Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu (43.)

w dniu 6 października 2021 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Europejskiej Konwencji o ochronie dziedzictwa audiowizualnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 8 listopada 2001 r. (druk senacki nr 501, druki sejmowe nr 1444 i 1491).

(Początek posiedzenia o godzinie 18 minut 01)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodnicząca Barbara Zdrojewska)

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Dzień dobry. Witam państwa.

Otwieram posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu poświęcone rozpatrzeniu ustawy o ratyfikacji Europejskiej Konwencji o ochronie dziedzictwa audiowizualnego sporządzonej w Strasburgu dnia 8 listopada 2001 r.

Serdecznie witam wszystkich tutaj obecnych senatorów, tych obecnych na sali i tych zdalnych. Witam pana Pawła Jabłońskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, oraz pana Sławomira Majszyka, zastępcę dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego, również z MSZ. Być może dołączy do nas jeszcze pani Katarzyna Falkowska-Gołębiewska z ministerstwa kultury. Zapowiadała najpierw, że będzie zdalnie, a później, że osobiście. Ale myślę, że już nie będziemy czekać na panią dyrektor.

Ustawa nie jest kontrowersyjna.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Europejskiej Konwencji o ochronie dziedzictwa audiowizualnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 8 listopada 2001 r. (druk senacki nr 501, druki sejmowe nr 1444 i 1491)

Poproszę na początku pana ministra o przedstawienie założeń ustawy proponowanej przez Sejm.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Paweł Jabłoński:

Bardzo dziękuję, Pani Przewodnicząca.

Szanowni Państwo Senatorowie! Wysoka Komisjo!

Europejska Konwencja o ochronie dziedzictwa audiowizualnego została sporządzona w Strasburgu 8 listopada 2001 r. i weszła w życie 1 stycznia 2008 r., po jej ratyfikacji przez 5 państw. Konwencja w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej została podpisana 15 grudnia 2020 r. Obecnie jest przedkładana do ratyfikacji.

Stronami konwencji aktualnie jest 11 państw, są to: Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Francja, Gruzja, Litwa, Luksemburg, Monako, Niemcy, Serbia, Słowacja i Węgry. Konwencja została również podpisana, choć jeszcze nie ratyfikowana, przez: Austrię, Bułgarię, Grecję, Islandię, Portugalię, Rumunię, Turcję i Ukrainę.

Konwencja przewiduje obowiązek gromadzenia i przechowywania utworów kinematograficznych wyprodukowanych na terytorium państwa strony konwencji oraz obowiązek wskazania jednej lub kilku instytucji, które będą pełnić funkcję narodowego archiwum. Uzupełnieniem obowiązku powołania państwowych organów archiwizacyjnych jest konieczność wdrożenia przez państwo przepisów, które pozwalają organowi publicznemu na wykonywanie nadzoru nad działalnością ustanowionego archiwum oraz zobowiązują taki organ do zapewnienia finansowych i technicznych środków niezbędnych do prowadzenia działalności archiwalnej. W Polsce obowiązki organu archiwizującego zostały powierzone Filmotece Narodowej – Instytutowi Audiowizualnemu, zarządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który sprawuje nadzór nad tą instytucją.

Odnośnie do obowiązku tworzenia depozytu utworów kinematograficznych polska regulacja prawna zawarta w art. 30 ustawy o kinematografii nakazuje dokonać takich czynności w ciągu 30 dni od zakończenia produkcji, przy czym nie później niż w dniu rozpoczęcia dystrybucji materiałów. Dodatkowo w przypadku innych materiałów dokumentacyjnych związanych z produkcją filmu wymieniona ustawa także nakazuje ich nieodpłatne przekazanie przez producenta. Standard ochrony określony przez krajowe ustawodawstwo jest więc w tym przypadku wyższy niż ten określony w konwencji, który jedynie zachęca państwa do stworzenia dobrowolnych depozytów tego rodzaju materiałów. Ratyfikacja konwencji nie powoduje zatem konieczności zmiany przepisów polskiego prawa, nie powoduje też skutków finansowych dla budżetu państwa ani dla jednostek samorządu terytorialnego, czy to w postaci zmniejszenia dochodów, czy to zwiększenia wydatków, ani też zmiany ich struktury. Konwencja prowadzi natomiast do zapewnienia spójności istniejących przepisów, ustanawia standardy przekazywania i przechowywania dzieł audiowizualnych na poziomie międzynarodowym. Konwencja będzie zatem mieć pozytywny wpływ na polski sektor audiowizualny.

Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacja konwencji powinna nastąpić po uprzedniej zgodzie wyrażonej w ustawie, gdyż jej postanowienia dotyczą spraw uregulowanych w innych ustawach: w ustawie o kinematografii, w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych.

Ponadto informuję Wysoką Komisję, choć z pewnością ta informacja jest już znana, że dziś o godzinie 16.00 Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej jednogłośnie poparła przedstawioną ustawę. W związku z tym, Szanowna Pani Przewodnicząca, w imieniu rządu wnoszę o przyjęcie tej ustawy, ustawy o ratyfikacji Europejskiej Konwencji o ochronie dziedzictwa audiowizualnego sporządzonej w Strasburgu 8 listopada 2001 r. Bardzo dziękuję.

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Bardzo dziękuję panu ministrowi.

Szanowni Państwo, nie ma z nami pani legislator, ale mamy opinię, wszyscy państwo ją dostali. W opinii nie ma żadnych zastrzeżeń, tak że proponuję, żebyśmy przeszli do pytań kierowanych do pana ministra.

Czy są takowe? Może ktoś zdalnie?

Nie widzę chętnych.

W takim razie ja pozwolę sobie zabrać, krótko, żeby nie przedłużać, bo tak planowaliśmy to posiedzenie komisji, jako krótkie.

Panie Ministrze, a co z dobrami audio? Pytam, bo to jest dyrektywa, która dotyczy tylko filmów i zapisów… Czy dotyczy ona także dóbr audio i czy w tym przypadku będą obowiązywać podobne procesy? Czy będzie jakieś archiwum?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Paweł Jabłoński:

Pani Przewodnicząca, odpowiem na to pytanie w takim zakresie, w jakim mogę, a przyznam szczerze, że ja oceniam tę ustawę przede wszystkim z punktu widzenia prawnotraktatowego, zatem w zakresie kompetencji MSZ. Ze względu na swój charakter ustawa przedstawiona Senatowi, przedstawiona komisji ma na celu wyłącznie ratyfikację istniejącej konwencji. Powiem absolutnie szczerze, że nie znam na wylot przepisów międzynarodowych chroniących wyłącznie treści audio. Zakładam jednak, że jeżeli odpowiednia umowa międzynarodowa miałaby powstać, jeżeli Senat czy komisja dostrzegałaby potrzebę uregulowania tego na poziomie międzynarodowym, to wskazane byłoby ewentualne zainicjowanie tych prac, które musiałyby skutkować zawarciem odpowiedniej umowy międzynarodowej, a następnie przedłożeniem jej do podpisania, a potem do ratyfikacji przez poszczególne państwa. Tyle mogę powiedzieć na ten temat. Myślę, że bardziej szczegółowa informacja mogłaby zostać udzielona na piśmie i zakładam, że przez resort właściwy, czyli Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Być może jest to gdzieś na jakimś wstępnym etapie prac Europarlamentu. Mam nadzieję, że w przyszłości dojdzie do sporządzenia również takiego aktu w Unii Europejskiej, ze względu na to, że jak obserwujemy sytuację u nas wszystkich tych treści audio, które powinny być zachowane, to widzimy, że one są w różnych miejscach i nie ma jednego takiego miejsca, gdzie są przechowywane, przynajmniej nie wszystkie. Myślę, że taka regulacja też by się przydała. Ale to nie zmienia faktu, że z radością witamy ratyfikację konwencji o ochronie dziedzictwa audiowizualnego.

Przystępujemy do głosowania.

Kto z pań i panów senatorów jest za pozytywną opinią do przedstawionej ustawy?

(Głos z sali: 4 za, z sali.)

Kto jest przeciw?

(Głos z sali: Nikt.)

Kto się wstrzymał?

(Głos z sali: Nikt.)

Bardzo dziękuję. W takim razie jednogłośnie…

(Głos z sali: Jeszcze zdalni.)

Jeszcze zdalni, czekamy na wyniki zdalne.

(Głos z sali: 6 za, jednogłośnie.)

Jednogłośnie, 6 głosów za.

Ja proponuję na sprawozdawcę pana senatora Hamerskiego, jeśli pan senator się zgodzi.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Pan senator Hamerski przyjął propozycję.

Bardzo dziękujemy panu ministrowi, panu dyrektorowi i dziękuję wszystkim senatorkom i senatorom. Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie komisji.

(Koniec posiedzenia o godzinie 18 minut 09)