieć w tym syntetycznym autoreferacie. Jeżeli będzie potrzeba rozbudowy pewnych elementów, to jestem gotowy udzielić państwu stosownych wyjaśnień.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Dziękuję bardzo. Dziękujemy bardzo. Proszę…)

Tak więc dziękuję. Przekazuję głos państwu.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są pytania?

Senator Leszek Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący, ja mam tutaj całą państwa informację dotyczącą budżetu na rok 2022. Po pierwsze, chciałbym zapytać o to, co dotyczy zwiększenia zatrudnienia o 100 etatów. Jakby pan mógł kilka słów…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Może: ile osób pracuje?)

Proszę?

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Ile łącznie pracuje osób?)

Ile łącznie osób pracuje? Bo jest mowa o zwiększeniu o 100 etatów… Czyli ile łącznie pracuje osób i dlaczego ma być 100 nowych etatów? To jest jedno pytanie.

I drugie, Panie Przewodniczący. Ja jestem przewodniczącym zespołu do spraw spółki GetBack. Kiedy gościliśmy pana przewodniczącego KNF, to okazało się, że wynikły pewne braki w zakresie doposażenia, jak i braki kadrowe, mówiąc delikatnie, w KNF, i to był jeden z elementów dotyczących spółki GetBack. Chciałbym więc zapytać, patrząc na stronę 3 i 4 dokumentu… W którym punkcie te elementy dotyczące poprawy wyposażenia i liczby osób zajmujących się rynkiem można tutaj umieścić?

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę.

(Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego Marcin Mikołajczyk: Dziękuję. Mogę już odpowiedzieć na pytanie? Tak?)

Tak, bardzo proszę.

Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego Marcin Mikołajczyk:

Dobrze.

Czyli jeżeli chodzi o etatyzację, to na ten moment mamy 1 tysiąc 332 osoby zatrudnione. No, w wymiarze etatów to pewnie wygląda troszeczkę inaczej.

Odnosząc się do tego wzrostu zatrudnienia – bo faktycznie on jest zauważalny… Ja to tak szybko scharakteryzowałem i powiedziałem, że w zasadzie wiąże się on ze wzrostem naszych obowiązków wynikających z kolejnych regulacji, ale dodam, będąc bardziej precyzyjnym, że mamy kilka obszarów, które jakby uzasadniają ten postępujący wzrost. Może wspomnę te kluczowe. Otóż chcielibyśmy zwiększyć naszą jakby interakcję czy ilość przeprowadzanych kontroli, szczególnie w obszarze bezpieczeństwa IT, czyli cyberbezpieczeństwa. Jest kilka regulacji europejskich, które wchodzą w ostatnim czasie w życie i nakładają dodatkowe obowiązki na Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. Mamy obszar, który zapewne w niedługim czasie pojawi się w tym ujęciu, czyli finansowanie społecznościowe, tzw. crowdfunding, to jest właśnie kolejny nowy obszar, który będziemy musieli objąć. Mamy też wzrost obowiązków w zakresie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Na to nakłada się pomysł tej dalszej cyfryzacji i budowy centrum analiz danych nadzorczych, a to powinno wpłynąć na podniesienie efektywności i zarządzania informacją w całym urzędzie. I to jest też w pewnym sensie element odpowiedzi na pytanie pana senatora o to, które z pozycji można by przypisać do elementów związanych z nadzorem nad poszczególnymi podmiotami. No, oczywiście tego nie da się tak rozpisać jako nadzór nad podmiotami, ale jako na nadzór nad rynkiem już jak najbardziej.

Jeżeli chodzi o kolejne elementy, które powodują to nasze wskazanie dotyczące wzrostu zatrudnienia, to jest tu również konieczność wzmocnienia nadzoru nad dystrybutorami ubezpieczeń oraz wzrost działań czy też raczej dalsza intensyfikacja działań inspekcyjnych. To znaczy chcemy być częściej obecni w podmiotach nadzorowanych i tym samym weryfikować ich sytuację w formule bardziej cyklicznej.

To, co jeszcze warto tu dodać, to jest kwestia dużych zmian w regulacjach bankowych. Mamy pakiet… Chodzi tu o realizację tzw. Bazylei III – pakietu nieraz nazywanego Bazyleą IV, w zależności od nomenklatury – i jest to olbrzymi zakres dodatkowych wymogów, zarówno analitycznych, jak i takich regulacyjnych, które przekładają się na codzienną działalność Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego. I tutaj bym się zatrzymał. To znaczy nie umiem jasno przypisać elementów, które mogłyby odpowiedzieć na pytanie pana senatora, który z elementów wpływa na nadzór nad poszczególnymi podmiotami. Ale każdy z tych elementów wiąże się z rozbudową możliwości zarówno analitycznych, jak i takich interwencyjnych, sankcyjnych Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego w każdym z obszarów rynku, czyli w obszarze rynku zarówno bankowego czy kapitałowego, jak i ubezpieczeniowego, i te elementy powinny wzmacniać ten nadzór w wymiarze codziennym. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo. Jest jeszcze pytanie o średnie wynagrodzenie u państwa, brutto.

Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego Marcin Mikołajczyk:

Średnie wynagrodzenie wynosi 10 tysięcy 850 zł.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo. Dziękuję, nie ma więcej pytań.

W takim razie teraz, bardzo proszę, plan finansowy Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego. Jest pan prezes na miejscu.

Prezes Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego Marcin Obroniecki:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący. Nie wiem, czy mnie słychać…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Bardzo dobrze.)

Dobrze.

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo Senatorowie… To znaczy – tak jak pan przewodniczący zauważył – Szanowni Panowie Senatorowie! Szanowni Państwo!

Przedstawię projekt planu finansowego Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego na 2022 r.

Koszty agencji na rok 2022 zaplanowane zostały na kwotę 28 milionów 877 tysięcy zł. To jest o ok. 8% więcej niż kwota zaplanowana na 2021 r. Pragnę jednocześnie zauważyć, że jeśli nie uwzględniać kosztów wynagrodzeń, to koszty te w porównaniu rok do roku spadałyby o ponad 2%. Za wzrost planowanych kosztów odpowiadają więc wynagrodzenia dla nowych pracowników, a nie planowane podwyżki. Oczywiście w kontekście tej dyskusji, która miała kilkukrotnie już miejsce w odniesieniu do wcześniej omawianych instytucji… No, jest oczywiście pewne ryzyko, które będzie trzeba przeanalizować i zobaczyć, co będzie można zrobić, jeżeli ono się zmaterializuje – mówię tutaj o kwestii konieczności zabezpieczania zasobów kadrowych agencji. Jednocześnie dodam, że te założenia i sam projekt były tworzone w lipcu, stąd ten ich kształt, ale nie jest wykluczone, że trzeba będzie zrewidować po części te założenia i np. część tych środków przeznaczonych na zatrudnienie nowych pracowników przeznaczyć właśnie na podwyżki, po to, żeby nie pozwolić na ewentualne odejście pracowników. Bo należy pamiętać, że przepisy – i to są unijne przepisy, już nawet nie są to krajowe przepisy – zobowiązują nas do tego, że jeśli chodzi o kontrole, to musimy zatrudniać biegłych rewidentów, a jest to zawód… Po pierwsze, jest to relatywnie mała grupa zawodowa, a po drugie, jest to dosyć dobrze zarabiająca na rynku grupa zawodowa.

Kwota zaplanowana na 2022 r. na wynagrodzenia uwzględnia częściowo potrzebę zwiększenia zasobów kadrowych realizujących zadania agencji w zakresie przeprowadzania kontroli, których liczba i złożoność wymaga zwiększenia w związku z tym tych zasobów – tu mówię o kontrolerach. Dotychczasowe doświadczenia nadzorcze wskazują na konieczność poszerzania zespołu wykonującego bezpośrednie zadania kontrolera, a także związane z kontrolami zadania, czyli m.in. monitorowanie zaleceń pokontrolnych i m.in. obsługę prawną – czyli chodzi tu o prawników w kontekście tych kontroli – oraz wskazują na wzmocnienie właśnie zespołu prawników prowadzących potem pokontrolne, ale nie tylko pokontrolne postępowania administracyjne oraz dyscyplinarne w związku z wykrywanymi przez agencję nieprawidłowościami.

Innymi słowy, plan był tak kształtowany, żeby nie zwiększać uposażeń, lecz pozwolić na zatrudnienie wysoko wykwalifikowanych specjalistów, niezbędnych do realizacji zadań agencji, a wzrost budżetu na wynagrodzenia związany jest w tym planie z koniecznością zwiększenia zespołu PANA. I jeśli chodzi o takie uzasadnienie czy o dalszą część uzasadnienia tej konieczności zwiększenia zespołu, to pozwolę sobie przekazać kilka danych statystycznych.

W ciągu ostatniego półtorarocza przeprowadziliśmy ponad 200 kontroli w firmach audytorskich – były to zarówno kontrole planowe, jak również kontrole doraźne. Kontrole przeprowadzone przez PANA ujawniły dane, których wcześniej nikt tak naprawdę się nie spodziewał. Mówię tutaj o tym, że przykładowo ok. 60% kontroli w firmach audytorskich w związku z wykrytymi naruszeniami prowadzi do wszczęcia co najmniej postępowania dyscyplinarnego, administracyjnego lub jednego i drugiego naraz.

Druga dana, również istotna, to jest kwestia tego, że w samych firmach audytorskich przeprowadzających badania ustawowe jednostek zainteresowania publicznego – czyli m.in. są to te firmy audytorskie, które badają spółki giełdowe i instytucje finansowe – w przypadku blisko 20% tych firm, czyli w dosyć dużej części skontrolowanych firm wykryte były istotne naruszenia na poziomie systemu wewnętrznej kontroli jakości. To jest oczywiście taka magiczna formułka, ale ten system jest kluczowy z punktu widzenia zachowania poprawnego działania firm audytorskich, m.in. zabezpiecza on przestrzeganie przez firmy zasad zawodowego sceptycyzmu czy zapobiegania konfliktom interesów, czyli chodzi o tzw. niezależność.

Jednocześnie bardzo istotnym wnioskiem, również z tych 2 lat działalności… Innym wnioskiem wynikającym z naszego doświadczenia nadzorczego z ostatnich 2 lat jest to, że rynek – i tutaj mówię zarówno o rynku samych firm audytorskich, jak też o szeroko pojętej gospodarce, o społeczeństwie – potrzebuje wzmożonych działań edukacyjnych i informacyjnych, takich, aby praca biegłych rewidentów, która jest niezwykle istotna z punktu widzenia dążenia do zapewniania bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, była na jak najwyższym poziomie, ale też żeby ta praca była dobrze rozumiana. Czyli chodzi o to, żeby praca, którą wykonują biegli rewidenci w imieniu firm audytorskich… żeby te sprawozdania były czytane, żeby były rozumiane i żeby to przyczyniało się do tego, by również społeczeństwo częściej korzystało ze sprawozdań finansowych.

Jeśli chodzi o przychody, to przychody prognozowane na 2022 r. stanowią kwotę 18 milionów 109 tysięcy zł. Na planowane przychody… Tutaj struktura, jeśli chodzi o te przychody, jest podobna w części do omawianego projektu planu Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, bo na planowane przychody składają się przede wszystkim prognozowane wpływy z opłat z tytułu nadzorów, opłat wnoszonych przez firmy audytorskie zgodnie z art. 55 ustawy o biegłych rewidentach. Prognozy przychodów firm audytorskich zostały oparte na konserwatywnych szacunkach, oceniających ostrożnie perspektywy wychodzenia gospodarki z sytuacji pandemicznej. W tym ujęciu prognozowane przychody firm audytorskich na 2022 r. kształtują się na poziomie 90 milionów 180 tysięcy zł, a stawka procentowa opłaty z tytułu nadzoru w roku 2022 wyniesie w związku z tym 1,98%.

Nadwyżka opłat – ponieważ, jak panowie senatorowie zapewne zauważyli, inna jest kwota przychodów, a inna jest kwota kosztów… Nadwyżki opłat, które powstały w związku z korektą wartości szacunkowych kosztów i przychodów agencji oraz przychodów firm audytorskich z roku 2020, zostaną odpowiednio uwzględnione przy wyliczaniu… To znaczy one zostały odpowiednio uwzględnione przy wyliczaniu stawki na 2022 r. Zatem w 2022 r. koszty nadzoru będą pokryte przez wniesione przez firmy audytorskie opłaty oraz z powstałej nadwyżki z roku 2020 – roku, kiedy trwały lockdowny i jeśli chodzi o przeprowadzanie kontroli, to było najtrudniej, bo wówczas przepisy umożliwiały tylko i wyłącznie kontrole na miejscu. I te opłaty zostaną wniesione na fundusz rezerwowy agencji, zgodnie z artykułem… No, już może nie będę wymieniał artykułu, ale jest to zgodne z ustawą o biegłych rewidentach.

To tyle z mojej strony. Uprzejmie proszę Wysoką Komisję o pozytywną opinię o przedłożonym projekcie planu finansowego. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są pytania w tej części? Nie ma pytań.

Bardzo dziękujemy panu za tę informację.

I bardzo proszę o informację o planie finansowym rzecznika finansowego.

Zastępca Rzecznika Finansowego Paweł Zagaj:

Dziękuję, Panie Przewodniczący. Paweł Zagaj, zastępca rzecznika finansowego.

Chciałbym krótko przedstawić założenia planu finansowego rzecznika finansowego na 2022 r. Rzecznik finansowy planuje swoje przychody zgodnie z ustawą z 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym, która określa wysokość składek, jakie są ponoszone przez podmioty rynku finansowego na pokrycie kosztów działalności rzecznika finansowego – bo rzecznik finansowy nie jest finansowany z budżetu państwa. Przychody prognozowane na 2022 r. są ustalane na podstawie przepisów, z uwzględnieniem liczby podmiotów i wytycznych ustawowych dotyczących stawek danych podmiotów, które składają się na obszar funkcjonowania rzecznika finansowego. Koszty rzecznika ustalone są do wysokości przychodów i są one warunkiem koniecznym do prawidłowego wykonywania ustawowych zadań rzecznika.

Planowane koszty w 2022 r. są wyższe o mniej więcej 7,5% od planu na 2021 r. i ten wzrost dotyczy głównie – o czym powiem troszeczkę więcej później – części wynagrodzeniowej.

Jeżeli chodzi o przychody ogółem, to przychody ogółem planowane są na poziomie 35 milionów 234 tysięcy zł. Tak jak wspomniałem wcześniej, głównym źródłem tych przychodów są składki od podmiotów rynku finansowego na poziomie 35 milionów 94 tysięcy zł. Głównie są to składki pochodzące od zakładów ubezpieczeń krajowych, jak i zagranicznych, na poziomie ok. 22 milionów zł, a przychody od banków są na poziomie 19 milionów 700 tysięcy zł, a także są przychody od instytucji pożyczkowych. Pozostałe przychody to wpłaty dotyczące wniosków od pozasądowego rozwiązywania sporów i przychody z tytułu usług i zadań realizowanych ze środków Funduszu Edukacji Finansowej.

Jeśli chodzi o koszty, to koszty zostały zaplanowane na poziomie takim samym jak przychody, czyli w wysokości 35 milionów 234 tysięcy zł. Jeżeli chodzi o udziały w kosztach, to tutaj największy udział mają wynagrodzenia, bo jest to poziom 20 milionów 120 tysięcy zł, a także składki i pochodne, powiedzmy, od tych wynagrodzeń, w wysokości 4 milionów 229 tysięcy zł. Tutaj, wychodząc troszeczkę, jak podejrzewam, naprzeciw pytaniom – bo śledziłem przebieg dyskusji – podam kilka danych dotyczących właśnie stanu zatrudnienia. Te koszty, tzn. to zwiększenie wydatków na wynagrodzenia, spowodowane były tym, iż na początku roku 2021 stan zatrudnienia wynosił 192 osoby, ale ze względów właśnie budżetowych na koniec 2021 r. ten stan zatrudnienia zmniejszył się do 148 osób. Wynikało to z tego, że wcześniej rzecznik finansowy zatrudniał… Tzn. w biurze rzecznika zatrudnionych było około 100 osób, a duża część usług była świadczona dzięki wykorzystaniu umów cywilnoprawnych. W 2020 r. podjęto decyzję, aby zrezygnować z umów cywilnoprawnych i przejść na etaty. Ale ze względów właśnie budżetowych w 2021 r. ta etatyzacja musiała zostać zmniejszona. W związku z tym, chcąc aktualnie zapewnić prawidłowe wykonywanie zadań, musimy powrócić do pewnego poziomu zapewniającego prawidłową operacyjność rzecznika finansowego.

Jeśli chodzi o kolejną pozycję…

A, jeszcze wracając… Średnie wynagrodzenie pracowników rzecznika finansowego w 2021 r. to 8 tysięcy 435 zł brutto. A łącznie z wynagrodzeniem kierownictwa jest to niecałe 9 tysięcy zł brutto.

Kolejna istotna pozycja w planie wydatków czy też kosztów rzecznika finansowego to są koszty usług obcych, które zostały zaplanowane na poziomie 7 milionów 782 tysięcy zł. W ramach tej pozycji przewidywany był też wzrost w stosunku do wielkości z 2021 r. ze względu m.in. na dostosowanie się do przepisów archiwum zakładowego, ale te wydatki na usługi obce dotyczą głównie zapewnienia ciągłości umów związanych z funkcjonowaniem Biura Rzecznika Finansowego.

Wydaje mi się, że jeśli chodzi o te najistotniejsze elementy, to by było wszystko. I ja także prosiłbym szanowną komisję o pozytywne zaopiniowanie przedłożonego planu. Oczywiście, jeżeli będą pytania, to służę odpowiedziami. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Bardzo dziękuję.

Czy są pytania ze strony senatorów do pana prezesa? Nie ma.

W takim razie dziękujemy panu bardzo i dziękujemy osobom, które panu towarzyszyły.

(Zastępca Rzecznika Finansowego Paweł Zagaj: Dziękuję bardzo.)

W ten sposób przeanalizowaliśmy budżety instytucji powiązanych z tą częścią finansów publicznych, którą zajmuje się Komisja Budżetu i Finansów Publicznych.

W tej chwili będziemy omawiali poszczególne części budżetu i załączniki.

Zaczynamy od części budżetowej 19, czyli „Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe”.

Panie Ministrze, bardzo proszę o informacje o tej części budżetu. I taką mam sugestię i prośbę: jeżeli będziemy omawiali te niektóre części, które będą powiązane z załącznikami, to proszę też je włączyć w jedną część sprawozdania.

Bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, ja, w imieniu ministra finansów, chciałbym tutaj oddać głos pani dyrektor generalnej w celu przedstawienia części 19.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Proszę bardzo. Czy pani dyrektor generalna jest tutaj u nas?

(Głos z sali: Tak.)

Bardzo się cieszymy.

Bardzo proszę.

Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów Renata Oszast:

Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo!

Renata Oszast, dyrektor generalny Ministerstwa Finansów.

Przedstawiam Wysokiej Komisji najważniejsze dane w zakresie części 19.

W projekcie ustawy budżetowej w części 19 zaplanowane zostały dochody budżetowe w wysokości prawie 96 milionów zł. Jest tu spadek o 67% w stosunku do wielkości z ustawy budżetowej na rok 2021 po nowelizacji. Czyli de facto jest to spadek o kwotę ponad 193 milionów zł. W roku 2022 najwyższy udział w dochodach planowanych w naszej części stanowią dochody z tytułu odsetek od lokat terminowych, będą one opiewały na kwotę ok. 30 milionów zł.

W zakresie wydatków zaplanowano kwotę nieco ponad 9 miliardów zł. Największą grupę wydatków budżetu państwa w kwocie ponad 8,5 miliarda zł stanowią wydatki bieżące, w tym wydatki na wynagrodzenia – to jest 5,9 miliarda zł; składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i na Fundusz Pracy – 908 milionów zł. Wzrost wydatków na wynagrodzenia w 2022 r. w stosunku do wielkości z ustawy budżetowej na 2021 r. po nowelizacji dotyczy całej części 19 i wynika m.in. ze zwiększenia funduszu wynagrodzeń osobowych dla pracowników państwowej sfery budżetowej. Kwotę 162 milionów zł stanowią wydatki na finansowanie dotacji i subwencji dla partii politycznych, dotacji do posiłków sprzedawanych w barach mlecznych oraz dotacji celowych i podmiotowych. Na wydatki majątkowe dla Ministerstwa Finansów oraz jednostek podległych zaplanowano kwotę 157 milionów zł. Kwota 66 milionów zł są to świadczenia na rzecz osób fizycznych, przede wszystkim wydatki Krajowej Administracji Skarbowej na zakup umundurowania i sfinansowanie obowiązkowych świadczeń dla funkcjonariuszy celno-skarbowych. W ramach budżetu zaplanowano wydatki dotyczące programów realizowanych z udziałem środków Unii Europejskiej, w wysokości prawie 93 milionów zł, w tym jest to kwota 70 milionów zł z budżetu państwa, a budżet środków europejskich to 23 miliony zł. Największe programy realizowane z udziałem środków Unii Europejskiej to Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich na lata 2021–2027, jest to ponad 55 milionów zł, a także Program Operacyjny „Wiedza – Edukacja – Rozwój” 2014–2020 r. w wysokości 13,5 miliona zł.

W ujęciu zadaniowym w zakresie części 19 wyszczególniono 6 zadań, wśród których wskazano 1 zadanie priorytetowe o numerze 4.1 – jest to realizacja należności budżetu państwa. Na wykonanie zadania priorytetowego zaplanowano kwotę w wysokości 7,9 miliarda zł.

Ministerstwo Finansów obsługuje również Fundusz Reprywatyzacji. Przychody funduszu na rok 2022 zaplanowano w wysokości 13,7 miliona zł. Koszty realizacji zadań funduszu na rok 2022 zaplanowano w wysokości 423 milionów zł.

Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący. Proszę o pozytywną opinię.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są pytania do tej części?

Proszę bardzo, pan senator Paweł Arndt.

Senator Paweł Arndt:

Pani Dyrektor, ja mam pytanie dotyczące dochodów. Jest jakiś taki znaczący spadek dochodów… Czy mogłaby pani trochę więcej na ten temat powiedzieć?

Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów Renata Oszast:

Oprocentowanie lokat. Niestety tylko to. To bardzo prozaiczna przyczyna, ale brak… To znaczy niskie czy w ogóle zerowe oprocentowanie powoduje, że właśnie taki znaczący…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Bo to spadek aż o 60%.)

O 67%, dokładnie o 67%.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: 67!)

Tak. Ubolewam, ubolewam… Czekam na lepsze czasy.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

No, myślę, że wszyscy ci, którzy mają oszczędności w bankach, są pewnie w podobnej sytuacji.

(Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów Renata Oszast: To też jest… Ale również w tym przypadku…)

Dobrze. Czyli plany finansowe Funduszu Reprywatyzacji też pani tu omówiła – to jest załącznik nr 13.

Czy są jeszcze pytania szczegółowe do pani dyrektor generalnej? Nie ma.

Bardzo dziękujemy za to rzetelne i…

(Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów Renata Oszast: Może pensja jeszcze…)

A, no właśnie. Już nie chcieliśmy pytać…

(Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów Renata Oszast: Miałam nawet sama o tym powiedzieć… Wiem, że to jest rzecz, która zawsze wzbudza emocje, więc…)

Nie wzbudza emocji, ale wie pani, jesteśmy trochę zainteresowani porównaniem – prawda? – i tym, jak to wygląda…

Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów Renata Oszast:

No ale warto to wiedzieć.

My plasujemy się tak w środku. Średnio to jest 7 tysięcy 292 zł, to wynagrodzenie brutto.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

O, 7 tysięcy 292 zł. To jest płaca brutto, tak?

(Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów Renata Oszast: Tak, płaca brutto.)

Pewnie gdyby to było 25 tysięcy zł, to pani by tak chętnie nie podawała tego. Czyli jest pani między NIK a urzędem statystycznym…

(Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów Renata Oszast: Jesteśmy na dobrej pozycji, więc mogę… Zresztą podałabym za każdym razem…)

Ja oczywiście żartuję…

(Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów Renata Oszast: My jesteśmy za absolutną transparentnością tych danych.)

Jasne. Dziękujemy bardzo.

(Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów Renata Oszast: Dziękuję.)

Proszę państwa, część budżetowa 79 „Obsługa długu Skarbu Państwa”.

Panie Ministrze?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Tak, Panie Przewodniczący, pozwolę sobie to przedstawić.

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo!

Część 79, czyli „Obsługa długu Skarbu Państwa”. Zaplanowana tu została kwota wydatków na poziomie 26 miliardów zł, wobec limitu 26 miliardów zł w nowelizacji ustawy budżetowej na rok 2021. Obejmuje to obsługę zadłużenia, należności i innych operacji finansowych Skarbu Państwa na rynku krajowym – i tu jest główna kwota w wysokości 20,8 miliarda zł. Z tego 20,1 miliarda zł stanowią dyskonto i odsetki od skarbowych papierów wartościowych. Pozostałe 3% to odsetki od środków przyjmowanych w depozyt przez ministra finansów od zabezpieczeń gotówkowych w transakcjach pochodnych oraz koszty emisji skarbowych papierów, opłaty, prowizje.

Na obsługę zadłużenia, należności i innych operacji finansowych Skarbu Państwa na rynkach zagranicznych zaplanowano kwotę 5,2 miliarda zł – o ok. 1 miliard zł mniej niż w nowelizacji ustawy budżetowej na rok 2021. Z tego ok. 4,7 miliarda zł to właśnie odsetki i dyskonto od obligacji skarbowych wyemitowanych na międzynarodowych rynkach finansowych oraz związane z nimi zabezpieczające instrumenty finansowe pochodne. Ok. 0,4 miliarda zł stanowią odsetki, opłaty od kredytów w międzynarodowych instytucjach finansowych i instrumentów tzw. SURE, czyli środków z Unii Europejskiej. Pozostałe wydatki w wysokości ok. 1,2% obejmują koszty emisji skarbowych papierów wartościowych, opłaty i prowizje oraz inne koszty związane np. z usługami prawnymi czy bankowymi.

W części 79 zaplanowano również dochody. Kwota dochodów z tytułu obsługi długu wynosi 1 miliard 169,4 miliona zł, wobec kwoty 1 miliarda 682,5 miliona zł z nowelizacji ustawy budżetowej. Zaplanowane dochody z tego tytułu obejmują dochody krajowe w wysokości 1 miliarda 162,5 miliona zł, z czego znaczącą większość stanowią wpływy ze sprzedaży obligacji skarbowych i dochody zagraniczne w wysokości 6,9 miliona zł, na które składają się odsetki i opłaty od udzielonych przez Polskę kredytów zagranicznych.

Jeżeli chodzi o kwestię państwowego długu publicznego, to zakładamy, że wysokość państwowego długu publicznego na koniec roku 2022 osiągnie w relacji do PKB wysokość 43,8%. Jeżeli chodzi o cały sektor w rozumieniu general government, to byłaby to relacja w wysokości 56,6% PKB. Takie założenia zostały przyjęte w momencie projektowania ustawy budżetowej.

Szanowny Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, proszę o przyjęcie części budżetowej w przedłożonym brzmieniu. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są pytania do pana ministra w tej części? Nie ma.

Dziękuję bardzo.

Kolejny będzie załącznik nr 7. Część budżetu 77 – „Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa”.

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Tak, Panie Przewodniczący, również ja będę to prezentował.

Część 77 „Podatki i inne wpływy na rzecz budżetu państwa” obejmuje dochody podatkowe, część dochodów niepodatkowych oraz dochody pochodzące z Unii Europejskiej, przeznaczone na finansowanie programów i projektów realizowanych przez administrację rządową. Prognozuje się, że dochody ogółem w 2022 r. ujęte w tej części wyniosą łącznie 465 miliardów 730 milionów 457 tysięcy zł, nominalnie o 4,9% więcej w stosunku do wielkości ze znowelizowanej ustawy budżetowej na rok 2021.

W części 77 najistotniejszą pozycją jest pozycja „Dochody podatkowe i inne wpłaty”. Poziom dochodów budżetu państwa w 2022 r. będzie determinowany dalszym dynamicznym rozwojem gospodarki. Zgodnie z przyjętym scenariuszem makroekonomicznym zakłada się wzrost PKB na poziomie 4,6% w ujęciu realnym. Prognozuje się, że dochody podatkowe wzrosną nominalnie o 6,8%. Wskaźniki makroekonomiczne, które zdeterminowały tę prognozę, już przedstawiłem, omawiając założenia projektu ustawy budżetowej.

Na poziom dochodów podatkowych w 2022 r. wpływ będzie miała reforma klina podatkowego w ramach programu Polski Ład, oddziałująca przede wszystkim na podatników podatku dochodowego od osób fizycznych. Te działania, które będą wpływać na tę wysokość, to przede wszystkim podwyższenie kwoty wolnej od podatku i podwyższenie progu podatkowego, a także wprowadzenie tzw. ulgi dla klasy średniej, likwidacja możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku oraz zmiana w zakresie ustania składki zdrowotnej dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

W prognozie dochodów budżetu państwa uwzględniono również efekt wprowadzenia działań mających na celu dalsze uszczelnianie systemu podatkowego, a także liczne zmiany w zakresie preferencji podatkowych, np. modyfikacja ulg na działalność badawczo-rozwojową, umożliwienie wspólnego rozliczenia małżonków, którzy zawarli związek małżeński w trakcie roku podatkowego, wprowadzenie jednolitych zasad opodatkowania przychodów z najmu, podnajmu czy też dzierżawy, złagodzenie warunków tworzenia i funkcjonowania podatkowych grup kapitałowych, a także warunków umożliwiających przejście na tzw. estoński CIT.

Największe wzrosty w 2022 r. w stosunku do wielkości z 2021 r. planuje się osiągnąć w obszarze podatku od towarów i usług, czyli wzrost o ok. 10,7%; w podatku akcyzowym – o ok. 4,8%; a w podatku CIT – o ok. 8,9%.

W przypadku podatku PIT przewidywany jest spadek o 1,9 miliarda zł, to jest o ok. 2,6%, w związku z wprowadzeniem klina podatkowego w ramach programu Polski Ład. Spadek przewidziano również w podatku od kopalin – o ok. 800 milionów zł, a także w przypadku wpłaty z zysku NBP, co jest determinowane tym, co przedstawił nam Narodowy Bank Polski. Należy jednak pamiętać, że wykonanie wyniku finansowego NBP jest obarczone dużą dozą niepewności i gdybym miał tu obstawiać, to ta niepewność miałaby tutaj charakter raczej… to ryzyko miałoby scenariusz pozytywny.

Pozwolę sobie przedstawić jeszcze najważniejsze pozycje w części 77. Byłyby to: podatek dochodowy od osób prawnych na poziomie 53 miliardów 896 milionów 400 tysięcy zł; podatek dochodowy od osób fizycznych na poziomie 69 miliardów 410 milionów zł; podatek od towarów i usług – 237 miliardów 412 milionów 161 tysięcy zł; podatek akcyzowy na poziomie 79 miliardów 72 milionów 700 tysięcy zł; podatek od gier – 3 miliardy 300 milionów zł; podatek od wydobycia niektórych kopalń – 2 miliardy 600 milionów zł; podatek od niektórych instytucji finansowych, tzw. podatek bankowy – 5 miliardów 400 tysięcy zł; podatek od sprzedaży detalicznej – 2 miliardy 700 milionów zł; cła – 6 miliardów 283 miliony zł; wpłata z zysku NBP na poziomie 844 milionów 455 tysięcy zł.; pozostałe wpłaty – 1 miliard 963 miliony 249 tysięcy zł. Ponadto są środki z Unii Europejskiej, te, o których mówiłem, że jako dochody budżetu państwa wpływają bezpośrednio na budżet państwa, nie na budżet środków europejskich, w wysokości 2 miliardów 848 milionów 492 tysięcy zł.

Dziękuję bardzo. I jest prośba o przyjęcie tej części w przedłożonym kształcie.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Część…

Czy są pytania? W tym momencie czy później, łącznie?

(Głosy z sali: Łącznie, łącznie.)

Łącznie, tak?

Część budżetowa 81 – „Rezerwa ogólna”.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Halo, halo? Już można?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Maksymalna rezerwa ogólna, która może być ustalona w ustawie budżetowej, wynosi 0,2% limitu wydatków. Jest ona stała, ustalona niemalże na poziomie maksymalnym, bo w wysokości 0,19% planowanych wydatków budżetu państwa, i jest w wysokości 985 milionów zł.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami rezerwą ogólną dysponuje Rada Ministrów, prezes Rady Ministrów jest uprawniony do dysponowania środkami rezerwy ogólnej do kwoty 10 milionów zł, a minister finansów – do kwoty 2 milionów zł.

Można tu powiedzieć, że ta rezerwa ogólna w tamtym roku, po nowelizacji, wyniosła, o ile pamiętam, 500 milionów zł. Ta zakładana na 2022 r. jest niemal dwukrotnie wyższa, niemniej jednak jest nieznacznie niższa od możliwej planowanej rezerwy ogólnej, bo ogranicza to zapis ustawy o finansach publicznych. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Są pytania w sprawie rezerwy ogólnej? Nie.

Tu jeszcze mamy „Plan przychodów i rozchodów budżetu państwa” – załącznik nr 5.

Panie Ministrze?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Już, Panie Przewodniczący.

Przychody i rozchody budżetu państwa, związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa w 2022 r., czyli część 98.

Potrzeby pożyczkowe netto w budżecie państwa na rok 2022 kształtują się na poziomie 58,2 miliarda zł, wobec zakładanych w przewidywanym wykonaniu budżetu z 2021 r. potrzeb na poziomie 40,5 miliarda zł. Składają się na nie przede wszystkim następujące pozycje: deficyt budżetu państwa, o którym już mówiłem, w wysokości nie wyższej niż 29,9 miliarda zł, deficyt środków europejskich w wysokości 10,2 miliarda zł, ujemne saldo zarządzania płynnością sektora finansów publicznych w wysokości 15,2 miliarda zł, ujemne saldo udzielonych kredytów i pożyczek w wysokości 1,1 miliarda zł, na które składają się salda udzielonych kredytów zagranicznych oraz pożyczek dla takich instytucji jak KUKE, a także jednostek samorządu terytorialnego – to chodzi o działania związane z restrukturyzacją – i płatności związanych z udziałem w międzynarodowych instytucjach finansowych w wysokości 1,8 miliarda zł.

Potrzeby pożyczkowe brutto, czyli po uwzględnieniu wykupów zapadającego długu, wynoszą w 2022 r. 222 miliardy zł, wobec kwoty 213,1 miliarda w zakładanym, przewidywanym wykonaniu budżetu z roku 2021. Składają się na nie następujące pozycje: pierwsza pozycja, o której już mówiłem, czyli potrzeby pożyczkowe netto w wysokości 58,2 miliarda zł; wykup długu na rynku krajowym w wysokości 137,7 miliarda zł; wykup długu na rynkach zagranicznych w wysokości 26 miliardów zł.

Założone finansowanie potrzeb pożyczkowych netto w 2022 r. kształtowałoby się następująco: dodatnie finansowanie krajowe w wysokości 54,5 miliarda zł w wyniku emisji skarbowych papierów wartościowych oraz dodatnie finansowanie zagraniczne w wysokości 4,7 miliarda zł.

Przyjęta struktura finansowania potrzeb pożyczkowych jest spójna z zapisami strategii zarządzania długiem, a mianowicie z jego główną ideą dążenia do ograniczenia udziału długu w walutach obcych. W strukturze finansowania, czyli sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym, główną rolę odgrywać będą obligacje stałoprocentowe sprzedawane na przetargach.

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, jest prośba o przyjęcie wyjaśnień i informacji ujętej w załączniku i części 98 budżetu państwa. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Teraz załącznik nr 9, czyli „Zakres i kwoty dotacji przedmiotowych i podmiotowych w 2022 r.”.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, z tego, co rozumiem, wynika, że te kwestie zostały już omówione podczas omawiania tu, w komisji, części budżetowych.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dotacje przedmiotowe i podmiotowe… To jest załącznik nr 9 – tak? W której części to było omawiane? Bo gdzieś to nam umknęło…

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, np. w części 19. Załączniki nie są – jeśli mogę to powiedzieć tak kolokwialnie – samodzielnymi bytami…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Ja rozumiem…)

…i one znajdują swoje odzwierciedlenie – tzn. dotacje w nich zawarte – w poszczególnych częściach budżetowych. A więc myślę, że omawiając część budżetową…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dobrze. To właśnie dlatego prosiłem, żeby wskazywać tutaj takie rzeczy. Bo wtedy my możemy dopytać… Prawda? Dlatego mówiłem, by wskazywać, które załączniki państwo omawiacie łącznie z tymi częściami zasadniczymi. A tam istotnie nie wybrzmiały te kwestie dotacji przedmiotowych i podmiotowych wprost, a przynajmniej… Może… Czy pan senator Arndt dostrzegł to?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

No ale przyjmujemy, że to zostało tutaj omówione. Ewentualnie w pytaniach będziemy dopytywali o te kwestie.

W takim razie teraz, bardzo proszę, rezerwy celowe. To jest część budżetowa 83, załącznik nr 2 i rezerwy celowe w zakresie poz. 16, 19, 21, 36, 44, 46 i 56.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

W projekcie ustawy budżetowej przekazanym przez Radę Ministrów do Sejmu RP zaplanowano 67 pozycji rezerw celowych w łącznej kwocie 38 miliardów 128 milionów 393 tysięcy zł. W toku prac sejmowych łączna kwota rezerw celowych uległa zwiększeniu do kwoty 46 miliardów 236 milionów 349 tysięcy zł. Tu największą pozycją, zwiększającą generalnie rezerwy celowe, jest kwota 6 miliardów 400 milionów zł w poz. 24, czyli wydatki związane z tzw. tarczą antyinflacyjną. Postaram się przedstawić te pozycje rezerw celowych, pozostające we właściwości Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, o których mówił pan przewodniczący.

Rezerwa z poz. 16 „Zobowiązania wymagalne Skarbu Państwa” jest tworzona w budżecie państwa co roku, z przeznaczeniem na finansowanie wymagalnych zobowiązań Skarbu Państwa, wynikających głównie z prawomocnych wyroków sądowych, ugód zawartych przed sądem oraz innych wymagalnych spłat. Rezerwa ta została zaplanowana w kwocie, z uwzględnieniem jeszcze zmian dokonanych w Sejmie, w wysokości 1 miliarda 716 milionów 747 tysięcy zł.

Jeżeli chodzi o rezerwę z poz. 19, to jest to „Rezerwa płacowa na zmiany organizacyjne i nowe zadania (w tym na skutki przechodzące)” i została ona zaplanowana w wysokości 4 milionów 758 tysięcy zł. Rezerwę tę utworzono na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, a jej kwota została zaplanowana w uzgodnieniu z szefem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Planuje się, że środki rezerwy zostaną przekazane do właściwych dysponentów, po podziale dokonanym przez Radę Ministrów, gdyż ta rezerwa wymaga takiego podziału dokonanego przez Radę Ministrów. Te środki mogą zostać przeznaczone właśnie na wzmocnienia w obszarze realizacji nowych zadań, zwiększenie zakresu realizowanych zadań, powołanie nowych jednostek organizacyjnych w trakcie roku oraz sfinansowanie skutków przechodzących, zwiększeń wynagrodzeń wraz z pochodnymi dokonywanych na podstawie decyzji podjętych przez Radę Ministrów w IV kwartale 2021 r., czyli już jakby bez możliwości zaplanowania ich np. w poszczególnych częściach budżetowych.

Rezerwa z poz. 21 to rezerwa na zwiększenie wynagrodzeń przeznaczonych na wypłaty wynagrodzeń dla osób odwoływanych z kierowniczych stanowisk państwowych, a także nagród jubileuszowych, odpraw emerytalnych, ekwiwalentów za niewykorzystany urlop. Została ona zaplanowana w kwocie 2 milionów zł. Jest to o 2 miliony zł mniej niż w budżecie na rok 2021. Rezerwa ta jest planowana i ma swoją podstawę prawną, jest jakby obowiązek jej tworzenia – jest to art. 10 pkt 2 ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. Planuje się, że środki z tej rezerwy zostaną przekazane do dysponentów, u których wystąpi zapotrzebowanie na przedmiotowe środki.

Rezerwa z poz. 36 to „Środki na realizację programów poręczeniowo-gwarancyjnych, innych programów rządowych wspieranych gwarancjami Skarbu Państwa oraz wydatków na obsługę zadłużenia, należności innych operacji finansowych Skarbu Państwa”. Ta kwota została zaplanowana na poziomie 1 miliarda 920 milionów 165 tysięcy zł. Planuje się, że środki z tej rezerwy zostaną przeznaczone przez Bank Gospodarstwa Krajowego na realizację rządowych programów gwarancyjno-poręczeniowych oraz gwarancje udzielane w ramach Funduszu Gwarancji Płynnościowych, a w przypadku wystąpienia takiej potrzeby również mogłyby być wykorzystane na realizację kosztów związanych z obsługą zadłużenia.

Rezerwa z poz. 44, czyli „Dofinansowanie realizacji niektórych zadań kontynuowanych, w tym środki na odbudowę dochodów budżetu państwa i zadania związane z poprawą finansów publicznych”, została zaplanowana w wysokości 2 miliardów 331 milionów 989 tysięcy zł. Środki z tej rezerwy mogą zostać przekazane do różnych dysponentów części budżetowych, z przeznaczeniem w szczególności na 2 kategorie wydatków. Pierwsza kategoria to kontynuacja zadań realizowanych w latach poprzednich oraz wynikających z wejścia w życie nowych regulacji prawnych, np. realizacja zadań wynikających z ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych, budowa nowej siedziby ambasady w Republice Federalnej Niemiec, a także środki na placówkę w miejscu, zadania związane z rewaloryzacją rezydencji prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, czyli Belwederu i Pałacu Prezydenckiego, zadania wynikające z ustawy z dnia 18 listopada o doręczeniach elektronicznych. Drugim obszarem i kategorią spraw, o których tu mówiłem i które mogą być realizowane właśnie z tej rezerwy z poz. 44., są zadania związane z odbudową dochodów budżetu państwa oraz poprawą finansów publicznych. Na to składa się głównie realizacja programu wieloletniego pod nazwą „Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej w latach 2020–2022” oraz jego skutki przechodzące.

Rezerwa z poz. 46 „Wspieranie zwalczania przemytu i podrabiania wyrobów tytoniowych” została zaplanowana na kwotę 8 milionów 300 tysięcy zł. Kwota w danym roku wynika z realizacji umów zawieranych przez Komisję Europejską z międzynarodowymi koncernami tytoniowymi. Stosownie do postanowień takich umów Polsce są przekazywane środki z przeznaczeniem na działania związane ze zwalczaniem przemytu i podrabianiem wyrobów tytoniowych. Środki mogą zostać przeznaczone m.in. na dofinansowanie zadań służb zwalczających przemyt papierosów i zajmujących się eliminacją nielegalnych produktów tytoniowych, czyli np. na służby celno-skarbowe, Straż Graniczną czy Policję.

Rezerwa z poz. 56, czyli „Rezerwa na zmiany systemowy i niektóre zmiany organizacyjne, w tym nowe zadania”, została zaplanowana w kwocie 2 miliardów 646 milionów 275 tysięcy zł. Planuje się, że środki z tej rezerwy zostaną przekazane do dysponentów, u których wystąpi zapotrzebowanie na środki w związku ze zmianami systemowymi lub organizacyjnymi. Środki te mogą zostać przeznaczone m.in. na sfinansowanie lub dofinansowanie zadań związanych z ustawą o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym oraz o spłatach tego kredytu dokonywanych w związku z powiększeniem gospodarstwa domowego, z realizacją bonów mieszkaniowych, zadań zleconych z zakresu administracji rządowej w zakresie ochrony środowiska, m.in. na opracowanie programów ochrony środowiska, zadań dotyczących planowanego programu rozwoju Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa na rok 2022–2025, zadań dotyczących integracji systemów IT Policji z systemem e-TOLL w związku z ustawą o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz Krajowym Funduszu Drogowym z dnia 15 kwietnia 2021 r., wpłaty przewidzianej w ustawie o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej do Krajowego Funduszu Drogowego jako rekompensaty za obniżenie wysokości stawki opłaty elektronicznej za przejazd. Ponadto środki mogą być przeznaczone na sfinansowanie kosztów wydatków związanych z udzielaniem przez Bank Gospodarstwa Krajowego gwarancji wkładu własnego dla kredytów hipotecznych, co stanowiłoby tu również realizację programu Polski Ład.

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, prośba o przyjęcie części 83 i tych rezerw w wersji przyjętej przez Sejm w dniu 17 grudnia. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Teraz budżety wojewodów w zakresie działu 758 „Różne rozliczenia”.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

W ustawie budżetowej na rok 2022 w dziale „Różne rozliczenia” w ramach budżetów wojewodów zaplanowano dochody łączne w wysokości 52 tysięcy zł, wydatki zaś w kwocie 146 milionów 163 tysięcy zł. Środki te zostały ujęte w ramach następujących rozdziałów: „Różne rozliczenia finansowe” w kwocie 48 milionów 782 tysięcy zł – środki te zostały przewidziane na realizację zadań związanych z zachowaniem funkcji leczniczych uzdrowiska w wysokości równej wpływom z tytułu opłaty uzdrowiskowej pobranej w uzdrowisku w roku 2020; w rozdziale „Rezerwy ogólne i celowe” i tu ujęta została kwota w wysokości 93 milionów 995 tysięcy zł, a środki te stanowią tzw. rezerwę wojewody, przy czym zaplanowana na rok 2022 kwota jest wyższa o prawie 14 milionów zł od tej na rok 2021; w rozdziale „Euroregiony” zaplanowano kwotę w wysokości 3 milionów 386 tysięcy zł, jest tutaj wyraźny wzrost o ponad 71,9% w stosunku do planów na rok 2021, a środki te byłyby przeznaczone na współfinansowanie projektów w ramach europejskiej współpracy terytorialnej w latach 2014–2020, bo pozostały tam jeszcze do wykonania jakieś programy i z tego tytułu te środki zostały zaplanowane.

Dziękuję bardzo. I jest prośba o przyjęcie…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Dziękuję bardzo.)

…projektu… to znaczy ustawy w części 83 w zakresie działu 758 „Różne rozliczenia”, w wersji przyjętej przez Sejm. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję.

Teraz załącznik nr 3 „Dochody budżetu środków europejskich w 2022 r.” i nr 4 „Wydatki budżetu środków europejskich w 2022 r.”.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

W ustawie budżetowej na rok 2022 w części „Dochody budżetu środków europejskich” zaplanowane zostały dochody budżetu środków europejskich w łącznej wysokości 85 miliardów 946 milionów 771 tysięcy zł. Na powyższą kwotę składają się dochody z tytułu realizacji zadań programów finansowanych w ramach perspektywy finansowej 2014–2020 r., tj. 58 miliardów 9 milionów 428 tysięcy zł, z Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014–2021 i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014–2021 w wysokości 820 milionów 145 tysięcy zł, ze wspólnej polityki rolnej w wysokości 21 miliardów 849 milionów 826 tysięcy zł, z programów finansowanych w ramach perspektywy finansowej 2021–2027 r. – 5 miliardów 267 milionów 372 tysięcy zł.

W ustawie budżetowej na rok 2022 w budżecie środków europejskich zaplanowano wydatki w wysokości 96 miliardów 168 milionów 94 tysięcy zł z przeznaczeniem na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich, z wyłączeniem projektów pomocy technicznej. Te programy są rozliczane, można powiedzieć, bezpośrednio przez budżet państwa. W ramach powyższej kwoty, czyli ponad 96 miliardów zł, w poszczególnych częściach budżetowych zaplanowana została kwota 59 miliardów 916 milionów 48 tysięcy zł na wydatki przeznaczone na projekty realizowane w ramach perspektywy finansowej 2014–2020, Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014–2021 i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014–2021, wspólnej polityki rolnej, perspektywy finansowej Unii Europejskiej 2021–2027.

Pozostała część wydatków – czyli różnica pomiędzy tym, co jest zaplanowane ogółem i w częściach budżetowych – została założona w rezerwie celowej w poz. 98 z przeznaczeniem na finansowanie programów z budżetu środków europejskich w kwocie 36 miliardów 230 milionów 907 tysięcy zł oraz w rezerwie celowej w poz. 99 z przeznaczeniem na finansowanie wynagrodzeń w ramach budżetu środków europejskich w kwocie 21 milionów 139 tysięcy zł. Umieszczenie części wydatków w rezerwie celowej umożliwi bardziej elastyczną realizację projektów finansowanych w ramach poszczególnych programów, a tym samym powinno się przyczynić do większej absorbcji środków unijnych.

W ustawie budżetowej na rok 2022 zaplanowano deficyt w wysokości 10 miliardów 221 milionów 323 tysięcy zł.

Jeżeli chodzi o dalszy… Może jeszcze omówię załącznik nr 15. W załączniku nr 15 do tabeli przedstawiono dochody i wydatki budżetu środków europejskich oraz budżetu państwa w latach 2022–2024 w podziale na poszczególne programy. W tabeli nr 2 określono plan wydatków budżetu środków europejskich z budżetu państwa na rok 2022 w podziale na programy w ramach poszczególnych części budżetowych.

W załączniku nr 16 zaplanowano limit kwoty zobowiązań i wydatków na realizację programów operacyjnych finansowanych z udziałem środków europejskich. Ten limit zobowiązań w latach 2022–2025 zaplanowano w wysokości 23 miliardów 810 milionów 529 tysięcy, w tym w ramach środków europejskich 18 miliardów 287 milionów 827 tysięcy, a budżetu państwa w kwocie 3 miliardów 337 milionów 269 tysięcy zł. Jeżeli chodzi o wydatki na sam rok 2022, to zaplanowano je w wysokości 85 miliardów 367 milionów 423 tysięcy zł, w tym w ramach środków europejskich w wysokości 72 miliardów 240 milionów 804 tysięcy zł.

I w oparciu o przepisy… Przejdę może jeszcze do załącznika nr 18. W oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 maja o finansowaniu wspólnej polityki rolnej oraz przepisy wykonawcze wydane na podstawie tej ustawy, w powiązaniu z przepisami ustawy o finansach publicznych, jednostki samorządu terytorialnego oraz tzw. lokalne grupy działania realizujące operacje z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich mogą otrzymywać środki z budżetu państwa na wyprzedzające finansowanie kosztów kwalifikowanych w formie oprocentowanej pożyczki, udzielonej przez Bank Gospodarstwa Krajowego, ujęte w załączniku nr 18 ustawy budżetowej. Pożyczki na realizację projektu w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich w latach 2014–2020, finansowane z budżetu państwa, zaplanowane zostały w wysokości 185 milionów 665 tysięcy zł, a ich spłata, zasilająca przychody, wyniosłaby 116 milionów 956 tysięcy zł.

Jak już mówiłem wcześniej, odnosząc się do pozycji makro, środki budżetu unijnego nie były planowane, jeżeli mówimy o Krajowym Planie Odbudowy. W pozycjach makro nie było uwzględnione ewentualne pozytywne ryzyko takiego scenariusza uzyskania środków. Przepływy z tego tytułu nie zostały uwzględnione w projekcie ustawy budżetowej i nie mają odzwierciedlenia w ustawie budżetowej przyjętej 17 grudnia przez Sejm.

Oczywiście nie ma tutaj… Błędem byłoby stwierdzenie, że było założenie, że te środki nie zostaną przez stronę polską otrzymane. Na poziomie planowania ustawy budżetowej nie byliśmy jednak w stanie pozyskać informacji, jak te środki rozkładałyby się w poszczególnych częściach budżetowych, jakie by były przepływy finansowe.

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, jeżeli chodzi o kwestię budżetu środków europejskich, to jest prośba o przyjęcie części oraz pozycji, o których mówiłem, w wersji przyjętej przez Sejm. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, a załącznik osiemnasty?

(Głos z sali: Siedemnasty.)

Siedemnasty?

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Panie Przewodniczący, przed chwilą mówiłem o załączniku…)

Tak, tak, o osiemnastym. A siedemnasty?

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Siedemnasty? To jest… Tak, jeszcze siedemnasty.)

No właśnie.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Przepraszam. Akurat o siedemnastym mówiłem na poprzednim posiedzeniu komisji. Już, już, zaraz o nim powiem. Przepraszam bardzo.

Załącznik siedemnasty zawiera wykaz programów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu, czyli EFTA, wraz z limitami wydatków budżetu państwa, nieujętych w załączniku nr 16. Czyli są to tak jakby oddzielne środki. Ta pula została zaplanowana w kwocie 125 milionów 994 tysięcy zł i obejmuje 2 pozycje. Pierwsza to Fundusz Azylu, Migracji i Integracji oraz Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego ze środkami w wysokości 42 milionów 631 tysięcy zł. Druga pozycja to inne zadania finansowane z budżetu Unii Europejskiej oraz EFTA w wysokości 83 milionów 357 tysięcy zł. Wydatki planowane na takie programy będą mogły być zwiększone, jeżeli będzie taka potrzeba, z rezerwy celowej z poz. 8. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Wracamy w tej chwili do załącznika nr 6. To są wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Powiem, że te kwestie były omawiane przy poszczególnych częściach budżetowych. W każdej komisji była taka sama rozmowa o wynagrodzeniach, o wzrostach wynagrodzeń, o przeciętnych wynagrodzeniach w częściach budżetowych, które były omawiane. Ja mogę tylko powiedzieć, że systemowo ustawa budżetowa na rok 2022 zawiera środki na tzw. 3-procentowy fundusz nagród oraz wzrost wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, mimo utrzymania wskaźnika na poziomie 100%. Jeżeli mówimy o kwocie bazowej, będzie to wzrost o ok. 4,4%. W niektórych grupach będzie on wyższy, co wynika z odrębnych przepisów. Mówię np. o programach modernizacyjnych służb mundurowych, czyli służb podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji, jak również Ministerstwu Obrony Narodowej, czy też o podległej ministrowi sprawiedliwości Służby Więziennej.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Wykaz jednostek, dla których zaplanowano dotacje podmiotowe i celowe, oraz kwoty tych dotacji w 2022 r., jest w załączniku nr 8.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, myślę, że można podejść do tego systemowo, tak jak w przypadku dotacji, o których mówiliśmy. Było to omawiane przy omawianiu części budżetowych. Tak jak już powiedziałem, nie są to dane samodzielne. Dotacje, o których tu mówimy, to są… W jednym miejscu jest to skumulowane, jest taki wykaz, ale one są odzwierciedlane w poszczególnych częściach budżetowych.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Pytam o to dlatego, że musimy omówić, wymienić każdą część, każdy załącznik w budżecie po to, żeby była podana pełna informacja o różnych zestawieniach. Ja rozumiem, że te informacje były analizowane w różnych miejscach, ale my musimy, że tak powiem, postawić kropkę nad „i” w przypadku punktów, które dotyczą finansów publicznych.

Ostatni punkt, według mojego zestawienia, to jest załącznik nr 10, czyli zestawienie programów wieloletnich w układzie zadaniowym.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Myślę, Panie Przewodniczący…)

Proszę o takie generalne omówienie, bo to jest oczywiście duży załącznik. Prawda? Czy mógłby pan przedstawić taką generalną informację?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jeżeli chodzi o zestawienie programów wieloletnich, to jest to załącznik nr 10 do ustawy budżetowej. Co mogę tutaj powiedzieć? Są to programy przyjęte przez Radę Ministrów w trybie uchwały. De facto można powiedzieć, że jest tu zapewnienie finansowania na lata następne. Co jest w nich takiego bardzo, powiedziałbym, ograniczonego, jeżeli chodzi o sprawy systemowe? Jeżeli powstają jakieś oszczędności na programach wieloletnich, to środki z tych programów nie mogą być wykorzystane na jakieś inne zadania, chyba że udałoby się w jednej części budżetowej mieć 2 programy wieloletnie i z jednego programu wieloletniego przekazać środki na drugi.

Jeżeli chodzi o programy wieloletnie, to mamy tutaj przykładowo programy ministra rozwoju i technologii. Myślę, że powinny być one omówione przy omawianiu części 20. Jest tu program wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa czy Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009–2032.

Programów wieloletnich mamy generalnie, jeśli dobrze pamiętam, 42. Zaplanowano na nie łączną kwotę wydatków w wysokości ponad 11 miliardów 752 milionów zł. Ok. 1 miliarda 25 milionów zł jest w rezerwach celowych. Jeśli były jakieś nowe zadania, to jest to nie na nowe, ale raczej na kontynuowane. A 10 miliardów 727 milionów zł to kwota zaplanowana w poszczególnych częściach budżetowych.

Myślę, że te programy powinny być omawiane przy omawianiu poszczególnych części budżetowych. Powiedziałem o skali, o takich zasadniczych, że tak powiem, ograniczeniach w wykorzystaniu tych środków. Środki generalnie… Jeżeli organ miałby tylko 1 program wieloletni, to oszczędności na programie wieloletnim stanowiłyby takie naturalne oszczędności z tego względu, że z zgodnie ustawą – mówimy o finansach publicznych – nie można ich przeznaczyć na nic innego. Tak jak powiedziałem, jest to kwota ok. 11 miliardów 700 milionów zł. Jest to łączna kwota na wszystkie 42 programy zaplanowane na rok 2022. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo, Panu Ministrowi.

W ten sposób przebrnęliśmy przez wszystkie części, załączniki, które powinny być indywidualnie przeanalizowane przez komisję finansów publicznych.

W tej chwili wracamy do dyskusji, do pytań.

Bardzo proszę. Pan senator Paweł Arndt zgłaszał się pierwszy.

Senator Paweł Arndt:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Wzdycham głęboko, bo trudno rozmawiać z ministrem, którego ma się za plecami, i to jeszcze tak daleko.

Panie Ministrze, pierwsze, zasadnicze pytanie. Kiedy rząd będzie nowelizował ten budżet? Wszyscy wiemy, że on jest dzisiaj nierealny. Sam pan minister powiedział, że budżet, który nam przedstawia, nie zawiera Krajowego Planu Odbudowy. Pan minister powiedział, że nie rezygnujemy z tego planu. Mam nadzieję, że nie rezygnujemy. Chciałbym, żeby pan minister jeszcze raz twardo potwierdził, że te środki do nas spłyną. Dobrze byłoby wiedzieć, kiedy to nastąpi. Są kraje, które już otrzymują pierwsze transze z tego tytułu. Polska niestety wlecze się gdzieś w ogonie.

To nie jest jedyny powód, dla którego budżet powinien być nowelizowany. Na początku mówiliśmy o inflacji, która ma niezwykle duże znaczenie, duży wpływ na kształtowanie się budżetu. Dla budżetu przyjęto inflację na poziomie 3,3%. Zdaję sobie sprawę, że budżet przygotowywany był w maju i wtedy być może te prognozy były w miarę realne, ale rząd złożył budżet w Sejmie pod koniec września. Ponad 2 miesiące trwały prace nad tym budżetem w Sejmie. Wtedy już wiedzieliśmy, że inflacja jest daleko różna od inflacji, która była planowana. Dzisiaj wiemy, że Narodowy Bank Polski planuje w przyszłym roku inflację… przepraszam, jeszcze w tym roku – żyję w roku ubiegłym – na poziomie 7,6%. To jest ponad 4% więcej niż liczba, która stanowiła bazę do prognozowania dochodów w roku 2022.

Panie Ministrze, proszę powiedzieć, jaki wpływ na wysokość dochodów ma wzrost inflacji o 1%. Oczekiwałbym też odpowiedzi na pytanie, kiedy można się spodziewać nowelizacji budżetu. To na początek.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Ja bym jeszcze dopytał w tym momencie o taką rzecz. Czy nie rozważaliście państwo, żeby na etapie prac w Sejmie, a może jeszcze teraz, złożyć autopoprawkę do budżetu? Kilka lat temu taka procedura była przyjęta przez Sejm, a później Senat. De facto ta poprawka była nowym budżetem. My tutaj – zwrócił na to uwagę pan senator Paweł Arndt – pracujemy właściwie na nieprawdziwych wielkościach. Sama kwestia inflacji to jest rzecz, która daje całkowicie inne wskaźniki. Pokazywali nam to szefowie instytucji. Oni pracowali na wskaźnikach 2,8% itd. Czyni to nasze działania działaniami kompletnie nierealnymi. Czy nie ma pan poczucia, że pracujemy w dużej mierze na fikcyjnym budżecie?

Czy ktoś z panów senatorów chce zabrać głos w tym momencie, czy może za chwilę?

(Głos z sali: Za chwilę.)

Za chwilę. Dobrze.

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Czy rząd będzie nowelizował budżet? To jest decyzja Rady Ministrów, nie tylko ministra finansów.

Ja chciałbym się odnieść do następującej kwestii. Inflacja zakładana przy składaniu budżetu państwa przez Radę Ministrów była na tamten moment inflacją realną. Rynek prognozował podobnie. Macie państwo swoich ekspertów makroekonomicznych i wiecie, że te dane nie różniły się mocno od prognozy ministra finansów. Ja przypominam tylko 2 takie przykłady. Jeszcze w październiku takie instytucje jak Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy… Te prognozy wahały się w przedziale od 3,3% do 3,6%. Obecnie prognoza Narodowego Banku Polskiego, którą mamy, jest rzeczywiście na poziomie 7,6%. Ale po raz kolejny podkreślam, że nie było tutaj jakiegoś przestrzelenia w dół, jeżeli chodzi o prognozę strony rządowej w momencie przygotowania ustawy budżetowej i składania jej do Sejmu. Rzeczywiście w ostatnim kwartale dużo się tutaj zmieniło.

Co do autopoprawki to ja zasięgałem opinii Rządowego Centrum Legislacji. Potwierdziło to również w dyskusji na posiedzeniu sejmowej Komisji Finansów Publicznych Biuro Legislacyjne Sejmu. Wprowadzenie autopoprawki, jeżeli mówimy sensu stricto o autopoprawce strony rządowej, byłoby możliwe tylko do zakończenia… do rozpoczęcia – przepraszam, koledzy mi tutaj podpowiadają – pierwszego czytania. Tak więc w tym momencie nie ma już takiej możliwości. To jest pewien proces budżetowy. Żeby nowelizować budżet, musimy go najpierw uchwalić, ta procedura musi się zakończyć. Jeżeli ona by się z jakichś powodów nie zakończyła, to wtedy planem finansowym państwa byłby projekt w pierwotnej wersji, który przedłożyła strona rządowa.

Ja rozumiem, że teraz jest prognozowana dużo wyższa inflacja, ale musimy odróżnić tutaj 2 rzeczy. Rzeczywiście projekt był oparty na prognozie, która jest już teraz mało realistyczna. Jeżeli chodzi o inflację, to w pełni się tu zgadzam. Ale mam inne pytanie, troszeczkę otwarte. Czy ten budżet jest w tym momencie niewykonalny? Zwracam uwagę, że jeżeli chodzi o takie bezpośrednie podejście i oparcie się na wskaźniku inflacji, to ja dostrzegam tu tylko 2 takie wydatki. I myślę, że budżet państwa przyjęty przez Sejm, mówiąc kolokwialnie, sobie z tym poradzi. Myślę tutaj o kwestiach waloryzacji rent i emerytur, bo mamy inflację emerycką. Nie słyszałem o konieczności zmiany planu finansowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, o tym, żeby tych środków zabrakło. To jest pierwsza rzecz.

Druga rzecz. Część wydatków na szkolnictwo wyższe jest waloryzowanych wskaźnikiem inflacji. Mogę powiedzieć z pełną odpowiedzialnością, że waloryzacja w wysokości 3,3%, czyli inflacji przyjętej na poziomie projektu ustawy budżetowej, to… Wysoka Komisjo, mogę powiedzieć, że środki przeznaczane na szkolnictwo wyższe są w tej części dużo wyższe. Nawet gdybyśmy chcieli je teraz waloryzować wskaźnikiem 7,6%, to w tej pozycji mielibyśmy jeszcze nadwyżkę. Gdybyśmy nawet musieli je z jakichś przyczyn zwaloryzować, zmienić prognozę inflacji, to jeszcze mieścilibyśmy się w tym poziomie waloryzacji.

Powiem tutaj, że mam wrażenie, że z tej dzisiejszej dyskusji wynika, że powinniśmy cały budżet, wszystkie części budżetowe zwaloryzować kwotą co najmniej wydatków bieżących, ale pewnie też inwestycyjnych, że powinniśmy to zwaloryzować kwotą inflacji. Myślę, że takie działania, jeżeli chodzi o procesy antyinflacyjne, nie byłyby wskazane. Pamiętam jeszcze z lat dziewięćdziesiątych i myślę, że nikt tutaj z państwa… Ja absolutnie nie rekomendowałbym takiego narzędzia, nikt z państwa też. Ja pamiętam takie narzędzie walki z inflacją w latach dziewięćdziesiątych, jakim był podatek, tzw. popiwek, czyli od ponadnormatywnego wzrostu wynagrodzeń.

Kwestie związane z tym, ile wzrastają dochody budżetowe, jeżeli inflacja wzrasta o 1%. Przy jakichś innych założeniach ceteris paribus można to szacować, mówiąc o takich 3 źródłach dochodu, VAT, CIT i PIT, na około, nie wiem, 3,5–4 miliardy zł. Ale zwracam jeszcze uwagę na rzecz następującą. Ustawa o finansach publicznych stanowi, że dochody są pewną prognozą. Jeżeli one są wyższe, to nie mogą być przeznaczane na dodatkowe wydatki bez nowelizacji budżetu, tylko poprawiają wynik budżetu państwa. Wydatki mają charakter dyrektywny, stanowią nieprzekraczalny limit. Czyli lepsze dochody poprawiałyby wynik budżetowy, ten, który teraz zakładamy na poziomie 29,9 miliarda zł, a wydatki stanowią limit nieprzekraczalny. Myślę, że jeżeli chodzi o kwestie antyinflacyjne, to jakieś takie dalsze zmiany mogłyby nie być w tej chwili tak mocno uzasadnione. Zgłaszam jeszcze tutaj uwagę, że pewne zmiany na poziomie prac parlamentarnych zostały dokonane, a większość środków została przeznaczona na rezerwę związaną z tarczą antyinflacyjną. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Myślę, że tutaj nikt z nas nie postulował zmian czy dodatkowych środków dla poszczególnych jednostek, o których tutaj rozmawialiśmy. Nasze pytania dotyczyły tego, w jaki sposób te jednostki planują dostosować się do sytuacji związanej z wyższą niż planowana inflacją. Bo ich dochody i ich wydatki były planowane przy inflacji 2,8%. Prawda? Tymczasem będą miały wydatki przy poziomie inflacji 8%, a może i więcej. I w związku z tym jest pytanie, w jaki sposób te instytucje, a także podmioty ujęte w innych częściach budżetu, których tutaj dzisiaj nie omawialiśmy… Wszyscy będą musieli dostosować się do nowej sytuacji, a więc de facto ograniczyć swoje wydatki w wielu obszarach. Równocześnie stwierdziliśmy, że wszędzie tam, gdzie planowano płace… że realny wzrost płac będzie de facto ujemny. Prawda? Wszystkie te instytucje planowały wzrost płac w granicach 3%. Przy inflacji 8-procentowej oznacza to po prostu spadek dochodów zatrudnionych osób. Czy można tutaj coś zrobić? To jest inna kwestia, tylko trzeba stwierdzić ten fakt. Prawda? I my jako zajmujący się finansami publicznymi musimy dostrzegać ten problem, to, że realne dochody ludzi, którzy otrzymują wynagrodzenia ze środków budżetowych, realnie spadną w roku bieżącym. I tylko w takim kontekście o tym mówimy.

Pamiętam – choć nie pamiętam dokładnie roku – że rzeczywiście przyjęto nową ustawę w oparciu o autopoprawkę. Wydaje mi się, że to było dość późno zrobione, że ta poprawka nie była złożona we wrześniu, ale zdecydowanie później. Ale sprawdzę to, przygotuję się jeszcze. Teraz po prostu nie chcę w tej sprawie prowadzić dyskusji.

Pan senator Leszek Czarnobaj się zgłaszał.

(Senator Leszek Czarnobaj: Pan minister chce odpowiedzieć.)

Aha, pan minister, przepraszam.

Proszę bardzo. Nie widzę pana ministra.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, króciutko ad vocem.

To rzeczywiście mogło być później niż we wrześniu. Ja uzyskałem taką informację, że autopoprawka do każdej ustawy – i to podkreślam literalnie – może być zgłoszona tylko przed rozpoczęciem pierwszego czytania. To rzeczywiście mogło być nie we wrześniu. Może później było pierwsze czytanie. To tylko tak ad vocem.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Nie spieram się, nie wiem, jaki to był moment, ale pamiętam taką sytuację, że była dość istotna zmiana budżetu ze względu na, że tak powiem, zmieniającą się sytuację zewnętrzną. I mówię, że dzisiejsza sytuacja jest zdecydowanie trudna. W tej sprawie nie ma wątpliwości.

Proszę bardzo. Pan senator Leszek Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!

Dwa takie ogólne słowa do dyskusji, którą panowie tutaj prowadzili. Chcę powiedzieć, Panie Ministrze, że my nie kwestionujemy – żeby to było jasne – że w momencie, kiedy pan konstruował ten budżet, była taka, a nie inna wiedza ogólna, światowa, również polska i że należy tak założyć. To po pierwsze.

Po drugie. To dotyczy budżetu. Rozumiem, że on, tak jak w latach poprzednich… Pan minister zawsze mówił „jestem zwolennikiem budżetu konserwatywnego”. Czyli ja rozumiem, że jak tak sobie policzymy na palcach, Panie Ministrze, to wyjdzie nam, że kwota w granicach 50–80 miliardów zł to jest to, co pojawi się w końcówce roku. My mamy w pamięci to, co było w latach poprzednich, Panie Ministrze. Pamięta pan? Nadwyżka, dobre gospodarowanie – no, znamy te hasła. A później w końcówce roku była korekta budżetu. I koledzy pytają tutaj o taką rzecz: jak będzie 80 miliardów zł, kwota, którą szacujemy, licząc na palcach, to czy korekta w tym roku będzie w grudniu, czyli tak jak poprzednio? Bo pan minister mówił o latach poprzednich. O tym mówili dzisiaj szefowie służb. Panie Ministrze, oni muszą zmniejszyć inne wydatki. Oni zmniejszą np. wydatki majątkowe, remontowe, zakupowe, a potem pieniądze pojawią się w październiku. Ale to zawsze będzie pieniądz droższy, źle wykorzystany itd. Dlatego my o tym mówimy i pytamy, czy pan jako przedstawiciel rząd ma w tym zakresie strategię i czy może nam pan powiedzieć, że będziemy nowelizować budżet, nie wiem, w październiku, we wrześniu. Czy wiecie, że to będzie szacunkowo tyle i tyle? Czy macie taką strategię? A może macie inną strategię, typu „uchwalmy to, a później zobaczymy, jaki będzie wynik finansowy, i będziemy przychodzili z konkretnymi korektami”?

Mam jeszcze pytanie do pana mecenasa. Panie Mecenasie, czy my w ramach pracy w komisji i w Senacie możemy zmieniać liczby dotyczące poszczególnych wydatków, kwot itd.? Pan minister mówił, że autopoprawka rządu może być zrobiona przed pierwszym czytaniem. Okej. Ale czy my w ramach prac parlamentarnych możemy dokonać tutaj takowych zmian?

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Pan mecenas króciutko odpowie na to pytanie, a potem poproszę pana ministra o ustosunkowanie się.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Panie Senatorze, wydaje mi się, że tak, ale oczywiście pod warunkiem, że nie zmienimy deficytu. Tak? Jeżeli te liczby, te kwoty będą zrównoważone, to jak najbardziej.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący, jeszcze tylko coś dopowiem.

Panie Ministrze, to jest odpowiedź. W ramach prac parlamentarnych, przy ogólnej zgodzie rządu i parlamentu, można zrobić budżet, który będzie realny. Dzisiaj pracujemy na nierealnym budżecie. O to nam tu chodzi.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Ja myślę, że jest deklaracja z naszej strony, ze strony Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, że jesteśmy gotowi przyjąć poprawkę, która by w różnych obszarach urealniała poziom dochodów i poziom wydatków, tak żeby on był bliski rzeczywistości makroekonomicznej, jaka w tej chwili w Polsce panuje. Widzimy tu wiele takich elementów, w przypadku których dochody są wyraźnie zaniżone, np. wpłaty z zysków Narodowego Banku Polskiego. Prawda? Myśmy w ubiegłym roku zwracali… Ja zwracałem na to uwagę, robiliśmy poprawkę, ale została ona odrzucona przez Senat. Chodzi po prostu o to, żeby spróbować współpracować w taki sposób, żeby ten budżet rzeczywiście był budżetem, a nie dokumentem, który jest nieprawdziwy.

Jeszcze senator Paweł Arndt.

Senator Paweł Arndt:

Pan minister powiedział, że wzrost dochodów może spowodować lepszy wynik budżetu, czyli mniejszy deficyt budżetowy. Ja bym taką odpowiedź przyjął, ale obawiam się, że może być jednak inaczej. To znaczy rzeczywiście budżet będzie nowelizowany pod koniec roku, pojawią się pieniądze na różne zadania i znowu się okaże, że będziemy mieli wydatki niewygasające na kolejny rok, bo tych pieniędzy nie będziemy w stanie racjonalnie wykonać. Budżet, który z zasady jest budżetem jednorocznym, znowu będzie budżetem 2-letnim i będziemy tak z tymi wydatkami z roku na rok kroczyć. To chyba nie jest dobre rozwiązanie.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, prosimy o kilka słów w odniesieniu do tych pytań, wątpliwości, komentarzy senatorów, członków komisji.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo, ja bym chciał żyć dzisiaj w przekonaniu, że będę miał dodatkowe dochody w wysokości 80 miliardów zł w roku 2022, ale, jak sami państwo widzicie, niepewność co do planowania jest wysoka. Zwróćmy uwagę na prognozy, dotyczące nawet samej inflacji, które tworzyli eksperci rynkowi, nie ministerialni. One się nie sprawdziły. Co do zasady wolałbym nowelizować budżet. Ja raz miałem negatywną nowelizację w 2020 r, gdzie po prostu przeszacowano… No, nikt się nie spodziewał COVID-u. Była strona dochodowa… Musieliśmy zwiększać deficyt do historycznego poziomu, do ponad ok. 109 miliardów. Wykonanie wyniosło wtedy 84,5 miliarda zł.

Teraz zwracam uwagę na rzecz następującą. Odnoszę się do słów pana senatora Pawła Arndta. Tak, były pewne wydatki sfinansowane w roku 2021 i są wydatki niewygasające. Kwota wydatków niewygasających nie jest, powiem kolokwialnie, oszałamiająca, gdyż wynosi ok. 7 miliardów 600 milionów zł. Tylko. Nie jest to kwota wysoka. Jest tu wydłużenie do listopada. Rozporządzenie Rady Ministrów zostało opublikowane w Wigilię. Ale zwracam uwagę na rzecz następującą. Gdyby była taka sytuacja, jak prognozował tutaj pan senator Leszek Czarnobaj, że byłoby 80 miliardów więcej, tak jak np. było to w tym roku… Mniej więcej taka kwota dochodów była zaplanowana w nowelizacji. Proszę zwrócić uwagę na rzecz następującą – również o niemal połowę zmniejszył się zaplanowany deficyt budżetowy, z 82 do 40. To nie było tylko rozciągnięcie wydatków przy rekordowym zakładanym deficycie. On został zmniejszony do poziomu 40,5 miliarda zł, jeżeli chodzi o nowelizację ustawy budżetowej. To nie było tylko zwiększenie wydatków, jak to mówił pan senator Paweł Arndt. To było duże zmniejszenie deficytu. Ja już teraz mogę powiedzieć, że deficyt za 2021 r. będzie jeszcze dużo, dużo mniejszy od tego, który został zaplanowany w nowelizacji. On będzie w wysokości, nie wiem, 25–26 miliardów. To będą tego rzędu wysokości. Ten deficyt będzie dużo mniejszy. I bym wolał mieć taką możliwość i taką swobodę.

Czy jest jakaś strategia? W tej chwili mamy sytuację, w której niezbędne jest przyjęcie tej ustawy budżetowej. Zwracam jeszcze uwagę na rzecz następującą –tam jest wpisana kwota 6,4 miliarda dla tarczy. Gdyby na przykład nie udało się… To zostało wprowadzone na poziomie Sejmu. Gdyby w tej chwili nie udało się tego… gdyby budżet nie został przyjęty, to de facto nie byłoby możliwości finansowania tarczy w pierwszych miesiącach, do przyjęcia budżetu, bo wszystko by, że tak powiem, chodziło według planu złożonego przez Radę Ministrów, a tam tej tarczy nie było.

Myślę, że teraz takim pierwszym i najważniejszym krokiem jest przyjęcie ustawy budżetowej. Oczywiście Senat ma prawo wprowadzać korekty. Tak jak powiedziało Biuro Legislacyjne Senatu, możecie państwo wprowadzać zmiany zwiększające dochody i wydatki, pod warunkiem, że nie będzie zwiększenia deficytu. Jak najbardziej macie państwo takie prawo.

Co do zysku Narodowego Banku Polskiego to ja operuję na tym, co dostaliśmy od Narodowego Banku Polskiego. Nie było jakichś innych prognoz Narodowego Banku Polskiego. Pamiętam dyskusję prowadzoną w tamtym roku, w trakcie prac Senatu. Senat chyba również nie uzyskał informacji, jaki zysk jest planowany przez Narodowy Bank Polski. Ja dostałem informację, że jest to niewiele ponad 800 milionów zł.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Tak więc, Panie Ministrze…)

Nie miałem może innej możliwości.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

Oczywiście my przyjmiemy ten budżet. Pewnie wprowadzimy jakieś poprawki, ale tutaj nie ma obawy o to, że budżet nie zostanie przyjęty. Chcielibyśmy jednak pracować na rzeczywistych wskaźnikach. To jest kłopot – prawda? Chcielibyśmy pracować nad dokumentem, który pokazuje rzeczywistość.

Kwestia wpłat Narodowego Banku Polskiego. Nasze, czyli Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, uwagi do wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego do budżetu państwa… nasze wyliczenia nie były dokładnie takie same, ale były bliskie temu… Wpłata Narodowego Banku Polskiego była bliska temu, co myśmy wyliczyli tutaj tak trochę po amatorsku. To jest stosunkowo proste liczenie, bo przecież zysk Narodowego Banku Polskiego to są kwoty wynikające z różnicy kursów walutowych na koniec roku poprzedniego, czyli 2021 r. Czyli stosunkowo łatwo można ten zysk wyliczyć. Zawsze chcieliśmy, żeby prezes Narodowego Banku Polskiego był wiarygodny, bo przecież to jest najważniejsza osoba dbająca o nasze finanse. I jeżeli prezes Narodowego Banku Polskiego nie jest w stanie wyliczyć mniej więcej zysku, jaki osiągnie za rok ubiegły, to jest to trochę dziwna sprawa. Możliwe, że to wynika także z tego, że nie był w stanie zauważyć, że już od wielu miesięcy jest galopująca inflacja i jeszcze 2–3 miesiące temu mówił nam, że takiego problemu nie ma, że może być nawet deflacja. Prawda? To po prostu… Teoretycznie Narodowy Bank Polski powinien mieć najlepszych analityków od takich spraw, czyli inflacji, deficytu i różnych innych rzeczy.

Na pewno nie będziemy ruszali deficytu, nie będziemy robić takich rzeczy. Generalnie wolelibyśmy, żeby nadwyżka budżetu państwa była zdecydowanie wyższa, nawet wyższa niż ten deficyt, żeby nie było deficytu, ale ciągle musimy pamiętać o tym, że duża część wydatków jest niestety realizowana przez sektor publiczny, państwowy ze środków pozabudżetowych, które są poza kontrolą parlamentu. W tej chwili jest to robione przez Bank Gospodarstwa Krajowego i na inne sposoby, także poprzez emisję obligacji itd. Zwracaliśmy na to uwagę.

Nie chcę tu tego podnosić, ale powiem, że dla jasności, przejrzystości finansów lepiej by było, gdyby w budżecie państwa był rzeczywisty deficyt, taki, jaki on jest, odzwierciedlający całość środków wydatkowanych przez sektor rządowy. Pewnie nie uda się tego zrobić w tym roku, ale cały czas o to zabiegamy jako komisja finansów publicznych, o przejrzystość i jednolitość wydatków. I oczywiście wszyscy z nas pamiętają zasadę, że dochody zaplanowane w budżecie państwa są dochodami minimalnymi, a wydatki – maksymalnymi. To jest jakby szkolna zasada dotycząca budżetu państwa, od zawsze realizowana.

Proszę bardzo. Pan senator Leszek Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!

Już nie będę poruszał tego wątku, bo pan zawsze znajdzie odpowiedź, która nas nie satysfakcjonuje. W związku z tym dajmy spokój, wiemy, o co chodzi. Pojawi się, już to widzę, nadwyżka budżetowa, wspaniałe wydanie.

Panie Ministrze, jeszcze tylko jedno zdanie, bo coś sobie przypomniałem. Tu nie chodzi tylko o niewygasy, które stanowią 7–8 miliardów zł. W końcówce roku rozdysponowano na różne strony 40 miliardów zł. Tak nie powinno się działać w przypadku budżetu rodzinnego, a tym bardziej w przypadku budżetu państwa. Trzeba robić pewne plany i przyjmować strategie dotyczące tego, co będzie, jak się pojawi nadwyżka lub większy deficyt, tego, jakie podejmujemy kroki. Trzeba to wszystko przedstawiać, dyskutować z komisją, dyskutować z parlamentarzystami. Ale wiemy, jak to będzie wyglądało, już to podejrzewam.

Moje pytanie, konkretne. Panie Ministrze, subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego są o prawie 10 miliardów mniejsze niż w poprzednim roku. Czy mógłby pan to skomentować? Mamy tutaj takie zestawienie. To jest pierwsze pytanie.

Drugie. Oglądałem pana wystąpienia w Sejmie. Pytania dotyczyły samorządów i powiedział pan, że samorządy są w całkiem dobrej sytuacji, jeśli chodzi o nadwyżkę operacyjną itd. Czy mógłby pan powiedzieć tutaj dwa słowa na ten temat? Bo to na pewno będą pytania, które pojawią się również w debacie.

Kolejne pytanie, dotyczące, Panie Ministrze, prognoz związanych z potrzebami kredytowymi. Na koniec 2021 r. to było 40 miliardów zł netto – mówię o potrzebach finansowych – a teraz mamy 54,5. Proszę nam powiedzieć, dlaczego przy tak dobrej kondycji zwiększają nam się potrzeby zarówno brutto, jak i netto?

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze jakieś pytania ze strony senatorów?

(Senator Leszek Czarnobaj: Ja mamy jeszcze jedno, jeśli można.)

To proszę bardzo.

Senator Leszek Czarnobaj:

Jeszcze jedno.

Panie Ministrze, zawsze się denerwujemy… zawsze pytamy o to, co dotyczy rezerw celowych. Metoda jest taka: co roku zwiększają się rezerwy celowe, a w końcówce roku okazuje się, że są niewykonane, bo z różnych powodów coś tam nie wychodzi. Mimo to przeznaczacie państwo coraz więcej pieniędzy na rezerwy celowe. Czy to jest najlepszy, według pana ministra, sposób na realizację różnych celów, które powinny być realizowane z pieniędzy budżetu państwa?

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Proszę bardzo, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Zacznę od potrzeb pożyczkowych. Jest to kwestia tego, że limit w ustawie budżetowej jest już teraz naprawdę limitem maksymalnym. Tak jak powiedziałem, przy przewidywanym wykonaniu budżetu państwa na 2021 r. mieliśmy już do czynienia z troszeczkę innym deficytem. To jest tylko taka dana maksymalna, założona z pewnym buforem. Nie ma tutaj jakiegoś pogorszenia, jeżeli chodzi o kwestie finansowania deficytu i potrzeb pożyczkowych.

Druga rzecz, do której tutaj nawiązuję, to jest mocna zmiana systemowa, jeżeli chodzi o kwestie jednostek samorządu terytorialnego. Wysoka Komisjo, w grudniu jednostki samorządu terytorialnego dostały w wyniku nowelizacji, w wyniku przekazywania środków w ostatnim kwartale 12 miliardów zł – 8 miliardów zł z tytułu subwencji rekompensującej Polskiego Ładu i 4 miliardy zł z tytułu subwencji na inwestycje w obszarach wodno-kanalizacyjnych. Dostały to gminy, w których nasycenie w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną jest mniejsze.

Tutaj się troszeczkę, powiem szczerze, zaburza podejście. Trzeba by tutaj patrzeć do pierwotnej ustawy budżetowej. Jeśli dobrze pamiętam, wzrost subwencji ogólnej to jest ok. 3%.

Jak najbardziej potwierdzam dobrą sytuację jednostek samorządu terytorialnego. Mam już zbiorcze dane za 11 miesięcy. Za te 11 miesięcy nadwyżka wynosi ogółem 22,8 miliarda zł, a jeżeli chodzi o wynik bieżący, to jest to 35 miliardów zł. Jest nadwyżka operacyjna. Dane mówiące o 22,8 miliardach i 35 miliardach to dane po 11 miesiącach. To jest już ze sprawozdawczości. Co więcej, te 12 miliardów zł, o których tutaj mówiłem i które troszeczkę zaburzają porównywalność, zostały przekazane do jednostek samorządu terytorialnego w grudniu, więc one jeszcze nie wchodzą do sumy. Ja zakładam, że idziemy na rekord, jeżeli chodzi o wynik jednostek samorządu terytorialnego w roku 2021.

Uważam, że te dane… Oczywiście w ostatnim miesiącu nie tylko w budżecie państwa… Mogę się tu z panem senatorem Leszkiem Czarnobajem założyć, że te wyniki spadną. Również w jednostkach samorządu terytorialnego sporo wydatków jest realizowanych w grudniu. Mogę się założyć, że tu będzie podobnie. Jest też dodatkowy bufor w wysokości 12 miliardów zł, których jednostki samorządu terytorialnego tak od razu nie wydadzą, ale to są po prostu środki dla nich.

Co do kwestii rezerw celowych to powiem, że rezerwy celowe mają to do siebie, że są planowane i wykorzystywane w zależności od zapotrzebowania. Przy pierwotnym założeniu Rady Ministrów… Pamiętam, że dyskutowaliśmy na poziomie senackiej komisji finansów o tym, dlaczego zwiększamy… I nawet państwo, jeśli dobrze pamiętam… 5% rezerw celowych to miało być za dużo. W wersji budżetowej przekroczono to tylko o ok. 0,7 punktu procentowego. To nie były jakieś wielkie przekroczenia. Teraz przekroczenie jest duże. Z czego ono wynika? Wynika głównie z jednej pozycji – 6,4 miliarda zł na działania osłonowe związane z tarczą antyinflacyjną. Jeszcze nie ma, powiem szczerze, ustawy. Środki w rezerwach celowych planuje się wtedy, gdy np. jakiś proces ustawowy jest zaawansowany, ale nie ma jeszcze ustawy. Wtedy środki idą do rezerwy celowej.

Ja bym nie robił aż tak istotnego problemu z tego, że pewne środki są w rezerwach celowych. Jeżeli chce się zmienić przeznaczenie rezerw celowych, to poza nielicznymi wyjątkami obowiązuje opiniowanie przez sejmową Komisję Finansów Publicznych. Teraz mogę powiedzieć, że pod koniec tego roku wystąpiły pewne oszczędności, jeżeli chodzi o rezerwy z poz. 8. Nie wszystkie środki… To wynikało m.in. z zapotrzebowania. Nie wszystkie środki na realizację funduszu… Absolutnie nie było tutaj żadnego nacisku ze strony Ministerstwa Finansów, żeby komuś te środki ograniczyć i żeby ich nie dać. Po prostu nie wszystkie projekty zostały zrealizowane tak, jak powinny być zrealizowane, i ta rezerwa nie została wydatkowana w całości na to, na co była przeznaczona.

Ja naprawdę nie widziałbym nic zdrożnego w takim poziomie rezerw i w celu, który mamy teraz, w czasie szczególnym. Chodzi o podwyższenie rezerw celowych na poziomie Sejmu. Tak jak powiedziałem, na poziomie Rady Ministrów przekroczenie było nieznaczne. Teraz ono się zwiększyło, jest ponad czterdzieści kilka miliardów złotych na rezerwy celowe. Ale do czego zmierzam? Do tego, że główna pozycja zwiększająca to 6,4 miliarda zł na tarczę inflacyjną.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Dziękuję bardzo…)

Myślę, że cel jest zasadny i było warto. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Paweł Arndt.

Senator Paweł Arndt:

Skoro pan przewodniczący mnie wyznaczył, to zadam pytanie.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Proszę, Panie Senatorze.)

Panie Ministrze, czy potrafiłby pan powiedzieć, jaka jest różnica w złotówkach, jeśli chodzi o dług publiczny liczony metodą polską i unijną? Nie wiem, czy na koniec roku 2021, czy 2022… Ale nie w procentach do PKB, tylko w złotówkach. Ile to wynosi?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ale jaka jest różnica między wyliczeniami robionymi metodą polską i unijną?

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Proszę dać mi chwilę, odszukam materiały.)

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dobrze.

Czy są jeszcze pytania? Jest jeszcze jedno pytanie. Tak?

(Głos z sali: Pozostałe możemy…)

No nie, wszystkie pytania możemy zadać. Jeszcze jutro mamy posiedzenie.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, jeżeli chodzi dług publiczny, to mamy tabele pokazujące różnicę pomiędzy państwowym długiem publicznych a długiem wyliczanym metodologią unijną. Jeżeli chodzi o kwestę państwowego długu publicznego, to po 3 kwartałach 2021 r. jego wartość w złotych wyniosła nominalnie 1 miliard… 1 bilion, przepraszam, 160 miliardów 701,5 miliona zł. A jeżeli chodzi o dług sektora instytucji rządowych i samorządowych, czyli tzw. cały general government, to wynosi on 1 bilion 418 miliardów 769,9 miliona zł. A więc różnica byłaby taka: 1 bilion 418,8 minus 1 bilion 160,7. Taka byłaby różnica pomiędzy długiem general government a państwowym długiem publicznym w rozumieniu ustawy o finansach publicznych.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Leszek Czarnobaj ma jeszcze jedno pytanie.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Ministrze, czy to się pokrywa? Tak zapytam: jest kwota około trzystu paru miliardów złotych i budżet 500 miliardów zł… Jaka kwota jest poza budżetem?

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Proszę bardzo, Panie Ministrze.

(Senator Leszek Czarnobaj: Rocznie, oczywiście.)

W tym roku.

(Senator Leszek Czarnobaj: W tym roku, 2022.)

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, odpowiem tak na szybko. Jeśli dobrze pamiętam, to wykonanie Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 wyniosło, nie wiem, ok. 50 miliardów. Zaraz, za chwilkę to sprawdzę. Ono wyniosło ok. 53… Przewidywane wykonanie to 50 miliardów zł. Tyle było w 2021 r., jeżeli chodzi o kwestię wydatkową. Proszę zwrócić uwagę, że dług, który powstał, w tej różnicy o której mówiliśmy, on jest w pewien sposób skumulowany – to jest z 2020 r. i z 2021 r. Ale jeżeli chodzi o Fundusz Przeciwdziałania COVID-19, to jego wykorzystanie, czyli wydatki, to kwota ok. 50 miliardów zł.

Z tego, co pamiętam, wynika, że jeszcze pod koniec tamtego roku ze środków budżetowych przekazano, nie wiem, 9,6 miliarda zł – taka mniej więcej była ta kwota – z tytułu oszczędności budżetowych. Wiadomo było, że w przyszłym roku fundusz będzie funkcjonował, że musi funkcjonować ze względu na kolejne fale COVID, i chodziło o to, żeby on był odciążony od emisji obligacji. Taka kwota była, jeżeli chodzi o Fundusz Przeciwdziałania COVID. Nie podam w tej chwili, bo nie pamiętam, kwot, jakie były w tym roku przeznaczone na działania Polskiego Funduszu Rozwoju, ale one nie były chyba, patrząc po emisjach, takie jak w roku 2020. Przepraszam, mam tutaj…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Ja myślę, że poprosilibyśmy pana ministra – jutro będziemy na posiedzeniu – aby pan podał wyliczenia, ile rzeczywiście z Banku Gospodarstwa Krajowego i funduszu COVID…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Dobrze. Oczywiście, Panie Przewodniczący.)

Proszę podać, jaka to jest kwota, jak to wyglądało z ostatnich 2 latach, 2020 i 2021. Dobrze?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Dobrze. Będę miał takie informacje. Z tego, co mi tutaj koledzy podpowiadają, wynika, że PFR podjął działania czy emitował obligacje na ok. 8,5 miliarda w 2021 r. Nie były to tak duże działania jak tarcze osłonowe, gdzie było sześćdziesiąt kilka miliardów złotych czy może nawet 70 miliardów zł w roku 2020. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

My byśmy poprosili o taką łączną informację na ten temat, dotyczącą tarcz osłonowych itd. Prosimy o to, co uda się zebrać.

Jeszcze pan senator Leszek Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Ja jeszcze raz.

Może uda nam się do końca naszej kadencji, czyli w ciągu 2 lat, ustalić pewien wspólny mianownik.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Już tylko rok.)

Ja wiem. Ten i jeszcze następny.

Panie Ministrze, to jest budżet państwa, który uchwalamy. My pytamy, ile poza budżetem państwa jest wydawanych w Polsce pieniędzy. Proszę nie wchodzić w szczegóły, nie dzielić na PFR, na to i na to. Jak pan sobie…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Nie licząc samorządu. Tak?)

Nie, nie. Plus samorząd, tak załóżmy.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Aha, plus samorząd.)

Plus samorząd. Wtedy będziemy wiedzieli: budżet państwa tyle, samorząd tyle, poza budżetem tyle. Proszę wszystko skalkulować i nie tłumaczyć, ile było na PFR. Pan przewodniczący Kleina o tym mówił. Jaka jest łączna kwota, która krążyła poza budżetem w roku 2021, i taka kwota przewidywana na 2022 r.?

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Proszę bardzo.

Czy na jutro mógłby pan spróbować zrobić takie zestawienie?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza:

Panie Przewodniczący, powiem tak na szybko – już mi tutaj koledzy podpowiadają – że jeżeli popatrzymy na cały sektor general government, to zobaczymy, że jest to może 1 bilion 200 miliardów. Ale, z całym szacunkiem, jest to troszeczkę… Możemy z tego wyjąć samorząd. Z całym szacunkiem, tu są dane dotyczące FUS czy FER. To też jest przecież poza budżetem. Czy nam o to chodzi? Czy chodzi tylko o te rzeczy, o których mówimy teraz, że one… To, co było dyskutowane na seminarium związanym z nietransparentnością finansów publicznych, to były głównie kwestie związane z zarzutami dotyczącymi Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 i tarczom PFR. Czy my mamy mówić o całym sektorze finansów publicznych, łącznie z FUS i FER? Tak sobie dzisiaj teoretycznie dyskutowałem, że tę kwotę moglibyśmy znacznie domknąć pod warunkiem, że finansowanie rent i emerytur przenieślibyśmy do budżetu państwa.

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Dziękuję.)

Ale czy tego dotyczyło pytanie pana senatora Leszka Czarnobaja, czy raczej chodziło tylko o instrumenty tarczowe, o których była dyskusja i które są instrumentami ad hoc, na czas kryzysu?

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Panie Ministrze, ja myślę, że rzeczywiście pytanie postawione przez pana senatora jest bardzo szerokie. Myślę, że do jutra pan senator je sprecyzuje. Wtedy byśmy… Pan senator by je podał, tak żeby ewentualnie na posiedzeniu plenarnym dotyczącym budżetu można było wyjaśnić wątpliwości czy odpowiedzieć na pytania. Inaczej, rzeczywiście, pytanie będzie nieprecyzyjne, a w związku z tym nieprecyzyjna będzie odpowiedź. Wydaje mi się, że lepiej byłoby bardzo konkretnie to określić. Myślę, że poprosimy pana senatora, żeby jutro sformułował to pytanie na posiedzeniu komisji.

Czy może tak być, Senatorze?

Senator Leszek Czarnobaj:

Ja nawet pójdę dalej, Panie Przewodniczący. Ja to przygotuję jako zapytanie do pana ministra. I tak będzie mało czasu, pan minister coś tam… Już trzeci raz będę zadawał to pytanie, ale teraz zadam je pisemnie i wyszczególnię, jakie informacje są potrzebne, żeby…

(Przewodniczący Kazimierz Kleina: Jasne.)

…można było uzyskać odpowiedź. Zrobię to…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Już nawet po rozpatrzeniu budżetu. Tak? To byłoby jeszcze prostsze.

Proszę bardzo. Czy są jeszcze pytania ze strony senatorów? Nie widzę chętnych.

W takim razie, proszę państwa, zamknę posiedzenie komisji, ale zanim to zrobię, przypomnę jeszcze, że jutro o godzinie 15.00 mamy kolejne posiedzenie. Jest prośba, żeby do godziny 11.00 ewentualne poprawki ze strony senatorów, członków Komisji Budżetu i Finansów Publicznych spłynęły do sekretariatu komisji, tak żeby legislator mógł do godziny 15.00 przygotować te poprawki i aby jutro mogły być one możliwie sprawnie przegłosowane.

Czy jest zgoda ze strony wszystkich senatorów na takie procedowanie? Chodzi o to, żeby po prostu wcześniej przygotować te poprawki, żeby były one gotowe i żeby nie było zaskoczenia, że o godzinie 18.00 czy 17.00 będziemy rzucali poprawki, a legislator zostanie postawiony pod ścianą i nie będzie mógł ich dobrze przygotować.

(Senator Leszek Czarnobaj: Musimy…)

No tak, to jest inna kwestia. Ale chodzi o to, żeby nasze sprawozdanie było pełne i niebudzące wątpliwości, żeby było poprawne pod względem legislacyjnym.

Jeżeli będzie zgoda w tej sprawie, zamknę posiedzenie.

Była zgoda, było kiwnięcie ze strony wszystkich.

Zamykam posiedzenie.

Do zobaczenia, do jutra.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Sebastian Skuza: Dziękujemy bardzo. Do widzenia.)

Dziękuję bardzo panu ministrowi i osobom towarzyszącym panu ministrowi.

(Koniec posiedzenia o godzinie 18 minut 05)