Zapis stenograficzny

– wspólne posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności (162.)

oraz Komisji Środowiska (111.)

w dniu 20 czerwca 2023 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 988, druki sejmowe 3185, 3195 i 3195-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 17 minut 31)

(Posiedzeniu przewodniczą przewodnicząca Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności Maria Koc oraz przewodniczący Komisji Środowiska Zdzisław Pupa)

Przewodnicząca Maria Koc:

Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie na sto sześćdziesiątym drugim posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności. Jest to posiedzenie wspólne z Komisją Środowiska.

Witam bardzo serdecznie pana przewodniczącego, pana Zdzisława Pupę. Witam wszystkich państwa senatorów.

Czy mamy kworum?

(Głos z sali: Tak.)

Pani Moniko, czy mamy kworum w komisji gospodarki?

(Starszy Sekretarz Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności Monika Łuniewska: Tak.)

Mamy. Mamy kworum. Dobrze, możemy obradować.

Witam państwa bardzo serdecznie.

Dzisiaj będziemy pracować nad ustawą o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw. Druk senacki nr 988, druki sejmowej nr 3185, 3195, 3195-A.

Szanowni Państwo, proszę o informację, czy na sali znajdują się osoby wykonujące zawodową działalność lobbingową w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa. Nie widzę takich osób. Dziękuję.

Szanowni Państwo, część z państwa senatorów jest na sali, część obraduje zdalnie, ale na sali są też goście. Pragnę powitać ich bardzo serdecznie. Jest z nami pan minister Ireneusz Zyska, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, wraz ze współpracownikami. Panie Ministrze, witamy serdecznie.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska: Dzień dobry.)

Dzień dobry.

Są też przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Jest pani Elżbieta Sikorska, doradca ekonomiczny w Departamencie Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji w Najwyższej Izby Kontroli. Jest wiceprezes Polskich Sieci Elektroenergetycznych, pan Włodzimierz Mucha – Panie Prezesie, witamy serdecznie – wraz ze współpracownikami. Jest również członek zarządu, wiceprezes zarządu Tauron Dystrybucja, pan Waldemar Skomudek. Panie Prezesie, witamy bardzo serdecznie. Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej reprezentuje pan dyrektor Wojciech Tabiś. Również witam serdecznie. Są też przedstawiciele PGE SA i PGE Dystrybucja SA. Jest z nami również pani legislator Beata Mandylis. Pani Legislator, bardzo serdecznie witamy.

Szanowni Państwo, przystępujemy do pracy. Ja już nie będę odczytywała tych wszystkich formułek, które dotyczą zdalnego uczestnictwa w posiedzeniu komisji. To już chyba ostatnie takie zdalne posiedzenie naszej komisji. Na późniejszym, w lipcu wszyscy będziemy już musieli być na sali. Myślę, że po tych ponad 2 latach państwo już doskonale wiecie, jak prosić o zabranie głosu czy też zgłaszać poprawki. Kworum mamy, więc, Szanowni Państwo, przystępujemy do rzeczy, przystępujemy do pracy nad ustawą.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 988, druki sejmowe 3185, 3195 i 3195-A)

Przedłożona Senatowi ustawa o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw wprowadza rozwiązania normatywne, które zmierzają do skrócenia oraz uproszczenia procedur związanych z realizacją inwestycji w zakresie elektroenergetycznych sieci przesyłowych oraz dystrybucyjnych o szczególnym znaczeniu dla funkcjonowania krajowego rynku elektroenergetycznego oraz do zwiększenia bezpieczeństwa eksploatacji punktów bunkrowania skroplonym gazem ziemnym.

Szanowni Państwo, kilka miesięcy temu jako Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności organizowaliśmy dużą konferencję na temat sieci elektroenergetycznych, sieci dystrybucyjnych i automatyzacji przesyłu. Wtedy padła kwota 40 miliardów zł, które w ciągu ostatnich 6 lat zostały zainwestowane w Polsce w sieci przesyłowe. To jest rzeczywiście bardzo duża suma pieniędzy, dzięki której postępuje modernizacja, jak również automatyzacja. To zapewnia rozwój naszej gospodarce, ale też bezpieczeństwo energetyczne dla naszego społeczeństwa.

Szanowni Państwo, w tym momencie poproszę pana ministra o przedstawienie założeń nowelizacji.

Proszę bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska:

Szanowna Pani Przewodnicząca! Wysokie Komisje! Panie i Panowie Senatorowie! Wszyscy Szanowni Państwo!

Mam zaszczyt przedstawić ustawę o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw.

W dniu 26 maja br. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę, a pani marszałek Sejmu w dniu 1 czerwca przesłała ustawę do marszałka Senatu celem dalszego procedowania legislacyjnego. W Senacie ustawie został nadany numer druku – 988.

Głównym celem ustawy jest ułatwienie inwestycji w zakresie budowy infrastruktury przesyłowej i dystrybucyjnej energii elektrycznej, poszerzenie katalogu inwestycji infrastruktury przesyłowej objętej przepisami specustawy. W związku z dynamicznym przyrostem liczby źródeł odnawialnych, w tym mikroinstalacji prosumenckich, a także potrzebą przyłączenia do sieci elektroenergetycznej dużych odbiorców strategicznych potrzebny jest szybszy rozwój sieci przesyłowych i sieci dystrybucyjnych energii elektrycznej. Problemem w zakresie inwestycyjnym jest czas realizacji etapu pozyskiwania dokumentacji formalnobudowlanej, a w szczególności praw do nieruchomości leżących na trasie przebiegu linii przesyłowych, linii wysokiego napięcia. Ta ustawa wprowadza rozwiązania, które upraszczają procedury administracyjne i umożliwiają szybszą realizację tych inwestycji.

Dla zobrazowania skali wyzwań i potrzeb chcę przedstawić Wysokim Komisjom podstawowe informacje na temat tego, co wydarzyło się w ciągu ostatnich kilku lat w obszarze energetyki odnawialnej i co ma istotny wpływ na funkcjonowanie krajowego systemu elektroenergetycznego. Otóż, Wysokie Komisje, w grudniu 2015 r. w polskim systemie elektroenergetycznym mieliśmy zainstalowanych nieco ponad 7 GW mocy odnawialnych źródeł energii w różnych technologiach. Dzisiaj – są to dane z kwietnia bieżącego roku – mamy ponad 24,5 GW mocy. Liczby nie kłamią. W związku z tym, proszę państwa, możemy powiedzieć, że ponadtrzykrotnie zwiększyliśmy moc zainstalowaną odnawialnych źródeł energii w krajowym systemie elektroenergetycznym. Mówimy troszeczkę obrazowo: królową OZE w Polsce stała się fotowoltaika. W ciągu zaledwie 3,5 roku przyłączyliśmy do systemu ponad 13 GW mocy w zakresie fotowoltaiki. Jeszcze w roku 2015 moc zainstalowana była poniżej 100 MW, a dzisiaj jest to blisko 14 GW, 14 tysięcy MW. W każdym państwie na świecie, również w państwach europejskich, taka skala przyrostu w tak krótkim czasie generuje problemy związane z przepływami energii elektrycznej, z zarządzaniem tą energią, szczególnie energią odnawialną, która jest uzależniona od warunków atmosferycznych. Obrazowo: kiedy świeci słońce i mamy nadmiar energii, a nie mamy jeszcze rozbudowanego systemu magazynowania energii, bardzo trudno jest zagospodarować nadwyżki. To generuje cały szereg problemów, z którymi musimy sobie poradzić. I ta ustawa wprowadza rozwiązania, które wychodzą naprzeciw tym problemom.

Odnotowaliśmy duży, można powiedzieć, że chyba nawet największy w Unii Europejskiej, skok odnośnie do przyrostu prosumentów. Jeszcze w roku 2015 były w Polsce 4 tysiące prosumentów. Proszę państwa, w tej chwili przekroczyliśmy liczbę 1 miliona 300 tysięcy prosumentów. Większość instalacji to instalacje fotowoltaiczne na dachach budynków jednorodzinnych. W międzyczasie zmieniliśmy regulacje prawne. Tutaj od razu chciałbym nawiązać do dyskusji, która toczyła się dzisiaj rano na posiedzeniu Nadzwyczajnej Komisji do spraw Klimatu w Senacie. Chcę od razu zanegować, stanowczo zanegować głosy, które się tam pojawiły, i bardzo serdecznie proszę państwa senatorów, jako osoby z dużym autorytetem, osoby, które oddziałują na opinię publiczną, osoby zaufania publicznego, aby nie posługiwać się zasłyszanymi, nieprawdziwymi informacjami. Fotowoltaika, a szczególnie ruch prosumencki, rozwija się bardzo dynamicznie. Zmiana systemu rozliczeń w kwietniu ubiegłego roku z net meteringu, z systemu opustów na system net bilingu, czyli sprzedaży nadwyżek energii po cenie rynkowej, w żaden sposób nie wpłynęła na atrakcyjność, na opłacalność funkcjonowania prosumentów. Świadczy o tym chociażby to, że od tamtego czasu w krajowym systemie elektroenergetycznym przybyło ponad 300 tysięcy nowych prosumentów. Jest wśród nich także moja skromna osoba. Moja rodzina też jest prosumentem w nowym systemie rozliczeń. Chcę państwa zapewnić, że jest to system opłacalny ekonomicznie dla prosumentów, bardziej sprawiedliwy społecznie, dlatego że osoby niebędące prosumentami nie ponoszą już kosztów utrzymania prosumentów, a tak jest niestety w systemie opustów. Nowy system jest bardziej bezpieczny dla sieci elektroenergetycznych, dla systemu energetycznego, a to jest, proszę państwa, system naczyń połączonych.

Muszę podkreślić bardzo ważną rzecz. W debacie publicznej rzadko się o tym mówi. Energia elektryczna nie jest zwykłym towarem, energia elektryczna jest dobrem społecznym, jest dobrem gospodarczym, które zabezpiecza zarówno potrzeby zwykłych obywateli, jak i potrzeby przemysłu, potrzeby gospodarki. W związku z tym, szczególnie w obszarze przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej, musimy podejmować działania związane z takim hasłem, które możemy określić jako „bezpieczeństwo energetyczne”. Bezpieczeństwo to stabilne dostawy energii elektrycznej po akceptowalnej cenie o każdej porze dnia i nocy. Tak więc jeżeli w danym momencie mamy za dużo energii elektrycznej, to musimy coś z tą energią zrobić. Dla przykładu, żeby państwo nie myśleli, że jesteśmy jakimś wyjątkiem w skali Europy i świata, powiem, że krajowi operatorzy w Republice Federalnej Niemiec – tam jest kilku operatorów – płacą rocznie 10 miliardów euro za przymusowe wyłączenia źródeł OZE. Tych OZE jest tam taki nadmiar… Oczywiście wtedy, kiedy jest nadmiar wiatru albo nadmiar słońca, trzeba niestety te źródła wyłączyć, żeby system się zbilansował, a ponieważ są zawierane wieloletnie umowy i operatorzy mają obowiązek odbioru tej energii, to muszą ponosić koszty, jeżeli jej nie odbierają. My również za chwilę… Już w tej chwili zmagamy się z takimi problemami, ale za chwilę będziemy musieli dokonać szeregu kluczowych inwestycji zarówno w sieci przesyłowe, jak i w magazynowanie energii, w cały rozproszony system magazynowania energii, aby niwelować tego typu zjawiska. Te zjawiska występują na całym świecie, we wszystkich systemach elektroenergetycznych. I kiedy słyszę z ust polityków opozycji, że szczególnie my, rząd Prawa i Sprawiedliwości, nie radzimy sobie z tym problemem… Jest to dalekie od prawdy, a nawet bardzo populistyczne. Proszę, żeby opierać się na faktach.

Wracając do treści przepisów ustawy, którą mam zaszczyt prezentować, powiem, że proponujemy objęcie niektórych inwestycji związanych z dystrybucją energii elektrycznej reżimem specustawy przesyłowej oraz dodanie nowych, kluczowych projektów przesyłowych w załączniku do specustawy. One są wymienione. Enumeratywnie są 83 pozycje. Zwiększamy liczbę z dotychczasowej listy projektów z 52 do 83 inwestycji, a także poszerzamy zakres o wykaz inwestycji towarzyszących, stanowiących projekty dystrybucyjne o napięciu co najmniej 100 kV. Tu będzie 77 pozycji ściśle połączonych z inwestycjami operatora systemu przesyłowego.

Dodajemy w ustawie definicję inwestycji towarzyszącej. Inwestycja towarzysząca to taka, która tworzy kolizje na trasie planowanej i realizowanej inwestycji przesyłowej wysokiego napięcia. To może być infrastruktura niezwiązana z projektem, to może być infrastruktura drogowa, infrastruktura gazowa bądź jakakolwiek inna, także energetyczna, ale o niższym napięciu. I żeby usprawnić realizację tej naszej kluczowej inwestycji, nazwijmy ją autostradą przesyłu energii elektrycznej, wprowadzamy definicję inwestycji towarzyszącej. Robimy to po to, aby w krótkim czasie rozstrzygnąć wszystkie kwestie związane z kolizjami i umożliwić realizację inwestycji kluczowej. Celem projektowanej zmiany jest rozszerzenie stosowania przepisów ustawy właśnie o inwestycje towarzyszące, a więc pozostające w funkcjonalnym związku ze strategicznymi inwestycjami objętymi przepisami ustawy.

Ponadto w ustawie znajduje się upoważnienie Rady Ministrów dotyczące określenia w drodze rozporządzenia listy inwestycji w zakresie już istniejącej infrastruktury, do których w drodze wyjątku znajdą zastosowanie przepisy ustawy. Przyjęcie proponowanego rozwiązania jest istotne dla zapewnienia możliwości przeprowadzania remontów czy przebudowy istniejących linii, które mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia odpowiednich przepływów energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym.

Ponadto w ramach ustawy proponuje się dodanie nowych, kluczowych projektów przesyłowych, rozszerzenie w załączniku wykazu strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych o projekty dystrybucyjne o napięciu powyżej 100 kV, które są kluczowe dla wprowadzenia energii elektrycznej z sieci przesyłowej do sieci dystrybucyjnych. Dzięki takiemu rozwiązaniu skróceniu ulegnie proces uzyskiwania pozwoleń publicznoprawnych przez inwestorów, jak również znajdzie zastosowanie uproszczony model pozyskiwania gruntów pod inwestycje.

Wprowadzamy także przepisy, które umożliwią realizację tych inwestycji na gruntach, w przypadku których jest niewyjaśniony stan prawny, bo np. toczy się postępowanie spadkowe albo nie ma ustalonego właściciela. Tutaj wprowadzamy specjalną ścieżkę ogłoszeń publicznych przez jednostkę samorządu terytorialnego, na terenie której taka inwestycja będzie realizowana. Będzie tu niejako domniemanie faktyczne, że osoby zainteresowane zostały poinformowane o realizowanej inwestycji.

Należy dodać, że sieci dystrybucyjne są niezbędne dla rozwoju nowych rynków w obszarze elektroenergetyki, takich jak rynek magazynowania energii elektrycznej. Mówię tu chociażby o nowych modelach, a magazynowaniu energii nie tylko w magazynach litowo-jonowych, ale także w coraz bardziej zyskujących na popularności magazynach kinetycznych, magazynach na sprężone powietrze czy też wielkoskalowych magazynach, jakimi są elektrownie szczytowo-pompowe i kawernowe magazyny wodoru.

Ponadto ta ustawa będzie sprzyjać rozwojowi energetyki rozproszonej zorganizowanej w formule klastrów energii, spółdzielni energetycznych czy też obywatelskich społeczności energetycznych. Towarzyszy temu rozwój infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych. Zgodnie z rozporządzeniem AFIR, rozporządzeniem Unii Europejskiej, które obowiązuje wprost wszystkie państwa członkowskie, jesteśmy zobligowani do wybudowania systemu sieci hubów ładowania pojazdów elektrycznych na sieciach dróg TEN-T, czyli drogach autostradowych, drogach ekspresowych, co 60 km. Docelowo takie huby ładowania pojazdów elektrycznych o mocy 4 MW łącznie muszą powstać do roku 2030. Ta ustawa przychodzi też z pomocą, jeśli chodzi o rozwój systemu sieci dystrybucyjnych, które będą zaopatrywać w energię elektryczną systemy ładowania pojazdów elektrycznych.

Ponadto dodajemy do ustawy… Pani przewodniczącą na pewno zawróci na to uwagę, zrobi to zapewne także Biuro Legislacyjne Senatu. Na etapie prac legislacyjnych w Sejmie tytułem poprawek poselskich został dodany cały rozdział 5a „Zasady przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci dystrybucyjnych”. Co prawda zostało to przyjęte na etapie postępowania legislacyjnego w Sejmie jako poprawki poselskie, a nie w ramach przedłożenia rządowego, ale uważamy, że jest to tak ważne, że należy to zaakceptować. Z punktu widzenia strategicznego interesu państwa, związanego ze stabilnym funkcjonowaniem przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej – chodzi szczególnie o dystrybucję, bo jest tutaj mowa o sieciach dystrybucyjnych – należy zaakceptować zmiany, których ewentualne usunięcie spowodowałoby nieprzyjęcie tych przepisów w tej kadencji Sejmu, co z kolei skutkowałoby daleko idącymi negatywnymi konsekwencjami w zakresie systemu dystrybucji energii elektrycznej w Polsce. Dlatego też, pomimo pewnych wątpliwości, od razu chcę powiedzieć, że ten element w ustawie należy zaopiniować pozytywnie i przyjąć jako konstruktywne rozwiązanie służące właściwemu, bezpiecznemu funkcjonowaniu systemu energetycznego w Polsce.

Konieczność wprowadzenia ułatwień legislacyjnych w zakresie tych inwestycji znalazła również odzwierciedlenie w celach projektu pod nazwą „Karta efektywnej transformacji sieci dystrybucyjnych polskiej energetyki”. Jest to projekt zainicjowany przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, pana dra Rafała Gawina. Już od ponad roku toczy się bardzo zaawansowana merytorycznie dyskusja. Praktycznie najlepsi eksperci w Polsce, zaproszeni przez prezesa URE do tej dyskusji, przygotowują rozwiązania zarówno legislacyjne, programowe, jak i finansowe w obszarze sfinansowania najważniejszych projektów inwestycyjnych, jeżeli chodzi o system elektroenergetyczny.

To z grubsza najważniejsze założenia ustawy, Pani Przewodnicząca, Wysokie Komisje. Nawiązując jeszcze do dyskusji, która toczyła się na posiedzeniu Nadzwyczajnej Komisji do spraw Klimatu – może nie będę adresował tego do konkretnych osób – chciałbym powiedzieć coś, co jest niesłychanie istotne. Szanowni Państwo, pojawił się tam wątek Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii, tj. CSIRE. Jest to zaawansowany system informatyczny wykorzystujący elementy sztucznej inteligencji, bardzo bezpieczny, jeden z najnowocześniejszych, a nawet – tak uważam – najnowocześniejszy system zarządzania informacjami rynku energii w Unii Europejskiej, który jest w tej chwili przygotowywany i ma być wdrożony w najbliższym czasie w Polsce. Przez jednego z państwa senatorów został on oceniony jako narzędzie opresyjne, mające na celu śledzenie wszystkiego, co dzieje się na rynku energii w Polsce. Jest to daleko idące niezrozumienie. Na dzisiejszym posiedzeniu komisji jest na sali absolutnie polski top najlepszych ekspertów z dziedziny energetyki i dystrybucji przesyłu energii. Odsyłam wszystkich państwa, którzy mają wątpliwości, do obecnych tutaj ekspertów, menadżerów z tego sektora, aby rozwiali oni państwa wątpliwości. Jest to bardzo dobre, pożądane i oczekiwane narzędzie, które usprawni polski system elektroenergetyczny. Nie ma ono nic wspólnego z opresyjnością wobec uczestników rynku energii w Polsce.

Bardzo dziękuję, Pani Przewodnicząca.

Przewodnicząca Maria Koc:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

Proszę o zabranie głosu panią legislator. Proszę, Pani Mecenas.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis:

Bardzo dziękuję, Pani Przewodnicząca.

Szanowni Państwo Senatorowie!

Biuro Legislacyjne przygotowało opinię do ustawy. Zawiera ona jedną uwagę ogólną o charakterze konstytucyjnym i uwagi redakcyjne, które dotyczą przepisów. Nie jest ich wiele, ponieważ ogólnie ustawa jest napisana prawidłowo. Biuro Legislacyjne nie ma wielu uwag redakcyjnych.

Pan minister przedstawił cele i przedmiot ustawy, a moim obowiązkiem jest przedstawienie sposobu uchwalenia tej ustawy, tego, jak wyglądała ścieżka jej przyjęcia w Sejmie, ponieważ właśnie do tych elementów Biuro Legislacyjne musi przedstawić państwu senatorom uwagi. Pominięcie tego byłoby moim uchybieniem jako legislatora. Co do pewnej sytuacji, w jakiej pan minister zwraca się do państwa o przyjęcie tych wszystkich poprawek… Nie jest zadaniem Biura Legislacyjnego odwodzenie państwa senatorów od przyjmowania jakichkolwiek poprawek. Moim zadaniem jest przedstawienie sytuacji, tego, jak wygląda proces legislacyjny, i powiedzenie państwu, że w pewnym elemencie jest on niezgodny z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego. Biuro Legislacyjne ma świadomość wagi rozwiązań, które są zaproponowane w ustawie. To tytułem wstępu.

Szanowni Państwo, na etapie prac Sejmu, w trakcie drugiego posiedzenia komisji, na którym odbyło się pierwsze czytanie, zostały zgłoszone, omówione tutaj przez pana ministra, daleko idące zmiany, które przekroczyły zakres pojęcia poprawek w znaczeniu, w jakim wykłada je Trybunał Konstytucyjny. Te zagadnienia to dodanie całego nowego rozdziału 5a, który mówi o tym, że ustawa, która właściwie do dnia wejścia w życie obecnej nowelizacji była tzw. specustawą czy ustawą epizodyczną, przestanie mieć ten walor. Skreśla się w art. 35 ust. 2, który określał, że ta ustawa ma obowiązywać czasowo, do 2023 r. Ustawa będzie już obowiązywała, można powiedzieć, na zawsze, czyli wchodzi do systemu jako ustawa zwykła, a nie epizodyczna. W związku z tym rozwiązania polegające na wyłączaniu przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie sieci energetycznych staną się… Wyłączenia tych zwyczajnych sposobów postępowania wejdą do porządku prawnego na stałe, one zostaną rozszerzone. Będą dotyczyły nie tylko inwestycji strategicznych w zakresie sieci przesyłowych, czyli sieci wysokiego napięcia, ale także inwestycji strategicznych w zakresie sieci dystrybucyjnej, czyli wszystkich innych linii. Wobec tego wszystkie wyjątki, które zostały zawarte w specustawie, będą dotyczyły nie tylko inwestycji towarzyszących, inwestycją dotyczących sieci przesyłowych, ale także wszystkich inwestycji strategicznych w zakresie sieci dystrybucyjnej. To jest zmiana bardzo daleko idąca. W Sejmie były nawet propozycje zmiany tytułu ustawy. Mówiono, że ta ustawa nie powinna nazywać się „ustawa o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych”. W tytule powinno być także „w zakresie sieci dystrybucyjnych”, ponieważ to jest ogromne rozszerzenie zakresu obowiązywania ustawy, zakresu przedmiotowego. Wydaje się, że ta poprawka wykraczała poza zakres poprawek, które mogą być zgłaszane w Sejmie na etapie pierwszego czytania. Skąd ta wątpliwość? Chodzi o to, że strona rządowa mogła zgłosić te zmiany w formie autopoprawki do ustawy, ale to nie nastąpiło. Zrobiono to w formie poprawki poselskiej, co oznacza, że nie ma oceny skutków regulacji i że nie odbyły się konsultacje ani z przedsiębiorcami, ani z samorządami. Wydaje się, że to jest spore uchybienie, jeżeli chodzi o procedurę uchwalania i wprowadzania tak istotnych zmian.

Druga zmiana dotyczyła wprowadzenia art. 3a, który niewątpliwie jest istotnym, ważnym przepisem. On mówi o inwestycjach, o tym, że przepisy tej ustawy będzie się stosowało do inwestycji w zakresie zespołu urządzeń służących do wyprowadzania mocy z jednostki wytwórczej będącej jednostką rynku mocy wytwórczą. To jest bardzo istotna zmiana. Tryb wprowadzania tej zmiany jest identyczny jak w przypadku już omówionym.

I trzecia zmiana, ta, o której pan minister mówił, że jest tak ważna. Ja na pewno nie byłam osobą, która mówiła o opresyjności, ale wskazywałam – i tutaj też państwu to wskażę – że przepisy dotyczące realizowania czy tworzenia Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii zostają wprowadzane do tej ustawy takimi tylnymi drzwiami, podczas gdy w Sejmie i w Senacie jednocześnie toczą się prace nad nowelizacją ustawy – Prawo energetyczne, gdzie te zmiany powinny być wprowadzone. Toczą się też prace nad ustawą – i do niej będą poprawki – o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która to ustawa jest bardzo duża. I cześć zmian, które są w omawianej ustawie, nie powinna być w tej ustawie, tylko właśnie w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. To wszystko à propos uchybienia o charakterze proceduralnym, konstytucyjnym.

Przejdę teraz do uwag o charakterze techniczno-redakcyjnym. Pierwsza poprawka dotyczy nieprawidłowego odesłania. To nie wymaga większego tłumaczenia, po prostu nastąpił jakiś błąd, pojawiła się literówka w dodawanym artykule. W rozdziale 5a w art. 28a należy zastąpić „pkt 4b” oznaczeniem „pkt 4a”.

Jeśli chodzi o następne 2 uwagi… Uwagi są tylko 4, więc przedstawianie tych uwag nie będzie trwało długo. Uwaga druga i trzecia dotyczą właśnie nakładania się nowelizacji, które znajdują się na etapie prac senackich. Pierwsza to nowelizacja ustawy, którą mamy przed sobą, czyli ustawy o strategicznych inwestycjach w zakresie sieci przesyłowych, a druga to nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Trzeba powiedzieć, że strona rządowa ma świadomość, że są tu 3 przepisy, które się nakładają. Następują tu tzw. nakładki. W ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym… Obie ustawy zmieniają te same jednostki redakcyjne. W zakresie art. 11 jest tu dosyć poważne uchybienie, ponieważ jest kolizja polegająca na wykluczaniu się. W ustawie o planowaniu przestrzennym usuwa się wszystkie przepisy od art. 9 do art. 13, a w tej ustawie wprowadza się drobną zmianę w art. 11. Wydaje się, że poprawka powinna być wprowadzona w ustawie, która zmienia ustawę o planowaniu przestrzennym w takim maleńkim zakresie, co do kilku przepisów, żeby oszczędzić państwu pracy. Kolega legislator zgłasza tę samą uwagę do ustawy o planowaniu przestrzennym. Może warto byłoby przyjąć proste poprawki do tej ustawy i pozostawić brzmienie, które zostało przyjęte w tamtej ustawie, bo w tamtej ustawie są zapisane te same zmiany.

Szanowni Państwo, chciałabym tylko dodać, że wykreślenie zmian w art. 6 spowoduje, że w tym artykule pozostanie tylko jedna zmiana, w art. 51. W związku z tym konieczna będzie, na co zwrócono mi uwagę, częściowa zmiana przepisu przejściowego, ponieważ przepis przejściowy, który jest w tej ustawie, dotyczy właśnie art. 6. On pokrywa się z przepisami przejściowymi w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Art. 11 ust. 1 stanowi, że do spraw wszczętych na podstawie ustaw zmienianych m.in. w art. 6 i niezakończonych stosuje się przepisy dotychczasowe tych samych ustaw. Ust. 2 będzie zbędny, wydaje mi się, ponieważ dotyczy studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, które zostają zlikwidowane – nie będzie już takiego pojęcia, teraz będzie plan ogólny gminy – oraz projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Przepisy przejściowe w zakresie jednego i drugiego zagadnienia znajdują się w art. 64, 65 i 67 ustawy zmieniającej ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Dlatego prosiłabym o przyjęcie poprawki drugiej i trzeciej polegających na wykreśleniu pkt 1, 2 i 4 w art. 6, a także o zmianę, która jest konsekwencją zmiany art. 11 w zakresie art. 6 w ust. 1, oraz o usunięcie ust. 2, który staje się zbędny. Brzmi to w sposób, powiedziałabym, trudny, ale tak naprawdę są to poprawki usuwające kolizję pomiędzy 2 procedowanymi jednocześnie ustawami.

Ostatnia zmiana jest już naprawdę drobiazgiem. W załączniku do ustawy wyrazy „lub wyższym” należy zastąpić wyrazami „lub wyższego”. To są wszystkie uwagi biura. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Maria Koc:

Bardzo dziękuję.

Panie Ministrze, bardzo proszę o ustosunkowanie się do uwag pani legislator.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska:

Pani Przewodnicząca! Wysokie Komisje! Szanowna Pani Mecenas!

Co do uwagi, która dotyczy niekonstytucyjności wprowadzenia do ustawy przepisów w zakresie sieci dystrybucyjnych, to całe szczęście ta uwaga jest tylko uwagą. Tu nie została sformułowana poprawka, która miałaby skutkować usunięciem tych przepisów. Na porannym posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu pani mecenas też przedstawiła ten punkt widzenia, ale zauważyła również, że wyeliminowanie tych przepisów z ustawy byłoby o wiele dalej idącym błędem niż zostawienie tych przepisów, bo one są po prostu bardzo pożyteczne, one służą realizacji tych inwestycji.

Co do samego trybu ich wprowadzenia to wiemy, proszę państwa – nie chcę tutaj niczego usprawiedliwiać – że jest końcówka kadencji. Jest bardzo dużo projektów, jest natłok prac legislacyjnych. Tak naprawdę muszę powiedzieć, że jestem zadowolony i cały sektor zawodowej energetyki związanej z przesyłem i dystrybucją energii również jest zadowolony z tego, że te przepisy znalazły się w treści ustawy. W pierwszym czytaniu w Sejmie one zostały wniesione w ramach poprawek poselskich i przyjęte. Proszę przyjąć, że jest to niezwykle ważny obszar, od którego zależy kwestia bezpieczeństwa polskiego systemu elektroenergetycznego. Po tym roku, po roku 2023 w polskim systemie elektroenergetycznym zwiększymy udział OZE o kilka kolejnych gigawatów. Ja w tej chwili nie chcę spekulować, ale wzrost w zakresie zarówno ruchu prosumenckiego, jak i tych wszystkich dużych, wielkoskalowych farm, które zostały zakontraktowane – ja za chwilę jeszcze o tym powiem – spowoduje…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

To jest kłamstwo. Proszę nie przeszkadzać, kiedy ja mówię. Ja szanuję… Jak pan senator będzie mówił, ja będę słuchał. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Maria Koc:

Panie Ministrze, bardzo proszę.

Pana senatora poprosimy o zabranie głosu, jeżeli wyrazi taką wolę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska:

Dziękuję bardzo. Mówmy merytorycznie i na temat, a nie populistycznie.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dziękuję bardzo.

Wprowadzenie tych przepisów jest pilną koniecznością. Powtarzam: pilną koniecznością. W związku z tym, pomimo wątpliwości, które podnosi pani mecenas, nie możemy tych przepisów usunąć z ustawy. One są niesłychanie istotne i bardzo ważne.

Co do wszystkich pozostałych uwag, które zaowocowały sformułowaniem propozycji poprawek do projektu ustawy, to są to uwagi, można powiedzieć, wynikające w pewnym sensie z omyłki pisarskiej. W art. 1 w ust. 2 pkt 4b należy, zgodnie z sugestią Biura Legislacyjnego Senatu, zastąpić „pkt 4b” sformułowaniem „pkt 4a”. Jak najbardziej uznajemy, że taką poprawkę należy przyjąć. Podobnie jest, jeżeli chodzi o skreślenie w art. 6 pkt 1. Również przyjmujemy tę poprawkę. Skreślenie w art. 6 pkt 2 i 4 – również przyjmujemy tę poprawkę. I omyłka pisarska dotycząca końcówki sformułowania, zastąpienie „lub wyższym” słowami „lub wyższego” – też przyjmujemy tę poprawkę.

Na porannym posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu staliśmy na stanowisku, aby kwestia rozbieżności z ustawą o planowaniu przestrzennym została podtrzymana. Taka poprawka była przegłosowana przez komisję nadzwyczajną. Uznajemy, że dla jasności, dla czytelności procesu legislacyjnego możemy się zgodzić na przyjęcie takiej poprawki.

Przyjmujemy właściwie wszystkie uwagi zgłoszone przez Biuro Legislacyjne Senatu, jednak główna uwaga, dotycząca refleksji nad wykreśleniem przepisów dotyczących sieci dystrybucyjnych… Z powodów strategicznych o nadzwyczajnej wadze dla bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego nie możemy jej poprzeć. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Maria Koc:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

W takim razie ja te 4 poprawki… Tak? Są 4 propozycje poprawek i 1 uwaga.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis:

Chciałabym prosić, żeby było ich 5. Prosiłam o ten przepis przejściowy i to będzie musiała być ostatnia, piąta poprawka. To będzie konsekwencja zmian w art. 6. Dziękuję.

Przewodnicząca Maria Koc:

Panie Ministrze, czy jest zgoda ministerstwa na 5 poprawek?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska:

Tak.

Przewodnicząca Maria Koc:

To ja je przejmuję, Pani Mecenas.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska: Ta piąta jest po prostu konsekwencją.)

Tak, jest konsekwencję wcześniejszej.

Szanowni Państwo, ja chciałabym zgłosić jeszcze 2 poprawki. Pierwsza jest o charakterze legislacyjnym. Jej celem jest korekta odesłania do właściwej jednostki redakcyjnej. W art. 1 w pkt 6 wyrazy „pkt 4b” zastępujemy wyrazami „pkt 4a”…

(Głos z sali: Ale to już jest. Taka poprawka już jest.)

A, to już jest. Tak? Dobrze.

I druga. W art. 3 pkt 1 ust. 5a otrzymuje brzmienie: „sprzedawca energii elektrycznej albo operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, zawierając z osobą fizyczną odpowiednio umowę kompleksową, umowę sprzedaży energii elektrycznej albo umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, informuje tę osobę o przekazywaniu danych osobowych operatorowi informacji rynku energii, który przetwarza dane osobowe zgodnie z art. 11zb ust. 4a i 4b.” Poprawka ma charakter doprecyzowujący. Jej celem jest zapewnienie, aby odbiorca energii elektrycznej już przy zawieraniu umowy otrzymywał od sprzedawcy lub operatora informację o fakcie, że jego dane osobowe będą przekazane do Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii i przetwarzane zgodnie z art. 11zb ust. 4a i 4b ustawy – Prawo energetyczne w celu zapewnienia temu odbiorcy bieżącego dostępu do danych pomiarowych o zużyciu energii elektrycznej, które znajdują się w CSIRE. Tę poprawkę przekazuję.

Na tę poprawkę jest zgoda, Panie Ministrze. Tak?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska:

Tak, jest zgoda.

Przewodnicząca Maria Koc:

Dobrze. Bardzo dziękuję.

I teraz otwieram…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak, proszę. Tak, Pani Mecenas.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis:

Chciałabym zadać jeszcze jedno pytanie stronie rządowej, ponieważ poinformowano mnie, kiedy moja opinia była już sporządzona i oddana, że istnieją jeszcze wątpliwości co do treści art. 28b w ust. 2. Mianowicie chciałabym się dowiedzieć, czy strona rządowa proponuje tutaj poprawkę, bo wydaje mi się, że są to zasadne zmiany. Po sprawdzeniu tej informacji przeanalizowałam przepisy. To jest na stronie szóstej ustawy. W rozdziale 5a art. 28b ust. 2 mamy pkt 1 lit. a i lit. b. I w lit. b po średniku jest drugie zdanie: „w przypadkach określonych w tych przepisach organ prowadzący postępowanie wyznacza z urzędu przedstawiciela uprawnionego do działania w postępowaniu, jeżeli jest to konieczne dla przeprowadzenia postępowania”. I poinformowano mnie, że to zdanie, począwszy od wyrazu „w przypadkach”, powinno odnosić się do obu punktów, pktu a i b. Czyli zarówno w przypadku, o którym mowa w art. 97, jak i w przypadkach, o których mowa w art. 30a i 34, powinni być wyznaczeni przedstawiciele uprawnionego. To samo dotyczy pkt 2, tylko tam proponowałabym troszkę inny zapis. Tam są lit. a, b i c, a na końcu przepisu lit. c jest sformułowanie „w przypadkach określonych w tych przepisach”. Aktualnie odnosi się to tylko do przepisów art. 30 §5 i art. 34. Prawda? Ale poinformowano mnie, że to powinno odnosić się również do przypadków określonych w art. 97. W związku z tym potrzebna byłaby poprawka polegająca na przeredagowaniu tych przepisów i takim ich sformułowaniu, żeby wyznaczenie przedstawiciela uprawnionego do działania w postepowaniu dotyczyło też lit. b i c. Proszę powiedzieć, czy podtrzymujecie państwo opinię, że istnieje potrzeba takich poprawek i że ewentualnie można byłoby je zaakceptować. Chyba że wolicie państwo zrobić to w trakcie prac senackich w drugim czytaniu. Dziękuję.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska:

Pani Przewodnicząca! Wysokie Komisje! Pani Mecenas!

Tak, potwierdzam. Takie poprawki są niestety konieczne do przyjęcia. Pomimo tego, że w Sejmie przeszło to całą procedurę legislacyjną, nie zostało to zauważone, ale potwierdzamy, że należałoby to zmienić. I mam takie pytanie: czy ewentualnie w ramach upoważnienia legislacyjnego od pani przewodniczącej pani mecenas, jako przedstawicielka Biura Legislacyjnego, mogłaby dokonać takiej zmiany redakcyjnej, czy to wykracza poza kompetencję i trzeba byłoby sformułować poprawkę?

Przewodnicząca Maria Koc:

Jeżeli pani mecenas zechce zredagować takie poprawki, to możemy je zgłosić w drugim czytaniu. Prawda?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis:

Ja powiem tak. Te poprawki są bardzo proste do zredagowania. Jeżeli strona rządowa wyraża zgodę, to państwo senatorowie mogą przegłosować je już dzisiaj na posiedzeniu komisji. Nie będzie wtedy potrzeby rozbudowywania biurokracji. Biuro Legislacyjne nie może samo tego wpisać, to musi być poprawka, którą przegłosują państwo senatorowie. Można to zrobić dzisiaj na posiedzeniu komisji bez potrzeby zgłaszania poprawek w drugim czytaniu.

Przewodnicząca Maria Koc:

To tak zrobimy. Jest zgoda…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska: Tak, akceptujemy to.)

Szanowni Państwo, mamy zgodę co do poprawek.

Teraz, bardzo proszę, otwieram dyskusję.

Kto z państwa pragnie zabrać głos?

Pani senator Hibner. Proszę bardzo.

Senator Jolanta Hibner:

Ja chciałabym się tylko dowiedzieć… Przed chwilą była złożona nowa poprawka przez panią przewodniczącą. Czy można by było dostać opinię od pani legislator?

Przewodnicząca Maria Koc:

Bardzo proszę, Pani Legislator. Bardzo proszę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis:

Ja poproszę o chwilę, żebym mogła to przeczytać. Pani przewodnicząca to przeczytała, ale ja nie od razu wiem, o co chodzi. Muszę porównać teksty i wówczas się wypowiem. Dobrze?

Przewodnicząca Maria Koc:

Dobrze. W takim razie, Szanowni Państwo, poczekamy chwilę. Jeżeli w tym czasie państwo senatorowie zechcą zabrać głos, to bardzo proszę.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Proszę, pan przewodniczący Komarnicki. Proszę.

Senator Władysław Komarnicki:

Przepraszam, Panie Ministrze, że zareagowałem tak nerwowo. Na posiedzeniach wiele razy o tym rozmawialiśmy. Podziwiam pana za to, że z porażki próbuje pan zrobić sukces. Bo to jest totalna porażka i strata czasu. Ja nie przyłączam się do tych, o których pan na samym początku powiedział, że krytykują tylko po to, żeby krytykować. Pan doskonale wie o tym, że wiele firm nie miało tych pozwoleń i strata, jeżeli chodzi o OZE, jest niepowetowana. Nikt jej nie nadrobi. Ja mogę dzisiaj spuentować to tak: cieszę się bardzo, że zaczęliśmy dyskutować o tej ważnej ustawie, ale ona jest spóźniona, Panie Ministrze, o kilka lat. To jest niewytłumaczalne i dlatego tak zareagowałem.

Przewodnicząca Maria Koc:

Dziękuję.

Pan przewodniczący Piecha, a potem pan przewodniczący Pupa. Proszę bardzo.

Senator Wojciech Piecha:

Odnosząc się do słów pana senatora Komarnickiego, powiem, że nie mogę się z tym zgodzić. To wyście przespali 8 lat, nic nie zrobiliście w tym kierunku. Mieliście wtedy wybudowane tylko 6 GW mocy w wietrze i nic więcej. Poza tym…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Czy nawet 4. A teraz nam tu zarzucacie, że my nic nie robimy. W zeszłym roku nakłady inwestycyjne na sieci przesyłowe i sieci dystrybucyjne wyniosły prawie 10 miliardów zł. Żeby to przerobić, Panie Przewodniczący Komarnicki, trzeba mieć zasób fachowców, kadr i technologii. Wykonaliśmy to. W ciągu roku prawie 10 miliardów zł zostało zainwestowanych, prace zostały wykonane. No, to troszeczkę zakrawa na kpinę, że pan tak do tego podchodzi. Pan też prowadził firmę. Ja nie wiem, czy gdyby panu dali 100 milionów, to pan by to przerobił. Też nie…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ja mam jeszcze jedno pytanie do pana ministra. Jakie będą w przyszłości nakłady na rozwój sieci przesyłowej i sieci dystrybucyjnych?

Przewodnicząca Maria Koc:

Dobrze. Może zblokujemy te pytania.

Poproszę teraz pana przewodniczącego Zdzisława Pupę. Jeżeli ktoś z państwa senatorów będzie jeszcze miał pytanie do pana ministra… Pan senator Lamczyk. Potem poprosimy pana ministra o odpowiedź.

Bardzo proszę.

Senator Zdzisław Pupa:

Szanowna Komisjo!

Rzeczywiście dyskutujemy o ustawie, która jest niesamowicie potrzebna. Byliśmy ostatnio na wyjazdowym posiedzeniu komisji. Byliśmy między innymi w elektrowni w Turowie. Tam rzeczywiście dosyć mocno były podkreślane tematy związane z funkcjonowaniem sieci energetycznych. Mówiono o tym, że rzeczywiście konieczna jest zmiana ustawy, która będzie służyła wyjściu naprzeciw oczekiwaniom producentów energii. Dość często dochodzi do takich sytuacji, że elektrownie, które są oparte na węglu, a u nas większość energetyki jest oparta na węglu, mają problemy związane z tym, że przy dużym nasłonecznieniu muszą hamować produkcję energii. To przyczynia się do tego, że następuje pewna destabilizacja produkcji energii w elektrowniach opalanych węglem. Niemcy prawdopodobnie z tego powodu zrezygnowały z części energetyki atomowej. Zrobiły to po to, żeby do takich sytuacji nie dochodziło. I tutaj rzeczywiście należą się wyrazy szacunku i uznania dla rządu za to, że podjął wysiłek przygotowania tej ustawy. Wyraźnie widać, że w Sejmie ta ustawa cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem, bo zdecydowana większość… Praktycznie wszystkie kluby poparły tę ustawę. Świadczy to o tym, że podjęto właściwe kroki, aby doprowadzić do stabilizacji rynku energii i sieci energetycznych w naszym kraju. Uważam, że tu nie powinno być większych przeszkód. Podejrzewam, że będzie zrozumienie dla tej sprawy w Senacie. Ta ustawa jest po to, aby była stabilizacja rynku energii elektrycznej i przesyłu tej energii do odbiorców. Dziękuję.

Przewodnicząca Maria Koc:

Bardzo dziękuję.

Pan senator Stanisław Lamczyk. Proszę.

Senator Stanisław Lamczyk:

Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.

Panie Ministrze! Szanowni Państwo!

Połączenie tych 2 ustaw, mianowicie o dystrybucji i o sieciach przesyłowych, to jest jawne pominięcie konsultacji społecznych. Jak wiemy, dystrybucja… To pozwolenie jest miejscowe, wydaje je, załóżmy, starosta. W przypadku linii przesyłowych robi to wojewoda. W ten sposób blokuje się wszystkie inicjatywy lokalne. To jest bardzo istotne w rozwoju prosumeryzmu czy elektroprosumeryzmu. Panie Ministrze, jeżeli pan by zrozumiał ideę związaną z budowaniem źródeł odnawialnych i w wolnej chwili narysował sobie trajektorię bilansu, chociażby do roku 2040, to, jak te trendy wyglądają, to pan by wywnioskował, że w roku 2040 połowa sieci będzie do wyłączenia, połowa sieci będzie niepotrzebna. Z drugiej strony w tej chwili idziemy na maksa, bo utrzymujemy sieci węglowe. Jest tu chociażby Ostrołęka, jest jeszcze linia… Są Kozienice, gdzie zrezygnowano z budowy. A cały czas idziemy… Przecież widać gołym okiem, że to wszystko jest robione pod korporacje, pod monopol, pod duże firmy. To nie rozwiązuje problemów, które trzeba rozwiązać od razu. Z jednej strony bardzo się cieszę, że mamy 1 milion 300 tysięcy prosumentów, ale ile w weekendy kwietniowe było wyłączonych… Niemcy, z szacunku do prosumentów, wyłączyli bloki gazowe, bo je jest łatwiej wyłączyć. A my potrafimy jeszcze na maksa dołożyć bloki węglowe. Gazówki też były wykorzystane. Za samo CO2 poszło ok. 20 milionów. Nie ma tu racjonalnego podejścia. Widać, że to jest podejście korporacyjne. Tu jest całkowicie scentralizowany system informacji. Ja mówiłem rano, że to wprost prowadzi do autorytaryzmu władzy politycznej. To przecież widać gołym okiem. Jeżeli pan tego nie widzi… Może pan to zobaczy. To jest chore. Wszystkie inwestycje, które są tutaj zasygnalizowane – również gazówka, LNG, magazynowanie –pójdą, że tak powiem, w tej ustawie. One będą poddane tej ustawie. I władze miejscowe, załóżmy, starosta, nie będą wydawać pozwoleń. I dlatego ja będę głosował przeciw. Nie można w ten sposób podchodzić do prosumentów. Ilu umów z prosumentami nie podpisano? To też trzeba wziąć pod uwagę.

Pan mówi o Niemcach. Niemcy mają ok. 70 GW fotowoltaiki. Ile oni mają farm wiatrowych? I potrafią robić hybrydowe połączenia. Na jednej linii jest fotowoltaika, ale są też farmy wiatrowe. Wszystko można zrobić, ale trzeba jakoś to przewidzieć, a nie w momencie, kiedy jest więcej energii, po prostu wyłączać. To jest błędne podejście. Inwestorzy prywatni stracą w końcu zaufanie i nie będą inwestowali. Tak samo jest ze sprawą naruszenia konstytucji. Tu widać naruszenie konstytucji. My nie możemy głosować za tą ustawą. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Maria Koc:

Bardzo dziękuję.

Czy są jeszcze pytania do pana ministra? Nie.

Zamykam dyskusję.

Panie Ministrze, proszę o odpowiedź, o ustosunkowanie się. Będziemy głosować.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska:

Bardzo dziękuję.

Może tak na gorąco zwrócę się do pana senatora Lamczyka. Ja jestem zaskoczony, Panie Senatorze, bo Klub Parlamentarny „Koalicja Obywatelska” w Sejmie w 100% poparł tę ustawę, a pan senator teraz twierdzi, że nie możecie poprzeć tej ustawy. Ale to jest wasza sprawa. Zostawiam pana senatora z tą decyzją.

Tak po kolei. Pan senator pomieszał tutaj kilka wątków. Dzięki uwadze Biura Legislacyjnego Senatu usuwamy kolizję, więc to, o czym pan mówił, absolutnie zostaje w gestii starosty. To starosta będzie wydawał pozwolenia w tym zakresie. To pierwsza sprawa.

Kolejna rzecz. Chcę zdementować powielane po wielokroć pogłoski, że jacyś prosumenci nie zostali przyłączeni, że odmówiono przyłączenia prosumentów. Proszę państwa, oświadczam, że od wielu, wielu lat prosumenci przyłączają się do systemu elektroenergetycznego na zgłoszenie. Oni po prostu na zgłoszenie mogą przyłączyć do systemu do 50 kW. Tam nie ma żadnej zgody, nikt nie wydaje żadnej zgody. Proszę nie powielać nieprawdziwych informacji, bo są tacy, którzy słuchają pana senatora z szacunkiem i myślą, że pan mówi prawdę, a pan w tym względzie prawdy niestety nie mówi.

Kolejna sprawa. Jeszcze raz wrócę do Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii. Drodzy Państwo, to jest zaawansowany system inteligentnego opomiarowania, system, który pozwoli na to, aby źródła wytwarzania energii, szczególnie energii odnawialnej, mogły dystrybuować energię do odbiorców na terenie całego kraju. Instytucja prosumenta wirtualnego, która została przyjęta w ustawie o OZE i jeszcze przed 1 kwietnia ub.r. wprowadzona do… Trwa vacatio legis. W przyszłym roku w lipcu ma wejść w życie przepis dotyczący prosumenta wirtualnego. Centralny System Informacji Rynku Energii, jak sama nazwa wskazuje, będzie służył przede wszystkim temu, żeby uzyskać kompleksową informację, ale ważna jest także kwestia możliwości rozliczeń między operatorami w poszczególnych częściach kraju. Taki podział rynku nastąpił. Na północy jest Energa, w zachodniej części kraju jest Enea, w centralnej części jest PGE, w południowozachodniej części jest Tauron, w Warszawie jest Stoen Operator. Takie rozliczenia są dzisiaj bardzo utrudnione. Wręcz niemożliwe jest precyzyjne określenie, ile odbiorca energii w systemie wirtualnym miałby za tę energię zapłacić. System, który wdrażamy, jest bardzo zaawansowany. Jeszcze raz powiem, że inni mogliby nam zazdrościć tego systemu. On nie ma nic wspólnego z jakąkolwiek opresyjnością, z nadzorem nad tym, kto z uczestników rynku energii gdzie tę energię produkuje. Oczywiście to jest ważne ze względów bezpieczeństwa, ale tak naprawdę chodzi o spójne rozliczenia energii, tak aby nikt nie musiał wykonywać potem jakichś korekt rozliczeń sprzedaży energii. Myślę, że pan senator po szczegółowym zapoznaniu się z elementami CSIRE, Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii, zmieni zdanie. My oczywiście jesteśmy do dyspozycji jako zespół Ministerstwa Klimatu i Środowiska, ale odsyłam także do naszych operatorów, krajowego operatora przesyłu czy operatorów dystrybucji energii elektrycznej, albo do prezesa Urzędu Regulacji Energetyki jako niezależnego regulatora rynku. Wszędzie tam można uzyskać merytoryczną informację na ten temat.

Chciałbym wrócić do bardziej wypowiedzi niż pytania pana senatora Komarnickiego, który określił jednym sformułowaniem nasze dokonania: jako totalną porażkę. Otóż, Panie Senatorze, Szanowni Państwo, ja chcę naprawdę bardzo stanowczo powiedzieć, że odnieśliśmy historyczny, spektakularny sukces i to jest sukces Polski, to jest sukces polskich firm, polskich obywateli. Zbudowany został wielki, nowy sektor gospodarki, który w ramach różnych technologii zasila obecnie polskie PKB. Odsyłam pana senatora do danych statystycznych, do faktów. W ubiegłym roku, w roku 2022, naznaczonym kryzysem wywołanym wojną na Ukrainie, przerwami w łańcuchu dostaw, tylko sektor fotowoltaiki zrealizował inwestycje za ponad 19 miliardów zł. Zgodnie z raportem niezależnego think tanku, Instytutu Energetyki Odnawialnej, w kolejnych latach, w roku 2021 i roku 2022, zajmowaliśmy drugą pozycję w Unii Europejskiej, po Republice Federalnej Niemiec, w zakresie przyrostu mocy zainstalowanej OZE rok do roku, szczególnie w zakresie fotowoltaiki, ale nie tylko, także w zakresie innych technologii OZE. Mamy, proszę państwa, złoty czas, jeżeli chodzi o rozwój fotowoltaiki. Ten nadmiar przyrostu w tak krótkim czasie, w ciągu 3,5 roku… Ja już się nie odnoszę do roku 2015, ale od roku 2019 przyłączyliśmy do systemu elektroenergetycznego ponad 15 GW mocy OZE. Każdy system elektroenergetyczny w każdej części świata odczułby wstrząs wywołany tak nagłym, raptownym przyrostem mocy zainstalowanej w technologiach OZE, które, jak wiemy, niestety są niestabilne, bo są zależne pogodowo. Jednego dnia, słonecznego i wietrznego, odnotowujemy nawet 50% produkcji energii w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym i wtedy krajowy dyspozytor mocy wyłącza źródła węglowe, bo źródła OZE mają pierwszeństwo. Ale nie zawsze jest to możliwe, bo czasem po prostu względy bezpieczeństwa biorą górę i trzeba wyłączyć te źródła odnawialne i zapłacić wytwórcom za to, że oni byli w gotowości i mogli produkować, a nie produkowali. Tak się dzieje w innych państwach świata. Ja mówiłem o przykładzie Republiki Federalnej Niemiec. W ostatnich latach RFN rocznie wydaje, proszę państwa, 10 miliardów euro na to, że to OZE może produkować, a nie produkuje, bo trzeba było to wstrzymać. My, wychodząc z troszeczkę innego punktu, bo obecnie w polskim miksie energetycznym jest około 70% energii z węgla, pracujemy na to, żeby w perspektywie najbliższych kilkunastu, 20 lat, do roku 2040 – tak jest przynajmniej w założeniach polityki energetycznej Polski – odwrócić to i żeby było 3/4, 75% energii zeroemisyjnej, pochodzącej zarówno z OZE, jak i z energetyki jądrowej, uzupełnianej, stabilizowanej także źródłami gazowymi, a niwelować źródła węglowe, oczywiście zgodnie z umową społeczną, która została zawarta ze związkami zawodowymi górnictwa węgla kamiennego. Wszystko musi się opierać na zrównoważonym planie budowy polskiego miksu energetycznego. Nie możemy, proszę państwa, budować dla samego budowania, bo każde źródło wytwórcze musi mieć swojego odbiorcę. Myślę, że w przyszłości, takie są też koncepcje, o czym rozmawiamy w ramach karty efektywnej transformacji sieci dystrybucyjnych energii elektrycznej…

(Przewodnictwo obrad obejmuje przewodniczący Komisji Środowiska Zdzisław Pupa)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Panie Ministrze, komisja ma zaraz następne posiedzenie, dlatego prosilibyśmy o konkluzję.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska:

Już zmierzam do końca.

…Aby nowe źródła OZE, które będą dopiero projektowane i będą się ubiegać o warunki przyłączenia, w swoich projektach zawierały również magazyny energii i były adresowane do konkretnych odbiorców tej energii, aby ta energia nie była produkowana w próżni.

Ostatnia rzecz, którą warto podkreślić. Dzięki nowelizacji ustawy o OZE, którą wprowadziliśmy w 2016 r., wprowadziliśmy system pomocy publicznej, tzw. aukcje OZE. Proszę państwa, dzięki temu zakontraktowaliśmy ponad 12 GW, także z wielkoskalowych źródeł, czyli dużych farm fotowoltaicznych i farm wiatrowych, i one w ciągu najbliższych 2–3 lat wejdą do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Zgodnie z informacją, której udzielał publicznie na posiedzeniach w Sejmie i posiedzeniach zespołów parlamentarnych pan prezes Tomasz Sikorski z Polskich Sieci Elektroenergetycznych, obecnie są wydane warunki przyłączenia na kolejne ponad 40 GW nowych źródeł OZE. A więc jeżeli dzisiaj mamy w systemie energetycznym blisko 25 GW OZE, a do tego dodamy 40 GW w ciągu najbliższych lat, to, proszę państwa, robi się ponad 60.

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Pan minister mógłby w nieskończoność mówić na temat energetyki.)

Ja już kończę, naprawdę, naprawdę kończę, puentuję. Chcę powiedzieć, proszę państwa, że to nie jest tylko to, co jest fizycznie przyłączone. Proces inwestycyjny w przypadku każdej autostrady albo wielkich projektów energetycznych, jak morska energetyka wiatrowa, które za chwileczkę ruszą, bo już są podpisywane umowy na wykonawstwo, na dostawę turbin wiatrowych, państwo o tym wiedzą… To są procesy wieloletnie, ale one w perspektywie najbliższych 3 do 5, 6 lat zafunkcjonują i zostaną przyłączone do Krajowego Systemu Energetycznego. I nasz miks się zmienia. A więc odpowiadając na pytanie czy też stwierdzenie pana senatora Komarnickiego, że my przez 7 lat nic nie robiliśmy i że to jest porażka, powiem, że po prostu pan senator mówi nieprawdę. I ja nie mogę być obojętny na tak krytyczną, populistyczną ocenę. Ona jest niewłaściwa, Panie Senatorze. Proszę, rozmawiajmy merytorycznie, a nie populistycznie. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Lubię słuchać pana ministra, bo pan minister ma naprawdę bardzo dużą wiedzę i dużo mówi na temat energetyki. I dobrze, bo trzeba o tym mówić. Cieszymy się z tego, że ta wiedza jest rzeczywiście ogromna, ale musimy zmierzać do puenty, do podsumowania, z uwagi na to, że Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności jest już praktycznie po czasie, a ma następne spotkanie. Dlatego, Szanowni Państwo, pozwolicie, że nie będę już przedłużał dyskusji, tylko poprosimy panią legislator o pokierowanie i pomoc w przeprowadzeniu głosowania nad poprawkami.

Były zgłoszone poprawki o charakterze legislacyjnym, które pani przewodnicząca przejęła i zgłosiła. Nie wiem, czy możemy głosować nad tymi poprawkami blokiem. Jeżeli tak, to prosiłbym o zaproponowanie formy głosowania. Była również poprawka, którą miała pani ewentualnie, po dyskusji przedstawić wysokim komisjom.

Poproszę uprzejmie, Pani Legislator.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis:

Dziękuję bardzo.

Szanowni Państwo!

Skoro udało mi się uzyskać zgodę ministerstwa, dziękuję za to bardzo, na te poprawki redakcyjne usuwające kolizję… Wydaje mi się, że w związku z tym, że jest zgoda ministerstwa na wszystkie poprawki redakcyjne Biura Legislacyjnego, łącznie z konsekwencją w tym przepisie przejściowym, to można nad nimi głosować łącznie.

Mam coś mniej radosnego do powiedzenia, jeżeli chodzi o poprawkę dodawaną w art. 5. Poprawka zgłoszona przez państwa senatorów jest poprawką, która pozostaje… Ona nie jest, powiedziałabym, taka życzliwa obywatelom, dlatego że ta poprawka to jest…

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Ale prosiłbym o samą esencję.)

Już mówię konkretnie, tylko muszę znaleźć przepis zmieniany. Tak jest. To jest w art. 3. W art. 3 zmienia się art. 5, w ustawie dodawany jest ust. 5a, którego istotą jest to, że osoba fizyczna, która zawiera umowę kompleksową, wyraża zgodę na przetwarzanie jej danych osobowych. To jest istota tego przepisu: osoba fizyczna ma wyrazić zgodę na przetwarzanie jej danych osobowych. To jest wymóg wynikający z ustawy o ochronie danych osobowych. Poprawka pani senator zmierza do tego, żeby sprzedawca energii elektrycznej informował osobę fizyczną o przekazywaniu jej danych osobowych operatorowi informacji rynku energii. To oznacza, że wykreślany jest, usuwany jest przepis, który mówi o tym, że osoba fizyczna ma wyrazić zgodę na przetwarzanie jej danych osobowych.

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: …Opinia pani legislator?)

Moja opinia jest taka, że te poprawki się nie wykluczają i ja bym proponowała, żeby poprawkę, którą zaproponowała pani przewodnicząca, dodać jako ust. 5b. Bo z jednej strony będzie obowiązek wyrażenia…

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję bardzo.

Najpierw pan minister niech się do tego ustosunkuje.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska:

Tak, ja się zgadzam w pewnym sensie, ale też w jakimś sensie jest to absolutnie lex specialis, bo to jest konsekwencja dyrektywy, która nakłada obowiązek funkcjonowania takiego systemu jak CSIRE. Nie realizując tego postulatu legislacyjnego, po prostu uniemożliwimy de facto funkcjonowanie tego systemu. On musi być tak sformułowany.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis:

Rozumiem. Jeżeli musi być taki przepis, który mówi, że informuje się daną osobę o przekazywaniu jej danych osobowych operatorowi… Dlatego ja mówię, żeby ten przepis też dodać, jeden po drugim, bo z innego rozporządzenia Unii Europejskiej wynika obowiązek uzyskiwania zgody osoby fizycznej na przetwarzanie jej danych osobowych. I wszyscy, jak tu siedzimy, wiemy o tym, że jakąkolwiek umowę podpisujemy, czy w banku, czy z firmami telekomunikacyjnymi, czy inne umowy…

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Mam takie pytanie, bo rzeczywiście, Szanowni Państwo… Przepraszamy, ale jesteśmy pod presją czasu. To znaczy ja mam czas, ale komisja jest pod presją czasu i chciałbym, żeby to uszanować i zrozumieć. Czy na jutro…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Jest taka propozycja pana przewodniczącego Piechy, żeby jutro…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska: Rozumiem…)

Czy na jutro po konsultacjach…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska: Poproszę jeszcze panią dyrektor.)

Proszę bardzo.

Dyrektor Departamentu Elektroenergetyki i Gazu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Aleksandra Świderska:

Ja chciałbym zwrócić uwagę właśnie na to, że uprawnienie operatora operującego…

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Bardziej do mikrofonu bym prosił.)

…CIRE do przetwarzania danych osobowych ma już podstawę w proponowanym tutaj dalej ust. 4b. A więc tutaj jest jasność co do tego, że operator ma mieć prawo do przetwarzania danych osobowych po to, żeby system funkcjonował sprawnie i żeby te dane pomiarowe mogły być udostępniane każdemu odbiorcy, bo jest to jego prawo i uprawnienie, tak żeby mógł sobie jak najkorzystniej zarządzać tym swoim zużyciem energii. Ust. 5a ma już przy podpisywaniu umowy umożliwić takiemu odbiorcy otrzymanie informacji, że gdy zdecyduje się na podpisanie tej umowy, jego dane osobowe będą przetwarzane. Tutaj mamy do czynienia z taką trochę kolizją interesów, bo jeśli operator nie mógłby przetwarzać danych osobowych takiego odbiorcy, to po prostu jego dane nie mogłyby być wprowadzone do systemu i operator nie mógłby tak na dobrą sprawę być odbiorcą tej energii. Przepisy dyrektywy, tak jak pan minister tutaj wskazał, obligują nas do tego, żeby zapewnić odbiorcy prawo dostępu do bieżących danych pomiarowych. Wydaje się, że w odniesieniu do takiej kolizji, zbiegu przepisy są dość jasne, jasno precyzują, że operator przetwarza te dane osobowe. Rozumiem, że aby być fair wobec odbiorcy poprawka zmierza w tym kierunku, aby już przy podpisaniu umowy był świadomy tego, że te dane są przetwarzane. Wydaje się, że to rozwiązanie jest optymalne, zabezpiecza interesy odbiorcy, ale również zapewnia to, aby system działał sprawnie i efektywnie.

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis: Muszę się odnieść.)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

To proszę, króciutko.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis:

Szanowni Państwo, ja w ogóle nie neguję tego, co państwo mówicie, tylko że uważam, że nie można usunąć…

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Ale nie… Ja przepraszam. Tu nie ma „uważam”. Co pani proponuje?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis:

Proponuję, by poprawkę pani senator przyjąć jako ust. 5b.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Jest zgoda?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis: Musi być. Szanowni Państwo, jeżeli jest tak…)

Nie, nie, nie ma co teraz… Nie będziemy… Nie, przepraszam, nie rozpoczynajmy dyskusji niepotrzebnie. Stanowisko rządu jest takie, pani stanowisko jest takie, będziemy rozstrzygać w głosowaniu. Ja przejmuję propozycję rządową, składam jako wniosek przyjęcie propozycji rządowej, bo innej możliwości nie ma do rozstrzygnięcia.

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis: Ale to jest coś, co…)

Proszę bardzo, jeszcze…

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska: Ja tylko pół…)

Ale jedno zdanie, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska:

Jednym zdaniem, tylko puentując. Uważamy, że w tym zapisie, który jest proponowany w projekcie, tak powinno to zostać. Zmiana przyniosłaby zbyt…

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję za to wyjaśnienie.

Blokiem głosujemy nad poprawkami, w których jest jednoznaczność. Niech pani przedstawi te poprawki.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis:

…i łącznie z tą poprawką do art. 28b, którą ja przedyskutowywałam i co do której była też zgoda ministerstwa.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

No tak, tak, to oczywiście. Jest zgoda.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska: Tak, ale nie w tej wersji, którą teraz pani mecenas…)

No nie, to wyłączamy, to wyłączamy.

Kto jest za przyjęciem poprawek zgłoszonych przez panią senator Marię Koc…

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Beata Mandylis:

Przepraszam bardzo, musimy rozdzielić: osobno propozycje poprawek Biura Legislacyjnego, osobno poprawka pani senator.

(Głos z sali: Tak jest.)

(Głos z sali: Ale przewodniczący powiedział…)

Tak? Dobrze.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Pani nie zgłaszała żadnych poprawek, bo pani nie ma możliwości zgłaszania…

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Pani mecenas nie ma możliwości zgłaszania poprawek. My możemy zgłosić poprawki, które pani przygotowała.

Kto jest za poprawkami pani Marii Koc z wyłączeniem… Niech pani teraz powie: z wyłączeniem jakiej poprawki?

(Głos z sali: Szóstej.)

Tej ostatniej, którą pani odczytała.

Czy to jest zrozumiałe dla wszystkich? Zrozumiałe.

Kto jest za tymi poprawkami zgłoszonymi przez panią senator Marię Koc? To są oczywiście poprawki Biura Legislacyjnego. Kto jest za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Głosowania zdalne. Zamykamy głosowanie zdalne. Liczymy głosy.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

20 – za, jednogłośnie.

Teraz głosujemy nad poprawką, którą również zgłosiła pani senator Maria Koc, pani przewodnicząca, a co do której stanowisko rządu jest pozytywne. Tak?

(Głos z sali: Tak.)

Kto jest za poprawką pani senator Marii Koc z pozytywnym stanowiskiem rządu?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Głosowania zdalne.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Zamykamy głosowania zdalne i liczymy głosy.

11 – za, 7 – przeciw, 1 osoba się wstrzymała. Dziękuję bardzo.

Teraz głosujemy nad ustawą w całości. Tak?

Kto jest za przyjęciem ustawy w całości z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę.

Dziękuję.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Głosowania zdalne.

Kto za?

Kto przeciw?

Kto się wstrzymał?

Zamykamy głosowania zdalne.

Było 2 przeciw. Tak?

(Głos z sali: 2 przeciw.)

1 – przeciw, 2 się wstrzymało…

(Rozmowy na sali)

Głosowania zdalne.

Kto za? Kto przeciw? Kto się wstrzymał?

Zamykamy głosowania zdalne i liczymy głosy.

15 – za, 1 – przeciw, 5 senatorów się wstrzymało.

Senator sprawozdawca. Zgłasza się pan senator Piecha. Czy są inne głosy? Nie ma.

(Senator Wojciech Piecha: Zgadzam się.)

Senator Piecha się zgadza.

Dziękuję serdecznie za udział wszystkim gościom, senatorom, panu ministrowi i wszystkim zebranym. Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie połączonych komisji.

(Koniec posiedzenia o godzinie 18 minut 49)