Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Komisja Budżetu i Finansów Publicznych (12.)

w dniu 9 lutego 2016 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2016 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 07 – Najwyższa Izba Kontroli; 19 – Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe; 58 – Główny Urząd Statystyczny; 70 – Komisja Nadzoru Finansowego; 77 – Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa; 79 – Obsługa długu skarbu państwa; 81 – Rezerwa ogólna; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem; a także planów finansowych: Centrum Badań i Edukacji Statystycznej GUS; Rzecznika Finansowego (druk senacki nr 76, druki sejmowe nr 146, 194 i 194-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 11 minut 04)

(Posiedzeniu przewodniczą przewodniczący Grzegorz Bierecki oraz zastępca przewodniczącego Tadeusz Romańczuk)

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dzień dobry państwu.

Otwieram dwunaste posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.

Witam państwa senatorów. Witam zaproszonych gości. Witam serdecznie panią minister, witam pana prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Witam też serdecznie wszystkich, których nie dostrzegam jeszcze z tego miejsca.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2016 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 07 – Najwyższa Izba Kontroli; 19 – Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe; 58 – Główny Urząd Statystyczny; 70 – Komisja Nadzoru Finansowego; 77 – Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa; 79 – Obsługa długu skarbu państwa; 81 – Rezerwa ogólna; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem; a także planów finansowych: Centrum Badań i Edukacji Statystycznej GUS; Rzecznika Finansowego (druk senacki nr 76, druki sejmowe nr 146, 194 i 194-A)

Nasz dzisiejszy porządek obrad obejmuje rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2016, druk senacki nr 76, w zakresie części budżetowych i innych planów finansowych zgodnie z przedmiotem i zakresem działania naszej komisji.

Czy są uwagi do naszego porządku obrad? Nie ma.

W takim razie będziemy procedowali zgodnie z przedstawionym porządkiem.

Informuję państwa o transmisji internetowej naszego posiedzenia, a także zwracam się z zapytaniem, czy w posiedzeniu uczestniczą osoby zajmujące się zawodowo działalnością lobbingową. Nie. Dziękuję bardzo.

Przystępujemy do realizacji porządku obrad.

Ustawa budżetowa na rok 2016 została uchwalona na dziesiątym posiedzeniu Sejmu w dniu 30 stycznia 2016 r. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister finansów oraz prezes Rady Ministrów.

Rozumiem, że pani minister Majszczyk reprezentuje rząd w toku dzisiejszego posiedzenia.

Pragnę przypomnieć, że na podstawie art. 73 Regulaminu Senatu marszałek Senatu kieruje ustawę budżetową do komisji senackich, a komisje, po rozpatrzeniu właściwych części budżetowych, przekazują swoje opinie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, która na podstawie tych opinii przygotowuje projekt uchwały Senatu. Komisja może zaproponować Senatowi przyjęcie ustawy bez poprawek albo wprowadzenie do ustawy poprawek.

Dzisiaj rozpatrzymy części budżetowe i inne plany finansowe będące w zakresie przedmiotowego działania naszej komisji.

Przypominam, że posiedzenie w sprawie rozpatrzenia opinii komisji senackich odbędzie się jutro o godzinie 12.00 w tej sali, w sali nr 217. Chciałbym prosić senatorów, aby do tego czasu zgłaszali poprawki.

Przypominam również, że poprawka zwiększająca wydatki musi uwzględniać źródło ich pokrycia w celu niezwiększenia założonego przez rząd deficytu budżetowego.

Ostateczne przyjęcie stanowiska komisji, czyli głosowanie nad wszystkimi zgłoszonymi poprawkami, odbędzie się jutro na posiedzeniu o godzinie 14.00, także w tej sali nr 217. Zapraszam wszystkich, którzy są zainteresowani udziałem w posiedzeniach i uczestniczą w dzisiejszym spotkaniu.

Przed przystąpieniem do prezentowania poszczególnych części ustawy bardzo proszę panią minister o krótkie wprowadzenie.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Budżet na 2016 r. został przygotowany przez rząd zgodnie z zasadami wynikającymi z ustawy o finansach publicznych. W projekcie budżetu przewidujemy nieco wyższy deficyt, powyżej 54 miliardów zł. W trakcie prac nad budżetem na rok 2016 w Sejmie wprowadzono liczne… może nie liczne –szereg poprawek, w wyniku których zmianie uległy zarówno dochody, jak i wydatki. Poprawki zgłoszone przez Wysoką Izbę były związane m.in. ze zwiększeniem dochodów o kwotę 20 milionów zł oraz zwiększeniem wydatków o taką samą kwotę, dzięki czemu deficyt budżetowy planowany na rok 2016 w kwocie 54 miliardów 740 milionów zł utrzymał się na poziomie, który był zaprojektowany w przedłożeniu budżetu przyjętym przez Radę Ministrów i skierowanym do parlamentu.

Większość poprawek, które w trakcie prac parlamentarnych zostały przegłosowane przez Wysoką Izbę i włączone do tekstu przekazanego do Senatu, to są poprawki co do zasady związane z pewnymi zmianami w częściach budżetowych jednostek samodzielnie określających swoje budżety na etapie przygotowywania projektu, a minister finansów oraz rząd jedynie włączają te budżety do projektu i przekazują do parlamentu. Chodzi tutaj o wszystkie jednostki, o których mowa w art. 139 ustawy o finansach publicznych, w tym takie jednostki, jak Najwyższa Izba Kontroli, Rzecznik Praw Obywatelskich, Państwowa Inspekcja Pracy i inne wymienione w tym przepisie. Wskutek zmian zaproponowanych w poprawkach, tak jak powiedziałam, pomniejszono niektóre wydatki w częściach budżetowych, o których wspomniałam. Zmniejszono je przede wszystkim – nie tylko, ale przede wszystkim – w częściach zaprojektowanych przez dysponentów na fundusz wynagrodzeń, który był zwiększony.

W projekcie budżetu państwa na rok 2016 przeznaczono ponad 2 miliardy zł na zwiększenie funduszu wynagrodzeń pracowników sfery budżetowej. Jak wszyscy wiemy, fundusze wynagrodzeń pracowników sfery budżetowej od wielu lat były objęte tzw. mrożeniem. Nie oznacza to, że poszczególne wynagrodzenia pracowników nie ulegały zmianie, zamrożony był fundusz wynagrodzeń. Kształtowanie zaś indywidualnych wynagrodzeń należało do kierowników poszczególnych jednostek czy też części budżetowych. Mówię tutaj o ministrach, którzy w ramach własnych budżetów mogli swobodnie kształtować zarówno wynagrodzenia, jak i liczbę kadry do wykonywania zadań. Od 2009 r. nie mamy bowiem tzw. etatowania zatrudnienia w poszczególnych jednostkach.

Tak więc, jak powiedziałam, przeznaczono w tym budżecie ponad 2 miliardy zł na podwyżki, średnio było to około 5%. Oczywiście są w tym budżecie grupy, które mają podwyżki nieco wyższe, inne – nieco niższe. Jest to związane też z tym, że w ciągu 8 lat… może nie 8, ale 7 lat mrożenia funduszu wynagrodzeń dla poszczególnych jednostek niektóre grupy ruszały fundusz wynagrodzeń. To dlatego zasilenie funduszu wynagrodzeń na rok 2016 zostało troszeczkę zróżnicowane, tak aby największe kwoty przeznaczyć dla tych jednostek, w których średnie wynagrodzenie było do końca ubiegłego roku najniższe. Oczywiście podstawową wytyczną do kształtowania wynagrodzeń przez kierowników jednostek była prawidłowa realizacja zadań nałożonych ustawami i innymi aktami prawnymi na jednostki sektora finansów publicznych. Szczególnie, priorytetowo były potraktowane wszelkiego rodzaju inspekcje – sanitarne i inne. Z analizy wynikało bowiem, że sytuacja w zakresie wynagrodzeń i potrzeb była tam najbardziej dramatyczna. Oczywiście ona była różna w poszczególnych regionach kraju, dlatego że różne są tam potrzeby, zależą od miejsca, w którym inspekcja się znajduje, i obłożenia pracą. A tak jak powiedziałam, wykonywanie zadań nałożonych na jednostki było tutaj priorytetem.

Wśród istotnych spraw, o których należałoby tutaj powiedzieć, zaznaczenia wymaga, że w projekcie budżetu na rok 2016 przewidziano wprowadzenie dodatku 500 zł na opiekę nad dziećmi, tzw. 500 zł na dziecko. Zresztą dzisiaj w Sejmie jest pierwsze czytanie ustawy związanej z wprowadzeniem tego dodatku. W budżecie na rok 2016 przewidziano ponad 17 miliardów zł na realizację tego programu, przy czym, ponieważ zadania z tego programu będą zadaniami z zakresu administracji rządowej, oczywiście środki będą przekazywane do jednostek samorządu za pośrednictwem wojewodów. Większość kwoty, o której wspomniałam, zdecydowana większość, bo ponad 15 miliardów zł, jest już umiejscowiona w budżetach poszczególnych wojewodów. W rezerwie celowej natomiast mamy na ten program zarezerwowane 1 miliard 700 milionów zł. Oczywiście taka rezerwa musi być utrzymana, ponieważ w zależności od tego, jakie będą potrzeby w różnych województwach, jak to zapotrzebowanie będzie przebiegało, trzeba będzie odpowiednio zasilać wojewodów, poszczególnych dysponentów. Zresztą w projekcie ustawy, która dzisiaj jest przedmiotem obrad Sejmu, na pewno znalazł się zapis, że w trakcie roku będzie można, w celu realizacji tego zadania, dokonywać również przesunięć pomiędzy poszczególnymi dysponentami, bo może być tak, że w jednym województwie będzie mniejsza potrzeba, w innym większa. Tak że projekt, który jest przedmiotem obrad, przewiduje wprowadzenie takiego rozwiązania w trakcie roku.

Z dużych spraw i nowych w stosunku do poprzednich projektów budżetu myślę, że należy wymienić realizację zadania, które już się ziściło w ustawie przyjętej przez parlament, czyli wprowadzenie jednorazowego dodatku dla emerytów i rencistów. W ustawie jest na to przewidziana kwota 1 miliarda 400 milionów zł. Oczywiście jest zaplanowanych szereg innych kwot związanych z realizacją przepisów, które co do zasady obowiązują od dłuższego czasu, dużych kwot. I na pewno należy zwrócić uwagę na to, że przewiduje się ponad 900 milionów zł, to też jest zapisane w rezerwie celowej, na realizację wcześniejszych zobowiązań, związanych z restrukturyzacją górnictwa węglowego. I to jest część wydatkowa.

Jeżeli chodzi o dochody, to poza tym, że są przyjęte wszystkie parametry makroekonomiczne, o których będziemy mówić przy okazji omawiania części 77, tak więc teraz nie będę wchodziła w szczegóły, przewiduje się jako silne impulsy zasilenia budżetu na rok 2016, jako źródła dochodów, dwa nowe podatki: tzw. podatek bankowy, drugi podatek, który jest nazywany podatkiem od sklepów – albo inaczej, w różnych odsłonach się o nim mówi – plus dochody ze sprzedaży częstotliwości, zaplanowane w budżecie na rok 2016 w kwocie 9 miliardów 200 milionów zł. Tak że w skrócie to tyle. O szczegółach powiemy przy okazji omawiania części 77. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję, Pani Minister.

To bardzo ważny budżet, zapowiada wielkie wydarzenia na rok 2016, ogromne środki przeznaczono na realizację ważnych programów. Zapewne z tego powodu jest to budżet bardzo napięty, ale o tym będziemy rozmawiać w dalszej części naszego posiedzenia.

Bardzo proszę Biuro Legislacyjne o przedstawienie opinii.

Proszę, Panie Dyrektorze.

Wicedyrektor Biura Legislacyjnego w Kancelarii Senatu Adam Niemczewski:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Biuro Legislacyjne nie wnosi do ustawy budżetowej uwag o charakterze legislacyjnym. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo. To krótka opinia.

W takim razie przystępujemy do prezentowania części budżetowych. Zaczniemy od części 07 „Najwyższa Izba Kontroli”. Po prezentacji senatorowie będą mieli możliwość zadawania pytań, zgłaszania wniosków, zaproszę do wypowiedzi także gości.

(Senator Kazimierz Kleina: Panie Przewodniczący, czy można?)

Bardzo proszę.

Senator Kazimierz Kleina:

Czy zanim rozpoczniemy dyskusję nad naszymi częściami, można by zadać jedno pytanie odnośnie do tej części ogólnej?

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Do pani minister?

(Senator Kazimierz Kleina: Do pani minister, tak.)

Pytanie do pani minister.

Bardzo proszę.

Senator Kazimierz Kleina:

Mam pytanie generalne odnośnie do części ogólnej. W niektórych częściach budżetu nastąpił wyraźny wzrost wydatków w stosunku do ubiegłego roku. Kilka procent wzrostu, o których pani mówiła, jest związane z wynagrodzeniami, w niektórych jednak wypadkach jest bardzo istotny, duży skok w stosunku do wydatków roku poprzedniego. Rozumiem, że np. w budżetach wojewodów wynika on z tego, że jest kwota przeznaczona na wypłaty 500+. W innych częściach z kolei, np. „Rybołówstwo”, jest wzrost o 90%, czyli do 190% wydatków roku ubiegłego, w części „Gospodarka” – spadek do 40% wydatków roku ubiegłego.

Czy mogłaby pani minister wyjaśnić, skąd takie duże skoki w wydatkach budżetowych w poszczególnych częściach? Np. w wydatkach na rodzinę jest wzrost 172% w stosunku do roku ubiegłego, ale przecież wydatki na pomoc rodzinom są w częściach budżetu wojewodów. Z czego wynikają tego typu różnice?

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Pani Minister, jeśli zechce pani odpowiedzieć na pytanie, to bardzo proszę.

Ja chciałbym tylko przypomnieć panu senatorowi, że kwestii rybołówstwa, którą poruszył, dotyczy załącznik nr 15, który później będziemy omawiali szczegółowo. Tak więc nie wiem, jeśli pani…

(Senator Kazimierz Kleina: Bo to są inne części, prawda?)

Jeśli pani minister chce się odnieść ogólnie do tego pytania, to bardzo proszę, ale o szczegółach to proponowałbym rozmawiać jednak przy okazji omawiania konkretnych działów.

(Senator Kazimierz Kleina: Tak, tylko że, Panie Przewodniczący, wszystkich działów nie będziemy tu omawiali, prawda?)

Jutro mamy zaplanowane jeszcze sprawozdania poszczególnych komisji.

(Senator Kazimierz Kleina: No jasne, dobrze.)

Tak że rozłóżmy sobie tę pracę racjonalnie, tak żebyśmy nie próbowali omawiać wszystkiego naraz.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Może właśnie teraz odpowiem ogólnie, a potem przejdziemy do szczegółowych spraw i posprawdzam dokładnie te działy.

Jeżeli chodzi o te dwie części, „Gospodarka morska” i część 20 „Gospodarka”, o które pan senator pytał, to przede wszystkim wzrost wydatków wiąże się ze zmianami w zakresie działów administracji rządowej, ponieważ pojawiły się nowe resorty, a poza tym były poprzesuwane zadania pomiędzy innymi resortami. I jeżeli chodzi o część „Gospodarka morska”, to pewne zadania, które były realizowane w ramach byłego Ministerstwa Rozwoju Infrastruktury, teraz są w tej części. Tak że jest w niej część zadań przejętych z „Gospodarki” i część z „Rolnictwa”. Troszeczkę się „wymiksowały” te zadania, stąd też może się wydawać, że nastąpił taki wzrost wydatków.

Jeżeli chodzi o część 20, oczywiście wydatki są związane częściowo także z nowymi etatami dla jednostki, która powstaje. Są to etaty o charakterze obsługowym. I jeżeli nawet jakieś działania były wykonywane w ramach innego resortu, to wiadomo, że trudno podzielić jedną osobę na dwie, np. księgowego, który musi obsługiwać daną część, a musi się też pojawić w nowej jednostce. Tak że jest kilka etatów o charakterze obsługowym, one musiały być utworzone. Część 20 jest w nadzorze ministra rozwoju, który na potrzeby realizacji nowego układu organizacyjnego i podziału w ramach działów administracji rządowej dokonał odpowiednich przesunięć pomiędzy poszczególnymi częściami, tak że stąd to się bierze. Część zadań została przekazana z kolei do Ministerstwa Energii, zostały one więc odjęte jak gdyby z części 20 budżetu.

Sprawdzę, Panie Przewodniczący, część „Rodzina”, i jeśli pan pozwoli, to później odpowiem również na to pytanie. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo, Pani Minister.

Rozumiem, że po tych wyjaśnieniach możemy przystąpić do procedowania według części budżetowych.

Zaczynamy od Najwyższej Izby Kontroli. Witam ponownie prezesa NIK, pana Kwiatkowskiego.

Bardzo proszę o zabranie głosu.

Prezes Najwyższej Izby Kontroli Krzysztof Kwiatkowski:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Na początku chciałbym przedstawić państwu ważną informację, która może pozwoli spojrzeć na budżet Najwyższej Izby Kontroli nie jak na wydatek, chociaż oczywiście formalnie to jest zawsze wydatek, lecz na pewną inwestycję.

Efektem kontroli NIK, co przedstawiamy corocznie i Sejmowi, i Senatowi w sprawozdaniu, są korzyści finansowe z działalności kontrolnej Najwyższej Izby Kontroli. Co to są te korzyści finansowe? To są kwoty, do których zaliczamy pozyskane lub zaoszczędzone przez kontrolowaną jednostkę budżetu państwa czy jednostki samorządu terytorialnego lub inne skontrolowane podmioty sumy będące efektem działań naprawczych i realizacji wniosków wynikających z kontroli NIK, np. dotyczących nieprawidłowości, niepozyskanych dodatkowych przychodów lub składników aktywów finansowych w wyniku działań naprawczych podjętych po naszych kontrolach albo dotyczących obniżenia kosztów prowadzonej działalności lub wydatków, których nie trzeba było ponosić w wyniku realizacji naszych wniosków, a także kwoty podatków, opłat lub innych danin publicznych niewłaściwie naliczonych, nienależnie pobranych, zaniżonych lub zawyżonych.

Zaczynam od tego, gdyż w roku 2014 – za ten rok jako ostatni mamy już zbilansowane dane – następstwem realizacji wniosków pokontrolnych NIK z punktu widzenia budżetu państwa było 219 milionów zł zaoszczędzonych pieniędzy – niewydatkowanych, odzyskanych. Mówię o tym, bo w kontekście budżetu takiej instytucji jak NIK, jak państwo widzą, efekt finansowy z punktu widzenia interesów publicznych, interesów finansowych działalności naszej instytucji jest taki, że zdecydowana większość naszego budżetu to są środki, które później są środkami zaoszczędzonymi w innych działach. I tu odwołam się do konkretnego przykładu.

Jakiś czas temu prezentowaliśmy np. wnioski z kontroli dotyczącej infrastruktury drogowej. I w tym miejscu chciałbym podziękować paniom i panom senatorom oraz całemu parlamentowi. Efektem kontroli była nasza rekomendacja zmiany przepisów prawa, która wskazywała, że w Polsce niepotrzebnie budujemy ekrany akustyczne wzdłuż autostrad. Z obowiązujących przepisów wynikało, że takie ekrany są potrzebne w miejscach, gdzie zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego jest teren np. pod przyszłą zabudowę. Tymczasem w tym miejscu nigdy nie musi stanąć jakiekolwiek domostwo. Budowaliśmy jednak ekrany akustyczne. Tylko na odcinku Łódź – Warszawa wydatek na ten cel przy okazji inwestycji autostrady A2 wyniósł kilkaset milionów złotych. Państwa decyzją, polskiego parlamentu, te przepisy, na podstawie wniosku NIK, zostały zmienione i ekrany będą budowane wyłącznie w tych miejscach, w których jest rzeczywista zabudowa.

Odwołuję się do tego przykładu, żeby przekonać państwa do tego, że nakłady finansowe poniesione na Najwyższą Izbę Kontroli to są naprawdę bardzo dobrze wydatkowane, z punktu widzenia interesów Skarbu Państwa, środki finansowe.

Oczywiście jesteśmy do dyspozycji – jestem tu z ze swoimi współpracownikami – odpowiemy na każde państwa pytanie. Najpierw jednak chciałbym już w tej części wstępnej przedstawić państwu jeden wniosek.

Przygotowujemy projekt budżetu, tak jak powiedziała pani minister Majszczyk, oczywiście jako instytucja autonomiczna, ale przedkładamy go parlamentowi. Otrzymaliśmy z Ministerstwa Finansów pismo, mówię o wytycznych Ministerstwa Finansów skierowanych do nas 26 lipca, w którym poinformowano nas, że kwoty wydatków dla jednostek rządowych zostały określone w następujący sposób: fundusz wynagrodzeń w jednostkach rządowych co do zasady rośnie o mniej więcej 5%. Mogę państwu powiedzieć, że ta zasada została utrzymana, bo taką analizę już przeprowadziliśmy, a w niektórych jednostkach ten wzrost jest nawet wyższy.

Chciałbym państwa poinformować, że po przyjęciu przez Sejm poprawki do budżetu NIK nasz wzrostu funduszu wynagrodzeń jest nominalnie na poziomie 3%. Mówię: nominalnie, bo tak się składa, że w roku 2016, zgodnie z pisemnymi deklaracjami pracowników NIK, którzy nabywają w tym roku uprawnienia emerytalne, z tego nominalnie trzyprocentowego wzrostu 1,2% środków będzie przeznaczone na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne. Tak więc nominalny wzrost wynagrodzeń będzie na poziomie 1,76%. Po uwzględnieniu podanego w piśmie ministra finansów wskaźnika inflacji, który jest założony do przygotowanego projektu budżetu na poziomie 1,7, oznaczałoby to, że realne wydatki na wynagrodzenia izby w 2016 r. wzrosną o 0,06%.

Mówię o tym, bo chciałbym prosić szanowną komisję o rozważenie przyjęcia wniosku o zwiększenie funduszu wynagrodzeń w izbie o kwotę 3 milionów 419 tysięcy zł. Od razu zaznaczam, że nie składam tutaj żadnego wniosku, rekomendacji, prośby o zabranie tych pieniędzy z budżetu dowolnej instytucji czy z rezerwy ogólnej. Po pogłębionej analizie w izbie i po negocjacjach z wykonawcą robót budowlanych jednej z dużych inwestycji, którą realizujemy, w sprawie przesunięcia terminu, rozłożenia w czasie tej inwestycji, prosiłbym o rozważenie, żeby całość tych środków przesunąć z wydatków rzeczowych izby. Powtórzę: nie przedstawiam tutaj państwu wniosku do rozważenia o to, żeby zwiększać budżet NIK, lecz wyłącznie o to, żeby dokonać przesunięcia między wydatkami rzeczowymi a osobowymi – podkreślam: przesunięcia – co spowoduje, że pracownicy Najwyższej Izby Kontroli nie będą traktowani jako pracownicy szeroko rozumianej administracji publicznej drugiej kategorii. Bardzo się cieszę, że w całej administracji rządowej i w zdecydowanej większości konstytucyjnych organów udało się utrzymać wzrost wynagrodzeń na poziomie co najmniej 5%, a w niektórych jednostkach sektora finansów publicznych nawet większy. Stąd moja prośba i wniosek o przeanalizowanie tego problemu. Wniosek swój motywuję także tym, że w ostatnich tygodniach z Najwyższej Izby Kontroli odeszła bardzo duża grupa pracowników, i to nie szeregowych. A według mnie, jeśli odchodzą dyrektorzy jednostek organizacyjnych, jest to prognostykiem sytuacji finansowej w instytucji. W ostatnim czasie np. pożegnaliśmy dyrektora metodyki, czyli osobę, która działała w izbie od wielu lat i odpowiadała za cały proces kontroli od strony metodycznej. Wprost dostałem informację, osobiście przekazał mi ją ten pracownik w rozmowie, że po prostu izba przestaje być konkurencyjna dla wysoko wykwalifikowanych osób.

Państwo jako Senat, jako Sejm, jako parlament oczekujecie od nas, i słusznie, jak najbardziej pogłębionych analiz informacji pokontrolnych. Możemy to zrobić tylko i wyłącznie wtedy, kiedy będziemy dysponować pracownikami, których wiedza, umiejętności i kompetencje będą adekwatne do państwa oczekiwań. Wnoszę więc o rozważenie dokonania przesunięcia, w ramach pracy Senatu nad projektem budżetu, środków między częścią rzeczową a wynagrodzeniami osobowymi wyłącznie do poziomu, który wynika z wytycznych ministra finansów, rozesłanych do jednostek finansów publicznych w ramach przygotowywanych projektów budżetów na rok 2016. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo, Panie Prezesie.

Czy pani minister chce się do tego ustosunkować? Nie. Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby w tej części zabrać głos, zadać pytania? Nie. Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z zaproszonych gości chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie. Dziękuję bardzo.

Przypominam o tym, że poprawki do części, które dziś rozpatrujemy, można składać do jutra do godziny 12.00 w siedzibie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych. Tak że jeśli ktoś z państwa będzie chciał złożyć poprawkę w tej sprawie, to ma czas do jutra do godziny 12.00.

Dziękuję bardzo, Panie Prezesie, za wystąpienie.

Przechodzimy do części „Główny Urząd Statystyczny”.

Witam… Rozumiem, że pani Anna Borowska, dyrektor generalny reprezentuje…

(Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Janusz Witkowski: Janusz Witkowski, prezes głównego urzędu.)

Witam, Panie Prezesie. Bardzo przepraszam, nie znalazłem pana na liście obecności.

(Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Janusz Witkowski: Na końcu…)

Tym serdeczniej pana witam. I bardzo proszę o zabranie głosu.

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Janusz Witkowski:

Bardzo dziękuję.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Chciałbym powiedzieć, że limit wydatków budżetowych dla Głównego Urzędu Statycznego na rok 2016 został ustanowiony z uwzględnieniem zadań, które stoją przed statystyką, polską statystyką, będącą także częścią zarówno europejskiego, jak światowego systemu statystycznego.

Państwo senatorowie są doskonale zorientowani, jak wiele bardzo ważnych informacji produkuje statystyka, polska statystyka, i jak zmienia się jej rola, znaczenie. O ile do niedawna głównym elementem, który był wykorzystywany w statystyce, było diagnozowanie, o tyle coraz częściej statystyka jest wykorzystywana jako narządzie monitorowania i oceny. Myślę, że w kontekście pewnych zmian i nowych projektów, które są podejmowane, ta rola będzie zyskiwała ogromnie na znaczeniu, nie tylko w naszym kraju, ale także na poziomie europejskim. Jest to właściwie kluczowe narzędzie, jeżeli chodzi o ocenę efektów różnego rodzaju działań. I w związku z tym statystyka musi cały czas, na bieżąco modyfikować swoje działania, a także nadążać za potrzebami użytkowników, których mamy przecież zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i – przede wszystkim – krajowym.

Chciałbym powiedzieć, że na rok 2016 przewidziano 253 tematy badawcze. To jest bardzo dużo, ale jednocześnie, oprócz pozyskiwania danych, prowadzimy również prace o charakterze analitycznym, prace metodologiczne, prace statystyczne, udostępniamy dane. Ponadto Główny Urząd Statystyczny prowadzi także rejestry, urzędowe rejestry. Są to bardzo ważne zadania. I właśnie na zadania, które zostały przewidziane na rok 2016, został ustalony limit wydatków dla Głównego Urzędu Statystycznego. Na rok 2016 wynosi on 416 milionów 156 tysięcy zł. W stosunku do przewidywanego wykonania jest to wzrost o 3,8%. Oczywiście te wydatki będą realizowane we wszystkich działach. A chcę powiedzieć, że w statystyce mamy 4 działy: „Administracja publiczna”, która konsumuje najwięcej, bo prawie 52% zaplanowanych wydatków, „Informatyka” – 46%, „Przetwórstwo przemysłowe” – konsumuje wydatki w mniejszym stopniu, bo tylko 2,2%, to jest przede wszystkim produkcja publikacji, „Obrona narodowa” – też w niewielkim zakresie.

Największa część wydatków jest przewidziana na wynagrodzenia, to jest kwota 292 milionów 515 tysięcy zł, co oznacza, że 70,3% całego limitu wydatków na rok 2016 jest przewidziane na wynagrodzenia. Gdy do tego dodamy składki na ubezpieczenia społeczne, które konsumują 11,8%, i inne, to okazuje się, że wydatki obligatoryjne w statystyce stanowią 84,1% całego limitu. Mówię o tym, żeby pokazać, że aby zrealizować inne zadania, oczywiście bardzo starannie i bardzo oszczędnie gospodarujemy pozostałymi rodzajami wydatków, rzeczowymi i majątkowymi.

Jeżeli chodzi o wydatki rzeczowe, to są one przewidziane na kwotę 26 milionów 700 tysięcy zł, co stanowi 6,4% wydatków. Wydatki majątkowe z kolei to niecałe 4 miliony zł, dokładnie 3 miliony 981 tysięcy zł. Gdy weźmiemy pod uwagę, że mamy 16 urzędów statystycznych plus 4 jednostki współpracujące i centrale, to można powiedzieć, że te 4 miliony zł… że po prostu musimy bardzo starannie oglądać każdą złotówkę, że tak powiem, zanim ją wydamy na nasze działania.

Oczywiście w ramach limitu budżetu na rok 2016 są również przewidziane wydatki, które w stosunku do planowanego wykonania są wyższe. Przede wszystkim dotyczy to funduszu wynagrodzeń. Pani minister Majszczyk zresztą o tym mówiła i przedstawiała argumenty. Rzeczywiście mamy przewidziany wzrost o 6,4%, co jest związane przede wszystkim właśnie z planem podwyższenia wynagrodzeń i funduszu wynagrodzeń dla pracowników budżetowych. A zatem jest to główny element, główna część, która zwiększa nasze wydatki.

Chciałbym także powiedzieć, że statystyka bardzo intensywnie uczestniczy w realizacji projektów europejskich. W kilku minionych latach zrealizowaliśmy fantastyczne projekty dotyczące systemu informacyjnego statystyki publicznej. Także w roku 2016 jest przewidziany nasz udział w tych projektach. Z tego tytułu mamy wydatki na współfinansowanie projektów z Unii Europejskiej, około 22 milionów zł, ale też ponad 9 milionów zł przewidziano ze środków europejskich. To wszystko, przy bardzo starannym, a jednocześnie oszczędnym gospodarowaniu środkami budżetowymi, daje nam szanse czy gwarancję na rozwój, zwłaszcza infrastruktury, a także lepsze świadczenie usług. Naszym głównym zadaniem jest produkowanie informacji, ale przede wszystkim świadczenie usług dla odbiorców.

Oczywiście projektów, w których będziemy uczestniczyć, jest zaplanowanych kilka. To jeszcze nie są wszystkie programy, cały czas oczekujemy na Program Operacyjny „Polska cyfrowa”, chcielibyśmy się do niego włączyć, będziemy w Programie Operacyjnym „Pomoc techniczna”, Programie Operacyjnym „Wiedza, edukacja i rozwój”, we współpracy głównie z ministerstwem rodziny, jeżeli chodzi o realizację pewnego projektu, a także w Programie Operacyjnym „Infrastruktura i środowisko”. Jednym słowem limit wydatków, który został przewidziany na rok 2016 dla Głównego Urzędu Statystycznego, jest bardzo oszczędny, ale daje nam szansę na realizację wszystkich przewidzianych zadań.

Oczywiście mógłbym mówić też o dochodach, bo GUS jest instytucją, która realizuje również dochody, ale one są relatywnie skromne w stosunku do wydatków. Szczerze powiem, że z roku na rok są nawet coraz bardziej skromne. Głównym elementem naszych dochodów są wpływy z usług polegających na udostępnianiu danych statystycznych, tymczasem od kilku lat realizujemy misję, ideę udostępniania danych za darmo. Głównie przez internet. Jeżeli są potrzebne, udostępniamy je bezpłatnie i w związku z tym oczywiście wpływy z tego tytułu maleją. Niemniej jednak na rok 2016 zaplanowaliśmy około 2 milionów 600 tysięcy zł dochodów z różnego tytułu, w tym także usług polegających na udostępnianiu danych statystycznych.

Zwracam się do Wysokiej Komisji, do pana przewodniczącego z prośbą o przychylne potraktowanie tego limitu. On jest, w moim przekonaniu, realistyczny, ale jednocześnie daje nam szansę na wykonanie wszystkich zadań, które zostały nałożone na statystykę. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję, Panie Prezesie.

Mamy także do omówienia plan finansowy Centrum Badań i Edukacji Statystycznej Głównego Urzędu Statystycznego.

Czy pan prezes zechciałby także o tej części powiedzieć?

Potem, po omówieniu obu tych części, przeszlibyśmy do pytań senatorów.

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Janusz Witkowski:

Tak. Oczywiście, Panie Przewodniczący.

Przy Głównym Urzędzie Statystycznym działa Centrum Badań i Edukacji Statystycznej. To jest nowa instytucja gospodarki budżetowej, która została utworzona głównie z centrum edukacyjnego czy szkoleniowego. Prowadzi bardzo ważny komponent badań, również w ramach projektów europejskich, a także badania na potrzeby rozwoju statystyki.

Na rok 2016 przewidziano przychody na poziomie 16 milionów 535 tysięcy zł, tj. około 2%, mniej niż w 2015 r. Z działalności badawczej są przewidziane przychody na poziomie 4 milionów zł. Jeśli będziemy realizować pewne projekty europejskie, o których wspomniałem – nie wszystkie jeszcze mamy – to być może ta kwota będzie wyższa. Te 4 miliony zł to jest realistyczna kwota. Główne przychody będą związane z działalnością szkoleniową, seminaryjną i wspomagającą edukację – ponad 12 milionów 500 tysięcy zł. Koszty funkcjonowania są przewidziane na poziomie 16 milionów 500 tysięcy zł, co oznacza, że będzie nadwyżka przychodów nad kosztami, ale nieznacząca. Zresztą dzielimy się tą nadwyżką z budżetem. Takie są zasady instytucji gospodarki budżetowej. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję, Panie Prezesie.

Czy pani minister chciałaby w tej części zabrać głos? Nie. Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z państwa senatorów obecnych na sali chciałby zabrać głos w tej części? Nie.

Czy ktoś z zaproszonych gości chciałby zabrać głos? Nie.

Dziękuję bardzo, Panie Prezesie, za przedstawienie tej części.

Przechodzimy do następnej, części 70 „Komisja Nadzoru Finansowego”.

Witam serdecznie pana Lesława Gajka, reprezentującego, tak rozumiem, Komisję Nadzoru Finansowego. Przepraszam, nie widzę pana z tego miejsca. Dzień dobry.

Panie Prezesie, czy zechce się pan przedstawić?

Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego Lesław Gajek:

Dzień dobry, Panie Przewodniczący. Dzień dobry państwu.

Może zacznę od tego, że wydatki KNF są w całości równoważone dochodami, które pochodzą ze składek i opłat podmiotów nadzorowanych na pokrycie kosztów nadzoru. Pewna część dochodów w roku 2016, prognozuje się, że to będzie 9 milionów 400 tysięcy zł, pochodząca głównie z kar nakładanych na nadzorowane podmioty, nie jest przeznaczona na pokrycie kosztów nadzoru i zasila bezpośrednio budżet państwa. Przyjęte w odpowiednich aktach prawnych współczynniki określające obciążenie poszczególnych sektorów składkami na nadzór powodują, że do budżetu wpływają sumy przekraczające planowane wydatki. Od 2009 r., jeśli zebrane składki zapewniają planowane w ustawie dochody, to pobór kolejnych będzie wstrzymywany, co znacznie redukuje nadpłaty. Należy zaznaczyć, że składki, opłaty na koszty nadzoru nie mogą być przeznaczone na żadne inne cele budżetowe.

Wydatki w 2016 r. zaplanowano w wysokości 227 milionów 887 tysięcy zł, a więc w stosunku do planu roku 2015 jest wzrost o 6 milionów 424 tysiące zł. W ramach zaplanowanego budżetu przewidziano środki na realizację nowych zadań nałożonych na KNF, inwestycji rozpoczętych w 2015 r. oraz wzrost wydatków niezależnych od KNF, np. składki do organizacji międzynarodowych, a także wzrost wydatków na wynagrodzenia. Budżet KNF na rok 2016 stanowi 102,9% budżetu z roku poprzedniego.

Omówię teraz niektóre pozycje w klasyfikacji budżetowej. I tak „Wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń” zgodnie z decyzją ministra finansów zostaną zwiększone o 5 milionów 553 tysiące zł. W tym przewidziano wzrost zatrudnienia o 4 etaty oraz wzrost wynagrodzeń o 5%.

Jeśli chodzi o wydatki majątkowe, czyli wydatki inwestycyjne i wydatki na zakupy inwestycyjne, zaplanowano je w roku 2016 na 35 milionów 300 tysięcy zł. W tym na zakupy inwestycyjne została zaplanowana kwota 19 milionów 300 tysięcy zł z przeznaczeniem na zakup licencji i oprogramowania, modyfikację istniejących systemów informatycznych, wdrożenie nowych systemów niezbędnych do wykonywania zadań nadzoru nad poszczególnymi segmentami rynku finansowego, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb wynikających z nowych regulacji Unii Europejskiej, które są zresztą związane ze zwiększoną aktywnością unijnych instytucji nadzorczych w warunkach zarządzania zjawiskami kryzysowymi na rynku finansowym, co generuje dodatkowe zapotrzebowanie na pozyskiwanie informacji z rynku, a potem ich przetwarzanie, analizowanie, składowanie oraz przesyłanie do europejskich organów nadzoru według nowych standardów i schematów sprawozdawczych. W tym zakresie również musimy dostosować własne systemy informatyczne, co powoduje konieczność rozbudowy infrastruktury informatycznej UKNF, wdrożenia nowych systemów teleinformatycznych, a także modyfikacji instrumentów ochrony i bezpieczeństwa danych. Konsekwencją tego są zakupy nowych dóbr inwestycyjnych w obszarze IT.

Kwota 16 milionów zł jest planowana na wydatki inwestycyjne i zostanie przeznaczona przede wszystkim na kontynuowanie projektów inwestycyjnych związanych z adaptacją do obecnie obowiązujących przepisów budynku przy ul. Jasnej 8, który w poprzednich latach został przejęty odpłatnie od NBP, realizację drugiego etapu Centrum Szkoleniowo-Konferencyjnego UKNF w budynku przy ul. Niedźwiedziej 6a oraz na wyposażenie Centrum Mediacji Sądu Polubownego. W ramach tego paragrafu zaplanowano również środki na opracowanie nowych systemów na potrzeby implementacji dyrektywy ZAFI, wprowadzenie jednolitego standardu sprawozdawczego XBRL oraz projektów wynikających z przepisów wprowadzających dyrektywę Wypłacalność II na rynku ubezpieczeniowym.

Wydatki bieżące ogółem na rok 2016 wynoszą 57 milionów 753 tysiące zł i w porównaniu do roku 2015 nastąpi ich spadek o 183 tysiące zł. Jeśli chodzi o największy udział kwotowy w tych wydatkach, są to następujące pozycje: §4690 „Składki do organizacji międzynarodowych, których uczestnictwo jest związane z członkostwem w Unii Europejskiej” – 14 milionów zł; §4420 „Podróże służbowe zagraniczne” – 3 miliony 500 tysięcy zł; §4210 „Zakup materiałów i wyposażenia” – 3 miliony 500 tysięcy zł; §4700 „Szkolenie pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej” – 2 miliony 350 tysięcy zł; §4300 „Zakup usług pozostałych” – 20 milionów 391 tysięcy zł, w szczególności chodzi o zakup usług wsparcia systemów informatycznych, odnowienie licencji i utrzymywanie systemów technicznych oraz systemów bezpieczeństwa. Wzrost w paragrafie „Różne wydatki na rzecz osób fizycznych” jest związany głównie ze wzrostem kosztów postępowań przed Sądem Polubownym Centrum Mediacji działającym przy UKNF, co jest wynikiem wzrostu jego popularności i aktywności. Znaczny wzrost zaplanowanych składek do organizacji międzynarodowych, o 6,9%, czyli o prawie 1 milion zł, wynika z informacji, które otrzymaliśmy o planowanych składkach na rok 2016. Największy spadek zaś wydatków nastąpi w pozycji „Różne opłaty i składki oraz opłaty na rzecz budżetu jednostek samorządu terytorialnego”, o 30%, co jest związane z zawarciem korzystnych umów, dotyczących tych opłat, jak również obniżeniem kosztów zakupu energii. To tyle ogólnie. Jeśli będą pytania, oczywiście bardzo chętnie odpowiemy. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.

Czy pani minister w tej części chce zabrać głos? Nie. Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z państwa senatorów ma pytania? Nie.

Czy ktoś z gości ma pytania? Nie. Bardzo dziękuję.

Przechodzimy do następnej części naszego posiedzenia, „Plan finansowy rzecznika finansowego”.

Bardzo serdecznie witam panią rzecznik Aleksandrę Wiktorow.

I bardzo proszę o zabranie głosu.

Rzecznik Finansowy Aleksandra Wiktorow:

Dziękuję.

Dzień dobry państwu.

Rzecznik finansowy rozpoczął swoją działalność 10 października, ta instytucja powstała z przekształcenia instytucji rzecznika ubezpieczonych. I jest zasadnicza różnica między naszą dzisiejszą działalności a działalnością rzecznika ubezpieczonych. Według prowizorycznych danych, do tej pory można się było skarżyć do nas na 57 instytucji, teraz można się skarżyć na 2,5 tysiąca instytucji. W związku z tym wiadomo, że skarg przybędzie. Nowym zadaniem jest obowiązkowy sąd polubowny. W wypadku mediacji zwykle strony muszą wyrazić na nią zgodę. W tym wypadku natomiast, jeżeli jedna strona zwróci się do nas, to druga obowiązkowo musi przystąpić do mediacji. I chcę powiedzieć, że rozporządzenie weszło w życie niecałe 2 tygodnie temu, a już jest zgłoszonych do mediacji kilkanaście spraw. Tak więc prawdopodobnie będzie ich bardzo dużo.

Podstawowym problemem związanym z opracowaniem planu finansowego na ten rok było to, że do tej pory nie zostało wydane rozporządzenie regulujące sposób wnoszenia opłat na działalność rzecznika. Rzecznik jest bowiem finansowany, podobnie jak Komisja Nadzoru Finansowego, tylko z wpłat instytucji rynku finansowego i podobnie jak w wypadku KNF, jeśli zostaną pieniądze, nie będą wydane wszystkie środki, będzie nadwyżka, to musimy je tymże instytucjom zwracać. I dlatego jest to prowizoryczny plan finansowy.

Założyliśmy na podstawie uzasadnienia do ustawy o rzeczniku, że nasze dochody wyniosą 17 milionów 889 tysięcy zł. Oczywiście, jak mówię, ta kwota może się zmienić – to jest maksymalna kwota – ale na pewno wydatki nie mogą przekroczyć późniejszych przychodów. W związku z tym, że jest to instytucja w dużej części nowa, największy wzrost wydatków dotyczy wynagrodzeń. Trzonem naszych pracowników są eksperci rozpatrujący skargi, przygotowujący różne raporty, działający również jako mediatorzy. Tak że nastąpił wzrost wynagrodzeń. Nie ma co porównywać tej kwoty z poprzednim rokiem, bo po prostu będzie więcej pracowników. W tym roku założyliśmy, że przyjmiemy do pracy 30 osób, a w związku z tym wzrosną również wydatki na czynsz, wyposażenie stanowisk pracy oraz wszelkie pochodne związane z wynagrodzeniami, wydatki na przygotowanie obsługi informatycznej dla nowych pracowników oraz na potrzeby nowych zadań. Tak więc to są podstawowe nasze wydatki. W tym właśnie wynagrodzenia to 9 milionów zł, czyli będą stanowiły ponad połowę wszystkich wydatków, plus wydatki związane z rozpatrywaniem skarg, czyli na ekspertów, którzy nie są pracownikami, są zatrudniani na umowę o dzieło do różnych spraw, rzadszych, poważniejszych, na etatach u nas nie pracują. Również dla nich przewidujemy wynagrodzenie. I w zasadzie można powiedzieć, że to są najważniejsze nasze wydatki.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo, Pani Rzecznik.

Czy pani minister w tej części… Nie. Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z państwa senatorów ma pytania?

Pan senator Kleina. Bardzo proszę.

Senator Kazimierz Kleina:

Chciałbym zapytać o sprawy dotyczące budżetu. Przy okazji uchwalania ustawy o rzeczniku finansowym próbowaliśmy przenieść… czy utworzyć instytucję z siedzibą w Łodzi. Ustawa przeszła całą procedurę uchwalania w Senacie, niestety w Sejmie posłowie z różnych ugrupowań zagłosowali przeciwko, uzasadniając swoją decyzję głównie tym, że w zasadzie nic się nie zmienia, jeśli chodzi o rzecznika finansowego, bo wprowadza się go zamiast rzecznika ubezpieczonych. Teraz pani minister mówi, że zatrudnienie będzie większe o 30 etatów w tym roku. A ilu nowych ludzi docelowo przewiduje pani zatrudnić?

Rzecznik Finansowy Aleksandra Wiktorow:

W tym roku 30 osób, w przyszłym roku 10. I wszystko.

(Senator Kazimierz Kleina: A ile było osób?)

38.

Senator Kazimierz Kleina:

Czyli jest wzrost o 100%…

(Rzecznik Finansowy Aleksandra Wiktorow: Dokładnie.)

…w stosunku do tego, co było. Czy są także nowe powierzchnie biurowe, czy mieścicie się państwo w tych pomieszczeniach, które mieliście do tej pory?

Rzecznik Finansowy Aleksandra Wiktorow:

W tym samym budynku wynajęliśmy dodatkowe pomieszczenia.

(Senator Kazimierz Kleina: Dodatkowe pomieszczenia. Dziękuję bardzo.)

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Oczywiście rozumiemy, że ten wzrost zatrudnienia wynika z szerszego zakresu działalności. Mówimy tutaj o wzroście etatów Urzędu Rzecznika Ubezpieczonych. Tak? Rzecznik ubezpieczonych, tak to się nazywa?

(Rzecznik Finansowy Aleksandra Wiktorow: Rzecznik finansowy.)

Tak, ale jak gdyby porównujemy stan etatów instytucji, która zajmowała się tylko sektorem ubezpieczeniowym, i instytucji mającej zajmować się skargami z całego sektora finansowego. Tak więc to uzasadnia wzrost etatów, jak rozumiemy. Czym innym byłoby oczywiście pytanie o relacje pomiędzy skargami wpływającymi do rzecznika finansowego a skargami wpływającymi do Komisji Nadzoru Finansowego, która też je przyjmuje. To jednak jest sprawa na odrębną dyskusję, a w tej chwili procedujemy nad planem finansowym rzecznika finansowego.

Czy w tej części są jeszcze pytania państwa senatorów? Nie.

Czy ktoś z zaproszonych gości chciałby zabrać głos? Nie.

Dziękuję bardzo, Pani Rzecznik.

Przechodzimy do pozostałych części planów finansowych. Rozumiem, że pani minister będzie je omawiała w kolejności. Tak? Części 19, 79, 77, 81, 85 i załączniki, czyli załącznik nr 5, załącznik nr 2 do części 83, załącznik nr 3, załącznik nr 4, załącznik nr 10 i załączniki o numerach: 15, 16, 17, 18, 19. Tyle mamy do omówienia. Jak rozumiem, wszystko to jest w zakresie…

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk: …ministra finansów.)

…wystąpienia pani minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Panie Przewodniczący, chciałabym to podzielić, jeśli państwo nie macie nic przeciwko temu, tak żeby rozpoczęła dyrektor generalna Ministerstwa Finansów, pani Monika Nowosielska, od przedstawienia części 19.

Jeżeli chodzi o część 77, to poprosiłabym, żeby przedstawił ją pan minister Skiba, bo jest z nami. To jest część związana przede wszystkim z podatkami, z dochodami.

O zaprezentowanie części 79 „Obsługa długu Skarbu Państwa” poprosiłabym pana dyrektora Marczaka z Departamentu Długu Publicznego. Później ja zabiorę głos w pozostałym zakresie.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo proszę, oczywiście pani minister dysponuje zespołem, państwo ministrowie dysponujecie zespołami ludzi.

Witam serdecznie pana ministra. Proszę wybaczyć, że dopiero teraz. Jeszcze się przyzwyczajam, a mam słabą pamięć do twarzy. I nie znalazłem pana na liście obecności. Tak że serdecznie witam.

Oczywiście państwo swobodnie będziecie się wypowiadali.

A jeśli mogę, chciałbym prosić państwa senatorów i zaproszonych gości, abyśmy przyjęli taką procedurę: sesję pytań rozpoczniemy po przedstawieniu wymienionych części i załączników. Wedy będziemy mogli odnosić się do spraw ze sobą powiązanych.

Nie widzę sprzeciwu. Tak więc będziemy tak procedowali.

Bardzo proszę, Pani Dyrektor, o zabranie głosu.

Dyrektor Generalny Ministerstwa Finansów Monika Nowosielska:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Monika Nowosielska, dyrektor generalny Ministerstwa Finansów.

Pragnę przedstawić główne założenia projektu ustawy budżetowej na rok 2016 w części 19 „Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe”.

W 2016 r. przewiduje się spadek dochodów o około 6% w stosunku do 2015 r. Jest to spowodowane głównie przesunięciem większości planowanych dotychczas przez urzędy skarbowe dochodów z mandatów, kar i prowadzonej egzekucji administracyjnej z części 19 do części 77, niższą prognozą dochodów z tytułu miesięcznych odsetek i lokat terminowych budżetu państwa, a także brakiem w 2016 r. dochodów związanych z Funduszem Obsługi Zadłużenia Zagranicznego, które były w części 19 w 2015 r., bowiem fundusz został zlikwidowany.

Główne wpływy na rzecz Skarbu Państwa stanowią w części „Handel” dochody związane z cłami. Prognozowane są w wysokości 3 miliardów 34 milionów zł. Prognoza ta jest oparta na wskaźnikach makroekonomicznych i przewiduje się ta kwota będzie wyższa w stosunku do zaplanowanej na 2015 r. o około 640 milionów zł.

Jeżeli chodzi o wydatki w części 19, to projekt na 2016 r. zakłada wzrost o 555 milionów zł, czyli o 8,6% w stosunku do zaplanowanych na 2015 r. Jest to spowodowane głównie wzrostem wynagrodzeń, zaplanowanym wyższym o 201 milionów 800 tysięcy zł wzrostem wydatków na rządowy program wspierania przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji BGK, przyznaniem dodatkowych środków w wysokości 9 milionów 521 tysięcy zł w związku z przejęciem egzekucji mandatów przez urzędy skarbowe, przyznaniem dodatkowych środków na promocję i organizację loterii paragonowej w wysokości 5 milionów zł, a także przyznaniem dodatkowych środków na czynności związane z zakończeniem programów Unii Europejskiej, m.in. programów „Trezor 2”, „e-Podatki” i „e-Cło”. To wszystko, w skrócie, w części 19. Jeżeli państwo będziecie mieli pytania, to jak najbardziej jesteśmy do dyspozycji. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję, Pani Dyrektor.

Czy są pytania… A, przepraszam, pytania będą na końcu.

Przystępujemy do następnej części.

Część 79 „Obsługa długu”.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Bardzo proszę, Panie Ministrze. Podatki, tak?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba: Część 77.)

Bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Senatorowie!

Przedstawię informację dotyczącą części 77 „Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa”. Obejmuje ona dochody budżetowe i inne dochody niepodatkowe oraz dochody pochodzące z Unii Europejskiej. Prognozuje się, że łącznie dochody w 2016 r. w tej części wyniosą 283 miliardy zł, czyli nominalnie będą o ponad 8% większe, niż wynika to z przewidywanego wykonania za rok 2015.

W gruncie rzeczy wzrost dochodów to jest efekt czynników makroekonomicznych. Zakładamy, że w 2016 r. wzrost PKB wyniesie 3,8%, a wzrost inflacji jest prognozowany w projekcie ustawy budżetowej na 1,7%. Przewidujemy również pewne zmiany systemowe.

Jeśli chodzi o nowe rzeczy, to przede wszystkim mamy do czynienia z dwoma podatkami. Z tzw. podatkiem od instytucji finansowych oraz podatkiem od sklepów wielkopowierzchniowych. Ważną częścią, ważnym elementem wzrostu dochodów podatkowych jest wzrost dochodów z VAT. Zakładamy, że w 2016 r. dochody z VAT wzrosną o ponad 7 miliardów zł. W porównaniu dochodami z tego tytułu przewidywanymi za 2015 r. to jest wzrost o ponad 6%, ale oczywiście częściowo wynika to ze zmian makroekonomicznych, a częściowo jest efektem czynników jednorazowych, takich jak w zakresie rozliczenia VAT od importu przez podmioty upoważnione, tzw. AEO. Ten element przyczynił się do spadku dochodów w 2015 r., tak że to jest pewien efekt bazy, który dodatkowo wspiera dynamikę wzrostu.

Jeśli chodzi o podatek akcyzowy, to w związku z tym, że stawki akcyzowe nie są zmieniane – a jeśli są zmieniane, to wolniej niż wskaźnik inflacji – mamy od wielu lat do czynienia ze zjawiskiem polegającym na tym, że wpływy z podatku akcyzowego rosną wolniej niż wskaźnik inflacji, a na pewno wolniej niż wskaźnik nominalny PKB. W tym roku przewiduje się, że podatek akcyzowy wzrośnie o 1,8% w porównaniu do 2015 r. Czynnikiem, który na to wpływa, jest oczywiście wzrost spożycia prywatnego, ale także zmiany postaw, np. spadek konsumpcji wyrobów tytoniowych.

Zakładamy, że wraz ze wzrostem wynagrodzeń i wzrostem emerytur wpływy z CIT wzrosną o 4,1%. Jednocześnie nieznacznie wzrośnie udział gmin we wpływach z podatku PIT. Wskaźnik ten się zmieni, wzrośnie z 49,52 do 49,64. Czyli w tych powiększających się wpływach z PIT sam wzrost i wzrost udziału pozwoli na zwiększenie dochodów gmin. Również jednostki samorządu terytorialnego uczestniczą we wpływach z CIT – na poziomie 22,86 i ten wskaźnik się nie zmieni. Wzrost wpływów z CIT jest szacowany, prognozowany w 2016 r. na 1,8%. Istotny wpływ na to ma zwiększenie odliczeń na fundusz ochrony środków gwarantowanych, co ograniczy wpływy z CIT pochodzące z sektora bankowego.

Zakłada się również, że w 2016 r. pojawi się wpłata z zysku Narodowego Banku Polskiego. W ustawie budżetowej jest ona szacowana na 3 miliardy 200 milionów zł. Dziękuję bardzo.

(Przewodnictwo obrad obejmuje zastępca przewodniczącego Tadeusz Romańczuk)

Zastępca Przewodniczącego Tadeusz Romańczuk:

Dziękuję bardzo.

Następna część to jest „Rezerwa ogólna”…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

A tak, rzeczywiście, „Obsługa długu Skarbu Państwa”.

Bardzo proszę, Panie Dyrektorze.

Dyrektor Departamentu Długu Publicznego w Ministerstwie Finansów Piotr Marczak:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Na wydatki z tytułu obsługi długu Skarbu Państwa w części 79 budżetu państwa zaplanowano na rok bieżący kwotę 31 miliardów 800 milionów zł. Limit zapisany w ustawie budżetowej na poprzedni rok wynosił 32 miliardy 250 milionów zł. Na tę kwotę składa się obsługa zadłużenia należności i innych operacji finansowych Skarbu Państwa na rynku krajowym w wysokości 21 miliardów 676 milionów 500 tysięcy zł, czyli około 405 milionów zł mniej niż w ustawie zapisanej na zeszły rok. Na tę kwotę z kolei składają się przede wszystkim odsetki i dyskonto od obligacji rynkowych wyemitowanych na rynku krajowym w wysokości 20 miliardów 748 milionów 500 tysięcy zł, odsetki od środków przyjmowanych w depozyt lub zarządzanie przez ministra finansów w wysokości 432 milionów 200 tysięcy zł, odsetki od bonów skarbowych w wysokości 260 milionów zł i dyskonto od obligacji oszczędnościowych – niecałe 200 milionów zł.

Drugą dużą pozycją składającą się na koszty obsługi Skarbu Państwa jest obsługa zadłużenia należności i innych operacji finansowych Skarbu Państwa na rynkach zagranicznych. Na tę pozycję jest zaplanowana kwota w wysokości 10 miliardów 123 milionów400 tysięcy zł, tj. około 45 milionów zł mniej niż zapisano w ustawie budżetowej na rok poprzedni. Na tę kwotę składają się w zdecydowanej większości środki przeznaczone na obsługę obligacji wyemitowanych na międzynarodowych rynkach finansowych w kwocie 8 miliardów 960 milionów 300 tysięcy zł oraz odsetki i opłaty od kredytów i pożyczek w kwocie 851 milionów 300 tysięcy zł. Koszty emisji obsługi prawnej i inne opłaty wynoszą 311 milionów 800 tysięcy zł. W zdecydowanej większości są to opłaty z Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Dziękuję bardzo.

(Przewodnictwo obrad obejmuje przewodniczący Grzegorz Bierecki)

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję.

Kolejna część to „Rezerwa ogólna”, tak?

Bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Rezerwa ogólna po zmianach wprowadzonych w trakcie prac w Sejmie jest zaplanowana obecnie na kwotę 175 milionów 299 tysięcy zł. Mówię „po zmianach”, ponieważ pierwotnie, zgodnie z projektem przedłożonym przez rząd, były to 102 miliony zł, ale wskutek różnych przesunięć, w szczególności z budżetów jednostek, o których mowa w art. 139 ustawy o finansach publicznych, czyli tych, które planują budżety we własnym zakresie, w Sejmie posłowie zaproponowali przesunięcia, powiększając rezerwę ogólną. Jak wiemy, rezerwa ogólna jest w dyspozycji Rady Ministrów, przy czym do 1 miliona zł może być ona uruchamiana przez ministra finansów, do 5 milionów zł – przez prezesa Rady Ministrów, w kwotach wyższych – już uchwałami całej Rady Ministrów. W sumie to tyle, jeżeli chodzi o część „Rezerwa ogólna’.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję. Rezerwa została omówiona.

Teraz część 85 „Budżety wojewodów”.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

W części 85 jest dział 758 „Różne rozliczenia” i tu nie ma zaplanowanych dochodów, są wyłącznie wydatki na kwotę 73 milionów 958 tysięcy zł. Przede wszystkim są to wydatki związane z realizacją zadań polegających na zachowaniu funkcji leczniczych uzdrowiska. Te wydatki są planowane w wysokości równej wpływom z tytułu opłaty uzdrowiskowej pobranej w uzdrowiskach w roku 2014. Stanowi o tym ustawa o lecznictwie uzdrowiskowym. Zgodnie z danymi z roku 2014 kwota planowanych wydatków, tak jak powiedziałam, wynosi 53 miliony 296 tysięcy zł. Również w tym dziale mieszczą się rezerwy ogólne planowane przez wojewodów. Tylko zaznaczę, że są to rezerwy tworzone w wysokości do 1% wydatków zaplanowanych w budżetach wojewodów, przy czym poszczególni wojewodowie nie mają obowiązku ich tworzenia. Dzisiaj w tym projekcie w jednym województwie taka rezerwa nie została utworzona. Jest to województwo dolnośląskie. Jest to zgodne i ze sztuką, i z literą prawa, wynika z ustawy o finansach publicznych.

Jest też rozdział 75860 „Euroregiony”. Tutaj wydatki zostały zaplanowane w wysokości jedynie 1 miliona 293 tysięcy zł. Są to wydatki zaplanowane w województwach dolnośląskim, lubuskim, małopolskim i opolskim z przeznaczeniem na współfinansowanie projektów w ramach programów operacyjnych Europejskiej Współpracy Terytorialnej. Myślę, że to tyle. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Teraz plan przychodów i rozchodów budżetu państwa. Załącznik nr 5.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

W załączniku nr 5…

Przepraszam, mam przygotowane załączniki nr 3 i nr 4. Piąty pan dyrektor omówi. Poproszę pana dyrektora…

(Przewodniczący Grzegorz Bierecki: Jeśli pani minister chce zmienić kolejność, to bardzo proszę.)

To może pan dyrektor powie o załączniku nr 5.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo proszę. Możemy omawiać załączniki w dowolnej kolejności.

Dyrektor Departamentu Długu Publicznego w Ministerstwie Finansów Piotr Marczak:

Szanowni Państwo!

W załączniku nr 5 są zestawione przychody i rozchody budżetu państwa planowane na 2016 r. One wynikają głównie z kształtowania się wysokości potrzeb pożyczkowych. Potrzeby pożyczkowe netto planowane na rok bieżący wynoszą 74 miliardy 677 milionów 200 tysięcy zł wobec przewidywanego wykonania roku poprzedniego na poziomie niecałych 59 miliardów zł. Na te potrzeby składają się głównie deficyt budżetu państwa w wysokości 54 miliardów 740 milionów zł oraz deficyt budżetu środków europejskich w wysokości 9 miliardów 240 milionów zł. Oprócz tego jest szereg mniejszych pozycji, jak transfery do OFE, saldo kredytów i pożyczek, saldo prefinansowania zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i kilka mniejszych.

Potrzeby pożyczkowe brutto, czyli potrzeby pożyczkowe netto plus wykup zapadającego długu, wynoszą w roku bieżącym 182 miliardy 704 miliony zł. Składają się na to wymienione już potrzeby pożyczkowe netto oraz wykup długu na rynku krajowym w wysokości 89 miliardów 232 milionw zł i wykup długu na rynkach zagranicznych w wysokości 18 miliardów 785 milionów zł. Część tych wykupów została zrealizowana w ramach prefinansowania potrzeb pożyczkowych jeszcze w roku poprzednim.

Założone finansowanie potrzeb pożyczkowych netto w roku bieżącym wygląda następująco: finansowanie krajowe – w wysokości nieco ponad 51 miliardów 200 milionów zł, finansowanie zagraniczne – w wysokości niecałych 23 miliardów 500 milionów zł. W ramach finansowania krajowego zakłada się uzyskanie salda skarbowych papierów wartościowych – saldo to jest różnica pomiędzy przychodami a rozchodami – w wysokości 51 miliardów 200 milionów zł; w ramach finansowania zagranicznego zakładamy saldo obligacji skarbowych w wysokości 15 miliardów 800 milionów zł, saldo kredytów otrzymanych z międzynarodowych instytucji finansowych – w wysokości 1 miliarda 447 milionów 500 tysięcy zł, dodatnie saldo przepływów na rachunkach walutowych – w wysokości 6 miliardów 200 milionów zł. W ramach struktury finansowania w papierach skarbowych na rynku krajowym w układzie podmiotowym zakładamy, że sektor bankowy będzie miał udział w finansowaniu w wysokości 27 miliardów 200 milionów zł, krajowy sektor pozabankowy – 13 miliardów 500 milionów zł, inwestorzy zagraniczni – około 10 miliardów 500 milionów zł. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Kolejna część to część 83 załącznik nr 2 „Rezerwy celowe”.

Chyba że pani minister chce teraz omawiać załącznik nr 3 i 4? Jak wygodniej?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk: Po kolei.)

Bardzo proszę. To w kolejności jest część 83 załącznik nr 2 „Rezerwy celowe”.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

W załączniku nr 2, tak jak pan przewodniczący wspomniał, w części 83 tradycyjnie są zaplanowane rezerwy celowe. Na rok 2016 one są zaplanowane na kwotę 22 miliardów 237 milionów 135 tysięcy zł. Oczywiście zgodnie z zasadami są to środki na uzupełnienie wydatków zaplanowanych w poszczególnych częściach bądź obejmują wydatki, które nie mogą być zaplanowane bezpośrednio w częściach budżetowych, ponieważ nie wiadomo, w jakiej konfiguracji powinny być skierowane do poszczególnych dysponentów –przede wszystkim wojewodów – i dopiero w trakcie realizacji mogą być odpowiednio uruchamiane. Chodzi o różne dotacje na rzecz jednostek samorządu terytorialnego, ale również o środki na wykonywanie zadań z zakresu administracji rządowej i inne, które realizowane są przez dysponentów w części „Budżety wojewodów”.

Tak jak powiedziałam, jest to kwota ponad 22 miliardów zł. Trzeba tutaj wspomnieć, że pojawiło się 19 nowych tytułów rezerw oprócz tych, z którymi mieliśmy do czynienia w poprzednim roku. Częściowo zostały one zaplanowane w projekcie przesłanym przez rząd do parlamentu, częściowo wynikają – w kilku pozycjach – z poprawek zaproponowanych przez posłów w trakcie prac w Sejmie. I te nowe pozycje w stosunku do roku 2015 – nie mówię o kwotach, ale w ogóle o zakresie tematycznym rezerw celowych – to: rezerwa w poz. 5 w części 83, o której wspomniałam na wstępie, czyli środki na dofinansowanie zadań restrukturyzacyjnych w sektorze górnictwa węgla kamiennego na kwotę 904 milionów 872 tysięcy zł; rezerwa w poz. 18, czyli środki na sfinansowanie nowego programu wynikającego z prawa o szkolnictwie wyższym na kwotę 18 milionów 511 tysięcy zł; poz. 36 to środki na realizację zadań w ramach programu „Bezpieczna +” – oczywiście ten tytuł się pojawiał, ale program się zakończył, teraz jest nowy program – w kwocie 20 milionów zł; poz. 40, czyli realizacja zadań wynikających z ustawy o zdrowiu publicznym na kwotę 70 milionów 700 tysięcy zł; poz. 55 to środki na realizację programu „Senior-WIGOR” w kwocie 40 milionów zł; kontynuacja budowy i utrzymania systemów informatycznych na kwotę 66 milionów 775 tysięcy zł; oczywiście rezerwa na realizację programu 500 zł na dziecko, jest to rezerwa w poz. 77 na kwotę 1 miliarda 700 milionów zł, o czym również wspominałam; są również zaplanowane, w wyniku poprawek dokonanych w trakcie prac w Sejmie, środki na uzupełnienie wydatków związanych z organizacją Światowych Dni Młodzieży na kwotę 15 milionów zł, jest to rezerwa w poz. 72; ponadto rezerwa w poz. 64 „Dezaktywacja odpadów promieniotwórczych” na kwotę 3 miliony 200 tysięcy zł; rezerwa na realizację nowych zadań z zakresu administracji rządowej, które pojawiły się z początkiem roku 2016, czyli w zakresie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej na kwotę 94 milionów 184 tysięcy zł. W ramach prac w Sejmie wprowadzono też kilka innych, mniejszych rezerw, np. w poz. 88 „Remont Kliniki Centrum Stomatologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie” na 300 tysięcy zł czy z przeznaczeniem na hospicja w województwie łódzkim na kwotę 20 milionów zł. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo, Pani Minister.

Teraz może załącznik nr 3 „Dochody budżetu środków europejskich w 2016 r.”

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Tak jak wskazuje nazwa, ten załącznik zawiera dochody budżetu środków europejskich, które zostały zaplanowane w budżecie na 2016 r. w wysokości 62 miliardów 400 milionów 147 tysięcy zł. Te środki są przeznaczone na realizację: programów operacyjnych w ramach NSS 2007–2013, na to jest kwota 4 miliardów 590 milionów 992 tysięcy zł; krajowych programów operacyjnych na lata 2014–2020, tu jest kwota 14 miliardów 567 milionów 241 tysięcy zł; regionalnych programów operacyjnych na lata 2007–2013, kwota 1 miliarda 186 milionów 766 tysięcy zł; regionalnych programów operacyjnych na lata 2014–2020, tu jest 13 miliardów 58 milionów 130 tysięcy zł; wspólnej polityki rolnej – 26 miliardów 595 milionów 458 tysięcy zł; ponadto na Norweski Mechanizm Finansowy… Może nie będę już czytała poszczególnych kwot, chyba że będziecie państwo sobie tego życzyli …na Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Norweski Mechanizm Finansowy, Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego, trzecią perspektywę finansową, Szwajcarsko-Polski Program Współpracy, Program Operacyjny „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich”, Program Operacyjny „Rybactwo i morze na lata 2014–2020”, instrument „Łącząc Europę”, oraz Program Operacyjny „Pomoc żywnościowa na lata 2014–2020”.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję, Pani Minister.

Oczywiście nie trzeba czytać kwot. Mamy to przecież w ustawie. Tak że teraz możemy swobodnie omawiać poszczególne załączniki. Nie musimy czytać kwot, przecież wcześniej…

Dobrze. Załącznik nr 3 omówiliśmy.

Teraz załącznik nr 4 „Wydatki budżetu środków europejskich”.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Jeśli chodzi o załącznik nr 4, to podobnie jak załącznik dochodowy, zawiera on i ogólną kwotę, i w rozbiciu na poszczególne programy. W projekcie budżetu na rok 2016 w zakresie środków europejskich zostały zaplanowane wydatki w wysokości 71 miliardów 640 milionów 528 tysięcy zł. Duża część środków została zaplanowana od razu w poszczególnych częściach budżetowych. Są one przeznaczone na realizację zarówno Perspektywy Finansowej Unii Europejskiej na lata 2007–2013, jaki Perspektywy Finansowej Unii Europejskiej na lata 2014–2020. Część środków jest w rezerwie celowej w poz. 99 z przeznaczeniem na finansowanie wydatków związanych z wynagrodzeniami.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo, Pani Minister.

Jeszcze został załącznik nr 10 „Zestawienie programów wieloletnich w układzie zadaniowym”.

Czy w odniesieniu do tej części pani minister chciałaby przekazać jakieś uwagi?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Tak, są może dwie, trzy kwestie, na które chciałabym zwrócić uwagę.

Jak wiemy, tych programów jest wiele. Na rok 2016 w załączniku zaprezentowano 35 programów wieloletnich. Jest ich dużo, ponieważ parę lat temu – nie wiem, czy państwo to pamiętacie – inwestycje wieloletnie stały się programami wieloletnimi z mocy prawa, tak że one od razu znalazły się w załączniku obejmującym programy wieloletnie. To nie wszystkie programy, które widzicie państwo w załączniku, to są programy kiedyś jakby przyjęte w ramach uchwały Rady Ministrów jako programy wieloletnie. One stały się nimi z mocy prawa. Na rok 2016 zostały zaplanowane na kwotę 13 miliardów 63 milionów 896 tysięcy zł. Część środków, nieco ponad 1 miliard zł, jest zaplanowana w rezerwach, pozostała kwota, ponad 11 miliardów zł, w poszczególnych częściach budżetowych.

Myślę, że informacją, na którą warto tutaj zwrócić uwagę, jest to, że ten załącznik obejmuje 8 nowych programów wieloletnich, wcześniej nieprezentowanych Wysokiej Izbie w ramach poszczególnych budżetów. Do takich programów zalicza się program „Budowa Muzeum Historii Polski, program „Europejska stolica kultury 2016”, program „Przebudowa i rozbudowa Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 1 Uniwersytetu Medycznego w Lublinie”, Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych. Ten ostatni to jest tytuł, który przewijał się w poszczególnych latach, ale zgodnie z wcześniejszą projekcją ten program wygasł z upływem roku 2015 i teraz jest nowy program, ale tytuł jest ten sam. Jest to poniekąd kontynuacja w ramach nowego programu. Kolejne programy to Oświęcimski Strategiczny Program Rządowy – etap V. Podobnie jak w przypadku poprzedniego programu, etapy programu oświęcimskiego już były realizowane, ale ostatni wygasł z końcem roku 2015. Kolejny to program „Rozwój gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016–2019”. Podobnie jak dwa poprzednie programy, jest to nowy etap programu, który w różnych w odsłonach funkcjonował również poprzednio. Następnie jest Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa, zupełnie nowy program, na kwotę ponad 66 milionów zł. I ostatni program, dla Uniwersytetu Warszawskiego, to „Program inwestycyjny na lata 2016–2020” łącznie na kwotę ogólną ponad 970 milionów zł. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję.

Mamy do omówienie jeszcze załączniki o numerach: 15, 16, 17, 18 i 19.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk: Może poproszę teraz panią dyrektor, jeśli…)

Wszystkie te załączniki dotyczą programów ze środków europejskich, tak więc myślę, że…

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk: Pani dyrektor Jaworska powie kilka słów, krótko, o tych programach łącznie.)

…można je omówić łącznie. Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę.

Zastępca Dyrektora Departamentu Instytucji Płatniczej w Ministerstwie Finansów Dorota Jaworska:

Dzień dobry państwu.

W załączniku nr 15 pokazano planowane dochody i wydatki budżetu środków europejskich oraz budżetu państwa. A zatem w jednym załączniku są pokazane wydatki zarówno na finansowanie, jak i współfinansowanie projektów unijnych. To jest tabela nr 1. W tabeli nr 2 zaprezentowano z kolei wydatki i dochody w podziale na poszczególne części budżetowe. W tabeli nr 1 pokazano to w podziale na programy operacyjne.

Jeżeli chodzi o załącznik nr 16, jest to załącznik, w którym są pokazane zobowiązania w ramach starej i nowej perspektywy finansowej, jak również wydatki, limit wydatków ponoszonych w kolejnych latach, szczególnie funduszy strukturalnych, aż do roku 2023.

Jeżeli chodzi o załącznik nr 17, są tu programy, które nie należą do tzw. funduszy strukturalnych, czyli działy na rzecz bezpieczeństwa, wsparcia imigrantów w azylu i imigracji oraz tzw. małe projekty europejskie, polegające na tym, że każdy z beneficjentów może startować w konkursach Komisji Europejskiej i pozyskiwać w ten sposób środki. My pokazujemy, jakie to są programy i jakie wydatki są planowane na dany rok.

W załączniku nr 18 prezentujemy środki pochodzące z Unii Europejskiej na rzecz Funduszu Spójności. Jest to stary program, który jest na etapie rozliczania. W roku 2016 planujemy go zamknąć. I są to środki z tzw. płatności końcowych.

Załącznik nr 19 zawiera rozliczenie prefinansowania zadań przewidzianych do realizacji z udziałem środków europejskich. Są to przede wszystkim rozliczenia wynikające z zamknięcia projektów Funduszu Spójności. Jest to spłata zaciągniętych pożyczek przez samorządy po uzyskaniu płatności końcowej, jak również są środki na tzw. finansowanie wyprzedzające w ramach programu „Wsparcie rozwoju obszarów wiejskich”. Na nową perspektywę w tym zakresie planujemy tylko udzielenie pożyczek, a pierwsze spłaty nastąpią w roku 2017. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Dziękuję bardzo.

Jeśli można, może jeszcze zdanie uzupełnienia w odpowiedzi na pytanie pana senatora o wzrost wydatków w części 63 „Rodzina”. W zasadzie jest to przesunięcie o charakterze trochę technicznym, jeżeli chodzi o realizowanie zadań. Chodzi po prostu o realizację zadań w zakresie Karty Dużej Rodziny. Wcześniej było to w części 44 „Zabezpieczenie społeczne”. Były to zadania wynikające z programu Rady Ministrów, teraz jest ustawa i zgodnie z nią te zadania realizuje minister właściwy do spraw rodziny. Tak że środki z części 44 zostały przesunięte do części 63. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Czy w odniesieniu do pozostałych załączników są jeszcze jakieś wystąpienia?

Rozumiem, że omówiliśmy wszystkie załączniki, tak? To były załączniki o numerach: 15, 16, 17, 18, i 19. Okej. Dziękuję bardzo.

Przystępujemy do dyskusji.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos?

Bardzo proszę, pan senator Borowski.

Senator Marek Borowski:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Mam dwa pytania.

Pierwsze. Poproszę o informację, jakie kwoty są przewidziane w budżecie w przychodach z dwóch podatków, czyli z podatku od klientów handlowych oraz podatku od kredytobiorców. To jest pierwsze pytanie.

Teraz drugie. Czy są już dane dotyczące deficytu budżetu państwa za rok 2015? Jeżeli są, to chciałbym wiedzieć, ile wyniósł deficyt. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję.

Czy są dalsze pytania?

Proszę bardzo, Panie Senatorze.

Senator Arkadiusz Grabowski:

Panie Przewodniczący, mam kilka mam pytań, chyba do pana ministra Skiby, bo to on referował tę część.

Niejako poszerzę pytanie pana marszałka Borowskiego. Chodzi o kwotę dochodów budżetu, szacowaną na 2 miliardy zł, z tytułu podatku od powierzchni handlowych, od sieci handlowych. Na różnych etapach projektu ustawy były podawane różne kwoty: 3,5 miliarda zł, 2,5 miliarda zł, 2 miliardy zł, 1,5 miliarda zł. Chciałbym się dowiedzieć, na jakiej podstawie zostało to wyszacowane.

Drugie pytanie też odnosi się do ustawy dotyczącej opodatkowania instytucji finansowych. W dochodach jest wymieniona kwota 5,5 miliarda zł, o ile dobrze pamiętam. W momencie uchwalania tej ustawy, procedowania w Senacie była mowa o 3 miliardach 800 milionach zł. To na razie tyle.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo proszę. Jeszcze jedno pytanie. Jeśli ktoś z państwa senatorów… Są dwa pytania.

O, proszę bardzo, senator Kleina. I potem przystąpimy do odpowiedzi.

Senator Kazimierz Kleina:

Też dołączam się do pytania pana senatora Borowskiego o kwestię deficytu, bo to jest dość istotna sprawa, którą podjęliśmy w ubiegłym roku, związana także z nowelizacją budżetu. Czy już oszacowano lub są jakieś wstępne informacje, jaki będzie deficyt za rok 2015? To pierwsza sprawa.

Teraz druga. O ile etatów zmniejszyło się zatrudnienie w tzw. erce w stosunku do roku poprzedniego czy w stosunku do tego, co było za poprzedniego rządu? To też jest dość istotna informacja, to będzie konkretna wielkość. Kiedy tworzono rząd, mówiono, że wyraźnie zmniejszy się zatrudnienie w grupie pracowników tzw. erki.

Teraz pytanie niezwiązane z tą sprawą, ale także dotyczące zatrudnienia. Wraz z wprowadzeniem ustawy dotyczącej 500 zł na dziecko zakłada się także istotny wzrost zatrudnienia. W projekcie mówi się, że obsługa tego programu będzie kosztowała chyba 300 milionów czy ileś milionów złotych…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak. …I że jest potrzebnych około 7 tysięcy etatów w skali kraju. Czy to jest widoczne w budżecie państwa? I czy rzeczywiście tak jest?

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję.

Myślę, że po tych trzech pytaniach możemy przystąpić do odpowiedzi.

Kto z państwa ministrów odpowie?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk: Może ja zacznę, jeśli pan przewodniczący pozwoli…)

Bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

…od odpowiedzi na ostatnie dwa pytania. Niestety nie wiemy, jaka jest dzisiaj liczba tzw. erek w ramach administracji rządowej. Może uda nam się zebrać tę informację jak najszybciej, tak żeby przy najbliższej okazji poinformować pana senatora.

Czy w związku z ustawą 500+ przewiduje się wzrost liczby etatów, wzrost zatrudnienia? To będzie zadanie z zakresu administracji rządowej, które obecnie jest procedowane, tak więc odpowiedź będzie znana, kiedy parlament zakończy nad tym prace. W ramach tego projektu jest przewidziane ponad 17 miliardów zł, o których wspominałam na początku. To są środki zarówno na świadczenia, jak i obsługę programu. Oczywiście ściśle określonej, przynajmniej w projekcie, liczby etatów na obsługę nie można przewidzieć, bo będzie ona zależała też od jednostek samorządu terytorialnego. W każdym razie zgodnie z projektem przewiduje się środki na wdrożenie i przygotowanie programu, ale chodzi raczej o przygotowanie o charakterze informatycznym, a nie kadrowym. Tak że zgodnie z projektem to jest, o ile pamiętam, procentowy odpis od środków wypłacanych osobom, którym ten dodatek będzie się należał. Zakładamy, że największe środki zostaną skierowane na program w pierwszym roku obowiązywania ustawy, bo one pójdą na przygotowanie i wdrożenie projektu. Wiadomo, że później nie będzie trzeba ponosić kosztów związanych z weryfikacją uprawnień do otrzymania tych środków. Dlatego też w kolejnym roku środki na realizację programu, o ile pamiętam, będą o 0,5% mniejsze niż w pierwszym. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Odpowiadam na pytania dotyczące kwestii podatkowych.

Otóż wykonanie budżetu za 2015 r. jeszcze nie jest zakończone. W związku z tym wiemy na razie – to było ogłoszone przez ministra Szałamachę – że deficyt budżetu będzie mniejszy niż kwota 47 miliardów 500 milionów zł. W najbliższych dniach, jeszcze w lutym pełne informacje zostaną podane.

Jeśli chodzi o konkretne kwoty, to podatek od instytucji finansowych wpisany do ustawy budżetowej to jest 5,5 miliarda zł. Podatek od handlu, od sklepów wielko powierzchniowych – 2 miliardy zł.

Żeby odpowiedzieć na pytanie pana senatora, przypomnę, że te projekty mają długa historię, też polityczną, w związku z tym kwoty wcześniej mogły być różne. Te, które są wpisane, czyli w przypadku instytucji finansowych podatek w wysokości 5,5 miliarda zł, a w przypadku handlu detalicznego 2 miliardy zł, to są kwoty, które tak naprawdę były celem w takim znaczeniu, że te projekty ustawy zostały przygotowane w taki sposób, żeby tę kwotę osiągnąć. Bo trochę jest tak, że… Proszę zwrócić uwagę na to, że pomysł w odniesieniu do podatków polega na tym, aby uzyskać pewne wpływy finansowe, fiskalne, które zrównoważą wydatki związane z programem 500+. Można więc powiedzieć, że konstrukcja tych podatków była taka: na początku założyliśmy, jaką kwotę chcemy uzyskać, a później skonstruowaliśmy podatek tak, żeby ją osiągnąć. Taka jest konstrukcja w związku z tym, że to są podatki o celu przede wszystkim fiskalnym.

Jak to będzie, jeśli chodzi o podatek od sklepów detalicznych, jeszcze nie wiadomo. Prace nie zostały ukończone. Pierwotnie były wpisane 2 miliardy zł, ponieważ zakładano, że ten podatek rzeczywiście zostanie wprowadzony w życie dosyć szybko. Mamy jednak pewne wątpliwości, które zrodziły się po głębokiej, można powiedzieć, i owocnej dyskusji, jeśli chodzi o kształt ustawy. Liczymy na to, że aktywność różnych stron pozwoli na to, żeby ten projekt był przyjęty w bardzo dobrym kształcie. Dlatego można powiedzieć, że nie jest jeszcze przesądzone, jaka to będzie kwota, ale nie przewiduję, żeby była większa niż 2 miliardy zł wpisane do ustawy budżetowej. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Przyjdzie nam jeszcze pracować nad ustawą dotyczącą podatku od handlu wielkopowierzchniowego. Zobaczymy, jaka będzie finalna nazwa, jaki będzie tytuł tej ustawy finalnej. Tak więc rozumiem, że w trakcie prac w Sejmie ten podatek może jeszcze się zmieniać. Do komisji trafia szereg wystąpień od organizacji zrzeszających handlowców. Członkowie komisji wszystkie wystąpienia otrzymują, mają okazję się z nimi zapoznać. Tak więc na pewno będziemy bardzo wnikliwie się przyglądać zapisom, które otrzymamy z Sejmu.

Panu senatorowi chciałbym przypomnieć, że poprawialiśmy tutaj ustawę o podatku bankowym i nasza komisja przyczyniła się do zwiększenia dochodów budżetowych z tego podatku. Tak więc mamy tutaj dobrą historię współpracy z Ministerstwem Finansów i przyczyniamy się do zwiększania dochodów budżetowych. Ale to jeszcze przed nami.

Czy są jakieś inne pytania?

Pan senator Borowski. Bardzo proszę.

Senator Marek Borowski:

Pierwsze pytanie. Prosiłbym o przypomnienie, bo niedokładnie pamiętam, jaki miał być deficyt budżetu państwa za roku 2015 po nowelizacji.

I drugie. Jak się kształtują dochody niepodatkowe, zwłaszcza dywidendy i wpłaty z zysku, w porównaniu z rokiem 2015?

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Czy są jeszcze inne pytania państwa senatorów? Nie ma.

Kto z państwa udzieli odpowiedzi?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Jeżeli chodzi o deficyt, to był planowany w noweli na 59,9 miliarda.

(Senator Marek Borowski: 49 miliardów.)

Przepraszam. 49,9 miliarda.

Jeżeli chodzi o planowane na 2016 r. dywidendy, to za chwilę kolega, pan dyrektor Szałwiński to przedstawi.

Zastępca Dyrektora Departamentu Polityki Finansowej, Analiz i Statystyki w Ministerstwie Finansów Tomasz Szałwiński:

Szanowni Państwo!

W nowelizacji ustawy budżetowej na 2015 r. z tytułu dywidend i wpłat z zysku od spółek skarbu państwa zaplanowano 6 miliardów 158 milionów zł.

(Senator Marek Borowski: W 2015 r.)

Tak, mówimy o nowelizacji za 2015 r.

(Senator Marek Borowski: A w 2016 r.?)

W 2016 r. ta sama pozycja wynosi zgodnie z aktualnym projektem ustawy budżetowej 4 miliardy 799 milionów 670 tysięcy zł.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Można by oczywiście pytać o to, w jakim zakresie jest przesunięcie pomiędzy CIT od niektórych spółek a np. podatkiem bankowym, prawda? Ale to już sprawa na inną dyskusję.

(Senator Kazimierz Kleina: Jeszcze jedno pytanie.)

Jeszcze pytanie senatora Kleiny. Bardzo proszę.

Senator Kazimierz Kleina:

Pytanie do pana ministra Skiby. Pan minister powiedział, że podatek od sklepów wielkopowierzchniowych – zobaczymy, jak on będzie się nazywał – został oszacowany na kwotę 2 miliardów zł, a podatek od instytucji finansowych na 5 miliardów zł, bo takie były potrzeby budżetu. To znaczy że w pierwszej kolejności zostały określone potrzeby, a później wyliczono stopę podatkową, żeby tę kwotę osiągnąć. I powinniśmy zebrać 17 miliardów zł do budżetu państwa na świadczenia związane z wypłacaniem 500 zł. W przyszłym roku kwota tego świadczenia łącznie w skali roku będzie zdecydowanie większa, ponieważ już od 1 stycznia będzie wzrastała. Szacujemy przecież, że będzie więcej dzieci, na tym nam zależy. Czy to oznacza – bo rozumiem, że nad tym teraz pracujecie i decyzja musi być podjęta z myślą o budżecie – że w przyszłym roku, w związku z tym, że będzie potrzebna większa kwota, stopa podatkowa będzie wyższa w obu wymienionych podatkach, handlowym i bankowym, żeby tę kwotę osiągnąć? Tak rozumiem. Czy tak? Powiedział pan, że wpierw określa się kwotę, a później odpowiednio stopę. Czyli ta konstrukcja będzie tak budowana, tak? Tzn. handlowcy i bankowcy muszą się liczyć z tym, że stopa będzie wyraźnie wyższa w roku przyszłym? Tak by należało rozumieć to, co pan minister tutaj przedstawił, taki sposób konstruowania tego podatku.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo przewrotne jest myślenie…

(Senator Kazimierz Kleina: No nie jest przewrotne…)

…pana senatora. Bardzo przewrotne. Oczywiście…

(Senator Kazimierz Kleina: Dlaczego przewrotne?)

Podatek czy budżet służy przecież realizacji celów.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Zaraz udzielę głosu panu senatorowi. Rozumiem, że będą kolejne pytania.

Senator Kazimierz Kleina:

Nie ma w tym żadnej przewrotności, Senatorze. Po prostu do tej pory podatki konstruowaliśmy w taki sposób: PIT jest taki, stały, VAT podobnie itd. No była operacja z VAT, to prawda, ale tutaj jest właśnie…

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

I tak też są skonstruowane, Panie Senatorze, te ustawy podatkowe. Są tam przyjęte wskaźniki procentowe. Tak więc raczej nie należy się spodziewać, i handlowcy nie powinni się teraz przestraszyć, że ten podatek co roku będzie rósł, dlatego że potrzeby się zwiększają. Prawda? Choć ja rozumiem intencje pana senatora. Chcemy, aby dzieci rodziły się mniej więcej co dziewięć miesięcy. Prawda?

Senator Kazimierz Kleina:

Oczywiście, Panie Przewodniczący, co do tego nie ma wątpliwości. Ja nawet co do zasady jestem zwolennikiem wypłacania tej kwoty 500 zł, a teraz pytam tylko o sposób, konstrukcję systemu. Tymczasem pan próbuje znaleźć tu jakiś podtekst. Nie ma w tym podtekstu, jest proste pytanie.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo proszę, jeszcze pan senator Czernobaj ma pytanie… Czarnobaj, bardzo przepraszam. Już któryś raz przekręcam pańskie nazwisko. To wynika z tego, że znam człowieka o bardzo podobnym nazwisku.

(Senator Leszek Czarnobaj: Panie Przewodniczący, przyzwyczaiłem się, jeszcze gorzej je przekręcali.)

Bardzo proszę.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący, chciałbym przede wszystkim poprosić, żebyśmy nie recenzowali sobie nawzajem pytań. Teraz boję się zadać pytanie, bo nie wiem, jak pan przewodniczący je oceni. Dlatego prosiłbym, żeby wyjść z założenia, że nie ma głupich pytań, przewrotnych pytań. Chcemy usłyszeć odpowiedzi ministerstwa.

(Przewodniczący Grzegorz Bierecki: Nikt z senatorów nie zadaje głupich pytań.)

Panie Przewodniczący, chciałbym zapytać pana ministra o część 77, o 8-procentowy wzrost, o którym powiedział chyba jeden z panów ministrów. Padło tutaj stwierdzenie, że część zwiększonych dochodów wynika ze zmian systemowych. Ja bym chciał, żeby pan minister powiedział dwa słowa, co miał na myśli, kiedy mówił o zmianach systemowych. Jaka to zmiana systemu nastąpiła, jeśli chodzi o zbieranie podatków? I czy w tej kwocie wzrostu o 8% jest kwota wynikająca z uszczelnienia systemu poboru podatku VAT? Jeśli tak, to o ile większy wpływ środków jest planowany z uszczelnienia systemu w roku 2016? To jest jedna sprawa.

Teraz druga. Dotyczy ona programu drogowego. To chyba pani minister Majszczyk mówiła o programie drogowym, wspólnym finansowaniu z gminami. Czy mógłbym usłyszeć dwa słowa, jaka to jest kwota i jak to jest planowane?

I trzecia sprawa, pytanie dotyczące programu 500+. Mówię tu w imieniu samorządów. Gdzie jest zapisana kwota dotycząca wsparcia samorządów, jeśli chodzi o realizację tego programu, i czy podczas obrad komisji wspólnej było to w jakikolwiek sposób uzgodnione, czy tylko rząd przedstawił stanowisko w tej sprawie? Jeśli można, prosiłbym dwa słowa na ten temat. Dziękuję bardzo.

(Senator Marek Borowski: Panie Przewodniczący, ja tylko…)

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo proszę, Panie Senatorze.

Senator Marek Borowski:

Chodzi mi o te 8%. Może nie do końca zrozumiałem, kiedy była podawana ta informacja. Mówię o 8-procentowym wzroście. Czy te 8% to są tylko wpływy podatkowe, czy o tyle wzrosną całe dochody budżetowe?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Całe dochody budżetowe, tak? Aha. A wpływy podatkowe? Czy przy okazji moglibyście państwo o tym powiedzieć? Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Są trzy pytania. Możemy więc…

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Zacznę od pytania o stawki. Pomimo że stawki podatku VAT się nie zmieniły, dochody z tego podatku wzrosły o 6,1. Nie zmieniły się również stawki podatku CIT, a przychody wzrosły o 1,8. To oznacza, że możemy bazować na założeniu, że przy tych samych stawkach w kolejnym roku czy kolejnych latach wpływy z podatku bankowego i podatku od sklepów wielkopowierzchniowych będą rosły. Tak więc można powiedzieć, że do tego, żeby dochody podatkowe rosły, nie jest potrzebna zmiana stawek. I nie przewidujemy – to jest odpowiedź na pierwsze pytanie – konieczności zwiększania stawek, żeby zwiększać wpływy podatkowe. Nie słyszałem, żeby w ogóle były brane pod uwagę prace w tym kierunku, żeby o czymś takim myśleć. Nie było żadnych tego typu planów, nigdy nie słyszałem o tym, żeby zwiększać stawki po to, żeby były większe dochody.

Jeśli chodzi o rok 2017… Ja rozumiem intencje pana senatora. Znaczy 2017 r. rzeczywiście oznacza… Zwiększenie wydatków związanych z programem 500+ oznacza tak naprawdę – po to, żeby deficyt był zrównoważony – konieczność zapewnienia większych wpływów. I właśnie temu ma służyć strategia związana z ograniczeniem tzw. niedoborów, czyli łataniem dziury, jeśli chodzi o wpływy z podatku VAT i innych podatków, ale głównie podatku VAT. I tak naprawdę temu mają służyć wszystkie działania, które były ogłaszane przez pana ministra Szałamachę, takie jak wprowadzenie nowych instrumentów informatycznych, reorganizacja administracji skarbowej, Krajowej Administracji Skarbowej. I rzeczywiście jest tak, że na 2017 r. głównym źródłem finansowania zwiększonych wydatków na program 500+ będzie przede wszystkim istotne zwiększenie wpływów z podatku VAT i innych podatków. Oczywiście w związku z tym, że jest inflacja, że rośnie PKB, w naturalny sposób z roku na rok będą rosły i inne dochody. Ale chyba mamy świadomość, że to nie wystarczy, żeby zrealizować wszystkie plany rządowe.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo proszę.

Zastępca Dyrektora Departamentu Polityki Finansowej, Analiz i Statystyki w Ministerstwie Finansów Tomasz Szałwiński:

Było pytanie o wzrost dochodów budżetu państwa. Ogółem dochody budżetu państwa rosną o 9,5% w stosunku do nowelizacji ustawy budżetowej z 2015 r. W tym dochody podatkowe rosną o 7,2% łącznie z wpływami z tych dwóch nowych podatków. Gdyby oczyścić dynamikę wzrostu… tzn. gdyby nie było wpływów z tych dwóch podatków, czyli od banków i hipermarketów, to wpływy z wszystkich innych podatków wzrosłyby o 4,3%. Tak jak powiedziałem, wpływy ze wszystkich podatków, łącznie z tymi dwoma podatkami, wzrosną o 7,2%. To tyle. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Pani Minister?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Dziękuję bardzo.

Jeszcze odniosę się do programów związanych z budową infrastruktury drogowej dla powiatów i dla gmin. Środki są zagwarantowane. To jest już chyba trzecia edycja programu w tym zakresie, który jest przyjmowany i funkcjonuje. Ta edycja została przyjęta we wrześniu 2015 r. i podobnie jak w przypadku poprzednich, opiewa na 4 miliardy zł i będzie realizowana w latach 2016–2019. Przy czym na rok 2016 kwota przewidziana do realizacji to 800 milionów zł. Zostało to szczegółowo opisane w załączniku dotyczącym programów wieloletnich.

Może warto zwrócić uwagę na to, że od tego roku podział tej kwoty… Oczywiście środki uruchamia minister finansów z rezerwy celowej, która jest w poz. 70. W odróżnieniu jednak od poprzednich lat wnioskował o podział i dokonywał podziału na poszczególne województwa będzie minister infrastruktury, a nie minister administracji i cyfryzacji. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo, Pani Minister.

Pan senator Borowski jeszcze się zgłasza, jak widzę. I pan senator Czarnobaj.

Bardzo proszę. Najpierw senator Borowski. Potem pan senator Czarnobaj.

Senator Marek Borowski:

Dziękuję za te informacje. Tak to już jest, że kolejne informacje wywołują kolejne pytania.

Otóż skoro procentowy przyrost dochodów podatkowych, łącznie z tymi dwoma nowymi podatkami, wynosi 7,2%, a przyrost dochodów budżetowych ogółem 9,5%, chciałbym się dowiedzieć, z czego wynika ta różnica. Z czego bierze się tak wysoki przyrost dochodów budżetowych w ogóle, skoro przyrost dochodów podatkowych wynosi tylko 7,2%, a przynajmniej część dochodów niepodatkowych, czyli dywidendy i wpłaty z zysku, maleje z 6,2% do 4,8%. Tzn. że gdzieś musi być jakiś duży przyrost. Chciałbym się dowiedzieć, z czego on wynika. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący, kiedy pan minister mówił o podatkach, w pierwszej części, użył stwierdzenia – jeszcze raz zacytuję – że przyrost wynika ze zmian systemowych. Jeśli można, prosiłbym powiedzieć, na czym te zmiany polegają. Wzrost dochodów uwzględnia jakąś część wynikającą z uszczelnienia podatków. Jaka to jest kwota?

I druga sprawa, pomocy dla samorządów w realizacji programu 500+. Czy były rozmowy na ten temat i jaka to jest kwota? Jeśli jest taka informacja…

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo proszę.

Rozumiem, że nikt z państwa senatorów nie ma już pytań w tej części. Są dwa pytania.

Prosimy bardzo.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Zacznę od programu 500+. Tak jak wspominałam na początku, w ogóle w budżecie przewidziano na ten cel ponad 17 miliardów zł, a dla samorządów w pierwszym roku 2% przekazanych środków na świadczenie wychowawcze. Są przewidziane środki na… to się nazywa… związane z opieką zastępczą, 1% środków przekazanych. W następnym roku środki przekazywane samorządom będą mniejsze, tak jak zaznaczałam, dlatego że będzie mniej zadań w stosunku do pierwszego roku, kiedy te środki trzeba będzie przekazać. Kwota 15 miliardów zł są już uwzględniona w budżetach wojewodów, a 1 miliard 700 milionów jest w rezerwie celowej.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Pan minister jeszcze chciałby…

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Zacznę od końca. Zmianą systemową jest właśnie wprowadzenie tych dwóch nowych podatków. To jest właśnie ta część, którą można nazwać zmianą systemową. A jeśli chodzi o dochody podatkowe wynikające z uszczelnienia systemu, to w związku z tym, że cała strategia i wszystkie działania związane z informatyką, z reformą administracji realnie zaczną się w roku 2017, wtedy tak naprawdę będą wpisane dochody z uszczelniania. Teraz na zasadzie pewnej ostrożności nie zostały wpisane żadne dochody ekstra. Można więc przyjąć, że dochodów z uszczelnienia systemu w budżecie roku 2016 nie ma, bo te instrumenty realnie zaczną działać w roku 2017. A jeśli będą zwiększone wpływy podatkowe, to oczywiście będzie to źródłem, że tak powiem, zadowolenia. W każdym razie w związku z tym, że utrzymanie niskiego, relatywnie niskiego deficytu, jak najniższego, jest istotne, te dochody nie są w budżecie założone.

Teraz odpowiem na pytanie pana senatora Borowskiego. Oczywiście dywidendy ze spółek są mniejsze, ale warto pamiętać o dwóch elementach, które realnie spowodowały, że te wskaźniki wzrostu się tak różnią – 3,2 miliarda zł to są dochody z NBP, których nie było w roku poprzednim, dochodem niepodatkowym jest również opłata za aukcję LTE, to jest 9,2 miliarda zł. Tak że te dwa elementy wpłynęły na tę zmianę. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Czy państwo senatorowie mają jeszcze pytania? Nie.

Czy goście mają pytania? Nie. Świetnie.

W takim razie…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Bardzo proszę, Panie Senatorze.

Senator Jacek Włosowicz:

Panie Ministrze, chciałbym zapytać o LTE. W zeszłym tygodniu chyba była informacja, że firma, która wygrała, zrezygnowała. Opłata, którą miała wnieść, jest chyba na poziomie 1 miliarda 800 milionów zł, o ile dobrze pamiętam. Zgodnie z prawem jest możliwość, żeby teraz inne zainteresowane firmy wniosły tę opłatę i weszły w posiadanie częstotliwości. Czy procedura pozwala na to, żeby to się stało w ciągu roku 2016?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo proszę, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Panie Senatorze, nie ma oficjalnej informacji o tym, że któraś firma zrezygnowała. Przypomnę tylko, że tak naprawdę chyba dopiero wczoraj upływał termin na wniesienie opłat na podstawie decyzji, które zostały wydane przez urząd. Z informacji, które ja posiadam, wynika, że nie wszystkie jednostki dostały decyzje bezpośrednio do ręki, niektóre decyzje zostały wysłane pocztą. Tak więc wczoraj upłynął termin dla tych, którzy dostali je bezpośrednio do rąk. Myślę, że dla tych z kolei, którzy decyzje dostali za pośrednictwem poczty, termin upłynie w tym tygodniu lub za kilka dni. Dopiero wtedy będzie można powiedzieć, czy wszystkie firmy się wywiązały z zobowiązania, które było zawarte w decyzji. Było 14 dni na realizację płatności. Tak więc dopiero będzie wiadomo, czy wszystkie się wywiązały. A jeżeli nie, to wtedy procedury zgodnie z prawem… Urząd regulacji będzie to… O ile mi wiadomo, w przypadku nieuiszczenia jakiejś kwoty procedury umożliwiają włączenie innych podmiotów. Dzisiaj jednak nie wiemy, czy w ogóle będzie taka sytuacja, ponieważ jeszcze nie upłynęły wszystkie terminy do zapłaty. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Dziękuję bardzo.

Jeszcze pan senator Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Panie Przewodniczący, tak jak powiedział pan marszałek Borowski, nowe informacje rodzą nowe pytania. Jeśli można, chciałbym prosić pana ministra o odpowiedź, czy przy konstruowaniu budżetu, a właściwie korekty budżetu przedstawionego przez poprzedni rząd, była rozważana kwestia trzech elementów dochodowych, zmniejszenia obciążeń: mianowicie likwidacja podatku od kopalin – czy rozważaliście to państwo, czy przymierzacie się do obcięcia budżetu, jeśli nie w tym roku, a widzę, że w tym nie, to w przyszłym, czy było to przedmiotem państwa analiz? – obniżenia VAT z 23% do 22% i obniżenia VAT na ubranka dziecięce. Czy te elementy były przedmiotem państwa obrad, jeśli chodzi o VAT?

I pytanie do pani minister Majszczyk. Jeśli pani minister nie będzie mogła odpowiedzieć teraz, to prosiłbym, aby to zrobiła podczas debaty.

Pani Minister, jaka jest mniej więcej kwota w budżecie na wszystkie inwestycje? Chodzi o szacunkową wielkość. Jeśli zsumujemy kwoty z poszczególnych działów przeznaczone na inwestycje, to jaka to będzie kwota? Nie chodzi mi o dokładną wielkość. Wiem, jak było w latach poprzednich, i chodzi mi o to, jaka kwota jest na to przeznaczona w tym budżecie. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo proszę, czy pan minister zechce odpowiedzieć na pytanie pana senatora?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Jeśli chodzi o podatek od kopalin, to oczywiście prace nad ukształtowaniem tego podatku prędzej czy później będą podjęte, tak aby opowiedzieć na oczekiwania środowisk bezpośrednio zainteresowanych, i jakieś zmiany w podatku zostaną wprowadzone.

Jeśli chodzi o zmiany w podatku VAT, to tak naprawdę stale są analizowane kwestie zmiany stawek, ale to nie jest odpowiedni moment, żeby cokolwiek przesądzać. Rozumiem, że zmiany w podatku VAT będą działać od 1 stycznia 2017 r. W związku z tym mam wrażenie, że w trakcie roku wszystkie wątpliwości, które pan senator przedstawił, będą rozstrzygnięte. Dziękuję.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję.

Jeszcze senator Kleina. Bardzo proszę.

Senator Kazimierz Kleina:

Mam jeszcze pytanie dotyczące wpłaty dokonywanej przez Lasy Państwowe do budżetu państwa. Minister Szyszko zapowiadał, że zostanie ona zlikwidowana, bo według ministra jest wyniszczająca dla Lasów. Czy rzeczywiście już jej nie ma w budżecie, czy jest?

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo proszę, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Jest zaplanowana w budżecie na rok 2016 zgodnie z obowiązującą ustawą. Nie pamiętam dokładnie kwoty, to jest nieco poniżej 200 milionów zł, około 160 milionów zł.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Bardzo dziękuję.

Rozumiem, że panowie senatorowie z Platformy pytają, jak szybko zmienimy to, co powpisywali, te podatki i opłaty, obciążenia, które pownosili. Myślę, że w odpowiednim czasie – ten budżet jest pierwszym budżetem nowego rządu, bardzo szybko skonstruowanym – będziemy się starali wszystko ponaprawiać, odpowiednio to rozkładając. Bardzo się cieszę, że panowie podnosicie te kwestie i pewnie będziecie nas wspierać w dziele naprawy.

Jeszcze pan senator Czarnobaj.

Senator Leszek Czarnobaj:

Wpisując się w ostatnią część wypowiedzi pana przewodniczącego, chciałbym przypomnieć panu ministrowi, że to, o co tutaj pytałem, szczególnie w tej drugiej części, dotyczyło oczekiwań środowiska Prawa i Sprawiedliwości na czele z panem przewodniczącym, który w każdej debacie podnosił, że podatek od kopalń zabija polski przemysł wydobywczy, a podatek od ubranek obniża dzietność w kraju. Dlatego z wielką troską przysłuchuję się informacjom, że trwają nad tym elementem prace i mam nadzieje, że w 2017 r. będzie to zaznaczone w podatkach.

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Cieszę się, że pan senator z troską i życzliwością podchodzi do tych zagadnień. Z pewnością, kiedy już będzie znany dokładnie stan finansów po minionych ośmiu latach i zostaną zrealizowane zamiary uszczelnienia systemu podatkowego, będziemy mogli wrócić do tej dyskusji. Jak rozumiem, jest to jednak dyskusja na rok 2017. Zapowiedzi ze strony panów senatorów są dobre, będziemy razem pracowali nad poprawą systemu.

Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos w trakcie naszego posiedzenia? Nie.

Zanim zamknę posiedzenie, przypomnę, że do jutra do godziny 12.00 czekamy na poprawki, które chcieliby państwo senatorowie złożyć. Spotykamy się tutaj o 12.00, w tej samej sali, będziemy rozpatrywali opinie komisji senackich.

Bardzo proszę, pan senator Borowski jeszcze chce coś powiedzieć przed zamknięciem posiedzenia.

Senator Marek Borowski:

Jeszcze w sprawie poprawek. Do godziny 12.00 je składamy. Ale chodzi o poprawki dotyczące dowolnych kwestii w ustawie, czy tylko tych, które były omawiane?

Przewodniczący Grzegorz Bierecki:

Panie Senatorze, o godzinie 14.00 mamy rozpatrywać, przyjąć stanowisko komisji do całej ustawy budżetowej. Te dwie godziny są po to, żeby można było poprawki opracować. Oczywiście chodzi o poprawki do całości, jeśli miałyby być przedyskutowane na posiedzeniu o godzinie 14.00. Tak? O godzinie 14.00 przyjmujemy stanowisko komisji co do całej ustawy budżetowej.

(Senator Marek Borowski: Posiedzenie komisji zaczyna się jutro o 14.00?)

O 12.00 wysłuchamy opinii poszczególnych komisji, a o 14.00 przyjmiemy stanowisko do całego budżetu. Taką procedurę przyjęliśmy. Zresztą zgodnie z tym, co robiliśmy co roku, nie ma zmian w procedurze. Tak że pan senator będzie się łatwo tutaj poruszał. Nie ma żadnych niespodzianek proceduralnych.

Zamykam posiedzenie.

Dziękuję wszystkim państwu za udział.

(Koniec posiedzenia o godzinie 13 minut 12)