Zapis stenograficzny

– wspólne posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej (76.),

Komisji Ustawodawczej (181.)

oraz Komisji Zdrowia (61.)

w dniu 5 sierpnia 2021.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych na 28. posiedzeniu Senatu do projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.

(Początek posiedzenia o godzinie 12 minut 16)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Ustawodawczej Krzysztof Kwiatkowski)

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:,

Szanowni Państwo!

Punkt 1. porządku obrad: Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych na 28. posiedzeniu Senatu do projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw

W imieniu pani przewodniczącej Beaty Małeckiej-Libery i Komisji Zdrowia, pana przewodniczącego Filipa Libickiego i Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej otwieram posiedzenie 3 połączonych komisji celem rozpatrzenia poprawki, wniosku zgłoszonego przez panią przewodniczącą Beatę Małecką-Liberę i senatora Kwiatkowskiego.

Oddaję głos pani przewodniczącej celem przedstawienia wniosku.

Senator Beata Małecka-Libera:

Szanowni Państwo Senatorowie!

Mam przyjemność przedstawić projekt zgłoszonej przez nas poprawki, która jest wynikiem wielu rozmów ze środowiskiem medycznym. I ponieważ dzisiaj procedujemy projekt rozszerzenia listy leków bezpłatnych dla grupy 70+, ten temat, o którym tutaj chcę powiedzieć, jest również absolutnie wiążący, ponieważ dotyczy wypisywania recept i leków m.in. także dla seniorów.

Szanowni Państwo, osobami, które są uprawnione do wystawiania świadczeniobiorcom recept na bezpłatne leki i środki spożywcze specjalnego przeznaczenia, są pielęgniarki i lekarze z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w związku z zakończeniem leczenia szpitalnego. Zgodnie z art. 43 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych te osoby, które wystawiają recepty, są zobowiązane do dokonania za pośrednictwem elektronicznej platformy gromadzenia, analiz i udostępnienia zasobów cyfrowych o zdarzeniach medycznych weryfikacji ilości oraz rodzaju przepisanych uprawnionemu świadczeniobiorcy leków czy też środków spożywczych specjalnego przeznaczenia. Aby dokonać tej weryfikacji, uprawniony lekarz czy też pielęgniarka muszą mieć dostęp do danych osobowych i jednostkowych danych medycznych świadczeniobiorców. Tymczasem w świetle art. 35 ustawy o systemie informacji o ochronie zdrowia lekarze i pielęgniarki, którzy udzielają tych świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, nie posiadają, co do zasady, dostępu do wymienionych danych. I w takim przypadku ich pozyskanie może nastąpić jedynie za zgodą świadczeniobiorcy lub jego przedstawiciela ustawowego, co wymaga założenia przez świadczeniobiorcę Internetowego Konta Pacjenta. Według stanu na lipiec 2021 r. liczba użytkowników Internetowego Konta Pacjenta wynosi 10 milionów, tak więc wydaje się, że nie ma problemu. Ale problem jest, ponieważ świadczeniobiorcy powyżej siedemdziesiątego piątego roku życia stanowią jedynie 108 tysięcy spośród tych osób. To jest naprawdę niewielki ułamek procenta. Mając właśnie to na uwadze, proponuję nowelizację, która zmierza do rozszerzenia weryfikacji przez lekarza lub pielęgniarkę przed wystawieniem świadczeniobiorcy recepty ilości i rodzaju przepisanych mu leków czy też środków spożywczych specjalnego przeznaczenia, dopuszczając dokonywanie tej weryfikacji poprzez analizę dostępnej dokumentacji medycznej oraz zebranie wywiadu w przypadku braku dostępu do danych dotyczących tego świadczeniobiorcy przetwarzanych przez elektroniczną platformę gromadzenia, analizy i udostępniania zasobów o zdarzeniach medycznych.

Reasumując, jest to możliwość wypisywania recepty przez lekarza czy też pielęgniarkę – jeżeli pacjent nie ma wspomnianego konta internetowego – po analizie dokumentacji medycznej i zebraniu odpowiedniego wywiadu. Dziękuję.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Czy ktoś z pań i panów senatorów ma jakieś pytanie do pani przewodniczącej w kontekście zgłoszonego wniosku?

(Senator Agnieszka Gorgoń-Komor: Czy mogę? Agnieszka Gorgoń-Komor)

Pani senator zdalnie.

Bardzo proszę, pani senator Agnieszka Gorgoń-Komor.

Senator Agnieszka Gorgoń-Komor:

Ja chciałam, jako lekarz praktyk, bardzo poprzeć inicjatywę poprawki pani przewodniczącej, gdyż…

(Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski: Pani Senator, przepraszam, bardzo słabo panią słychać. Gdyby można było mówić głośniej, to bardzo…)

Dobrze. Spróbuję, Panie Przewodniczący.)

(Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski: O, teraz jest dobrze.)

Panie Przewodniczący! Szanowna Pani Przewodnicząca!

Bardzo się cieszę z tej poprawki, zwłaszcza jako też lekarz praktyk, który codziennie się spotyka z takimi sytuacjami, że my, jako specjaliści, po leczeniu szpitalnym nie możemy wypisać leków 75+ – a jeżeli przejdzie nasza inicjatywa ustawodawcza, to będzie to 70+ – i wysyłamy pacjentów, właśnie w czasie pandemii, do lekarza rodzinnego, gdzie nie zawsze pacjenci mają dostęp. Dlatego uważam, że powinno to być uporządkowane i każdy, kto ma prawo wykonywania zawodu i zajmuje się pacjentem senioralnym, powinien, niezależnie, czy ma dostęp do IKP, czy nie, móc wypisać taką receptę. To wprowadziło duży chaos w leczenie pacjentów, wysyłanie do POZ, które były podczas pandemii zamknięte. I to pacjenci też nam zgłaszają, aby lekarze AOS, lekarze, którzy pracują w szpitalnictwie, też mogli wspomniane recepty wypisywać.

Bardzo dziękuję w imieniu mojego środowiska za tę poprawkę.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Bardzo dziękuję, Pani Senator.

Pan senator, pan przewodniczący Martynowski. Bardzo proszę.

Senator Marek Martynowski:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Nie wiem, czy jest minister. Bo chciałbym usłyszeć jego opinię, jeżeli chodzi o tę poprawkę.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

My o tym, że zgłoszona była poprawka, informowaliśmy jeszcze na posiedzeniu plenarnym. Znaczy… Przepraszam, że to powiem, ale wydaje się, że ta sprawa jest taka niekontrowersyjna, nawet jak ktoś…

(Senator Jerzy Czerwiński: Jest kontrowersyjna.)

Przepraszam, jeżeli jestem w mylnym błędzie, jak mówi klasyk.

Pan senator Czerwiński.

Senator Jerzy Czerwiński:

Panie Przewodniczący, przyznam się, że ja jestem trochę zdziwiony sposobem wrzutki tutaj. No, jesteśmy na ostatnim etapie, często państwo tutaj mówicie o tym, że to nie powinno być procedowane, a tamto jest niezgodne z konstytucją, bo za późno, bo nie przeszło pełnego trybu. Fakt, że to jest tylko projekt ustawy, zrozumiałe, to nie jest ustawa, ale mimo wszystko to nie dotyczy… znaczy ma oczywiście związek z materią tej ustawy, ale dotyczy zupełnie innych kwestii, kwestii dostępu do, jak rozumiem, systemu informatycznego, kwestii uprawnień poszczególnych segmentów, tak bym to nazwał, osób ze służby zdrowia do dokumentacji pacjenta.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ja przyznam się… Na podstawie tego, co tutaj mam przed sobą, i ustawy, tej noweli, właściwie projektu ustawy jest mi się trudno zorientować, czy my dajemy jakieś dodatkowe uprawnienia pewnej grupie, czy nakładamy obowiązki, i na kogo. I jaki to ma związek z 75+. Bo to, że 75+, czy 70+, że ci pacjenci mają mniejszą procentowo liczbę założonych kont pacjenta, to jest oczywista oczywistość. No, i nagle, pod sam koniec pracy nad ustawą jest taka wrzutka. Mówię, ona jest z punktu widzenia przedmiotu ustawy… Ona jest w ogóle poza tym przedmiotem. To tak, jakbyśmy rozpoczynali nową inicjatywę ustawodawczą. I ja nie wiem, czy to jest jedyne miejsce… Bo jeśli mówimy o dostępie… Jak rozumiem, miał być dostęp do systemu informatycznego dla pewnej grupy, nazwałbym to, medyków, którzy nie mają teraz tego dostępu. To to jest ten punkt, w którym ten dostęp ma być gwarantowany? Czy gdzieś w innym miejscu ustawy?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

A skoro gwarantujemy taki dostęp, to też dlaczego tego dostępu do tej pory nie było? Czy były jakieś przeciwskazania, jakieś obostrzenia, nie wiem, RODO itd.? Proszę państwa, no, tak się nie pisze ustaw, sami często o tym mówicie, a robicie to po prostu na żywca, tak bym to określił. I jeszcze nie ma opinii rządu. Ja nie wiem, jaką rząd ma opinię na ten temat. No, bo on też został zaskoczony. Położyliście mu tę poprawkę przed oczami?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Panie Senatorze, szanujemy pańskie wątpliwości.

Umożliwiam zabranie głosu Biuru Legislacyjnemu, oczywiście w kontekście tej strony, o której pan mecenas się może wypowiedzieć, wątpliwości przekazanych przez pana senatora.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda:

Dziękuję bardzo.

Państwo Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Na wstępie chciałbym bardzo wyraźnie podkreślić, że w toku postępowania w sprawie inicjatyw ustawodawczych Senatu każdy senator może zgłosić poprawkę niezależnie od tego, czy mieści się ona w zakresie projektu ustawy procedowanego przez Senat, czy też nie. W związku z tym nie ma tutaj, rzecz jasna, co zresztą sam stwierdził pan senator Jerzy Czerwiński, analogii do procedury 3 czytań projektu.

Odnosząc się natomiast do samej materii, chciałbym bardzo wyraźnie zwrócić uwagę, że w ocenie Biura Legislacyjnego poprawka dotyczy bezpośrednio materii projektu, gdyż dotyczy umożliwienia prawa realizacji bezpłatnego zaopatrzenia w leki i środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Chciałbym zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 43a ust. 1b ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osoby uprawnione do wystawiania recept, w tym lekarze udzielający świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, w przypadku zakończenia leczenia szpitalnego są obowiązani – podkreślam: obowiązani – do weryfikacji ilości oraz rodzaju dotychczas przepisanych danemu świadczeniobiorcy leków, wyrobów medycznych oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Obowiązujący przepis prawny przewiduje jako jedyny typ tej weryfikacji umiejscowienie danych w Internetowym Koncie Pacjenta. W związku z tym, że druzgocąca większość beneficjentów bezpłatnych leków nie posiada Internetowego Konta Pacjenta, poprawka, utrzymując dotychczasową zasadę, przewiduje zarazem, że w przypadku braku Internetowego Konta Pacjenta owa weryfikacja następowałaby odpowiednio na podstawie wywiadu lekarskiego oraz analizy dostępnej dokumentacji medycznej dotyczącej danego świadczeniobiorcy. Dziękuję.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Panie Mecenasie, naprawdę ciepło dziękuję i za wyjaśnienie tych wątpliwości, że nie ma żadnych przeszkód formalnych co do zgłoszenia wniosku, i też za to, że pan bardzo czytelnie przedstawił, że to jest poprawka korzystna z punktu widzenia pacjenta i z wprowadzonymi mechanizmami weryfikacji poprzez tę rozmowę pacjenta z lekarzem.

Czy ktoś ma jeszcze jakieś pytania, wątpliwości?

Pan przewodniczący Martynowski.

Senator Marek Martynowski:

Ja mam pytanie, Panie Przewodniczący. Widzimy, że nie ma ministra, ale czy był on w ogóle zapraszany na to posiedzenie komisji?

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Był powiadomiony o posiedzeniu komisji i o tym, że poprawka będzie procedowana.

Nie widzę więcej zgłoszeń.

Kto z pań i panów senatorów jest za poparciem wniosku? Proszę o podniesienie ręki.

Przypominam o senatorach głosujących zdalnie, że państwo też głosują.

(Głos z sali: 12 głosów za.)

12 głosów na sali za.

Kto jest przeciw?

(Głos z sali: 9 głosów.)

9 osób na sali jest przeciw.

Kto się wstrzymał?

(Głos z sali: Bez osób wstrzymujących się.)

Proszę o zakończenie możliwości głosowania zdalnego i podanie zbiorczych wyników.

(Senator Ewa Gawęda: Panie Przewodniczący, niestety, nie wyświetliło się okno do głosowania.)

Sekundę…

Przepraszam, kto z pań, panów senatorów… Bo ja nie zwróciłem uwagi.

Senator Ewa Gawęda:

Ewa Gawęda. Ja jestem przeciw, a nie wyświetliło się okno do głosowania, tak więc zgłaszam to. Proszę uwzględnić mój głos.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Szanowni Państwo, przyjmuję głos pani senator.

Czy my możemy – od strony proceduralnej – takie oświadczenie dołączyć jako wynik głosowania? Czy powtórzyć samo głosowanie?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda:

Niestety, proponowałbym powtórzenie głosowania, dlatego że pani senator już…

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Ale to ja proszę o zawołanie pana senatora Czarnobaja, żeby wszyscy, którzy brali udział w pierwszym głosowaniu, mogli wziąć udział w drugim.

Za chwilę… Szanowni Państwo, zamykamy tamto głosowanie.

Za chwilę będzie, zgodnie z wnioskiem pani senator Gawędy, reasumpcja tego głosowania.

Pani senator Sekuła gorąco proszona na salę posiedzeń.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Bo pani senator zajrzała i wyszła.

(Głos z sali: Posiedzenie się zaczęło…)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Nie? Przepraszam. Wydawało mi się, że to pani senator… To nie była pani senator Sekuła? Nie? Bo się wystraszyłem, że…

(Głos z sali: Była.)

(Głos z sali: Sekuła, ale ona…)

Ona jest członkiem Komisji Ustawodawczej przecież.

(Głos z sali: Nie.)

(Głos z sali: Komisji Gospodarki…)

Nie? To przepraszam.

(Głos z sali: Chwileczkę trzeba poczekać…)

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Ja zapytam: czy przy głosowaniu zdalnym był problem tylko z jedną osobą? Inne osoby…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dobrze.

Szanowni Państwo, żeby, powiedziałbym, zachować sposób procedowania… Oczywiście, że chcemy powtórzyć, ale w pierwszym głosowaniu wziął udział pan senator Czarnobaj, którego teraz staramy się poprosić z powrotem. No, wydawało mu się, że zakończyliśmy rozpatrywanie poprawki.

W związku z wnioskiem pani senator Gawędy zarządzam reasumpcję głosowania nad wnioskiem zgłoszonym przez panią senator Małecką-Liberę i senatora Kwiatkowskiego.

Kto z pań i panów senatorów jest za jego przyjęciem? Proszę o podniesienie ręki.

(Głos z sali: 12 za.)

12 osób na sali za.

Kto jest przeciw?

(Głos z sali: 9.)

9 osób na sali jest przeciw.

Kto się wstrzymał?

Nie było takich głosów na sali.

Proszę o zakończenie możliwości głosowania zdalnego i podanie zbiorczych wyników głosowania.

(Głos z sali: 17 głosów za, 15 przeciw, 2 senatorów wstrzymało się od głosu.)

17 głosów za, 15 przeciw, 2 senatorów wstrzymało się od głosu

Stwierdzam, że wniosek został przyjęty.

Czy możemy… To pytanie do pana mecenasa. Czy to możliwe, żeby pani przewodnicząca była sprawozdawcą tej poprawki, a ja dalej sprawozdawcą całego projektu?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda:

Nie, musi być jeden sprawozdawca komisji po tym posiedzeniu.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Dobrze.

To czy państwo wyrażą zgodę, żebym był senatorem sprawozdawcą odnośnie do tej poprawki także?

(Głos z sali: Tak.)

Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie połączonych komisji.

(Koniec posiedzenia o godzinie 12 minut 33)