Zapis stenograficzny

– wspólne posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (20.) oraz Komisji Zdrowia (8.)

w dniu 13 marca 2020 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie wniosków zgłoszonych na 7. posiedzeniu Senatu do ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów.

(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 04)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Budżetu i Finansów Publicznych Kazimierz Kleina)

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Zdrowia i…

(Głos z sali: Tylko zdrowia.)

Witam pana ministra i gości towarzyszących panu ministrowi. Witam członków obu połączonych komisji.

Czy w posiedzeniu uczestniczą osoby prowadzące działalność lobbingową? Nie ma takich.

Informuję szanownych senatorów i gości, że nasze posiedzenie jest transmitowane w internecie.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie wniosków zgłoszonych na 7. posiedzeniu Senatu do ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów

Przedmiotem naszego posiedzenia jest rozpatrzenie poprawek, które zostały zgłoszone na posiedzeniach obu komisji oraz na posiedzeniu plenarnym, do ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów.

Proszę państwa, zostały złożone dwa wnioski najdalej idące, tj. wniosek o odrzucenie ustawy w całości oraz wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Równocześnie Komisja Budżetu i Finansów Publicznych proponuje wprowadzenie poprawek, które przegłosowała na swoim posiedzeniu, a senatorowie wnioskodawcy – było ich kilku – zgłosili poprawki na posiedzeniu plenarnym.

Na początku zapytam pana ministra, którą z tych poprawek, wprowadzenie której z tych poprawek pan rekomenduje.

Aha, moja propozycja jest taka, żebyśmy krótko debatowali nad tą sprawą. Ustawa została na posiedzeniach komisji dobrze wytłumaczona, także wszystkie poprawki generalnie zostały wyjaśnione, szczególnie te, nad którymi głosowano na posiedzeniu komisji.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Wnioski oczywiście będą, zgodnie z procedurą… Jest ona tutaj znana pewnie już wszystkim.

Tak więc, Panie Ministrze, proszę o ustosunkowanie się może i do poprawek, i do obu wniosków, tych pierwszych.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Janusz Cieszyński:

Szanowni Państwo Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Ja oczywiście w imieniu rządu wnoszę o przyjęcie wniosku pana senatora Skurkiewicza, czyli o przyjęcie ustawy bez poprawek. Ale kierując się jakąś tam próbą przewidywania przyszłości, chciałbym ewentualnie wyrazić też stanowisko wobec poprawek, jeżeli Wysoka Komisja byłaby nastawiona właśnie na ich przyjęcie. Bo co do wniosku o odrzucenie ustawy, to jemu jesteśmy stanowczo przeciwni.

Jeżeli chodzi o poprawkę pierwszą… To jest ta, o której dyskutowaliśmy na posiedzeniu komisji finansów…

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Panie Ministrze, myślę, że tak… Może byśmy poprosili, żeby zrobić w ten sposób. Te poprawki, które są komisyjne, zostały przedyskutowane i one wszystkie były zaakceptowane, jak rozumiem, przez pana ministra. Prawda?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Janusz Cieszyński: Dobrze. Czyli od ósemki w dół…)

Czyli o tych poprawkach byśmy nie mówili, natomiast może byśmy poprosili panią mecenas, żeby ona bardzo krótko przedstawiła te poprawki…

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Janusz Cieszyński: Mam je przed sobą, więc ja też mogę…)

Tak? No to dobrze.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Janusz Cieszyński: Może nie zrobię tego tak sprawnie, ale postaram się od razu przedstawić opinię.)

Dobrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Janusz Cieszyński:

Pierwsza kwestia to jest poprawka ósma, poprawka pana przewodniczącego. Ona jakby teoretycznie konsumuje pewne ustalenia, które poczyniliśmy z branżą, dotyczące przeniesienia opłaty na producenta. Ale, Szanowni Państwo, jest tu jedna niezwykle istotna kwestia. To likwiduje rozwiązanie, które wprowadziliśmy i które miało chronić polski biznes, w szczególności małych i średnich przedsiębiorców, przed sytuacją, w której, Szanowni Państwo, te podmioty, produkując na zlecenie dużych koncernów prowadzących sklepy wielkopowierzchniowe… Pewnie wszyscy państwo to kojarzycie; te sklepy często mają tzw. marki własne, czyli nie takie, które znamy ze wszystkich sklepów, tylko sklep ma pewne produkty, zazwyczaj właśnie napoje, mleko, jakieś produkty pierwszej potrzeby, pod własną marką. I myśmy zaproponowali, żeby w przypadku tej opłaty, jeżeli to jest produkowane właśnie na zlecenie sieci wielkopowierzchniowej… No, tak to w praktyce by wyglądało; oczywiście to nie jest tak napisane, ale tak to w praktyce by wyglądało. A więc wtedy ten zamawiający – mówimy tu o zamawiającym zgodnie z definicją z kodeksu cywilnego – byłby zobowiązany do poniesienia tej opłaty. Idea jest taka, żeby silniejszy w tej relacji podmiot – bo myślę, że do tego się zgodzimy – był tym, który ponosi ciężar opłaty. Chodzi o to, żeby to nie było wykorzystane w jakiś nieelegancki sposób w różnych takich kontraktowych relacjach. W związku z tym wnoszę o odrzucenie tej poprawki właśnie ze względu na to.

Przy czym przyjęcie poprawki nr 8 wyklucza poprawki nr 9, 15, 17. Konkretnie poprawka nr 9, poprawka pana senatora Pęcherza, to jest poprawka, którą w mojej ocenie moglibyśmy rekomendować. Ona przyniesie podobne skutki, jednakże ten pakiet poprawek nie przyniesie tego skutku, o którym mówiłem.

Poprawka nr 10 to jest poprawka, o której rozmawialiśmy na posiedzeniu komisji.

Poprawka nr 11 to jest, Szanowni Państwo, poprawka, która mówi o tym, że napoje, które zawierają dodatek soków owocowych lub warzywnych w wysokości co najmniej 20%, byłyby w ogóle wyłączone z opłaty. Przypomnę, że obecnie te produkty są objęte opłatą w wysokości ok. 1/3 opłaty nałożonej np. na popularne napoje gazowane. Wydaje się, że to jest racjonalny kompromis, racjonalna propozycja, wobec tego jesteśmy przeciwni przyjęciu tej poprawki.

Poprawka nr 12. Tutaj mowa o wodach gazowanych bardzo lekko słodzonych, to tzw. sparklery. Raczej nie jesteśmy za tą poprawką, ponieważ ona wyłącza pewną kategorię produktów, które z jednej strony nie zawierają istotnego dodatku cukru i substancji słodzących, ale z drugiej strony stanowi jakiś wyłom, który nie do końca… Nie ma tu żadnych zdrowotnych względów. Oczywiście pozostawiam to Wysokiej Komisji do rozważenia, ale rząd tego nie popiera.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dalej jest kolejne wyłączenie – w poprawce nr 13, jeżeli chodzi o napoje roślinne… Nie ma uzasadnienia dla tego wyłączenia. To nie było podnoszone w debacie, wobec tego wydaje się… Chciałbym też zwrócić uwagę na to, że jeśli na takim etapie prac w Senacie pojawia się poprawka dotycząca wyłączenia jakiejś kategorii, Szanowni Państwo, czyli po prostu korzyści, którą odniesie jakiś przedsiębiorca lub grupa przedsiębiorców, a nie pada to w debacie, nie jest to przez nikogo z państwa senatorów w toku debaty uzasadnione, to budzi to moje istotne obawy, czy rzeczywiście jest to ten kierunek, w którym powinniśmy iść. Według mojej pamięci podczas debaty w Sejmie też nie było to podnoszone, więc… No, zwracam na to uwagę.

Teraz poprawka nr 14…

(Głos z sali: Ona była…)

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Tak, to jest właśnie usunięcie tego zamawiającego.

Poprawka nr 15. Ona jest w pakiecie z poprawka nr 9 i 17. W ocenie rządu zasługuje na poparcie.

Poprawka nr 16 to jest właśnie to wykluczenie zamawiającego.

Poprawka nr 17 to jest część tego pakietu poprawek nr 9, 15, 17.

Poprawka nr 18. Szanowni Państwo, to jest kwestia dotycząca stawki tej opłaty. Tutaj nie ma zgody. To było też podnoszone wczoraj podczas debaty na sali plenarnej.

Poprawka nr 19. To było rozważane podczas posiedzenia komisji finansów.

Poprawka nr 20 – nie popieramy.

Poprawka nr 21 – nie popieramy.

I poprawka nr 22. To jest znowu to wyłączenie napojów z dodatkiem soków owocowych lub owocowo-warzywnych, więc tego też nie popieramy.

Poprawka nr 23, wprowadzenie zwrotów. To jest racjonalna poprawka, ona wychodzi naprzeciw postulatom przedsiębiorców. Wnoszę o poparcie tej poprawki.

Poprawka nr 24 to jest z kolei poprawka usuwająca tego zamawiającego, kolokwialnie mówiąc, czyli tego nie popieramy.

Poprawkę nr 25 należy przegłosować razem z poprawką nr 32. To jest, Szanowni Państwo to, o czym mówiłem wczoraj. W treści tych poprawek, które pan przewodniczący mi pokazał, tego nie było, ale to, wydaje mi się, są to bardzo cenne poprawki, tj. ta poprawka nr 25 razem z poprawką nr 32. Ich celem jest odroczenie… To są takie przepisy przejściowe na ten rok, które mówią, że będzie dłuższy termin płatności tej opłaty dla przedsiębiorców, powiązany bardziej z terminami płatności, które oni otrzymują. Jest ze wszech miar racjonalne, aby taką poprawkę wprowadzić. A poprawka nr 32 to jest, jak przypuszczam, przepis na ten rok, taka przejściówka, która mówi, że wszystkie opłaty za ten rok będą opłacone do 28 grudnia. To jest efekt kompromisu, to jest efekt spotkania z grupą przedsiębiorców reprezentującą istotną część tego rynku. Bardzo bym wnosił o to, żeby szczególnie w dobie tych wydarzeń, o których mówimy cały czas, bardzo nad tą poprawką się pochylić i ją poprzeć.

Poprawka nr 26 – to są zwroty, to jak najbardziej.

Poprawka nr 27 – techniczna.

Poprawka nr 28 wyklucza się z poprawkami nr 25 i 32, tak że tutaj jesteśmy przeciw.

Podobnie jest z poprawką nr 29.

Poprawka nr 30 jest techniczna – popieram.

Poprawka nr 31 wyklucza się z poprawką przedłużającą terminy zapłaty, tak że tutaj jestem przeciw.

Poprawka nr 32 to jest właśnie ta rozpatrywana łącznie z poprawką nr 25, czyli mówiąca o tym, że w tym roku ze względu na sytuację gospodarczą, a także szeroko pojętą sytuację zdrowotną przesuwamy moment wniesienia opłaty na 28 grudnia.

No i poprawka nr 33 – tutaj jesteśmy przeciwni.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Biuro Legislacyjne? Biuro nie ma uwag.

Przystępujemy do głosowań.

Z tym że oczywiście pan minister troszeczkę tutaj… Bo np. poprawka nr 33 najbardziej przesuwa termin wejścia, więc z punktu widzenia tych przedsiębiorców, którzy się wypowiadali, była najkorzystaniejsza. Poprawkę nr 32 przedsiębiorcy nie do końca zaakceptowali.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Janusz Cieszyński: Ale, Panie Przewodniczący…)

Ale to było mówione bardzo szczegółowo na posiedzeniu…

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Janusz Cieszyński:

Przepraszam, chciałbym jeszcze uzupełnić. W siedzibie Ministerstwa Zdrowia odbyło się spotkanie z udziałem zarówno organizacji branżowych, jak i przedstawicieli konkretnych firm, dużych polskich firm działających na tym rynku, została tam zaproponowana taka zmiana i na tę zmianę przystali wszyscy, zarówno obecni na spotkaniu, jak i ministerstwo. Czyli to jest ten kompromis, do wypracowania którego się zobowiązaliśmy. I wczoraj, kiedy… Ja wczoraj nie wiedziałem, że pan senator Pęcherz te poprawki zgłosił, stąd jakby nie byłem w stanie do tego się ustosunkować.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękuję bardzo.

Pani przewodnicząca, senator Małecka.

Senator Beata Małecka-Libera:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, dzisiaj skupiamy się przede wszystkim na ochronie producentów, którzy będą obciążeni m.in. tym podatkiem. Chciałabym powiedzieć, że na posiedzeniu Komisji Zdrowia – bo przecież ustawa dedykowana jest promocji zdrowia – bardzo wnikliwie przejrzeliśmy jej projekt. I chcę stanowczo podkreślić, że patrząc z punktu widzenia zdrowia, my tutaj nie widzimy korzyści, dostrzegamy tylko i wyłącznie nałożenie podatku na producentów, i to właśnie producentów wybranych produktów. Pan minister tak mówił, że nie wolno dzielić, a tu jest jasny podział. I jest to podatek nałożony na niektórych producentów. Ale najistotniejsze jest to, że z punktu widzenia zdrowia my nie widzimy tutaj regulacji systemowej.

Przewodniczący Kazimierz Kleina:

Dziękujemy bardzo.

Te sprawy zostały już postawione bardzo mocno w debacie i wszystkie argumenty tego typu zostały przedstawione. Nie chciałbym wszczynać na nowo dyskusji, bo teraz zwolennicy będą mówili dokładnie odwrotnie. Prawda?

A więc ja proponuję tyle: przyjmujemy do wiadomości ten ważny głos pani przewodniczącej, który został mocno wyartykułowany na posiedzeniu plenarnym i na posiedzeniach komisji, i głosujemy. Mamy dwa wnioski.

Najpierw wniosek najdalej idący, wniosek o odrzucenie ustawy.

Kto jest za przyjęciem tego wniosku? (10)

Kto jest przeciw? (6)

Kto się wstrzymał od głosu? (1)

Przeszedł wniosek o odrzucenie ustawy w całości, w związku z tym nie głosujemy ani w sprawie przyjęcia poprawek ani nad drugim wnioskiem.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Wniosek mniejszości. Pan senator Skurkiewicz będzie… Kto będzie sprawozdawcą? Kto będzie sprawozdawcą?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ale wniosku mniejszości. Kto będzie sprawozdawcą? Senator Skurkiewicz?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Pan senator Skurkiewicz będzie sprawozdawcą wniosku mniejszości.

Sprawozdawcą wniosku większości o odrzucenie ustawy będzie pani senator…

(Głos z sali: Matecka.)

Matecka, tak? Dobrze. Aha, już była sprawozdawcą…

(Głos z sali: Bo jest sprawozdawcą?)

No, z reguły tak bywa, że ten senator, który był poprzednio sprawozdawcą, jest dalej sprawozdawcą. Tak że proszę bardzo, niech tak będzie.

Zamykam posiedzenie.

Dziękuję wszystkim osobom, które dotarły na nasze posiedzenie.

(Koniec posiedzenia o godzinie 8 minut 20)