Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu (32.)

w dniu 26 maja 2021 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie nazwy Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy (druk senacki nr 408, druki sejmowe nr 1128 i 1146).

(Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 32)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Kazimierz Wiatr)

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Szanowni Państwo!

Punkt 1. porządku obrad: Rozpatrzenie ustawy o zmianie nazwy Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy (druk senacki nr 408, druki sejmowe nr 1128 i 1146)

Otwieram trzydzieste drugie posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, poświęcone rozpatrzeniu ustawy o zmianie nazwy Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy; druk senacki nr 408.

Bardzo serdecznie witam panie i panów senatorów obecnych na posiedzeniu, a także uczestniczących zdalnie.

Bardzo serdecznie witam pana ministra Wojciecha Murdzka, sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki. Bardzo serdecznie witam pana profesora Marka Adamskiego, rektora Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy. Witam sekretarzy komisji i pana legislatora.

I bardzo proszę pana ministra o przedstawienie ustawy.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Wojciech Murdzek:

Panie Przewodniczący! Wysoka Rado!

Ustawa jest prosta, ale jednocześnie taka bardzo pozytywna. Co się rzadko zdarza, obrady sejmowe pokazały wyjątkową zgodność co do oceny tej ustawy.

Ustawa powstała jako odpowiedź na inicjatywę pana rektora dotyczącą zmiany nazwy uczelni, ale też takim etapem na drodze do pojawienia się tego projektu było przeprowadzone referendum, uzyskanie zgodnej opinii całego senatu uczelni, zgodnej opinii całej rady uczelni, odzwierciedlającej właśnie taką realną ocenę tego, co jest przyszłością uczelni, tego, gdzie dzisiaj i regionalnie, i w szerszym wymiarze uczelnia się znajduje. I zgodność tego przekonania, zgodność władz lokalnych, samorządowych, zgodność posłów… Tak jak mówię, wyjątkowo wszystko jest na tak.

Oczywiście jest też tak, że uczelnia spełnia wszystkie wymogi formalnoprawne, żeby można było uznać ją za politechnikę.

Myślę, że te pozytywne sygnały niejako utwierdzą państwa senatorów… I proszę o przyjęcie przedstawionego projektu.

Dodam też, że nie było poprawek czy jakiś tam uwag tego typu. Tak że pełna zgodność jest też pod względem formalno-prawno-legislacyjnym.

Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję panu ministrowi.

Jak zwykle bardzo zwięźle, bardzo konkretnie. Bardzo dziękujemy.

I bardzo proszę pana legislatora o opinię.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję bardzo.

Biuro Legislacyjne nie zgłasza żadnych uwag.

Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Też bardzo konkretnie.

Bardzo dziękuję.

(Głos z sali: Senator Zdrojewski zgłasza się do głosu.)

Zanim udzielę głosu panu senatorowi, bardzo proszę pana profesora Marka Adamskiego, rektora Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy, o zabranie głosu.

Panie Rektorze, proszę parę słów nam powiedzieć. Przede wszystkim: wiemy, że wszyscy chcą się nazywać uniwersytetami, a wy tutaj zmieniacie nazwę z uniwersytetu na politechnikę. Proszę nam tutaj parę zdań powiedzieć o tej zmianie nazwy i o samej uczelni jako takiej. Zapewne wielu z nas zna uczelnię, ale chcielibyśmy usłyszeć parę słów. Bardzo proszę.

Rektor Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy Marek Adamski:

Szanowny Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!

Przede wszystkim bardzo serdecznie dziękuję za zaproszenie na dzisiejsze posiedzenie komisji.

Ja powiem może krótko. Pan minister przedstawił całą sprawę, powiedział, jaka jest potrzeba środowiska akademickiego, które reprezentuję. I ona jest bardzo duża. Ale chciałbym dodać, jeżeli można: jest to przede wszystkim podkreślenie rodowodu naszej uczelni. Uczelnia powstała w 1951 r. i zawsze reagowała, zawsze, na oczekiwania otoczenia, w którym uczelnia wyrastała. Była to najpierw wieczorowa szkoła inżynierska, wyższa szkoła inżynierska, która powstała na potrzeby rozwijającego się przemysłu chemicznego i technicznego. Mówimy o zakładach taboru kolejowego, o słynnym Zachemie bydgoskim, o Mątwach, ale także zasilaniu Płocka czy Włocławka w kadry technologii, inżynierii chemicznej. Później, kiedy mieliśmy w latach siedemdziesiątych, osiemdziesiątych bardzo mocny rozwój w regionie kujawsko-pomorskim zaplecza rolniczego, nowych technologii, chociażby z zakresu produkcji zwierzęcej, dzięki Akademii Rolniczej w Poznaniu powstała w Bydgoszczy filia rolnicza i następował rozwój części przyrodniczo-rolniczej naszej uczelni. Stąd przekształcenie w końcu naszej uczelni w Akademię Techniczno-Rolniczą. A kiedy otoczenie oczekiwało powstawania uniwersytetów – przekształcenie w uniwersytet przymiotnikowy, uniwersytet technologiczno-przyrodniczy.

Przez te wszystkie lata uczelnia rozwijała swoje dyscypliny i sukcesywnie, konsekwentnie budując swoją infrastrukturę, ale także potencjał naukowy, potencjał dydaktyczny, reagowała na otoczenie. Wyspecjalizowała się w kształceniu inżynierskim. Dzisiaj w ofercie dydaktycznej mamy 34 kierunki studiów pierwszego stopnia, z tego 31 kierunków są to kierunki typowo inżynierskie. Mamy ofertę dla otoczenia, ofertę studiów podyplomowych, stworzonych z myślą bezpośrednio o zakładach pracy. 30 czerwca przyjmiemy i zaczniemy wdrażać nową strategię uczelni, w której bardzo dużo miejsca poświęcamy właśnie przyszłej politechnice.

Poza tym oczekiwanie samej społeczności akademickiej… Wspomniane referendum zakończyło wieloletnią dyskusję w obrębie uczelni, wewnątrz uczelni, także tej części przyrodniczej. Jesteśmy dzisiaj uczelnią interdyscyplinarną, co daje możliwość większego rozwoju nauk inżynierskich, ale także nowych ofert dydaktycznych. Złożyliśmy do pana ministra, do ministerstwa wnioski o nowe kierunki interdyscyplinarne. Czekamy na odpowiedź, jesteśmy w trakcie procedowania. Następne są w procedowaniu wewnętrznym, na kolejny rok akademicki – to jeśli chodzi o dydaktykę. Nawiązujemy szeroką współpracę z otoczeniem, wskaźniki dotyczące przełożenia badan naukowych, a także transferu wiedzy, przede wszystkim technologii do otoczenia w regionie kujawsko-pomorskim są bardzo dobre. Jesteśmy dobrze postrzegani jako uczelnia techniczna. I w końcu region kujawsko-pomorski, po wielu latach tak intensywnej i sukcesywnej pracy naszej kadry, doczeka się, miejmy nadzieje – i o to prosimy – nakreślenia na mapie jasno sprecyzowanej uczelni technicznej.

Głos dotyczący takiego zapotrzebowania wypływa także od młodzieży akademickiej. Ja podzielę sią taką refleksją. Po pierwszych informacjach, kiedy uczelnia zamknęła referendum, sprawa była procedowana także na posiedzeniu rady uczelni, sprawa była procedowana na posiedzeniu senatu uczelni. Znaleźliśmy zrozumienie u władz centralnych, bezpośrednio u naszego przełożonego, pana ministra, za co serdecznie dziękuję. Z inicjatywy rządowej następuje uchwalenie tej ustawy. Znaleźliśmy zrozumienie u władz samorządowych czy bezpośrednio w mieście, ale przede wszystkim u młodzieży. Mnóstwo maili, mnóstwo telefonów, zapytań: czy otrzymamy już dyplomy politechniki? I to jest taki rzeczywisty wskaźnik, że to zapotrzebowanie jest bardzo duże.

Proces, o którym tu mowa, jest bardzo długo oczekiwany wewnątrz uczelni. Ja muszę powiedzieć, że jako nauczyciel akademicki jestem z moją uczelnią związany od 20 lat, a jeśli jeszcze dodać czasy studenckie, to od 25 lat. I od kiedy wkroczyłem w mury uczelni – a jestem przedstawicielem tak naprawdę z wykształcenia, z zamiłowania i z zawodu tej części przyrodniczo-rolniczej i doskonale rozumiem potrzebę tej zmiany – to przez tych 25 lat właśnie słyszałem, że kiedyś nasza uczelnia będzie politechniką. I jest mi niezmiernie miło, że mogę uczestniczyć w tym procesie przy tak szerokim zrozumieniu szeroko pojętego otoczenia tak naprawdę we wszystkich płaszczyznach.

Tak więc w imieniu naszej społeczności akademickiej uprzejmie proszę Wysoką Komisję, Wysoki Senat o przychylenie się do naszej prośby. I w imieniu społeczności akademickiej obiecuję, że wywiążemy się z tego, co się wiąże z nadaniem miana politechniki, będziemy uczelnią rozwojową, nowoczesną dla regionu kujawsko-pomorskiego. Miejmy nadzieję, że politechniką.

Taki miły akcent: mamy w tym roku 70-lecie istnienia. Tak więc będziemy, mam nadzieję, najmłodszą politechniką, ale z aż 70-letnim doświadczeniem. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję.

Zanim udzielę głosu panu senatorowi, to chciałbym zadać jeszcze dwa takie pytania rozszerzające. Ja oczywiście pamiętam czasy, kiedy to było ATR, czyli Akademia Techniczno-Rolnicza. I miałem okazję współpracować… Nie chcę tu przywoływać panów profesorów z imienia i nazwiska.

Ale pana rektora chciałbym zapytać, po pierwsze, o potencjał uczelni. Wiemy, że ludzie są najważniejsi. Tak więc ilu profesorów i ilu samodzielnych pracowników, habilitowanych, ma uczelnia?

A po drugie: ile jest dyscyplin, reprezentowanych przez rady dyscyplin? Bo to są takie ważne kwestie.

I jeszcze jedna grupa pytań: jakie było poparcie w referendum i w senacie, w procentach, dla tej inicjatywy?

Panie Rektorze, bardzo proszę.

Rektor Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy Marek Adamski:

Już odpowiadam, Panie Przewodniczący, Szanowni Państwo. Jeśli chodzi o potencjał uczelni, to, tak jak powiedziałem, uczelnia jest interdyscyplinarna, ewaluacji w przyszłym roku będziemy poddawać aż 10 dyscyplin. Dzisiaj mamy pełne prawa akademickie, jeśli chodzi o występowanie, postępowanie dotyczące tytułów naukowych, a także prawa do przeprowadzenia postępowania w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego na 3 wydziałach, w których są 4 dyscypliny; 5 dyscyplin w zakresie spełnienia wymogów dotyczących zmiany nazwy uczelni, a 8 dyscyplin, w przypadku których uczelnia posiada prawa akademickie do nadawania stopnia doktora, doktoryzowania.

Jeżeli chodzi o kadrę, uczelnię zasila 182 samodzielnych pracowników nauki. Z tego już dzisiaj, mogę powiedzieć, 60 osób posiada tytuł naukowy profesora. Pozostali to profesorowie uczelni posiadający stopień doktora habilitowanego. Mamy nadzieję, że w przyszłości, po zmianie nazwy uczelni, ukierunkowaniu realizacji pewnych planów rozwojowych związanych także z kierunkami studiów i z zawiązkiem, no, pewnego obszaru uczelni, powołamy kolejną jednostkę w postaci wydziału sztuk projektowych. Bardzo mocno rozwija się u nas wzornictwo przy dyscyplinach technicznych, dosyć mocno jest widoczne.

Jeśli chodzi o referendum, to w referendum brało udział ponad 70% społeczności akademickiej. 83% osób głosujących, 83% kadry opowiedziało się za przekształceniem w politechnikę. Rada uczelni przyjęła tę inicjatywę jednomyślnie. Z kolei w senacie, o ile pamiętam – przepraszam, nie mam wyciągu – sprawa ważna, 2 osoby nie poparły takiego wniosku. Tak że demokratycznie. Duża większość. Demokrację też, że tak powiem, widać. Oczywiście, zdania czasami bywają różne, ale proszę uwierzyć, duch tej przemiany jest bardzo pozytywny i rozumiany w szeroko pojętym środowisku akademickim naszej uczelni. I każdy… Mogę tutaj powiedzieć jasno, że na każdym wydziale czy w każdej jednostce zwolennicy tego pomysłu, o czym świadczą wyniki, bardzo, bardzo kibicują i czekają na tę zmianę.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękuję panu rektorowi.

I bardzo proszę pana senatora Zdrojewskiego.

Dziękuję za cierpliwość.

Panie Senatorze, bardzo proszę.

Senator Bogdan Zdrojewski:

Bardzo dziękuję.

Ja od razu zaznaczę, że jestem zwolennikiem tej decyzji i poprę tę ustawę. Uważam też, że proste nazwy łatwiej adaptowane są także we współpracy międzynarodowej, i o tym wielokrotnie mówiłem. Tak więc podpisuję się pod tą nazwą, nie tylko z powodów ambicji, jakie uczelnia posiada, lecz także dla czytelności kierunków rozwojowych.

Miałem 3 pytania, ale na 2 pytania pan profesor, pan rektor już odpowiedział, więc zostało mi tylko jedno, ostanie. Czy zmiana nazwy uczelni jest wynikiem zmian zachodzących wcześniej, czy też zmiana nazwy uczelni, oznacza rozpoczęcie nowego etapu pracy uczelni i to, co najważniejsze, jest przed wami, a nie za wami? Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Panie Rektorze, bardzo proszę.

Rektor Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy Marek Adamski:

Już odpowiadam. Myślę że odpowiedź jest bardzo prosta, ale nie jest jednoznaczna. To znaczy zmiany na uczelni, tak jak powiedziałem, są kontynuacją konsekwentnej pracy i rozwoju dyscyplin na uczelni przez wiele lat. To jest zdobywanie uprawnień akademickich, to, co… My nie wymyśliliśmy sobie dzisiaj wewnątrz, że zmienimy nazwę uczelni, tylko konsekwentnie budowaliśmy siłę kadry, siłę obszaru naukowego, ale także dydaktycznego, po to, aby zdobyć odpowiednie uprawnienia. Ale sama zmiana nazwy uczelni jest także wyzwaniem dla nas na przyszłość. My cały czas się rozwijamy, rozwijamy się pod względem infrastruktury, realizujemy projekty dotyczące infrastruktury badawczej i kontrakty terytorialne związane z rozwojem nowych technologii, ale także z zapotrzebowaniem na badania naukowe dla przedsiębiorstw i szeroko pojętego otoczenia, we współpracy z Uniwersytetem Kazimierza Wielkiego czy z uczelnią badawczą UMK w Toruniu. I jasno tutaj widać, że wiedziemy prym, jeżeli chodzi o kierunek techniczny.

Samo przekształcenie jest także wyzwaniem, tak jak powiedziałem, dla realizacji nowej strategii, gdzie jasno będziemy określać kierunek rozwoju. I ten kierunek rozwoju jest, że tak się wyrażę, zaczerpnięty z tego potencjału, który mamy. Czyli wykorzystamy naszą interdyscyplinarność. Myślę, że to będzie duża wartość dodana przyszłej politechniki. Tak że nie będziemy zapominać o tej części rolniczej i przyrodniczej, bo tam też mamy kształcenie i badania typowo inżynierskie.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Dziękuję bardzo.

(Rektor Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy Marek Adamski: Dziękuję.)

Bardzo dziękuję panu rektorowi.

Nie wiem, czy pan senator jest zadowolony, bo odpowiedź taka trochę profesorska, szeroka…

(Senator Bogdan Zdrojewski: Tak, dziękuję bardzo.)

Pan senator dziękuje.

W takim razie, proszę państwa, stawiam wniosek o przyjęcie tej ustawy bez poprawek.

Czy są inne wnioski? Nie.

W taki razie zarządzam głosowanie.

Kto jest za przyjęciem tego wniosku? Proszę o podniesienie ręki.

Dziękuję.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o podanie wyników.

Jaki mamy wynik?

(Głos z sali: Jeszcze jedna osoba nie zagłosowała. Czekać, czy zamykać głosowanie?)

Prosimy zagłosować, osoba uczestnicząca zdalnie…

(Głos z sali: Znaczy ja przepraszam, mnie się pojawiła karta do głosowania, a chyba nie jestem uprawniony, i może to coś blokuje.)

Proszę o wyniki.

(Głos z sali: 7 głosów za, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.)

7 głosów za, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Czy pan senator Zdrojewski zgodziłby się być sprawozdawcą?

Panie Senatorze?

Senator Bogdan Zdrojewski:

Tak, zgadzam się, oczywiście, z wielką przyjemnością.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

To bardzo dziękuję.

Czy mamy jeszcze coś do powiedzenia?

W takim razie, proszę państwa, wyczerpaliśmy porządek obrad.

Ja bardzo dziękuję panu ministrowi, bardzo dziękuję jego magnificencji panu rektorowi, bardzo dziękuję paniom i panom senatorom, sekretarzom komisji i panu legislatorowi.

Zamykam posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Dziękuję bardzo.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Wojciech Murdzek: Bardzo dziękuję, dobrego dnia, gratulacje dla pana rektora.)

Bardzo dziękujemy, Panie Ministrze. Dziękujemy.

Rektor Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy Marek Adamski:

W imieniu społeczności akademickiej UTP bardzo dziękuję wszystkim państwu za zrozumienie naszej potrzeby. Do widzenia.

Przewodniczący Kazimierz Wiatr:

Bardzo dziękujemy, życzymy dużo sukcesów.

Dziękuję bardzo.

(Koniec posiedzenia o godzinie 15 minut 52)