Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu (113.)

w dniu 25 lipca 2023 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1032, druki sejmowe nr 3279 i 3372).

(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 35)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Stanisław Gawłowski)

Przewodniczący Stanisław Gawłowski:

Rozpoczynamy kolejne posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu.

Dzisiejszy porządek obrad, na tym posiedzeniu komisji, przewiduje rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw.

Bardzo serdecznie witam na posiedzeniu komisji pana Piotra Dziadzię, podsekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, głównego geologa kraju, pełnomocnika rządu ds. polityki surowcowej państwa. Bardzo serdecznie witam i mam nadzieję, że nikogo to nie urazi, Panie Ministrze, jeśli przywitam wszystkich pana współpracowników i osoby z pana resortu jednocześnie. Bardzo się cieszę, że państwo uczestniczycie w posiedzeniu komisji. Serdecznie witam przedstawicieli innych ministerstw, ministerstwa rolnictwa. Witam pana Zdzisława Murasa, dyrektora Departamentu Prawnego i Rozstrzygania Sporów w Urzędzie Regulacji Energetyki, wraz ze współpracownikami. Witam przedstawicieli organizacji pozarządowych, witam panie i panów senatorów, przedstawicieli Kancelarii Senatu.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1032, druki sejmowe nr 3279 i 3372)

I żeby już nie tracić czasu, bo dzisiaj mamy dość mocno wypełniony dzień, to poproszę pana, Panie Ministrze, o prezentację ustawy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo Senatorowie!

Mam przyjemność przedstawić na dzisiejszym posiedzeniu ustawę, która jest oczekiwana od wielu, wielu lat i jest oczekiwana nie tylko społecznie, ale także przez przedsiębiorców…

(Senator Jadwiga Rotnicka: Przepraszam, Panie Przewodniczący, mielibyśmy taką prośbę, aby referent jednak mówił do nas z przodu.)

Proszę bardzo, oczywiście.

(Przewodniczący Stanisław Gawłowski: Będzie chyba wszystkim wygodniej, Panie Ministrze.)

Absolutnie, nie ma problemu. Dziękuję.

(Przewodniczący Stanisław Gawłowski: Zwłaszcza, że to jest ustawa, która chyba będzie budzić mniej emocji.)

Oczywiście nie ma problemu.

Bardzo przepraszam panią senator za to, że tyłem odwrócony mówiłem.

(Senator Jadwiga Rotnicka: Będzie wygodniej.)

Dobrze. Oczywiście, że tak. Nie ma żadnego problemu.

Szanowni Państwo, tytułem wstępu, choć już taki drobny wstęp zrobiłem, ale chciałbym państwu jeszcze kilka słów powiedzieć na temat tego, że ta ustawa, która będzie dzisiaj omawiana na posiedzeniu komisji, jest, o czym zacząłem wstępnie mówić, pewnym ukoronowaniem takiej długiej drogi, długiej ścieżki, która towarzyszy rozwojowi OZE w naszym kraju. Szanowni Państwo, proponowane zmiany, które dzisiaj przedstawię, mają – można powiedzieć – charakter historyczny i fundamentalny dla dalszego rozwoju OZE, w szczególności chodzi nam o energetykę rozproszoną.

Szanowni Państwo, chcę podkreślić, że ustawa została szeroko skonsultowana ze stroną społeczną. Do projektu wpłynęło ok. 1 tysiąca 200 uwag, co podkreśla zaangażowanie społeczne oraz oczekiwanie na tę ustawę i na proponowane przepisy. Pracom nad ustawą przyświecał główny cel, tj. wzmocnienie bezpieczeństwa i suwerenności Polski, kreowanie nowych impulsów rozwoju gospodarczego, szczególnie w wymiarze lokalnym.

Teraz kilka słów na temat tego, jak rozwija się OZE w Polsce. Według danych agencji rynku obecnie moc zainstalowana w OZE to jest ok. 25 GW, z czego fotowoltaika to prawie 14 GW, elektrownie wiatrowe – 8,8 GW, elektrownie na biomasę – 1 GW, elektrownie wodne – 1 GW, elektrownie biogazowe – 0,3 GW. W ciągu ostatnich 4 lat do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego zostały przyłączone instalacje OZE o mocy 15,2 GW. To bezprecedensowy i najlepszy wynik w historii Polski w zakresie rozwoju OZE. Wszyscy mamy tego świadomość, OZE widzimy na co dzień, praktycznie rzecz biorąc wszędzie, i już przyzwyczailiśmy się do tego, że to OZE jest i będzie. Aktualna liczba instalacji prosumenckich to jest blisko 1,3 miliona, a łączna moc przekracza 9,6 GW. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie było szeroko zakrojonych, że tak powiem, impulsów co do wsparcia rozwoju OZE, takich jak aukcje OZE, programy „Mój prąd”, „Czyste powietrze”. To są te obszary, które są i będą kontynuowane, aby dynamicznie rozwijały się instalacje OZE.

Szanowni Państwo, na dzisiejszym posiedzeniu chciałbym państwu bardziej szczegółowo przedstawić propozycje ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii i niektórych innych ustaw. To był druk rządowy nr UC99, a druk senacki to jest nr 1032. Należy podkreślić, że ustawa służy implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2018/2001 z 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, które w przestrzeni publicznej funkcjonuje pod nazwą RED II. Transpozycja dyrektywy RE II dokonywana jest w szczególności w takich obszarach, jak ciepłownictwo i chłodnictwo, i tutaj rozwiązania zawarte w ustawie mają na celu wzrost udziału OZE w sektorze ciepłownictwa i chłodnictwa o 0,8 punktu procentowego rocznie w latach 2021–2025 oraz o 1,1 punktu procentowego w latach 2026–2030. Rozwiązania te skupiają się na przyłączaniu instalacji OZE do sieci ciepłowniczej i gwarancji zakupu wytwarzanego z nich ciepła oraz ogólnym usprawnieniu procesów administracyjnych.

Kolejnym rozwiązaniem jest gwarancja pochodzenia. Ustawa zapewni odbiorcom końcowym lepszy dostęp do informacji o pochodzeniu energii, będą oni mogli wskazać, że wykorzystana przez nich energia pochodzi z OZE, a to zwiększy atrakcyjność Polski jako miejsca dla inwestycji. To jest szansa na nowe miejsca pracy i szybką transformację energetyczną.

Trzecim obszarem implementacji dyrektywy RED II jest Krajowy Punkt Kontaktowy OZE. Powołując Krajowy Punkt Kontaktowy OZE, tworzymy pierwsze kompleksowe centrum informacji o procedurach i wymogach dla inwestorów i zwykłych obywateli chcących wybudować instalację OZE. Punkt będzie udzielać wskazówek i wsparcia w procedurze składania wniosków i wydawania zezwoleń w zakresie budowy nowych instalacji OZE. Czwartym obszarem są procedury administracyjne. Zwiększamy moc zainstalowaną fotowoltaiki i pomp ciepła niewymagających pozwolenia na budowę z 50 do 150 kW. To rozwiązanie pozwoli, w szczególności małym przedsiębiorstwom i rolnikom, na szybką budowę instalacji OZE, bez zbędnych procedur.

Szanowni Państwo, oprócz dyrektywy RED II opracowana ustawa wprowadza także inne rozwiązania wspierające rozwój OZE w Polsce. Jest to m.in. wsparcie wykorzystania biometanu, i tutaj ustalono całkowicie nowe ramy prawne dla funkcjonowania rynku biometanu w Polsce. Umożliwi to zazielenienie sieci gazowej, równolegle poprawiając i promując te rozwiązania w Polsce. Umożliwi również poprawę efektywności czy też bezpieczeństwa dostaw odbiorców, a docelowo poprawi suwerenność energetyczną naszego kraju. W szczególności przewidziano nowy system wsparcia dla wytwórców wytwarzających biometan.

Drugim obszarem jest prosument lokatorski. Wprowadzenie definicji prosumenta lokatorskiego zwiększy wachlarz możliwości w zakresie wytwarzania energii w budynkach wielorodzinnych. To rozwiązanie pozwoli spółdzielni lub wspólnocie mieszkaniowej pokryć jej potrzeby energetyczne, a zysk ze sprzedanej nadwyżki energii obniży koszty utrzymania nieruchomości, przekładając się na korzyści mieszkańców.

Kolejnym obszarem, trzecim, są klastry energii. Ustawa reguluje zasady tworzenia klastrów, a przede wszystkim wprowadza okresowy mechanizm wsparcia polegający na zwolnieniach z opłat dystrybucyjnych.

Kolejnym obszarem są spółdzielnie energetyczne. Przepisy przewidują warunki dla rozwoju energetyki rozproszonej w terenach wiejskich w formie spółdzielni energetycznych. Ich celem jest ułatwienie tworzenia i funkcjonowania tej formy lokalnych inicjatyw energetycznych.

Piątym obszarem jest wsparcie operacyjne dla instalacji zmodernizowanych. Ustawa wprowadza dedykowany system wsparcia operacyjnego oraz wsparcia dla instalacji zmodernizowanych, co pozwoli na utrzymanie tych instalacji w systemie, w innym wypadku, bez wsparcia modernizacyjnego zostałyby one wyłączone.

Kolejnym obszarem są hybrydowe instalacje OZE. Zmodyfikowane zasady dla instalacji hybrydowych poprawią stabilność sieci elektroenergetycznych i pozwolą uniknąć części wydatków na ich rozbudowę lub modernizację.

Kolejnym i ostatnim obszarem jest morska energetyka wiatrowa. W tym obszarze chcemy zwiększyć ambicje w zakresie rozwoju morskich farm wiatrowych z 5 do 11 GW. W sumie do 2030 r. moc zainstalowana w morskich farmach wiatrowych wyniesie 5,9 GW, a zakładamy, że dekadę później, czyli w 2040 r., ta ilość będzie już na poziomie 18 GW.

Szanowni Państwo, w imieniu minister klimatu i środowiska Anny Moskwy, a także w imieniu rządu pana premiera Mateusza Morawieckiego zwracam się z prośbą do pań i panów senatorów o przyjęcie ustawy w tak istotnym stopniu przyspieszającej możliwość rozwoju OZE oraz transformacji energetycznej.

Z mojej strony, tytułem wprowadzenia, wystarczająco, mam nadzieję. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Stanisław Gawłowski:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Teraz poproszę pana mecenasa, a potem dyskusja i ewentualnie na koniec jeszcze raz, Panie Ministrze, poproszę o zabranie głosu.

Panie Mecenasie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!

Biuro Legislacyjne zgłosiło łącznie 21 uwag do procedowanej ustawy, w tym 3 uwagi o charakterze konstytucyjnym, to są uwagi nr: 11, 13 i 16.

Ustawa była już procedowana na posiedzeniu połączonych Komisji Środowiska oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Na tych posiedzeniach pan minister przyjął wszystkie uwagi Biura Legislacyjnego, poza uwagą szesnastą. Niektóre z tych uwag były modyfikowane, uzgadniane, w tym na roboczo powstały 2 uwagi, uwaga nr 10 oraz uwaga nr 21 – one zostały opracowane i uzgodnione po posiedzeniu komisji. Jeżeli będzie zgoda pana przewodniczącego oraz Wysokiej Komisji, to pominąłbym uwagi, które zostały przyjęte przez pana ministra, a omówiłbym tylko te uwagi, które zostały zmodyfikowane, oraz te 2 uwagi, które uzgodniliśmy na roboczo z przedstawicielami ministerstwa klimatu, czyli uwagi nr 10 i 21 z propozycją konkretnych poprawek. A co do uwagi szesnastej, to również przedstawię jej charakter, a odniesie się do niej pan minister.

Przewodniczący Stanisław Gawłowski:

Ponieważ mamy uwagi omówione przez pana mecenasa na piśmie, ja proponuję, żeby rzeczywiście skoncentrować się tylko i wyłącznie na tych 3, w których istnieje rozbieżność. W pozostałych przypadkach… zaproponuję, żebyśmy pozostałe uwagi, jak zakładam, zaakceptowane już przez rząd na posiedzeniu innej komisji, przegłosowali blokiem, a co do pozostałych, jeżeli ktoś ewentualnie przejmie te poprawki, to wtedy będziemy się do tego odnosić.

Panie Mecenasie.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Zacząłbym szybko od uwagi piątej. Tutaj nastąpiła modyfikacja i uzupełnienie o zmianę dotyczącą wprowadzenia do wyliczenia w art. 74 w ust. 9. Ma ona charakter redakcyjny i tutaj jest propozycja, żeby wyraz „wykorzystujący” zastąpić wyrazem „wykorzystujących”, czyli odnoszącym się do instalacji, a nie do rodzaju instalacji. Ta poprawka została uwzględniona w sprawozdaniu połączonych Komisji Środowiska oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Jeżeli chodzi o uwagę ósmą, to tutaj również jest poprawka, która znajduje odzwierciedlenie w sprawozdaniu połączonych komisji. Chcę tylko wskazać, że jej brzmienie jest następujące: „W art. 1 w pkt 96 w lit. d: w poleceniu nowelizacyjnym wyrazy «ust. 2a i 2b» zastępuje się wyrazami „ust. 2a–2c”; dodaje się ust. 2c w brzmieniu: «2c. Prezes URE przeprowadza kontrolę warunków technicznych zakupu ciepła określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 3»”. I dalej: „w lit. e, w ust. 3 w pkt 3 skreśla się wyrazy «zasady i»”.

Następna uwaga to jest uwaga dziesiąta. Ta uwaga została przyjęta przez pana ministra, ale z uwagi na krótki termin, jaki był wyznaczony pierwotnie na procedowanie tej ustawy, poprawka do niej została wypracowana po posiedzeniu połączonych komisji. Są to, ściślej mówiąc, 4 poprawki w następującym brzmieniu… Wskażę tylko jeszcze, czego dotyczyła ta uwaga. Uwaga dziesiąta miała na celu wskazanie wątpliwości związanych ze sposobem uregulowania w proponowanym art. 121 ust. 11 pkt 1 ustawy o odnawialnych źródłach energii, spraw dotyczących opracowania, publikacji i aktualizacji szczegółowego programu akredytacji jednostek akredytowanych, te poszczególne czynności, mówiąc tak potocznie i w skrócie, były trochę wymieszane. Propozycja poprawek, które miałyby doprecyzować te przepisy, jest następująca: „w art. 1 w pkt 100 w lit. e, w ust. 11 pkt 1 otrzymuje brzmienie: «we współpracy z ministrem właściwym do spraw klimatu opracowuje szczegółowy program akredytacji jednostek akredytowanych oraz w miarę potrzeb, uwzględniając w szczególności wnioski z jego bieżącej realizacji, aktualizację tego programu i niezwłocznie publikuje je na swojej stronie internetowej»”. Następna propozycja poprawki w tym zakresie dotyczy art. 1 pkt 103 w lit. c, w ust. 13 po wyrazie „publikuje” dodaje się wyraz „na swojej stornie internetowej”, co ma na celu wskazanie, gdzie ta publikacja jest dokonywana. Trzecia w kolejności poprawka: w art. 1 w pkcie 104 w lit. c, w ust. 7 w zdaniu pierwszym po wyrazie „publikuje” analogicznie dodaje się wyrazy „na swojej stronie internetowej”, czyli również chodzi o wskazanie, gdzie ta publikacja następuje. I czwarta, analogiczna poprawka do art. 1 pkt 106: w art. 125a w ust. 1 w zdaniu pierwszym po wyrazie „publikuje” dodaje się wyrazy „na swojej stronie internetowej”.

Jeżeli chodzi o następne uwagi, to chciałbym zatrzymać się na moment przy uwadze… Ona znajduje odzwierciedlenie w sprawozdaniu połączonych komisji, a stanowiła też element wypracowania poprawki w uzgodnieniu z ministerstwem klimatu. Tutaj poza poprawką dotyczącą lit. a nastąpiła modyfikacja w zakresie lit. b i w tym zakresie poprawka brzmi: „w ust. 12 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: «W celu udzielenia odpowiedzi na pytanie zgodnie z ust. 7, minister właściwy do spraw klimatu może udostępnić dane osobowe, o których mowa w ust. 9, w postaci elektronicznej, właściwemu do odpowiedzi na pytanie organowi administracji publicznej, w szczególności:»”. Ta poprawka to była poprawka, która miała charakter konstytucyjny.

Uwaga szesnasta, tak jak wskazałem, nie została przyjęta przez pana ministra, ona miała charakter konstytucyjny i dotyczyła wątpliwości co do proponowanego art. 160a ustawy o odnawialnych źródłach energii w kontekście określonego w art. 45 konstytucji prawa do sądu, w sytuacji, gdy wyklucza się możliwość odwołania wnioskodawcy od negatywnego dla niego rozstrzygnięcia w postaci odmowy udzielenia mu odpowiedzi na zadane pytanie. Jednak po wyjaśnieniach pana ministra… przyjąłem te wyjaśnienia do wiadomości.

Następna uwaga, siedemnasta, też znajduje odzwierciedlenie w sprawozdaniu połączonych komisji. Tutaj różnica w stosunku do poprawki zaproponowanej w opinii Biura Legislacyjnego polega na tym, że w zakresie lit. b jest pełna akceptacja, natomiast w zakresie lit. a jest modyfikacja. Ta poprawka powinna brzmieć: „Lit. f otrzymuje brzmienie: «f. w pkt 14 skreśla się wyrazy «o którym mowa w art. 7»”.

I ostatnia uwaga, dwudziesta pierwsza, to też uwaga, która została wypracowana po posiedzeniu połączonych komisji. Uwaga dwudziesta pierwsza dotyczyła przepisu przejściowego. Tutaj Biuro Legislacyjne wskazywało na ogólnikowość i niezrozumiałość przepisu. W wyniku uzgodnienia nastąpiło doprecyzowanie art. 42, który powinien brzmieć, w zależności od decyzji Wysokiej Komisji: „Art. 42. Spółdzielnia energetyczna, której dane zostały zamieszczone w wykazie, o którym mowa w art. 38f ust. 2 ustawy zmienianej w art. 1, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy dokonuje aktualizacji danych w zakresie liczby punktów poboru energii, punktów przyłączenia gazowego, węzła ciepłowniczego lub miejsc wytwarzania oraz zużycia biogazu, składając wniosek, o którym mowa w art. 38g ust. 7 ustawy zmienianej w art. 1, w którym wskazuje również sprzedawcę energii, z którym współpracuje lub zamierza współpracować.” Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Stanisław Gawłowski:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, jak rozumiem, wszystkie uwagi, tak jak mówił pan mecenas, zostały uzgodnione, więc pewnie jest pańska zgoda…

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Tak. Tak, zostało to uzgodnione.)

…z wyjątkiem szesnastej, choć może uległo to zmianie.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Nie.)

Bo poprawka szesnasta, jak zrozumiałem, to jest jedyna… znaczy propozycja poprawki szesnastej to jest ta jedyna, co do której nie wyraził pan opinii pozytywnej.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:

Tak, my przedstawiliśmy wyjaśnienia, ale nie uzgodniliśmy tego.

Przewodniczący Stanisław Gawłowski:

Dobrze. Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Kto z pań i panów chciałby zabrać głos?

Proszę bardzo. Tylko proszę się przedstawiać. Mikrofon jest tam na pulpicie. Dziękuję.

Dyrektor Generalny Polskiej Organizacji Biometanu Michał Tarka:

Dzień dobry.

Szanowni Państwo! Panie Przewodniczący!

Dziękuję. Nazywam się Michał Tarka, reprezentuję Polską Organizację Biometanu, organizację pracodawców zrzeszającą największe przedsiębiorstwa paliwowo-energetyczne krajowe i zagraniczne zainteresowane silnym rozwojem branży biometanowej.

Przypominam, biometan to gaz odnawialny, zrównany parametrami z gazem ziemnym. Jego produkcja na terenie kraju w istotny sposób może ograniczyć import tego surowca z zagranicy, jednocześnie przestawiając naszą gospodarkę na gospodarkę opartą na odnawialnych gazach.

Szanowni Państwo! Panie Przewodniczący! Panie Senatorki! Panowie Senatorowie!

Kieruję do Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczenie Polskiej Organizacji Biometanu, członków jej zarządu i mojej skromnej osoby jako dyrektora generalnego tej organizacji, który referuje to stanowisko.

Polska Organizacja Biometanu z uznaniem i troską przyjmuje fakt finalizacji prac legislacyjnych w zakresie projektu ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Według wnioskowanej treści i treści wynikającej z licznych poprawek, m.in. uwzględniającej możliwość wprowadzenia nowego instrumentu wsparcia dla biometanu, co zawarte jest w dodawanym Rozdziale 4a: Mechanizmy i instrumenty wspierające wytwarzanie biometanu w instalacjach odnawialnego źródła energii. Mając jednak na uwadze wypracowane przez naszą organizację, i naszym zdaniem konieczne do powstania silnej i istotnej dla bezpieczeństwa paliwowego kraju branży biometanu, uzupełnienia do projektu będącego przedmiotem niniejszego posiedzenia, wskazuję na następujące podstawowe potrzeby regulacyjne tej branży, niestety nieuwzględnione dotychczas w projekcie, więc pewnie musiałyby być przedmiotem prac kolejnego Sejmu dopiero, nad czym ubolewamy. W tym zakresie od początku prac nad nowelizacją nasza organizacja, jak wspomniałem, organizacja reprezentująca największych zainteresowanych producentów i potencjalnych konsumentów gazu odnawialnego w postaci biometanu, postuluje objęcie proponowanym instrumentem wsparcia, który jest przedmiotem prac nad nowelizacją ustawy o OZE, także większych instalacji niż tylko instalacje do 1 MW. Uważamy, jako organizacja, że instalacje do 1 MW w obszarze produkcji biometanu nie będą się rozwijać ze względu na ekonomiczne uzasadnienie realizacji inwestycji tylko w dużych instalacjach biometanowych. Tak dzieje się zresztą w całej Europie, czyli innymi słowy, produkcja gazu odnawialnego nigdzie nie odbywa się w oparciu o małe instalacje. Wobec tego wprowadzenie systemu wsparcia do 1 MW naszym zdaniem jest de facto regulacją fasadową, bo i tak nie będzie ona wykorzystywana w istotny sposób na terenie kraju.

Druga uwaga dotyczy objęcia proponowanym instrumentem wsparcia nie tylko biometanu zatłoczonego do sieci, ale także – jako istotnego – paliwa transportowego w postaci skroplonej i sprężonej. Czyli chodzi nie tylko o paliwo zatłaczane do sieci gazowej, ale także o inne formy gazu będącego przedmiotem produkcji w instalacjach do wytwarzania biometanu. To nie tylko gaz do sieci. Tego też nie uwzględniono w ustawie.

Kolejna uwaga czy też nasz postulat, nasza istotna dla tej branży kwestia to wprowadzenie rozwiązań umożliwiających rzeczywistą integrację instalacji OZE z sieciami gazowymi. Przedsiębiorstwa sieciowe, które są również naszymi członkami, m.in. Gaz-System, postulują takie uregulowanie kwestii przyłączeniowych do biometanu, żeby także po stronie sieci gazowych były istotne korzyści wynikające z przyłączeń i żeby te sieci mogły finansować inwestorom przyłącza gazowe, których na ten moment finansować nie mogą. To jest kolejna bariera w rozwoju silnej i istotnej branży biometanu.

Kolejny postulat, kolejna uwaga, wprowadzenie rzeczywistych ułatwień w procesie inwestycyjno-budowlanym dla instalacji OZE wytwarzających biometan wraz z infrastrukturą towarzyszącą na wzór funkcjonujących specustaw. Przykładem takich specustaw są specustawy dotyczące elektrowni na morzu czy też tzw. specustawa terminalowa. Jeżeli rzeczywiście uznajemy za priorytet rozwój danych źródeł, danej branży, danego kierunku transformacji energetycznej, to wspierajmy ją naprawdę, a nie tylko w sposób, jak ja to nazywam, fasadowy. W związku z tym postulujemy również ograniczenie istotnych barier administracyjno-prawnych. I tutaj wbrew temu postulatowi ustawodawca w ustawie z 7 lipca 2023 r. wprowadza kolejną barierę przeciwko rozwojowi biometanu, co jest dla nas zupełnie nieuzasadnione, niezrozumiałe, wprowadzając obowiązek realizacji inwestycji OZE powyżej 1 MW w oparciu wyłącznie o miejscowe plany zagospodarowania przestrzeni. To oczywiście wydłuży proces inwestycyjny w obszarze biometanu i spowoduje istotną kolejną barierę dla nowych inwestorów, którzy będą musieli po prostu przewidywać o wiele dłuższy czas procesu przygotowawczego dla inwestycji.

Bardzo ważnym kolejnym poziomem regulacji nieuwzględnionym w niniejszej nowelizacji jest umożliwienie wykorzystania biometanu, w tym biometanu objętego systemem wsparcia, w celu realizacji narodowego celu wskaźnikowego. Tak jak wszyscy doskonale rozumiemy, transformacja energetyczna to nie tylko energia elektryczna, to nie tylko źródła wytwarzające energię elektryczną, to także rynek paliw. Tutaj sytuacja bardzo zaawansowana i szybko zmieniająca się w kierunku zwiększenia ilości wykorzystywanej energii z OZE w obszarze paliw powoduje konieczność zmian legislacyjnych na terenie naszego kraju, właśnie w celu realizacji zobowiązań dotyczących udziału paliw odnawialnych na rynku paliw, o co apeluje z kolei nasz główny przedsiębiorca paliwowy, czyli Orlen. Tego też niestety nie ma w tej regulacji i jest to dla nas niezrozumiałe.

W związku z tym – podsumowując – nasza organizacja przygotowała szereg stanowisk i raportów, wszystkie te materiały są dostępne publicznie na stronie internetowej Polskiej Organizacji Biometanu. Zachęcamy do dyskusji, do rozmowy na temat koniecznych naszym zdaniem zmian, które mogłyby w istotny sposób przyspieszyć transformację energetyczną w obszarze paliw i gazów odnawialnych. Naszym zdaniem zmiany w wyniku tej nowelizacji i szeregu nowelizacji systemowych, chociażby takich jak ta, o której tu wspomniałem, czyli nowelizacja dotycząca planów miejscowych, tak naprawdę nie są dzisiaj wystarczające do pełnego rozwoju czy do istotnego rozwoju branży gazów odnawialnych. Chodzi nie tylko o produkcję gazu lokalnie, na czym nam przecież bardzo zależy w dobie konfliktu dotyczącego paliw i w dobie, nazwijmy to, konieczności dywersyfikacji dostaw, ale także o to, że jest to przecież pewien kierunek w kwestii utylizacji odpadów. Jeżeli mówimy o kryzysie odpadowym, o istotnych problemach z zagospodarowaniem odpadów, tak dzisiaj głośnej sprawie, to zwróćmy uwagę, że instalacje biometanowe, te duże instalacje biometanowe są właśnie po to, żeby te odpady w sposób zorganizowany i korzystny dla gospodarki utylizować.

Tak że, Szanowne Panie Senatorki, Panowie Senatorowie, Wszyscy Goście, z mojej strony… No, raczej niezbyt przychylne jest stanowisko Polskiej Organizacji Biometanu co do tego projektu, ale mając na względzie nasze prace i potencjał tego kierunku, liczymy na dalsze prace, być może w przyszłym parlamencie. Dziękuję uprzejmie.

Przewodniczący Stanisław Gawłowski:

Dziękuję bardzo za opinię i za głos w tej sprawie.

Tylko jedna uwaga. Większa część wystąpienia dotyczyła postulatów, nie konkretnych propozycji zmian, a nawet gdyby, to w niektórych przypadkach chyba nie moglibyśmy na tym etapie prac nad ustawą nic zrobić, bo niektóre, jak rozumiem, wykraczają poza materię tej ustawy. W związku z tym to, o czym pan mówi, bardzo ważne, bardzo istotne, wymaga chyba podejścia w ramach nowej inicjatywy ustawodawczej. Zachęcam do współpracy z nami. Gotowi jesteśmy podjąć taki wysiłek, żeby pracować również i w tym wymiarze.

Pan prezes Zawisza.

Proszę.

Prezes Zarządu Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego Artur Zawisza:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Artur Zawisza, prezes Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego.

Chcę podnieść 2 kwestie. Po pierwsze, jako przedstawiciel innej organizacji branżowej w pełni wspieram uwagi wypowiedziane przed chwilą szerzej przez dyrektora generalnego Polskiej Organizacji Biometanu. Były to uwagi krytyczne, a nawet cierpkie, bo, jak słyszeliśmy, mowa była m.in. o fasadowym charakterze ustawy, przynajmniej w jednym z jej 7 zakresów, które pan minister referował, czyli tym dotyczącym zagadnień produkcji biometanu. A rzecz jest bardzo istotna, bo ze strony Ministerstwa Klimatu i Środowiska z jednej strony mamy swoistą propagandę biometanową, a z drugiej strony kulejącą ustawę. I to jest oczywiście sytuacja dysfunkcjonalna, bo cała ta biometanowa propaganda nie wytrzymuje zderzenia z tak nie do końca trafnie napisaną ustawą. Szerzej referowała to Polska Organizacja Biometanu, a ja – powtarzam – jako przedstawiciel innej organizacji wspieram wszystkie wypowiedziane przez nich uwagi.

Po drugie, mam pytanie do pana ministra, który poinformował tu zgromadzonych o 1 tysiącu 200 uwagach, które spłynęły do projektu ustawy ze strony społecznej… Przy okazji można zauważyć, że m.in. te uwagi przed chwilą wypowiadane w formie postulatów, także w formie konkretnych propozycji poprawek były w ramach tych 1 tysiąca 200 uwag. Oczywiście było składane też wiele innych uwag ze strony przeróżnych podmiotów, także Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego. Pytanie do pana ministra: ile z tych 1 tysiąca 200 uwag zostało przejętych przez ministerstwo? Mam nadzieję, że pan minister, skoro podnosił tak wysoko wagę tych uwag, zna odpowiedź na pytanie, ile z 1 tysiąca 200 uwag zostało przyjętych. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Stanisław Gawłowski:

Proszę bardzo, pan obok.

Przepraszam, proszę też się przedstawić.

Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Energii Odnawialnej Włodzimierz Ehrenhalt:

Włodzimierz Ehrenhald, jestem przedstawicielem Stowarzyszenia Energii Odnawialnej i Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.

Ja oczywiście wysłuchałem tutaj uwag izby biometanu. Zgadzamy się z tym, że ta ustawa może nie jest jeszcze perfekcyjna, natomiast uważamy, że ta ustawa powinna być uchwalona, w tej kadencji parlamentu, bo już bardzo długo jest oczekiwana przez środowisko i biznes. Dałoby się w niej znaleźć jeszcze wiele rzeczy do poprawy, i pewnie w następnej kadencji będzie ona poprawiana. Ale zdecydowanie uważamy, że należy ją uchwalić, choćby w tej formie, bo jednak w paru dziedzinach przynajmniej przyspieszy część rozwoju OZE.

My mamy wątpliwości np. co do tego, czy te 150 kW to jest wystarczająca ilość dla biznesu. Chcielibyśmy, żeby ułatwienia dla przemysłu były szersze, czyli żeby większa ilość nie wymagała pozwolenia, zwłaszcza na terenach danego zakładu. Uważamy również, że na terenach poprzemysłowych powinny być ułatwienia dla instalacji OZE, i dotyczy to miejscowych planów. Uważamy też, że można by jakoś tak zmodernizować tę ustawę, żeby miejscowe plany zapewniały rozwój OZE. Tak że jest jeszcze wiele kwestii dyskusyjnych co do tej ustawy, ale generalnie popieramy ją i chcielibyśmy, żeby ta ustawa przeszła jeszcze w tej kadencji, a później będziemy nad nią dalej pracować. Dziękuję.

Przewodniczący Stanisław Gawłowski:

Dziękuję bardzo.

Nie widzę więcej chętnych do głosów, więc zaproponuję takie rozwiązanie, żebyśmy w pierwszej kolejności głosowali nad tymi wszystkimi poprawkami zaproponowanymi przez Biuro Legislacyjne i, jak rozumiem, zaakceptowanymi przez rząd, z wyjątkiem tej szesnastej.

Panie Mecenasie, czy możemy głosować nad nimi łącznie?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański:

Oczywiście, Panie Przewodniczący, jeżeli jest na to zgoda pana przewodniczącego i Wysokiej Komisji, to zaproponowałbym nawet głosowanie blokiem nad wszystkimi poprawkami, czyli tymi, które mieszczą się w zakresie uwag Biura Legislacyjnego, poza uwagą szesnastą, łącznie z tymi propozycjami poprawek, które przedstawiłem do uwagi dziesiątej i uwagi dwudziestej pierwszej.

Przewodniczący Stanisław Gawłowski:

Okej.

Pani marszałek zgłasza, że je przejmuje, czyli formalnie już zostały zgłoszone.

Proponuję, żebyśmy głosowali nad wszystkimi tymi poprawkami, o których mówił pan mecenas, z wyjątkiem poprawki szesnastej, bo rozumiem, że ta nie została przyjęta.

Kto jest za przyjęciem poprawek? (16)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Czy ktoś przejął poprawkę szesnastą?

Panie Mecenasie?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Sławomir Szczepański:

Panie Przewodniczący, uwaga szesnasta nie zawierała konkretnej propozycji poprawki…

(Przewodniczący Stanisław Gawłowski: Aha, czyli…)

…bo tam potrzeba było rozstrzygnięć merytorycznych.

Przewodniczący Stanisław Gawłowski:

Okej, czyli formalnie nawet nie jest sformułowana.

Przystępujemy do głosowania nad ustawą w całości łącznie z poprawkami, w pełni świadomi, że jeszcze wiele rzeczy w obszarze dotyczącym OZE trzeba zmienić, nie tylko w części dotyczącej funkcjonowania biogazu, biopaliw, bo to jest jeden z obszarów, który wymaga jeszcze interwencji na poziomie ustawowym, ale też w części sieciowej itd. Jeszcze dużo rzeczy przed nami, dużo spraw. Ale zgadzam się, że jest to krok we właściwym kierunku. Skoro tak, to poprzyjmy, abyśmy o tym, co dalej…

Kto jest za przyjęciem ustawy? (16)

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Jednomyślnie.

Jeszcze wyznaczenie senatora sprawozdawcy.

Pan senator Janusz Pęcherz wyraża zgodę?

Senator Janusz Pęcherz:

Tak, wyrażam.

Przewodniczący Stanisław Gawłowski:

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze inne propozycje?

Nie widzę zgłoszeń.

W ten sposób mogę zamknąć posiedzenie komisji w tej sprawie.

Widzimy się na sali o 9.30, w dużo większym gronie, jak myślę, i towarzystwie, bo będziemy dyskutować o Odrze, tutaj, na sali, o 9.30.

Panie Ministrze, bardzo dziękuję i życzę powodzenia z tą ustawą.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Dziękuję bardzo.)

Wszystkiego dobrego.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Dziękuję.)

(Koniec posiedzenia o godzinie 9 minut 16)