Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności (50.)

w dniu 10 czerwca 2021 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 407, druki sejmowe nr 1114, 1200 i 1200-A).

2. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 403, druki sejmowe nr 1145, 1145-A, 1169 i 1169-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 38)

(Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącej Wojciech Piecha)

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Szanowni Państwo, otwieram posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności.

W porządku posiedzenia mamy 2 punkty, punkt pierwszy: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw; punkt drugi: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw.

Witam serdecznie senatorów, którzy są obecni na sali. Witam tych, którzy połączyli się w sposób zdalny, przez internet.

Witam zaproszonych gości. Jest na sali pan minister Jan Sarnowski z Ministerstwa Finansów. Wśród gości są: Tomasz Groszyk, zastępca dyrektora w Ministerstwie Finansów; Grażyna Dobrzyńska, naczelnik wydziału w Ministerstwie Finansów; Kamil Kozioł, naczelnik wydziału w Ministerstwie Finansów; Tomasz Wojciechowski, naczelnik wydziału w Ministerstwie Finansów. W sposób zdalny są z nami także: Katarzyna Krawicz-Nowak, zastępca dyrektora Departamentu Ceł w Ministerstwie Finansów; pani Iwona Podedworna, naczelnik wydziału w Ministerstwie Finansów; Paweł Zagożdżon, naczelnik wydziału w Ministerstwie Finansów; Marcin Stec, dyrektor Departamentu Informacji Finansowej w Ministerstwie Finansów; Łukasz Pawłowski, radca prawny w Ministerstwie Finansów; Tomasz Prarat, dyrektor w Ministerstwie Finansów. I zdalnie jest także z nami pan minister Andrzej Gut-Mostowy z Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii. Wśród zaproszonych gości są jeszcze: Marcin Ochnik, wiceprezes Związku Polskich Pracodawców Handlu i Usług; Zofia Nachiło-Morbiato, dyrektor generalny Związku Polskich Pracodawców Handlu i Usług; Franciszek Podlacha, dyrektor do spraw rozwoju w Polskim Towarzystwie Gospodarczym; Tomasz Sójka, ekspert w Związku Polskich Pracodawców Handlu i Usług; Małgorzata Lelińska, ekspert w Konfederacji „Lewiatan”; Krzysztof Poznański, dyrektor zarządzający Polskiej Rady Centrów Handlowych; Tomasz Walczak z Polskiej Rady Centrów Handlowych – w sposób zdalny; pan Filip Gołba i pan Jan… Aha, pana ministra już przywitałem.

Czy są na sali osoby prowadzące działalność lobbingową w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej i stanowieniu prawa? Czy są takie osoby?

Lobbysta wykonujący działalność na rzecz Polskiej Rady Centrów Handlowych Krzysztof Poznański:

Tak. Na sali nie, zdalnie.

(Zastępca Przewodniczącego Wojciech Piecha: Zdalnie, tak? Niech się pan przedstawi.)

Krzysztof Poznański, Polska Rada Centrów Handlowych, dyrektor zarządzający.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 407, druki sejmowe nr 1114, 1200 i 1200-A)

Przechodzimy do rozpatrzenia punktu pierwszego: ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Poproszę ministra o przedstawienie założeń tej ustawy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Mam przyjemność przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Jego celem jest implementacja do polskiego porządku prawnego unijnego pakietu e-commerce, który ma za zadanie uszczelnienie VAT w zakresie handlu internetowego i importu tzw. małych przesyłek do Unii Europejskiej. Jego zadaniem jest przede wszystkim powstrzymanie napływu paczek z nieopodatkowanymi towarami z krajów trzecich do Unii Europejskiej. Jest to poważny problem nie tylko dla budżetu państwa, ale przede wszystkim dla uczciwego polskiego biznesu, który musi konkurować z podmiotami sprzedającymi takie same albo bardzo podobne towary, często aż o 1/4 taniej, czyli taniej o podatek.

W proponowanej ustawie rozwiązania z jednej strony uszczelnią ten system przede wszystkim w taki sposób, że te paczki nie będą wpływać do Polski przez inne kraje Unii Europejskiej, ponieważ nie tylko w Polsce, ale również w całej Unii Europejskiej zniesiony zostanie limit 22 euro w odniesieniu do paczek, które nie podlegają VAT. Tak że wszystkie paczki będą kontrolowane nie tylko w Polsce, ale też te wpływające przez inne kraje Unii Europejskiej. Poza tym wprowadzenie tej regulacji będzie ogromnym ułatwieniem dla polskich firm, ponieważ otworzy możliwość uproszczonego rozliczania VAT w przypadku wysyłanie przesyłek do innych krajów Unii Europejskiej. Dzięki wprowadzonej przez Unię Europejską zasadzie jednego okienka VAT w takim przypadku będzie można rozliczać w urzędzie skarbowym w Polsce, nie trzeba będzie rejestrować się do celu tego podatku w każdym kraju Unii Europejskiej, do którego jako przedsiębiorca wysyła się taką paczkę. Jest to rozwiązanie oczekiwane przez rynek i bardzo pożądane. Dlatego zwracam się do Wysokiej Komisji z prośbą o zaakceptowanie tego projektu, o przyjęcie go bez poprawek. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Głos oddaję panu mecenasowi z Biura Legislacyjnego Senatu.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda:

Dziękuję uprzejmie.

Panowie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Biuro Legislacyjne zgłasza 3 zasadnicze zastrzeżenia do omawianej ustawy.

Po pierwsze, należy zauważyć, że po pierwszym czytaniu projektu ustawy na etapie sejmowego postępowania ustawodawczego, w wyniku przyjęcia przez Komisję Finansów Publicznych niektórych poprawek zgłoszonych na jej posiedzeniu, tekst ustawy został uzupełniony z jednej strony o nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finasowaniu terroryzmu, z drugiej zaś o nowelizację ustawy z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw, która notabene weszła w życie 15 maja. Mając na uwadze, że sprawy te nie były objęte zakresem projektu ustawy skierowanego do Sejmu przez Radę Ministrów, nie są związane z przedmiotem opiniowanej ustawy i nie zmierzają do wdrożenia dyrektyw Unii Europejskiej wskazanych w odnośniku nr 1, należy uznać, że przepisy te są niezgodne z art. 118 ust. 1 oraz art. 119 ust. 1 i 2 konstytucji przez to, że zostały uchwalone przez Sejm bez dochowania trybu wymaganego dla sejmowego postępowania ustawodawczego, tzn. z naruszeniem zasady 3 czytań projektu oraz przepisów dotyczących inicjatywy ustawodawczej.

Po drugie, zgodnie z art. 18 ustawy ma ona wejść w życie z dniem 1 lipca 2021 r. Pomijając już aspekt proceduralny związany z konstytucyjnym terminem na podpisanie ustawy, względnie inne czynności dokonywane przez prezydenta, należy zwrócić uwagę, że niezależnie od treści uchwały Senatu w sprawie ustawy, jej ostateczny okres vacatio legis nie będzie uwzględniał konstytucyjnych standardów dotyczących jego odpowiedniości. Przyjmując huraoptymistyczny scenariusz, w ramach którego Senat przyjmie ustawę bez poprawek, a następnego dnia prezydent ustawę podpisze i zostanie ona w tym samym dniu ogłoszona w Dzienniku Ustaw, a będzie to sobota, vacatio legis będzie wynosić 11 dni. W tym kontekście należy zauważyć, że opóźnienie w procesie transpozycji dyrektyw wydawanych przez instytucje Unii Europejskiej nie może stanowić uzasadnienia dla braku odpowiedniej vacatio legis, zwłaszcza że niektóre unormowania ustawy ewidentnie pogarszają sytuację prawną jej adresatów. Tytułem przykładu należy zwrócić uwagę, że ustawa uchyla art. 51 ustawy o podatku od towarów i usług, który przewiduje zwolnienie od podatku importu towarów umieszczonych w przesyłkach wysyłanych z terytorium państwa trzeciego bezpośrednio do odbiorcy przebywającego na terytorium kraju pod warunkiem, że łączna wartość towarów w przesyłce nie przekracza kwoty 22 euro, pod warunkiem, że nie ma tu miejsce zamówienie wysyłkowe, a towary nie są napojami alkoholowymi, tytoniem oraz perfumami i wodami toaletowymi. Jak słusznie podniósł sam projektodawca w ocenie skutków regulacji, cytuję: „w związku z obniżeniem progu określającego uznanie dotychczasowej sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju – która w wyniku nowelizacji zostanie zmodyfikowana do postaci”…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha: Proszę kontynuować.)

…„WSTO – za opodatkowaną w Polsce, ze 160 000 zł do 42 000 zł, większa liczba przedsiębiorców będzie zobowiązana do rejestracji i rozliczania podatku VAT w innych państwach członkowskich, gdzie ma miejsce opodatkowanie, zgodnie z obowiązującymi w tych państwach zasadami. Dodatkowo podatnicy ci będą zobowiązani prowadzić ewidencję, na podstawie której można określić łączną wartość dokonanych dostaw”. Przyjmując zatem, Wysoka Komisjo, założenie, że co najmniej 30-dniowy okres będzie odpowiedni na zapoznanie się z tą ustawą, która ma wybitnie specjalistyczny i obszerny charakter, i ewentualne podjęcie działań dostosowawczych przez adresatów, Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu proponuje, niezależnie od konstytucyjnych terminów dla prezydenta Rzeczypospolitej, aby Wysoka Komisja rozważyła zamianę terminu jej wejścia w życie z dnia 1 lipca br. na dzień 1 września.

Po trzecie, względy poprawnej techniki legislacyjnej, w tym zasad techniki prawodawczej, przemawiają za potrzebą skorygowania niektórych przepisów ustawy. Rekomendowane korekty zmierzają do likwidacji oczywistych omyłek redakcyjnych, zapewnienia poprawności stosowanych odesłań oraz dostosowania odesłania do ustawy – Ordynacja podatkowa do zasad techniki prawodawczej. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję panu legislatorowi.

Otwieram dyskusję.

Proszę o zadawanie pytań.

Pan senator Szejnfeld.

Senator Adam Szejnfeld:

Dziękuję bardzo. Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo, mamy do czynienia z kontynuowaniem pewnej normy, tak już niestety należałoby powiedzieć, przez…

(Senator Danuta Jazłowiecka: Nienormalnej…)

(Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha: Przepraszam, niech pani nie przerywa.)

Podkreśliłem, że niestety tak by trzeba już powiedzieć.

…Normy stałego lekceważenia z jednej strony prawa, a z drugiej strony obywateli, w tym przypadku i przedsiębiorców, i konsumentów. Norma ta polega na tym – w cudzysłowie będę to ujmował, bo pani senator Jazłowiecka ma tutaj rację, że trudno zgadzać się na przyjęcie tej normy i nie będziemy się tutaj zgadzać – że nie ma żadnego szacunku dla konstytucji, jej przepisów, norm, utrwalonych zasad. Rzadko do Senatu trafiają ustawy, w których właśnie te przepisy konstytucji się przestrzega. Mam tu na myśli oczywiście kwestie, po pierwsze, stałego, ustawicznego obchodzenia zasady pierwszego czytania, a więc wprowadzania w trakcie procesu legislacyjnego przepisów, które powszechnie w takim parlamentarnym żargonie są nazywane wrzutkami. Czyli jest to coś, co nie jest związane z ustawą i nie jest przede wszystkim związane z projektem ustawy zaprezentowanym przez wnioskodawców w pierwszym czytaniu. No, to jest skandaliczna rzecz, absolutnie skandaliczna, nawet jeżeli to dotyczy tylko propozycji, które zgłaszają posłowie… Nie wszyscy muszą być prawnikami, ale jeżeli popiera to, akceptuje, prezentuje, a więc stawia jakby kontrasygnatę rząd, to znaczy, że rząd nie jest rządem, bo w demokratycznym państwie rząd stoi obok innych państwowych, publicznych instytucji, z prezydentem na czele, na straży konstytucji. I mówię tutaj o zasadach, nie odnoszę się do przepisów od strony merytorycznej. Mam nadzieję że komisja budżetu też tym się zajmie, jest bardziej od nas właściwa.

Chciałbym przy okazji w takim razie zapytać stronę rządową, co mieści się w tych właśnie przepisach art. 8, art. 11, art. 18 pkt 1 lit. b i art. 18 1, że jest to niby aż tak ważne dla państwa, że przymykacie oko na łamanie konstytucji w Sejmie. Chciałem zapytać: co to jest i dlaczego jest to tak ważne, że mamy wszyscy ogłuchnąć, oślepnąć i udawać, że nie wiemy, że łamana jest konstytucja?

Po drugie, vacatio legis – to też jest po prostu ta anormalność, ale w wykonaniu Prawa i Sprawiedliwości norma. Już nie mogę sobie przypomnieć ustawy, która by prezentowała szacunek dla obywateli, już pomijam, że szacunku dla prawa nie ma. Ustawy wchodzą, i to gigantyczne, nieraz z dnia na dzień, z chwilą podpisania, z chwilą opublikowania, bez żadnego vacatio legis. No, są wyjątki, kiedy zasada przyzwoitości jest spełniona i vacatio legis wynosi 14 dni, ale to są kompletne wyjątki. Na ogół państwo oczekujecie, że 38 milionów ludzi w Polsce, jak się obudzi rano, to już będzie wszystko wiedziało, co w nocy wydrukowaliście w Dzienniku Ustaw, bo takie zasady wprowadzacie, jeżeli chodzi o vacatio legis.

Nie odniosę się jeszcze do tego, bo chcę wysłuchać uzasadnienia dotyczącego akceptacji obchodzenia konstytucyjnej zasady pierwszego czytania, ale jeżeli chodzi o vacatio legis, kompletnie nie mam żadnych wątpliwości, że trzeba to zmienić. Chcę powiedzieć, że przejmuję poprawki w tym zakresie zaproponowane przez Biuro Legislacyjne. Polegają one na tym, że w art. 12 wyrazy „przed dniem 1 lipca 2021 r.” zastępuje się wyrazami „przed dniem 1 września 2021 r.” oraz wyrazy „po dniu 30 czerwca 2021 r.” zastępuje się wyrazami „po dniu 31 sierpnia 2021 r.”. To jest jedna poprawka. I druga: w art. 18 we wprowadzeniu do wyliczenia wyrazy „z dniem 1 lipca 2021 r.” zastępuje się wyrazami „z dniem 1 września 2021 r.”. W przypadku wszystkich ustaw bowiem vacatio legis trzeba zachowywać, a jeżeli mamy do czynienia z kwestią podatków, z kwestią obniżenia pozycji przedsiębiorców, to tym bardziej należy to zrobić, bo wszyscy się muszą do tego przygotować nie tylko pod względem organizacyjnym, kadrowym, mentalnym, ale także pod względem informatycznym. Dzisiaj już prawie wszystko przechodzi przez programy informatyczne i nie można tego zrobić z dnia na dzień.

Jeśli chodzi o 4 poprawki redakcyjne, które zaprezentowało Biuro Legislacyjne, to mam nadzieję, że przynajmniej co do redakcyjnych poprawek sporu nie będzie. Tak więc też, Panie Przewodniczący, przejmuję te poprawki. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję.

Pan senator Komarnicki zadaje pytanie.

Senator Władysław Komarnicki:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Ja mam 3 pytania.

Pierwsze pytanie. Unia Europejska wymaga od nas wprowadzenia nowych rozwiązań, ale nie wymaga, żeby państwo rozszerzyło po raz kolejny sposób inwigilacji obywateli. Dlaczego chcą wprowadzić Polakom kolejny element inwigilacji? Po co wam dostęp do zestawień naszych transakcji z okresu – uwaga – 10 lat? Kto i w jakim celu będzie z tych informacji korzystał? Jaki jest katalog podmiotów, które będą miały prawo do przetwarzania tych danych? To jest moje pierwsze pytanie.

Drugie pytanie. Jestem bardzo poważnie zaskoczony jako wieloletni przedsiębiorca, że ustawa, która redefiniuje całą materię handlu internetowego, wprowadza zupełnie nowe rozwiązania dla platform transakcyjnych, nie została ujęta w porządku obrad Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii polskiego Sejmu. Dlaczego zostały tak, kolokwialnie mówiąc, uszczuplone te konsultacje? Czego się państwo obawiacie?

I trzecie pytanie. Te reguły wydają się w większości słuszne – i tu potwierdzam – ale rząd nie ustrzegł się pewnego błędu polegającego na zaproponowaniu nadmiernych obowiązków w zakresie dokumentowania transakcji. Otóż wprowadza on warunek uznania wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość za dostawę dokonaną na terytorium państwa członkowskiego, zakończenia wysyłki lub transportu towarów do nabywcy, w przypadku gdy towary w momencie rozpoczęcia ich wysyłki lub transportu znajdują się na terytorium kraju. Warunkiem jest przedstawienie szeregu dowodów. Mam jednak poczucie, że ten obowiązek jest zbyt daleko idący, ponieważ sama dyrektywa nakłada obowiązek prowadzenia ewidencji transakcji i należy w tym momencie głęboko się nad tym zastanowić i rekomenduję, żeby rząd zastanowił się nad tym rozwiązaniem. Nie ma potrzeby dodatkowo komplikować przedsiębiorcom życia, a wręcz przeciwnie, trzeba im je ułatwiać. Tyle razy słyszeliśmy o tym, jak będziemy ułatwiać życie przedsiębiorcom, a je komplikujemy. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Senator Bury.

Senator Jacek Bury:

Ja chciałem zgłosić poprawkę. Mamy tutaj do czynienia ze sprzedażą wewnątrzwspólnotową, a w polskim prawie i w prawie unijnym mamy tzw. dostawy towarów wewnątrzwspólnotowe. Moja poprawka zmierza do ujednolicenia dokumentów, które są wymagane jako udowodnienie tejże dostawy… przepraszam, sprzedaży, żeby to było na tej samej zasadzie, na jakiej jest dostawa wewnątrzunijna. Myślę, że ta poprawka uporządkuje stan prawny, wymagane dokumenty i uprości obrót. Myślę, że państwo mają tę poprawkę, a jeżeli nie, to jestem w stanie ją przekazać. Proszę bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję, Panie Senatorze.

3 pytania zostały zadane ministerstwu. Niech ministerstwo odpowie nam na te wątpliwości.

Proszę, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Zacznę od poprawek, które zaproponowało Biuro Legislacyjne. Przepisy dotyczące prania brudnych pieniędzy mają charakter czysto administracyjny, dotyczą upoważnienia ministra finansów do tego, aby delegować część zadań na 1 z miejscowych oddziałów izb administracji Krajowej Administracji Skarbowej. Tak że nie wymagają żadnych przygotowań dostosowawczych po stronie biznesu, dlatego gorąco rekomendujemy, aby pozostały one w tym akcie prawnym, biorąc pod uwagę fakt, że w żaden sposób tutaj nie zawężają uprawnień polskich przedsiębiorców czy polskich podatników, a mają tylko charakter administracyjny.

Odnośnie do kwestii vacatio legis chciałem gorąco przypomnieć, że treść dyrektywy – pamiętajmy, że jest to prawo unijne, które jest publikowane w języku polskim – znana jest polskim przedsiębiorcom od końca roku 2019. Sam projekt ujrzał światło dzienne w ramach konsultacji publicznych w październiku zeszłego roku, Rada Ministrów przyjęła go w kwietniu, a Sejm zaczął pracować nad tym w drugiej połowie kwietnia. Rzeczywiście konieczne jest wejście w życie ustawy do 30 czerwca, ale Krajowa Administracja Skarbowa jest już przygotowana do obsługi nowych usług, które będą wdrażane wraz z przyjęciem tego pakietu. Polscy przedsiębiorcy już od 1 kwietnia mogą się rejestrować na potrzeby nowych uproszczonych postępowań, a 1 lipca będą mogli bardzo płynnie rozpocząć korzystanie z tych narzędzi. Tutaj trudno mówić o jedynie kilku dniach dla firm na przygotowanie się do tych rozwiązań, ponieważ zarówno Komisja Europejska, jak i organizacje branżowe, przede wszystkim Konfederacja „Lewiatan” oraz Związek „Cyfrowa Polska”, przeprowadziły bardzo szerokie akcje informacyjne wśród przedsiębiorców, ponieważ samym organizacjom i przedsiębiorcom bardzo zależy na tym, żeby już od 1 lipca móc wejść w procedurę uproszczone rozliczenia VAT, żeby to rozliczenie dla nich było tańsze i żeby po prostu nie odstawali, również jeśli chodzi o poziom formalności, od innych przedsiębiorców w ramach Unii Europejskiej, bo po prostu może się to odbić na ich konkurencyjności.

W zakresie inwigilacji i obowiązków informacyjnych chciałbym gorąco podkreślić, że zasady raportowania oraz zasady przechowywania informacji zostały w ogromnej mierze określone właśnie przepisami dyrektywy, tak że tutaj w żaden sposób nie odbiegamy od tego, czego wymagają od nasz przepisy wspólnotowe. Te informacje przechowywane są przez 10 lat po to, aby mogły być one udostępniane na wniosek również nie tylko naszym organom, ale przede wszystkim organom z innych krajów Unii Europejskiej, ponieważ biorąc pod uwagę fakt, że te rozliczenia za podatnika w ramach nowych procedur dokonywać będzie polski urząd skarbowy, no to w naturalny sposób administracja innego kraju w ramach czynności sprawdzających może chcieć mieć do tego dostęp. Stąd w ten sposób przepisy unijne określiły te terminy.

Jeśli chodzi o same warunki dokumentacyjne, to rzeczywiście jest tutaj pewna rozbieżność w stosunku do przepisów unijnych, ale nasze przepisy w żaden sposób nie różnią się od standardu, mianowicie od tego, co już teraz na dzisiaj obowiązuje w zakresie dokumentowania sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju. O ile przepisy Unii dopuszczają tutaj niższy standard dokumentacyjny, o tyle Polska zachowuje po prostu ten standard, który funkcjonuje również dzisiaj, nie obniżając go, mimo możliwości, które dopuściła Unia Europejska. Jest to przede wszystkim spowodowane przesłankami uszczelniającymi. Gdybyśmy tutaj też nie pilnowali wysokiego standardu dokumentacyjnego, to nie byłoby tak dużego sukcesu, jeśli chodzi również o zmniejszenie luki VAT-owskiej w Polsce w ostatnich latach.

Tutaj pytanie do pani naczelnik, czy jeszcze 2 słowa wyjaśnienia może odnośnie do poprawki…

Naczelnik Wydziału Transakcji i Orzecznictwa Europejskiego w Departamencie Podatku od Towarów i Usług w Ministerstwie Finansów Tomasz Wojciechowski:

To może ja powiem…

Dzień dobry. Tomasz Wojciechowski, naczelnik wydziału w Departamencie Podatku od Towarów i Usług.

Odnośnie do poprawki pana senatora Burego chciałem zwrócić uwagę, że w takich transakcjach wewnątrzwspólnotowych występują 2 rodzaje transakcji, B2B, czyli podatnik do podatnika, B2C, czyli podatnik do konsumenta. Pakiet e-commerce obejmuje tylko i wyłącznie transakcje B2C, czyli pomiędzy podatnikiem VAT a konsumentem, czyli osobą fizyczną. Dokumenty, które zostały zaproponowane w tej poprawce, dotyczą transakcji B2B, one są specyficzne dla transakcji pomiędzy dwoma podatnikami. Wymienię tutaj np. list CMR. Nikt nie wysyła zwykłej paczki do konsumenta z wykorzystaniem listu CMR. Nikt też takiej paczki nie odbiera za notarialnym poświadczeniem czy w jakimś magazynie, a o tym mowa jest w tej poprawce. Dziękuję.

(Senator Jacek Bury: Jeżeli mogę…)

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Tak. Proszę bardzo.

Senator Jacek Bury:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Jeżeli chodzi o notarialne, to wyrzuciliśmy to, bo faktycznie to nie jest urząd. Panu ministrowi złożyłem aktualną wersję. Te wszystkie inne dokumenty są proponowane jako dopuszczalne, nie obligatoryjne, żeby ten, który wysyła, czyli prowadzący jakąś działalność gospodarczą na terenie Polski, miał możliwość na bazie tych dokumentów udowodnić wysyłkę. To nie jest tak, że ta poprawka narzuca obowiązek listu przewozowego czy CMR, tylko jest to jeden z możliwych sposobów udowodnienia dokonania transakcji.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję.

Pani senator Jazłowiecka.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Dziękuję bardzo.

Ja mam pytanie dotyczące tak późnego rozpoczęcia pracy nad tymi zmianami. Otóż dyrektywa dotycząca obowiązków wynikających z podatku od wartości dodanej w przypadku świadczenia usług i sprzedaży towarów na odległość została przygotowana i przyjęta w 2017 r. Dyrektywa dotycząca sprzedaży towarów na odległość oraz niektórych krajowych dostaw towarów została przyjęta w 2019 r. Dlaczego tak późno państwo rozpoczęliście prace nad przepisami polskimi? Pan powiedział, że wszyscy mają się okazję zapoznać z tymi dyrektywami, ale mam nadzieję, że tak jak już w tej chwili większość społeczeństwa, również ministerstwo jest w stanie odróżnić dyrektywę od rozporządzenia. Dyrektywa jest tylko dokumentem wskazującym cel, ale drogi dojścia do tego celu państwa członkowskie same sobie oznaczają. A więc przedsiębiorcy i uczestnicy prawa polskiego muszą wiedzieć, w jaki sposób te drogi są skierowane. To opóźnienie spowoduje, że tak naprawdę dajecie państwo tym przedsiębiorstwom 11 dni vacatio legis, przygotowania się na rozwiązania, które zaproponowaliście. Czy zatem… Mało tego, wprowadzacie państwo zmiany, które nie mają nic wspólnego z tymi dyrektywami. Powiedział pan również, że wprowadzone zmiany nie różnią się od standardów dokumentów obowiązujących przepisów dzisiaj. Czy zatem to prawo, które państwo nam proponujecie, ma służyć właśnie wprowadzeniu dosyć istotnego i niepokojącego zapisu dotyczącego inwigilacji na 10 lat wstecz transakcji finansowych?

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję bardzo.

Następna do głosu zgłosiła się pani senator Hibner.

Senator Jolanta Hibner:

Dziękuję bardzo.

Państwo powołujecie się na to, że była potrzeba zmiany wprowadzonych zmian w oparciu o przyjęte dyrektywy i rozporządzenia, które są, że tak powiem, wykonawczymi rozporządzeniami Rady. Chciałam się dowiedzieć, dlaczego do tego elementu ustawowego, który państwo przygotowywali, została dodana wrzutka 10 ustaw? Proszę państwa, to nie jest 1 ustawa, tylko jest 10 ustaw, które nie mają merytorycznego powiązania z tymi dyrektywami, które były opracowywane. Co spowodowało, że państwo stwierdzili, że nie warto po kolei w tych ustawach dokonywać zmian, tylko lepiej zrobić wrzutkę? My mamy przykłady, jeśli chodzi o ustawy covidowe, które to ustawy dotyczyły zdrowia, a wstawiało się tam kwestie zupełnie z innej beczki, np. dotyczące sprawiedliwości albo jeszcze czegoś innego. Proszę państwa, takiego bałaganu – a jak mówiłam, mam trochę doświadczenia sejmowego, parlamentarnego i w Europie, i w Polsce – w procedurach jeszcze nigdy nie było. To, co państwo w tej chwili robicie… To jest potworny bałagan. Ci biedni przedsiębiorcy nie mają szans, żeby się z tym zapoznać. Ja mam pytanie: kto wpadł na pomysł, żeby 10 nowych ustaw wprowadzać poza merytoryką dyrektyw?

(Głos z sali: I dać 11 dni na…)

Tak.

I jeszcze jedna sprawa. Proszę państwa, gospodarka musi być przewidywalna. Państwo wprowadzając takie zapisy, robicie nie tylko bałagan, ale także powodujecie, że brakuje przewidywalności prawnej. Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność, muszą wiedzieć, co za chwilę ich czeka. Ale to nie może być 10 dni, bo w ciągu 10 dni takich rzeczy się nie robi, to nie może być wprowadzane z dnia na dzień, bo oni muszą do tego się przygotować. W związku z tym absolutnie nie będzie mojej zgody na to, żeby taki termin był tutaj przyjęty. Na pewno. Wrzesień to jest najwcześniejszy termin. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję bardzo za wypowiedź.

Poproszę pana ministra o odpowiedź na te 2 pytania.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Wysoka Komisjo, chciałem gorąco podkreślić, że zmiany w dyrektywie dotyczące tzw. pakietu e-commerce zostały opublikowane w grudniu 2019 r. I to jest również ten moment, w którym natychmiast Ministerstwo Finansów rozpoczęło prace nad ich implementacją. Tak że…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Natychmiast, ponieważ była to zmiana dyrektywy. Tak że tutaj o żadnym opóźnieniu nie ma mowy. Jeśli dotarła do państwa jakaś informacja odnośnie do opóźnienia tych prac prowadzonych w Ministerstwie Finansów, to bardzo prosiłbym o informację.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Kwiecień to jest termin zakończenia prac, a nie ich rozpoczęcia. Prace nie zostały rozpoczęte z żadnym opóźnieniem ani też nie zostały zakończone, ponieważ przecież też nie ma mowy o opóźnieniu we wdrażaniu dyrektywy. Termin to 1 lipca.

Odnośnie do przygotowania chciałbym gorąco zapewnić, że zarówno rynek, jak i administracja są przygotowane do wdrożenia tej dyrektywy. Tak jak już wspominałem, substrat informatyczny został przygotowany przez Krajową Administrację Skarbową i rejestracja już jest otwarta, z tego przedsiębiorcy już korzystają. Podmioty z rynku zostały odpowiednio wcześniej uprzedzone. Powiem więcej, do Ministerstwa Finansów i w ramach naszych spotkań z biznesem oraz w ramach korespondencji, która do nas przychodzi, trafiają pisma dotyczące tego, aby ten termin nie został przesunięty, ponieważ polscy przedsiębiorcy są nie tylko na to przygotowani, ale także im po prostu bardzo zależy na tym, żeby jak najszybciej móc zacząć korzystać z procedur uproszczonych. Tak że to nie jest żadne obciążenie dla rynku, tylko to jest ogromna ulga, na którą tak naprawdę wszyscy, którzy zajmują się handlem internetowym, z zapartym tchem czekają. Też cieszymy się, że możemy ją dość sprawnie udostępnić w unijnym terminie, tak jak pozostałe 27 państw.

Jeśli chodzi o kwestie inwigilacji, to zasady bezpieczeństwa i przechowywania danych zostały one określone dyrektywą. Tutaj prawodawca unijny określił w ten sposób zasady bezpieczeństwa, które powinny funkcjonować w całej Wspólnocie i wydaje nam się, że są one proporcjonalne.

Odnośnie do wrzutki 10 ustaw powiem, że w stosunku do ogromnej większości zmian, które również są procedowane tą samą ustawą, nie są to zmiany obciążające przedsiębiorców, tylko są to zmiany realizowane na ich prośbę. Przykładowo tzw. ulga e-TOLL, czyli ulga w podatku dochodowym, sprawiająca, że zakup substratu sprzętowego do korzystania z płatnych autostrad, co teraz obsługuje Krajowa Administracja Skarbowa, będzie dla firm po prostu tańszy… Ustawa dotycząca tego projektu weszła w życie kilka tygodni temu, ale rynek zgłaszał się do nas z prośbą o to, żeby tego rodzaju ulgę wprowadzić. I w pierwszym możliwym projekcie na prośbę właśnie przewoźników, kilkudziesięciu tysięcy podmiotów prowadzących firmy transporotowe, zdecydowaliśmy o tym, aby tego rodzaju wsparcia jak najszybciej im udzielić. Inna kwestia to jest np. ulga w podatku dochodowym, jeśli chodzi o darowizny związane z COVID-19, na rzecz np. szpitali czy domów pomocy społecznej. Ministerstwo Zdrowia zmieniło podstawę prawną określającą listę podmiotów walczących z COVID-19 i okazało się, że link pomiędzy ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych i od osób prawnych a katalogiem podmiotów, na które można takie darowizny przeznaczać, zniknął i stąd obawy przedsiębiorców, czy mogą dawać tego rodzaju darowizny bez limitu, tak jak to wprowadziliśmy na tzw. okres epidemii. Stąd szybkie działanie Ministerstwa Finansów po to, żeby jak najszybciej w projekcie już teraz procedowanym wprowadzić ten element, który zapewni przedsiębiorcom w tym zakresie maksymalne bezpieczeństwo. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Czy ktoś z senatorów jeszcze chce zabrać głos, zadać pytanie? Nie.

Czy zaproszeni goście chcą zadać pytanie? Nie? A zdalnie?

Dziękuję.

Zamykam dyskusję.

Ja zgłaszam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Przechodzimy do głosowania.

Panie Legislatorze, proszę powiedzieć, w jakiej formule to będziemy głosowali.. Pierwszy jest mój wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek, tak?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda:

Tak, oczywiście.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję.

Przystępujemy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek?

(Głos z sali: 1 głos na sali.)

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

(Głos z sali: 5 głosów przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu na sali.)

Zdalnie?

(Głos z sali: 6 głosów za, 6 głosów przeciw, nikt się nie wstrzymał.)

Ogłaszam, że wniosek nie przeszedł: 6 głosów za, 6 – przeciw.

Wniosek nie uzyskał większości.

Tak że będziemy głosowali nad poprawkami.

Panie Legislatorze, proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda:

Dziękuję bardzo.

Zgodnie z Regulaminem Senatu powinniśmy głosować nad poprawkami według kolejności przepisów ustawy. Jako pierwsze możemy przegłosować grupę poprawek, które zgłosił pan senator Adam Szejnfeld – są to poprawki legislacyjne ujęte w części B – jeżeli nikt z państwa nie zgłosi sprzeciwu co do ich łącznego przegłosowania.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Czy zgadzamy się z interpretacją legislatora? Tak.

To przystępujemy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem tych poprawek?

(Głos z sali: 5 głosów za.)

Kto jest przeciw?

(Głos z sali: 1 głos przeciw.)

Kto się wstrzymał?

(Głos z sali: Na sali nikt się nie wstrzymał.)

(Głos z sali: 6 głosów za, 6 głosów przeciw, nikt się nie wstrzymał.)

6 głosów za, 6 głosów przeciw, nikt się nie wstrzymał.

Poprawki nie zostały przyjęte.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda:

Kolejna poprawka to poprawka pana senatora Jacka Burego.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Jak ministerstwo się ustosunkowuje do poprawki senatora Burego?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski:

Negatywnie.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Negatywnie.

Przystępujemy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem poprawki senatora Burego?

(Głos z sali: 5 głosów za.)

Kto jest przeciw?

(Głos z sali: 1 głos przeciw na sali.)

Kto się wstrzymał?

(Głos z sali: Nikt się nie wstrzymał na sali.)

(Rozmowy na sali)

Damy jeszcze chwilkę, 10 sekund.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Jeden z senatorów zdalnych jeszcze nie zagłosował. Proszę o przeprowadzenie procedury do końca.

Dziękuję.

(Głos z sali: 6 głosów za, 6 głosów przeciw, nikt się nie wstrzymał.)

Ogłaszam wynik głosowania: 6 głosów za, 6 głosów przeciw.

Poprawka nie uzyskała akceptacji komisji.

Następna poprawka.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda:

Ostatnią grupą poprawek są poprawki pana senatora Adama Szejnfelda dotyczące zmiany vacatio legis na 1 września br.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Stanowisko ministerstwa?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski:

Negatywne.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przystępujemy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem tych poprawek?

(Głos z sali: 5 głosów na sali.)

Kto jest przeciw?

(Głos z sali: 1 głos przeciw.)

Kto się wstrzymał?

(Głos z sali: Nikt się nie wstrzymał na sali.)

(Głos z sali: 6 głosów za, 6 głosów przeciw, nikt się nie wstrzymał.)

Ogłaszam wynik głosowania.

6 głosów za, 6 głosów przeciw.

Poprawka nie uzyskała akceptacji.

Proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda:

Wysoka Komisjo, zgodnie z art. 68 ust. 2a, jeżeli żaden z podanych pod głosowanie wniosków dotyczących ustawy nie uzyskał większości głosów, w sprawozdaniu komisji zamieszcza się wszystkie te wnioski. W związku z tym wszystkie wnioski przegłosowane i nieprzyjęte przez Wysoką Komisję będą umieszczone w sprawozdaniu. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję za wyjaśnienie.

Kto będzie senatorem sprawozdawcą? Pan przewodniczący?

(Senator Adam Szejnfeld: Ja myślę, że powinien sprawozdawać ktoś, kto chce bronić tej ustawy, tak powinno być, a ja miałbym z tym problem.)

Pan senator Bury?

(Senator Jacek Bury: Też nie…)

No, dobrze. W takim razie ja będę sprawozdawcą tej ustawy.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak. Proszę bardzo.

Senator Adam Szejnfeld:

Chciałbym zaznaczyć, że ze względu na to, że mieliśmy tutaj równowagę w głosowaniu, a poza tym wiemy, że ta ustawa będzie dzisiaj również przedmiotem obrad… Już była…

(Głos z sali: Była na posiedzeniu komisji budżetowej.)

…przedmiotem obrad komisji budżetowej – właśnie mówię, że już była – to skonsultujemy jeszcze sprawę omawianych tutaj poprawek, wszystkich uwag, z przedstawicielami komisji budżetowej i zadecydujemy co do poprawek zgłaszanych już podczas czytania na sali plenarnej Senatu. Dlatego nie zgłaszam wniosku mniejszości, bo chcemy jakby przeprowadzić pogłębioną analizę. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję.

Zamykam posiedzenie komisji w tym punkcie.

Punkt 2. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 403, druki sejmowe nr 1145, 1145-A, 1169 i 1169-A)

Przechodzimy do punktu drugiego: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw.

Dziękujemy panu ministrowi. Dziękujemy państwu za udział.

O przedstawienie ustawy poproszę pana ministra Gut-Mostowego.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Andrzej Gut–Mostowy:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Chciałbym zaznaczyć, że jest ze mną także wiceminister rozwoju, pracy i technologii, pan Marek Niedużak, dlatego we dwóch będziemy się starali przybliżyć i odpowiedzieć na wszystkie wątpliwości co do przedmiotowej ustawy.

Czy jestem dobrze słyszalny, Panie Przewodniczący?

(Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha: Tak, bardzo dobrze. Proszę bardzo kontynuować.)

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, zwana w skrócie ustawą covidową – druk nr 403 – była procedowana w Sejmie. Rozwiązania w tejże ustawie zawierają różne aspekty związane z ułatwieniami i z istotnymi, ważnymi sprawami dla życia gospodarczego i społecznego z kilkunastu różnych sektorów i segmentów życia gospodarczego oraz społecznego.

W skrócie powiem, że ustawa przewiduje udzielenie wsparcia przedsiębiorcom działającym w branżach, które znalazły się w trudnej sytuacji w związku z wprowadzeniem zasad bezpieczeństwa. Chodzi o podmioty prowadzące sprzedaż na terenie szkół w postaci sklepików szkolnych.

Ustawa także przedłuża termin na realizację vouchera do 2 lat od dnia, w którym miała odbyć się impreza turystyczna.

Ustawa przesuwa o 8 miesięcy termin rozpoczęcia przez organizatorów turystyki zwrotu wypłat do Turystycznego Funduszu Zwrotu.

Ustawa wprowadza także rozwiązania pozwalające na umorzenie w całości lub w części należności odraczania terminów spłaty należności, rozkładanie spłaty należności na raty z tytułu otrzymanych przez przedsiębiorcę instrumentów wsparcia.

Ustawa zmienia w zakresie relacji niektórych mechanizmów pomocowych w celu umożliwienia przedsiębiorcom uzyskania z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych środków na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników od świadczeń przyznanych na podstawie obowiązujących regulacji, jeżeli w stosunku do tych samych pracowników nastąpiło zwolnienie z obowiązku opłacania składek.

Ustawa także stosuje wyłączenia z ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy w okresie obowiązywania na obszarze Rzeczypospolitej stanu zagrożenia epidemiologicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19.

Ustawa także przewiduje utrzymanie w 2021 r. obowiązującego w 2020 r. trybu zmiany planu finansowego Narodowego Funduszy Zdrowia w zakresie środków przekazywanych z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19.

Jest także zmiana ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. w zakresie pełnienia Służby Więziennej poprzez dodanie przepisu, zgodnie z którym w 2020 r. rezygnujemy z warunku posiadania uregulowanego stosunku do służby wojskowej. Nie stosuje się tego w odniesieniu do osób ubiegających o przyjęcie do tejże służby kandydackiej.

Następnie przewidujemy także powierzenie realizacji zadań z zakresu informatyzacji sektora publicznego, innowacji cyfrowych i rozwoju społeczeństwa informacyjnego oraz przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu podmiotom zobowiązanym do udostępnienia lub przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystania.

W ustawie przewidujemy także wydłużenie terminu na zarejestrowanie pojazdu sprowadzonego z terytorium Unii Europejskiej z oczywistych względów organizacyjnych, także z powodu trudności organizacyjnych.

W ustawie przewidujemy także dostosowanie relacji między udostępniającymi powierzchnie handlową a uprawnionymi do jej używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej podobnej umowy w okresach obowiązywania zakazu prowadzenia działalności w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2 tysięcy m2, objętych częściowo zakazami prowadzenia działalności.

Przewidujemy także wydłużenie terminu na skorzystanie z programów pomocowych Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej z uwagi na brak działalności tych podmiotów z branży kinematograficznej.

Następny temat. Przewidujemy dostosowanie sytuacji płatników składek świadczących usługi przewodnickie na rzecz muzeów do sytuacji pozostałych przedsiębiorców związanych z branżą muzealną.

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowna Komisjo! Podczas prac legislacyjnych w Sejmie ustawa była generalnie uznawana za bardzo potrzebną i ważną dla tych sektorów, o których już mówiliśmy. Przytoczę tylko, że podczas trzeciego czytania 438 posłów było za przyjęciem tej ustawy, tylko 3 było przeciw. To pokazuje, jak istotne znaczenie mają podniesione tematy dla życia społecznego i gospodarczego. Oczywiście w toku prac legislacyjnych pojawiły się pewne propozycje zmian, udoskonaleń lub poprawek, które częściowo zostały uwzględnione.

Czy pan minister Niedużak chciałby coś dodać w tym momencie?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Nie. Dziękuję.

W syntetyczny sposób przedstawiłem podstawowe informacje o obszarach tejże ustawy. Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję, Panie Ministrze, za wyczerpującą wypowiedź.

Poproszę panią legislator o odniesienie się do tej ustawy.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aldona Figura:

Bardzo dziękuję. Panie Przewodniczący.

Szanowni Państwo, Biuro Legislacyjne w swojej opinii podnosi 2 kwestie.

Pierwsza to jest propozycja zmiany redakcyjnej przepisów zawartych w art. 1 pkt 33 i w art. 1 pkt 34 z uwagi na to, że zaproponowana nowelizacja wprowadza zdania, które powodują powtórzenie i zdanie w przepisie brzmiałoby nieprawidłowo, dochodziłoby tam do powtórzenia takiej frazy: „a w przypadku”. W związku z tym, żeby to wyeliminować, proponujemy zmianę redakcyjną przepisu zawartego w art. 1 pkt 33 w lit. a i b oraz w art. 1 pkt 34. To jest tylko zmiana redakcyjna, żeby wyeliminować tę wadę w budowie zdań.

Druga uwaga dotyczy art. 7, który budzi wątpliwości interpretacyjne. Zdaniem Biura Legislacyjnego nie jest jasne, jaki będzie zakres skutków prawnych złożenia oświadczenia woli o cofnięciu oferty. Gwoli przypomnienia, obecnie obowiązujący art. 15ze ust. 1 określa tzw. czasowe wygaszenie umów w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia działalności w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2 tysięcy m2 pod warunkiem, że najemca złoży ofertę przedłużenia umowy najmu o okres obowiązywania zakazu prowadzenia działalności wynikający z rozporządzeń, które są sukcesywnie wydawane. W związku z tym, że zgodnie z art. 7 najemca może uchylić się od skutków prawnych tego oświadczenia woli, mamy wątpliwość, czy to oświadczenie woli będzie się rozciągało również na to czasowe wygaszenie i czy w tym momencie nowy artykuł i nowe jego brzmienie zobowiąże najemcę do zapłaty wstecz tego czynszu, oczywiście obniżonego, ale za ten okres, kiedy ta umowa była czasowo wygaszona. Tak że tu podnosimy taką wątpliwość, ale nie została sformułowana poprawka, bo należy tę kwestię po prostu wyjaśnić. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję bardzo, Pani Legislator.

O głos poprosił pan senator Szejnfeld.

Senator Adam Szejnfeld:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Panowie Ministrowie! Wysoka Komisjo!

Zacznę od uspokojenia pana ministra Gut-Mostowego. Przypuszczam, że w Senacie będzie podobna większość dla tej ustawy jak w Sejmie, bo oczywiście wszystkie zmiany, które są ważne, potrzebne i dobrze skonstruowane, by służyły przedsiębiorcom, ich pracownikom i konsumentom, zawsze popieramy. Żałujemy oczywiście, że symetrycznie nie ma podobnego stanowiska ze strony rządu i większości sejmowej w Sejmie, ponieważ zgłaszaliśmy nawet nie dziesiątki, ale setki bardzo dobrych, bardzo potrzebnych poprawek praktycznie do wszystkich ustaw zwanych tarczami i, praktycznie rzecz biorąc, poza redakcyjnymi i legislacyjnymi wszystkie zawsze są wyrzucane przez państwa w Sejmie i odrzucane. Na całe szczęście idziecie po rozum do głowy często i potem często część naszych propozycji poprawek wprowadzacie we własnych kolejnych ustawach. Ale to nie jest norma w państwie demokratycznym, że przyjmuje się wyłącznie własne propozycje, a propozycje opozycji wyłącznie się odrzuca. Państwo jest wspólne, a nie kogoś, kto potem mówi, że państwo jest nasze i tylko my mamy rację.

Tak samo postępuje się z naszymi ustawami. Ustawy, które przyjmujemy – także mam tu na myśli kilka ustaw, co najmniej 3 ustawy o charakterze właśnie tarcz, które uchwalamy w Senacie – państwo odrzucacie potem w Sejmie bądź w ogóle się nimi nie zajmujecie. Kilka ustaw już od ubiegłego roku jest w tzw. zamrażarce sejmowej i nie są w ogóle poddawane rozpatrzeniu. To tyle, jeżeli chodzi o to, by pokazać, jaki jest stosunek stron do projektów ważnych, potrzebnych obywatelom, przedsiębiorcom. Jeśli zatem można mówić dzisiaj w Polsce, używając znanego już pojęcia, że ktoś zachowuje totalną postawę, no to raczę tutaj powiedzieć, że totalną postawę zachowuje rząd i zachowuje większość sejmowa PiS, a konstruktywną postawę zachowuje opozycja demokratyczna. W przypadku tej ustawy zawartej w druku nr 403 będzie podobnie – poprzemy wszystkie dobre rozwiązania, zaproponujemy zmiany i parę poprawek, które są w naszej ocenie potrzebne i będą służyły rządowi, żeby jeszcze lepiej pomagać przedsiębiorcom.

Chciałbym powiedzieć, że część poprawek już mam przygotowane, ale nie będę ich dzisiaj zgłaszał, zasygnalizuję je tylko i zgłoszę je na posiedzeniu plenarnym Senatu.

Te sfery, które są na horyzoncie naszego zainteresowania co do zmian, oczywiście poza poprawką redakcyjną pani mecenas, którą już od razu przejmuję… Nie ma ona charakteru merytorycznego, więc mam nadzieję, że może uzyskać tutaj większość.

Chcę powiedzieć, że po pierwsze, nasze bardzo poważne wątpliwości budzi art. 2 i 3 ustawy z dwóch powodów. Pierwszy to zero związku z tą ustawą jako ustawą antycovidową. No, jesteśmy, tak jak wcześniej już mówiłem przy omawianiu poprzedniego punktu, przyzwyczajani przez rząd do tego, że w ustawach właściwych wkłada się niewłaściwe przepisy, wykorzystując po prostu ścieżkę legislacyjną. W naszym rozumieniu te przepisy choćby z tego powodu nie powinny w tej ustawie mieć miejsca i powinny być odrębną inicjatywą legislacyjną rządu.

Po drugie, także pod względem merytorycznym budzą one zasadnicze wątpliwości, ponieważ dają kolejne nadzwyczajne kompetencje prezesowi Rady Ministrów. A co gorsza, mimo przeogromnej liczby pojawiających się ciągle nadużyć, oszustw, wyłudzeń, można by powiedzieć, kradzieży publicznych pieniędzy w okresie ostatniego półtora roku trwania pandemii, m.in. moim zdaniem ze względu właśnie na wyłączanie zasad określonych w przepisach prawa zamówień publicznych… A co robi rząd? Tarcza tu będzie – jakaś kolejna znowuż ponownie wprowadzająca wyłączenia. Tak jakby nikogo w tym kraju po stronie rządu już nie obchodziło, co z publicznymi pieniędzmi się robi i dzieje. Już nie miliony, już nie dziesiątki, ale setki milionów giną gdzieś po drodze i nikt nie reaguje. W tym przypadku znowuż daje się uprawnienia czy chce się dać uprawnienia z wyłączeniem określonych przepisów ustawy o finansach publicznych i, jak rozumiem, także z pominięciem zasad zamówień publicznych, więc możemy się już obawiać skutków. To tyle, jeżeli chodzi o art. 2 i 3.

Jeżeli chodzi o kolejne nasze wątpliwości, które podniesiemy pewnie w zaproponowanych poprawkach, to będą one dotyczyły terminów realizacji projektów finansowanych z funduszu Unii Europejskiej. Uważamy że zaproponowane tu przepisy nie zmierzają wystarczająco w kierunku osiągnięcia właściwego celu i powinny być zmienione tak, aby i strona rządowa, i administracja rządowa mogły łatwiej rozliczyć te fundusze, i oczywiście przedsiębiorcy.

Po trzecie, nie do końca wydaje nam się, że sprawa sklepików szkolnych jest tu załatwiona optymalnie. Należy pochwalić, że wreszcie – szkoda tylko, że po półtora roku, bo nagłaśniamy tę sprawę od samego początku pandemii, od pierwszego zamknięcia szkół, a państwo byliście ślepi na problem małych firm, owszem, ale przecież tysięcy w całej Polsce. Ponadto trzeba widzieć każdego człowieka i każdą firmę, a nie tylko te, które są gigantyczne. A ci ludzie, właściciele i prowadzący te sklepiki szkolne w zamykanych szkołach, mimo że im nie zamykano działalności gospodarczej, i tak przecież nie mogli jej prowadzić. Ale byliście państwo głusi na wszystkie nasze postulaty, wnioski, apele, w końcu poprawki i ustawę. Wszystko było odrzucane. No i dopiero po półtora roku wracacie do tego, co proponowaliśmy już wcześniej. Tak jak powiedziałem, dobre i to, ale nie jest to chyba w pełni dobrze sprecyzowane, więc to jeszcze doprecyzujemy.

Kolejna rzecz, która jest niebywale ważna, to jest kwestia przyznawania, według przedsiębiorców po uważaniu, pomocy bez prawa jakiegokolwiek odwołania się. Mamy dziesiątki czy setki przykładów z całej Polski, że przedsiębiorca składający wniosek o pomoc nie otrzymuje jej bez żadnego uzasadnienia. Nie mówię już, że oczywiście nie ma żadnego trybu odwoławczego. I to w państwie demokratycznym jest absolutnie nie do akceptacji. Bo urzędnik działa w imieniu państwa, a nie w imieniu własnym, bo urzędnik działa w imieniu państwa, a nie w imieniu partii rządzącej. W związku z tym urzędnik musi mieć określone kryteria, na bazie których podejmuje decyzję – rozstrzygnięcie pozytywne czy negatywne – a obywatel, w tym także przedsiębiorca, musi mieć prawo odwołania się od tej decyzji, jeżeli uzna, że nie spełnia ona jego wniosku. A więc to jest kolejna sprawa, którą się będziemy chcieli zająć.

No i ostatnia sprawa – galerie handlowe versus najemcy. Też będziemy musieli się przyjrzeć tej sprawie, ponieważ tutaj jest kilka aspektów budzących wątpliwości. Przede wszystkim ten aspekt, który już Biuro Legislacyjne podniosło, a mianowicie niejasność, nieprecyzyjność przepisów, które państwo zaproponowaliście, daje zbyt szeroki zakres możliwych interpretacji przez obie strony, ale przede wszystkim, jak się wydaje, przez galerie, co może powodować bardzo poważne konflikty i oczywiście zasypywanie sądów pozwami. Powinniśmy spróbować tak wyklarować te przepisy, żeby właśnie uniknąć takich potencjalnych złych sytuacji. Bez względu na to, kto jak uważa, kto tutaj ma być stroną silniejszą, trudno wyważyć. Mamy tu do czynienia z relacją nie państwo-przedsiębiorca, tylko przedsiębiorca-przedsiębiorca, tak? Czyli mamy do czynienia z relacjami cywilnoprawnymi, a nie na bazie prawa publicznego. W związku z tym każda ingerencja, przynajmniej jeżeli chodzi o mnie, budzi bardzo poważne wątpliwości i gdyby nie okres pandemii, to byłbym przeciwny wszystkim tego rodzaju rozwiązaniom, nie odnosząc się do tego, kto ma, jeśli można tak to określić kolokwialnie, większą rację. No, mamy okres pandemii i trzeba podejmować jakieś rozwiązania, ale przynajmniej klarowne, przynajmniej czytelne, absolutnie niewywołujące wątpliwości, a te, które państwo zaproponowaliście, wywołują wątpliwości. Chodzi tu nie tylko o kwestię tego, jaki skutek ma być w sytuacji, kiedy najemca w ciągu 3 miesięcy nie podejmie określonego oświadczenia woli, ale także o kwestię stosowania granicznego terminu 14 marca, ponieważ po tym terminie także przystępowano do różnego rodzaju umów – albo aneksując dotychczasowe, albo zawierając nowe – ale niemających takiego charakteru jak umowy zasadnicze czy te pierwotne. Gdyby do nich nie stosować tych przepisów, to też będziemy mieli tutaj sytuację jakiejś nierówności. No i jest jeszcze kolejna wątpliwość, jak słyszę, która się budzi na bazie państwa przepisów. Czyli nie tylko, co się wydarzy, jeżeli nie podejmie najemca oświadczenia woli w ciągu 3 miesięcy, ale także to, czy przedłużenie o 6 miesięcy umowy, powiedzmy, ma być jednorazowe, czy też ma dotyczyć każdego okresu, kiedy rząd wprowadzał zakaz. Gdyby taka interpretacja miała mieć jakieś uzasadnienie, to… Jeśli ja dobrze pamiętam były 4 lockdowny, a minimum 3. Mnie się kojarzy, że chyba 4. No to 4 razy 6 miesięcy i byśmy mieli do czynienia z obowiązkiem przedłużania umów o 2 lata. No chyba nie taka jest intencja. Jeżeli nie taka jest intencja, to ona musi być wyraźnie zapisana w ustawie, a jest niewyraźnie, w związku z czym takiego rodzaju zła interpretacja może się pojawiać i być podstawą sporów gospodarczych kończących się pewnie także w sądach.

A więc w tych 5 dziedzinach, Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, jak sądzę, będziemy zajmować stanowisko, także w formie poprawek. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję panu senatorowi za wypowiedź.

Pan senator Władysław Komarnicki.

Senator Władysław Komarnicki:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Ja się bardzo cieszę, że jest z nami dzisiaj na posiedzeniu naszej komisji pan minister Gut-Mostowy, dlatego że, Panie Ministrze, my też prawdopodobnie poprzemy tę ustawę, tylko różnica między naszą Izbą a poselską jest taka, że wiele wychwyciliśmy nieprawidłowości, które potem zostały, o dziwo, zaakceptowane przez Sejm.

Na szczęście nie ma tu pośpiechu i dlatego pozwolę sobie – Panie Przewodniczący, oczywiście za pańską zgodą – trochę rozszerzyć pytania. Chodzi o to, żebyśmy mogli być przekonani, kiedy będzie głosowanie, że nie popełniamy błędu. Tak zawsze robiliśmy na posiedzeniach naszej komisji.

Po pierwsze, moje pytanie… Chciałbym zwrócić uwagę na rzecz, o którą w sposób bezpośredni wnioskuje do nas również rzecznik małych i średnich przedsiębiorców. Otóż chodzi o uprawnienie na podstawie art. 15 ustawy – mówiącego o tym, że przedsiębiorcy mogą zwrócić się do danego dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy właściwego ze względu na siedzibę z wnioskiem o przyznanie szeregu świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników itd. To uprawnienie mają pośrednio zarówno dyrektorzy polskich urzędów pracy, jak i odpowiednio starostowie, a w ich imieniu oczywiście powiatowe urzędy pracy. Otóż w momencie, kiedy następuje ewentualna odmowa przyznania takiej dotacji, jest to, naszym zdaniem, także naruszenie konstytucyjnego prawa do odwołania się od stosownej decyzji.

Dlatego chciałbym zapytać pana, Panie Ministrze – bo zapewne takich przypadków jest wiele – o to, jak regulować to postępowanie. Według wskazań ekspertów – o tym też mówią sami pokrzywdzeni przedsiębiorcy, którzy nie mają prawa odwołania – te działania powinny być jednak w procedurze kodeksu postępowania administracyjnego i oczywiście dać możliwość odwołania przedsiębiorcy, któremu odmówiono udzielenia pomocy. Dzisiaj, Panie Ministrze, takie uprawnienie nie istnieje.

Po drugie, prosiłbym o więcej jasności w związku ze świadczeniem z tytułu uprawnień, które chcecie państwo przekazać podmiotom-najemcom w galeriach handlowych. Mówił o tym pan przewodniczący Adam Szejnfeld, ale ja chcę o tym powiedzieć trochę szerzej. Mówimy o bonifikacie sięgającej 20%, a w kolejnych miesiącach także o bonifikacie w wysokości 50%. Prosiłbym o więcej jasności w tej sprawie, bo to może dotyczyć sporej grupy najemców. Po przeciwnej stronie znajdują się obecnie właściciele galerii handlowych. Co z pomocą dla nich, jeżeli zostaną pozbawieni czynszów od najemców? Galerie w całości nie zostały zamknięte, przez cały czas działały w nich sklepy spożywcze, ale i apteki. Nie można było zamknąć galerii na klucz. Właściciele galerii musieli zapłacić dodatkowo chociażby za prąd, sprzątanie czy usługi ochrony, a są to ogromne koszty.

Po trzecie, jako przede wszystkim długoletni przedsiębiorca uważam, że to jest niezgodne z obowiązującym prawem i z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz stanowi bezprawną ingerencję państwa w umowy gospodarcze i relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami komercyjnymi na skalę niespotykaną w innych państwach prawa. Nosi to znamiona selektywności, dyskryminacji i nierównego traktowania przedsiębiorców. Chodzi mi o wprowadzenie arbitralnego i nieproporcjonalnego rozwiązania pogarszającego sytuację prawną jednej strony, czyli wynajmujących i zarządców centrów handlowych.

Następnie, program pomocy określony w planowanym art. 15 stanowi niedozwoloną pomoc publiczną naruszającą art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i może skutkować – co jest bardzo ważne i na co zwracam uwagę – obowiązkiem zwrotu pomocy przez podmioty uposażone, to jest właśnie najemców. Łączna wartość takich zwrotów – uwaga – może sięgać nawet 4 miliardów zł. Może też skutkować: zakazem udzielania jakiejkolwiek pomocy publicznej najemcom do czasu zwrotu pomocy udzielonej niezgodnie z prawem, skargą do Komisji Europejskiej w sprawie braku notyfikacji pomocy publicznej, zarzutem naruszenia dyscypliny finansów publicznych przez osoby odpowiedzialne za nieprawidłowe wydatkowanie środków publicznych.

Po piąte, w tych propozycjach bonifikata narzucona przez państwo w wymiarze ustawowym 80% wielkości czynszu w okresie trwania pandemii i do 50% w ciągu 3 miesięcy po ustaniu tego okresu jest tak naprawdę elementem obciążającym właścicieli tych obiektów handlowych.

Ale ja mam pytanie. Rozumiem, że ono sprowadza się do tego, że państwo polskie nie wprowadziło stanu epidemiologicznego, w związku z tym nie naraża się wprost na jednoznaczne odszkodowania ze strony przedsiębiorców. Mam pytanie: czy w związku z tym ta pomoc, która jest dedykowana najemcom, w jakikolwiek sposób jest i będzie kompensowana? Jeżeli tak, to w jakiej wysokości dla podmiotów będących właścicielami obiektów handlowych? Zgadzam się oczywiście z informacją i sugestią, że ustawowo obciążona tymi kosztami nie może być tylko jedna strona. Rozumiem, że państwo jako właściciele tych obiektów handlowych macie jakąś kompensatę wynikającą z poprzednich tarcz, które w jakiś sposób kompensują państwu narzucony system bonifikaty dla najemców, z którymi państwo macie umowy długoterminowe.

Szanowny Panie Ministrze, będziemy głosować za, ale spotkałem się z tymi przedsiębiorcami i oni mi mówili o tych problemach, więc warto byłoby, żebyśmy się nad tymi problemami pochylili, bo oni zostali dzisiaj trochę tak jakby z boku, porzuceni przez państwo. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Czy ktoś z państwa senatorów chce jeszcze zabrać głos?

Jeżeli nie, to pozwolę sobie przedstawić poprawkę?

Przeczytam tę poprawkę. Chodzi o nadanie nowego brzmienia art. 7. Pkt 1: „Jeżeli na podstawie art. 15ze ust. 2 ustawy zmienianej w art. 1 uprawniony złożył ofertę, której termin złożenia upływał po 31 grudnia 2020 r., i doszło do przedłużenia obowiązywania umowy, uprawniony w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy może uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli w przedmiocie przedłużenia umowy najmu, dzierżawy lub innej podobnej umowy, przez którą dochodzi do oddania używania powierzchni handlowej”. Pkt 2: „Uchylenie się od skutku oświadczenia woli, o którym mowa w ust. 1, nie obejmuje wygaśnięcia wzajemnych zobowiązań stron umowy, na podstawie art. 15 ust. 1 i 3 ustawy zmienianej w art. 1, oraz przedłużenia umowy dotyczącego okresu, który upłynął przed złożeniem oświadczenia woli, o którym mowa w ust. 3”. Pkt 3: „Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, o których mowa w ust. 1, następuje przez oświadczenie złożone drugiej stronie na piśmie”.

Niech to pani przekaże pani legislator.

Ja mam jeszcze pytanie do pana ministra: czy zmiana ustawy covidowej jest wzorowana na ustawach z innych krajów Unii Europejskiej?

(Głos z sali: Dobra, czyli odwlekę to.)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Proszę pana ministra o odpowiedź na pytania, które padły w czasie zadawania pytań przez senatorów.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Andrzej Gut-Mostowy:

Panie Przewodniczący, jeżeli chodzi o kontekst tych rozwiązań w innych krajach Unii Europejskiej, to na tę chwilę nie mamy takiej analizy, która byłaby przygotowana, ale przygotujemy ją oczywiście na posiedzenie plenarne.

I chciałbym powiedzieć, że co do poprawki zgłoszonej przez pana przewodniczącego to za chwilę przedstawimy swoje stanowisko.

Teraz chciałbym prosić o odpowiedzi na pytania pana senatora Komarnickiego dotyczące rynku pracy. Proszę o głos…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

…panią dyrektor Flaszyńską.

Dyrektor Departamentu Rynku Pracy w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Ewa Flaszyńska:

Witam państwa bardzo serdecznie.

Szanowni Państwo! Szanowny Panie Senatorze!

Chciałabym się odnieść przede wszystkim do kwestii związanych z pomocą wypłaconą przez wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy.

Wspomniał pan o kwestii, dlaczego to nie są decyzje administracyjne. Szanowni Państwo, od ubiegłego roku, od 1 kwietnia 2020 r., zostało wprowadzonych wiele instrumentów, które są udzielane m.in. przedsiębiorcom, ale też organizacjom pozarządowym i osobom samozatrudnionym, przez wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy. Zasada była taka, że… Od samego początku, od wprowadzenia pomocy tarczą 1.0 zależało nam na tym, aby ta pomoc była udzielana sprawnie i aby ta pomoc była udzielana szybko przez system elektroniczny. Wprowadziliśmy na stronie praca.gov.pl dodatkowe usługi i wnioski. Po prostu wnioski są składane – czy to przez obywateli w przypadku osób samozatrudnionych, czy to przez firmy w przypadku przedsiębiorców – wyłącznie w sposób elektroniczny. To pomaga, żeby ta pomoc była udzielana bardzo szybko. Nasze założenie było takie, że urząd pracy dostaje wniosek, jak najszybciej pracownik urzędu pracy, również za pomocą dostępnych narzędzi elektronicznych, ten wniosek weryfikuje i wypłacana jest pomoc. Wprowadzenie w ubiegłym roku decyzji administracyjnych znacznie by tę pomoc po prostu opóźniło. Powiem państwu tylko, że do wczoraj powiatowe urzędy pracy otrzymały 3 miliony 300 tysięcy wniosków, z czego do wczoraj blisko 3 miliony wniosków zostało obsłużonych, a reszta jest w trakcie obsługi. Średni czas obsługi tego wniosku, np. w powiatowym urzędzie pracy, oczywiście zależy od jego wielkości, bo w większych miastach, gdzie jest większa liczba przedsiębiorców i podmiotów gospodarczych w ogóle, jest też większa liczba wniosków i czas przyznania pomocy jest dłuższy, ale zdarzały się urzędy w Polsce, gdzie po prostu dzięki właśnie temu, że nie była to decyzja administracyjna, tylko było to na wniosek i przez system elektroniczny, pomoc była wypłacana z dnia na dzień. I o to nam chodziło, jak wprowadzaliśmy te przepisy, żeby ta pomoc była po prostu jak najszybciej.

Wyjaśnię tylko panu senatorowi – bo my już dyskutowaliśmy na posiedzeniu komisji sejmowej na temat tych kwestii związanych z decyzjami administracyjnymi – że problem ten pojawił się w momencie, kiedy weszła pomoc dotycząca określonych branż i wprowadzone zostały PKD. Wtedy do rzecznika małych i średnich przedsiębiorców zaczęli się zgłaszać przedsiębiorcy, którzy nie mają określonego PKD jako wiodącego i otrzymali odmowę przyznania pomocy. Chciałabym powiedzieć, że przede wszystkim mają oni możliwość wystąpienia na drodze cywilnej, według kodeksu cywilnego, jeśli chodzi o odmowę przyznania tej pomocy, ale nasza interpretacja była taka, że każdy urząd, np. urząd powiatowy, jeśli ma wątpliwości co do wypłaty dotacji… Jeśli np. przedsiębiorca mógł udowodnić, że prowadzi inne PKD, a w systemie istnieje inne z winy urzędnika – bo jakiś urzędnik danej gminy nie wprowadził czy nie zdążył wprowadzić odpowiedniego PKD do systemu – to oczywiście interpretacje Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii były takie, żeby przyznać pomoc temu przedsiębiorcy.

Dodatkowo chciałabym powiedzieć, że nowelizacja rozporządzenia o dotacjach dotyczących PKD z 16 kwietnia 2021 r., która weszła w życie 26 kwietnia, wprowadziła możliwość weryfikacji tego PKD na dzień 31 marca. Czyli po prostu ta możliwość przyznawania pomocy w odniesieniu do ubiegłego roku obejmowała większą liczbę przedsiębiorców.

I dodam jeszcze, Szanowni Państwo, że część… Może o tyle ta dyskusja w niektórych przypadkach obecnie nie ma racji bytu, że do dzisiaj, do 10 czerwca, w przypadku większości instrumentów jest składanie wniosków. To znaczy – to akurat było przewidziane w tarczy 6.0, która została przyjęta w grudniu – że pomoc jest wypłacana do 30 czerwca, a wnioski są przyjmowane do 10 czerwca. Nie dotyczy to tarczy branżowej, czyli nie dotyczy takiej tarczy, w której mówimy np. o kwestiach PKD, ale dotyczy wszystkich innych instrumentów, które były wprowadzone tarczą 1.0, tarczą 2.0, tarczą 3.0 i tarczą 4.0 w ubiegłym roku. Do dzisiaj jest składanie wniosków, a do 30 czerwca są wypłaty – oprócz właśnie tych kwestii, które były w tarczy branżowej. I to chyba, mam nadzieję, wyczerpuje temat. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję bardzo za…

(Głos z sali: Dziękuję, Pani Dyrektor.)

…wyczerpującą wypowiedź.

Mamy jeszcze zgłoszonych do zadawania pytań gości.

Poproszę pana Krzysztofa Poznańskiego o zadanie pytania.

Po 5 minut, ażebyśmy mogli skończyć posiedzenie komisji przed 11.00. Po 5 minut.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Andrzej Gut-Mostowy: Panie Przewodniczący…)

Krótkie wypowiedzi…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Andrzej Gut-Mostowy: …jeszcze było pytanie co do kwestii galerii handlowych do pani dyrektor Mijal. Bardzo bym prosił o udzielenie odpowiedzi.)

Dziękuję.

Zastępca Dyrektora Departamentu Prawnego w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Aneta Mijal:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Dziękuję, Panie Ministrze, za oddanie mi głosu.

Szanowni Państwo, ja bym chciała w pierwszej kolejności odnieść się do uwagi pani mecenas, za którą bardzo dziękujemy.

Uprzejmie proszę o przyjęcie wyjaśnienia, że projektowany art. 7 nie… Ratio legis tego przepisu to nie jest regulowanie żadnych stosunków wstecz. Zgodnie z ust. 2 art. 7 oświadczenie woli najemcy wywołuje skutki od dnia jego złożenia, zatem nie będziemy mieli tutaj do czynienia – i celem ustawodawcy nie było tutaj regulowanie i nakładanie takiego zobowiązania – ze zwrotem jakichkolwiek środków. Przepis ten dotyczy wyłącznie skutków, które jeszcze nie nastąpiły, stąd też po prostu najemca nie będzie zobowiązany do zwrotu żadnych świadczeń w tym zakresie.

Czy mam się jeszcze odnosić do tego przepisu?

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Andrzej Gut-Mostowy: Jeżeli pani dyrektor uza za zasadne, to…)

Dobrze.

Jeżeli państwo pozwolą, to jeszcze po prostu chciałabym się odnieść w kilku słowach do słusznych uwag panów senatorów.

Bardzo dziękujemy za zgłoszone poprawki. Widzimy tutaj pole do dyskusji nad rozwiązaniem przyjętym w art. 7, niemniej jednak chcielibyśmy zaznaczyć, że projektowane rozwiązania nie noszą znamion pomocy publicznej, nie ma tutaj bowiem żadnego przysporzenia ze strony państwa ani w formie przekazania środków finansowych, ani w formie udzielania ulg w spłacie jakichkolwiek zobowiązań. Państwo nie partycypuje w tym rozwiązaniu jako przekaźnik środków, wobec czego nie została spełniona przesłanka z art. 107 traktatu. W konsekwencji nie będą tutaj miały miejsca również przypadki naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Tak że na ten moment dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję za wypowiedź.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Pani dyrektor, niech się pani przedstawi, bo nie usłyszeliśmy nazwiska.

Zastępca Dyrektora Departamentu Prawnego w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Aneta Mijal:

Aneta Mijal, Departament Prawny Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję bardzo za wypowiedź.

Poprosimy pana Krzysztofa Poznańskiego o głos.

Lobbysta wykonujący działalność na rzecz Polskiej Rady Centrów Handlowych Krzysztof Poznański:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Dziękujemy bardzo za zaproszenie.

Chciałbym zaznaczyć, że Polska Rada Centrów Handlowych nie występuje przeciwko interesom najemców, bo oni również są członkami naszej organizacji. Uważamy, że najemcy powinni otrzymać od państwa należytą pomoc, tak jak inne grupy przedsiębiorców. Ale występujemy przeciwko złemu prawu, które przeciwstawia sobie 2 grupy przedsiębiorców i wspiera jedną grupę kosztem drugiej. Dlatego uważamy, że przedłożona nowelizacja ustawy w zakresie art. 1 pktu 11 i art. 7 jest wadliwa w 6 obszarach.

Myśmy dostarczyli senatorom członkom komisji szczegółowe uzasadnienie naszego stanowiska, więc nie będę go tu, z braku czasu, omawiał, ale chciałbym powiedzieć o tych 6 obszarach, z których część już została w dyskusji podniesiona.

Przede wszystkim jest to niezgodność nowelizowanego prawa z konstytucją, ponieważ narusza ono równość podmiotów wobec prawa i dyskryminuje jedne podmioty kosztem drugich – nie tylko najemców i wynajmujących, ale również w grupie najemców dyskryminuje część najemców, którzy nie mogą skorzystać z tego prawa albo korzystają w sposób nierównomierny.

To prawo ingeruje również w kodeks cywilny, ingeruje w umowy cywilnoprawne, wieloletnie umowy cywilnoprawne zawarte przez 2 podmioty, 2 przedsiębiorców. Nagle państwo wkracza i decyduje o zobowiązaniach jednych przedsiębiorców kosztem drugich – to rzecz niespotykana.

To prawo jest niezgodne z umowami o ochronie inwestycji, zawartymi przez Polskę z innymi krajami Unii Europejskiej i z krajami spoza Unii Europejskiej.

Proces legislacyjny przy ustanawianiu tego prawa, w naszej ocenie, był wadliwy. Przekazaliśmy państwu dokładne szczegóły tego. Nowelizacja tej części prawa, czyli właśnie art. 7 i art. 1 w pktach 10 i 11, została włączona do tego projektu dopiero 26 kwietnia, po konsultacjach rządowych, a jednocześnie nigdy nie była konsultowana ze środowiskiem, z właścicielami centrów handlowych.

Kolejnym punktem jest to, że to prawo działa wstecz. Artykuł 7 – niezależnie od tego, w jakiej formie zostanie przyjęty – jest tak niejasny, że powoduje obawy, iż prawo będzie działało wstecz. On w ogóle powoduje przyjęcie pewnej dziwnej koncepcji, że złożone i przyjęte, czyli skonsumowane, oświadczenie woli może zostać wycofane.

I wreszcie ostatni punkt, czyli pomoc publiczna, która jest niezgodna z prawem. Pani dyrektor Mijal odpowiedziała, że uważa, że to nie jest pomoc publiczna, w związku z tym nie była wymagana notyfikacja. My posiadamy opinię prawników, którzy uważają, że jest to pomoc publiczna, że państwo przeniosło część środków prywatnych do domeny państwowej i następnie przekazało je innej części przedsiębiorców. Nie będziemy się tutaj spierać na ten temat, ale myślę, że docelowo Komisja Europejska może rozstrzygnąć ten spór.

W związku z tym, Szanowni Państwo, bardzo prosimy i zwracamy się do państwa o nieuchwalanie tej nowelizacji w zakresie art. 1 pktu 11 i art. 7. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję bardzo za wypowiedź.

Pan Kamil Rybikowski z Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Niech pan włączy mikrofon.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Głos z sali: To następnego…)

Mamy problem z łącznością.

Poproszę panią Małgorzatę Lelińską o zabranie głosu – z Konfederacji „Lewiatan”.

Zastępca Dyrektora Departamentu Funduszy Europejskich w Konfederacji „Lewiatan” Małgorzata Lelińska:

Serdecznie dziękuję.

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Ja chciałabym zabrać głos w sprawie, która już została w dyskusji podniesiona, to znaczy uzupełnienia procedowanej ustawy o zmiany dotyczące możliwości wydłużania projektów europejskich na wniosek beneficjenta o 3 miesiące, bez konieczności szczegółowego uzasadniania, jeśli zmiana terminu wynika z kłopotów, które projekt miał w związku z pandemią COVID.

Dla projektów europejskich kolejne lockdowny, ale też sytuacja pandemiczna miały ogromne skutki i beneficjenci musieli nauczyć się funkcjonować w nowej rzeczywistości, tak jak my wszyscy. A jeśli chodzi o terminy, to one były zaburzone z różnych powodów, m.in. dlatego że czasowo byli niedostępni pracownicy ze względu na kwarantannę czy ze względu na chorobę, ale zaburzony był też łańcuch dostaw w tych projektach w sposób absolutnie niezawiniony od beneficjentów, utrudniona była także realizacja takich projektów, które wymagają np. decyzji administracyjnej wydawanej przez urzędy, bo dostęp do urzędów czasowo był ograniczony. Wiemy o tym, że w trakcie kolejnych lockdownów oczywiście te kwestie były poprawiane, ale wydawanie różnych zezwoleń czy wpisy w zakresie ksiąg wieczystych to były takie kwestie, które miały ogromne znaczenie zwłaszcza dla projektów infrastrukturalnych i telekomunikacyjnych. I obecnie nie jest tak, że te projekty już nie mają kłopotów z terminową realizacją zadań. Te kłopoty kumulowały się w ramach kolejnych lockdownów i, pomimo że funkcjonuje takie rozwiązanie, które pozwala beneficjentom wnioskować o wydłużanie terminów projektu, to ono zarówno dla beneficjentów, jak i dla urzędników, którzy muszą akceptować te zmiany, jest o tyle kłopotliwe, że wymaga bardzo szczegółowego uzasadniania tych zmian. To bardzo wydłuża terminy wydania tych zgód na zmiany i jest też obarczone ryzykiem nieuzyskania takiej zgody.

I dlatego proponujemy taką zmianę, którą już senator Szejnfeld podniósł, a która po prostu usprawniłaby ten proces w ramach systemu wsparcia projektów unijnych i która, w naszej ocenie, jest zarówno wyjściem naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców realizujących projekty, jak i instytucji udzielających wsparcia – dla nich to jest ułatwienie administracyjne. Z punktu widzenia systemu wsparcia projektów takie wydłużenie o 3 miesiące to jest drobna korekta, ale dla pojedynczych beneficjentów to jest sprawa ogromnej wagi. I na pewno nie mamy wątpliwości, że ograniczenia wprowadzane w trakcie poszczególnych lockdownów i też ta nowa sytuacja bezwzględnie miały wpływ na to, że te haromonogramy były zaburzone.

Dlaczego to jest też ważne w kontekście nowej perspektywy? To znaczy, te problemy będą się kumulować. Chodzi też o to, żeby jak najlepiej teraz zamknąć projekty – to znaczy, zrealizować je w pełni, zgodnie z założonymi wskaźnikami – ale także żeby nie zniechęcać beneficjentów do tego, by podejmowali takie wyzwania w nowej perspektywie, by decydowali się na realizację bardzo skomplikowanych, kluczowych dla gospodarki projektów.

Dlatego bardzo proszę o przychylne głosowanie nad tą poprawką, jeśli ona zostanie zgłoszona, jak rozumiem, na kolejnych etapach prac w Senacie. Bardzo dziękuję.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję bardzo za wypowiedź.

Pan Kamil Rybikowski chciał zadać pytanie.

Czy jest możliwość połączenia?

Radca Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców Kamil Rybikowski:

Czy teraz mnie państwo słyszą? Dzień dobry.

(Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha: Tak, słyszymy pana. Słyszymy, tak.)

Szanowni Państwo, bardzo dziękuję za możliwość zabrania głosu na tym posiedzeniu komisji senackiej.

Ja chciałbym tylko powiedzieć, że oczywiście Biuro Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców zgłaszało uwagi i opinie do tejże ustawy.

Co do zasady uważamy, że wiele kwestii dotyczących postulatów zawartych w tej ustawie jest słusznych, chociażby wydłużenie terminów na skorzystanie z vouchera czy opóźnienie terminów spłaty z funduszu zwrotów. To były rzeczy oczekiwane przez przedsiębiorców z branż najbardziej pokrzywdzonych przez COVID.

Szczególnie cieszymy się, że w końcu, po dość długim czasie, udało się wprowadzić do projektu ustawy pomoc dla sklepików szkolnych. Możemy mieć tylko pewne zastrzeżenia, dlaczego tak późno ta pomoc nastąpiła, w momencie kiedy już praktycznie kończy się rok szkolny.

Tutaj jednak zwracamy uwagę – i chciałbym zapytać przedstawicieli ministerstwa o ich opinię na ten temat – czy nie potrzebna byłaby pewna modyfikacja przepisów dotyczących pomocy dla sklepików. Obecnie w świetle tego, o czym mówi projekt, sklepiki szkolne muszą uzyskać oświadczenie dyrekcji szkoły o tym, że prowadziły one sklep szkolny przynajmniej przez 14 dni w miesiącu wystąpienia spadku przychodów. Te miesiące według projektodawcy czy twórców ustawy zaczynają się od listopada. Z tym że zgłaszany jest do nas przez przedsiębiorców prowadzących sklepiki szkolne taki problem, że bardzo często już po zamknięciu szkół – ono miało miejsce po raz kolejny pod koniec października – szkoły wypowiadały takie umowy najmu, więc dyrektorzy szkół nie będą w stanie takich oświadczeń wypełnić, bo po prostu ten stan prawny nie miał miejsca, to znaczy, umowa najmu w tym okresie nie obowiązywała, a działalność w dalszym ciągu mogła być prowadzona przez tych właścicieli sklepików. I jasne jest, że oni nie mogli prowadzić swojej działalności w normalny sposób, ponieważ szkoły były zamknięte.

A więc chciałbym zwrócić się do przedstawicieli ministerstwa z pytaniem: czy tego typu poprawka jest możliwa?

Chciałbym także nadmienić, że w tych propozycjach legislacyjnych, które przesłaliśmy państwu senatorom, są nasze propozycje dotyczące 2 zasadniczych kwestii.

Jedna, o której tutaj już wspomniano, to jest kwestia trybu odwoławczego od decyzji odmawiających udzielenia wsparcia przez powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy. A druga to kwestia tego, żeby wprowadzić przesłankę faktycznie wykonywanej działalności, ponieważ – jak wiemy, także z praktyki naszego biura – bardzo często, czy to Zakład Ubezpieczeń Społecznych w przypadku świadczenia postojowego lub zwolnienia z ZUS, czy to wojewódzkie lub powiatowe urzędy pracy odmawiają udzielania wparcia przedsiębiorcom ze względu na to, że ci przedsiębiorcy prowadzą działalność pod niewłaściwym dominującym kodem PKD, chociaż faktyczna działalność jak najbardziej jest objęta pomocą. Mamy np., nie wiem, restauratora, który ze względu na to, że kiedyś prowadził jeszcze kiosk z gazetami, ma to PKD wpisane jako dominujące. Wydaje się, że w takim przypadku powinna jednak wziąć górę wykładnia funkcjonalna, celowościowa, a nie stricte wykładnia językowa. Na to zaczynają także zwracać uwagę sądy w swoich orzeczeniach. Już pojawiły się przypadki tego typu orzeczeń, które mówią o tym, że to właśnie faktyczna działalność, a nie kod PKD, powinna w takich przypadkach decydować o tym, czy dany przedsiębiorca otrzyma wsparcie, czy też nie.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dlatego warto byłoby tutaj taką możliwość wprowadzić. I zachęcam bardzo państwa senatorów do wprowadzenia tego typu przepisów.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję za wypowiedź.

Do głosu zgłosił się jeszcze Filip Gołba ze Związku Pracodawców Aptecznych.

Ekspert Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNet Filip Gołba:

Dzień dobry.

Bardzo dziękuję za możliwość wypowiedzenia się.

My mamy w związku z projektowanym art. 15ze1 uwagę i pytanie do przedstawicieli ministerstwa.

Uważamy, że w treści tego artykułu powinno być wyraźnie wskazane, że znajduje on zastosowanie w przypadku wszystkich uprawnionych z tytułu używania powierzchni handlowych, również tych, których działalność gospodarcza nie była całkowicie zamknięta w okresie tzw. lockdownów. Z uwagi na to, że tego typu przedsiębiorcy – w naszym wypadku chodzi oczywiście o branżę apteczną – również mieli drastycznie obniżone obroty w tych konkretnych punktach, tak? Przykładowo: do apteki znajdującej się w galerii handlowej co do zasady pacjent się nie wybiera, jeśli nie idzie jednocześnie do galerii. Dlatego w momencie zamknięcia galerii jako takich, siłą rzeczy, obroty takich aptek galeriowych musiały spaść.

Ja mam pytanie właśnie do przedstawicieli ministerstwa: czy zgodnie z ich zamierzeniem ten przepis obejmuje też tych przedsiębiorców, czyli właścicieli takich właśnie aptek, których działalność nie była w trakcie lockdownów w galeriach zakazana?

Od razu postulujemy doprecyzowanie tutaj tego. Chodzi o to, żeby to było jednak wprost uregulowane, że przepis ich również obejmuje – z uwagi na to, że pomimo tego, iż, formalnie rzecz biorąc, mogli prowadzić swoją działalność, to w praktyce była ona znacznie ograniczona ze względu na znaczne obniżenie liczby potencjalnych klientów aptek. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję bardzo za głos, za wypowiedź.

Pan prof. Sójka ze Związku Polskich Pracodawców Handlu i Usług.

Ekspert Związku Polskich Pracodawców Handlu i Usług Tomasz Sójka:

Szanowni Państwo!

Ja chciałbym zwrócić uwagę na 2 kwestie.

Przede wszystkim ja jako cywilista ogólnie też jestem przeciwny ingerowaniu państwa w stosunki miedzy przedsiębiorcami. To jest kwestia swobody umów itd. Ale oczywiście zdarzają się przypadki nadzwyczajne, w których taka ingerencja, czy to ze strony sądów, czy to prawodawcy, jest po prostu niezbędna. I COVID, pandemia, zakaz prowadzenia działalności handlowej są właśnie takimi sytuacjami. Co więcej, europejska kultura prawna dokładnie przewiduje rozwiązania dla takich przypadków, np. możliwość powoływania się na nadzwyczajną zmianę stosunków, dochodzenie roszczeń związanych w sytuacji, kiedy świadczenie jednej ze stron staje się niemożliwe. I, ogólnie rzecz biorąc, najemcy korzystają z tych kompetencji, domagając się swoich praw przed sądem, domagając się ponownego uregulowania wysokości czynszów w okresie tzw. lockdownu. Problem tylko polega na tym, że tego rodzaju rozwiązania są chaotyczne i obciążają potężnie system wymiaru sprawiedliwości.

I art. 15ze był taką próbą wyważenia tych rozwiązań. Niestety, w dotychczas obowiązujący art.15ze wkradła się pewna niefortunna niezręczność, która doprowadziła do tego, że galerie handlowe uważały, że w przypadku 145 dni lockdownu należy przedłużyć okres trwania najmu o 845 dni, bo ma to obejmować każdy okres lockdownu plus 6 miesięcy za każdy poszczególny okres lockdownu. To jest całkowite nieporozumienie i przy tej interpretacji art. 15ze to rozwiązane de facto wynagradza, premiuje sektor galerii handlowych i to nie jest sprawiedliwe rozwiązanie.

Stąd też art. 7 w dotychczasowym brzmieniu starał się to jakoś naprawić, tylko że rzeczywiście jego konstrukcja była dosyć niefortunna, bo tam była mowa o cofnięciu oferty, podczas gdy najczęściej ta oferta już została przyjęta. A więc mamy umowę i nie można cofać już oferty, która została przyjęta i przekształcona w umowę. To jest po prostu konstrukcyjnie cywilistycznie nieporozumienie. W związku z tym, wydaje się, że rozwiązaniem tego problemu byłby art. 7 zmierzający w kierunku, do którego zmierza zgłoszona poprawka. Ona być może rozwiązałaby ten problem, bo ten art. 7, który jest proponowany, jest niestety niefortunnie sformułowany.

Dosłownie jeszcze jedno zdanie à propos pomocy publicznej.

Wydaje się, że te wnioski są zbyt daleko idące. Zwróćmy uwagę, że nie mamy tu do czynienia z jakimkolwiek przysporzeniem ze strony środków publicznych na rzecz sektora prywatnego, nie mamy tego. Mówimy tutaj tylko o ingerencji w relacje umowne między prywatnymi podmiotami. I to jest pierwsza rzecz.

Druga rzecz – jeśliby to miała być pomoc publiczna, to w istocie rzeczy doszlibyśmy chyba do absurdalnego wniosku, że każda ingerencja państwa w stosunki gospodarcze, która jest korzystniejsza dla jednych podmiotów, a mniej korzystna dla drugich, doprowadza do jakiejś pośredniej pomocy publicznej. Wydaje się, że te argumenty rzeczywiście po prostu są zbyt daleko idące. Bo np. zakaz handlu w niedzielę mógłby być również traktowany jako pomoc publiczna dla tych podmiotów, które akurat w niedzielę mogą prowadzić działalność, a to chyba nie jest słuszny i trafny wniosek. Bardzo dziękuję.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję za wypowiedź, Panie Profesorze.

Pan Marcin Ochnik

Wiceprezes Zarządu Związku Polskich Pracodawców Handlu i Usług Marcin Ochnik:

Dzień dobry. Witam państwa.

Ja chciałbym jeszcze krótko przedstawić obraz sytuacji członków Związku Polskich Pracodawców Handlu i Usług, który zrzesza ponad 150 firm, w tym ponad 100 firm to są firmy małe lub średnie, których nie stać na dochodzenie na drodze sądowej swoich roszczeń. Niby prawo nam to umożliwia, ale ten wieloletni proces i koszty związane z tym dochodzeniem są tak naprawdę nie do udźwignięcia dla większości firm naszego związku.

Od samego początku, odkąd wybuchła pandemia, naszym celem było też budowanie tej świadomości, żebyśmy my wszyscy jako strony uczestniczyli w koszcie tej pandemii. Tak? Państwo poprzez różnego rodzaju pomoce, które dostały firmy objęte zakazami… Firmy takie jak nasza poniosły bardzo duże straty. Tak? Przez 5 miesięcy, na 12 miesięcy, nie mogliśmy prowadzić działalności. Nasze przychody były zerowe w centrach handlowych. A część kosztów, również za osoby pracujące… Bo w firmie pracują głównie osoby zajmujące się właśnie obsługą sklepów stacjonarnych. I naszym celem było to, żeby każda ze stron uczestniczyła w jakiś sposób w tym koszcie związanym z pandemią, który dla większości firm w 2020 r. był bardzo dotkliwy. Większość firm miała ujemne wyniki finansowe, czego przykładem może być firma LPP, która znajduje się na giełdzie i w 2019 r. miała 600 milionów zysku, podczas gdy w 2020 r. było to 200 milionów straty. To pokazuje skalę tego kryzysu, skalę tąpnięcia przychodów. I mimo możliwości niepłacenia czynszu, nie udało się… Nasze firmy również wzięły te koszty na siebie i tego samego oczekiwaliśmy też zarówno… Dobra, dostaliśmy wsparcie od rządu. I tak samo powinno dotyczyć to firm zarządzających centrami handlowymi, właścicieli centrów handlowych. Chodzi o to, abyśmy te skutki rozłożyli proporcjonalnie. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję za wypowiedź.

Poprosił o głos pan Franciszek Podlacha z Polskiego Towarzystwa Gospodarczego.

Dyrektor ds. Rozwoju w Polskim Towarzystwie Gospodarczym Franciszek Podlacha:

Bardzo dziękuję.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Związek pracodawców Polskie Towarzystwo Gospodarcze również stoi na stanowisku, że co prawda zaproponowana do art. 7 poprawka nie jest w 100% zgodna z naszymi wcześniejszymi propozycjami, ale wyrównuje sytuację prawną, która do tej pory jednak premiowała najemców i stawiała wynajmujących w bardzo niekorzystnej sytuacji. Konsekwencje prawne, o których wspominał, czy to senator Szejnfeld, czy to pan profesor, czyli wprowadzanie w wyniku 4 lockdownów właśnie drobniejszych przedsiębiorców często w sytuacje zobowiązań przez ponad 2 lata to jest sytuacja pewnego braku sprawiedliwości i braku przede wszystkim proporcjonalności. Dlatego Polskie Towarzystwo Gospodarcze rekomenduje przyjęcie tej poprawki. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję bardzo za wypowiedź.

Poproszę ministerstwo o ustosunkowanie się do wypowiedzi gości.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Andrzej Gut-Mostowy: Szanowny Panie Przewodniczący, w pierwszej kolejności poproszę pana dyrektora Andrzeja Guzowskiego o odpowiedź.)

Zastępca Dyrektora Departamentu Doskonalenia Regulacji Gospodarczych w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Andrzej Guzowski:

Witam państwa senatorów bardzo serdecznie.

Andrzej Guzowski, zastępca dyrektora Departamentu Doskonalenia Regulacji Gospodarczych w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii.

Ja chciałbym odnieść się w swojej wypowiedzi do uwag zgłoszonych przez Biuro Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Jeśli chodzi o kwestię związaną z oświadczeniami składanymi przez dyrektorów placówek oświatowych, to w naszej ocenie zastosowanie tego oświadczenia jest zasadne z kilku różnych powodów, ale przede wszystkich chcielibyśmy zwrócić uwagę na jeden aspekt, który tutaj został podniesiony przez biuro rzecznika, to jest wypowiadanie umów bądź trwanie tych umów w okresach, które mają być objęte wsparciem. Proszę zwrócić uwagę, że wśród instrumentów, które są zaproponowane w nowelizacji ustawy, są instrumenty bazujące na instrumentach istniejących już do tej pory w ramach tarczy branżowej i te instrumenty, co do zasady, przysługują na prowadzenie działalności gospodarczej. Proszę zwrócić uwagę, że dotacja jest na wykonywanie działalności gospodarczej – nawet w swojej nazwie ten instrument ma to wypisane. Zwolnienie ze składek ZUS – składek ZUS nie płaci się, kiedy się działalności gospodarczej nie prowadzi albo ma się tę działalność zawieszoną. W związku z tym trochę dziwna byłaby w naszej ocenie sytuacja, w której przyznawano by takie wsparcie, kiedy osoba, kiedy dany podmiot tej działalności tak naprawdę nie prowadził bądź ta działalność była stricte zawieszona. Stawiałoby to te rodzaje podmiotów w sytuacji nadmiernie korzystnej w stosunku do rozwiązań, które już obowiązują w ramach tych właśnie instrumentów.

A odnosząc się do kwestii kodów PKD… To jest też troszeczkę pokłosie naszych dotychczasowych rozmów na poziomie roboczym z Biurem Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. My doskonale wiemy, jakie uwagi państwo do tej pory zgłaszali. Pozostajemy przy naszym stanowisku, mówiącym o tym, że ten system, który w chwili obecnej obowiązuje, czyli bazowanie na danych z rejestru REGON, jest jedynym systemem umożliwiającym tak naprawdę przyznawanie tej pomocy w bardzo krótkim odstępie czasu, a prowadzenie takich postępowań wyjaśniających znacząco by tę pomoc wydłużyło. Proszę też zwrócić uwagę na to, że, tak jak już zostało wspomniane przez panią dyrektor Flaszyńską, w ostatnim rozporządzeniu Rady Ministrów, sprzed półtora miesiąca, ten okres badania kodów PKD został przesunięty na dzień 31 marca br. Jeżeli przedsiębiorcy nie zaktualizowali w swoich kodów pod koniec ub.r. lub na początku tego, to mieli na to czas aż do 31 marca. W związku z tym to też nie jest tak, że to rozwiązanie jest jakoś wybitnie mocno niesprawiedliwe w stosunku do osób, które po prostu się z tym spóźniły.

A co do kwestii tego, w jaką stronę ewoluuje orzecznictwo sądów administracyjnych, to my oczywiście na sądy administracyjne nie mamy jakiegokolwiek wpływu i w związku tym też przyglądamy się tej kwestii z zainteresowaniem. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję bardzo za wypowiedź.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Zamykam dyskusję… Przechodzimy… Zamknę dyskusję, ale jeszcze przed tym faktem chciałbym wycofać tę poprawkę, bo ona wymaga dopracowania. Taka jest wola tych, którzy tę poprawkę zgłosili. Myślę, że ta poprawka się pojawi, ale dopracowana już w innej formie, i będzie ona korzystniejsza niż to, co zaprezentowałem.

Zamykam dyskusję.

I przystępujemy do głosowania.

Pani Legislator, głosujemy nad poprawkami, tak?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aldona Figura:

To znaczy, wynika z tego, że są 2 poprawki, które należy przegłosować łącznie, bo prowadzą do tego samego. To są poprawki zawarte w opinii, zgłoszone przez pana senatora Szejnfelda. One zmierzają do zapewnienia przepisowi prawidłowej redakcji. Dziękuję.

Zastępca Przewodniczącej Wojciech Piecha:

Dziękuję.

Przystępujemy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem tych poprawek?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Poproszę o wyniki senatorów zdalnych.

(Głos z sali: 1 senator zdalny…)

Poprosimy jeszcze senatora głosującego zdalnie o zamknięcie procedury głosowania.

To kończymy głosowanie.

Proszę o podanie wyników.

11 głosów za poprawkami.

Jednogłośnie.

Dziękuję bardzo. Dziękuję…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Aha.

Głosujemy teraz nad całością.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Kto jest za przyjęciem tej ustawy?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Wesołość na sali)

Chcesz być sprawozdawcą?

12 głosów za.

Ustawa została przyjęta jednogłośnie.

Kto będzie sprawozdawcą?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dobrze. To pan senator Szejnfeld, pan wiceprzewodniczący Szejnfeld będzie sprawozdawcą.

Dziękuję państwu za uwagę. Dziękuję senatorom za udział w posiedzeniu komisji. Dziękuję zaproszonym gościom. Dziękuję przedstawicielom ministerstwa za obecność.

Zamykam posiedzenie komisji.

(Koniec posiedzenia o godzinie 10 minut 36)