Zapis stenograficzny

– wspólne posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (19.),

oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (22.)

w dniu 15 marca 2016 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Umowy o utworzeniu Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych, sporządzonej w Pekinie dnia 29 czerwca 2015 r. (druk senacki nr 103, druki sejmowe nr 246 i 269).

(Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 04)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Budżetu i Finansów Publicznych Grzegorz Bierecki)

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Otwieram wspólne posiedzeniu Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej w imieniu własnym oraz pana przewodniczącego Marka Rockiego.

Witam serdecznie naszych gości. Szczególnie serdecznie witam pana ministra, a także panów dyrektorów z Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Proponuję następujący porządek obrad: rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Umowy o utworzeniu Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych, sporządzonej w Pekinie dnia 29 czerwca 2015 r. Druk senacki nr 103.

Czy są uwagi do zaproponowanego porządku? Nie ma.

W takim razie uznaję, że komisje przyjęły zaproponowany porządek obrad.

Informuję państwa, że obecnie odbywa się transmisja internetowa naszego posiedzenia.

A teraz zmuszony jestem zadać pytanie: czy w posiedzeniu uczestniczą osoby zajmujące się zawodowo działalnością lobbingową? Nie ma takich osób.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Umowy o utworzeniu Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych, sporządzonej w Pekinie dnia 29 czerwca 2015 r. (druk senacki nr 103, druki sejmowe nr 246 i 269)

Przystępujemy do realizacji porządku obrad.

Ustawa o ratyfikacji Umowy o utworzeniu Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych, sporządzonej w Pekinie dnia 29 czerwca 2015 r., dotyczy określonych celów strategicznych wynikających z członkostwa Polski w Azjatyckim Banku Inwestycji Infrastrukturalnych.

Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie tej ustawy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Efektem omawianej ustawy będzie formalna ratyfikacja umowy dotyczącej członkostwa Polski w Azjatyckim Banku Inwestycji Infrastrukturalnych. Na początek krótko opowiem o kontekście tej decyzji. Otóż Polska otrzymała zaproszenie do udziału w tworzeniu Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych rok temu. Efektem negocjacji w tej sprawie jest umowa, która musi być formalnie zatwierdzona, i dlatego rząd prosi Wysoką Izbę o zgodę na jej ratyfikację. Wierzymy w to, że członkostwo w tym banku… To jest tak, że Polska jest jednym z kilku europejskich krajów, które zdecydowały się na udział. Wierzymy w to, że funkcjonowanie tej instytucji zaowocuje wyraźnym wzmocnieniem wzrostu gospodarczego w Polsce poprzez szereg projektów infrastrukturalnych, które będą realizowane z udziałem podmiotów polskich, również – taką mamy nadzieję – na terytorium Polski. To jest inicjatywa chińska, która bazuje na znanej koncepcji nowego Jedwabnego Szlaku, inicjatywa „Pasa i szlaku” – czyli inicjatywa wzmocnienia relacji pomiędzy Chinami a Europą. Tak więc nie jest to inicjatywa czysto regionalna – chociaż rzeczywiście kraje azjatyckie stanowią większość, zarówno jeśli chodzi o siłę głosu, jak i liczbę krajów – uczestniczą w tej inicjatywie również inne kraje, w tym kraje europejskie, dlatego że działalność banku azjatyckiego nie będzie ograniczona tylko do Chin czy terenu Azji, choć zapewne będzie to dominujący obszar, ale będzie obejmowała także inne kraje Azji Środkowej, i z punktu widzenia Polski może być to interesujące.

Jeśli chodzi o konkrety, to kapitał założycielski banku wyniesie 100 miliardów dolarów, a udział poszczególnych państw jest uzależniony od wartości produktu krajowego brutto. Zgodnie z tą formułą Polska ma prawo do subskrypcji kapitału na poziomie prawie 832 milionów dolarów, czyli nasz udział w kapitale banku jest na poziomie ok. 0,85% sumy kapitału. Polska jest dwudziestym pierwszym krajem, jeśli chodzi o siłę głosu, i jest to udział zbliżony do poziomu udziału holenderskiego i nieznacznie przewyższający udział Szwajcarii. Polska jest zobowiązana do wpłacenia tylko 20% tej sumy, 832 milionów dolarów, czyli 166,4 milionów dolarów, w 5 ratach. Kwota raty przypadającej na rok 2016 jest już wpisana do ustawy budżetowej, tak że z tym nie będzie problemów, a kolejne raty będą wpłacane w latach 2017–2019, bo w 2016 r. mają być wpłacone 2 raty z 5. Pozostałe 80% z tych 832 milionów dolarów będą w formie gwarancji Skarbu Państwa.

Jeśli chodzi o funkcjonowanie tego banku, to AIB będzie miało konstrukcję analogiczną do innych instytucji międzynarodowych, takich jak np. Europejski Bank Inwestycyjny czy Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, a w związku z tym, że polskie państwo czy ministerstwo finansów w imieniu państwa polskiego współpracuje z różnymi instytucjami międzynarodowymi, to można powiedzieć, że mamy już pewną praktykę współpracy i staramy się uzyskać jak największy wpływ na funkcjonowanie banku.

Struktura tej instytucji będzie trzypoziomowa: rada gubernatorów, rada dyrektorów i prezes z pięcioma zastępcami. Polska ma wynegocjowane stanowisko w radzie dyrektorów, obejmującej 12 dyrektorów reprezentujących poszczególne grupy państw. Początkowo Polsce przysługiwać będzie prawo obsadzenia jednego z dwóch stanowisk zastępców, a od 2020 r. – stanowiska dyrektora na 2 lata. To jest tak, że te stanowiska dyrektorskie będą obsadzane w ramach tak zwanej konstytuanty, to znaczy instytucje międzynarodowe generalnie funkcjonują w ten sposób, że kraje grupują się w określone konstytuanty, które mają prawo do obsadzania stanowisk, najczęściej dyrektorskich. Te konstytuanty mają własne reguły dotyczące rotacji na tych stanowiskach, tzn. jak często zmieniają się osoby z poszczególnych grup. W grupie krajów europejskich są dwie konstytuanty, tj. konstytuanta krajów strefy euro i konstytuanta krajów spoza strefy euro, do której należy Polska. I w tej konstytuancie będziemy, można powiedzieć, wymieniać się z takimi krajami jak Wielka Brytania, która ma najsilniejszą pozycję, bo tak naprawdę ma siłę 40% całej konstytuanty – druga w kolejności jest Polska, która ma prawie 14-procentowy udział – Szwajcaria, Szwecja, Norwegia, Dania i Islandia. Jak już mówiłem, na początku dyrektorem z naszej konstytuanty będzie przedstawiciel Wielkiej Brytanii, co wynika z siły politycznej, siły głosu Wielkiej Brytanii, a Polskę będzie reprezentował jeden z dwóch zastępców dyrektora od momentu, gdy Polska stanie się formalnym uczestnikiem, czyli tak naprawdę gdy polski parlament i pan prezydent dokończą proces ratyfikacji umowy międzynarodowej.

Proszę w imieniu Rady Ministrów o zgodę na ratyfikację umowy.

Jeśli będą pytania, to chętnie na nie odpowiem. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Bardzo proszę przedstawiciela Biura Legislacyjnego o przedstawienie opinii.

Wicedyrektor Biura Legislacyjnego w Kancelarii Senatu Adam Niemczewski:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Szanowni Państwo, Biuro Legislacyjne nie zgłasza uwag do ustawy ratyfikującej.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos?

Bardzo proszę, pan senator Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!

Dwa krótkie pytania.

Pierwsze dotyczy harmonogramu przystąpienia przez Polskę do banku, przewidywanego przez rząd. Na jakim etapie jest dzisiaj bank… Czy można prosić o dwa słowna na ten temat?

Drugie pytanie wiążę się z uzasadnieniem, które pan minister przedstawił, mówiąc o tym projekcie, który, mam nadzieję, jest niekontrowersyjny. Chcielibyśmy dwa słowa usłyszeć… Pan minister powiedział, że ma nadzieję na korzyści płynące dla polskich przedsiębiorców z tego przedsięwzięcia. Czy mógłby pan powiedzieć jeszcze parę słów na ten temat? Bo jak za 3 lata wrócimy, to ja po prostu będę mógł przytoczyć te słowa…

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo proszę.

Czy są jeszcze inne pytania?

Rozumiem, że to były jedyne pytania, które państwo mieli do tej ustawy.

W takim razie, Panie Ministrze, prosimy o odpowiedź.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Jeśli chodzi o harmonogram, to plan jest taki, że ratyfikacja nastąpi teraz, wiosną, i w czerwcu, kiedy odbędzie się spotkanie w sprawie banku, Polska będzie już uczestniczyła w tych wszystkich formalnościach jako pełnoprawny partner. W związku z tym zależałoby nam na tym, żeby przed tym spotkaniem czerwcowym był już zakończony proces ratyfikacji, tak aby przedstawiciel Polski mógł objąć stanowisko zastępcy dyrektora. Tak naprawdę to czerwcowe spotkanie jest takim jedynym istotnym elementem wyznaczającym w jakimś sensie horyzont ratyfikacji.

Jeśli zaś chodzi o kwestie dotyczące korzyści dla polskich firm, to pracujemy w Ministerstwie Finansów nad tym, aby przygotować plan informowania o wszystkich możliwościach związanych z funkcjonowaniem tego banku. Odwołując się do naszych doświadczeń, jeśli chodzi o inne instytucje, do których polskie podmioty się zgłaszają – taką instytucją jest m.in. Europejski Bank Inwestycyjny – mogę powiedzieć, że są dwa ważne elementy, które bierzemy pod uwagę. Przede wszystkim – informacja. Chodzi o to, żeby polskie podmioty miały świadomość, na jakich zasadach, jakich warunkach mogą występować z wnioskami o finansowanie z tego banku, żeby miały dostęp do informacji analogicznie jak w przypadku Europejskiego Banku Inwestycyjnego. A przypominam, że wnioski… Jeśli chodzi o Europejski Bank Inwestycyjny, to oczywiście on ma w Polsce biuro. A tutaj mamy kłopot z formalną decyzją co do tego, żeby biuro tego banku było w Warszawie, szanse na to są raczej ograniczone. I dlatego to polskie instytucje będą musiały pełnić rolę, można powiedzieć, pośrednika. Proszę zauważyć, że do Europejskiego Banku Inwestycyjnego z wnioskami występują różne typy podmiotów. Tak dla przykładu, druga linia metra w Warszawie jest częściowo finansowana ze środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego, czyli mamy tutaj do czynienia z samorządem terytorialnym, z instytucjami prywatnymi o różnej strukturze własności. Tak że informacja jest rzeczywiście… Tak naprawdę na razie pracujemy nad tym, jak te informacje dostarczać.

Chcemy, żeby to nie była inicjatywa tylko Ministerstwa Finansów. Do tych prac zaprosiliśmy Ministerstwo Rozwoju, no, sukces uczestnictwa polskich firm jest wynikiem działań wielu różnych instytucji… Z punktu widzenia Ministerstwa Finansów ważną decyzją, jeśli chodzi o szanse na skorzystanie ze środków tego banku, była decyzja o umieszczeniu w Pekinie polskiego przedstawiciela struktur celnych, bo chodzi o to, żeby te więzi handlowe… Na razie to jest jedna osoba, jeden przedstawiciel struktur celnych, który jest już w Pekinie. Oprócz wsparcia, jeśli chodzi o zadania związane z funkcjonowaniem tego banku, potrzebne będzie również wsparcie wszelkich działań związanych z tym, żeby Polskie firmy mogły eksportować swoje towary. Chodzi po prostu o to, żeby na bieżąco rozwiązywać wszelkie problemy wynikające z regulacji prawnych, regulacji celnych.

Mamy świadomość tego, że instytucje publiczne muszą przygotować całą ramę, dzięki której polskie przedsiębiorstwa będą mogły korzystać… Nie mogę dzisiaj zadeklarować, że te prace są już zakończone; one trwają. Mamy też świadomość, że to nie jest kwestia tylko ministra finansów, ale także innych ministerstw, w tym Ministerstwa Rozwoju, które jest istotne z punktu widzenia wszystkich działań związanych z rozwojem gospodarczym Polski. To tyle. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

Rozumiem, że pewnie także ministerstwo infrastruktury jest w to zaangażowane, skoro to jest bank inwestycji infrastrukturalnych. Ministerstwo infrastruktury zapewne przygotowuje listę projektów, które mogłyby być finansowane. Prawda?

Czy są jeszcze inne pytania? Nie ma pytań.

W takim razie… Może są pytania ze strony gości?

Nie ma pytań ze strony senatorów, nie ma pytań ze strony gości…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Proszę, Panie Senatorze.

Senator Marek Rocki:

Składam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Czy są inne wnioski? Nie ma.

Przystępujemy do głosowania.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem wniosku senatora Rockiego? (11)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Dziękuję.

Przyjęliśmy wniosek jednogłośnie.

Pozostaje nam jeszcze wyznaczenie sprawozdawcy.

Kto z senatorów chciałby podjąć się tej roli?

Czy pan senator Mróz chciałby być sprawozdawcą? Tak? Bardzo dziękujemy.

Czy są inne kandydatury? Nie ma.

A więc dziękujemy panu senatorowi za pełnienie roli sprawozdawcy połączonych komisji.

Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie.

(Koniec posiedzenia o godzinie 15 minut 20)