Posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności (nr 55) w dniu 20-07-2021

Przejdź do listy posiedzeń Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności

Uwaga! Zapis stenograficzny jest tekstem nieautoryzowanym

Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności (55.)

w dniu 20 lipca 2021 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 439, druki sejmowe nr 1276 i 1307).

(Początek posiedzenia o godzinie 10 minut 08)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodnicząca Maria Koc)

Przewodnicząca Maria Koc:

Szanowni Państwo!

Witam wszystkich państwa bardzo, bardzo serdecznie na pięćdziesiątym piątym posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności.

Dzisiaj w porządku obrad jest rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw – druk senacki nr 439, druki sejmowe nr 1276 i 1307.

Pragnę bardzo serdecznie powitać na posiedzeniu Senatu wszystkich państwa, pana wiceprzewodniczącego, wszystkich senatorów, którzy obradują z nami stacjonarnie i w sposób zdalny. Serdecznie witam również gości obecnych na naszym posiedzeniu. Witam pana ministra Piotra Dziadzia, podsekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, głównego geologa kraju. Witamy pana ministra bardzo serdecznie. Bardzo serdecznie witam również pana Wojciecha Zubowskiego, posła na Sejm, posła sprawozdawcę. Witam pana Pawła Lewandowskiego, dyrektora naczelnego do spraw projektów strategicznych KGHM Polska Miedź SA. Witam serdecznie. Bardzo serdecznie witam również pana wiceprzewodniczącego Jacka Misiejuka z Towarzystwa Obrotu Energią. Witam pana legislatora. Jest już pan wiceprzewodniczący Piecha, serdecznie zapraszam.

I teraz, Szanowni Państwo, kilka komunikatów, które muszą się pojawić w związku z tym, że nasze obrady prowadzone są w sposób hybrydowy.

Po pierwsze, informuję, że posiedzenie komisji jest transmitowane w internecie.

Po drugie, proszę o informację, czy na sali znajdują się osoby wykonujące zawodową działalność lobbingową w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa. Nie widzę zgłoszeń. Dziękuję.

Szanowni Państwo, państwa senatorów, którzy są obecni na sali, proszę o nieuruchamianie aplikacji do połączenia zdalnego, bo to powoduje sprzężenia akustyczne.

Mam pytanie: czy wszyscy państwo, którzy chcą obradować zdalnie, są już włączeni do posiedzenia i czy jest kworum? Jest kworum. Bardzo dziękuję.

I jeszcze krótki komunikat do tych z państwa, którzy obradują zdalnie. Proszę się upewnić, czy państwa iPady są podłączone do zasilania, a kamery włączone. I proszę w taki sposób ustawić iPady czy komputery, obiektywy kamer, abyście byli państwo widoczni podczas połączenia.

Zapisywanie się do głosu przez senatorów i gości biorących udział w posiedzeniu w sposób zdalny może nastąpić przez czat w aplikacji lub werbalnie. Oczywiście zabranie głosu przez senatora lub gościa nastąpi po udzieleniu go przez prowadzącego obrady.

Poprawki zgłaszacie państwo na adres e-mailowy podany państwu w informacji o zdalnym posiedzeniu komisji, oczywiście z potwierdzonego konta e-mailowego.

Macie też państwo do dyspozycji numer telefonu. Gdyby działo się cokolwiek niepokojącego, gdybyście mieli państwo jakieś problemy techniczne, można połączyć się z pracownikami Kancelarii Senatu, którzy udzielą pomocy.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 439, druki sejmowe nr 1276 i 1307)

Szanowni Państwo, skoro jest kworum, to przystępujemy do realizacji porządku obrad. Tak jak powiedziałam, dziś na posiedzeniu komisji pracujemy nad ustawą o zmianie ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw.

W tym momencie chciałabym poprosić pana ministra Piotra Dziadzia, podsekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, będącego jednocześnie głównym geologiem kraju, o przedstawienie nam tej ustawy.

Bardzo proszę, Panie Ministrze. Oddaję panu głos.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:

Dzień dobry państwu.

Szanowni Państwo! Szanowna Pani Przewodnicząca!

Mam przyjemność przedstawić Wysokiej Komisji propozycję ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw – druk senacki nr 439.

Szanowni Państwo, chciałbym państwu powiedzieć tytułem wstępu, że wprowadzenie rynku mocy to przejście z rynku jednotowarowego, dotyczącego tylko energii, na rynek dwutowarowy, czyli rynek energii i mocy. Jego wprowadzenie w Polsce miało na celu stworzenie zachęt inwestycyjnych do budowy nowych i modernizacji istniejących jednostek wytwórczych, niezbędnych do zapobieżenia sytuacji niedoboru energii elektrycznej w przyszłości. Szanowni Państwo, ten rynek działa u nas od 2017 r. i jest istotnym narzędziem zapewniającym stabilność systemu elektroenergetycznego i bezpieczeństwo energetyczne państwa. Mechanizm rynku mocy pozwala na modernizację elektrowni potrzebnych do prawidłowego bilansowania mocy w systemie elektroenergetycznym, obecnie głównie elektrowni węglowych. Aukcje mocy na lata 2021–2025 zapewniają środki na budowę 5,6 GW nowych mocy oraz modernizację 12,8 GW mocy wytwórczych. Dzięki wprowadzeniu rynku mocy w chwili obecnej nie stwierdza się problemów z wystarczalnością zasobów na kolejne lata, na które zostały przeprowadzone aukcje mocy.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia europejskiego nr 2019/943 w sprawie wewnętrznego rynku energii elektrycznej jednostki emitujące powyżej 550 g CO2 z paliw kopalnych na 1 kWh wytwarzanej energii nie mogą zawierać nowych kontraktów mocowych w kolejnych aukcjach. Wszystkie umowy zawarte dla wszystkich jednostek przed 2020 r. pozostają w mocy i będą kontynuowane do czasu ich wygaśnięcia. Przedkładana ustawa dostosowuje rynek mocy do tych właśnie przepisów. Przepisy rozporządzenia działały już bezpośrednio podczas głównej aukcji mocy przeprowadzanej w 2020 r. Zmiany, które zostały wprowadzone regulaminem aukcji mocy, pozwoliły na przeprowadzenie aukcji zgodnie z prawem krajowym i europejskim, niemniej jednak takie rozwiązanie powinno zostać poparte przepisami ustawowymi.

Dzięki wdrożeniu przepisów rozporządzenia rynek mocy staje się nie tylko środkiem zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, o czym już wspomniałem na wstępie, ale również narzędziem bezpiecznej transformacji energetycznej opartej na źródłach niskoemisyjnych. Ma to służyć głównie budowie niskoemisyjnych jednostek stabilizujących pracę systemu elektroenergetycznego. Spodziewamy się, że głównym beneficjentem w najbliższych latach staną się nowe bloki gazowe, które będą mogły korzystać z finansowania dotychczas wykorzystywanego głównie przez istniejące bloki węglowe. Zgodnie z tym założeniem ustawa umożliwia konwersję jednostki węglowej posiadającej zawartą umowę mocową na jednostkę wytwarzającą energię elektryczną w technologii spełniającej limit 550 g CO2 z paliw kopalnych na 1 kWh wytwarzanej energii elektrycznej. Pozwoli to na podwyższenie rentowności nowo powstających inwestycji w związku z obniżeniem poziomu opłat za emisję dwutlenku węgla.

Ustawa wprowadza również zmianę sposobu naliczania opłaty mocowej. Dostosowuje ona wysokość stawek opłaty mocowej do profilu zużycia energii, premiując odbiorców o płaskim zużyciu energii, którzy utrzymując niskie wahania dobowe i przenosząc pobór poza godziny szczytowe, przyczyniają się do stabilizacji systemu. Zmniejszenie zapotrzebowania szczytowego oznacza również mniejsze zapotrzebowanie w zakresie aukcji mocy, co z kolei przekłada się na niższy koszt rynku mocy. Odbiorcy zużywający w godzinie szczytu zapotrzebowania nie więcej niż 105% energii względem godziny poza szczytem poniosą koszty opłaty mocowej niższe o 83%. Ci odbiorcy, których wahania zużycia nie przekraczają 10%, zapłacą o 50% mniej, a odbiorcy mający wahania do 15% – o 17% mniej niż pozostali odbiorcy. Szanowni Państwo, przykładowo w przyszłym roku oznaczać to będzie ulgę w wysokości 78,5 zł za 1 MWh dla pierwszej grupy, 47 zł za 1 MWh dla drugiej grupy i 16 zł za 1 MWh dla trzeciej grupy względem stawki bazowej płaconej przez pozostałych odbiorców. Rozwiązanie to jest korzystne dla polskich przedsiębiorców, zwłaszcza z sektora energochłonnego, i stanowi efekt dialogu z branżą. Pozwoli ono przykładowemu odbiorcy energochłonnemu zużywającemu ok. 100 GWh, który w 2022 r. trafi do grupy z najwyższą obniżką stawki, na oszczędność ponad 2,5 miliona zł rocznie w porównaniu do sytuacji wynikającej z obecnie obowiązujących rozwiązań. Mechanizm ten był również przedmiotem rozmów z Komisją Europejską, która potwierdziła, że jako rozwiązanie obiektywne i niedyskryminujące nie wymaga on notyfikacji.

Ponadto, mając na uwadze dotychczasowe doświadczenia związane z funkcjonowaniem rynku mocy, w ustawie tej wprowadziliśmy szereg szczegółowych usprawnień, np. możliwość funkcjonowania rynku wtórnego na Towarowej Giełdzie Energii, wskazanie sposobu rozliczeń podatkowych zarządcy rozliczeń oraz inne doprecyzowania o charakterze technicznym.

To tyle tytułem wprowadzenia do ustawy. Po tym wprowadzeniu chciałbym uprzejmie prosić Wysoką Komisję o przyjęcie przedkładanej propozycji ustawy. Dziękuję bardzo za uwagę.

Przewodnicząca Maria Koc:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

I teraz proszę o zabranie głosu przez pana legislatora. Panie Mecenasie, bardzo proszę. Wiem, że zaproponował pan poprawki. Bardzo proszę o ich przedstawienie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański:

Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.

Pani Przewodnicząca! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Pierwsza uwaga Biura Legislacyjnego dotyczy proponowanego w art. 1 pkt 7 przepisu art. 12 ust. 4 ustawy o rynku mocy. Zarówno ta uwaga, jak i proponowana poprawka mają na celu zapewnienie wewnętrznej spójności między poszczególnymi częściami ust. 4, ponieważ główna część tego przepisu, czyli wprowadzenie do wyliczenia, odnosi się do możliwości zmiany danych zawartych we wniosku, ale już poszczególne punkty dotyczą informacji lub danych. Z uwagi na to, że informacje mają szersze znaczenie niż dane – a de facto chodzi tutaj o zmianę zarówno informacji, jak i danych zawartych we wniosku – proponuje się, aby we wprowadzeniu do wyliczenia w ust. 4 uwzględnić również informacje, a jednocześnie nadać pktowi 2 w tym przepisie takie brzmienie, aby sugerował on, że dotyczy to sytuacji, kiedy dochodzi do zmiany nie wszystkich danych, jak to obecnie wynika z wprowadzenia do wyliczenia, ale tylko tych danych, o których mowa w ust. 2 pkt 1–4. Po posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu, zgodnie z informacjami i wyjaśnieniami pana ministra… Tutaj zostały przedstawione 2 alternatywne propozycje poprawek. Właściwą jest propozycja druga, czyli propozycja, która we wprowadzeniu do wyliczenia uwzględnia zarówno informacje, jak i dane zawarte we wniosku, które uległy zmianie.

Uwaga druga dotyczy proponowanego w art. 1 pkt 33 lit. b przepisu art. 58 ust. 5 ustawy o rynku mocy. Zgodnie z proponowanym brzmieniem ust. 5 operator systemu dystrybucyjnego oprócz danych pomiarowych przekazuje operatorowi również inne wymagane informacje dotyczące jednostek fizycznych. Tutaj wątpliwości budzi ogólnikowość tego sformułowania, ogólnikowość obowiązku przekazywania innych wymaganych informacji dotyczących jednostek fizycznych. Tak naprawdę operator nie będzie wiedział, jakie konkretnie informacje jest obowiązany przekazać.

Ta ogólnikowość wiąże się też z przepisem, który sankcjonuje niewykonanie obowiązku przekazywania danych wskazanych w art. 58 ust. 5, czyli z przepisem art. 85 ust. 3 pkt 2 ustawy o rynku mocy. Przepis ten przewiduje, że w przypadku nieprzekazania w terminie danych, o których mowa w art. 58 ust. 5 grozi kara pieniężna. Po wejściu w życie tego przepisu może się zrodzić wątpliwość, czy te ogólnikowo określone inne wymagane informacje dotyczące jednostek fizycznych miałyby być objęte zakresem tego przepisu sankcyjnego, przepisu karnego, czy też nie. W związku z tym najlepszym rozwiązaniem byłoby doprecyzowanie tych informacji. W najgorszym razie należałoby się zastanowić nad doprecyzowaniem przepisu sankcyjnego, który wskazuje na możliwość wymierzenia kary pieniężnej za niewykonanie tego obowiązku. Na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu pan minister udzielił wyjaśnień, że intencją projektodawcy było to, aby ta część przepisu materialnego pozostała w takim brzmieniu, jakie jest teraz, czyli odnosiła się ogólnikowo do innych wymaganych informacji dotyczących jednostek fizycznych, które operator jest obowiązany przekazać. Należałoby zaś doprecyzować przepis art. 85 ust. 3 pkt 2 poprzez wskazanie, że dane, które są objęte tym przepisem, to dane pomiarowe, tak aby po wejściu w życie proponowanej regulacji nie było tu wątpliwości.

W takim przypadku – propozycja poprawki zgłoszona na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu została zaakceptowaną przez pana ministra – można by się tutaj zastanowić nad wprowadzeniem do ustawy poprawki, którą pozwolę sobie odczytać. W art. 1 pkt 56 lit. b otrzymuje brzmienie: „w ust. 3 pkt 2 po wyrazie «danych» dodaje się wyraz «pomiarowych» oraz po wyrazach «w art. 75 ust. 6» dodaje się wyrazy «lub w art. 89d»”. Czyli wartością dodaną w stosunku do obecnego zakresu regulacji opiniowanej ustawy jest właśnie wskazanie, że chodzi w tym przepisie o dane pomiarowe, tylko o nie.

Analogiczna wątpliwość czy uwaga dotyczy również art. 6 opiniowanej ustawy, który poprzez zmianę art. 8 pkt 6 ustawy z 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw również dokonuje zmiany wskazanego art. 58 ust. 5 ustawy o rynku mocy.

Następna uwaga, trzecia…

Przewodnicząca Maria Koc:

Panie Mecenasie, może zróbmy w ten sposób… Szybko pan przeszedł od pierwszej uwagi do drugiej i nie zdążyłam zapytać pana ministra o opinię na temat tej propozycji poprawki. Słyszę, że są tu już jakieś uzgodnienia, ale chciałabym usłyszeć, jak pan minister zapatruje się na zaproponowaną przez pana mecenasa poprawkę. Rozumiem, że już uzgodniliście to państwo na posiedzeniu komisji klimatu. Być może ktoś z nas zechce przejąć tę poprawkę. Analogicznie zrobimy w przypadku uwagi nr 2. Potem też, już po kolei, będziemy w ten sposób pracować.

Panie Ministrze, jaka jest pana opinia na temat uwagi nr 1?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:

Tak, zgadzamy się z propozycją pana legislatora. Tak jak powiedział pan legislator, to zostało już uzgodnione na poprzednim posiedzeniu komisji.

Jeśli chodzi o uwagę nr 2, to również zgadzamy się na dodanie słowa „pomiarowych”, tak żeby było to jednoznacznie wyjaśnione.

Przewodnicząca Maria Koc:

Bardzo dziękuję.

A więc są tutaj 2 możliwości: albo zmodyfikować proponowany przepis materialny art. 77 ust. 9 – i na to zgodził się pan minister na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu, wskazując, że zgodne z intencją projektodawcy byłoby właśnie niezamieszczanie w tym przepisie wyrazów „zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 51 tej ustawy” – albo zmodyfikować upoważnienie ustawowe. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Maria Koc:

Panie Ministrze?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:

Tak, absolutnie się zgadzam. Potwierdzam słowa pana mecenasa.

(Przewodnicząca Maria Koc: Czyli pan akceptuję poprawkę w tym wariancie, jaki był już omawiany na posiedzeniu komisji klimatu. Tak?)

Tak jest, akceptuję wykreślenie z ustawy słów „zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 51 tej ustawy”.

Przewodnicząca Maria Koc:

Rozumiem. Dziękuję, Panie Ministrze.

Pan senator Lamczyk przejmie.

I uwaga nr 9. Proszę, Panie Legislatorze.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański:

Poprawka dziewiąta dotyczy art. 58 ust. 5 ustawy o rynku mocy, zmienianego w art. 6. Oprócz kwestii, którą podniosłem wcześniej, czyli wskazania, że operator ma obowiązek przekazywania tzw. innych wymaganych informacji dotyczących jednostek fizycznych, przepis ten odnosi się do testu zdolności redukcji zapotrzebowania. Ale mając na uwadze, że art. 53 ust. 1 ustawy o rynku mocy, poprzedzający art. 58, zawiera już skrót tegoż określenia, czyli testu zdolności redukcji zapotrzebowania zwanego dalej testem, uważamy, że tutaj wymagana byłaby poprawka korygująca, redakcyjna, czyli zastąpienie wyrazów „testu zdolności redukcji zapotrzebowania” wyrazem „testu”.

Przewodnicząca Maria Koc:

Panie Ministrze?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:

Tak, zgadzam się.

Przewodnicząca Maria Koc:

Dobrze.

Pan senator Lamczyk? Przejmuje.

I uwaga nr 10.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański:

Uwaga dziesiąta dotyczyła art. 11 ust. 2, przepisu przejściowego, jednak mając na uwadze wyjaśnienia, które pan minister przedstawił na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu, stwierdzam, że ona jest już po prostu nieaktualna. Proponowana poprawka zmieniłaby meritum przepisu, tymczasem zgodnie z wyjaśnieniami pana ministra nie chodzi tu wyłącznie o odesłanie – mówię o przepisie art. 11 ust. 2 – do jednostki rynku mocy w rozumieniu ustawy o rynku mocy, ale o odesłanie do jednostki rynku mocy w rozumieniu ustawy o rynku mocy z uwzględnieniem przepisów merytorycznych, które są objęte art. 7 ust. 1. Tak że w tym przypadku moja uwaga jest nieaktualna. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Maria Koc:

Szanowni Państwo, wobec tego 9 poprawek zaproponowanych przez Biuro Legislacyjne uzyskało akceptację ministerstwa. Zostały one przejęte przez pana senatora Lamczyka, więc będziemy nad nimi później głosować.

A teraz oddaję głos państwu senatorom.

Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie tej ustawy?

Pan senator Lamczyk. Proszę bardzo.

Senator Stanisław Lamczyk:

Dziękuję bardzo.

Pani Przewodnicząca! Szanowni Państwo! Panie Ministrze!

Rzeczywiście te poprawki, które Biuro zaproponowało, mają sens. One w pewien sposób doprecyzowują wiele spraw. Rzeczywiście na posiedzeniu komisji klimatu rozmawialiśmy już na ten temat i dlatego podjąłem się tego, by te poprawki przejąć. Ja sobie zdaję sprawę, że firmy czekają na te dopłaty, ale jednocześnie wiem o tym – i państwo również wiedzą – że gospodarka polska będzie mało konkurencyjna, bo te opłaty jednak wpłyną na rynek polski, a przede wszystkim na eksport wyrobów, które są energochłonne. Inne kraje w inny sposób podeszły do tego zagadnienia. Myślę, że pan minister też o tym powie. Mianowicie pozwolono firmom, tym energochłonnym – mówię o 110 kV – zakupić energię na rynku europejskim. Wiemy, że nasze przejścia transgraniczne już na to pozwalają. I właśnie dlatego te gospodarki będą bardziej konkurencyjne od naszej. Dlatego też chciałbym, żeby pan minister się wypowiedział na ten temat, przybliżył, jak to wygląda, bo według mnie ta ustawa jest takim pozorowanym wyjściem naprzeciw rozporządzeniom unijnym. Znowuż, mówiąc kolokwialnie, kierujemy się interesem dużych korporacji energetycznych. Chciałbym, żeby one zainwestowały w te bloki gazowe, ale wiemy też, że to są molochy, że nawet jak 1 miliard zł tam wpłynie, to nie będzie tego w ogóle widać. Z drugiej strony firmy jak najbardziej czekają na to.

Mam też następne pytanie do pana ministra: jak odczują to przy płaceniu rachunków mali, prywatni konsumenci? Dziękuję.

Przewodnicząca Maria Koc:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, bardzo proszę o odpowiedź na pytanie.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:

Szanowni Państwo! Szanowny Panie Senatorze!

Jeśli chodzi o możliwość zakupu energii z innych krajów, to dążymy tutaj, powiedzmy, do zoptymalizowania handlu energią elektryczną między krajami. Polska będzie docelowo udostępniać 70% zdolności przesyłowych do celów międzynarodowego handlu energią. Tutaj należy również pamiętać, że zwiększając zdolności przesyłowe, musimy brać pod uwagę kwestię bezpieczeństwa i stabilności systemu elektroenergetycznego. Od listopada 2019 r. uczestnicy Towarowej Giełdy Energii mają już możliwość zakupu energii elektrycznej w ramach transgranicznego rynku dnia bieżącego. Umożliwia to ustalanie ceny pomiędzy poszczególnymi obszarami z uwzględnieniem zdolności przesyłowych. Dodatkowo od czerwca tego roku możliwy jest handel na rynku dnia następnego z 23 krajami. Ustalanie ceny odbywa się tutaj na podobnych zasadach. Umożliwia to właśnie ustalenie ceny dla poszczególnych krajów z uwzględnieniem, jak już wspomniałem, zdolności przesyłowych.

Jeśli chodzi o drugie pytanie, to w przypadku użytkowników prywatnych, gospodarstw domowych, będzie to kwota ok. 80 gr miesięcznie. Rocznie to będzie ok. 10 zł. Dziękuję.

Przewodnicząca Maria Koc:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby jeszcze zabrać głos, zadać pytanie? Nie widzę chętnych. Dziękuję.

Czy ktoś z gości chciałby zabrać głos? Też nie widzę chętnych. Dziękuję bardzo.

Szanowni Państwo, wobec tego zamykam dyskusję.

Przystępujemy teraz do głosowania.

W pierwszej kolejności będziemy głosować nad poprawkami zaproponowanymi przez Biuro Legislacyjne.

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański: Jeżeli można, Pani Przewodnicząca…)

Tak, proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański:

Pani Przewodnicząca, jeżeli Wysoka Komisja wyrazi zgodę… Z uwagi na to, że wszystkie poprawki uzyskały akceptację pana ministra, można się zastanowić nad przyjęciem tych wszystkich poprawek tzw. blokiem.

Przewodnicząca Maria Koc:

Oczywiście, bardzo dziękuję za tę podpowiedź.

W takim razie, Szanowni Państwo, będziemy głosować nad wszystkimi poprawki, od pierwszej do dziewiątej, łącznie, blokiem.

Przystępujemy do głosowania, Szanowni Państwo.

Kto z państwa jest za przyjęciem tych poprawek? Przypominam, że mowa o poprawkach od pierwszej do dziewiątej.

(Głos z sali: 6 głosów za na sali.)

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

(Głos z sali: Na sali nikt.)

Dziękuję.

I proszę o podanie zbiorczych wyników głosowania.

Było 10 głosów za, jednogłośnie.

Poprawki uzyskały jednogłośne poparcie Wysokiej Izby.

I teraz, Szanowni Państwo, głosujemy nad całością ustawy wraz z poprawkami.

Kto z państwa jest za przyjęciem ustawy?

(Głos z sali: 6 głosów za na sali.)

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

(Głos z sali: Nikt.)

Proszę o podanie wyników głosowania.

(Głos z sali: 10 głosów za, jednogłośnie.)

Bardzo dziękuję.

Ustawa została przyjęta – 10 głosów za, brak głosów przeciw, nikt się nie wstrzymał.

I teraz, Szanowni Państwo, musimy wyznaczyć senatora sprawozdawcę.

Czy senator…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Senator Piecha chce być sprawozdawcą?

(Senator Wojciech Piecha: Tak, tak.)

Myślałam, że może senator Lamczyk… Senator Piecha, tak?

(Senator Wojciech Piecha: Jeżeli nie ma jakichś innych propozycji.)

Senator Piecha chce być sprawozdawcą.

(Senator Wojciech Piecha: Tak.)

Czy ktoś się sprzeciwia? Nie.

(Senator Adam Szejnfeld: Jest prośba o udział…)

(Wiceprzewodniczący Grupy do spraw DSR w Zespole do spraw Rynku Detalicznego w Towarzystwie Obrotu Energią Jacek Misiejuk: Zgłaszaliśmy propozycje poprawek…)

(Senator Wojciech Piecha: No ale nie zabrali państwo głosu.)

Ale ja pytałam w dyskusji, kto z państwa, zaproszonych gości, chce zabrać głos, żeby przedstawić…

(Wiceprzewodniczący Grupy do spraw DSR w Zespole do spraw Rynku Detalicznego w Towarzystwie Obrotu Energią Jacek Misiejuk: Jestem po raz pierwszy na posiedzeniu i stąd…)

(Senator Wojciech Piecha: Na posiedzeniu Senatu…)

(Wiceprzewodniczący Grupy do spraw DSR w Zespole do spraw Rynku Detalicznego w Towarzystwie Obrotu Energią Jacek Misiejuk: Nam tu chodziło o poprawki zgłaszane wyłącznie przez…)

(Senator Wojciech Piecha: Tylko senatorowie mogą zgłaszać poprawki.)

Zawsze zadaję pytanie, kto z państwa, naszych gości, chce zabrać głos w dyskusji. Po wypowiedziach państwa senatorów jest czas, żeby przedstawić pozostałe propozycje, również jeśli chodzi o poprawki. Pan wtedy głosu nie zabrał, więc…

(Głos z sali: Pani Marszałek, ja wczoraj wysłałam to państwu mailem.)

(Senator Wojciech Piecha: Senatorowie mogą się z tym zapoznać. Jeszcze jest możliwość…)

Szanowni Państwo, ja tutaj dostałam informację, że te propozycje zostały przesłane do wszystkich państwa. Tak więc proponuję, abyście państwo senatorowie się z nimi zapoznali. Jeżeli ktoś z państwa senatorów uzna, że chce je przejąć, to będzie mógł je po prostu zgłosić na posiedzeniu plenarnym. Prawda? No, może tak się umówmy.

Panie Przewodniczący, proszę bardzo.

Senator Adam Szejnfeld:

Pani Przewodnicząca, ja myślę, że nic złego się nie wydarzy…

(Przewodnicząca Maria Koc: …jeśli pan je zreferuje?)

Mamy czas, partnerzy społeczni mogą te propozycje zreferować. To, czy my je uwzględnimy, czy ich nie uwzględnimy, to już inna sprawa, ale skoro państwo przyjechali do Warszawy… Pan mówi, że są tu pierwszy raz i nie wiedzieli, że trzeba w odpowiednim momencie…

(Przewodnicząca Maria Koc: Dobrze.)

Ja nie widzę przeszkód.

Przewodnicząca Maria Koc:

Dobrze. Rzeczywiście mamy jeszcze trochę czasu, bo dosyć szybko skończyliśmy obrady.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Aha, macie państwo posiedzenie innej komisji. No dobrze, kto musi, ten oczywiście wychodzi.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

To proszę bardzo, tak zwięźle. Bardzo proszę.

Wiceprzewodniczący Grupy do spraw DSR w Zespole do spraw Rynku Detalicznego w Towarzystwie Obrotu Energią Jacek Misiejuk:

Pani Przewodnicząca…

(Przewodnicząca Maria Koc: Proszę mikrofon włączyć.)

Dzień dobry państwu.

Nazywam się Jacek Misiejuk, jestem wiceprzewodniczącym Grupy do spraw DSR w Towarzystwie Obrotu Energią.

My w ramach procesu legislacyjnego zgłosiliśmy wczoraj propozycje poprawek, dosyć istotne naszym zdaniem, dotyczące usług DSR. Usługi DSR rozwijają się od kilku lat i są ważnym elementem transformacji rynku energetycznego w Polsce. Zastępują one w ramach rynku mocy takie najbardziej kosztowne źródła, które byłyby niezwykle rzadko wykorzystywane. Większość przychodów z DSR trafia do polskich firm, tak że jest to bardzo ważna usługa, również z punktu widzenia konkurencyjności polskich przedsiębiorstw. Obniża ona koszty rynku mocy, umożliwia efektywniejszą pracę.

Zaproponowaliśmy poprawki dotyczące 3 kwestii. Jedna kwestia dotyczy zmiany art. 15 ust. 7 ustawy o rynku mocy. Według tego zapisu jest możliwe włączenie do obrotu wtórnego w okresie przejściowym jednostek wytwórczych, które nie spełniają wymogów emisyjnych. W tym zakresie skorzystano z możliwości derogacji, jednak prawdopodobnie w wyniku błędnego sformułowania wyłączone są z tego jednostki, w których jednostki wytwórcze niespełniające wymogów emisyjnych nie są jedynymi jednostkami. Słowo „wyłącznie”, które tam się pojawiło, wyklucza z tego jednostki DSR-owe, które składają się nie tylko z takich jednostek, ale również z jednostek fizycznych, które redukują zapotrzebowanie.

Nasza propozycja polega na zmianie tego zapisu w ten sposób, żeby zarówno jednostki wytwórcze, jak i jednostki mieszane mogły z takiej derogacji skorzystać. Jest to istotne chociażby z punktu widzenia demonstracji wykonania obowiązku mocowego. No, jest to dużo łatwiejsze do wykonania. Zmiana byłaby niewielka, ale bardzo istotna. Z uwagi na to, że rynek mocy powinien być neutralny technologicznie – w trybunale europejskim toczy się też postępowanie dotyczące takiego właśnie równego traktowania – wydaje nam się, że taka poprawka powinna zostać wprowadzona.

Dwie następne propozycje, które zostały zgłoszone, dotyczą art. 15 ust. 8 ustawy o rynku mocy oraz art. 19 ust. 1 pkt 11 ustawy o rynku mocy. Tam jest odwołanie do przepisów czy też definicji dotyczących przedsiębiorstw, które mają trudności. Niestety niezależnie od tego, że powoływanie się na dyrektywę nie jest tu chyba prawidłowe… Bo w tym wypadku powinniśmy odwołać się nie do dyrektywy, tylko do wytycznych w sprawie pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw. Wydaje się, że dyrektywa 651/2014 jest przywoływana nieprawidłowo, ale zapisy w tym zakresie są bardzo zbliżone, tak że my tego nie kwestionujemy. Niemniej w tej dyrektywie jest lit. e, która jest niezwykle nieprecyzyjna i mogłaby prowadzić do błędnych interpretacji, a to by było szkodliwe. W tym zakresie dyrektywa powołuje się na stosunek kapitału własnego do kapitału obcego, ale te kapitały nie są zdefiniowane. Mówi też o okresie 2-letnim, ale nie precyzuje, jak ten 2-letni okres traktować, czy on ma być ciągły, czy ma być nieciągły. Nie wiadomo, czy to może być 1 wystąpienie ani jak traktować sytuację, w której np. nie ma odsetek. No, jeden z punktów dotyczy wyliczenia takiego wskaźnika, w którym te odsetki są kluczowe, tak że wydaje nam się, że byłoby lepiej bez tej lit. e, która jest, że tak powiem, bardzo trudna – my to analizowaliśmy z prawnikami – do interpretacji. Pozostałe punkty tej definicji są wystarczające, żeby ocenić, czy przedsiębiorstwo znajduje się w kłopotach, czy jest to przedsiębiorstwo z trudnościami, czy nie. Tak jak mówiłem, ta dyrektywa w zasadzie nie powinna być przywoływana w ustawie. Zostało to zastosowane z dbałości o to, żeby firmy miały jak gdyby właściwy standing finansowy, ale wydaje się, że pozostałe punkty tej definicji są wystarczające, żeby to ocenić. Nie warto przywoływać punktu, który jest, że tak powiem, bardzo trudny do interpretacji, tym bardziej że PSE będzie miało bardzo mało czasu na weryfikację tego.

Ostatnia propozycja, którą zgłosiliśmy, dotyczy kwestii możliwości powtórzenia demonstracji wykonania obowiązku mocowego. Jest to kluczowy element z punktu widzenia DSR, właśnie ze względu na to, że brak wykonania takiej kwartalnej demonstracji praktycznie blokuje… powoduje konieczność zwrotu całego wynagrodzenia za kwartał i pociąga za sobą dodatkowe kary. Niestety według zapisów, które są tu obecnie, czy też według interpretacji zapisów, które są tu obecnie… No, PSE stoją na stanowisku, że dopóki nie ma danych pomiarowych z takiego testu, nie można tego powtórzyć, nawet na wniosek przedsiębiorstwa, które chciałoby takiego powtórzenia. Związane jest z tym ogromne ryzyko. Weźmy pod uwagę, że te dane pomiarowe w zasadzie są udostępniane przez PSE dopiero w drugim miesiącu po zakończeniu testu, a testy są robione w ostatnim miesiącu kwartału. Tak że zwykle tych danych nie ma w momencie, kiedy można by było starać się o ponowienie testu. No, praktycznie nie ma tu możliwości ponowienia testu, co stwarza ogromne ryzyko niewykonania demonstracji, a to jest dosyć duża uciążliwość, nieproporcjonalna w stosunku do wytwórców. Wytwórcy w zasadzie mogą wskazać dowolną godzinę w dowolnym dniu w kwartale i wtedy tę demonstrację przeprowadzić. My rozumiemy, że PSE chcą utrzymać kontrolę nad demonstracją, jednak w momencie, kiedy wykonawca składa wniosek o taką demonstrację, o ponowną demonstrację… A brak demonstracji mógł wynikać np. z tego, że to przedsiębiorstwo się zredukowało. Trzeba pamiętać, że w przypadku DSR w każdej sytuacji trzeba dokonać redukcji. Nawet jeżeli w fabryce była awaria i prace stanęły, w dalszym ciągu musimy ustosunkować się do już zredukowanej mocy i wykazać tę moc, która była. Jeśli to nie zostanie wykonane, wówczas demonstracja jest niezaliczona, są płacone kary, traci się wynagrodzenia za cały kwartał. Jest to ogromna uciążliwość. DSR w tej chwili obejmuje ponad 250 dużych firm w Polsce. To jest mniej więcej 2,5% zapotrzebowania, ale potencjał jest nawet na 10%. Takie właśnie zapisy powodują, że ten potencjał bardzo trudno zrealizować. No, chcemy dać PSE możliwość, żeby ten test powtórzyć, chcemy, żeby można to było wykonać. My akurat wykonaliśmy już 25 takich testów przez ostatnie 4 lata, z reguły ze sporym zapasem, ok. 30%, ale zawsze jest takie ryzyko, że na skutek jakiejś awarii, na skutek sytuacji, które są trudne do przewidzenia, tego testu nie uda się wykonać. Chcemy mieć możliwość powtórzenia go i stąd taka propozycja zapisu.

Przewodnicząca Maria Koc:

Bardzo dziękuję.

Czy państwo przesłaliście te propozycje do ministerstwa? Zapewne nie.

Czy pan minister jest jeszcze z nami?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Tak, jestem i mogę krótko odnieść się do tych propozycji.)

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Dziękuję bardzo.)

Proszę.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Mogę, tak?)

Tak, Panie Ministrze. Oddaję panu głos, proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:

Dziękuję bardzo.

Szanowni Państwo, bardzo dziękujemy państwu od DSR za te propozycje poprawek. Doceniamy państwa rolę, jednak na tym etapie jest troszeczkę za późno, żebyśmy mogli dyskutować o tego typu zmianach. Chciałbym tutaj odnieść się do tych propozycji. W przypadku zreferowanych przez pana przed chwilą punktu pierwszego i drugiego mamy wątpliwości związane z niezgodnością tych propozycji z prawem unijnym.

Jeśli chodzi o propozycję nr 1, to przede wszystkim należałoby tutaj zauważyć, że rozporządzenie europejskie nr 2019/943 w sprawie wewnętrznego rynku energii elektrycznej wprowadza jednoznaczny zakaz udziału jednostek niespełniających limitu emisji, wszystkich takich jednostek niezależnie od wielkości tego udziału. I to jest jasno zdefiniowane.

Jeśli chodzi o drugą propozycję, tę dotyczącą 2 zmian, to również tutaj mamy wątpliwości. Należałoby zaznaczyć, że niemożliwe jest wybiórcze traktowanie definicji przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji tylko dlatego, że dla pewnej grupy podmiotów takie podejście byłoby trudne do interpretacji. Muszę też powiedzieć, że wprowadzane przepisy są transpozycją prawa unijnego, a ich treść została uzgodniona z UOKiK na wcześniejszym etapie prac. Takie zmiany mogłyby obecnie budzić wątpliwości w zakresie zgodności z prawem unijnym, tak jak państwu na wstępie powiedziałem.

Jeśli chodzi o trzecią propozycję, to naszym zdaniem ona nic nie wnosi, dlatego że obowiązujące w tym zakresie przepisy, czyli art. 67 ust. 7 ustawy o rynku mocy, już w tej chwili umożliwiają powtórzenie testowego okresu zagrożenia. Byłoby to zbędne, jeśli wziąć pod uwagę wskazane istniejące już regulacje.

Tak że z mojej strony to tyle. To były te kwestie, które, wydaje się, wymagały wyjaśnienia. Oprócz tego muszę państwu powiedzieć, że DSR może na równych zasadach startować w aukcjach mocy, więc po prostu nie widzimy tutaj problemu. Dziękuję bardzo.

(Wiceprzewodniczący Grupy do spraw DSR w Zespole do spraw Rynku Detalicznego w Towarzystwie Obrotu Energią Jacek Misiejuk: Czy można?)

Przewodnicząca Maria Koc:

Proszę, Panie Przewodniczący.

Wiceprzewodniczący Grupy do spraw DSR w Zespole do spraw Rynku Detalicznego w Towarzystwie Obrotu Energią Jacek Misiejuk:

Jeśli chodzi o propozycję pierwszą, to ja oczywiście się zgadzam, że te jednostki wytwórcze, które nie spełniają limitów emisyjnych, nie powinny dostawać, otrzymywać wynagrodzenia. Jednakże ten punkt, który chcemy zmienić, dotyczy pewnej derogacji, w ramach której te jednostki mogłyby być certyfikowane do aukcji, mogłyby brać udział w obrocie wtórnym bez pobierania wynagrodzenia. Ta zmiana, która jest wprowadzana, dotyczy jedynie jednostek wytwórczych, a nie dotyczy jednostek rynku mocy, które są jednostkami mieszanymi. Tak że jeżeli jest tutaj niezgodność z dyrektywą, no to dotyczy ona całego tego punktu, a nie tej kwestii, którą chcemy poprawić.

Co do punktu drugiego, no to, tak jak mówiłem, jest to kwestia niejasności interpretacyjnych. Wydaje nam się, że to by znacząco uprościło sprawę, ale nie będziemy się przy tym upierać.

Jeśli zaś chodzi o punkt trzeci, to my do tej pory napotykaliśmy taki problem, że PSE interpretują to w ten sposób, że nawet gdybyśmy wystąpili z ponownym wnioskiem, a nie byłoby jeszcze wyniku testu… A tego wyniku nie może być, dopóki PSE nie mają wiarygodnych danych, które uzyskuje się po miesiącu albo później. PSE tłumaczą nam, że takiego testu nie można by było powtórzyć właśnie ze względu na to, że prawidłowy test można wykonać tylko raz w kwartale. Tak że nawet jeżeli my byśmy się zwrócili o wykonanie takiego ponownego testu, to oni tego nie zrobią, dopóki nie będą mieli danych. A w momencie, kiedy otrzymują te dane, jest już za późno na wykonanie demonstracji i tracimy wynagrodzenie za cały kwartał.

Przewodnicząca Maria Koc:

Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.

Poznaliśmy te propozycje poprawek i pana argumentację, jak również opinię ministerstwa. Bardzo obu panom dziękuję.

Państwo senatorowie znajdą te propozycje w swojej korespondencji. Jest czas na zapoznanie się z nimi, wyrobienie sobie własnego zdania, przeanalizowanie wszystkiego. Jeśli ktoś z państwa senatorów uzna, że chce przejąć te poprawki, to zaprezentuje je na posiedzeniu plenarnym.

Bardzo serdecznie wszystkim państwu dziękuję.

Czyli ustaliliśmy, że senatorem sprawozdawcą będzie pan senator Wojciech Piecha.

Wobec tego dziękuję gościom, dziękuję państwu senatorom, panu legislatorowi.

Zamykam posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności.

Spotykamy się o godzinie 12.00 w sali nr 217 na wspólnym posiedzeniu z Komisją Środowiska.

Dziękuję bardzo.

(Koniec posiedzenia o godzinie 10 minut 59)