Zapis stenograficzny

– wspólne posiedzenie Komisji Ustawodawczej (14.),

oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (6.)

w dniu 30 stycznia 2020 r.

Porządek obrad:

1. Pierwsze czytanie projektu ustawy o łódzkim związku metropolitalnym (druk senacki nr 42).

(Początek posiedzenia o godzinie 13 minut 03)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Ustawodawczej Krzysztof Kwiatkowski)

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Ustawodawczej oraz komisji samorządu terytorialnego.

Witamy państwa wraz z panem przewodniczącym Frankiewiczem.

Punkt 1. porządku obrad: pierwsze czytanie projektu ustawy o łódzkim związku metropolitalnym (druk senacki nr 42)

Pracujemy nad projektem ustawy o łódzkim związku metropolitalnym.

Witam w sposób szczególny silną reprezentację łódzkich samorządów. Witam państwa wójtów, burmistrzów, prezydentów oraz przewodniczących rad gmin i rad miasta. Witam przedstawicieli rządu. Witam oczywiście wszystkich uczestników posiedzenia, także przedstawicieli organizacji samorządu terytorialnego.

Czy ktoś z pań i panów senatorów zgłasza jakieś uwagi do zaproponowanego porządku posiedzenia? Nie.

Stwierdzam, że porządek został przyjęty.

Zgodnie z procedurą muszę w tym momencie zadać pytanie, czy w dzisiejszym posiedzeniu komisji uczestniczą osoby prowadzące zawodową działalność lobbingową w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa. Nie widzę takich zgłoszeń.

W tym miejscu w sposób szczególny chciałbym… Może już w zasadzie nie będę witał przedstawicieli poszczególnych gmin. Wszystkich państwa wymienimy w protokole z naszego posiedzenia.

Pozwólcie państwo, że jako przedstawiciel wnioskodawców rozpocznę od tego, że do zaproponowanego projektu w formie autopoprawki zgłoszę 3 zmiany wynikające z głosów i wniosków, które wpłynęły ze strony samorządu terytorialnego. Te autopoprawki są następujące.

W rozdziale 2, który reguluje tryb tworzenia związku metropolitalnego, ustalania i zmiany jego obszaru i granic oraz wyjście ze związku metropolitalnego, w art. 4 wprowadzamy pkt 3 – państwo macie już druki ze zmianami, więc będzie wam łatwo to śledzić – który brzmi tak: zmienia obszar i granice związku metropolitalnego przez wyłączenie ze związku gminy, której rada podjęła uchwałę o wyjściu gminy ze związku metropolitalnego oraz ustala nową nazwę związku lub siedzibę jego władz, jeżeli nazwa związku metropolitalnego nawiązuje do nazwy gminy wychodzącej ze związku lub siedziba związku metropolitalnego znajduje się w granicach tej gminy.

Konsekwencją tej zmiany jest także zapis, który jest w dalszej części art. 4 – chodzi o kontekst ochrony interesów związku i procedury wyjścia. Procedura ta jest zawarta w art. 12 i 13. Tam szczegółowo opisuje się, wedle jakiej procedury wychodzi się ze związku.

Druga autopoprawka dotyczy art. 4 i stanowi, że rozporządzenie, które wydaje Rada Ministrów, określające szczegółowe granice związku metropolitalnego, wydane miałoby być do nie końca czerwca, a do 30 lipca. Chcieliśmy zagwarantować tutaj troszkę większy komfort przedstawicielom rządu w kontekście dalszego procedowania aktów wykonawczych do ustawy.

Trzecia zmiana także jest zgodna z wnioskami, które wpływały w tym zakresie ze strony samorządowców. W art. 14, który stanowi, że związek metropolitalny wykonuje zadania publiczne – są tam wymienione poszczególne punkty – dodaje się pkt 5 w brzmieniu: ochrony środowiska, w tym walki ze smogiem, oraz gospodarki odpadami.

Był tu także zgłoszony wniosek… Ja tego w swojej autopoprawce w tym momencie nie proponuję, ale oczywiście panowie i panie senatorowie mogą taki wniosek zgłosić. Jest propozycja wprowadzenia zapisu… Przepraszam. Były także głosy, żeby pominąć wyrażenie „w szczególności”.

Jeżeli państwo pozwolą – to ułatwi nam pracę – jeżeli wyrażą państwo zgodę, rozpoczęlibyśmy pracę od podjęcia decyzji w kontekście przyjęcia tych 3 autopoprawek. Później będziemy już dyskutować o projekcie w brzmieniu, który macie państwo przed sobą.

Czy do takiej propozycji pracy… Później i tak będziemy głosować nad dodatkowymi poprawkami i będziemy głosować nad całym projektem. Oczywiście będzie możliwość zabrania głosu przez przedstawiciela rządu i przedstawicieli samorządu terytorialnego oraz ewentualnie organizacji samorządowych.

Czy jest zgoda na taką propozycję dotyczącą naszej pracy? Tak.

Czy Biuro Legislacyjne przedstawia pozytywną opinię w sprawie takiego sposobu głosowania nad 3 poprawkami?

Bardzo proszę.

Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko:

Pan przewodniczący jako prowadzący posiedzenie komisji zaproponował taki porządek. Biuro Legislacyjne nie zgłasza sprzeciwu. To państwo senatorowie mogą mieć ewentualnie odmienną opinię.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

W takim razie przystępuję do procedury głosowania nad pierwszą poprawką.

Jest to zmiana zapisu art. 4 dotyczącego procedury wyjścia ze związku i konsekwentne zmiany w art. 12 i 13 opisujących procedurę wystąpienia ze związku.

Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem tej poprawki do projektu ustawy? Proszę o podniesienie ręki. (10)

Kto jest przeciwny? (0)

Kto się wstrzymał? (8)

Stwierdzam, że poprawka uzyskała poparcie wymaganej większości i została przyjęta.

Przechodzimy do procedury głosowania nad poprawką w art. 4 dotyczącą wydłużenia terminu, zastąpienia zapisu o końcu czerwca zapisem „do dnia 30 lipca”.

Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem tej poprawki? Proszę o podniesienie ręki. (10)

Kto jest przeciwny? (0)

Kto się wstrzymał? (8)

Stwierdzam, że poprawka uzyskała poparcie wymaganej większości i została przyjęta.

Kolejna poprawka to nowy zapis art. 14, który by brzmiał „związek metropolitalny wykonuje zadania publiczne, w szczególności w zakresie”. Byłby też dodatkowy punkt, pkt 5: ochrony środowiska, w tym walki ze smogiem, oraz gospodarki odpadami.

Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem tej poprawki? Proszę o podniesienie ręki? (10)

Kto jest przeciwny? (0)

Kto się wstrzymał? (8)

Dziękuję bardzo.

Stwierdzam, że ta poprawka także została przyjęta.

Możemy już zacząć pracę nad projektem wraz z przyjętymi poprawkami.

W pierwszej kolejności umożliwię zabranie głosu przedstawicielom Biura Legislacyjnego. Czy państwo chcą przedstawić…

Przypominam, że była już przedstawiana pozytywna opinia Biura Legislacyjnego, więc to jest możliwość, a nie obowiązek. Bardzo proszę.

(Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko: Bardzo dziękuję. Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, nie będę na tym etapie zabierać głosu.)

Dziękuję bardzo.

W tym momencie otwieram dyskusję.

Kto z uczestników, pań i panów senatorów albo gości, chce zabrać głos? Proszę o podniesienie ręki.

Bardzo proszę. Pan senator.

Senator Wojciech Piecha:

Ja mam podstawowe pytanie. Metropolie mają mieć liczbę ludności powyżej 1 miliona. W tej chwili metropolia, o której tu debatujemy, ma 1 milion 100 tysięcy mieszkańców. W ciągu 20 lat, od 1988 r. do 2018 r., skala depopulacji Łodzi wyniosła 170 tysięcy. Czy za kilka lat zapisy naszej ustawy nie będą aktualne?

I jeszcze jedno pytanie. Odnośnie do tego… Wszyscy poparli powstanie tego związku metropolitalnego, ale chciałbym zapytać, czy rady powiatów, rady gmin w formie uchwały także poparły to przedłożenie. Dziękuję.

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Dziękuję.

Bardzo ważny głos. Od razu odpowiadam. Kłopot związany z depopulacją Łodzi dotyka miasta będącego siedzibą związku metropolitalnego. W zasadzie większość okolicznych gmin, a na pewno te mniejsze, takie jak Nowosolna czy Andrespol, odnotowuje przyrost ludności. Analizy pokazują, że problem depopulacji Łodzi jest związany także z tym, że znaczna część ludności po prostu zmienia swoje miejsce zamieszkania i przenosi się z Łodzi do gmin bezpośrednio sąsiadujących z miastem.

Czy macie państwo jeszcze jakieś pytania?

Bardzo proszę.

(Senator Wojciech Piecha: Jeszcze to drugie pytanie. Czy są uchwały rady gmin? Na razie poparli to burmistrzowie i wójtowie. Czy rady gmin też się do tego ustosunkowały?)

Już mówię.

Ustawa przewiduje w tym zakresie procedurę analogiczną do procedury tworzenia związku górnośląskiego. W momencie przyjęcia ustawy oczywiście… Przed formalnym przyjęciem rozporządzenia Rady Ministrów poszczególne gminy muszą przeprowadzić konsultacje społeczne i przyjąć opinię w tym zakresie w postaci stosownej uchwały rady gminy.

Najpierw zapytam… W pierwszej kolejności jest to dyskusja senatorów, więc wpierw umożliwię zabranie głosu państwu senatorom.

Bardzo proszę. Z prawej strony widzę rękę, ale nie widzę osoby…

(Głos z sali: Pan senator Czerwiński.)

Pan senator Czerwiński. Przepraszam.

Senator Jerzy Czerwiński:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Ja mam pytanie na temat kwestii dobrowolności wstępowania gminy do związku. W tej chwili jest tak, że jeśli jest ponad 70% pozytywnych uchwał rad gmin, to jest tworzony taki związek. A co z pozostałymi gminami? Czy to oznacza, że przy tworzeniu związku jest możliwe niedobrowolne wprowadzenie jakiejś gminy do związku?

Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski:

Procedura ta jest analogiczna do procedury przyjętej przy tworzeniu śląsko-zagłębiowskiego układu metropolitalnego. Powiem, jak było w tamtym przypadku. Tam w praktyce wszystkie gminy wyraziły wolę przystąpienia do związku. Dzisiaj ci z pań i panów senatorów, którzy są ze Śląska, wiedzą o tym, że nie ma żadnych wniosków o wystąpienie ze związku, a jest 12 miast i gmin, które formalnie złożyły wnioski o przystąpienie, dołączenie do związku metropolitalnego. Nie mnie oceniać te wnioski, one na razie nie są procedowane. Czyli powiedziałbym, że jest więcej chętnych niż gmin i miast wchodzących w skład związku.

Co do procedury… Gdyby jakaś gmina ewentualnie nie podjęła stosownej uchwały, a znalazła się w rozporządzeniu Rady Ministrów w pierwotnym kształcie związku… Po to właśnie jest opisana ta procedura. Gmina może podjąć uchwałę o wystąpieniu, uchwałę, która jest wyrazem braku zainteresowania funkcjonowaniem w związku, uchwałę o nieznajdowaniu się w strukturze związku.

Ja bym powiedział tak. Od strony prawnej tak wygląda procedura. Od strony praktycznej, jak państwo wiedzą, mówimy bardziej o sytuacji hipotetycznej z uwagi na to, że wiemy, jakie są ewidentne korzyści miast i gmin wchodzących w skład związku. Mówię szczególnie o prawnych narzędziach organizacji zadań o charakterze ponadgminnym i oczywiście o elementach związanych z finansowaniem realizacji tych zadań z budżetu państwa, a także z funduszy europejskich. Wszystko wskazuje na to, że w nowej perspektywie budżetowej będziemy mogli korzystać ze środków finansowych dedykowanych związkom metropolitalnym.

Czy ktoś jeszcze ma jakieś pytania? Nie widzę chętnych.

W takim razie, Szanowni Państwo, przystępujemy do procedury głosowania nad projektem ustawy w brzmieniu przedłożonym na posiedzeniu komisji.

Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem projektu? Proszę o podniesienie ręki? (10)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (8)

Stwierdzam, że projekt został poparty wymaganą większością głosów.

Czy wyrażą państwo zgodę, żebym pełnił obowiązki senatora wnioskodawcy w prezentowaniu tego projektu?

(Głos z sali: Oczywiście.)

Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie komisji.

Samorządowców gorąco proszę o pozostanie na sali.

(Koniec posiedzenia o godzinie 13 minut 17)