Zapis stenograficzny

– wspólne posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (26.),

Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (27.)

oraz Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą (14.)

w dniu 12 kwietnia 2016 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o Karcie Polaka oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 130, druki sejmowe nr 157, 371 i 371-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 14 minut 44)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodnicząca Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą Janina Sagatowska)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Prosimy bardzo o zamknięcie drzwi i zajęcie miejsc.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o Karcie Polaka oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 130, druki sejmowe nr 157, 371 i 371-A)

Proszę członków 3 komisji, to jest komisji spraw zagranicznych – będę mówiła skrótowo – komisji samorządu i komisji polonijnej, o zajęcie miejsc i skupienie się na bardzo ważnym temacie, jaki mamy dzisiaj w porządku obrad, ważnym dla rządu i dla Senatu jako dla opiekuna Polonii, a mianowicie ustawie o zmianie do ustawy o Karcie Polaka.

Mam zaszczyt powitać wszystkich serdecznie. Witam 3 komisje, witam przybyłych gości. Witam w sposób szczególny pana Michała Dworczyka, przewodniczącego Komisji Łączności z Polakami za Granicą, przedstawiciela komisji sejmowej, dzięki której mamy zaszczyt debatować nad tą ustawą. Od razu pragnę wyrazić wielki szacunek i uznanie dla komisji i Sejmu za tę pracę i za przygotowanie projektu ustawy, bo dla nas to jest projekt. Witam bardzo serdecznie pana Kazimierza Kuberskiego, dyrektora Biura do Spraw Kontaktu z Polakami za Granicą z Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, i panią Ewę Czerniawską, pracownika biura. Witam pana dyrektora Wojciecha Tycińskiego, zastępcę dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą. MSZ reprezentuje także pan Jarosław Łasiński, zastępca dyrektora Departamentu Konsularnego, a także Zbigniew Ciosek, radca ministra w Departamencie do Spraw Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą. Witam pana Grzegorza Jędrasa, zastępcę dyrektora Departamentu Obywatelstwa i Repatriacji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Witam pana Janusza Skolimowskiego z Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” i panią Ewę Ziółkowską, wiceprezesa zarządu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Witam pracowników naszej Kancelarii Senatu na czele z wicedyrektorem Biura Analiz i Dokumentacji, panem Romualdem Łanczkowskim. Witam bardzo serdecznie. Jeżeli kogoś z gości nie przywitałam, to bardzo przepraszam. Mam tutaj taką rozpiskę i potwierdzenie obecności… Jeżeli kogoś nie przywitałam, to bardzo serdecznie przepraszam.

Przystępujemy do procedowania nad uchwaloną przez Sejm ustawą o zmianie ustawy o Karcie Polaka oraz niektórych innych ustaw – druk senacki nr 130, druki sejmowe nr 157, 371 i 371-A.

Wysokie Komisje, Zaproszeni Goście, proponowałabym… Aha, jeszcze zatwierdzenie porządku obrad. Mamy w porządku jeden punkt: rozpatrzenie zmian do ustawy o Karcie Polaka. Czy są jakieś propozycje? Nie ma. Kto jest za przyjęciem… Rozumiem, że nie ma sprzeciwu i że wszyscy jesteśmy za przyjęciem zaproponowanego porządku obrad.

Przypominam, że nasze obrady są transmitowane przez internet. Mam obowiązek o tym poinformować. Tak że dbajmy o kulturę języka i kulturę w ogóle. Senat powinien być nauczycielem wobec obywateli, jeżeli chodzi o to, jak izba parlamentu i komisje powinny obradować.

Mam propozycję, abyśmy poprosili pana przewodniczącego Michała Dworczyka z komisji łączności jako wnioskodawcę o syntetyczne przedstawienie idei tych zmian. Później bym poprosiła naszego legislatora… Ja już dziękowałem komisji i Sejmowi, ale muszę powiedzieć, że także… Zapoznałam się z opinią prawną naszego Biura Legislacyjnego i jestem bardzo wdzięczna za takie propozycje zmian, które ulepszają tę ustawę od strony prawnej. Jeżeli po dyskusji przyjmiemy te poprawki, to, Panie Pośle, Panie Przewodniczący, w ten sposób Senat nieco wzmocni tę ustawę od strony prawnej. Później poprosimy przedstawicieli rządu o ustosunkowanie się do konkretnych wniosków pana legislatora, propozycji poprawek. A później będzie dyskusja.

Żeby nie przedłużać, proszę, Panie Przewodniczący, o zabranie głosu.

Poseł Michał Dworczyk:

Bardzo dziękuję, Pani Przewodnicząca.

Szanowni Państwo!

Dziękuję za możliwość krótkiego zaprezentowania propozycji zmian. Dziękuję przede wszystkim za te ciepła słowa. Chciałbym podkreślić, że nasza komisja zawsze chętnie stawia się w gotowości do współpracy z komisją senacką, ze wszystkimi komisjami senackimi i oczywiście z całym Senatem. Będziemy wdzięczni za wszystkie poprawki, które rzeczywiście ulepszą tekst ustawy. Zawsze trzeba myśleć o tym, w jaki sposób można projekty, nad którymi pracujemy, czynić lepszymi.

Proszę państwa, bardzo krótko – jeśli później, w czasie dyskusji, będą pytania, to będę starał się na nie odpowiedzieć – przedstawię najważniejsze informacje dotyczące zmian, które proponujemy. Otóż przyjęta w 2007 r. ustawa o Karcie Polaka co do zasady miała 2 cele. Po pierwsze, miała wymiar symboliczny – naszym rodakom na Wschodzie, którym przez dziesięciolecia odmawiano tego, że są Polakami, miała niejako zadośćuczynić za ten okres, w którym często byli oni także represjonowani ze względu na swoją polskość, często z tego tytułu cierpieli, ponosili różne konsekwencje. A więc był to taki wymiar symboliczny. Drugim celem, szalenie istotnym, było ułatwienie tym osobom kontaktu z macierzą. A więc ta ustawa miała pomagać tym wszystkim, którzy mieszkają na Wschodzie, przede wszystkim na kresach I i II Rzeczpospolitej, ale także szerzej, na terenach całego byłego Związku Sowieckiego, w utrzymywaniu kontaktu z krajem. Stąd też znalazły się tam zapisy, dzięki którym posiadacze Karty Polaka mogą stosunkowo łatwo i bezpłatnie otrzymywać wizy. Stąd też znalazły się tam zapisy, dzięki którym posiadacze Karty Polaka, przyjeżdżając do Polski, mogą liczyć na pewne ułatwienia, taki choćby jak zniżka 37-procentowa na przejazdy koleją czy bezpłatny wstęp do muzeów. Po 8 latach funkcjonowania tej ustawy przyszedł czas na taką głębszą refleksję. Wsłuchując się w opinię przede wszystkim naszych rodaków ze Wschodu – wszak oni są najważniejsi, to dla nich pracujemy nad tą ustawą, nad jej tekstem – stwierdziliśmy, że w ramach tych celów, rozwiązań skierowanych do rodaków, którzy mieszkają na Wschodzie, warto dodać jeszcze jedną propozycję skierowaną do równie ważnej i licznej grupy osób, które chciałyby przyjechać do Polski i osiedlić się tutaj na stałe. Dlatego zaproponowaliśmy przepis, który mówi, że posiadacz Karty Polaka będzie mógł przyjechać do Polski, niemal automatycznie i za darmo otrzymać kartę stałego pobytu, przez 9 miesięcy korzystać z pewnego świadczenia na ten najtrudniejszy okres, powiedziałbym, zagospodarowania się, a następnie otrzymać obywatelstwo polskie. W ten sposób te osoby, które nie są nastawione roszczeniowe albo są, powiedzmy, mobilne i zdeterminowane, będą miały szansę przyjechać do macierzy i osiedlić się tutaj na stałe. Oczywiście chcielibyśmy nieba przychylić wszystkim naszym rodakom, którzy tutaj chcą przybyć. Oczywiście byśmy chcieli, żeby świadczenia, które będą przyznawane im w tym okresie adaptacyjnym, były jak najwyższe, ale mamy pewne ograniczenia budżetowe. Stąd też propozycja, żeby przez te 9 miesięcy była to kwota – mówię o kwocie średniej, nie chcę szczegółowo opisywać tego mechanizmu – w wysokości około 600 zł miesięcznie. To nie jest zbyt dużo, ale to nie jest również mało. Dla takich osób – mówię to z doświadczenia – które tutaj przyjeżdżają, chcąc się osiedlić, to jest naprawdę dobre wsparcie na początek.

Przygotowując ten zapis i wykorzystując sugestię administracji rządowej, wprowadziliśmy mechanizm, który pozwoli Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji będącemu dysponentem rezerwy celowej utworzonej na ten cel, czyli na wypłaty świadczeń naszym rodakom, którzy w tym trybie będą chcieli osiedlać się w Polsce, na ewentualne ograniczenie świadczeń. Jeżeli byłoby bardzo wiele osób, które chcą się osiedlić w tym trybie w Polsce, to… Oczywiście wszyscy będą mogli się osiedlać, natomiast jeżeli kwota wypłacanych świadczeń zbliży się do granicy rezerwy celowej każdego roku tworzonej, to minister spraw wewnętrznych i administracji będzie mógł wstrzymać wypłatę świadczeń. Ten zapis został wprowadzony ze względu na bezpieczeństwo budżetowe. To pierwsza rzecz.

Druga ważną rzeczą, o której należy powiedzieć, jest wprowadzenie możliwości składania dokumentów i wydawania Karty Polaka… Taką możliwość będą mieli wojewodowie. Do tej pory organem wydającym Kartę Polaka był wyłącznie konsul. My w tej chwili wprowadzamy możliwość – mówiąc „my”, mam na myśli parlament, obie Izby – wydawania Karty Polaka przez wojewodę, czyli możliwość całej obsługi z tym związanej w urzędach wojewódzkich. Dlaczego to jest istotne? To jest istotne dlatego, że w niektórych krajach, w których demokracja nie funkcjonuje najlepiej, takich jak Białoruś, władze miejscowe źle patrzą na osoby ubiegające się o Kartę Polaka. Mało tego, zostały tam wprowadzone przepisy, które niektórym grupom zawodowym w ogóle uniemożliwiają ubieganie się o ten dokument. Żeby nie narażać naszych rodaków na różnego rodzaju nieprzyjemności, a jednocześnie nie zamykać im drogi do zdobycia Karty Polaka, chcemy stworzyć taki właśnie mechanizm. I tak nasz rodak zainteresowany otrzymaniem Karty Polaka, będąc np. w Białymstoku, będzie mógł się udać do urzędu wojewódzkiego, załatwić tam wszystkie formalności, a następnie odebrać, również w tym urzędzie wojewódzkim, Kartę Polaka.

I jeszcze jedna, chyba ostatnia sprawa, na którą chciałbym zwrócić uwagę. Ten zapis pewnie będzie tutaj dyskutowany, bo on budzi pewne kontrowersje… Kiedy dyskutowaliśmy na posiedzeniu sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą był to dla nas bardzo ważny zapis. Chodzi mianowicie o zapis, który mówi, że w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia, w sytuacjach ekstraordynaryjnych nasi rodacy posiadający Kartę Polaka będą traktowani przez państwo polskie na warunkach podobnych do tych, na jakich traktowani są obywatele polscy. Tutaj chodzi tak naprawdę o załatwienie 2 spraw. Z jednej strony – w moim przekonaniu jest to najistotniejszą kwestią – jest to wysłanie bardzo czytelnego sygnału za granicę do naszych rodaków, ale również do polskiej administracji i polskich polityków, że pierwszym obowiązkiem państwa polskiego jest zadbanie o swoich rodaków niezależnie od tego, jakie obywatelstwo posiadają. To nie jest tak, że nie ma dla nas znaczenia, jakiej narodowości jest osoba, która mieszka w kraju X, Y czy Z. Oczywiście, że chcemy pomagać wszystkim, ale w pierwszym rzędzie musimy zadbać o naszych rodaków. To jest niezwykle symboliczny i ważny wymiar tego zapisu. Drugi cel również jest istotny, bo stąd tak naprawdę wziął się pomysł tego zapisu. Mianowicie chodzi o ułatwienie podejmowania decyzji administracji w takich sytuacjach. Inspiracją były dramatyczne wydarzenia z ostatniego roku, kiedy musieliśmy dwukrotnie ewakuować naszych rodaków z Donbasu i z Mariupola i kiedy bardzo długo trwała dyskusja na temat tego, czy my w ogóle mamy podstawę prawną, czy w ogóle mamy prawo, żeby się nimi zajmować, bo właściwie to są przecież obywatele Ukrainy. Prawda? My chcemy przeciąć te spekulacje, usunąć te wątpliwości i wysłać wszystkim jasny sygnał, że państwo polskie ma wobec tych osób obowiązki.

Pani Przewodnicząca, to może tyle tytułem wstępu. Jak będą jakieś pytania, to będę próbował na nie odpowiedzieć. Bardzo państwu dziękuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Zgodnie z wcześniejszym ustaleniem co do sposobu procedowania wysłuchamy teraz opinii legislatora, a pytania… Może po tym głosie zrodzi się więcej pytań w naszych umysłach.

Poproszę pana legislatora o przedstawienie opinii.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.

Panowie Przewodniczący! Wysokie Komisje! Szanowni Państwo!

Biuro Legislacyjne przygotowało 25 uwag do rozpatrywanej przez komisje ustawy. Mają one różny charakter, niemniej, tak jak zawsze, opinia Biura Legislacyjnego nie zmierza do tego, aby zmieniać ideę czy ducha ustawy uchwalonej przez Sejm, ale do tego, aby idea, która przyświecała ustawodawcy, była wyrażona w sposób właściwy, zgodny ze sztuką legislacyjną. Proszę państwa, ja swoje uwagi omówię w sposób skrótowy, one są szczegółowo omówione w opinii. Zasygnalizuję, czego dotyczy dana uwaga, dlaczego zdecydowaliśmy się proponować taką, a nie inną poprawkę. Jeżeli będą pytania, to oczywiście jestem gotów na nie odpowiedzieć.

Proszę państwa, pierwsza uwaga dotyczy art. 1 pkt 1 lit. b nowelizowanego art. 2 ust. 1 pkt 4. Biuro Legislacyjne proponuje, aby w przepisie tym dokonać zmiany redakcyjnej: wyraz „jego” zastąpić wyrazem „jej”, jako że sformułowanie „jego wstępni” odnosi się do osoby, a nie do narodu polskiego.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Pani Przewodnicząca, czy wolą pani przewodniczącej jest to, żebym omówił wszystkie od razu, czy też na zasadzie: uwaga – stanowisko pana posła wnioskodawcy…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Poprosimy o skupienie się na tekście opinii prawnej i istocie proponowanych poprawek. Będziemy prosić pana posła przewodniczącego jako, że tak powiem, właściciela tej ustawy oraz przedstawicieli rządu…

Proszę bardzo, Panie Pośle.

(Poseł Michał Dworczyk: Bardzo proszę. Ja jestem do dyspozycji pani przewodniczącej i komisji.)

Czy są uwagi co do tej propozycji?

Poseł Michał Dworczyk:

Tutaj nie. Żadnych uwag.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Taka zmiana językowa bardziej… A rząd? Bez uwag. Tak? Dobrze, dziękuję.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję bardzo.

Uwaga nr 2 dotyczy problemu, o którym pan poseł powiedział pod koniec wystąpienia, a mianowicie kwestii pomocy konsula świadczonej cudzoziemcowi. Biuro Legislacyjne zwraca uwagę na to, że przepis ten, mimo że słuszny… Idea wydaje się zrozumiała i nie powinna budzić wątpliwości, niemniej musimy pamiętać o tym, że ustawa o Karcie Polaka nie jest jedynym aktem, który reguluje kwestie związane z pomocą ze strony konsula. Pamiętajmy o tym, że Polska jest związana konwencją wiedeńską o stosunkach konsularnych z 24 kwietnia 1963 r. W myśl tej konwencji pomoc konsularna czy w ogóle funkcje konsularne mogą być pełnione jedynie w odniesieniu do obywatela państwa, którego konsul jest reprezentantem, urzędnikiem. To jest pierwsza rzecz.

Druga sprawa to jest kwestia systemowości, zgodności z ustawą o cudzoziemcach… Przepraszam, nie z ustawą o cudzoziemcach, tylko z ustawą – Prawo konsularne. Art. 18 pkt 1 i art. 20 ust. 1 tej ustawy przesądzają o tym, że konsul może świadczyć pomoc jedynie obywatelom. Te dwie uwagi mają charakter zasadniczy z punktu widzenia tej regulacji. Proszę państwa, uchwalenie tego przepisu może narazić ustawę na zarzut naruszenia konstytucji, przede wszystkim art. 9, zgodnie z którym Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego, oraz art. 87 konstytucji, czyli zasady hierarchicznej budowy systemu aktów prawnych. Gdyby wyłącznym aktem związanym z funkcjonowaniem konsulów była polska ustawa – Prawo konsularne, to moglibyśmy dopuścić lex specialis w odniesieniu do tej ustawy. Natomiast regulacje ustawy – Prawo konsularne są odzwierciedleniem tego, co postanowiły strony, przyjmując konwencję wiedeńską o stosunkach konsularnych. A więc trzeba mieć świadomość ułomności tego rozwiązania. Cały czas abstrahuję od jej celowości w znaczeniu ideologicznym.

Proszę państwa, jeszcze jedna rzecz, jeżeli chodzi o sam pkt 8. Punkt ten jest również niezgodny z zasadami techniki prawodawczej. Jeżeli chcielibyśmy taki wyjątek od ustawy – Prawo konsularne uczynić, to powinniśmy przynajmniej zachować siatkę terminologiczną z ustawy – Prawo konsularne. Powinniśmy pamiętać o zasadach techniki prawodawczej, o §10, który mówi o konsekwencji terminologicznej, o §11, który mówi o tym, że nie formułujemy w przepisach treści, które nie mają wartości normatywnej. Takiej wartości nie ma niewątpliwie sformułowanie, że konsul „ma działać w ramach jego kompetencji i z poszanowaniem zwyczajów i prawa międzynarodowego”. No, toż to jest oczywiste. Tego rodzaju wypowiedź nie niesie, poza pewną deklaracją, żadnej wartości normatywnej. Stąd też Biuro Legislacyjne, kierując się argumentami, które przedstawiłem przed chwilą, rekomendowało będzie wysokim komisjom skreślenie pkt 8, a de facto pkt 4 w art. 1. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję.

Proszę, Panie Przewodniczący.

Poseł Michał Dworczyk:

Bardzo dziękuję, Pani Przewodnicząca.

Szanowni Państwo, my dyskutowaliśmy na ten temat na posiedzeniu naszej komisji. Rzeczywiście były różne opinie prawne na ten temat: część prawników prezentowała punkt widzenia pana mecenasa, część prezentowała punkt widzenia taki, jaki ostatecznie przyjęła komisja, przegłosowując ten przepis. Nie odnosząc się do kwestii technicznych poruszonych w drugiej części wypowiedzi pana mecenasa – rozumiem, że to jest kwestia techniczna, prawda? – pragnę zwrócić uwagę na następujący fakt. W polityce deklaracje mają również bardzo duże znaczenie, o czym mówiłem, opisując intencje tej zmiany. To po pierwsze.

Po drugie, zgodnie… Pan zacytował drugą część tego przepisu, która mówi, że konsul działa z poszanowaniem prawa międzynarodowego. Tu jest odpowiedź na zarzut, że łamiemy to prawo, bo taki zarzut de facto w pańskiej wypowiedzi się znalazł.

I trzecia sprawa: konwencja wiedeńska, która może zostać, że tak powiem, naruszona tym zapisem. Proszę państwa, tak jak powiedziałem, to jest sprawa oceny, a różnie prawnicy w tej sprawie się wypowiadają. Ja tylko chciałbym przypomnieć, że kiedy procedowaliśmy ustawę o Karcie Polaka w roku 2006, też były obawy, że ta ustawa może konwencję wiedeńską naruszać. W naszym przekonaniu jako parlamentarzystów… Ja wtedy nie byłem parlamentarzystą, ale pracowałem nad tym tekstem. W opinii parlamentarzystów i ekspertów, którzy pracowali nad tekstem, te obawy zgłaszane przez prawników były na wyrost. Efekt jest taki, że po przyjęciu tej ustawy nikt ostatecznie nie podjął żadnych działań, które miałyby jakieś konsekwencje negatywne. W związku z tym namawiam panie i panów senatorów do tego, żeby skorzystać z opinii, które mówią, że taki zapis jest dopuszczalny. Tak jak powiedziałem, takie obawy na wyrost w tym przypadku, kiedy chcemy załatwić tak ważną kwestię, to znaczy zmieniać sposób myślenia w Polsce o naszych rodakach poza granicami kraju oraz zmieniać sposób myślenia naszych sąsiadów o tym, jak Polska traktuje swoich rodaków… Taki zapis z tego punktu widzenia jest bardzo ważny. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Są kolejne zgłoszenia, bo ten punkt budzi kontrowersje. Ja myślę, że bardzo istotna będzie wypowiedź Ministerstwa Spraw Zagranicznych, bo służba konsularna…

Bardzo prosiłabym o wypowiedź przedstawiciela Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Zastępca Dyrektora Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jarosław Łasiński:

Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.

Wysokie Komisje!

Pan przewodniczący Dworczyk dobrze oddał charakter dyskusji, które odbywały się na posiedzeniach podkomisji i komisji sejmowej procedujących projekt, który dzisiaj jest omawiany. Zanim przejdę do kwestii prawnych, chciałbym zwrócić na jedną rzecz uwagę. Gdy mówimy o ewakuacji naszych rodaków z Donbasu i z Mariupola… Pragnę przypomnieć, że nie konsul był jej organizatorem – organizowana ona była przez rząd w kraju. Wydaje mi się, że nie należy łączyć kwestii ewakuacyjnych w sytuacji zagrożenia jakimiś stanami wojennymi czy wprost działaniami wojennych z tym konkretnym przepisem. Ten konkretny przepis odwołuje się do pojęć związanych z tym, czym zajmuje się konsul na co dzień, a jest to udzielanie pomocy konsularnej.

Pan mecenas z Biura Legislacyjnego przedstawił wiele ważkich argumentów. Ja bym pozwolił sobie dodać jeszcze jeden, który nie został tu wspomniany. Otóż wskazana w opinii konwencja wiedeńska o stosunkach konsularnych ma jeszcze jeden bardzo ważny artykuł – art. 55, który bodajże w ust. 2 wyraźnie mówi, iż konsul nie ma prawa mieszać się w sprawy wewnętrzne państwa przyjmującego. A udzielanie pomocy konsularnej obywatelowi tego państwa na terytorium tego państwa będzie i powinno być uznawane jako mieszanie się w te sprawy wewnętrzne. Co więcej, ten przepis tak sformułowany, jak jest teraz, de facto jest przepisem pustym, bo jeżeli konsul ma uwzględniać prawo międzynarodowe, to udzielać pomocy nie może. A więc wartości dodanej my w nim nie widzimy. Dziękuję bardzo.

Poseł Michał Dworczyk:

Króciutko ad vocem. Przypomnę, że jest to tekst sformułowany i zaproponowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych w trakcie dyskusji. Teraz ministerstwo zmieniło swoje zdanie. To tak żeby państwo mieli pełną świadomość tego, jak pracowaliśmy nad tymi przepisami. Dziękuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Są zgłoszenia do zadawania pytań.

Pan przewodniczący Warzocha, pan senator. Proszę.

Senator Artur Warzocha:

Dziękuję bardzo.

Szanowni Państwo, przede wszystkim trzeba podziękować naszym legislatorom za czujność. Chciałbym zwrócić uwagę na sentencję, która się znalazła w opinii: analizowany przepis jest niezgodny z zasadami techniki prawodawczej. A więc ze sposobem opisywania prawa. Czy jest jakiś inny sposób na to, aby wyczerpać tę treść, a jednocześnie nie wejść w kolizję z przepisami prawa?

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję.

Proszę, Panie Mecenasie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Proszę państwa, ja w swojej opinii jako trzecią grupę zarzutów opisałem zarzuty niezgodności z zasadami techniki prawodawczej, a więc ze sztuką wyrażania intencji prawodawcy w sposób prawidłowy. Trudno wyrazić intencje prawodawcy w sposób prawidłowy, jeżeli sama intencja może budzić wątpliwości co do zgodności z prawem międzynarodowym. Nie da się nie zauważyć, że jesteśmy stroną konwencji wiedeńskiej. W związku z tym jakkolwiek byśmy to zapisali, zarzut naruszenia art. 9 konstytucji będzie realny. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję.

Pan przewodniczący, pan senator Zientarski. Proszę.

Senator Piotr Zientarski:

Proszę państwa, do mnie przemawiają przede wszystkim argumenty prawne i ta dodatkowa argumentacja, którą przedstawił przedstawiciel Ministerstwa Spraw Zagranicznych. No, my nie możemy narażać się na to, że nasz konsul będzie miał zarzut dotyczący ingerowania w sprawy wewnętrzne danego państwa, w którym ten konsul reprezentuje Rzeczpospolitą. Ja chciałbym przejąć tę propozycję poprawki, ale zanim to zrobię, chciałbym zapytać, opinia jakich konkretnie prawników, jakich konstytucjonalistów była pozytywna. To mnie jako konstytucjonalistę interesuje, Panie Przewodniczący.

Poseł Michał Dworczyk:

Dziękuję bardzo.

Ja nie mówiłem, że konstytucjonalistów – prawników, ekspertów zewnętrznych. Konsultowaliśmy to także z prawnikami naszego Biura Legislacyjnego.

(Senator Piotr Zientarski: Czyli sejmowi byli za. Tak?)

Tak, ale mieliśmy też opinie prawników zewnętrznych.

(Senator Piotr Zientarski: Na przykład?)

Nazwiska pan przewodniczący oczekuje?

(Senator Piotr Zientarski: Mnie interesuje, czy to są autorytety.)

Jak pan przewodniczący sobie życzy, to poproszę, żeby taka opinia na piśmie została sformułowana i podpisana. Zostanie ona panu przesłana za pośrednictwem…

(Senator Piotr Zientarski: Nie, nie… Panie Przewodniczący, ja tylko pytam, kto się podpisał pod tym.)

Powtarzam, Panie Przewodniczący, że prawnicy, z którymi współpracowaliśmy. To było wiele osób, z którymi komisja i podkomisja współpracowały. Jeśli pan mnie pyta o nazwisko… Nie podam go panu w tej chwili, ale mogę przesłać panu jutro pisemną opinię. Poproszę, żeby taka została sformułowana i przesłana panu przewodniczącemu.

Senator Piotr Zientarski:

I ostatnie pytanie. Rozumiem, że dzisiaj sytuacja jest taka, że… No, mamy wyraźne stanowisko Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Co pan jako przedstawiciel wnioskodawców na to?

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: No właśnie.)

Bo my dzisiaj przecież procedujemy nad tą ustawą…

(Poseł Michał Dworczyk: Powtarzam…)

…i mamy aktualne stanowisko aktualne Ministerstwa Spraw Zagranicznych, rządu.

Poseł Michał Dworczyk:

Pani Przewodnicząca, to stanowisko na ostatnim posiedzeniu komisji, na którym procedowaliśmy, było takie samo, natomiast komisja stwierdziła, że oprze się na innej interpretacji. Mamy do tego prawo. Jeśli państwo uznacie, że nie przekonują was te argumenty, jeśli nie będziecie szukać innych opinii prawnych… Można przecież z tego zrezygnować, prawda? I tak to potem trafi do Sejmu i Sejm będzie musiał podjąć decyzję. Ja tylko namawiam, żebyście państwo, zanim odrzucicie ten zapis albo wprowadzicie poprawkę, która de facto zlikwiduje ten zapis, poszukali prawników albo pozwolili nam przedstawić opinie prawne, które mówią, że zapis ten jest dopuszczalny, jakkolwiek kontrowersyjny. Jeszcze raz powtarzam: my jako komisja sejmowa, a później Sejm, uważaliśmy, że warto podjąć to ryzyko, tę kontrowersję, gdyż najistotniejsza dla nas jest zmiana sposobu myślenia o rodakach poza granicami kraju. Chcemy skończyć z tym rozkładaniem rąk, jak to zwykle bywało, i mówieniem: to są obywatele innych krajów i niestety my nic do tego nie mamy, nic nie możemy, bo opinia prawna jest taka i taka. My znaleźliśmy prawników, którzy przychylili się do tego sposobu myślenia. Mieliśmy taką opinie ustną. Jeśli państwo sobie zażyczą, to poproszę, żeby ona została sformułowana na piśmie i państwu przesłana. Namawiam do tego – państwo jako komisja macie takie instrumenty – żeby zasięgnąć różnych opinii prawnych. My przegłosowaliśmy ten zapis w takiej formie mimo takiego stanowiska rządu na ostatnim posiedzeniu komisji, jakie zaprezentował tu pan dyrektor.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuje bardzo.

Panie Przewodniczący, chciałabym powiedzieć, że my mamy opinie. Wszystkie opinie są dla nas senatorów tylko opiniami. Obojętnie, jakie one są i na jakim szczeblu są wyrażane, są to opinie. My dzisiaj jako 3 wysokie komisje spotkaliśmy się, zapoznaliśmy się z nimi… One były wcześniej doręczone drogą elektroniczną opinie. Dzisiaj po to słuchamy wypowiedzi przedstawiciela ministerstwa i innych… Muszę powiedzieć, że akurat w tej sprawie wiodącym resortem jest Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Konsulowie to są pracownicy Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Znamy stanowisko, wiemy, czym się kierował Sejm i komisja, które przyjęły ten zapis. Dzisiaj, po wysłuchaniu… Zapytam za chwilę, czy jest ktoś, kto przejmuje tę poprawkę, a jak będziemy przystępować do głosowania nad poprawkami, to po prostu wyrazimy ostateczne zdanie i zadecydujemy jako senatorowie uprawnieni przez wyborców do przyjmowania określonych zapisów w ustawie, w każdej ustawie.

Po wysłuchaniu… Panie Dyrektorze, ze strony pana przewodniczącego była wypowiedź o innym stanowisku wyrażanym wcześniej przez MSZ. Tak jak powiedział pan senator, pan przewodniczący Zientarski, my obradujemy tu i teraz, w tej chwili i takie, a nie inne jest stanowisko rządu. Nim zadam pytanie, czy ktoś przejmuje tę propozycję poprawki, chciałabym zapytać, czy po wysłuchaniu przewodniczącego komisji sejmowej ministerstwo jest za przyjęciem propozycji Biura Legislacyjnego dotyczącej skreślenia w art. 1 pktu 4.

Proszę o wypowiedź.

Zastępca Dyrektora Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jarosław Łasiński:

Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.

Wysokie Komisje!

Z przyczyn prawnych – tak, natomiast rozumiejąc intencje pana przewodniczącego… Zawsze są możliwości takiego przeformułowania tego przepisu, który wypełni intencje wnioskodawcy i nie będzie sprzeczny z prawem. W toku prac nad ustawą taka propozycja kompromisowa została sformułowana przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, ale ewidentne jest, że nie znalazła uznania w oczach podkomisji, która procedowała nad projektem. Ja chyba nie mam przy sobie tekstu, bo to jednak sprzed kilku miesięcy…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Jeżeli państwo chcecie wysłuchać… Zaraz, muszę znaleźć… Na wczesnym etapie, mniej więcej w styczniu była propozycja, aby nie dawać uprawnień normatywnych konsulowi do tego, żeby udzielał pomocy, tylko żeby on objął tym swoim czujnym okiem naszych rodaków tam mieszkających będących w trudnym momencie. Była mowa o tym, żeby konsul czuwał i w razie wystąpienia takich zdarzeń i ewentualnej ewakuacji zagrożonych osób z takiego terenu… Chodziło to, aby tą ewakuacją były objęte osoby polskiego pochodzenia. Materiałów jest tak dużo… W tej chwili nie jestem przygotowany, żeby… Sądziłem, że tamta propozycja jest, że tak powiem, już dawno martwa. Jeżeli pan przewodniczący chciałby wrócić do tej propozycji… Myślę, że nie ma problemu, żeby ją odświeżyć tak, by nie była ona niezgodna z prawem międzynarodowym i oddała intencje wnioskodawcy. W ten sposób wszyscy byliby zadowoleni chociażby po części.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Pan przewodniczący, pan poseł Dworczyk.

Poseł Michał Dworczyk:

Bardzo dziękuję.

Ja tylko tytułem uściślenia. Panie Dyrektorze, to nie jest moja propozycja – to jest zapis, który Sejm przegłosował, a wcześniej przyjęła komisja. A więc to nie jest wyłącznie moja propozycja. Przypomnę jeszcze raz, że zapis, który w tej chwili się tu znajduje, jest zapisem zaproponowanym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Przypomnę, że ministerstwo zmieniało w tej sprawie co najmniej dwukrotnie zdanie. Ja w tej chwili też nie jestem w stanie z tych papierów wydobywać kolejnych… Nie jestem przygotowany do takiej dyskusji. Nie pamiętam też poprawki, o której pan dyrektor mówi. Natomiast, jak rozumiem, pan dyrektor pamięta to, że zdanie w tej sprawie resort zmieniał.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Panie Dyrektorze?

Zastępca Dyrektora Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jarosław Łasiński:

Słyszę, co mówi pan przewodniczący. Powiem tak: osobiście nie znam propozycji Ministerstwa Spraw Zagranicznych, która by zmierzała do uchwalenia tego konkretnego przepisu, który w tej chwili jest omawiany. Byłem jednym ze współautorów tej łagodnej propozycji mówiącej o tym czuwaniu konsula, która pojawiła się na piśmie, ale w trakcie prac bodajże podkomisji nie znalazła uznania jej członków i, że tak powiem, umarła. Na ostatnim etapie była jeszcze próba chociażby doprecyzowania tego przepisu. Pogodzeni z decyzją polityczną Sejmu, do której Sejm jak najbardziej upoważniony wolą narodu ma prawo, próbowaliśmy chociażby zawęzić tę sytuację dotyczącą bezpieczeństwa, żeby nie było, jak to było mówione w czasie dyskusji, sytuacji takiej, że przyjdzie obywatel państwa przyjmującego i powie, że miał wypadek samochodowy, czuje, że jego życie jest zagrożone i żąda pomocy konsula. Chodziło o to, żeby to ograniczyć chociażby do sytuacji nadzwyczajnych, ale i to jakoś nie znalazło uznania w oczach członków komisji. Możliwości ograniczenia czy doprecyzowania jest sporo, ale problem polega na tym, że… Jeżeli wysokie komisje chcą zakończyć procedowanie dzisiaj, to nie jesteśmy chyba w stanie przedstawić…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Ja mam taką propozycję. Do czasu plenarnego posiedzenia… Ktoś z senatorów zawsze może zgłosić poprawkę, która byłaby kompromisem, w trakcie plenarnego posiedzenia. Zostawiam to państwu senatorom, żeby ewentualnie wspólnie z panem dyrektorem czy innym przedstawicielem MSZ dopracować poprawkę godzącą różne racje.

A teraz pytam, czy ktoś z państwa senatorów – tylko członkowie komisji mogą o tym decydować – chce przejąć poprawkę zaproponowaną przez Biuro Legislacyjne? Na razie nie. Będzie można ją zgłosić podczas posiedzenia plenarnego, jeżeli ktoś z senatorów…

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Jak będzie głosowanie, to zapytam.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

No tak. Jak nikt nie będzie…

Panie Mecenasie, przechodzimy do następnej uwagi.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.

Kolejna uwaga dotyczy tytułu dodawanego rozdziału 2a. Tytuł ten sugeruje, że w rozdziale 2a uregulowano formy i tryb przyznawania różnych świadczeń pieniężnych, przy czym oczywistą sprawą jest, że ustawodawca uchwalił tylko jedno świadczenie pieniężne. W związku z tym trzeba zmienić tytuł rozdziału 2a tak, aby on adekwatnie informował adresatów o tym, co jest uregulowane w tym rozdziale. Dziękuję.

Poseł Michał Dworczyk:

Bardzo dziękuję.

To jest absolutnie słuszna uwaga. Bo to jest pomyłka. W pierwotnym katalogu tych świadczeń było o wiele więcej. Jest to niedopatrzenie, że tytuł pozostał niezmieniony.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Jest propozycja… No, czas nas nagli w pewnym sensie. Jest propozycja pana przewodniczącego Zientarskiego, żebyśmy od razu głosowali. Chodzi o to, żeby te poprawki nam nie umykały.

(Senator Piotr Zientarski: Te, które uzyskują akceptację…)

Tak. Te które uzyskają akceptację…

(Senator Piotr Zientarski:…i nie są kontrowersyjne.)

Ta jedna jak do tej pory była kontrowersyjna.

W związku z tym, Panie Mecenasie, głosujemy nad propozycją pierwszą, musimy do niej wrócić.

Proszę powiedzieć, nad czym głosujemy, tak żeby wszyscy wiedzieli.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Poprawka redakcyjna. Uwzględniamy, że przepis odnosi się do osoby, a nie narodu polskiego. Dziękuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (18)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Jednogłośnie poprawka została przyjęta.

Teraz poprawka, która przed chwilą…

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski: Teraz poprawka nr 3.)

Tak. Proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Chodzi o zagwarantowanie, że tytuł rozdziału 2a będzie adekwatny do treści tej jednostki systematyzacyjnej. Dziękuję.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Ale to może za chwilę. Na razie głosujemy.

Kto jest za przyjęciem poprawki nr 3? (21)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Dziękuję. Poprawka została jednogłośnie przyjęta.

Teraz przechodzimy do uwagi nr 4 i będziemy głosować na bieżąco.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję, Pani Przewodnicząca.

Sekretariat poprosił mnie o to, żebyśmy głośno mówili, kto z senatorów przejmuje poprawkę, tak żeby później w protokole…

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: To ja przejęłam te, co były do tej pory.)

Dobrze. Te 2 propozycje poprawek przejęła pani przewodnicząca.

Jeżeli chodzi o uwagę nr 4, to odnosi się ona do dodawanego art. 8a ust. 1. Chciałbym zwrócić uwagę na 2 rzeczy, które wiążą się z tym przepisem. Po pierwsze, proszę państwa, wolą ustawodawcy zapewne było to, aby przepisem tym statuować prawo do świadczenia, a nie wyłącznie prawo do ubiegania się o przyznanie świadczenia.

Po drugie, chciałbym zwrócić uwagę na przymiotnik „jednorazowe”, którym posłużono się w tym przepisie. Jeżeli, proszę państwa, wolą ustawodawcy było, aby świadczenie pieniężne mogło być przyznane tylko raz, to powinien znaleźć się tu stosowny przepis, który będzie mówił o tym, że świadczenie, o którym mowa w art. 8a ust. 1, może być przyznane tylko raz. Niemniej po analizie innych przepisów ustawy można dojść do wniosku, że takie świadczenie będzie mogło być przyznane więcej niż jeden raz, o ile łącznie świadczenie to nie będzie przyznane na dłużej niż 9 miesięcy. Z czego to wynika, proszę państwa? Z art. 24c ust. 4. Jeżeli art. 24c ust. 4 i art. 8a ust. 1 mają być ze sobą koherentne, to powinniśmy wyeliminować z art. 8a ust. 1 przymiotnik „jednorazowe”. Dziękuję bardzo.

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Dziękuję bardzo…)

Jeszcze jedna drobna uwaga. Pewien lapsus pojawił się w art. 8a ust. 1. Wskazano tu, że ustawa o cudzoziemcach jest z 1 grudnia, a ona jest z 12 grudnia. Dziękuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę.

Poseł Michał Dworczyk:

Bardzo dziękuję.

W czasie posiedzenia komisji była dyskusja o tym słowie „jednorazowe”. Tłumaczyli nam legislatorzy, dlaczego to powinno być w ten sposób zapisane. Posłanki i posłowie przyjęli to tłumaczenie i tak zostało to przegłosowane. Jeśli państwo uznacie, że bardziej precyzyjny będzie zapis proponowany przez pana mecenasa, to oczywiście jest to sprawa do zaakceptowania.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę o wypowiedź przedstawiciela rządu. Czy są uwagi? Nie ma uwag.

Czy ktoś z państwa chce przejąć tę propozycję poprawki?

(Senator Piotr Zientarski: A pani przewodnicząca jej nie przejmuje?)

Skoro nie, to ja ją przejmuję. Uważam, że jest doprecyzowująca, polepszająca zapis ustawowy.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (20)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (1)

Dziękuję bardzo. Poprawka została przyjęta.

Prosimy o następną.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję bardzo.

Uwaga nr 5 dotyczy art. 8a ust. 2. W przepisie tym ustawodawca informuje adresatów m.in. o tym, że w mieście na prawie powiatu funkcję starosty pełni prezydent miasta na prawach powiatu. Proszę państwa, taka informacja jest zbędna – wynika ona w sposób niebudzący wątpliwości z art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym. Proszę państwa, kolejnym argumentem za tym, żeby zaproponować taką poprawkę był fakt, że ustawodawca jest niekonsekwentny w informowaniu adresata o tym, że w miastach na prawach powiatu ma określone zadania wykonywać prezydent – w części przepisów takie doprecyzowanie się znalazło, a w innych przepisach takiego doprecyzowania brak. Ustawodawca powinien być konsekwentny w zakresie sposobu wyrażania analogicznych rozwiązań. W związku z tym propozycja poprawki sformułowana w pkcie 5. Dziękuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Proszę, Panie Przewodniczący.

Poseł Michał Dworczyk:

Brzmi to w 100% przekonująco.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

To ja przejmuję tę propozycję.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (20)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Poprawka została jednogłośnie przyjęta.

Proszę, Panie Mecenasie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję bardzo.

Uwaga nr 7 dotyczy art. 8c…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przepraszam, uwaga nr 6 dotyczy art. 8b ust. 1. Proszę państwa, przepis ten jest dosyć nieprecyzyjny. Z tego przepisu wynika, że świadczenie pieniężne będzie przyznane w formie decyzji. Zapewne chodziło ustawodawcy o tym, że świadczenie pieniężne będzie przyznane w drodze decyzji administracyjnej. No, formą świadczenia nie może być decyzja. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę bardzo.

Poseł Michał Dworczyk:

Uwaga oczywista.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dobrze. Przejmuję tę propozycję poprawki.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (22)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Dziękuję bardzo. Poprawka została jednogłośnie przyjęta.

Proszę, Panie Mecenasie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Uwaga nr 7 dotyczy art. 8c ust. 1 pkt 1. Musimy skorelować terminologię ustawy. W ustawie konsekwentnie mowa jest o wniosku o przyznanie świadczenia pieniężnego, a nie o wniosku o udzielenie świadczenia pieniężnego. Stąd też w art. 8c ust. 1 pkt 1 trzeba właściwie nazwać wniosek. Dziękuję.

Poseł Michał Dworczyk:

Tak jest.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Tak, to już było… Ja ją przejmuję.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (22)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Poprawka została jednogłośnie przyjęta.

Proszę, Panie Mecenasie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję bardzo.

Jeżeli chodzi o uwagę nr 8, to tutaj są zaproponowane 2 poprawki. Pierwsza dotyczy ustawy o Karcie Polaka, a druga dotyczy ustawy o pomocy społecznej. Proszę państwa, w art. 8c ust. 3 należy precyzyjnie wskazać, że świadczenia pieniężnego nie wlicza się do dochodu, o którym mowa w art. 8 ust. 3 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Z przepisu uchwalonego przez Sejm da się wyinterpretować, że właśnie o to chodzi, niemniej on sugeruje troszeczkę coś innego, a mianowicie to, że świadczenie pieniężne będzie przyznawane wówczas, jeżeli uzyska się dochód, natomiast prawda jest taka, że świadczenie pieniężne będzie przyznawane wówczas, jeżeli się nie uzyska dochodu, tzn. nie przekroczy progu dochodowego przewidzianego w ustawie o pomocy społecznej.

Jednocześnie, proszę państwa, w związku z art. 8c ust. 3 należałoby do ustawy dodać artykuł zmieniający ustawę o pomocy społecznej, który dokonałby zmiany w odniesieniu do art. 8 ust. 4 tej ustawy. Chodzi o to, aby rozszerzyć katalog wyłączeń przychodów niewliczanych do dochodu. Ustawodawca, jeżeli dodaje kolejne świadczenie do systemu prawnego, którego nie chce wliczać do dochodu istotnego z punktu widzenia pomocy społecznej, wprost rozszerza katalog takich wyłączeń. Świadczenie, o którym mowa w art. 8a ust. 1, jest świadczeniem wyłączającym, a więc w ustawie o pomocy społecznej tamten katalog powinien być rozszerzony. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Proszę, Panie Przewodniczący.

Poseł Michał Dworczyk:

Ja w tej sprawie nie mam zdania. Mogę tylko powiedzieć, że przedstawiciel Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej brał udział w pracach i nie złożył takiej propozycji. Tak jak powiedziałem, nie czuję się w tym zakresie kompetentny. Być może pan mecenas rzeczywiście znalazł coś, co przeoczyło ministerstwo.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Ja chciałbym tylko gwoli przypomnienia przypomnieć wysokim komisjom, że ostatnim razem nowelizowaliśmy art. 8 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej w związku z dodaniem świadczenia 500+. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Czy przedstawiciel rządu ma uwagi? Nie ma. Dziękuję bardzo.

To ja przejmuję te 2 propozycje.

Kto jest za ich przyjęciem? (21)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Jednogłośnie poprawki zostały przyjęte. Dziękuję bardzo.

Proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję bardzo.

Uwaga nr 9 dotyczy art. 8d ust. 2 i 3. Proszę państwa, przepisy te sugerują, że w sprawie o udzielenie zezwolenia na pobyt stały mogą być wydane 2 decyzje o odmowie udzielenia zezwolenia: decyzja nieostateczna i decyzja ostateczna. Oczywistym jest zgodnie z k.p.a., że wydana będzie jedna decyzja, natomiast to, czy mamy do czynienia z decyzją ostateczną, czy nieostateczną, będzie zależało od tego, na jakim etapie procedury administracyjnej się znajdujemy. W związku z tym Biuro Legislacyjne zaproponowało taką zmianę ust. 2 i 3, aby uwzględnić i kodeks postępowania administracyjnego, i ustawę o cudzoziemcach. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Pan przewodniczący.

Poseł Michał Dworczyk:

Przyjmuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Rząd też, jak widzę, nie ma… Bo się nie zgłasza. Przepraszam, że będę tak… Przejmuję tę propozycję poprawki.

Kto jest za przyjęciem poprawki? (21)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Jednogłośnie poprawka została przyjęta.

Proszę, Panie Mecenasie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Uwaga nr 10 dotyczy art. 8e, przepisu upoważniającego ministra właściwego do spraw wewnętrznych do określenia wzoru formularza wniosku o przyznanie świadczenia pieniężnego. W przepisie upoważniającym ustawodawca postanowił przypomnieć adresatom, że świadczenie pieniężne może być przyznane osobie, która złoży wniosek, o którym mowa w art. 8a ust. 1. Jest oczywistą rzeczą, że świadczenie może być przyznane wyłącznie tej osobie, która wystąpi z wnioskiem. Stąd też należy uznać ten fragment przepisu za niemający wartości normatywnej, zbędny legislacyjnie jako stanowiący powtórzenie art. 8a ust. 1. Stąd też Biuro Legislacyjne proponuje to skreślić. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję.

Proszę, Panie Przewodniczący.

Poseł Michał Dworczyk:

Nie mam uwag.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Przejmuję tę propozycję.

Kto jest za przyjęciem poprawki? (21)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Dziękuję bardzo. Jednogłośnie została przyjęta.

Proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Propozycja nr 11 odnosi się do art. 9 ust. 6 pkt 2. W przepisie tym nie uwzględniono, że decyzje w sprawach Karty Polaka będą wydawane również przez wojewodów. Ten fakt powinien znaleźć odzwierciedlenie w art. 9 ust. 6 pkt 2, który mówi o rejestrze odwołań od decyzji konsulów. Powinno tu być: konsulów lub wojewodów. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Poseł Michał Dworczyk:

Słuszna uwaga.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Przejmuję.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (21)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Poprawka jednogłośnie przyjęta. Dziękuję.

Proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Kolejna uwaga Biura Legislacyjnego dotyczy, proszę państwa, również art. 9 ust. 6. Biuro Legislacyjne zwraca państwa uwagę na to, że w ust. 6 sformułowano katalog podwójnie otwarty. Wprowadzenie do wyliczenia poprzez posłużenie się wyrazami „w szczególności”, jak też, pkt 3, przez posłużenie się sformułowaniem „wykonywanie innych czynności” podwójnie otwiera katalog czynności, które będzie podejmowała czy które będzie wykonywała Rada do Spraw Polaków na Wschodzie. Nie ma potrzeby, żeby katalog był podwójnie otwarty. W związku z tym proponujemy skreślenie pkt 3 jako zbędnego. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Proszę, pan przewodniczący i MSZ, bo to dotyczy MSZ. Proszę bardzo, przewodniczący najpierw.

Poseł Michał Dworczyk:

Ja nie mam uwag.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Pan dyrektor. Też nie? Dobrze. Skoro nie, to ja przejmuję tę propozycję.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (21)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Dziękuję. Poprawka została przyjęta.

Proszę, Panie Mecenasie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Uwaga nr 13 odnosi się do art. 9 ust. 7. Proszę państwa, należy zwrócić uwagę na to, że w budżecie nie ma części „Ministerstwo Spraw Zagranicznych”, tylko część „Sprawy zagraniczne”. W ustawie powinniśmy posługiwać się nomenklaturą z ustawy budżetowej. Skoro działalność rady ma być finansowana z budżetu, to z części „Sprawy zagraniczne”. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Przejmuje tę propozycję.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (23)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Poprawka została przyjęta.

Uwaga nr 14.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Uwaga nr 14 dotyczy art. 12 ust. 1 i 3. Proszę państwa, z ustawy nie wynika jednoznacznie, że przedłużenie ważności Karty Polaka następuje w drodze decyzji administracyjnej. Ustawa nie przesądza w sposób jednoznaczny, że czynności wykonywane w związku ze złożeniem wniosku o przedłużenie Karty Polaka są wolne od opłat. Zakładam, że taka była intencja ustawodawcy. Skoro zwalnialiśmy od opłat czynności związane z wydaniem Karty Polaka, to również powinniśmy zwolnić od opłat czynności związane z przedłużeniem ważności Karty Polaka. Skoro Karty Polaka wydajemy w drodze decyzji, podobnie ich przedłużenie powinno następować w drodze decyzji administracyjnej. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę bardzo, MSZ.

(Senator Piotr Zientarski: Akceptacja…)

Akceptacja. No tak, dla mnie to też jest oczywiste. Ja przynajmniej tak uważam. I wydanie, i przedłużenie… Skoro zwalniamy rodaków z opłat, idziemy w tym kierunku, żeby nie ponosili opłat konsularnych, to jest jakby konsekwencja… Ja tak to odbieram.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

No właśnie. Ja tak uważam.

W każdym razie ja przejmuję tę propozycję poprawki. Uważam, że jest zasadna.

Kto jest przyjęciem tej poprawki? (23)

Jednogłośnie za. Dziękuję.

Poprawka została przyjęta.

Proszę, uwaga nr 15.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Ja tylko w celu doprecyzowania powiem, że wniosek, który państwo przegłosowali, składa się de facto z 2 poprawek.

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: No tak.)

Jeżeli w opinii w odniesieniu do danego punktu opinii sformułowana jest więcej niż jedna uwaga, to zakładam, że państwo głosujecie w odniesieniu do wszystkich propozycji dotyczących tego punktu.

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Tak jest. Dziękuję.)

Proszę państwa, kolejna uwaga Biura Legislacyjnego dotyczy art. 12 ust. 4, który upoważnia Radę Ministrów do wyznaczenia wojewody jako organu właściwego w sprawie przyznania Karty Polaka lub przedłużenia jej ważności. Proszę państwa, w przypadku tego przepisu mamy do czynienia z wątpliwościami dwojakiego rodzaju. Po pierwsze, przepis zdaje się sugerować, że Rada Ministrów może upoważnić tylko jednego wojewodę do załatwiania tego rodzaju spraw, przy czym zdajemy sobie sprawę z tego, że takich wojewodów zapewne będzie więcej. I tak np. nie tylko wojewoda podlaski, ale być może lubelski, być może podkarpacki. Stąd też wydaje się, że wolą ustawodawcy nie było ograniczenie możliwości wskazywania wojewodów tylko do jednego wojewody.

Po drugie, należałoby skorelować terminologię tego przepisu z art. 12 ust. 2 oraz należałoby doprecyzować wytyczne przepisu upoważniającego. Proszę państwa, wytyczne mówią nam o tym, że Rada Ministrów ma wziąć pod uwagę sprawny dostęp osób zainteresowanych otrzymaniem Karty Polaka. Zabrakło wskazania, do kogo bądź do czego to ma być dostęp. Zakładam, że wolą ustawodawcy było, aby był to dostęp do właściwego organu w sprawie wydania Karty Polaka. Stąd też zaproponowałem stosowne modyfikacje, które te wątpliwości, jakie zasygnalizowałem, eliminują. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Co na to przewodniczący?

Poseł Michał Dworczyk:

Nie mam uwag.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

A ministerstwo? Też nie ma. Dziękuję bardzo.

Przejmuje tę propozycję.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (23)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Dziękuję bardzo. Poprawka jednogłośnie została przyjęta.

Uwaga nr 16, proszę bardzo.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Uwaga nr 16 dotyczy art. 13 ust. 1. Biuro Legislacyjne proponuje, aby skorelować terminologię art. 13 ust. 1 z art. 12 ust. 2, to znaczy mówić o przyznaniu Karty Polaka lub przedłużeniu jej ważności, a nie o przyznaniu lub przedłużeniu ważności Karty Polaka. Z jednej strony rozwiązanie proponowane przez Biuro Legislacyjne i to rozwiązanie, którym posługuje się ustawodawca w art. 12 ust. 2, z punktu widzenia językowego są prawidłowe, ale z drugiej strony warto, aby to samo nazywać tak samo, kierując się §10 zasad techniki prawodawczej. Dziękuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę bardzo.

Poseł Michał Dworczyk:

Bez uwag.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Nie ma uwag.

Przejmuję tę propozycję i głosujemy.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (23)

Dziękuję bardzo. Widzę, że jednogłośnie poprawka została przyjęta.

Proszę dalej.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Uwaga nr 17 dotyczy art. 16. Proszę państwa, zdaniem Biura Legislacyjnego ustawodawca powinien dodatkowo znowelizować art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o Karcie Polaka. Art. 16 ust. 1 pkt 2 dotyczy przyznawania karty małoletniemu. Jak można założyć, Karta Polaka małoletniemu będzie mogła być przyznana również przez wojewodę. A skoro tak, no to odpowiedniej zmianie powinien podlegać przepis, który wymieniłem. Jeżeli się tak nie stanie, to Kartę Polaka małoletniemu będzie mógł wydać wyłącznie konsul. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę.

Poseł Michał Dworczyk:

Brzmi to bardzo rozsądnie.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Nie ma uwag. Przejmuję tę propozycję poprawki i głosujemy.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (23)

Poprawka została jednogłośnie przyjęta. Dziękuję bardzo.

Kolejna.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Kolejna uwaga dotyczy art. 17 ust. 6. Biuro Legislacyjne zwraca tutaj uwagę na konieczność dokonania zmian w odniesieniu do 2 kwestii. Po pierwsze, ustawodawca posłużył się w tym przepisie rzeczownikiem „zainteresowany”, który to rzeczownik może budzić wątpliwości. Mówiąc o zainteresowanym, ustawodawca zapewne przez to pojęcie rozumiał posiadacza Karty Polaka lub jego przedstawiciela ustawowego. Jeżeli tak było, to trzeba byłoby wyraz „zainteresowany” zastąpić tymi wyrazami, które tutaj wskazałem. Po drugie, w tym przepisie potrzebna jest zmiana redakcyjna, a mianowicie wyraz „zmiany” powinien być zastąpiony wyrazem „zmienionych”. W Karcie Polaka będziemy uwzględniać zmienione dane. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Poseł Michał Dworczyk:

Jasne.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Tak. Myślę, że to jest propozycja zasadna i oczywista. Przejmuję ją.

Kto jest za przyjęciem poprawki? (22)

Jednogłośnie przyjęta. Dziękuję bardzo.

Proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję bardzo.

Kolejna uwaga Biura Legislacyjnego dotyczy art. 19 pkt 6. Proszę państwa, zgodnie z art. 19 pkt 6 konsul lub wojewoda będzie obowiązany wydać decyzję o odmowie przyznania Karty Polaka w przypadku, gdy wnioskodawca działał lub działa na szkodę Rzeczypospolitej Polskiej, a zwłaszcza jej niepodległości i suwerenności, lub uczestniczył w łamaniu praw człowieka. Podkreślam wyraz „uczestniczył”. Proszę państwa, zgodnie z tym przepisem przesłanką odmowy wydania Karty Polaka nie będzie sytuacja, w której wnioskodawca uczestniczy w łamaniu praw człowieka, a tego wykluczyć nie można. Skoro w odniesieniu do działania na szkodę Rzeczypospolitej Polskiej mówimy, że chodzi nam zarówno o działanie w przeszłości, jak i aktualnie, podobnie w przypadku łamania praw człowieka powinniśmy mówić zarówno o przeszłości, jak i teraźniejszości. Nie możemy wykluczyć, że osoba, która będzie ubiegała się o Kartę Polaka, jest zamieszana w łamanie praw człowieka. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Poseł Michał Dworczyk:

To naturalna konsekwencja…

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Przejmuję tę propozycję. Głosujemy.

Kto jest za przyjęciem poprawki? (22)

Dziękuję. Jednogłośnie przyjęta.

Prosimy dalej.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Kolejna uwaga dotyczy, proszę państwa, art. 20 ust. 2. Proszę państwa, w związku z tym przepisem pojawiła się wątpliwość, komu ma być zwrócona Karta Polaka w przypadku, gdy została ona wydana przez wojewodę, oraz w przypadku, gdy ten organ wydał decyzję o unieważnieniu karty. Przepis, który sformułowano w art. 20 ust. 2, odnosi się wyłącznie do konsula. Zdaniem Biura Legislacyjnego trzeba rozszerzyć zakres tego przepisu również o wojewodę w przypadku, kiedy to on wydał Kartę Polaka, w przypadku, kiedy to on ją unieważnił. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący?

Poseł Michał Dworczyk:

Akceptuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję.

Przejmuję.

Głosujemy.

Kto jest za przyjęciem poprawki? (22)

Jednogłośnie przyjęta. Dziękuję bardzo.

Proszę, uwaga nr 21.

(Zastępca Dyrektora Departamentu Obywatelstwa i Repatriacji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Jędras: Przepraszam, Pani Przewodnicząca, ale chcielibyśmy uzupełnić…)

Pan zgłasza poprawkę?

(Zastępca Dyrektora Departamentu Obywatelstwa i Repatriacji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Jędras: Tak, ministerstwo spraw wewnętrznych.)

Proszę.

Zastępca Dyrektora Departamentu Obywatelstwa i Repatriacji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Jędras:

W art. 20 został wyłączony pkt 4… W art. 19, przepraszam, został wyłączony pkt 4, który mówi o nabyciu obywatelstwa polskiego. Chodzi o to, aby dodać tutaj ust. 1a w brzmieniu: jeśli posiadacz Karty Polaka nabył obywatelstwo polskie, Karta Polaka ulega unieważnieniu z mocy prawa z dniem wydania dokumentu o nabyciu obywatelstwa polskiego albo uzyskania zezwolenia na pobyt stały. I dodać ust. 3 w brzmieniu: w przypadku, o którym mowa w ust. 1a, posiadacz Karty Polaka zwraca Kartę Polaka wojewodzie właściwemu ze względu na miejsce pobytu nie później niż 14 dni od dnia, w którym doręczono mu dokument potwierdzający nabycie obywatelstwa polskiego albo decyzja o uzyskaniu zezwolenia na pobyt stały stała się ostateczna.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Panie Mecenasie?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję bardzo.

Ja chciałbym dopytać pana dyrektora. Czytając treść ust. 1a, pan odniósł ten ustęp wyłącznie do faktu nabycia obywatelstwa polskiego. Natomiast wydaje się, że ust. 1a powinien mieć odniesienie również do faktu uzyskania zezwolenia na pobyt stały. Dziękuję bardzo.

(Zastępca Dyrektora Departamentu Obywatelstwa i Repatriacji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Jędras: Na pobyt stały, tak. Przepraszam.)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Tak, pan potwierdził.

(Senator Piotr Zientarski: Tym bardziej że w innym przepisie jest mowa o pobycie stałym.)

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski: Jeżeli jeszcze mogę…)

Tak, proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Proszę państwa, sytuacja jest taka, że brakuje w ustawie przepisu, który by jednoznacznie przesądzał, co dzieje się z Kartą Polaka w sytuacji nabycia obywatelstwa albo uzyskania karty stałego pobytu przez tego, kto wcześniej uzyskał tę Kartę Polaka. Żeby rozwiązać ten problem, pan zaproponował dodanie ust. 1a, który tę kwestię przesądza i mówi, że skutkiem uzyskania zezwolenia i nabycia obywatelstwa będzie unieważnienie z mocy prawa Karty Polaka. I teraz pojawia się problem związany z tym, co dalej fizycznie z tą Kartą Polaka, która jest w posiadaniu uprawnionego.

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Zwrócić…)

Trzeba komuś tę kartę zwrócić. Na ten problem odpowiada ust. 3, który mówi, komu należy taką kartę zwrócić. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę, Panie Dyrektorze.

Zastępca Dyrektora Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jarosław Łasiński:

Dziękuję bardzo.

Te kwestie były częściowo przedmiotem debaty jeszcze w Sejmie. Chciałbym zwrócić uwagę, że art. 17 ust. 5 obowiązującej ustawy rozstrzyga to. Ta ustawa była pisana sporo lat temu i nie jest do końca spójna. Pozwolę sobie zacytować art. 17 ust. 5 obowiązującej ustawy: Karta Polaka traci ważność z chwilą nabycia obywatelstwa polskiego albo uzyskania zezwolenia na pobyt stały na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W procedowanej dzisiaj ustawie jest dodany przepis ustawy o cudzoziemcach, który, mówiąc kolokwialnie, odnosi się do zasady: karta za kartę. Nakłada obowiązek zwrotu karty w przypadku nabycia prawa do stałego pobytu. Rzeczywiście jest luka dotycząca kwestii nabycia obywatelstwa polskiego i tu można rozważyć dodanie… I to chyba w przepisach zmieniających. Część pierwsza uwagi pana dyrektora z MSW moim zdaniem legislacyjnie nie do końca jest dobra, ale to pan mecenas powinien się do tego odnieść.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę, Panie Mecenasie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Bardzo dziękuję panu za te informacje. Ja nie miałem dużo czasu na to, żeby się zapoznać z tymi uwagami, bo dostałem je przed chwilą na korytarzu. Potwierdzam fakt, że jest art. 17 ust. 5 o takiej treści, jaką pan przed chwilą zacytował. Potwierdzam, że będzie obowiązywała zasada: zezwolenie za kartę. To wynika, proszę państwa, z nowelizowanego art. 229 ust. 7 ustawy o cudzoziemcach, który mówi, że wydanie karty pobytu osobie, które następuje po doręczeniu Karty Polaka… To jest zapewne to, o czym pan mówi. Faktycznie mamy problem związany z obywatelstwem, ponieważ w tym zakresie słowa na ten temat ustawodawca nie mówi.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Tak, bardzo proszę.

Zastępca Dyrektora Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jarosław Łasiński:

Co więcej, jedna z ostatnich poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu przez Klub Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości polegała na doprecyzowaniu brzmienia obecnego art. 20 ustawy. On powodował pewien dualizm. Z jednej strony w art. 17 ust. 5 mówimy, że karta traci ważność z mocy prawa. Z drugiej strony art. 20 nakazuje konsulowi w drodze decyzji z urzędu unieważnić kartę w tym samym przypadku, gdy ona traciła… Stąd z tych przesłanek pkt 4 został wykreślony. Te zmiany muszą być spójne. Dziękuję bardzo.

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski: Tak jest. Zgadza się.)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję.

Proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Pani Przewodnicząca, warto dać sobie trochę czasu na to, żeby przygotować dobrą poprawkę. W tym momencie… Ja tak na gorąco nie podejmę się przygotowania takiej poprawki. Dziękuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Przygotujemy ewentualnie na posiedzenie plenarne. Panie Mecenasie, na posiedzeniu zgłosimy poprawkę uzupełniającą zakres działania ustawy.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Przechodzimy do uwagi nr 21, która dotyczy art. 22 pkt 1 i części wspólnej. W art. 22, proszę państwa, ustawodawca upoważnia ministra właściwego do spraw zagranicznych do określenia w drodze rozporządzenia m.in. wzoru wniosku o przyznanie Karty Polaka oraz wzoru Karty Polaka. Chciałbym zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 13 ust. 1 będziemy mieli do czynienia z wnioskiem o przyznanie Karty Polaka lub przedłużeniem jej ważności, w związku z tym zakres upoważnienia powinien odpowiadać przepisowi merytorycznemu. Nie może być tak, aby minister, w tym przypadku minister właściwy do spraw zagranicznych, określił tylko fragment dotyczący tego, jak ma wyglądać wniosek, z pominięciem drugiego elementu, jakim jest kwestia przedłużenia ważności Karty Polaka.

Kolejna uwaga, proszę państwa, dotyczy części wspólnej. Jeżeli chodzi o część wspólną, to mamy 2 problemy. Po pierwsze, w części wspólnej mówimy o wniosku o wydanie Karty Polaka. Inne przepisy mówią o wniosku o przyznanie Karty Polaka. Trzeba tę sprawę ujednolicić. Po drugie, proszę państwa, chodzi o posłużenie się przez ustawodawcę sformułowaniem „a także, na wniosek wnioskodawcy, zapisem tych danych w języku polskim”. Proszę państwa, przepis ten sugeruje, że w rozporządzeniu zostanie określona procedura zgłaszania wniosku, rozpatrywania wniosku o to, żeby obok danych z dowodu tożsamości zapisane były dane w języku polskim. Wydaje się, że nie o to chodziło ustawodawcy. Zapewne ustawodawca chciał wskazać, że w rozporządzeniu należy dopuścić taką sytuację, w której obok danych pisanych tak, jak to wynika z dokumentu tożsamości przedstawionego przez wnioskodawcę, będą również dane napisane w języku polskim, o ile wnioskodawca we wniosku o to wystąpi. Innymi słowy, oświadczy, że chce, żeby tak się stało. Stąd też Biuro Legislacyjne proponuje, aby nie wprowadzać kolejnych procedur, tylko aby we wniosku, który będzie składany, o wydanie Karty Polaka znalazła się rubryka, w której będzie znajdowało się oświadczenie: proszę o to, żeby obok danych w języku właściwym…

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: W języku ukraińskim na przykład.)

…znalazły się dane w języku polskim.

Stąd też zaproponowaliśmy, aby wytyczna przepisu upoważniającego brzmiała następująco. Ja to zacytuję, będzie jaśniej: „uwzględniając dane, które muszą być zawarte we wniosku oraz dane informacje, jakie powinny być zawarte w Karcie Polaka, a także biorąc pod uwagę, że zapisu imienia i nazwiska w Karcie Polaka dokonuje się zgodnie z dokumentem tożsamości wnioskodawcy, chyba że we wniosku wnioskodawca oświadczy, że chce, aby te dane były zapisane również w języku polskim”. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę, Panie Przewodniczący.

Poseł Michał Dworczyk:

No cóż, oczywiście intencją nie było zwiększanie biurokracji i tworzenie kolejnej procedury. Według legislatorów to nie powodowało konieczności, o której mówił pan mecenas, ale jeśli pan mecenas uznaje, że to rozwieje wszelkie wątpliwości, to oczywiście jesteśmy za przyjęciem tego rozwiązania.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę, proszę państwa, że wyraz „wniosek” w polskim prawie administracyjnym ma określone znaczenie. Powinniśmy go rozumieć tak jak k.p.a. rozumie wyraz „podanie”. Jeżeli do kogoś składa się podanie, no to podanie takie jest rozpatrywane – ono może być rozpatrzone pozytywnie lub negatywnie. Mamy w tym zakresie procedury, moglibyśmy zastosować procedurę z k.p.a. ale przecież nie o to chodzi, żebyśmy multiplikowali procedury i tworzyli dodatkowe biurokratyczne przeszkody w tak prostej sprawie jak to, czy nazwisko będzie napisane po polsku, czy nie będzie napisane po polsku. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Przejmuję tę… Pan tu wyraził, że może… A ministerstwo?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Czy ministerstwo ma uwagi? Nie ma, akceptuje.

Pan senator Żaryn.

Senator Jan Żaryn:

Ja mam przy tej okazji wątpliwość niejako odwrotną, a mianowicie nie bardzo rozumiem, dlaczego wnioskodawca ma tutaj wyrażać wolę bądź jej nie wyrażać, kiedy powinno to być obligatoryjne – brzmienie imienia i nazwiska powinno być podane po polsku, bo to jest Karta Polaka.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Pan mecenas.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Ja chciałbym zwrócić uwagę na to, że propozycja poprawki nie zmierza do tego, żeby modyfikować pomysł legislacyjny Sejmu. Sejm uznał, że właściwe będą dane z dowodu tożsamości napisane w takim języku, w jakim w dowodzie tożsamości te dane zostały podane. Dodatkowo mogą być napisane w języku polskim. Wydaje mi się, że poprawka zaproponowana przez Biuro Legislacyjne wychodzi naprzeciw…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Poseł Michał Dworczyk:

Przepraszam, jeśli można wytłumaczyć tę sytuację, to chętnie to zrobię. W niektórych dokumentach, np. w dokumentach litewskich, mogą być takie imiona i nazwiska, które dokładnie tak samo brzmią, które zapisuje się tak jak w języku polskim. W tym momencie nie ma sensu dwukrotne wpisywanie. Prawda?

(Senator Jan Żaryn: A jak jest inaczej?)

Jak jest inaczej… Mogą państwo zgłosić poprawkę taką, żeby to było obligatoryjne, jeżeli imię i nazwisko zapisywane jest inaczej niż w pisowni polskiej. Wydaje mi się, że to jest słuszna poprawka. My umieściliśmy ten zapis tutaj dlatego, że do tej pory zdarzało się, iż konsulowie odmawiali wpisywania imion i nazwisk w języku polskim, co bardzo naszych rodaków bolało. Tak więc można wpisać, że obligatoryjnie… To jest dalej posunięty wniosek i krok w słusznym kierunku.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Co na to MSZ? Bardzo proszę o stanowisko MSZ.

Zastępca Dyrektora Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jarosław Łasiński:

Pani Przewodnicząca, dziękuję bardzo.

Wysokie Komisje, rozumiejąc intencję i to, że rzeczywiście była pewna dezynwoltura przy zapisywaniu tych imion i nazwisk przez niektórych konsulów… Ona nie wynikała wprost z przepisów prawa. Wprowadzenie obligatoryjnego zapisu może być przeciw intencjom samych wnioskodawców. Ja mogę sobie wyobrazić, że ta osoba ma polskie korzenie, ale pochodzi np. z rodziny mieszanej i jest przywiązana do brzmienia swojego nazwiska, jakie ma po ojcu Litwinie, a nie po matce Polce. Wówczas wpisywanie polsko brzmiącego imienia chyba nie będzie służyło temu celowi. To taka uwaga praktyczna wynikająca z doświadczenia w pracy za granicą. Dziękuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Ja też się spotykam… Już tyle lat się zajmuję Polonią, jeżdżę na Litwę czy w inne miejsca i wiem, jakie tam są nazwiska. Może zostawmy, bo może to w jakiś sposób komuś utrudnić…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ja nie wiem, czy powinniśmy ich tak zmuszać… Jeśli zechcą… Ta poprawka zmierza do tego, że wnioskodawca wyrazi we wniosku swoją wolę, określi, że chce, aby obok danych z dowodu tożsamości były po polsku zapisane imię i nazwisko.

Poseł Michał Dworczyk:

Taka, Pani Przewodnicząca, była intencja. Pan mecenas doprecyzował to, bo uważał, że sformułowanie zaproponowane przez komisję i Sejm powodowało konieczność stworzenia dodatkowej procedury. Ja nie jestem prawnikiem, w związku z tym nie będę z panem mecenasem dyskutował. Jeśli rzeczywiście tak jest, przyjmijmy rozwiązanie proponowane przez pana mecenasa. Oddzielną sprawą jest to, co pan senator, profesor Żaryn proponuje.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę, pan senator Żaryn.

Senator Jan Żaryn:

Ja chwilę się zastanowię… Tak jak zawsze, kij ma dwa końce. Zastanówmy się, czy nie lepiej jednak byłoby, gdyby ta obligatoryjność została tu wpisana. Mamy czas. Na posiedzeniu plenarnym ewentualnie taką poprawkę zgłoszę.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Jeszcze pan senator Wach.

Senator Piotr Wach:

Dziękuję bardzo.

Dwa zdania. Zdecydowanie jestem za tym, żeby to rozwiązanie obligatoryjne… Proszę zwrócić uwagę na to, że my np. Republikę Litewską krytykujemy za to, że właściwie spolszcza nazwiska. My nie możemy obligatoryjnie nadawać brzmień czy to powrotnych, czy innych, bo byłoby to poddawane tej samej…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Zdecydowanie za tym, żeby było to fakultatywne.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Nie. Obligatoryjność byłaby krytykowana, bo sami ją krytykujemy w różnych przypadkach. Mnie się wydaje, że nie ulega wątpliwości, iż to powinno tak być.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Ja też uważam, że takie uszczęśliwianie na siłę… To jest bardzo delikatna materia, naprawdę. Ja przejmuję tę propozycję poprawki.

Jeszcze pan senator Żaryn.

Senator Jan Żaryn:

Doprecyzujmy: tu nie chodzi o zamianę, tylko o dwujęzyczność.

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: No tak.)

Obligatoryjność nie jest rozumiana jako zamienność, a to robią Litwini wobec polskich nazwisk. W związku z tym nie można tego porównywać. Nie odbieramy prawa do wyrażania tożsamości poprzez zapisywanie imion i nazwisk w sposób właściwy dla danego języka, tylko wprowadzamy obligatoryjność… przepraszam, ewentualnie wprowadzimy obligatoryjność drugiego zapisu, w języku polskim. Ale to nie niszczy możliwości czy prawa do używania tej pierwszej formy…

(Poseł Michał Dworczyk: To jest obowiązkowe.)

Nawet jest to obowiązek, jak mi tu pan przewodniczący podpowiada. Tak że lepiej nie mieszać porządków.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Panie Senatorze, czy pan zgłasza swoją poprawkę?

(Senator Jan Żaryn: Nie. Ewentualnie na posiedzeniu plenarnym.)

Rozumiem, dobrze.

Ja przejmuję tę propozycję. Mnie odpowiada taka…

Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki? (12)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (6)

Dziękuję bardzo. Poprawka została przyjęta.

Uwaga nr 22, Panie Mecenasie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Dziękuję bardzo.

Uwaga nr 22 odnosi się do art. 23 ust. 1 i 4. Proszę państwa, zarówno w ust. 1, jak i ust. 4 mowa jest o wojewodzie, przy czym w ust. 4 ustawodawca precyzuje, że chodzi o wojewodę, o którym mowa w art. 12 ust. 4, a w ust. 1 tego nie robi. W związku z tym, że zarówno w ust. 1, jak i w ust. 4 mowa jest o wojewodzie, o którym mowa w art. 12 ust. 4, należy się zdecydować: albo w obu przypadkach wskazujemy precyzyjnie, że chodzi tu o wojewodę z art. 12 ust. 4, albo w żadnym z przepisów tego nie robimy. Chodzi o to, aby nie było żadnej wątpliwości, że wojewoda z ust. 1 i ust. 4 to ten sam wojewoda. Ja zaproponowałem alternatywnie… Konstrukcja ustawy jest taka, że w większej liczbie przypadków ustawodawca precyzuje, że chodzi tutaj o wojewodę z art. 12 ust. 4. Stąd też taka propozycja poprawki została przeze mnie sformułowana na pierwszym miejscu. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący?

Poseł Michał Dworczyk:

Akceptuję propozycję pana mecenasa.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Rząd?

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Czekamy, bo trwa dyskusja.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dobrze.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Już po dyskusji? Nie ma uwag? Nie ma.

To teraz musimy się zdecydować: albo, albo. Ja przyjęłabym pierwszą wersję. Bądźmy konsekwentni: skoro do tej pory wskazywaliśmy, który to jest wojewoda, to… Widzę, że jest aprobata. Przejmuję propozycję poprawki w pierwszej wersji.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (18)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Jednogłośnie została przyjęta.

Proszę, Panie Mecenasie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Kolejna uwaga dotyczy, proszę państwa, rozdziału 5a „Finansowanie zadań z budżetu państwa”. Proszę państwa, w tym rozdziale mamy pewną dwoistość: w jednych przepisach ustawodawca mówi o finansowaniu realizacji zadań, o których mowa w art. 8a–8d, a w innych przepisach ustawodawca mówi o finansowaniu wypłaty świadczeń pieniężnych. Wydaje się, że te pojęcia są synonimami, a jeżeli są synonimami, to powinniśmy, proszę państwa, konsekwentnie posługiwać się jednym z tych określeń w obrębie całego rozdziału 5a. Wydaje mi się – i temu wyraz dałem w proponowanych poprawkach – że lepszym rozwiązaniem byłoby, gdyby ustawodawca mówił o finansowaniu wypłaty świadczeń. Odesłanie do art. 8a–8d jest zbyt szerokie, bo de facto o świadczeniu mówi art. 8a ust. 1 – to jest ten przepis podstawowy z punktu widzenia świadczenia pieniężnego, to on statuuje prawo do świadczenia pieniężnego. Stąd też w zaproponowanych w uwadze nr 23 zmianach Biuro Legislacyjne proponuje, aby sformułowanie „realizacja zadań, o których mowa w art. 8a–8d” zastąpić sformułowaniem „finansowanie wypłaty świadczeń pieniężnych z budżetu państwa”.

Chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jedną rzecz i przyznać się do własnego niedopatrzenia. W katalogu zmienianych przepisów, które wymieniłem w uwadze nr 23, zabrakło zmiany dotyczącej art. 24a ust. 1. Niniejszym bardzo bym prosił, aby komisja, przyjmując ewentualną poprawkę, dokonała zmiany art. 24a ust. 1 tak, aby nadać temu przepisowi brzmienie: wypłata świadczeń pieniężnych finansowana jest z rezerwy celowej budżetu państwa. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Nie ma pana przewodniczącego… Co na to ministerstwo?

Zastępca Dyrektora Departamentu Obywatelstwa i Repatriacji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Jędras:

Nie ma uwag.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Nie ma uwag. To przejmuję te propozycje.

(Senator Piotr Zientarski: Obie?)

Tak, bo to jest łączne.

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski: Tak. To będzie wszystko w postaci jednej poprawki zapisane.)

Kto jest za? (20)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Dziękuję bardzo. Jednogłośnie przyjęta.

Uwaga nr 24.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Poprawka nr 24 dotyczy, proszę państwa, art. 24c ust. 2 pkt 2 oraz ust. 3 tego artykułu. Generalnie chodzi o to, że w przepisach tych ustawodawca przewidział pewien mechanizm wstrzymywania przyjmowania wniosków o świadczenia pieniężne w sytuacji, jeżeli wypłata świadczeń osiągnie pewien limit środków przewidzianych na wypłatę tych świadczeń. Problem polega na tym, że art. 24c ust. 2 pkt 2 i w następstwie ust. 3 są nie do zastosowania. Dlaczego? Aby zastosować art. 24c ust. 2 pkt 2, minister właściwy do spraw wewnętrznych musiałby znać limit środków na świadczenia pieniężne w roku następującym po roku, w którym dokonuje oszacowania wykorzystania środków pieniężnych. Byłoby to do zrobienia, gdyby do ustawy, jako element tej ustawy, dołączony był tzw. mechanizm wydatkowy, a więc gdyby określono, jakie środki państwo ma zagwarantować na określone świadczenie pieniężne w kolejnych latach. Takiego mechanizmu w tej ustawie nie mamy. Co więcej, tego rodzaju rozwiązanie byłoby realne do zastosowania wówczas, jeżeli byłaby uchwalona ustawa budżetowa, bo to z ustawy budżetowej, z kwoty rezerwy celowej będzie wynikał de facto limit wydatków na świadczenia pieniężne. Skoro my nie mamy określonych w tej ustawie, a tym bardziej w ustawie budżetowej na kolejny rok, bo ta dopiero będzie za jakiś czas uchwalona, środków na świadczenia pieniężne, trudno ustalić, ile wynosi 50% tych środków, jaka to jest kwota. No, nie jesteśmy w stanie tego zrobić, a skoro nie jesteśmy w stanie tego zrobić, to należy wyeliminować z ustawy to rozwiązanie jako takie, którego nie da się zastosować. Należałoby skreślić art. 24c ust. 2 pkt 2 i skreślić ust. 3, który związany jest z tym mechanizmem, o którym przed chwilą mówiłem. Dziękuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Proszę, Panie Przewodniczący.

Poseł Michał Dworczyk:

Niestety nie byłem obecny podczas części wypowiedzi pana mecenasa. Moje pytanie jest takie… No, szkoda, że nie ma z nami legislatora, który to przygotowywał w odniesieniu do przepisów już obowiązujących. Nie sądzę, żeby to było wzięte ot tak, że sobie Biuro Legislacyjne to wymyśliło. Pytanie jest takie: czy pańska poprawka zmierza do tego, żeby zachować ten mechanizm, natomiast przeformułować zapis, czy do likwidacji tego mechanizmu?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Proszę państwa, w odniesieniu do tej propozycji poprawki miałem przyjemność rozmawiania z legislatorami sejmowymi. Legislatorzy sejmowi powiedzieli mi, że ten przepis powstał w związku z którąś tam wersją projektu, kiedy w projekcie był przepis określający limity wydatków na kolejne lata związane ze świadczeniami pieniężnymi. W takim przypadku ten przepis jak najbardziej miał sens, no bo skoro mieliśmy w ustawie limit wydatków określony, to mieliśmy się do czego odnieść. Natomiast w tym konkretnym przypadku, skoro takiego limitu nie ma, skoro nie mamy ustawy budżetowej na kolejny rok, to zastosowanie pktu 2 po prostu jest nierealne, bo nie mamy jak ustalić 50% środków. Biuro Legislacyjne nie proponuje skreślenia całego art. 24c ust. 2, tylko skreślenie pktu 2. Pkt 1 jak najbardziej jest do zastosowania i jak najbardziej ten mechanizm minister właściwy do spraw wewnętrznych będzie mógł zastosować, a w następstwie starostowie. Dziękuję bardzo.

Poseł Michał Dworczyk:

W tej sytuacji przyjmuję tę argumentację.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję.

Przejmuję tę propozycję.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki? (17)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał?(0)

Dziękuję. Poprawka przyjęta jednogłośnie.

Uwaga nr 25.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Ostatnia uwaga, proszę państwa, dotyczy art. 8 i art. 6 i 7. Skoro ustawodawca postanowił, że przepisy zmieniające dotyczące centralnego rejestru przyznanych oraz unieważnionych Kart Polaka oraz rejestrów złożonych wniosków o przyznanie Karty Polaka mają wejść w życie 1 stycznia 2017 r., to w tym terminie powinny wejść w życie wszystkie przepisy związane z tą problematyką, a więc również, proszę państwa, zmiana art. 24 ust. 2, czyli przepisu upoważniającego do określenia zasad prowadzenia rejestrów. Wcześniejsza zmiana przepisu upoważniającego już po upływie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy spowoduje… Ustawodawca prowadzi pewien zamęt. Następstwem zmiany upoważnienia będzie utrata mocy przez dotychczasowe rozporządzenie, a przecież to nie o to chodzi. Chodzi o to, żeby dotychczasowe rozporządzenie funkcjonowało w systemie tak długo, jak długo w systemie funkcjonują przepisy, które to rozporządzenie wykonuje. A przepisy wykonywane wypadną nam z systemu z dniem wejścia zmian, czyli 1 stycznia 2017 r. Stąd też zmiana art. 24 ust. 2 powinna wejść w życie 1 stycznia 2017 r.

Druga rzecz to kwestia przepisu przejściowego. Przepis przejściowy związany ze zmianami w zakresie rejestrów powinien wejść w życie również 1 stycznia 2017 r. Fakt, że art. 6 wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, spowoduje, że będziemy mieli problem interpretacyjny: co mamy z tym art. 6 zrobić, skoro zmian w ustawie nie ma, a my już mamy stosować przepis przejściowy? Przepis przejściowy związany jest ze zmianami merytorycznymi w przepisach dotyczących rejestrów, stąd też art. 6 powinien wejść w życie później.

Podobna uwaga dotyczy przepisu przejściowego czasowo utrzymującego w mocy rozporządzenie wydane na podstawie art. 24 ust. 2. Skoro art. 24 ust. 2, zmiana tego przepisu wejdzie w życie – po przyjęciu poprawki – 1 stycznia 2017 r. to przepis przejściowy czasowo utrzymujący w mocy dotychczasowe przepisy musi wejść w życie dokładnie w tym samym terminie. Inaczej to się po prostu, powiem kolokwialnie, legislacyjnie rozjedzie. Stąd też blok poprawek, które państwu zaproponowałem.

Warto jeszcze zwrócić uwagę na jedną rzecz. W odniesieniu do art. 6 może pojawić się wątpliwość, co to znaczy – ja ten błąd poprawiłem w propozycji poprawki – prowadzić rejestry na podstawie ustawy niniejszej, czytaj: na podstawie ustawy nowelizującej. Podstawą prowadzenia rejestru nigdy nie będzie ustawa nowelizująca – podstawą prowadzenia rejestru była, jest i będzie ustawa o Karcie Polaka. To, że my dokonujemy zmiany w odniesieniu do przepisów o rejestrach, nie zmienia tego, że podstawą prowadzenia tych rejestrów jest ustawa o Karcie Polaka. Stąd też musieliśmy w poprawce do art. 6, oprócz zmiany terminów, dokonać również tej modyfikacji, która precyzyjnie wskaże, która ustawa jest podstawą istnienia, funkcjonowania rejestrów. Dziękuję bardzo.

Poseł Michał Dworczyk:

Druga część propozycji jest bezdyskusyjna. Co do pierwszej, to jeśli MSZ, który będzie prowadził te rejestry, nie ma nic przeciwko temu, to ja również nie mam uwag.

Zastępca Dyrektora Departamentu Obywatelstwa i Repatriacji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Jędras:

Pani Przewodnicząca! Wysokie Komisje!

Są pewne problemy z przejęciem tych rejestrów, które są w chwili obecnej prowadzone przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów. Tam trwają prace nad nowym systemem, nad wdrożeniem tego systemu. Im więcej czasu na przejęcie rejestrów, tym lepiej dla sprawy. Dziękuję bardzo.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Skutkiem tej poprawki nie będzie zmiana terminu, w którym MSZ przejmie rejestry, bo zgodnie ze zmianami dokonywanymi art. 1 pkt 18 zmiany te będą dokonane 1 stycznia 2017 r. Tak czy siak MSZ przejmie rejestry 1 stycznia 2017 r. Istotą poprawki jest to, żeby wszystkie przepisy związane z tym faktem, weszły w życie 1 stycznia 2017 r. tak, żeby tutaj nie było zamieszania. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Widzę, że nie ma… Przejmuję te propozycje. Uważam, że są słuszne prawnie.

Kto jest za przyjęciem tych poprawek? (18)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Poprawki zostały przyjęte jednogłośnie.

Ja w tym miejscu chciałabym powiedzieć, że bardzo dziękuję wszystkim… Zaraz zapytam, czy ktoś z senatorów zgłasza poprawki. Teraz mieliśmy propozycje biura, za chwilę całość… Senatorowie mogą zgłaszać swoje poprawki. Zaraz takie pytanie postawię. Dziękując za taką dyscyplinę, za bardzo merytoryczną pracę, chciałabym zachęcić wszystkich, także profesora Żaryna, do tego, aby ewentualnie na posiedzeniu plenarnym zgłosić… Bo były tu pewne wątpliwości.

Widzę, że ktoś chyba chce zgłosić poprawkę…

Pan senator Warzocha. Proszę.

Senator Artur Warzocha:

Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.

Ponieważ szczęśliwie dobrnęliśmy do art. 6, do zmian w przepisach obowiązujących, przepisów końcowych, chciałbym zgłosić poprawkę, nie ukrywam, że w uzgodnieniu z sejmową Komisją Łączności z Polakami za Granicą, zmierzającą do tego, by w ustawie o obywatelstwie polskim z 2 kwietnia 2009 r. zmienić zapis art. 30 ust. 1 pkt 7. Zgodnie z tym przepisem obywatelstwo polskie nabywane jest przez cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat, tak jest w tej chwili. Zmiana sprowadzałaby się do skrócenia tego okresu do roku, czyli: co najmniej od roku na podstawie zezwolenia na pobyt stały, które uzyskał w związku z polskim pochodzeniem lub posiadaną Kartą Polaka. Intencja komisji sejmowej jest taka, by po prostu skrócić ten okres i wyjść naprzeciw oczekiwaniom środowisk, które będą beneficjentami zmiany tych przepisów. Jeżeli pan przewodniczący Dworczyk, pan poseł Dworczyk zechciałby temat rozszerzyć, to prosiłbym, ażeby mu udzielić głosu. Dziękuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę, pan przewodniczący, poseł Dworczyk.

Poseł Michał Dworczyk:

Bardzo serdecznie dziękuję, Pani Przewodnicząca.

Bardzo dziękuję za propozycję takiej poprawki, gdyż ona w 100% wpisuje się w to, o czym dyskutowała komisja. Nie jest tajemnicą, po tym, co zrobił pan mecenas z projektem nowelizacji, że wkradły się tu pewne nieścisłości. To jest jedna z nich. Intencja była taka, żeby okres od momentu oddania Karty Polaka i zamiany jej na kartę stałego pobytu do momentu nabycia obywatelstwa polskiego nie był dłuższy niż rok. To jest wyjście naprzeciw oczekiwaniom naszych rodaków na Wschodzie. Każdy z tych okresów będzie uznaniowy, czy to będzie rok, czy 2 lub 3 lata. W moim przekonaniu nie ma mocnych argumentów za tym, by uznać, że któryś z tych okresów jest najlepszy. W naszym przekonaniu ze względu na to, że przez 9 miesięcy będą wypłacane świadczenia, okres 12 miesięcy jest właściwy do tego, żeby nasi rodacy mogli uzyskać obywatelstwo. Ja przypomnę, że obywatelstwo polskie np. w ramach repatriacji uzyskuje się już na granicy polskiej, w momencie wbicia stempla do paszportu. Tutaj i tak dajemy rok oczekiwania na to obywatelstwo. Naszą intencją jest to, żeby tym rodakom, którzy chcą wrócić do macierzy, maksymalnie ten powrót ułatwić. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Pan legislator.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Ja mogę jedynie przedstawić, jak powinna być legislacyjnie sformułowana ta poprawka.

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: O to prosimy.)

W art. 3, w pkcie 7 wyrazy „dwóch lat” zastępuje się wyrazem „roku”. Dziękuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Kto jest za przyjęciem poprawki zaproponowanej przez pana senatora Artura Warzochę…

(Zastępca Dyrektora Departamentu Obywatelstwa i Repatriacji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Jędras: Przepraszam najmocniej…)

Przepraszam, zapomniałam…

Zastępca Dyrektora Departamentu Obywatelstwa i Repatriacji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Jędras:

W imieniu ministerstwa spraw wewnętrznych… My jesteśmy trochę zaskoczeni tą poprawką. Chcielibyśmy zwrócić uwagę na to, że osoby z polskim pochodzeniem mogą wystąpić o obywatelstwo dopiero po 2 latach. Mamy pewną wątpliwość, ponieważ nie wszyscy posiadacze Karty Polaka są pochodzenia polskiego. Oni byliby lepiej traktowani niż osoby pochodzenia polskiego. No, mamy pewną wątpliwość. Poza tym w związku z wydawaniem dużej liczby Kart Polaka chcielibyśmy jednak mieć możliwość dłuższego przyjrzenia się, komu nadajemy obywatelstwo, ponieważ nabycie obywatelstwa jest nieodwracalne.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę, pan przewodniczący Dworczyk.

Poseł Michał Dworczyk:

Jeżeli dobrze zrozumiałem intencje pana dyrektora, chodzi o to, żeby poszerzyć katalog osób, które mogą w ten sposób, po roku, nabyć obywatelstwo polskie o osoby, które nie mają Karty Polaka, ale mają stwierdzone polskie pochodzenie. Z tą częścią wypowiedzi zgadzam się w 100%.

Natomiast jeśli chodzi o okres, po upływie którego mamy to obywatelstwo przyznawać, to jest między nami rozbieżność. Pan dyrektor uważa, że to powinny być 2 lata – my uważamy, że to powinien być rok. Trudno sobie wyobrazić, że w ciągu tych 2 lat oczekiwania na obywatelstwo będą prowadzone jakieś dodatkowe procedury sprawdzające. Na to jest czas wystarczający w ciągu tego jednego roku, a tak naprawdę ten czas biegnie od momentu złożenia wniosku. Pamiętajmy, że nie każda osoba, która będzie miała stały pobyt, wystąpi o obywatelstwo. Prawda? W momencie, kiedy osoba zainteresowana składa wniosek o obywatelstwo, jest sprawdzana przez służby. Później tak naprawdę nie ma możliwości przyglądania się tej osobie. Chyba że łamie prawo… W naszym przekonaniu ten rok jest absolutnie wystarczający i nie ma przesłanek, które by nakazywały ten czas wydłużać. Nasi rodacy na Wschodzie i tak bardzo długo czekali na to, by móc odzyskać obywatelstwo polskie. Przypomnijmy, że przytłaczająca większość z nich to są potomkowie osób, którym odebrano obywatelstwo, nie pytając ich o zgodę – dokonane to zostało przez Związek Sowiecki bez pytania zainteresowanych o zdanie. My w sposób bardzo opóźniony czy spóźniony naprawiamy pewną krzywdę. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Jeszcze pan senator Żaryn.

Senator Jan Żaryn:

Ja chciałbym dobrze zrozumieć przedstawiciela MSWiA. Albo zdanie zostało tak zbudowane, że mi umknął, że tak powiem, sens, albo rzeczywiście to jest prawda. To znaczy zakłada pan dyrektor – i być może ma pan rację – że Kartę Polaka będą otrzymywały bądź już ją otrzymały osoby, które de facto fałszują powód, dla którego chcą otrzymać tę Kartę Polaka. Robią to nie dlatego, że czują się Polakami, tylko dlatego, że to im daje więcej przywilejów w związku z ich pobytem na terenie Polski. Jeżeli to jest prawdą, to w gruncie rzeczy cała procedura w pewnym sensie daje możliwości kreowania nowej patologii – osoby nieuprawnione fałszują rzeczywistość, dostają świadczenia, a potem chcą być obywatelami albo wyjeżdżają do kraju macierzystego, bo w ogóle nie odczuwają polskości, tylko wykorzystują pewien instrument prawny do tego, by takowych świadczeń więcej uzyskać. Czy jest jakakolwiek podstawa, żeby ze strony MSWiA taki wniosek konstruować? On nadaje nową jakość zjawisku, o którym rozmawiamy.

Zastępca Dyrektora Departamentu Obywatelstwa i Repatriacji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Grzegorz Jędras:

Panie Senatorze, jedną z kategorii osób, które mogą otrzymać Kartę Polaka, są osoby, które nie są pochodzenia polskiego, ale są zaangażowane w działalność na rzecz… Taki jest zapis w ustawie. Tylko o to mi chodzi.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Poseł Michał Dworczyk:

Bądźmy precyzyjni. Takich osób jest 4% zgodnie z danymi, które nam Ministerstwo Spraw Zagranicznych przedstawiało.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę bardzo, czy ktoś jeszcze w tym temacie chciałby zabrać głos?

Wniosek został złożony. Czy pan senator wnioskodawca Artur Warzocha chce się wypowiedzieć?

Senator Artur Warzocha:

Tak. Chciałbym doprecyzować ten wniosek, tak trochę podążając za myślą pana mecenasa. Zmiana wyrazów „2 lat” na wyrazy „od roku”… Na końcu tego punktu dodaje się wyrazy „lub posiadaną Kartą Polaka”. To jest też novum.

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski: Panie Senatorze, przyznam, że nie zrozumiałem.)

Obecnie obowiązujący przepis brzmi: cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat – zmieniamy to na wyrazy „od roku” – na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z polskim pochodzeniem. Na końcu dodajemy wyrazy „lub posiadaną Kartą Polaka”.

(Senator Jan Żaryn: Przepraszam, moja uwaga może nie była nieprecyzyjna, ale…)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Pan mecenas może rozwieje wątpliwości.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Jakub Zabielski:

Proszę państwa, ja zacytuję, jak brzmi uchwalony przez Sejm pkt 7, bo może mówimy o poprawce nie do tego tekstu. Uchwalony przez Sejm pkt 7 brzmi następująco: cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, które uzyskał w związku z polskim pochodzeniem lub posiadaną Kartą Polaka.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dobrze.

Kto jest za przyjęciem poprawki uściślonej przez pana mecenasa, a zaproponowanej przez senatora Artura Warzochę? Proszę bardzo, kto jest za przyjęciem tej poprawki? (13)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (1)

Dziękuję bardzo. Poprawka została przyjęta.

Proszę państwa, Wysokie Komisje, mamy przed sobą posiedzenie plenarne, na którym można zgłaszać różne wątpliwości. Pozwolę sobie zaproponować, żeby sprawozdawcą tej ustawy był pan senator Artur Warzocha.

Czy pan senator wyraża zgodę? Czy są inne propozycje?

(Senator Artur Warzocha: Zgadzam się.)

Dziękuję bardzo za przyjęcie mojej propozycji.

Pan dyrektor wydziału konsularnego. Proszę bardzo.

Zastępca Dyrektora Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jarosław Łasiński:

Pani Przewodnicząca, dziękuję bardzo.

Czy pani przewodnicząca zechciałaby poświęcić jeszcze 2, 3 minuty na punkt, o którym tyle rozmawialiśmy… Mamy gotową propozycję, którą chciałbym przedłożyć do rozważenia, oczywiście pod warunkiem, że pan przewodniczący Dworczyk, który jest przedstawicielem wnioskodawcy, a więc komisji sejmowej, ją zaakceptuje. Wobec braku tej akceptacji proszę uważać ją za niebyłą. Czy mogę?

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Proszę bardzo.)

Zamiast propozycji, żeby skreślić ten punkt…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

W art. 6 po pkcie 7 dodaje się przepis, który mówi o formach udzielanej pomocy… Inaczej: świadczeń, do których jest uprawniony posiadacz karty. Zamiast dodania pktu 8 mówiącego o pomocy konsula proponujemy, aby w art. 6 dodać ust. 5, nowy, jako ostatni w brzmieniu: konsul czuwa, aby w przypadku zagrożenia konfliktem zbrojnym działania ewakuacyjne objęły posiadaczy Karty Polaka przebywających w okręgu konsularnym. Jest to przepis, który moim zdaniem dobrze wyraża intencje wnioskodawcy, a jednocześnie nie widzę wprost jego sprzeczności z prawem międzynarodowym. Może bym pana przewodniczącego Dworczyka poprosił o komentarz.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę bardzo.

Poseł Michał Dworczyk:

Pani Przewodnicząca, ja mam prośbę, jako że będzie jeszcze spotkanie plenarne, żebyśmy omówili ten temat przed tym posiedzeniem i dzisiaj nie podejmowali decyzji.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dobrze. Będziemy o tym rozmawiać z przewodniczącym, panem Dworczykiem. Tak że do plenarnego posiedzenia…

Zgłaszała się pani senator Dorota Czudowska.

Senator Dorota Czudowska:

Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.

Państwo Senatorowie! Drodzy Goście Komisji!

Pozwólcie mi na wyrażenie pewnej refleksji. Z wielką satysfakcją uczestniczę w dzisiejszym posiedzeniu i słucham, jakie są poprawki. Tak właśnie powinna wyglądać praca nad ustawą. Chciałabym przypomnieć… Pan przewodniczący komisji sejmowej powoływał się tutaj na ustawę z 2007 r., nad którą pracował świętej pamięci pan Maciej Płażyński. Chciałabym przypomnieć, że pierwsze prace nad Kartą Polaka były prowadzone w czwartej kadencji Senatu w tejże w komisji pod przewodnictwem pani senator Janiny Sagatowskiej. Niestety inna była wtedy polityczna sytuacja, mieliśmy większe nadzieje… Już wtedy myślał polski Senat o Polakach za granicą. Niestety, przegrane wybory i 4 lata rządów SLD zniweczyły te prace nad Kartą Polaka. Wznowił je Sejm i komisja pana Macieja Płażyńskiego. Dzisiaj chyba dobijamy do portu… Mam wielką satysfakcję. Podziękowania dla pani przewodniczącej. Dziękuję. (Oklaski)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Nieskromnie przyznam, że pierwszą ustawę pisałam jako prawnik, że tak powiem, własnoręcznie. Cieszę się… Pomijam już swoją osobę, bo chodzi generalnie o rolę Senatu, co tutaj stale podkreślamy. Walczyliśmy o powrót tych środków do Senatu i cieszę, że wspólnie możemy, jak pani senator powiedziała… Pochylamy się nie tylko merytorycznie, ale i z sercem nad każdą jedną sprawą, która dotyczy naszych rodaków za granicą.

Wyrażam wielkie podziękowanie Sejmowi, panu przewodniczącemu, z którym doskonale mi się współpracuje, i rządowi. Muszę powiedzieć, że współpraca i z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, i z ministerstwem spraw wewnętrznych… Naszym dążeniem zawsze jest to, żeby działać w zgodzie. W komisji emigracji nigdy nie było podziałów – ja pracowałam w komisji w każdej kadencji, albo byłam przewodniczącą, albo wiceprzewodniczącą – zawsze wspólnie pochylaliśmy się nad tymi problemami. Cieszę się, że członkowie innej komisji także zwrócili na to uwagę. Pracujmy tak dalej, bo wyborcy nas do tego zobowiązują.

Korzystając z okazji, pozwolę sobie… Słyszeliście państwo, że wielka powódź dotknęła Polaków w Kazachstanie. Zalane zostały…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Zaraz przegłosujemy… Nie zapomnimy, ja nad tym czuwam.

Proszę o akceptację… Pozwoliłam sobie wysłać do pani premier pismo w związku z tym. Przeczytam, żebyście państwo wiedzieli…

Wielce Szanowna Pani Premier!

W związku z klęską żywiołową, jaka nawiedziła polskie domostwa w północnym Kazachstanie, jako przewodnicząca Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą Senatu RP zwracam się z uprzejmą prośbą o informację na temat planowanych działań polskiego rządu w związku z dramatyczną sytuacją osobistą osób polskiego pochodzenia tam zamieszkałych. Odbieram sygnały, że bardzo dużo Polaków poprzez Związek Repatriantów Rzeczypospolitej Polskiej prosi o zorganizowanie ewakuacji do Polski z terenów północnego Kazachstanu dotkniętych powodzią. W szczególności chodzi o polskie rodziny z donieckiej Jasnej Polany. Wśród nich są osoby posiadacze Karty Polaka. No właśnie, to się z tym łączy… Ci, którzy mają Kartę Polaka, mogliby być ewentualnie ewakuowani. I dalej: będę wdzięczna za wsparcie wysokiego urzędu pani premier w powyższej sprawie. Z wyrazami najwyższego szacunku i uznania.

Myślę, że akceptujecie… No, to było konieczne. To jest nasza współpraca z rządem.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Legislator podpowiada… Chciałabym teraz zaproponować przyjęcie ustawy wraz ze zmianami wynikającymi z przegłosowanych poprawek.

Kto jest za? (17)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Cieszę się, że jednogłośnie i w takiej atmosferze…

Bardzo dziękuję wszystkim przedstawicielom rządu. Panie Przewodniczący, jeszcze raz składam na pana ręce podziękowania dla Sejmu i dla komisji sejmowej. Dziękuję panu osobiście za wielkie zaangażowanie w sprawy polskie. Dziękuję bardzo. Legislatorowi dziękowałam, ale jeszcze raz… Brawa dla pana legislatora. (Oklaski)

(Głos z sali: Tak jest. Dziękujemy.)

(Koniec posiedzenia o godzinie16 minut 40)