Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (33.)

w dniu 16 czerwca 2020 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (druk senacki nr 130, druki sejmowe nr 281, 365 i 365-A).

2. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych (druk senacki nr 137, druki sejmowe nr 383, 392 i 392-A).

3. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 131, druki sejmowe nr 208, 364 i 364-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 10)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Kazimierz Kleina)

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Otwieram posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.

Witam bardzo serdecznie wszystkich gości, pana ministra finansów i wiceministrów. Cieszymy się bardzo, że znaleźliście panowie czas i że ministerstwo jest tak licznie reprezentowane na naszym posiedzeniu. Bardzo to doceniamy. Witam członków komisji i wszystkich gości, którzy dotarli na nasze posiedzenie.

Proszę państwa, przedmiotem naszego posiedzenia jest rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Drugi punkt to rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych, a trzeci – rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw.

Czy są uwagi do porządku posiedzenia? Nie ma.

Czy w posiedzeniu uczestniczą osoby prowadzące działalność lobbingową w rozumieniu prawa? Nie.

Informuję panie i panów, wszystkich obecnych gości, że nasze posiedzenie jest transmitowane w internecie.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (druk senacki nr 130, druki sejmowe nr 281, 365 i 365-A)

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu pierwszego.

Bardzo proszę pana ministra o krótką prezentację ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Nowak:

Bardzo dziękuję.

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Pragnę przedstawić Wysokiej Komisji ustawę mającą na celu zapewnienie Komisji Nadzoru Finansowego skutecznych mechanizmów nadzoru nad zakładami ubezpieczeń i zakładami reasekuracji z innych państw Unii Europejskiej prowadzących transgraniczną działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W ramach zmian do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej wprowadzono możliwość natychmiastowej i nadzwyczajnej interwencji Komisji Nadzoru Finansowego w stosunku do zagranicznych zakładów ubezpieczeń z Unii Europejskiej, działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w przypadku konieczności niezwłocznego usunięcia lub zapobieżenia naruszenia interesów ubezpieczających, ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia.

Takie uprawnienie powinno być ograniczone jedynie do przypadku pilnego, gdy podjęto ustalenia, iż określone działania powodują rzeczywiste i nieuchronne ryzyko wystąpienia poważnych nieprawidłowości ze szkodą dla ubezpieczonych lub innych podmiotów, w skutek czego należy niezwłocznie zabezpieczyć ich interes.

Podjęte środki będą mieć charakter zabezpieczający, będą mogły zatem obowiązywać do momentu zastosowania odpowiednich środków nadzorczych przez macierzysty organ nadzorczy.

Komisji Nadzoru Finansowego przysługiwać będą wszystkie uprawnienia przysługujące jej w stosunku do krajowych zakładów ubezpieczeń, krajowych zakładów reasekuracji, w tym również do wydawania zakazu wykonywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności ubezpieczeniowej lub reasekuracyjnej. Takie rozwiązanie wynika z unijnej dyrektywy Wypłacalność II oraz wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C559/15 Onix Asigurări SA.

Zwiększenie uprawnień nadzorczych KNF będzie miało pośredni wpływ na obywateli korzystających z usług zagranicznych zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji z państw członkowskich Unii Europejskiej wykonujących działalność na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, którzy zyskają dodatkowo ochronę swoich interesów w przypadkach nadzwyczajnych, co może zwiększyć zaufanie do instytucji ubezpieczeniowych.

Ustawa doprecyzowuje również przepisy ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych odnoszące się do środków nadzorczych stosowanych wobec krajowych i zagranicznych zakładów ubezpieczeń z tytułu naruszenia przepisów określających termin na wypłatę odszkodowania. W przypadku niewypłacenia przez zagraniczny zakład ubezpieczeń odszkodowania w określonym terminie organ nadzoru będzie nakładał na taki zakład ubezpieczeń oraz na członków jego zarządu określone kary pieniężne.

Ustawa przewiduje również nowelizację art. 229 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej poprzez zmianę progu spreadu skorygowanego o ryzyko, stosowanego przy obliczaniu korekty z tytułu zmienności, do odpowiedniej stopy procentowej wolnej od ryzyka. Jest to związane z ryzkiem w zakresie inwestowania przez ubezpieczycieli w akcje. Zmiana polega na obniżeniu obowiązującego spreadu ze 100 do 80 punktów bazowych dla wszystkich walut.

Zmiana ta implementuje art. 2 pkt 1 dyrektywy 2019/2177. Państwa członkowskie powinny to wdrożyć do dnia 1 lipca br.

W ramach prac sejmowych do ustawy wprowadzone zostały zmiany legislacyjne zaproponowane przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu oraz uaktualniony został termin wejścia ustawy w życie. Sejm uchwalił ustawę zdecydowaną większością głosów na posiedzeniu w dniu 28 maja. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo panu ministrowi.

Proszę Biuro Legislacyjne o uwagi do ustawy.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

Dziękuję bardzo.

Biuro nie zgłasza uwag do ustawy.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Bardzo proszę, Panie, Panowie Senatorowie? Nie ma uwag.

Zgłaszam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Kto jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (4)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Ustawa została zaakceptowana.

Na senatora sprawozdawcę proponuję pana senatora Jacka Boguckiego.

Czy pan senator wyraża zgodę?

(Senator Jacek Bogucki: Tak.)

Wyraża.

Dziękuję bardzo.

Punkt 2. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych (druk senacki nr 137, druki sejmowe nr 383, 392 i 392-A)

Przystępujemy do drugiego punktu naszego posiedzenia, tj. do rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych.

Bardzo proszę pana ministra.

Minister Finansów Tadeusz Kościński:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Mam przyjemność przedstawić Wysokiej Komisji rządową ustawę o zmianie ustawy o finansach publicznych. W związku z epidemią koronawirusa trzeba ratować gospodarkę i zapewnić jej możliwość szybkiego rozwoju po kryzysie, dlatego proponujemy uzupełnienie stabilizacyjnej reguły wydatkowej.

SRW to mechanizm, który ma ograniczać wydatki przez wprowadzenie limitu związanego z tempem wzrostu PKB. Kiedy jest dobra koniunktura, stabilizująca reguła wydatkowa pomaga gromadzić oszczędności, a w okresie spowolnienia – pozwala na zwiększone wydatki.

W ramach modernizacji SRW proponujemy zmienić tzw. klauzulę wyjścia. Zmiana dotyczy możliwości tymczasowego zawieszenia stosowania stabilizacyjnej reguły wydatkowej. Obecnie można zawiesić stosowanie stabilizacyjnej reguły wydatkowej, jeśli ogłoszony zostaje stan wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej na terenie całego terytorium RP. Nie ma żadnych innych warunków.

Proponujemy dodanie nowego warunku dla zawieszenia stabilizacyjnej reguły wydatkowej. Klauzula wyjścia będzie miała zastosowanie przy jednoczesnym wprowadzeniu jednego z wymienionych stanów, w tym stanu epidemii, oraz jeśli prognozowany na dany rok wzrost gospodarczy będzie niższy niż 6-letni średni wzrost gospodarczy pomniejszony o 2 punkty procentowe. Warunek gospodarczy jest dodatkowy dla wszystkich 4 stanów nadzwyczajnych. Zawieszenie stosowania stabilizującej reguły wydatkowej będzie, zgodnie z wymogami Unii Europejskiej, tymczasowe.

Jak wspomniałem, w ustawie o finansach publicznych nie określono sposobu powrotu do stosowania stabilizującej reguły wydatkowej po okresie jej zawieszenia. Automatyczny, stopniowy powrót do stosowania reguły nastąpi w okresie od 2 do 4 lat od wystąpienia jednego ze stanów określonych w art. 112d ustawy o finansach publicznych i pogorszenia sytuacji makroekonomicznej.

Ustawa jest zgodna z rekomendacjami instytucji międzynarodowych oraz z wymogami dyrektywy Unii Europejskiej, której implementację stanowi reguła.

Uprzejmie proszę komisję o przyjęcie ustawy w wersji zaproponowanej przez rząd. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo panu ministrowi.

Biuro Legislacyjne.

Panie Mecenasie, Panie Dyrektorze, proszę.

Wicedyrektor Biura Legislacyjnego w Kancelarii Senatu Adam Niemczewski:

Dziękuję.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Biuro Legislacyjne nie wnosi do ustawy uwag o charakterze legislacyjnym.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Panie Ministrze, wprowadzamy przepis, który rozluźnia zapisy tej ustawy. Czy nie uważa pan, że po ustąpieniu ograniczeń wynikających z pandemii koronawirusa należałoby jednak wrócić do tego, aby ustawa była bardziej szczelna i aby pilnowała finansów publicznych bardziej niż dotychczas?

Minister Finansów Tadeusz Kościński:

Panie Przewodniczący!

Nie wiem, czy do końca można używać określenia „rozluźnia”, bo dajemy tu warunek gospodarczy, którego nie było w obecnej regule wydatkowej – po ogłoszeniu stanu wojennego czy klęski zawieszano stosowanie reguły i nie było później powrotu. Teraz nie tylko pozwalamy na automatyczny powrót, ale także, nawet jak jest stan klęski czy wojny, wprowadzamy warunek gospodarczy. Co do aspektu, czy powinniśmy uszczelnić inne… Nie używam słowa „uszczelnić”, bo ono ma troszeczkę negatywną konotację. To brzmi tak, jakbyśmy coś chcieli ukryć, a tu jest wręcz odwrotnie. To są fundusze, które nie wchodzą do finansów publicznych, a pewnie niektóre z nich powinny wejść. Będzie czas na dyskusję z rynkiem, z zainteresowanymi, oczywiście również z tą komisją na temat tego, co powinno wejść do tej ustawy. Na razie nie mieliśmy na to czasu. Procedujemy tutaj, żeby jak najszybciej można było uruchomić proces nowelizacji budżetu, ale mam nadzieję, że na jesień wrócimy do dyskusji o tym, które fundusze powinny być objęte RSW.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Czy są inne głosy w dyskusji nad tą ustawą? Czy są jakieś poprawki, które chcieliby panowie senatorowie zgłosić? Nie ma.

Stawiam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Kto jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (5)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał od głosu? (0)

Na senatora sprawozdawcę proponuję senatora Pawła Arndta. Zgoda? Zgoda.

Dziękuję bardzo panu ministrowi i gościom, którzy przyszli tu w związku z tą ustawą.

Punkt 3. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 131, druki sejmowe nr 208, 364 i 364-A)

Przystępujemy do punktu trzeciego, czyli do rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw.

Panie Ministrze, bardzo prozę o prezentację tej ustawy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski:

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Mam przyjemność przedstawić na posiedzeniu tej komisji rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw – druk nr 208.

Rozwiązania zawarte w ustawie dokonują implementacji 3 dyrektyw, dyrektywy ATAD 2, dyrektywy MDR i dyrektywy 2018/1910, oraz dostosowują przepisy prawa do zmian wynikających z rozporządzenia wykonawczego 2018/1912 – chodzi o VAT-owski pakiet Quick Fixes.

Co do pierwszej dyrektywy, czyli ATAD 2, to dotyczy ona przeciwdziałania międzynarodowemu unikaniu opodatkowania, adresuje problem różnej kwalifikacji prawnej tzw. struktur hybrydowych. Jej celem jest uniknięcie sytuacji, w której firmy korzystają z różnic w prawie w poszczególnych państwach Unii tak, żeby zmienić swoją strukturę, żeby kilkukrotnie w różnych krajach odliczać od podatku te same koszty lub straty. Wejście w życie proponowanych zmian zwiększy wpływy do sektora finansów publicznych o ok. 887 milionów zł rocznie.

Druga dyrektywa, dyrektywa MDR, dotyczy nałożonego przez Unię Europejską obowiązku przekazywania organom podatkowym państw członkowskich informacji o schematach podatkowych realizowanych przez zarejestrowane w Polsce firmy. Poprzez te przepisy tworzymy podstawę prawną do realizacji obowiązku przekazywania informacji o transgranicznych schematach podatkowych organom podatkowym innych państw członkowskich i określamy zasady jej działania

Informacja przekazywana będzie automatycznie w ciągu miesiąca od zakończenia kwartału, w którym organ dowiedział się o stosowanym schemacie. Pierwsza wymiana powinna nastąpić do dnia 31 października 2020 r., przy czym poprawką zgłoszoną w Sejmie wprowadzono tutaj taką możliwość, żeby drogą rozporządzenia można było te terminy przesunąć. Wynika to z prac toczących się teraz w Unii Europejskiej, dotyczących ewentualnego przesunięcia obowiązku raportowania innym państwom Unii Europejskiej realizowanych przez polskie firmy schematów optymalizacyjnych, ponieważ praktycznie wszystkie kraje Unii Europejskiej zmagają się z COVID-em i też nie wszystkie są gotowe do tego, żeby wdrożyć tego rodzaju regulacje. Już teraz opóźnionych jest 10 państw Unii Europejskiej i już teraz, patrząc na proces negocjacyjny, można powiedzieć, że wszystko idzie w tym kierunku, żeby realizację tych obowiązków przesunąć o pół roku, tak że nie będzie to październik, tylko 6 miesięcy później, najprawdopodobniej koniec kwietna.

Dalsze regulacje. Pakiet Quick Fixes to pakiet zmian mających na celu uproszczenie zasady rozliczania transakcji między krajami Unii Europejskiej. Zawiera on zmiany w 4 obszarach.

Pierwsza zmiana dotyczy transakcji łańcuchowych. Przepisy doprecyzowują kryteria ustalania tzw. dostawy ruchomej między krajami Unii Europejskiej, aby było łatwiej ustalić, kiedy towar powinien być opodatkowany podatkiem VAT w miejscu, z którego wypływa, a kiedy w kraju, do którego jest kierowany.

Druga zmiana przewiduje ujednolicenie i uproszczenie zasad opodatkowania z wykorzystaniem magazynów typu „call off stock”, tak żeby działały na tych samych zasadach w całej Unii Europejskiej.

Kolejna zmiana dotyczy dostosowania polskiego prawa do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zmienimy tutaj klasyfikację wymogu posiadania numeru identyfikacyjnego VAT i złożenia prawidłowej informacji podsumowującej. Teraz będą tu przesłanki materialne, a nie tylko formalne do tego, żeby zastosować przy wysyłaniu towarów do innego kraju Unii Europejskiej stawkę 0%. Jest to zmiana czysto formalna, nie będzie wiązała się ona z negatywnymi konsekwencjami dla polskich firm.

Dodatkowo – to jest zmiana jednoznacznie pozytywna – ustawa realizuje wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C307/16. Dzięki temu zniesione zostanie ograniczenie prawa do dokonywania samodzielnego zwrotu VAT w systemie Tax Free dla tych sprzedawców, którzy osiągnęli w poprzednim roku podatkowym obroty poniżej 400 tysięcy zł. Ten wymóg zostanie zniesiony, co też ułatwi otrzymanie zwrotu przez osoby do tego uprawnione.

Ustawa przewiduje wejście w życie zmian z dniem 1 lipca, a częściowo od stycznia przyszłego roku. Jednocześnie szacowany pozytywny skutek projektowanych zmian może wynieść w momencie, w którym już dojdzie do wymiany informacji między państwami, ok. 1 miliarda 600 milionów zł rocznie. To jest naprawdę wysoka kwota zwiększająca możliwości sektora finansów publicznych.

Uprzejmie proszę szanowną komisję o przyjęcie ustawy w wersji zaproponowanej przez rząd. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo panu ministrowi.

Biuro Legislacyjne.

Panie Mecenasie, proszę o uwagi do ustawy.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda:

Dziękuję bardzo.

Panowie Przewodniczący! Wysokie Komisje! Szanowni Państwo!

Biuro Legislacyjne zgłasza 5 zasadniczych zastrzeżeń do omawianej ustawy.

Po pierwsze, zwracamy uwagę na to, że dopiero na etapie trzeciego czytania do przedmiotowej ustawy zostały dodane przepisy, które nie tylko nie stanowią transpozycji dyrektyw wymienionych w odnośniku nr 1 do ustawy, ale też nie wiążą się bezpośrednio z problematyką przedmiotowej ustawy.

Mając na uwadze utrwalone orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego dotyczące zakresu inicjatywy ustawodawczej oraz poprawek zgłaszanych tak w Sejmie, jak i w Senacie należy uznać, że przepisy art. 4 pkt 2, art. 8 oraz art. 23 pkt 1 niestety budzą wątpliwości w świetle art. 118 ust. 1 oraz art. 119 ust. 1 i 2 konstytucji przez to, że zostały uchwalone przez Sejm bez dochowania trybu wymaganego dla sejmowego postępowania ustawodawczego.

Po drugie, proponuje się dokonanie korekt o charakterze legislacyjnym w art. 5 pkt 1, polegających na zastosowaniu właściwych formuł redakcyjnych i legislacyjnych.

Po trzecie, mając na uwadze, że dodawany art. 86m §4 ordynacji podatkowej zmierza do modyfikacji postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, rozważyć należy dodanie przepisu przejściowego dotyczącego postępowań wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie omawianej ustawy oraz stosowanie przepisów ustawy zmienianej w brzmieniu dotychczasowym z tym zastrzeżeniem, że od decyzji w sprawie nałożenia kary pieniężnej, która została wydana nie wcześniej niż w dniu wejścia w życie ustawy, przysługiwałoby odwołanie do ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Po czwarte, Biuro Legislacyjne zwraca uwagę na brak poprawności w znaczeniu konstytucyjnym zachowania w mocy rozporządzenia ministra rozwoju i finansów w sprawie informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach. Przepisy tego rozporządzenia z dniem wejścia w życie przedmiotowej ustawy nie będą zgodne z przepisami zmienionej ustawy, co wyklucza w świetle art. 92 ust. 1 konstytucji możliwość zachowania ich w mocy.

Po piąte wreszcie, jak już wielokrotnie sygnalizowaliśmy na etapie senackiego procesu legislacyjnego, ustawodawca sejmowy, projektując vacatio legis, nie dochował wymogów dotyczących terminów rozpatrywania przedmiotowej ustawy przez Senat, a przede wszystkim terminu na podpisanie ustawy przez prezydenta, co było przedmiotem niejednego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Zwracam również uwagę na to, że ustawodawca sejmowy przewidział, że opiniowana ustawa wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2020 r., co nawet przy przyjęciu najbardziej optymistycznego scenariusza, dotyczącego rozpatrzenia ustawy przez Senat i Sejm, a następnie szybkiego podpisania jej przez prezydenta, nie gwarantowałoby nawet utrzymania 14-dniowej vacatio legis, co nie jest dopuszczalne w świetle wymogów dotyczących prawa daninowego.

Stosowne propozycje poprawek zostały państwu senatorom przedstawione w opinii. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo, Panie Mecenasie.

Panie Ministrze, bardzo proszę o ustosunkowanie się do tych uwag.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski:

Co do uwagi pierwszej to tutaj trudno zgodzić się ze stanowiskiem Biura Legislacyjnego. W kolejności… Zmiany dotyczące nadania ministrowi finansów prawa do wydania rozporządzenia przedłużającego terminy związane z wymianą informacji podatkowych jednoznacznie leżą w zakresie przedmiotowym procedowanej ustawy. Poprawka, która pojawiła się na etapie sejmowym, ma na celu dać nam możliwość dostosowania się do gwałtownie, można powiedzieć, dynamicznie, zmieniającej się sytuacji w Unii Europejskiej i zmian, których kształtu będziemy pewni tak naprawdę dopiero w perspektywie kilku najbliższych dni. Daje nam to przestrzeń do tego, żeby reagować szybko i skutecznie, żeby w odpowiedni sposób… żeby nie musieć już, że tak powiem, wracać do tego tematu w procesie legislacyjnym.

Co do kwestii PIT-OP to zmiana rzeczywiście nie dotyczy implementacji dyrektyw, ale tutaj… Trudno jest nam się odnieść do kwestii prawidłowości działań Biura Legislacyjnego Sejmu, które tego rodzaju poprawkę dopuściło i umożliwiło jej przyjęcie.

Z punktu widzenia merytorycznego, za który my odpowiadamy, chcielibyśmy zwrócić uwagę na to, że jest to zmiana jednoznacznie korzystna. Teraz sytuacja wygląda w ten sposób, że emeryci i renciści, jeśli chcą przekazać 1% podatku organizacji pożytku publicznego, mają obowiązek złożenia odpowiedniej deklaracji, którą mogą przesłać do nas, do urzędu skarbowego. Mogą ją złożyć przez system Twój e-PIT, wysłać pocztą albo złożyć w urzędzie skarbowym.

Wiemy, jak trudne teraz jest – mówię o kwestiach czysto komunikacyjnych i zdrowotnych – dokonywanie tych czynności. Z kolei biorąc pod uwagę kwestie techniczne, też nie mamy pewności co do tego, że ścieżka elektroniczna będzie otwarta dla wszystkich osób starszych. Stąd przyjęliśmy poprawkę poselską, która przewiduje danie emerytom takiej możliwości: jeśli w zeszłym roku przekazali 1% organizacji pożytku publicznego i w tym roku chcą przekazać 1% tej organizacji, to nie muszą ponawiać wniosku, składać deklaracji z określeniem tej organizacji. Jeśli nie zrobią nic, nie wyjdą z domu, nie zalogują się w systemie, nie pójdą na pocztę, ewentualnie do urzędu skarbowego, to te pieniążki trafią tam, gdzie trafiły w zeszłym roku, tam, gdzie oni chcieli, by trafiły.

Co do innych zgłoszonych przez państwa uwag to poproszę o odniesienie się do nich przedstawiciela Departamentu Prawnego.

Główny Specjalista w Departamencie Prawnym w Ministerstwie Finansów Grzegorz Taborski:

Dzień dobry państwu.

Grzegorz Taborski, Ministerstwo Finansów.

Druga uwaga dotyczyła kwestii związanej z właściwym odesłaniem do przepisów rozporządzenia, które określa wykaz krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową. Chcielibyśmy tutaj zwrócić uwagę na pewną kwestię legislacyjną. Ze strony Biura Legislacyjnego pojawiła się propozycja zmiany sformułowania, którego użyliśmy, a takie sformułowanie już dzisiaj w ustawie funkcjonuje. My tego przepisu w tej części de facto w istotny sposób nie modyfikowaliśmy. Jest to odesłanie bardzo ogólne, ale wydaje nam się, że nie powinno być problemu z identyfikacją tego, o jakie rozporządzenie chodzi. To rozporządzanie jest wydawane od lat i wydaje się, że przez podatników jest w sposób precyzyjny identyfikowane.

Jeżeli państwo… Chcielibyśmy zwrócić uwagę na to, że jeżeli państwo zdecydowaliby się jednak uznać tę poprawkę legislacyjną za zasadną pomimo tego, że taki zapis funkcjonuje dzisiaj w ustawie, to wydaje się, że trzeba byłoby nieznacznie zmodyfikować propozycję zgłoszoną przez Biuro Legislacyjne ze względu na to, że pierwszy z przywołanych przepisów, czyli art. 86a, odwołuje się do krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję. Te kraje lub terytoria mogą być określone… Tu powinna być liczba mnoga. W drugim przepisie odsyłamy do wykazu krajów i terytoriów i wtedy rzeczywiście może być liczba pojedyncza. Bo odsyłamy do wykazu.

To jest taki niuans. Gdyby państwo zdecydowali się zmodyfikować zapis, który już dzisiaj funkcjonuje i który, wydaje nam się, nie budzi wątpliwości, to po prostu prosilibyśmy, żeby dokonać takiej modyfikacji, a przynajmniej zweryfikować to pod tym kątem. Rozumiem, że temat został zgłoszony teraz po raz pierwszy.

Gdy chodzi o uwagę trzecią, to tutaj Biuro Legislacyjne zauważyło, że być może w odniesieniu do kar pieniężnych niezbędne jest wprowadzenie regulacji przejściowej, intertemporalnej. Ta kwestia była szczegółowo analizowana na etapie rządowym i później. Postępowania te prowadzi wyłącznie szef KAS, który, jak chciałbym wskazać, jest jakby ulokowany w Ministerstwie Finansów. Mamy pełną kontrolę nad tym, co się dzieje, i możemy z całą pewnością potwierdzić, że nie ma żadnych postępowań i że do wejścia w życie tych przepisów takich postępowań nie będzie.

Proszę zwrócić uwagę na fakt, że aby wszczęto postępowanie o nałożenie kary, to wcześniej musi się odbyć kontrola, w związku z tym to jest pewien proces. Nie jest tak, że coś nagle wyjdzie przed terminem wejścia w życie i okaże się, że zaistnieje potrzeba dostosowania takiego przepisu. Do takiej sytuacji po prostu nie dojdzie. Tak jak zresztą Biuro Legislacyjne zwróciło uwagę w uzasadnieniu… My do tej kwestii się odnieśliśmy. Naszym zdaniem po prostu nie ma takiej potrzeby, ta kwestia była analizowana.

Jeśli chodzi o uwagę czwartą, to jest to kwestia utrzymania w mocy rozporządzenia. Nie chcemy kwestionować argumentacji przedstawionej przez Biuro Legislacyjne. Analiza została dokonana i mamy świadomość tego, jak te przepisy brzmią.

Chcielibyśmy powiedzieć o aktualnym stanie prac, bo kiedy przygotowywaliśmy ten przepis, nie do końca był znany termin wejścia w życie. Państwo… To zresztą widać w opinii Biura Legislacyjnego. Ten termin był kilkakrotnie przesuwany na etapie prac rządowych i po prostu chcieliśmy mieć taki wentyl bezpieczeństwa – gdybyśmy nie zdążyli wydać nowego rozporządzenia, to jakieś rozporządzenie by było. Na dzień dzisiejszy możemy jednak państwu zagwarantować, że to rozporządzenie jest właściwie gotowe. Ono tylko czeka na opublikowanie ustawy. Wtedy rozporządzenie również zostanie przekazane do publikacji. Nie istnieje tu ryzyko. Nowe rozporządzenie wejdzie w życie z dniem 1 lipca, tak jak ustawa. W związku z tym najprawdopodobniej po prostu nie skorzystamy z tej delegacji. Tutaj w ogóle nie ma przedmiotu sporu, tak można powiedzieć. Prace są już bardzo zaawansowane i planowane jest to, że rozporządzenie wejdzie w życie razem z ustawą.

Ostatnia kwestia, uwaga piąta. Dotyczy ona problemu, z którym borykamy się od samego początku. Chcielibyśmy zwrócić państwa uwagę na to, że mamy świadomość, że teraz po prostu gonimy. Na początku były wybory, potem zmiana rządu, ukonstytuowanie się nowego rządu. To wszystko powodowało, że ten termin ulegał zmianie. To są przepisy bardzo techniczne, które wdrażają prawo Unii Europejskiej. My robimy wszystko, żeby one weszły w życie jak najszybciej, ale kolejne wydarzenia powodują, że po prostu nie jesteśmy w stanie tego zrobić, bo jak nie wybory, to koronawirus. Ustawa już dawno była przesłana do Sejmu, ale prace wstrzymano. Państwo wiedzą, jak dynamicznie ostatnio procedujemy.

Jedyne, co możemy powiedzieć, to to, że naszym zdaniem dotrzymanie terminu 1 lipca jest możliwe. Nie odbędzie się to ze szkodą… Chcielibyśmy wyraźnie zwrócić na to uwagę. W opinii Biura Legislacyjnego zwrócono uwagę na istotną kwestię, czyli kwestię odpowiedniego vacatio legis. Byś może na pierwszy rzut oka wydaje się, że to vacatio legis jest krótkie, że być może podatnicy nie będą mieli szansy się przygotować, ale tak nie jest, bo na etapie sejmowym wprowadziliśmy pewne gwarancje.

Podstawowa jest taka, że przepisy wdrażające pierwszą dyrektywę… Chodzi o dyrektywę dotyczącą struktur hybrydowych. Odroczyliśmy termin wejścia w życie… może nie wejścia w życie, ale stosowania tych przepisów do 1 stycznia 2021 r. W związku z tym, że przepisy będą obowiązywać 1 lipca, podatnicy będą mieli de facto półroczne vacatio legis. Będzie tak ze względu na to, że termin stosowania jest odroczony.

Gdy chodzi o przepisy VAT-owskie, to tutaj nie ma problemu, bo to są przepisy, na które podatnicy czekają z utęsknieniem od pół roku. Ułatwią one stosowanie procedur wewnątrz Unii Europejskiej i z całą pewnością mogą wejść w życie najszybciej, jak to możliwe. Tutaj nie ma żadnego zagrożenia konstytucyjnego.

Ostatnia kwestia, najbardziej problematyczna. Najwięcej terminów, które zostały zaproponowane w opinii… Chodzi o zmianę tych terminów i schematy podatkowe. To jest właśnie kwestia związana z tym, o czym powiedział wcześniej pan minister, czyli z delegacją. Na etapie sejmowym zdecydowaliśmy, że ze względu na to, że nie jesteśmy… To są terminy dyrektywowe, unijne. My nie możemy jednostronnie ich zmieniać.

Wiedzieliśmy, że na szczeblu Unii Europejskiej toczą się prace mające na celu zmianę tych dyrektyw i terminów przewidzianych w naszej ustawie i dlatego zaproponowaliśmy delegację dla ministra. W ustawach covidowych jest to stosowane dosyć często. My jako Ministerstwo Finansów… Minister finansów często ostatnio korzysta z możliwości odraczania różnych terminów czy wykonywania różnych obowiązków. I robi to właśnie rozporządzeniem. Naszym zdaniem nie ma potrzeby angażowania parlamentu i prezydenta tylko po to, żeby odroczyć o miesiąc termin, który i tak może być odroczony rozporządzeniem. I dlatego wprowadziliśmy delegację dla ministra. Jeżeli państwo… Prace w ministerstwie już trwają. Są one jeszcze bardzo wstępne, ale na pewno zdążymy wydać rozporządzenie, które dostosuje te terminy. Dzisiaj być może wydają się one krótkie, ale one zostaną przedłużone, bo dyrektywa europejska nam na to pozwoli. Jeżeli państwo się na to zgodzą, jeżeli prezydent zaakceptuje, podpisze ustawę, jeżeli zostanie ona opublikowana, to rozporządzenia zostaną wydane do 1 lipca i nikt nie powinien z tego powodu ucierpieć.

Prosilibyśmy po prostu o to, żeby…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo panu dyrektorowi.

Proszę państwa, otwieram dyskusję.

Nie ma żadnych pytań.

Jeszcze pan mecenas chce się ustosunkować do tych uwag.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Piotr Magda:

Dziękuję bardzo.

Dziękuję bardzo panu ministrowi i panu mecenasowi za wyjaśnienia w zakresie dotyczącym uwagi pierwszej. Pragnę zwrócić uwagę, rzucając niejako koło ratunkowe koncepcji, która została przedstawiona przez pana ministra, że w ocenie Biura Legislacyjnego, które podtrzymuje swoją ocenę, poprawki dotyczące wspomnianej materii mogłyby być potencjalnie przedmiotem rozpatrywanej przez Senat ustawy, która dotyczy problematyki covidowej, a zatem przy zaakceptowaniu tego samego brzmienia moglibyśmy usunąć ewentualny problem dotyczący problematyki 3 czytań.

Jeżeli chodzi o wyjaśnienie dotyczące uwagi drugiej, to pozwolę sobie, będąc otwarty na argumentację pana mecenasa, zauważyć, że wydaje się, że zastosowana technika legislacyjna Biura Legislacyjnego jest prawidłowa.

W zakresie dotyczącym uwagi trzeciej: skoro przedstawiciel ministra finansów bezspornie twierdzi, że postępowania administracyjne w przedmiocie kary pieniężnej nie będą się toczyć przed dniem wejścia w życie ustawy, to przyjmuję to wyjaśnienie jako dobrą monetę i jako przedstawiciel biura uznaję tę kwestię za wyjaśnioną.

W kwestii uwagi czwartej, a także uwagi piątej w zakresie dotyczącym vacatio legis podtrzymuję rzecz jasna konstytucyjne uwagi biura. Dziękuję.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Otworzyłem już dyskusję.

Pan ma jeszcze pytanie, tak?

Proszę. Pan senator.

Senator Paweł Arndt:

Chciałbym zadać krótkie pytanie dotyczące terminu wejścia w życie, bo ten pierwszy termin, 1 lipca… No, załóżmy że my przyjmiemy tę ustawę na tym posiedzeniu. Wtedy w jakiś sposób zmuszamy prezydenta do tego, żeby tę ustawę podpisał w stosunkowo krótkim czasie. Nie wiem, czy tak powinno być. Ja już pominę to, że prezydent pewnie ma w tej chwili trochę inne problemy na głowie niż podpisywanie z dnia na dzień ustaw.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski: Pozwolę sobie odpowiedzieć…)

Panie Ministrze, proszę bardzo.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski:

Rzeczywiście ustawa powinna trafić do Sejmu i zostać przeprocedowana w ramach trzeciego czytania w terminie 19 czerwca lub w dniach następnych. Pan prezydent będzie miał co najmniej…

(Głos z sali: Powinno…)

21 na pewno nie, ale sprawa nie budzi wątpliwości. Jesteśmy pewni, że jest to termin bezpieczny, tym bardziej że nie ma tutaj zagrożeń ani zastrzeżeń merytorycznych co do tematu.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

(Senator Grzegorz Bierecki: Jeszcze pytanie.)

Proszę bardzo. Pan senator Bierecki.

Senator Grzegorz Bierecki:

Mam jeszcze pytanie dotyczące daty 1 lipca. Czy ja dobrze zrozumiałem, że ten termin może być przesunięty o pół roku w wyniku decyzji na poziomie ogólnoeuropejskim? Dobrze to zrozumiałem?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jan Sarnowski:

W stosunku do jednego z elementów, a mianowicie raportowania przez Ministerstwo Finansów informacji o schematach optymalizacyjnych wdrożonych przez polskie spółki o charakterze transgranicznym.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Nie ma innych głosów.

Stawiam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Czy są inne wnioski? Nie ma.

Przystępujemy do głosowania.

Kto jest za przyjęciem ustawy? (5)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Proponuję na sprawozdawcę pan senatora Biereckiego. Czy wyraża zgodę?

(Senator Grzegorz Bierecki: Tak jest.)

Czy pozostali senatorowie zgadzają się na tego sprawozdawcę? Tak.

Dziękuję bardzo.

Panowie Ministrowie, bardzo dziękujemy za przybycie na nasze posiedzenie. Dziękuję także gościom i panu prezesowi.

Czy pan prezes chciałby jeszcze zabrać głos? Nie.

Zamykam posiedzenie.

Przypominam senatorom, że o godzinie 20.00 wznawiamy poprzednie posiedzenie komisji.

Proszę wszystkich o składanie ewentualnych poprawek z należytym wyprzedzeniem, tak aby Biuro Legislacyjne mogło je w odpowiedni sposób opracować.

Bardzo dziękuję panu mecenasowi za przygotowanie poprawek. Przepraszamy, że tym razem nie zostały one zgłoszone przez komisję. Następnym razem na pewno będą.

(Koniec posiedzenia o godzinie 16 minut 46)