Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Środowiska (61.)

w dniu 26 października 2021 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 532, druki sejmowe nr 1588, 1645 i 1645-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 00)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Zdzisław Pupa)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Szanowni Państwo! Pozwolicie, że rozpoczniemy posiedzenie Komisji Środowiska.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 532, druki sejmowe nr 1588, 1645 i 1645-A)

Mamy dzisiaj w porządku obrad rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw. To druk senacki nr 532 oraz druki sejmowe nr 1588, 1645, 1645-A.

Jest z nami obecny pan minister Jacek Ozdoba, sekretarz stanu w ministerstwie klimatu. Witamy serdecznie pana ministra. Panu ministrowi towarzyszy pani Bogusława Brzdąkiewicz, zastępca dyrektora Departamentu Gospodarki Odpadami. Towarzyszy panu ministrowi również pani Joanna Darska z Ministerstwa Klimatu i Środowiska, jak również pani Joanna Duczmal, też z tego samego ministerstwa. W posiedzeniu bierze udział zdalny pani Małgorzata Szymborska z Najwyższej Izby Kontroli oraz pan Karol Wójcik ze Związku Pracodawców Gospodarki Odpadami. Witamy serdecznie szanownego pana. Jest z nami pan Adam Małyszko ze Stowarzyszenia „Forum Recyklingu Samochodów” – witamy pana prezesa zarządu. Pani Bogna Poniewierska-Mokryńska, przedstawicielka Hutniczej Izby Przemysłowo-Handlowej, bierze udział zdalny w posiedzeniu. Jest też pani Agnieszka Wierzbicka z tej samej izby przemysłowo-handlowej, ale pani już jest osobiście, tak? Jest pani, widzę.

Jest z nami pan Michał Dąbrowski z Polskiej Izby Gospodarki Odpadami. Witamy pana przewodniczącego. Witamy serdecznie naszego eksperta, pana Marka Gromca, eksperta Komisji Środowiska. Jest z nami również pan Krzysztof Zaręba, prezes Izby Gospodarczej „Ekorozwój”. Panie Prezydencie, witamy szanownego pana. Witam też pana Mirosława Reszczyńskiego, który nas zawsze wspiera jako główny legislator w Biurze Legislacyjnym. Witam szanownych państwa senatorów, sekretariaty naszych komisji, wsparcie dla naszej komisji, panią, która nas wspiera, i rozpoczynamy posiedzenie komisji.

Na początku bym poprosił pana ministra, sekretarza stanu Jacka Ozdobę, o przedstawienie przedmiotu ustawy zawartej w druku senackim nr 532.

Proszę uprzejmie, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Jacek Ozdoba:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Szanowni Senatorowie!

Ustawa tak naprawdę jest implementacją tzw. pakietu odpadowego, który składa się z 4 dyrektyw. Jest to sprawa bardzo techniczna, ma to na celu przede wszystkim ujednolicenie i wprowadzenie nowych definicji, jak np. bioodpadów, odpadów zmieszanych, zmniejszenie zużycia surowców pierwotnych, zwiększenie wykorzystania surowców wtórnych, zwiększenie liczby miejsc pracy, jeżeli chodzi o sektor recyklingu, czyli o rozwój tego obszaru, ograniczenie wytwarzania odpadów, doprecyzowanie przepisów, np. w zakresie „zanieczyszczający płaci” czy wyłączenie z odpadów komunalnych odpadów budowlano-rozbiórkowych.

W Sejmie odbywała się dyskusja, oczywiście, bo Sejm pracował nad tym projektem, ale nie budziło to większych kontrowersji. To bardzo techniczne przepisy, do wprowadzenia których jesteśmy zobowiązani z uwagi na członkostwo w Unii Europejskiej. Nadmienię od razu – czy właściwie już odpowiem – że my celowo nie implementujemy jednocześnie w ramach tego pakietu rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Nie robimy tego z uwagi na to, że ten projekt wymaga większego doprecyzowania; trwa dyskusja, jest po analizie uwag. Oczywiście tamten projekt dla pełnej transpozycji będzie uzupełnieniem w stosunku do tego projektu, ale podstawa właściwie jest zawarta w tym druku, który teraz jest przedstawiony do państwa oceny. Dziękuję.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję uprzejmie.

Poprosimy pana Mirosława Reszczyńskiego o zabranie głosu i przedstawienie uwag dotyczących przedmiotowej ustawy.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Mirosław Reszczyński:

Szanowni Państwo Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Ministrze! Szanowni Goście!

Biuro przygotowało 4 uwagi do omawianej ustawy. Tylko jedna z tych uwag, uwaga nr 3, zawiera propozycję poprawki. Pozwolę sobie w skrócie je przedstawić.

Uwaga pierwsza dotyczy art. 1 pkt 12 ustawy nowelizującej. Zawiera ona propozycję nowego brzmienia art. 22 ustawy o odpadach. My tu jedynie sygnalizujemy, że formułując odesłanie w tym przepisie, posłużono się zwrotem „wyrazy odrębne”. Negatywnie oceniamy tę technikę legislacyjną, ponieważ ona nie informuje adresata w sposób precyzyjny, jakie przepisy należy stosować. Mamy świadomość, że w ustawie – Prawo o odpadach tego rodzaju formuła jest stosowana, dlatego tutaj nie mamy propozycji poprawki.

Druga uwaga dotyczy art. 1 pkt 18. W tym przepisie wprowadza się art. 36a ust. 4 do ustawy o odpadach. Zgodnie z tym przepisem właściwi ministrowie przekazują ministrowi właściwemu do spraw klimatu wraz z informacjami, o których mowa w ust. 3 – a to są informacje niezbędne do opracowania krajowego programu zapobiegania powstawaniu odpadów – także informacje wykorzystywane do przygotowania tych informacji. Zwracamy uwagę, że przepis ten nie cechuje się precyzją co do tego, jaki ma być zakres i rodzaj tych informacji. Zwracamy też uwagę, że mogą być trudności z jego stosowaniem ze względu na to, że tych informacji może być bardzo dużo. I może być kłopotliwe, jeśli chodzi o ich przekazanie, bo trzeba wychwycić, które informacje są tak naprawdę potrzebne.

Uwaga nr 3 odnosi się do art. 1 pkt 41 lit. b i c. Dotyczy to art. 251 ustawy o odpadach, gdzie wprowadzono… gdzie występuje tzw. reguła wydatkowa. Z uwagi na ponoszone wydatki związane z realizacją ustawy w przepisach art. 251 ust. 1a i 1b ustawy o odpadach określono maksymalny limit wydatków na realizację projektowanej ustawy dla ministra właściwego do spraw gospodarki, oraz ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa w latach 2021–2030. Te przepisy są tak sformułowane, że w odniesieniu do roku 2021 te wydatki są określone na poziomie 0 zł. Przypominamy w tej uwadze, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2022 r., i proponujemy po prostu, aby w tej regule wydatkowej… aby skreślić punkty, które mówią o zerowych wydatkach w roku 2021. To jest nasza propozycja poprawki.

Ostatnia uwaga odnosi się do art. 15. Zgodnie z tym przepisem rada gminy jest zobowiązana dostosować uchwały wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na podstawie przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach do przepisów tej ustawy w brzmieniu nadanym niniejszą nowelizacją, nie później jednak niż w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Podkreślamy, że w przedmiotowym przypadku obowiązek stwierdzenia tego, które z dotychczasowych uchwał rady gminy pozostają w mocy, a które należy dostosować do nowych przepisów, przerzucono na gminę. Informujemy, że zasady techniki prawodawczej mówią, jak należy formułować przepisy przejściowe. Na pewno nie należy ich formułować w sposób tak ogólnikowy. W związku z tym, że ten przepis ma charakter nieprecyzyjny, ogólnikowy, uważamy, że nie realizuje on norm zawartych w zasadach techniki prawodawczej, a co za tym idzie, nie realizuje reguł przyzwoitej legislacji. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję.

Jakie jest stanowisko rządu do spraw właśnie…

(Głos z sali: Do uwag.)

…do uwag przedstawionych właśnie przez Biuro Legislacyjne Senatu?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Jacek Ozdoba:

Bardzo dziękuję.

Nadmienię, że część tych uwag była zgłoszona, bo procedowaliśmy projekt w jakiejś tam komisji nadzwyczajnej…

(Głos z sali: Do spraw klimatu.)

Były tam zgłoszone. A więc mamy te same…

Gdyby pani dyrektor była uprzejma to adnotować…

Zastępca Dyrektora Departamentu Gospodarki Odpadami w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Bogusława Brzdąkiewicz:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Państwo Senatorowie!

Jeżeli chodzi o uwagę pierwszą, to stanowisko ministra klimatu i środowiska jest negatywne. Jeżeli chodzi o wyjaśnienie, to powtórzymy jeszcze raz, właśnie tak, jak pan minister powiedział, że pojęcie, a nawet całe zdanie jest użyte już w obecnie obowiązującej ustawie i w art. 22 zdanie drugie stało się zdaniem pierwszym ust. 2 proponowanej zmiany, a art. 22 jest obecnie jednoustępowy. W związku z tym tę uwagę opiniujemy negatywnie.

Podobnie jest z uwagą nr 2. Pan legislator wspominał o pojęciu informacji wykorzystywanych do przygotowania informacji, o której mowa w art. 36a ust. 3. Naszym zdaniem jest on właśnie ograniczony zakresem informacji, do której się odwołuje, czyli zakresem ust. 3. Przygotowując informację, o której mowa w art. 36a ust. 3, będącej podstawą do sporządzenia KPZPO, minister klimatu powinien mieć dostęp nie tylko do informacji wtórnej, przetworzonej, ale także – w celu weryfikacji, ułatwienia pracy nad tym dokumentem – również do informacji pierwotnej, na której oparto przygotowywane informacje.

Uwaga nr 3 pana legislatora jest to uwaga czysto legislacyjna, w związku z tym oczywiście tutaj nie mamy uwag i opiniujemy ją pozytywnie.

Z kolei uwagę nr 4, dotyczącą art. 15, opiniujemy negatywnie, ponieważ uchwały rady gmin mają zróżnicowany charakter i mogą, ale nie muszą wymagać dostosowania, np. w związku ze zmianami definicji, które wprowadzamy w tym projekcie ustawy. Myślę, że pan legislator już słyszał od nas dzisiaj te wyjaśnienia, nie są one dla pana legislatora nowe, w związku z tym na tym pozwolę sobie skończyć.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję.

(Zastępca Dyrektora Departamentu Gospodarki Odpadami w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Bogusława Brzdąkiewicz: Dziękuję.)

To ja zgłaszam wniosek o przyjęcie uwagi nr 3 jako wniosku komisji.

Tak że będziemy później, w dalszej części posiedzenia, nad tym głosować.

Otwieram dyskusję.

Kto chciał się zapisać do głosu, zabrać głos?

Nie ma w tej chwili żadnych głosów w dyskusji…

Proszę bardzo, pan prezes Krzysztof Zaręba.

Prezes Zarządu Polskiej Izby Gospodarczej „Ekorozwój” Krzysztof Zaręba:

Panie Przewodniczący! Szanowni Senatorowie! Szanowni Goście!

Ja mam jedno pytanie, przynajmniej na razie, bo może być ich więcej. Mianowicie w art. 90 i 91, gdzie mowa o recyklingu olejów odpadowych, jest zapis, że oprócz poddawania ich regeneracji możliwe jest stosowanie innych operacji recyklingu zapewniających wynik całkowity równoważny lub korzystniejszy dla środowiska. Dotychczas w Polsce praktycznie stosuje się albo recykling, albo spalanie, albo eksport, wobec tego na czym mają polegać te inne sposoby? Czy nie jest to sposób na eksport do Niemiec – po wykończeniu naszej jedynej rafinerii „Jedlicze” – całego oleju przepracowanego? Dziękuję.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Jest możliwość uzyskania odpowiedzi na to pytanie, na te uwagi pana Krzysztofa Zaręby?

Zastępca Dyrektora Departamentu Gospodarki Odpadami w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Bogusława Brzdąkiewicz:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Tak jak pan wspomniał, oczywiście jak najbardziej ma być stosowany recykling – i o tym jest już mowa w ustawie – po prostu dopuszczamy też inne metody, inne technologie, które też mogą powstać, w związku z tym katalog pozostaje jakby otwarty. Chociażby teraz przez dyrektywę został dopuszczony tzw. recykling chemiczny, który po raz pierwszy się pojawił. W związku z tym zostawiamy tutaj furtkę dla stosowania innych możliwości przetwarzania olejów w procesie recyklingu, które może akurat w tym momencie jeszcze nie są zdefiniowane, jeszcze nie są nazwane, ale mogą się pojawić.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję za udzielenie odpowiedzi. Nie wiem, czy jest zadowalająca, czy nie, ale odpowiedź jest…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

…Panie Prezydencie.

Prezes Zarządu Polskiej Izby Gospodarczej „Ekorozwój” Krzysztof Zaręba:

Ja mówię to w trosce o to, że… Rafineria „Jedlicze” zaledwie w 30% wykorzystuje swoje moce. Myśmy zainwestowali w…

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

W tej komisji nieraz dyskutowaliśmy na temat rafinerii „Jedlicze” i powiem, że rzeczywiście jest tu niepokój. To rafineria, można powiedzieć, państwowa, która pracuje na bardzo, bardzo zwolnionych obrotach. Chodzi panu o to, żeby ta troska… Chodzi o to, żeby zagospodarowanie, można powiedzieć, tej rafinerii było jak najbardziej pełne, czyli przynajmniej zbliżało się do 100%.

Dziękuję bardzo. Nie widzę więcej głosów, Szanowni Państwo, wobec tego przechodzimy już do głosowania.

Zadaję pytanie: kto jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przeze mnie, a omówionej przez Biuro Legislacyjne? Proszę podnieść rękę.

(Głos z sali: 7 głosów za.)

Kto jest przeciw?

(Głos z sali: Na sali – nikt.)

Kto się wstrzymał?

(Głos z sali: Na sali – nikt.)

Głosowanie zdalne?

Zamykam głosowanie.

(Głos z sali: Zdalne?)

Zdalne, tak, tak.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Proszę?

(Głos z sali: 2 senatorów nie zagłosowało. Gdyby pan mógł powiedzieć, żeby…)

Ile mamy głosów za? Proszę przeliczyć.

11 głosów za, jednogłośnie.

Teraz pytam, kto jest za przyjęciem… Głosujemy nad całością ustawy. Kto jest za przyjęciem ustawy w całości ze zgłoszoną poprawką, zechce podnieść rękę.

(Głos z sali: 7 głosów za.)

7 głosów za, głosów przeciw nie ma. I nikt się nie wstrzymał, bo to…

Głosowanie zdalne. Prosimy o sprawne głosowanie osób zdalnie uczestniczących w posiedzeniu senackiej Komisji Środowiska.

I zamykamy głosowanie zdalne.

11 senatorów było za. Jednogłośnie.

Dziękuję serdecznie za udział w posiedzeniu komisji.

Pozostaje wyznaczenie senatora sprawozdawcy.

Kto z państwa wyraża zgodę na…

(Senator Jadwiga Rotnicka: Ja proponuję… Można?)

Proszę bardzo.

Senator Jadwiga Rotnicka:

Proponuję kandydaturę pana senatora Pęcherza. Ta ustawa była omawiana też na posiedzeniu komisji do spraw klimatu z wynikiem takim samym jak w naszej komisji, więc mógłby złożyć takie sprawozdanie w imieniu obydwu komisji.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Nie ma innych zgłoszeń.

Pan senator Pęcherz wyraża zgodę.

Miło mi, że rzeczywiście ustawa nie budzi zastrzeżeń, uwag. Myślę, że dalej też tak będziemy procedować, Panie Ministrze.

Dziękuję serdecznie za życzliwość i obecność.

Zamykam posiedzenie Komisji Środowiska.

(Koniec posiedzenia o godzinie 15 minut 16)