Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (94.)

w dniu 4 stycznia 2023 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (druk senacki nr 889, druki sejmowe nr 2849 i 2850).

2. Rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 32 – Rolnictwo; 33 – Rozwój wsi; 35 – Rynki rolne; 62 – Rybołówstwo; 72 – Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, a także planów finansowych: Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa; Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wraz z planem finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa; Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych; Funduszu Emerytalno-Rentowego; Funduszu Prewencji i Rehabilitacji; Funduszu Administracyjnego; Polskiego Klubu Wyścigów Konnych; Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie; Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Lubuskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Podkarpackiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Zachodniopomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego (druk senacki nr 890, druki sejmowe nr 2653, 2831 i 2831-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 33)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Jerzy Chróścikowski)

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Szanowni Państwo, pozwolicie, że już rozpoczniemy posiedzenie.

Można prosić o uwagę, Panowie Senatorowie?

Szanowni Państwo, otwieram posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Jest to nasze dziewięćdziesiąte czwarte posiedzenie. Mamy dzisiaj do rozpatrzenia 2 punkty.

Pierwszy punkt to jest rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej – druk senacki nr 889, druki sejmowe nr 2849 i 2850.

I drugi punkt to jest rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji – druk senacki nr 890 i druki sejmowe nr 2653, 2831 i 2831-A – zgodnie z załącznikami nr 1 i 2 dla części budżetowych 32, 33, 35, 62, 72 i pozostałymi załącznikami, których nie będę wymieniał, później o nich wspomnę, które będziemy omawiać.

Ale żeby nie przedłużać – jest państwa bardzo dużo – pragnę przywitać odpowiedzialnego za rolnictwo pana sekretarza stanu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rafała Romanowskiego. Rozumiem, że pan minister jest upoważniony. Są…

(Głos z sali: Do pierwszego punktu.)

I do drugiego też?

(Głos z sali: Nie.)

Nie? Jest jeszcze pan Ryszard Bartosik wpisany, ale on będzie za chwilę, tak? Dobrze. I pozostałe osoby, które już są razem z panem ministrem, przedstawiciele departamentów, ale również główny inspektor jakości handlowej. Są też przedstawiciele Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, przedstawiciele Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, KRUS, NIK. Także wszystkich państwa ekspertów, którzy zechcieli wziąć udział i są z panem ministrem, jak również z panem ministrem Bartosikiem, który, mam nadzieję, jeszcze dojdzie. Witam wszystkich, nie przedłużając – bo mamy wielu gości i 2 listy, więc zeszłoby nam na to bardzo długo. A w związku z tym każdego z państwa witam, również pana wiceprzewodniczącego i kolegów senatorów, jak również Biuro Legislacyjne i nasz sekretariat. Tak że niezmiernie mi miło, że państwo zechcieli wziąć udział.

Będziemy realizować porządek w takiej kolejności, jak jest.

Pierwszy punkt.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (druk senacki nr 889, druki sejmowe nr 2849 i 2850)

Panie Ministrze, jeśli można prosić o wprowadzenie do tego punktu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rafał Romanowski:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jeżeli chodzi o ustawę o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, to ma ona na celu zwiększenie efektywności nadzoru nad prawidłowością dokonywanych transakcji finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji w mechanizmach rynku wewnętrznego realizowanych w ramach wspólnej polityki rolnej – tzw. kontrole ex post – oraz poprawi efektywność Inspekcji Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w zakresie przypisanych ustawowo innych zadań. Zaproponowane w ustawie przepisy umożliwią tej inspekcji skoncentrowanie się na podstawowym zadaniu, to jest jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, przenosząc do innej służby kontrolnej zadania związane z kontrolą ex post realizowane dotychczas przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. W wyniku tej ustawy kompetencja do przeprowadzenia kontroli ex post zostanie przyznana całościowo dyrektorom izb administracji skarbowej. Ustawa znosi również kompetencje ministra rolnictwa i rozwoju wsi do przeprowadzania analizy ryzyka i opracowania projektu rocznego programu kontroli ex post. Te obowiązki przejmie minister finansów.

W związku z przeniesieniem zadań w zakresie kontroli finansowych ex post z IJHARS do Krajowej Administracji Skarbowej, czyli do KAS, procedowana ustawa przewiduje regulacje dotyczące: określenia zasad przeprowadzania kontroli ex post przez Krajową Administrację Skarbową; sposobu postępowania z aktami spraw związanych z zakończonymi kontrolami ex post oraz przygotowaniem analizy ryzyka i programów kontroli; przekazania kopii akt spraw dotyczących kontroli, które zostały rozpoczęte przed dniem wejścia w życie ustawy i zakończone w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy lub po tym dniu; spraw pracowniczych – pracownicy ministerstwa rolnictwa oraz Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych odpowiedzialni za kontrolę ex post zostaną pracownikami Ministerstwa Finansów, a pracownicy wojewódzkich inspektoratów odpowiedzialni za kontrolę ex post staną się pracownikami izb administracji skarbowej, zaś w celu umożliwienia płynnego i efektywnego zorganizowania pracy w KAS wskazano, że wykazy pracowników zostaną przekazane w terminie do 28 lutego 2023 r. – przepisów przejściowych do kontroli ex post rozpoczętych i niezakończonych przed wejściem w życie procedowanej ustawy; finansowego wykonania ustawy; upoważnienia prezesa Rady Ministrów do dokonania w drodze rozporządzenia przeniesienia planowanych wydatków budżetowych, w tym wynagrodzeń, między częściami, działami i rozdziałami budżetu państwa z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych wynikającego z ustawy budżetowej. Projekt rozporządzenia w tej sprawie również został załączony. Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Prosiłbym Biuro Legislacyjne i panią legislator o opinię, którą mamy przed sobą.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Aldona Figura:

Bardzo dziękuję.

Aldona Figura, Biuro Legislacyjne.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Biuro Legislacyjne w swojej opinii zawarło jedną uwagę. Mianowicie w związku z tym, że w art. 1 w pkcie 1 ustawy dochodzi do uchylenia art. 17c ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, wydaje się konieczne dokonanie zmiany w ustawie – Ordynacja podatkowa, w której w art. 299 w §3 w pkcie 17 następuje odesłanie do tego uchylanego przepisu. W związku z tym, żeby odesłanie po wejściu w życie przepisów ustawy nowelizowanej nie było puste, należy tak zmienić konstrukcję tego przepisu, by uniknąć pustego odesłania. I Biuro Legislacyjne zaproponowało zmianę, która polega na zmianie brzmienia art. 299 §3 pkt 17 ustawy – Ordynacja podatkowa i, w związku z tym, rozszerzeniu tytułu ustawy, jako konsekwencji. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Proszę rząd o odniesienie się do uwagi Biura Legislacyjnego.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rafał Romanowski:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jesteśmy przeciwni tej poprawce. Ona na obecnym etapie opóźni procedowanie tej ustawy. Ta uwaga, która została wniesiona, dotyczy ordynacji. W związku z tym, że zadania co do kontroli transakcji ex post przejmuje Krajowa Administracja Skarbowa, informacje określone w przepisie art. 299 §3 pkt 17 ordynacji podatkowej nie będą już przekazywane IJHARS, tylko zostaną w KAS. A przy najbliższej okazji ordynacja podatkowa zostałaby w tym zakresie zmieniona.

Tak więc na chwilę obecną, aby nie opóźniać procedowania i aby zgodnie z harmonogramem były przekazane projekt ustawy i rozporządzenie prezesa Rady Ministrów dotyczące budżetowania i przeniesienia pomiędzy poszczególnymi działami… Poprawka po prostu by nam to skomplikowała. W związku z tym jesteśmy przeciwni tej poprawce.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa senatorów chce zabrać głos?

Panie Senatorze, proszę.

Senator Józef Łyczak:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Państwo Ministrowie! Szanowni Państwo!

Może akurat nie do końca moje pytanie jest zgodne z duchem ustawy, którą procedujemy, ale jest problem, Panowie Ministrowie, jak wiecie doskonale, ze zbożem i z kukurydzą. I mnie interesuje, czy inspekcja jakości ma prawo kontrolować zboże, które w dość dużych ilościach – nie wiem w jakich, panowie wiecie, a nazywa się je zbożem technicznym – wpływa i kierowane jest do mieszalni pasz. Tak wynika z informacji, których mi udzielono.

I dziś mamy taką sytuację, że w moim województwie, kujawsko-pomorskim… Akurat do mnie zwrócili się z serdeczną prośbą przedsiębiorcy – młodzi i postępujący super uczciwie. Oni nakupili dużo kukurydzy i zboża. Kukurydzę oczywiście kupowali w cenie 950 zł mokrą, tak jak się kupuje. Dziś ta kukurydza – bo są również duże trudności, jeżeli chodzi o jej eksport – kosztuje w porcie 1 tysiąc 150. Czyli różnica nie pokrywa nawet kosztów suszenia. Podobnie jest z pszenicą. Ceny pszenicy oscylują w granicach 1 tysiąca 280–1 tysiąca 300. I co ci młodzi ludzie robią? Namawialiśmy ich do tego, żeby w strefach ekonomicznych budowali, otwierali firmy. Oni to zrobili w strefie wokół Lubienia Kujawskiego, bo to jest akurat na Kujawach. I oni dziś jeżdżą od gorzelni do gorzelni w Niemczech, szukając albo żebrząc o zbyt na swoją kukurydzę, prawda? Podobnie jest z pszenicą, podobnie jest z pszenicą.

Stąd moje pytanie: czy ewentualnie ta ustawa… czy inspekcja… Czy państwo myślicie nad uszczelnieniem granic? Bo rolnicy w to nie wierzą do końca. Jak byłem 2 dni temu na pogrzebie, to mówili: Panie Senatorze, niech pan nie opowiada głupot. Bo ja trzymałem się tego, że ok. 800 tysięcy t zboża przywieziono. Oni mówili, że ponad 2 miliony. Gdzie leży prawda? Z reguły po środku. I tylko serdeczna prośba: jak ten problem można rozwiązać? Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Jeśli mogę prosić pana ministra o udzielenie odpowiedzi.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rafał Romanowski:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Akurat ten projekt ustawy w najmniejszym stopniu nie skonsumuje tego, co przedstawił pan senator, z bardzo prostej przyczyny – dlatego że ta ustawa dotyczy kontroli ex post, czyli kontroli dokumentów finansowych, która przenoszona jest z Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych do Krajowej Administracji Skarbowej. A więc do podmiotu, który powinien się tym zajmować.

Ale wracając do sedna, do tego, co pan senator poruszył… W Polsce jeżeli chodzi o jakość artykułów rolno-spożywczych, to ta instytucja jak najbardziej jest wskazana do tego, żeby przeprowadzać tego typu kontrolę. Ale ten problem, który pan poruszył, nie dotyczy jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, tylko dotyczy zboża paszowego. I jako taki może być monitorowany i kontrolowany tylko i wyłącznie przez Inspekcję Weterynaryjną w tym zakresie.

Oczywiście pojawił się problem tzw. zboża technicznego. Strona ukraińska po prostu wykorzystała dziurę w przepisach unijnych, mówiąc szczerze, i nie deklarowała żadnej jakości zboża – ani zboża paszowego, ani konsumpcyjnego, ani też zboża nasiennego. Po prostu kierowała je na przejścia graniczne jako tzw. zboże techniczne, przeznaczone np. na cele energetyczne.

Zapewniam pana senatora, że zostało to uszczelnione. Krajowa Administracja Skarbowa wymaga od podmiotu, który przeprowadza tego typu zboże przez granicę, konkretnej deklaracji, jakiego typu jest to zboże. Czyli musi być ono określone jako zboże tylko i wyłącznie albo konsumpcyjne, albo paszowe, albo nasienne. I wtedy ono podlega odprawie przez inspekcję właściwą dla poszczególnego typu zboża, które powinno się pojawiać na obszarze naszego kraju.

Oczywiście pracujemy ze stroną ukraińską. Strona ukraińska cały czas usilnie upiera się przy tym, żeby mieć możliwość tranzytu tzw. zboża technicznego. Ale zaznaczam słowo „tranzyt”. Czyli np. w tej chwili mają ofertę podmiotu austriackiego, który chce zaplombować na przejściach granicznych i po prostu przetransportować na obszar Austrii to zboże techniczne przeznaczone na tzw. biokomponenty. My oczywiście jesteśmy gotowi do współpracy, ale przede wszystkim będziemy dbać o interes polskiego rolnika, czyli nie będziemy wpuszczać zboża bez parametrów albo z ominięciem parametrów – bo być może w wielu przypadkach to zboże trzymało parametry, np. w odpowiedni sposób było transportowane i było całkiem przyzwoitej jakości. Ale nam zależy na tym, żeby przede wszystkim przez obszar Rzeczypospolitej zboże było tranzytowane. Bo do tego zobowiązaliśmy się wobec strony ukraińskiej jako wiarygodny partner, a nie do tego, żeby to zboże docelowo trafiało na nasz krajowy rynek.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Ostatnio były rozmowy przewodniczących komisji sejmowych i senackich państw Grupy Wyszehradzkiej z panem komisarzem Wojciechowskim. One odbyły się tuż przed świętami. I pan komisarz Wojciechowski zapoznał się z naszymi uwagami, podobnymi do tych zgłaszanych przez pana senatora Łyczaka. Ode mnie była uwaga Zamojskiego Towarzystwa Rolniczego, które ogłosiło protest i podnosiło problem. I powiem wprost, że komisarz Wojciechowski się do tego odniósł. Powiedział, że znane mu są te problemy, ale oczekuje od rządów – nie tylko polskiego, ale i czeskiego, jak również innych krajów mających granicę z Ukrainą, czyli rumuńskiego, węgierskiego i słowackiego… No, Czechy najmniej są narażone. Chodzi o to, żeby te rządy przedstawiły skutki, jakie mogą wystąpić z powodu napływu tego zboża. Wtedy, jak pan komisarz stwierdził, zajmie się tym tematem i będzie rozważał, jakie udzielić w tej sprawie… Mam nadzieję, że to, co padło na spotkaniu Grupy Wyszehradzkiej, zostało przekazane, bo kolega Telus też brał udział w tym posiedzeniu. I mam nadzieję, że to już przekazał. Chodzi o to, żeby jednak zorientować się, czy komisarz ma jakieś możliwości.

W Brukseli pojawiła się też taka informacja, że w kwietniu będzie rozpatrywane dalsze działanie Komisji Europejskiej dotyczące zdjętego cła, wpływu zboża z Ukrainy i tego, czy w czerwcu zostanie zmieniona decyzja, czy nie. W związku z tym oni oczekują, że my przedstawimy jakieś rozwiązania. Twierdzą, że zmiana nie może być zastosowana wcześniej niż po decyzji kwietniowej. I dopiero od czerwca może nastąpić ewentualnie zmiana co do tego, czy zboże dalej będzie wpływać, czy nie będzie wpływać. To dla nas, dla rolników też jest ważny sygnał. No, jeśli komisarz w Brukseli tak to przedstawia i pokazuje te elementy, to świadczy to o tym, że powinniśmy tym tematem się zająć i przypilnować na tym etapie, jakie będą skutki dla rolników.

Innym elementem, który podnosi zamojskie… Oni dzwonili do mnie i naciskali, bo są z mojego regionu. Mówią też jednoznacznie, że jest przepis, który mówi o tzw. zbożu technicznym… „Techniczne” – takie słowo jest używane, ale to zboże ponoć nazywa się przemysłowym. I jeżeli kraj czuje zagrożenie co do swojego bezpieczeństwa, to istnieje przepis, który mówi o tym, że Unia Europejska na żądanie danego kraju, gdy zagraża to jego bezpieczeństwu, może wcześniej podjąć decyzję o zakazie wjazdu… W związku z tym przekazuję tę informację, którą oni się dzielą. Uważają, że rząd powinien rozmawiać w tej sprawie i sygnalizować, jakie to skutki przyniesie. To są głosy z terenu. Tu kolega Łyczak mówił w imieniu producentów z jego terenu. Ja – z mojego terenu, z Zamojszczyzny leżącej najbliżej spichlerzy Ukrainy, z naszych pięknych ziem zamojskiej i hrubieszowskiej, gdzie też jest problem z niezebraną kukurydzą. Mimo że są ogłoszenia, że zamojski Elewarr kupuje pszenicę mokrą chyba po 680 zł, to tam są jeszcze tysiące hektarów nieskoszonej kukurydzy, z tego względu że nie ma ekonomicznego uzasadnienia dla koszenia. Sygnalizuję ten problem, bo do mnie jako senatora i przedstawiciela tego regionu docierają podobne głosy do tych, o których dzisiaj powiedział kolega. Ja dopowiedziałem.

Rozumiem, że pan minister Kowalczyk się tymi sprawami zajmuje i w najbliższym czasie udzieli nam jakiejś odpowiedzi lub pomocy w tej sprawie, co już wcześniej uczynił.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rafał Romanowski:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Pan premier Kowalczyk zgodnie z tym, co było przedyskutowane z panem komisarzem Wojciechowskim, wystąpił do DG AGRI na najbliższe posiedzenie AGRIFISH, które się odbędzie w drugiej połowie stycznia i w którym zamierza uczestniczyć osobiście, właśnie z takim wnioskiem, szukając poparcia krajów, o których pan wspomniał, czyli Słowacji, Rumunii, Bułgarii, Czech, jeżeli chodzi o to zagrożenie dla rynków. Komisja Europejska podjęła taką decyzję dotyczącą zdjęcia cła na zboże ukraińskie, jak również tzw. kwot kontyngentowych – bo były kwoty kontyngentowe – i wydłużyła ten proces do końca pierwszego półrocza 2023 r., mówiąc szczerze, niekoniecznie pytując się o kraje graniczące właśnie z Ukrainą, która bezpośrednio wpływa na rynki tych krajów. Miało to być dyskutowane na marginesie AGRIFISH, ale po tej dyskusji, która była z panem komisarzem Wojciechowskim, będzie to jako odrębny punkt na najbliższym posiedzeniu. Tak więc na pewno strona polska bardzo mocno będzie podnosiła kwestię tego ryzyka.

Bo w każdej chwili, Panie Przewodniczący, kraj członkowski może podnieść ryzyko napływu zboża np. ukraińskiego, ale nie może tego zablokować. To są 2 różne rzeczy. Bo pan przewodniczący stwierdził, że może zablokować. Nie, nie może zablokować.

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Komisja, Komisja…)

Komisja Europejska może zablokować na wniosek kraju członkowskiego za zgodą wszystkich członków.

A więc na pewno będziemy bardzo mocno to podnosić. Tak jak wspomniałem, już w grudniu takie pismo zostało wysłane właśnie do DG AGRI, do komisarza Wojciechowskiego. I komisarz Wojciechowski zobowiązał się, że to nie będzie tylko i wyłącznie na marginesie, ale będzie dyskutowane jako odrębny punkt. Nie czekaliśmy na wspólny podpis pod tym memorandum do DG AGRI. Po prostu szukamy poparcia wśród tych krajów. I bez najmniejszego problemu takie poparcie wśród krajów najbardziej zagrożonych właśnie napływem ukraińskiego zboża na pewno uzyskamy. A więc będziemy musieli wypracować taki mechanizm, który pozwoli po prostu zdecydowanie zmniejszyć to ryzyko.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Myślę, że do ustawy nie ma żadnych uwag.

Nie ma żadnego innego wniosku, więc stawiam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Czy są inne wnioski? Nie ma.

W związku z tym zarządzam głosowanie.

Kto jest za przyjęciem ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej? Proszę o głosowanie. Kto jest za?

Dziękuję.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o łączne wyniki.

10 za, jednogłośnie.

Mamy już ustawę przegłosowaną.

Teraz: kto chciałby być sprawozdawcą?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Pan senator Pupa chce? Dobrze, dziękuję.

Sprawozdawcą będzie pan senator Pupa.

Dziękuję.

W związku z tym mamy ten punkt już rozpatrzony.

Panie Ministrze, dziękuję, ale drugiego pana ministra jeszcze nie ma…

(Głosy z sali: Jest, jest.)

Jest? O, przepraszam, bo miałem akurat przysłonięte i nie widziałem, a jak pytałem wcześniej, to pana nie było.

Punkt 2. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 32 – Rolnictwo; 33 – Rozwój wsi; 35 – Rynki rolne; 62 – Rybołówstwo; 72 – Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, a także planów finansowych: Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa; Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wraz z planem finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa; Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych; Funduszu Emerytalno-Rentowego; Funduszu Prewencji i Rehabilitacji; Funduszu Administracyjnego; Polskiego Klubu Wyścigów Konnych; Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie; Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Lubuskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Opolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Podkarpackiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego; Zachodniopomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego (druk senacki nr 890, druki sejmowe nr 2653, 2831 i 2831-A)

Szanowni Państwo, możemy przystąpić do punktu drugiego, to jest rozpatrzenia ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji. Są to wcześniej już wspominane załączniki nr 1 i 2 do części budżetowych 32, 33, 35, 62 i 72 oraz: załącznik nr 11, który dotyczy planu finansowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, planu finansowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wraz z planem finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, planu finansowego Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych; załącznik nr 13, który dotyczy planu finansowego Funduszu Emerytalno-Rentowego, planu finansowego Funduszu Prewencji i Rehabilitacji, planu finansowego Funduszu Administracyjnego; załącznik nr 14, który dotyczy planu finansowego Polskiego Klubu Wyścigów Konnych, planu finansowego Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, planu finansowego Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego i wszystkich innych wojewódzkich ośrodków tutaj wymienionych. Zgodnie z przedmiotowym zakresem działania mamy jeszcze do rozpatrzenia: część budżetową 83„Rezerwy celowe” załącznik nr 2, część budżetową 85„Budżety wojewodów ogółem” załączniki nr 1 i 2, załącznik nr 3 „Dochody budżetu środków europejskich na 2023 r.”, załącznik nr 4 „Wydatki budżetu środków europejskich na 2023 r.”, załącznik nr 6 „Wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych w 2023 r.”, załącznik nr 7 „Zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami”, załącznik nr 8 „Wykaz jednostek, dla których zaplanowano dotacje podmiotowe i celowe, oraz kwoty tych dotacji w 2023 r.”, załącznik nr 9 „Zakres i kwoty dotacji przedmiotowych i podmiotowych w 2023 r.”, załącznik nr 10 „Zestawienie programów wieloletnich w układzie zadaniowym”, załącznik nr 15 „Planowane dochody i wydatki budżetu środków europejskich oraz budżetu państwa w latach 2023–2025 w zakresie programów finansowanych z udziałem środków europejskich, programów europejskiej współpracy terytorialnej oraz programów europejskiego instrumentu sąsiedztwa”, załącznik nr 16 „Wykaz programów wraz z limitami wydatków i zobowiązań w kolejnych latach realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich”; załącznik nr 18 „Prefinansowanie zadań przewidzianych do finansowania ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.

Dość dużo mamy tego do rozpatrzenia.

Ja ponownie pragnę przywitać pana Ryszarda Bartosika, sekretarza stanu w ministerstwie rolnictwa wraz z zespołem, z agencjami, z KRUS, z Krajowym Ośrodkiem Wparcia Rolnictwa oraz wszystkich państwa, którzy tu razem z panem ministrem jesteście do dyspozycji komisji.

I w związku z tym prosiłbym, Panie Ministrze, o wprowadzenie…

Też są, jak rozumiem, przedstawiciele Ministerstwa Finansów, tak? Są.

Proszę o wprowadzenie, Panie Ministrze, jeśli chodzi o te części główne, bo najbardziej widoczne to są takie części jak: „Rolnictwo”, „Rozwój wsi”, „Rynki rolne”, „Rybołówstwo”, „Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego”. To taki blok. Proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

W ustawie budżetowej na rok 2023 zaplanowano dochody w łącznej wysokości 475 milionów 658 tysięcy zł do realizacji w częściach, których dysponentem jest minister rolnictwa i rozwoju wsi, to jest w części 32 „Rolnictwo”, w części 33 „Rozwój wsi”, w części 35 „Rynki rolne”, w części 62 „Rybołówstwo”. Główne źródła dochodów będą stanowiły wpływy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa z tytułu gospodarowania mieniem Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz opłaty pobierane przez jednostki podległe Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Wydatki zaplanowane w tych częściach wyniosą łącznie 7 miliardów 565 milionów 85 tysięcy zł.

W części 32 „Rolnictwo” zaplanowano wydatki w kwocie 2 miliardów 422 milionów 427 tysięcy zł, które zostaną przeznaczone na funkcjonowanie jednostek budżetowych, w tym szkół rolniczych i agencji wykonawczej COBORU, oraz na zadania z zakresu rolnictwa, w tym: na dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich – w kwocie 920 milionów 504 tysięcy zł; na postęp biologiczny w produkcji zwierzęcej – w kwocie 80 milionów 802 tysięcy zł, na postęp biologiczny w produkcji roślinnej – w kwocie 13 milionów 360 tysięcy zł, na ochronę roślin – w kwocie 15 milionów zł, na rolnictwo ekologiczne – w kwocie 3 milionów 579 tysięcy zł.

W części 32 „Rolnictwo” zaplanowano w jednostkach budżetowych łączną kwotę wydatków na wynagrodzenia ogółem, łącznie z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym, 514 milionów 422 tysiące zł. W Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych założono średnioroczne zatrudnienie na poziomie 630 etatów przy łącznej kwocie wydatków na wynagrodzenia osobowe 51 milionów 225 tysięcy zł.

W części 33 „Rozwój wsi” zaplanowano wydatki w kwocie 4 miliardów 887 milionów 872 tysięcy zł. Z tej części budżetowej finansowane będą zadania realizowane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w tym na realizację Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Centrum Doradztwa Rolniczego i wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego oraz Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. W ramach prowadzonej działalności statutowej Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa planuje przede wszystkim sfinansować: dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych i częściową spłatę kapitału kredytów – 312 milionów 606 tysięcy zł; dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na sfinansowanie kosztów wznowienia produkcji oraz odtworzenia środków trwałych w przypadku wystąpienia szkód – 123 miliony 619 tysięcy zł; ponoszone przez producentów rolnych koszty zbioru, transportu i unieszkodliwiania padłych zwierząt gospodarskich z gatunku bydło, owce, kozy, świnie lub konie – 77 milionów 783 tysiące zł; pomoc finansową dla producenta rolnego na sfinansowanie nieuregulowanych zobowiązań cywilnoprawnych w formie nieoprocentowanej pożyczki dla producentów świń – 140 milionów zł; pomoc finansową dla kół gospodyń wiejskich – 120 milionów zł.

W części 33 „Rozwój wsi” zaplanowano w urzędzie ministra rolnictwa i rozwoju wsi łączną kwotę wydatków na wynagrodzenia ogółem, łącznie z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym, 14 milionów 294 tysięcy zł. W Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wynagrodzenia osobowe zaplanowano na poziomie 952 milionów 450 tysięcy zł i założono średnioroczne zatrudnienie 11 tysięcy 329 etatów, a w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa – odpowiednio 219 milionów 842 tysięcy zł oraz 2 tysiące 150 etatów.

W części 35 „Rynki rolne” zaplanowano wydatki w kwocie 61 milionów 892 tysięcy zł, które zostaną przeznaczone na realizację zadań przez Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz urząd ministra rolnictwa i rozwoju wsi w tej części budżetowej.

W tej części zaplanowano w jednostkach budżetowych łączną kwotę wydatków na wynagrodzenia, razem z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym, 36 milionów 810 tysięcy zł.

W części 62 „Rybołówstwo” zaplanowano wydatki w kwocie 192 milionów 894 tysięcy zł, które zostaną przeznaczone na: realizację zadań przez Główny Inspektorat Rybołówstwa Morskiego i urząd ministra rolnictwa i rozwoju wsi w tej części budżetowej, finansowanie Programu Operacyjnego „Rybołówstwo i morze 2014–2020” oraz zarybianie polskich obszarów morskich.

W części 62 „Rybołówstwo” zaplanowano w jednostkach budżetowych łączną kwotę wydatków na wynagrodzenia, razem z wynagrodzeniem rocznym, 23 milionów 2 tysięcy zł.

W części 83 „Rezerwy celowe” zaplanowano wydatki w kwocie ogółem 8 miliardów 886 milionów 302 tysięcy zł, w tym na: dopłaty do paliwa rolniczego – w kwocie 1 miliarda 340 milionów zł, Fundusz Gwarancji w Rolnictwie – w kwocie 1 miliarda zł, wspólną politykę rolną i współfinansowanie innych programów z udziałem środków unijnych – w kwocie 3 miliardów 152 milionów 403 tysięcy zł, zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz dofinansowanie kosztów realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej – w kwocie 548 milionów 122 tysięcy zł.

W części 85 „Budżety wojewodów ogółem” zaplanowano wydatki w dziale 010 „Rolnictwo i łowiectwo” w kwocie 2 miliardów 207 milionów 898 tysięcy zł, które zostaną przeznaczone na funkcjonowanie wojewódzkich inspektoratów jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, wojewódzkich inspektoratów ochrony roślin i nasiennictwa, wojewódzkich i powiatowych inspektoratów weterynarii; oraz na zadania w zakresie rolnictwa, w tym na zwalczanie chorób zakaźnych – w kwocie 388 milionów 382 tysięcy zł, na prace geodezyjno-urządzeniowe na potrzeby rolnictwa – w kwocie 311 milionów 928 tysięcy zł. W dziale „Rybołówstwo i rybactwo” w budżetach wojewodów zaplanowano środki w kwocie 39 milionów 569 tysięcy zł, które zostaną przeznaczone głównie na funkcjonowanie Państwowej Straży Rybackiej.

W części 72 „Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego” zaplanowano wydatki w kwocie 20 miliardów 141 milionów 263 tysięcy zł. W ramach planu finansowego Funduszu Emerytalno-Rentowego KRUS planuje się przede wszystkim sfinansować: emerytury rolnicze – 14 miliardów 176 milionów 146 tysięcy zł, renty rolnicze – 3 miliardy 908 milionów 417 tysięcy zł. Ponadto zabezpieczono środki w rezerwie celowej w poz. 56 na wypłatę zwaloryzowanych świadczeń emerytalno-rentowych na nowych zasadach w związku z trwającymi pracami nad projektem ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w kwocie 2 miliardów 424 milionów 835 tysięcy zł.

W budżecie środków europejskich na rok 2023 zaplanowano 25 miliardów 269 milionów 912 tysięcy zł, w tym płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego łącznie z pespektywą finansową na lata 2021–2027 w kwocie 16 miliardów 150 milionów 284 tysięcy zł, Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich w kwocie 8 miliardów 433 milionów 664 tysięcy zł.

Szanowny Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, w ustawie budżetowej na rok 2023 na rolnictwo, rozwój wsi, rynki rolne i rybołówstwo zaplanowano środki w kwocie 67 miliardów 393 milionów 126 tysięcy zł, to jest ponad 10% więcej niż w roku 2022, w tym: wydatki na rolnictwo, rozwój wsi, rynki rolne i rybołówstwo – 18 miliardów 704 miliony 850 tysięcy zł, wydatki Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego 20 miliardów – 141 milionów 263 tysiące zł, wydatki budżetu środków europejskich – 25 miliardów 269 milionów 912 tysięcy zł, wydatki na Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększenia Odporności z przeznaczeniem na inwestycje na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych, inwestycje w rozbudowę potencjału badawczego oraz inwestycje w zrównoważoną gospodarkę wodno-ściekową na obszarach wiejskich – 2 miliardy 908 milionów 223 tysiące zł, pożyczka z Banku Gospodarstwa Krajowego dla jednostek samorządu terytorialnego – 368 milionów 878 tysięcy zł.

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, przedstawiam najistotniejsze informacje o wydatkach na rolnictwo i wnoszę o przyjęcie przez Wysoką Komisję ustawy budżetowej na rok 2023. Dziękuję za uwagę.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Pytanie moje jest takie: czy przedstawiciel którejś z instytucji – czy to KRUS, czy to KOWR, czy agencji – chciałaby jeszcze coś dopowiedzieć? Mamy co prawda od państwa wszystkie materiały, dość obszerne. Mogliśmy się z nimi dokładnie zapoznać. Ale gdyby ktoś z państwa chciał jeszcze coś dopowiedzieć do wypowiedzi pana ministra, a pan minister wyrazi zgodę, to nie widzę przeszkód w tym momencie.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Oczywiście wyrażam zgodę, ale myślę, że to lepiej wybrzmi w pytaniach. Jeśli państwo senatorowie będą mieli pytania, to prosimy bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dobrze.

W związku z tym myśmy sobie tutaj zapowiedzieli, że taką informację mają nam przedłożyć po kolei państwo senatorowie wiodący, którzy się podjęli szczegółowej analizy.

Część 32 – pan senator Bogucki.

Czy chciałby zabrać głos? Tak.

Proszę.

Senator Jacek Bogucki:

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Wysoka Komisjo!

W części 32 po stronie dochodowej zaplanowany został wzrost o 7,4%. Są to głównie dochody z różnego rodzaju opłat wnoszonych do różnych instytucji działających w zakresie rolnictwa. Kwota nie jest zbyt wielka jak na budżet państwa, bo jest to niewiele ponad 43 miliony zł.

Jeśli chodzi o wydatki w tej części, to wzrost jest planowany o 21%, co może cieszyć – z 1 miliarda 991 milionów do 2 miliardów 422 milionów. I tutaj wzrosty są dosyć znaczne, jeśli chodzi o instytucje działające w obszarze rolnictwa: Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza 157% w stosunku do ustawy budżetowej na rok 2022, Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych wzrost o 31%, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa wzrost o 39%, Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt wzrost o 17%, Główny Inspektorat Weterynarii wzrost o ponad 21%, oświata i wychowanie – na prowadzenie techników wzrost o 62%, na internaty i bursy szkolne wzrost o 92%.

Tak że nie ma spadku w żadnym miejscu części dotyczącej wydatków związanych z działalnością instytucji okołorolnych. A więc wydaje się, że wszelkie potrzeby tych instytucji są w tym planie finansowym zapewnione. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Czy ktoś chciałby jeszcze dodać jakiś komentarz? Nie ma uwag.

Przechodzimy dalej – część 33.

Czy pan senator Józef Łyczak chce coś dodać?

Senator Józef Łyczak:

Bardzo krótko, Panie Przewodniczący…

Dziękuję za uprzejmość pana ministra, który w zasadzie w szczegółach przedstawił również i ten dział.

Jeżeli chodzi o przychody i o wydatki, to nie będę się powtarzał. Dodam tylko, że, co może cieszyć, te wydatki wzrastają o blisko 10% w tym trudnym roku, po pandemii, kiedy jest wojna. Czy to wystarczy? Zobaczymy. Mamy nadzieję, że rolnictwo, czyli ta podstawowa gałąź gospodarki narodowej, tak dofinansowana sobie w tych trudnych warunkach poradzi.

I w związku z tym nie wnoszę żadnych uwag ani poprawek. Proszę o zaakceptowanie przedłożonych materiałów. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Czy ktoś chciałby dodać jakąś uwagę? Nie.

Przechodzimy do części 35, która akurat mi przypadła.

Powiem tak: kolega miał dużą satysfakcję, mówiąc, że wzrost w części 33 stanowi 64%. Akurat w mojej części, części 35, wskaźnik wynosi tylko 0,82, czyli troszeczkę. Niestety, jest prawie że stabilny. Co prawda tutaj są wymienione bieżące inwestycje Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Przed chwilą uchwaliliśmy ustawę, a w związku z tym te największe środki, które tutaj były, będą jeszcze pomniejszone, bo one, jak rozumiem, przejdą…

Ale czy panu ministrowi wystarczy na wydatki administracyjne związane z utrzymaniem urzędu ministra rolnictwa i rozwoju wsi w zakresie współpracy zagranicznej? Uważam, że tutaj powinniśmy jednak znacząco więcej działać. I muszę powiedzieć, że przynajmniej poprzednicy zawsze mówili, że bardzo ważną sprawą jest eksport i rynki itd. Ale tutaj, jak widzę, ta kwota jest niewielka. I myślę, że warto o tym bardziej pomyśleć. A jeśli mamy pomóc sobie i eksportowi, to powinniśmy więcej działać i może mieć więcej środków na te działania.

Kwot na inne programy już nie będę komentował, bo to są grosze. W każdym razie ja nie mogę się pochwalić takim dobrym wynikiem jak mój przedmówca, który mówił, że wzrost jest o 64%. Tak więc akurat w tym dziale jest trochę słabiej, tym bardziej że jeszcze zabieramy stąd i przenosimy do innej instytucji.

Czy są jeszcze inne uwagi?

(Senator Zdzisław Pupa: Ja mam.)

Proszę.

Senator Zdzisław Pupa:

Chciałbym zwrócić uwagę na pewien fakt. Rzeczywiście, Panie Ministrze, mamy wiele instytucji, które pracują na rzecz rolnictwa i rolników, a w przypadku tych instytucji i agencji ważne jest, aby urzędnik, który obsługuje rolnictwo, był właściwie wynagradzany, aby miał satysfakcję z tego, że pracuje, można powiedzieć, w agencji, w firmie, w instytucji, w inspekcji, która dobrze wynagradza i daje poczucie spełnienia. Bo trzeba powiedzieć, że idzie się do pracy nie tylko po pieniądze, ale również po to, żeby mieć satysfakcję z tego, co się robi. I w wielu przypadkach rzeczywiście jest tak, że ogłaszane są konkursy, ale do tych konkursów np. rolnik nie przystępuje z tego względu, że wynagrodzenie pracowników jest bardzo, bardzo małe. Dlatego chcę zwrócić uwagę na ten fakt. Panie Ministrze, chodzi o to, żeby mieć na uwadze to, że jednak służba państwa na rzecz rolnictwa – a państwo służy właśnie poprzez urzędników i pracowników – powinna być właściwie wynagradzana. Bo to też jest pomoc dla rolnictwa. Jeżeli urzędnik będzie dobrze wynagradzany, to wtedy można od niego wymagać, żeby rolnik był w sposób właściwy i kompetentny obsłużony, żeby we właściwy sposób została mu udzielona pomoc. Mam tu na myśli choćby ODR-y i KRUS, gdzie wypłaty są nie za duże, i nawet agencję modernizacji. Tam też, wydaje mi się, byłaby potrzeba jakiegoś wsparcia. Podobnie w inspekcjach. Należałoby zatem zrobić przegląd płac, aby dochodziło również do sprawiedliwego oceniania pracowników właśnie poprzez należne wypłaty, które powinny każdego w jakiś sposób pozytywnie dotknąć i dać mu satysfakcję z wykonywanej pracy. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

To była uwaga ogólna, jak rozumiem.

Na razie nie będziemy chyba jeszcze pana ministra pytać o to. Zbierzemy wszystkie uwagi i dopiero wtedy.

Tak, Panie Ministrze?

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik: Tak.)

W związku z tym, że mamy już omówiony ten temat i nie ma uwag co do części 35, to teraz część budżetowa 62 „Rybołówstwo”.

Pan senator Łuczak… Nie ma pana senatora Łuczaka.

(Głos z sali: Jest zdalnie.)

Jest zdalnie.

Czy chce zabrać głos?

Senator Maciej Łuczak:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Nie wnoszę żadnych uwag. Tutaj pan minister przedstawił budżet. Tak że nie wnoszę żadnych uwag. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Czy ktoś wnosi uwagi do części 62 „Rybołówstwo”? Nie.

Przechodzimy dalej – część budżetowa 72 „Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego”.

Senator Beniamin Godyla.

Senator Beniamin Godyla:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Nie będę wnosił większych uwag, ale odniosę się do tego, o czym wspomniał pan senator Pupa. Ubezpieczenie rolników to jest obszar tak naprawdę malejący, bo on maleje ze względu na liczbę ubezpieczonych. Rocznie jest gdzieś o 3% mniej. Poza tym jak się popatrzy na przyrost, to widać, że tutaj mamy 105% tego budżetu. Ale jak patrzę na wynagrodzenia… Ja już o tym mówiłem pani dyrektor, jest z tym zaznajomiona. No, one są skandaliczne, bo w oddziałach powiatowych średnia zasadnicza bez dodatków, nie licząc kierownika, to jest 3 tysiące 666 zł. Ja mam dane z jednego z oddziałów. Mogą być gdzieś różnice, ale one są bardzo znikome. I można powiedzieć, że te środki, które tam będą, to w 50% one… Pani mnie sprostowała i mówiła, że mniej, ale na podstawie tego mojego wyliczenia… One pokryją tylko wyrównanie wynagrodzeń tych najniżej zarabiających do tych… I one się tak spłaszczą, że… Tych najniżej zarabiających jest 50% w tym oddziale. I ta pani, która tam 16 lat pracuje, najmniej zarabia, jest na najniższej krajowej, a pani, która pracuje 35 lat, ma 200 zł czy 300 więcej. No, musimy nad tym popracować trochę, bo to jest, tak jak pan senator Pupa mówił, trochę brak godności tej pracy.

Ja byłem też na posiedzeniu komisji budżetu, na którym był przedstawiciel ZUS. Tam średnia jest 5 tysięcy 600 zł. Jest niesamowita przepaść, a podobną pracę te panie wykonują… te osoby wykonują. I dlatego tu trzeba się pochylić, Panie Ministrze. Ja miałem możność rozmawiać na poprzednim posiedzeniu komisji tylko z panią dyrektor, ale teraz jest pan. Dlatego mówię, że trzeba się pochylić nad tym, bo to jest naprawdę uwłaczające, żeby osoby, które pracują 15 lat, miały najniższą krajową plus, załóżmy, 500 czy 600 zł dodatku stażowego. Ja to już od iluś lat, można powiedzieć, forsuję. Wiem, że dostały panie gdzieś tam – mówię „panie”, bo tam w większości pracują panie, przepraszam, ja nie dyskryminuję – jakiś dodatek czy jednorazowy strzał, można powiedzieć, z racji świąt. On był znaczny, ale jednorazowy, a tu chodzi o to, żeby stale dostawać godne pieniądze, godne zarobki. Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Czy są jeszcze jakieś pytania co do KRUS?

Proszę, pan senator.

Senator Jacek Włosowicz:

Dziękuję.

Panie Przewodniczący…

(Głos z sali: Jeszcze nie, nie świeci…)

O, jest. Teraz już mam.

Taka uwaga potwierdzająca to, co mówili koledzy – ta moja obserwacja może nie jest poparta jakimiś wielkimi badaniami – czym instytucja jest młodsza, tym płace w niej są wyższe. Czyli gdy tworzymy nowe instytucje, to siatka płac wygląda bardziej pozytywnie. I to jest oczywiście kwestia dotycząca nie tylko rolnictwa, ale całej administracji państwowej. Jeżeli skupilibyśmy się tylko na tych głównych instytucjach rolniczych, czyli na KRUS, ARiMR i KOWR, to przeciwna do kierunku, jaki wymieniłem, jest atrakcyjność zatrudnienia, jeżeli chodzi o finanse. Tak że to nie jest tylko do pana ministra, ale do całego rządu – i to nie tylko tego. Chodzi o zastanowienie, jak powinniśmy te płace kształtować, żeby nie było takiej sytuacji, że dyrektorzy w oddziałach wojewódzkich KRUS mają, prawdę mówiąc, ciągły nabór. No, to nie są instytucje liczące po 20 czy po 30 osób, tylko sporo większe i jeżeli ktokolwiek stamtąd znajdzie trochę lepszą pracę – a okazuje się, że na rynku większość etatów jest lepiej płatna… Oni po prostu spędzają tam 2, 3 czy 4 miesiące i uciekają do innej pracy. I dyrektor mówi: ja, prawdę mówiąc, mam permanentny nabór pracowników. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Jeśli mogę zapytać pana ministra i panią prezes… Dziesiątego zaczyna się praca w komisji sejmowej dotycząca zmiany ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. My już mamy pismo od pana ministra dotyczące rozpatrzenia tego na najbliższym posiedzeniu. Chodzi też o to, żeby jak najszybciej to wdrożyć, bo to od 1 marca musi wejść w życie. Czy skutki tej ustawy, którą dopiero będziemy przyjmować, są przewidziane w budżecie? Czy wystarczy na ich zabezpieczenie? My nie wiemy jeszcze, jaka ta ustawa będzie przyjęta, ale pytanie jest takie: czy wystarczy środków finansowych? Co prawda, tam jest pokazywany wskaźnik 20%, ale wiemy, że emerytury wzrastają, można powiedzieć, średnio o 250… To chyba jest tyle, tak?

(Głos z sali: Będzie zdjęte 250… Wskaźnik jest większy…)

W związku z tym jest pytanie, czy rzeczywiście tych środków wystarczy w tym momencie, czy trzeba będzie uruchomić jakąś rezerwę. Ja tego nie wiem, jeszcze nie jestem w stanie tego wyliczyć, bo ustawę dostałem dopiero dzisiaj i jeszcze jej nie przeczytałem. Dlatego pytam o szczegóły. Bo ona będzie dopiero dziesiątego w Sejmie, a zanim przyjdzie do nas, do Senatu… I nie wiemy, jaka wyjdzie z Sejmu, bo przecież to jest dopiero projekt. Czy budżet już to przewiduje? Czy to będzie w realizacji? Tyle co do KRUS.

Stąd nasze zapytania i obawy, bo nie ukrywam, że zgłaszaliśmy na posiedzeniach naszej komisji w trakcie ubiegłego roku informację, że to był system niesprawiedliwy, niewaloryzowany i że rolnicy na tych emeryturach, delikatnie mówiąc, dostali troszeczkę w plecy. Bo mieli mniejsze emerytury, nie takie, jak wskaźnik, który był liczony, tylko wskaźnik… Ja już nie będę tłumaczył, bo wiemy, z jakiego powodu oni nie zostali równo potraktowani.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

No i pytanie jest takie, czy rzeczywiście to wszystko pomoże w realizacji i czy zostanie uwzględnione to, że emerytury, których rolnicy nie dostali podwyższonych w ubiegłym roku… Czy one będą zrekompensowane? Bo tak wcześniej pan minister premier Kowalczyk obiecywał nam na posiedzeniu komisji – że postara się to zrekompensować. Bo teraz znowu mamy kwotową waloryzację, jak rozumiem. Ale czy ona będzie uwzględniała to, co nam mówili? A mówili: nie podnosimy problemu, nie walczymy o to jeszcze w 2022 r., ale będzie to rozwiązane w 2023 r.

Jeśli jest już tyle pytań, to może, Panie Ministrze, na bieżąco… Albo pani prezes do tego punktu…

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

To ja odniosę się do wszystkich, które były zadane, a później będziemy…

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Proszę.)

Panowie senatorowie – i pan senator Pupa, i pan senator Godyla, i pozostali panowie senatorowie – mówili o wynagrodzeniach w poszczególnych instytucjach. One, Szanowni Państwo, rosną we wszystkich instytucjach. Jest różnie, jeśli chodzi o poszczególne agendy rządowe obsługujące rolnictwo, ale wzrosły również w KRUS o 17% od 2022 r., również w agencji restrukturyzacji o 73% w stosunku do roku 2015. Czyli ten wzrost następuje.

Trudno się nie zgodzić z argumentami, że te wynagrodzenia mogłyby być wyższe, bo rzeczywiście mogłyby być wyższe.

Jeśli chodzi o zatrudnienie pracowników, to inaczej to wygląda w placówkach powiatowych poszczególnych instytucji. Najgorzej wygląda to we wszystkich oddziałach wojewódzkich, gdzie rynek pracy kształtuje się zupełnie inaczej. Tam jest problem. Nie dotyczy on tylko instytucji zajmujących się rolnictwem, ale wszystkich instytucji państwowych. I trzeba będzie sukcesywnie z nim sobie radzić.

Trzeba się też zgodzić z tym, że w porównaniu do wynagrodzeń innych instytucji w KRUS ta sytuacja jest najgorsza. I osobiście z tym się zgadzam. Wzrost wynagrodzeń powinien przebiegać szybciej. Myślę, że jeżeli tylko budżet państwa będzie na to stać, to szczególnie nad tą instytucją trzeba się pochylić, choć nie chciałbym się narazić innym – pani prezes agencji jest obok – ale tak wygląda rzeczywistość. No, w KRUS te wynagrodzenia są najgorsze i następuje to spłaszczanie w związku z minimalnym wynagrodzeniem, które weszło od tego roku. I my musimy się tym zająć.

Szanowni Państwo, przy tej okazji warto by było wszystkim urzędnikom, a głównie reprezentującym te instytucje prezesom i kierownikom jednostek obecnym tutaj ze mną, podziękować za ich ciężką pracę każdego dnia. Bo my tutaj bardzo często debatujemy nad ustawami, nad rozwiązaniami na rzecz rolnictwa i cieszymy się, kiedy budżet wzrasta, bo jest więcej na waloryzację rent i emerytur rolniczych czy na dopłaty do nawozów, ale to wszystko ktoś musi zrobić. I robią to urzędnicy agencji restrukturyzacji czy Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego za wynagrodzenia, jakie możemy im w tej chwili zaoferować. Niemniej jednak w ostatnich latach, od roku 2015, sytuacja się poprawia – i to w każdej instytucji. Nie jest ona zadowalająca, podobnie jak w innych instytucjach państwowych, ale budżet w tej chwili na tyle stać.

Ja chcę zwrócić państwa uwagę na to, że mimo to musimy się borykać z zarzutami, bo często pojawiają się informacje w prasie, że minister rolnictwa wypłacił tyle i tyle milionów nagród. Nikt już nie mówi, że te środki trafiają do tysięcy pracowników w całym kraju w biurach powiatowych, w oddziałach wojewódzkich. A tam rzeczywistość przedstawia się tak, jak panowie senatorowie przed chwilą mówili. Mamy 2 strony medalu – my staramy się o to, aby zapewnić godne wynagrodzenia, aby te instytucje dobrze funkcjonowały. A dobrze będą funkcjonowały wtedy, kiedy będą dysponowały wykwalifikowaną kadrą. Ta z kolei będzie wtedy, kiedy będzie dobrze wynagradzana. Poza tym jesteśmy też poddawani ciągłej krytyce, ciągle się nas rozlicza.

Tak że reasumując i odnosząc się do tego punktu – te wynagrodzenia wzrastają, ale w miarę naszych możliwości.

Pan przewodniczący pytał o skutki dotyczące waloryzacji. One są ujęte w rezerwie w poz. 56. 2 miliardy 400 milionów zł jest na ten cel przeznaczone. Według naszych wyliczeń tych środków starczy. Gdyby coś się zdarzyło, to przyjdziemy z tym do Wysokiej Komisji i, myślę, opinia będzie pozytywna. Ale myślę też, że ten plan jest oparty na takich założeniach, że tych środków nie zabraknie.

I jeszcze jedna informacja dla rolników. Rzeczywiście w roku 2022 waloryzacja nie była porównywalna do waloryzacji w KRUS, ale te środki zostaną w tym roku wyrównane, zgodnie z obietnicą pana premiera Henryka Kowalczyka. Na wszystko są środki i rolnicy otrzymają te środki w takich wysokościach, że będzie to wyrównanie za rok 2022.

To tyle w tym momencie, Panie Przewodniczący.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Wszyscy się pochylamy nad tematem tych pracowników, bo rzeczywiście jest to ciężka praca, która wymaga, jak już wszyscy wspomnieliśmy, odpowiedniego wynagrodzenia.

Następnym naszym załącznikiem jest załącznik nr 11, czyli plan finansowy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Pan senator Zdzisław Pupa.

Senator Zdzisław Pupa:

No, ja już mniej więcej powiedziałem, co miałem powiedzieć, jeżeli chodzi o środki finansowe dla pracowników. Myślę, że im bardziej się poprawi stan płac pracowników w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, tym lepiej dla rolników. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

No, trzeba pamiętać o tym, że agencja będzie miała bardzo dużo pracy w tym roku. Przecież wprowadzanie krajowego planu strategicznego będzie ogromnym wyzwaniem, no więc jest pytanie, czy kadr wystarczy. Ja słyszę w terenie, że pracownicy są przerażeni. Nie wiedzą, czy dadzą radę wykonać te wszystkie zadania.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Nie wiem, jak pani prezes to robi, ale to robi. Oprócz tych bieżących działań, którymi zajmuje się ustawowo, od lat agencji dochodzą nowe zadania, takie jak rekompensata w związku z chryzantemami, kwestia nawozów, dopłata dla producentów trzody chlewnej czy kwestia jabłek. Ciągle jest coś nowego i Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa te zadania wypełnia. Za chwilkę będą rozpatrywane wnioski dotyczące wymiany pokryć dachowych. To wszystko kosztuje wiele pracy. Cieszymy się, że środki trafiają do rolników, ale agencja w zasadzie tymi samymi siłami musi wykonywać dodatkowe zadania, które niestety wynikają przede wszystkim z tych sytuacji kryzysowych, które mają miejsce czy w związku z pandemią, czy w związku z wojną wywołaną przez Rosję. Tym bardziej wyrażam duży podziw dla pani prezes, dla całego zespołu, dla pracowników agencji. No, krajowy plan strategiczny jest nowym wyzwaniem. Są te wszystkie ekoschematy, to wszystko trzeba będzie przeprowadzić. Agencja dodatkowo, przy tych wszystkich działaniach, wspiera jeszcze rolników – może nie doradztwem, ale musi pomagać nam na bieżąco. No, mówimy o tym. Ja nie chcę tutaj ujmować innym instytucjom rolniczym, bo one oczywiście też wykonują swoje zadania, ale te działania dotyczące dopłat bezpośrednich i krajowego planu strategicznego są ogromnym wyzwaniem.

Na marginesie chcę powiedzieć, że przeszkoliliśmy ponad 3 tysiące pracowników ODR-ów. Oni wychodzą już w teren z informacjami, ze szkoleniami na temat krajowego planu strategicznego, tak aby rolnicy w jak najszerszym zakresie, w jak największych kwotach mogli korzystać ze środków europejskich. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

A kiedy będzie ustawa dotycząca krajowego planu strategicznego? Chodzi o to, żeby agencja mogła to już realizować. A jeszcze rozporządzenia do tego są potrzebne. Przecież 15 marca to powinno być uruchomione.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Tak. Tu jest taki ciąg zdarzeń, z którym my sobie, Panie Przewodniczący, radzimy. No, wiemy, jak było z krajowym planem strategicznym. Myśmy znaleźli się w siódemce krajów, które jako pierwsze miały zatwierdzony krajowy plan strategiczny, a mimo to te terminy są dość napięte. We wtorek w tym tygodniu projekt ustawy stanął na posiedzeniu rządu. Będziemy nad nim procedować w Sejmie i w Senacie, tak aby do marca ustawa była uchwalona. Nie ma tutaj zagrożenia. Przewidujemy, że krajowy plan strategiczny będzie miał wszystkie akty wykonawcze w odpowiednim czasie.

Pani prezes chciałaby uzupełnić. Zgłasza się pani prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, więc na chwilkę, jak pan przewodniczący pozwoli, oddam głos pani prezes.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Ależ z przyjemnością, Pani Prezes. Proszę.

Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Halina Szymańska:

Dziękuję bardzo. Dziękuję, Panie Ministrze.

Ja tylko króciutką informację chciałabym dodać. Agencja w roku 2022 wypłaciła rolnikom 32 miliardy zł. To jest zupełnie rekordowa kwota, bo do tej pory najwyższą kwotą, którą wypłaciła agencja, było 26 miliardów. Zrobiono to z tym samym zasobem ludzi, tak że wysiłek był przepotężny. Dziękuję wszystkim pracownikom agencji za zaangażowanie. Zresztą do tej pory w biurach powiatowych jest jeszcze średnio ponad 300 wniosków na osobę. Te wnioski nadal są na bieżąco obsługiwane, tak że chciałabym powiedzieć, że agencja faktycznie daje z siebie wszystko. Ta kwota wynikała przede wszystkim z bardzo dużej pomocy krajowej, jaka była w tym roku udzielana. Tylko tyle. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Nie ma więcej pytań co do agencji.

Przechodzimy dalej. Następny jest plan finansowy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wraz z planem finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Proszę o głos pana senatora Ryszarda Bobera.

Senator Ryszard Bober:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

No, temat KOWR i zasobu będzie troszeczkę później. Teraz kilka wyjaśnień natury ogólnej. Rzeczywiście rozmawiamy o budżecie jednego z najważniejszych obszarów gospodarki Polski, jakim jest rolnictwo, jakim jest bezpieczeństwo żywnościowe. Spójność tych wszystkich agencji, które działają na rzecz tego obszaru po to, żeby nas zabezpieczyć, nie ulega wątpliwości. My jako członkowie komisji to rozumiemy i w pełni wyrażamy naszą wdzięczność wobec wszystkich pracowników, którzy pracują w tym obszarze, aby rzeczywiście spełnić te wymogi. To nie ulega wątpliwości. To, że są tacy celebryci, którzy uważają, że pewne rzeczy inaczej się przedstawiają, którzy inaczej postrzegają tę rzeczywistość, już nie od nas zależy, ale ten budżet jest trudny. Ja życzę panu ministrowi, żeby go wykonał, ale tylko 5,78% na rolnictwo przeznaczono w skali budżetu. My wiemy doskonale, jaka jest sytuacja z budżetem, na ile realne będzie jego wykonanie. Być może ta zapowiedź nowelizacji w dół, jeśli chodzi o KRUS, to już mały skutek tego, co nastąpiło. Różne są szacunki długu, zadłużenia budżetu. Ja będę polegał na danych oficjalnych.

No, pan minister już nam pokazał, że 3,3 miliarda zł to środki fikcyjne, na poczet KPO. Pani prezes Szymańska ma je mieć do dyspozycji, a ja życzę, żeby to nie były środki w formie obligacji, żeby nie musiała ona zakładać biura maklerskiego i spieniężać tego. Ja tego życzę. No, Panie Ministrze, może pan kręcić głową, nie zgadzać się z moją opinią.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik: To nie pani prezes te obligacje będzie…)

No, ale jeżeli są przeznaczone na ten obszar…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ale jeżeli w tym obszarze… Bo już się spotykamy z takimi sytuacjami, że ośrodki telewizji powołują biura maklerskie, żeby to spieniężyć, żeby mieć środki. Wyższe uczelnie są na tym samym etapie. Nie zaprzeczajmy tym faktom. Ja tylko życzę, żeby tego nie było, żeby było po prostu normalnie, tak jak ma być, żeby ten budżet był wykonany.

Oczywiście można dyskutować, czy on powinien być większy, czy nie. Pewne środki, które są w dyspozycji pana ministra, zostały ograniczone. Na pewno ten fundusz gwarancyjny, w którym były bardzo wysokie kwoty, został obcięty o 30%, do 1 miliarda Nie wiem, czy on był wykorzystywany, czy nie, ale kiedy patrzę na ten budżet w dyspozycji ministra rolnictwa, widzę, że on będzie dysponował potężną rezerwą celową. Mając tę rezerwę, może reagować, bo to są naprawdę bardzo duże środki. Są one w gestii ministra i aż się boję, co to będzie, na co one będą przeznaczane.

Boli mnie jedno. Rzeczywiście w każdym dziale jest wzrost, ale nie dotyczy to wsparcia postępu biologicznego produkcji roślinnej, bo tam zostało to utrzymane na poziomie 100%. Być może jest to spowodowane przeniesieniem części hodowli do Krajowej Grupy Spożywczej. Być może to wypadło i dlatego zmniejszono finansowanie w tym obszarze. No, jednak 2 spółki wiodące, „Danko” i „Polanowice”, zostały wniesione, one nie są w gestii… Być może my tego nie widzimy, ale w budżecie tego nie ma.

I wracam teraz po części do KOWR. KOWR jako KOWR ma różne zadania, wykonuje je wspólnie z agencją. Myślę, że jednym z ważniejszych zadań jest promocja naszych artykułów na różnych rynkach. Takie zadanie ma również Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W gestii ministra są środki na to. One są rozproszone, ale wierzę w to, że będą wydatkowane w sposób właściwy. Panowie, ale jeżeli piszecie na stronie 24 swojego sprawozdania, bardzo logicznego i dobrego, że będziemy rozwijać rynki gdzieś tam na Białorusi, no to ja wam życzę powodzenia. To po prostu lapsus, który został przeniesiony z innego dokumentu.

A jeżeli chodzi o zasób, to wiadomo, że zasób finansuje w kwocie 524 milionów zł funkcjonowanie KOWR, jak również tworzy fundusz, odprowadza składki na fundusz, na bieżące finansowanie. Ale pojawia się tutaj bardzo duża kwota, 57 milionów zł, kwota wydatków majątkowych na nową siedzibę. Ja nie wiem, Panie Ministrze, czy nie byłoby zasadne, gdyby rzeczywiście agencje to wspólnie uzgodniły. Jest taka potrzeba, żeby pobudować dla wszystkich jeden duży obiekt. Decyzja byłaby trudna, ale trzeba się nad tym pochylić. Myślę, że byłoby to bardziej właściwe niż działanie w rozproszeniu. No, wszyscy dzierżawią, ponoszą koszty z tego tytułu, a tej spójności nie ma, nie widać jej.

I jeszcze jedna uwaga, bardzo istotna. Pozwoliłem sobie być z kolegami na aukcji w Michałowie, na aukcji naszych pięknych arabów. Ten rynek jest naprawdę nasycony, my już biznesu w tym obszarze nie zrobimy. Panie Ministrze, czy nie trzeba zdefiniować na nowo tej misji? To samo dotyczy wszystkich zajmujących się tym gospodarstw będących w gestii spółek strategicznych. Tak naprawdę one konkurują z rolnictwem. Trzeba nadać im zupełnie inną misję, aby rzeczywiście tworzyły postęp hodowlany. Nie należy rozliczać ich z wyniku, nie należy patrzeć na nie pod tym kątem. To dotyczy wszystkich hodowli. Umówmy się, że arabów w Polsce potrzeba 100 czy 200. Nie twórzmy fikcji i nie mówmy, że… Kiedyś był to biznes, ale rynek został nasycony i aukcje wyglądają tak, jak wyglądają. Naprawdę warto się nad tym pochylić.

Rzeczywiście w tym roku rola… O tym mówił kolega przewodniczący. W tym momencie wchodzą zupełnie inne reguły gry w obszarze funkcjonowania rolnictwa. Mam na myśli plan strategiczny i związane z tym obciążenia. Przecież wszyscy państwo tworzycie potężną bazę informacyjną, spójną ze wszystkimi… To będzie za chwilę wielkie obciążenie dla rolników, bo oni będą musieli już wszystko ewidencjonować. Już nie będzie tak, że ktoś zapomniał. No, środki muszą być zgodne z fakturą, nawozy muszą być zgodne z fakturą. Nawet antybiotyk podany danej sztuce będzie w systemie. Jeżeli ona trafi do uboju, to wszyscy o wszystkim będą wiedzieli. Naprawdę potrzebne są szkolenia, szkolenia dla rolników, żeby ich przygotować do tych zmian. Rolnik boi się papierów, podchodzi do nich z wielką rezerwą, więc naprawdę musimy zrobić w tym obszarze bardzo dużo, żeby nie było potem rozgoryczenia. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Czy ktoś chciałby zabrać głos w sprawie tego właśnie punktu, w sprawie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa? Nie.

Przechodzimy dalej. Załącznik nr 13 to plany finansowe Funduszu Emerytalno-Rentowego, Funduszu Prewencji i Rehabilitacji oraz Funduszu Administracyjnego.

Pan senator Godyla.

Senator Beniamin Godyla:

Panie Przewodniczący, co prawda ja już powiedziałem wszystko, ale chciałbym jeszcze o coś dopytać. Może pani prezes odpowie. Ile osób w ogóle jest zatrudnionych w KRUS w całej Polsce? Jest ich 800, 1 tysiąc? No, mówimy chyba o niewielkiej kwocie. Ta kwota by zadowoliła tych ludzi. Co roku mamy ten problem, a jest to tym bardziej pilne, że od lipca znowuż o 110 zł wzrośnie najniższa krajowa. Chciałbym na tym zakończyć, bo nie jestem zadowolony z tego, co mi pan minister powiedział. To jest takie… Ja wiem, że pan nie może wiele, ale…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ile? Pani prezes może wie.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik: Proszę bardzo.)

Zastępca Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Monika Rzepecka:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Panie Senatorze, to dokładnie 6 tysięcy 191 osób.

(Senator Beniamin Godyla: A, 6 tysięcy.)

To jest realne zatrudnienie na koniec tego roku.

Senator Beniamin Godyla:

Ja tylko tak szybko… Uważam, że to nie jest zawrotna kwota, a my tu co roku się powtarzamy. Tak naprawdę nie jestem… Powtarzam: nie jestem zadowolony z tego, co mi pan minister powiedział. Może pan nie ma takiego przełożenia, ale my będziemy dalej o tym mówić, bo ci ludzie dalej są niezadowoleni. To jest naprawdę żadna płaca jak na taką pracę. Proszę się jeszcze raz nad tym pochylić i będzie dobrze. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Tym bardziej że to jest pierwsza waloryzacja. Druga będzie w drugim półroczu.

(Senator Beniamin Godyla: O tym właśnie mówiłem. O 110 zł więcej będzie.)

Tak że na pewno trzeba będzie się nad tym pochylić przy okazji drugiej waloryzacji. No, w przypadku pierwszej jeszcze jakoś to przeskoczymy, ale po drugiej przy tych wynagrodzeniach, jakie są teraz ustalone, na pewno nie da rady.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik: Panie Przewodniczący, w kwestii KRUS ja jeszcze oddam głos pani prezes. Dobrze?)

Proszę, proszę.

Zastępca Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Monika Rzepecka:

Dziękuję.

Panie Ministrze! Panie Przewodniczący! Panie Senatorze!

Ja chciałabym jednak podkreślić, że faktycznie… Dziękuję za troskę. Potwierdzam to, co powiedziałam rano na posiedzeniu komisji. To jest stan faktyczny, faktycznie pracownicy zarabiają bardzo mało, chociaż ja nie lubię używać słów „mało”, „dużo” i „średnio”, bo to nic nie wnosi. Chciałabym jednak podkreślić, że jest tendencja wzrostowa, ponieważ w tamtym roku zwiększono fundusz wynagrodzeń o 12%. To faktycznie pozwoliło na wyrównanie i duże spłaszczenie płac. W tym roku jest wzrost o 17,1%. Panie Senatorze, już po wyrównaniu do 3 tysięcy 600 zł, do płacy minimalnej w lipcu – bo o tych kwotach, zagwarantowanych przez ustawę, mówimy – do podziału zostanie jeszcze średnio 761 zł na etat. I tym się będziemy zajmować. W tamtym roku faktycznie została uzgodniona i przyznana kwota 454 zł, wszyscy pracownicy dostali po równo. No, później była jeszcze niewielka kwota, po 50 zł na etat. W tym roku już po odliczeniu wyrównania do tej minimalnej kwoty 3 tysięcy 600 zł zostanie jeszcze ok. 760 zł na etat.

Tak więc ja ze wszystkim się zgadzam, jak najbardziej, ale chciałabym też państwu senatorom pokazać tą tendencję wzrostową. Oczywiście to wszystko jest niewystarczające. Każda instytucja ma swój punkt wyjścia. Ja rozumiem, że tak samo jest w agencjach i w KOWR. Tam też od pewnego poziomu się wychodzi, ci państwo też chcieliby zarabiać więcej. Zresztą wielu pracowników przechodzi z KRUS do innych instytucji rolniczych. A więc chciałabym tylko na ten element, na tę tendencję zwrócić uwagę. Oczywiście liczę na to, że w przyszłym roku ta tendencja będzie podtrzymana, jeśli budżet na to pozwoli.

(Senator Beniamin Godyla: Czy ja mogę, Panie Przewodniczący?)

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Ależ proszę, Panie Senatorze.

Senator Beniamin Godyla:

Ja chciałbym jeszcze… Porównałbym to do ZUS, bo jednakową pracę te osoby wykonują. Budżet państwa jest jeden, a tu jest dysproporcja. Są 2 tysiące różnicy między tą kasą i tą kasą. Tu jest duża dysproporcja, nic więcej. Dziękuję.

Zastępca Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Monika Rzepecka:

Tak, Panie Senatorze, trudno zaprzeczyć tym faktom.

Ja jeszcze tylko dodam, że w połowie roku przeprowadziliśmy bardzo skutecznie naliczenie dodatkowych emerytur bez konieczności zdania gospodarstwa. No, troszeczkę się pochwalę, mając głos. Tak że bardzo, bardzo dziękujemy za to docenienie. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Czy ktoś jeszcze chciałby coś dodać w sprawie tego punktu, o którym przed chwilą mówił pan senator Godyla, punktu dotyczącego Funduszu Emerytalno-Rentowego, Funduszu Prewencji i Rehabilitacji oraz Funduszu Administracyjnego? Nie.

Przechodzimy dalej. Teraz załącznik nr 14.

Czy pan senator Błaszczyk jest na linii?

(Senator Przemysław Błaszczyk: Jestem, jestem.)

Mógłby pan przedstawić ten punkt? Tu mamy plany finansowe Polskiego Klubu Wyścigów Konnych, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, no i ośrodków doradztwa rolniczego.

Proszę.

Senator Przemysław Błaszczyk:

Tak, oczywiście. Można powiedzieć, że… No, szczegółowo nie będę się do tego odnosił. Wzrosty oczywiście są, ale na pewno wynikają one także ze wzrostu pensji minimalnej i kosztów utrzymania. Wiemy, w jakiej sytuacji jesteśmy, na pewno niełatwej. Zobaczymy, jak to w przyszłym roku się przełoży na te przewidywania budżetowe. Ja się podpisuję pod wszystkimi słowami moich przedmówców.

Oczywiście w ODR-ach, tak jak w innych instytucjach, są oczekiwania co do wzrostu pensji. W ostatnich latach udało się ten wzrost na jakimś przyzwoitym poziomie zachować. W stosunku do tego, co było wcześniej, widać także ogromne nakłady majątkowe. Wiemy, jak nasze ośrodki doradztwa rolniczego po przejęciu od urzędów marszałkowskich się zmieniają. To cieszy, ale zastanawia mnie, czy te środki, mimo że jest tendencja wzrostowa, wystarczą na bieżące utrzymanie ośrodków. Dwukrotnie wzrosła minimalna pensja, no i oczywiście jest taki problem, że ta pensja minimalna dogania, a nawet przegania te pensje, jakie mają starzy pracownicy. Nie ma już tej różnicy. Coraz bardziej zaciera się różnica między stanowiskami w tych wszystkich jednostkach, między tymi osobami, które przychodzą i mają te najniższe stanowiska, a osobami na stanowiskach kierowniczych. To też nie jest dobre, to nie motywuje do działania. Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Panie Ministrze, ja mam stale to samo pytanie. Kiedy w końcu rząd zacznie skutecznie wymagać od samorządów, żeby przekazały one obiekty ośrodkom doradztwa rolniczego? No, np. w moim regionie, w Sitnie, jest to niezałatwione. Cały czas domagamy się tego. Marszałkowie powinni to zrobić, ale nie robią. No, jak można tak funkcjonować tyle lat? Zmieniliśmy ustawę w taki sposób, że ośrodki doradztwa podlegają ministrowi, a dalej majątkiem zarządza… I to jest dewastacja tego majątku, bo nikt nie łoży na to pieniędzy. Nie remontuje się tego, to niszczeje. No, w końcu od kogo mamy tego wymagać, jak nie od rządu? Trzeba podjąć skuteczne działania względem samorządów, które – nie ukrywajmy – to blokują. Był zamach na sprzedaż, na rozprowadzanie… To zostało przywrócone, ale niektóre… Nie mówię, że tak jest w skali całego kraju, ale u mnie, na Zamojszczyźnie, dokładnie w ośrodku w Sitnie, obiekt pałacowy naprawdę niszczeje i nikt nie chce nic z tym dalej zrobić.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Panie Przewodniczący, zacznijmy od tego, że błędem było przeniesienie ODR-ów pod zarząd urzędów marszałkowskich. To się zdarzyło na naszych oczach, no a myśmy przeprowadzili działania, które przywróciły stan pierwotny. Niestety sytuacja związana z obiektami jest uzależniona od kwestii własności. Podobnie jest w rejonie, w którym ja mieszkam, w Wielkopolsce. Tam też budynek jest we władaniu marszałka, a rezyduje w nim ośrodek doradztwa rolniczego. Jest to kłopot, należałoby się nad tym pochylić. Oczywiście urzędy marszałkowskie nie będą chciały pozbywać się tego majątku nieodpłatnie, pewnie potrzeba by tutaj dużych środków finansowych. Ja nie potrafię dzisiaj odpowiedzieć, bo nie ma żadnych prac w tym zakresie. Nie chcielibyśmy podejmować działań, które doprowadziłyby do kolejnych spięć na linii rząd – samorząd, bo nie o to chodzi. Potrzebne jest rozwiązanie tego problemu, no ale na dziś tego rozwiązania nie ma, nie wypracowaliśmy go. No, najważniejszą kwestią jest to, aby ośrodki doradztwa rolniczego działały na rzecz rolników, a to jest wykonywane. Te problemy majątkowe nie wszędzie mają miejsce. W niektórych województwach występują i trzeba by było się nad nimi pochylić, no ale takich rozwiązań w tej chwili nie ma. Tyle mogę powiedzieć, Panie Przewodniczący.

Senator Ryszard Bober:

Ja muszę się odnieść do słów pana ministra, wtrącić coś ad vocem. Nie można wszystkich samorządów jedną miarę mierzyć. Jako przewodniczący sejmiku byłem w to osobiście zaangażowany i życzę wszystkim ośrodkom, żeby tak jak w województwie kujawsko-pomorskim zostały one dofinansowane. Myślę, że pracowało nam się wówczas dobrze, i chciałbym, żeby w tej chwili również tak było. Myśmy to dofinansowali, zostawiliśmy jeszcze 8 milionów na koncie. No, oddaliśmy to, co pan minister, zgodnie z ustawą, chciał przejąć.

Skoro już jestem przy głosie, poruszę 2 kwestie, które gdzieś mi umknęły. Przepraszam, chodzi o badania. Rzeczywiście jest to segment, który… No, w pewnym momencie we wszystkich sprawozdaniach pojawia się takie zdanie, że KOWR nawiązał z NCBiR jakieś porozumienie w kwestii wdrażania i badań. Ten obszar w rolnictwie naprawdę leży. Panie Ministrze, ja wiem, że pani prezes w niektórych projektach ma zapisane, że partnerem musi być uczelnia, że musi być zaangażowany inny podmiot naukowy, np. instytut, ale tego jest za mało. Badania, badania, badania. Jeżeli polskie rolnictwo ma być innowacyjne, nowoczesne, musimy postawić na badania.

I jeszcze jedna kwestia, dotycząca KOWR. Postanowiliście państwo przeznaczyć 50 milionów na restrukturyzację gospodarstw. Ten obszar był przedmiotem obrad Senatu, ale inicjatywa senacka w tym obszarze ze względu na te zawirowania, które powstały w przypadku gwarancji kredytowych… No, chodzi mi o to, że w przypadku KOWR zapisy są bardzo restrykcyjne. Rolnik w czasie restrukturyzacji musi w całości przenieść hipotekę na rzecz KOWR. Jest tylko jedna kwestia. Nie zostało dopracowane porozumienie między Związkiem Banków Polskich a KOWR. W tej chwili hipoteka jest na rzecz banku. Jak to ma wyglądać w momencie przenoszenia? Ta sprawa nie została uregulowana. Czy ona będzie doprecyzowana? Bo jeżeli nie, to będzie to dalej martwy zapis, który nie będzie funkcjonował. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

W związku z tym przechodzimy dalej.

Mamy w tej chwili do omówienia część budżetową 83 „Rezerwy celowe”.

Czy pan senator Mężydło jest na linii?

(Senator Antoni Mężydło: Tak, jestem na linii i chciałbym zabrać głos w tej sprawie.)

To proszę, Panie Senatorze.

Senator Antoni Mężydło:

Ja do tego budżetu pochodzę w sposób może bardziej syntetyczny, dlatego mam znacznie mniej uwag niż moi koledzy z komisji, w tym z opozycji. Dosyć pozytywnie postrzegam akurat tę część dotyczącą rolnictwa, zwłaszcza na tle innych części budżetu, takich jak np. część „Gospodarka”, a to ze względu na to, że tu występują naprawdę bardzo poważne kwoty. No, patrzyłem dzisiaj na budżet dotyczący gospodarki. Tam występują miliardy, ale to są pojedyncze pozycje. Czasem jest 1 miliard, czasem są 2 miliardy, ale to już maksymalne kwoty w tych pozycjach. Przeważnie jest to jakaś część miliarda, czasami zdarza się pół miliarda. A tutaj ze względu na… Analizując ten bardzo ścisły budżet ministerstwa rolnictwa, widzę, że ta najbardziej klasyczna część to już ponad 7,5 miliarda zł, jeśli chodzi o wydatki. No, wydatki są tutaj istotne. Zawsze w budżecie istotne są wydatki. Jeżeli wszystko zsumujemy, no to wyjdzie bardzo wysoka kwota, ponad 67 miliardów zł łącznie ze środkami europejskimi, środkami z Unii Europejskiej, jak również z rezerwami celowymi.

Wiadomo, że ze względu na procedury tworzenia budżetu niektóre wydatki muszą być zapisane w postaci rezerw celowych. Takie są reguły. No, np. środki europejskie muszą być tak zapisane. Dostaliśmy ostatnio z Ministerstwa Finansów wytłumaczenie, dlaczego rezerwy celowe muszą funkcjonować w budżecie. No, ja myślę, że to jest też trochę bezpieczniejsze w kontekście tych obaw, które… Myślę, że moje obawy są mniejsze niż te, o których mówił senator Bober, chociaż to on jest ekspertem, jeśli chodzi o rolnictwo. Ja patrzę bardziej syntetycznie na ten budżet.

Zresztą te materiały, które dostaliśmy z ministerstwa, są dobrze zaprezentowane. Ja już nie będę tego… Pan minister też niektóre kwestie pominął. I słusznie, bo jeśli chodzi o jednostki sektora finansów publicznych, to są one bardzo zwięźle i konkretnie opisane w jednym z załączników, podobnie jak jednostki finansowane z budżetu wojewodów.

No, tutaj trzeba powiedzieć, że rzeczywiście… Pan senator Bober, jeśli chodzi o pewien podział budżetu ministerstwa rolnictwa, mówił, że to jest niespełna 6% budżetu całościowego, że ta część stanowi niespełna 6% i że to jest mało. Mnie się wydawało, że to jest sporo. Dlaczego tak pozytywnie to postrzegam? Postrzegam to pozytywnie, bo środki z Unii Europejskiej wzrosły, i to wzrosły znacznie. One wciąż wzrastają. Ja nawet te swoje spostrzeżenia skonfrontowałem z opiniami kolegów z Sejmu, którzy już przedyskutowali, przeprocedowali tę ustawę. Oni też mają pozytywny stosunek do tej części budżetowej, nie wnosili praktycznie żadnych uwag.

Mnie się wydaje, że… Być może moja wiedza nie jest tak dobra jak wiedza senatora Bobera, niemniej ja bym chciał tutaj pokazać te liczby, bo one są naprawdę fascynujące. No, jeżeli chodzi już o ten budżet dotyczący stricte ministerstwa rolnictwa, to tak, zgadzam się, ale jeśli chodzi o wydatki na rolnictwo, to już nie jest to 7,5 miliarda, bo środki są jeszcze w innych pozycjach. Jest jeszcze pozycja dotycząca budżetów wojewodów. Te środki idą głównie na jednostki finansowane z budżetów wojewodów, na jednostki, które obsługują rolnictwo, czyli na wojewódzkie inspektoraty jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, wojewódzkie inspektoraty ochrony roślin i nasiennictwa, jak również na powiatowe i wojewódzkie inspektoraty weterynarii, a także, jeśli chodzi o rybactwo, na Państwową Straż Rybacką. Tam jest ponad 2,25 miliarda zł, właśnie z tą częścią rybacką. No, chodzi o wydatki. A rezerwy celowe to już prawie 9 miliardów zł. Oczywiście najwięcej jest środków przeznaczonych na programy unijne, na realizację programów unijnych – ponad 3 miliardy – ale są również dopłaty do paliwa rolniczego. Miło mi było popatrzeć na ten budżet, bo w przypadku paliwa rolniczego zostały już uwzględnione nasze najnowsze ustawy, które uchwalaliśmy w zeszłym roku.

Tak, rzeczywiście fundusz gwarancji został zmniejszony z 3 miliardów do 1 miliarda. To pan minister musi się do tego odnieść. Ja nie wiem, czy to jest jakiś ubytek, czy… Nie wiem, jak to się odnosi do gospodarowania rolników.

No, są też środki z Unii. Jeżelibyśmy zbili te 3 pozycje, te środki, które są wydatkowane, to na rolnictwo sensu stricto mielibyśmy 18 miliardów 704 miliony zł. To naprawdę bardzo poważna kwota. Jeżeli do tego dodamy Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego… Pan minister dokładnie o tym mówił. No, ja już nie będę powtarzał, że to jest ponad 20 miliardów. Są też środki unijne, ponad 25 miliardów. Do tego dochodzi Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności, czyli prawie 3 miliardy, no i są jeszcze te środki na pożyczki dla samorządów, które też idą na kwestie związane z rolnictwem. Tu rzeczywiście wychodzi imponująca kwota.

Ja się zgadzam – potwierdzili to również posłowie z mojego klubu – że to wygląda bardzo optymistycznie, aczkolwiek moja konstatacja w tym zakresie jest taka, że można by się spodziewać, że tych środków z Unii… Bo te środki unijne czy programy unijne… Tu może nie o środki chodzi. Same środki unijne to jedno, ale tam są jeszcze zaszyte programy unijne. Co do agencji restrukturyzacji, to jest to zawarte zarówno w tych rezerwach celowych, jak i w budżecie. No, środki na rozwój wsi idą do ARiMR. Ta agencja w tym uczestniczy, właściwie tworzy program wspólnej polityki rolnej. Mnie się wydawało, że jak my przestaniemy być beneficjentem netto, jak zmniejszą się te bonusy, które mamy z tytułu wejścia do Unii Europejskiej, to automatycznie zmniejszą się również nakłady na rolnictwo i nakłady na wspólną politykę rolną, a tu się okazuje, że ze względu na to, że potrafiliśmy… Jest kilka dużych państw Unii Europejskiej, ale do nich przyłączają się również państwa małe. Ta polityka, jeśli chodzi o wspólną politykę rolną w Unii Europejskiej, jest polityką niezależną. Tu decyduje tylko to, jaki program wspólnej polityki rolnej wypracujemy na kolejne lata, na kolejne perspektywy finansowe. Teraz mówimy o latach 2021–2027. To wszystko wygląda dosyć optymistycznie. Te pieniądze są duże i w pewien sposób jesteśmy uniezależnieni od potencjału Unii. Jeśli chodzi o wieś, rolnictwo, mamy już gospodarkę na wysokim poziomie, ale nie ponosimy dodatkowych kosztów związanych z tym, że nasze rolnictwo jest już na wysokim poziomie. Tak że to wygląda według mnie, w sensie globalnym i syntetycznym, bardzo pozytywnie.

Co do szczegółów, to pewnie wszyscy państwo macie rację. Również posłowie koalicji rządzącej mają mnóstwo zastrzeżeń. Ja zresztą znam te problemy, bo rozmawiam z rolnikami. No, nie znałem tego terminu, ale już w ubiegłym tygodniu dowiedziałem się od rolników, że istnieje problem tej technicznej kukurydzy czy pszenicy, problem technicznego zboża sprowadzanego do Polski. Znałem ten problem. No, nie wystąpiłem z żadnym wnioskiem, bo ja tak do końca nie dowierzałem, że aż tak źle to wygląda. A więc pewnie istnieją mankamenty, jeśli chodzi o nasze rolnictwo. To dobrze, że senatorowie podchodzą bardzo krytycznie do wszystkich negatywnych zjawisk, z którymi mamy do czynienia w tej dziedzinie gospodarki, niemniej w sensie globalnym czy syntetycznym, jak ja to ujmuję, sytuacja rolnictwa jest dobra.

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Panie Senatorze, nie podchodzimy krytycznie, ale realnie. Mówimy, że trzeba problemy rozwiązywać.)

Realnie, tak, tak.

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: No, już kończymy, Panie Senatorze, bo jeszcze koledzy chcą zabrać głos.)

Dziękuję bardzo.

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Dziękuję.)

I tak za długo mówiłem.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Senatorze.

(Senator Zdzisław Pupa: Nareszcie.)

Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos w tej sprawie, czy przechodzimy do następnego punktu?

Jeśli nie, to proszę o głos pana senatora Włosowicza. Chodzi o załącznik nr 10, czyli o zestawienie programów wieloletnich w układzie zadaniowym. Mamy tu jeszcze podział na poszczególne części – załącznik nr 15, załącznik nr 16, załącznik nr 18. Już nie będę tego cytował. Pan senator wie, o czym ja mówię.

Proszę.

Senator Jacek Włosowicz:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Jeśli chodzi o te 4 załączniki, to w pierwszym i czwartym jest to wyrażone w milionach, a w drugim i trzecim – w miliardach. Pierwszy zawiera zestawienie programów wieloletnich. Ten program, który nas interesuje, to program, który już od kilku lat trwa. Chodzi o program „Ochrona zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego”. Na ten rok przewidziane jest 13,7 miliarda. Zaczął się on w roku 2019, kończy się właśnie teraz, w 2023 r. W drugim i trzecim załączniku, tak jak powiedziałem, kwoty wyrażone są w miliardach. Ten pierwszy zawiera planowane dochody i wydatki budżetu środków europejskich oraz budżetu państwa. Załącznik trzeci mówi o limitach wydatków w ramach WPR, a załącznik czwarty dotyczy prefinansowania zadań przewidzianych do finansowania ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej. Tu jest taka ciekawostka, że to wzrosło dwukrotnie, jeżeli chodzi rozchody, a jeżeli chodzi o przychody, to z kolei zmalało. Tu chodzi o środki, które samorządy oraz lokalne grupy działania pożyczają z budżetu, a później zwracają.

I w związku z tym miałbym 2 pytania. Pierwsze: czy ten program, który kończy się w tym roku, będzie miał jakieś następstwo? To tyle, jeżeli chodzi o programy wieloletnie.

Drugie pytanie to pytanie o te zadania prefinansowane. Jesteśmy, jak widzę, dość hojni wobec samorządów, bo tu będzie wydanych prawie 369 milionów, a po stronie przychodów jest tylko 50 milionów. Wychodzi saldo minus 319 milionów, a w zeszłym roku było minus 69 milionów.

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Rozumiem, że generalnie opinia jest pozytywna.)

Tak, tak, oczywiście.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Panie Ministrze, podsumujmy, bo już znamy wszystkie opinie.

(Senator Ryszard Bober: Krótkie pytanie mam.)

A, jeszcze pan senator Bober. Proszę.

Senator Ryszard Bober:

W tym obszarze, Panie Ministrze, rzeczywiście jest zwiększenie, aczkolwiek jeżeli chodzi o choroby zakaźne bydła, to jest zmniejszenie, i to znaczące. Ja rozumiem, że problemu białaczki i brucelozy już nie ma, ale jest problem biegunki BVD/MD. Cały czas była ponawiana prośba do ministerstwa, żeby jednak objąć tym programem gospodarstwa i monitorować tę sytuację, bo to się naprawdę bardzo mocno rozprzestrzenia, a stopień niepewności i niewiedzy jest w gospodarstwach bardzo duży.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Proszę o tzw. słowo podsumowujące, kończące, tak żebyśmy mogli wydać opinię. Jak pan minister nastawi nas pozytywnie, to pewnie pozytywnie zagłosujemy.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jeśli chodzi o te programy wieloletnie – odpowiadam panu senatorowi – to zadania wieloletnie nie będą już realizowane. Zmieniamy to na zadania zlecone i zwiększamy kwotę wydatków o 157,2%. Środki są większe, ale zadań wieloletnich już nie będzie. Będzie to realizowane w ramach zadań zleconych. Na pozostałe pytania postaram się państwu odpowiedzieć na piśmie.

Ja jednak prosiłbym Wysoką Komisję o przyjęcie tego budżetu. Następuje wzrost wydatków o 10%, więcej będzie też środków europejskich we wszystkich działach rolnictwa. Ten budżet wygląda dobrze mimo trudnego roku. Warto też powiedzieć o ubezpieczeniu społecznym rolników. W ciągu roku, tak jak pani prezes mówiła, nastąpiła zmiana ustawy i jest już możliwość przechodzenia na emeryturę bez przekazywania gospodarstwa. Zaraz będzie waloryzacja, są trzynasta i czternasta emerytura – to wszystko się dzieje – są różnego rodzaju programy realizowane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Mówiłem o ODR-ach, które będą realizować zadanie dotyczące krajowego planu strategicznego. No, KOWR gospodaruje tym zasobem. Będziemy mieć zwiększoną ilość ziemi dla rolników. Nie przedłużamy umów tam, gdzie nie zostały wydane te tzw. trzydziestki. Jeżeli chodzi o wynagrodzenia dla pracowników instytucji działających na rzecz rolnictwa – o tym już mówiliśmy – to one też wzrastają. Nie chcę powiedzieć, że jest bardzo dobrze, ale ten budżet jest dobry. Prosiłbym Wysoką Komisję o jego przyjęcie, bo on po prostu służy rozwojowi polskiego rolnictwa. Dziękuję za uwagę.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Ministrze.

My jako senatorowie z troską się nad tym pochylamy. Zwracamy uwagę na niektóre problemy nie dlatego, że chcemy być złośliwi. Nie jest tak, że mamy jakieś złe podejście. My naprawdę z troską na to zwracamy uwagę. Proszę brać pod uwagę te nasze opinie. Zresztą pan minister już sam wcześniej mówił, że trzeba je brać pod uwagę.

Wobec tego przerobiliśmy to, co do nas należy, co leży, można powiedzieć, w zakresie naszej komisji, co zostało nam zlecone przez marszałka. W związku z tym prosiłbym o przegłosowanie całości. No, już nie będę poszczególnych punktów odczytywał. Wymienię tylko załączniki nr 1 i 2, załącznik nr 11, załącznik nr 13, załącznik nr 14, części budżetowe 83 i 85. Chodzi o te wszystkie załączniki, które myśmy omawiali.

Przystępujemy do głosowania.

Kto z państwa senatorów jest za wyrażeniem pozytywnej opinii w sprawie ustawy budżetowej na rok 2023 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi? Ja je przed chwilą wymieniałem. Kto jest za? (10)

Dziękuję.

Kto jest przeciw? (0)

Kto się wstrzymał? (0)

Panie Ministrze, z troską pochylaliśmy się nad tą ustawą, ale jednogłośnie ją przegłosowaliśmy.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik: Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, bardzo dziękuję.)

Mam jeszcze prośbę. Pan senator Bogucki wyraził zgodę, żeby być sprawozdawcą na posiedzeniu komisji…

(Głos z sali: …budżetu.)

…budżetu. Pan senator Bogucki się zgadza?

Senator Jacek Bogucki:

Zgadzam się, chyba że są inni chętni.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Nie, nie. Ja myślę, że jak wyraził pan zgodę, to tak zostanie.

Panie Ministrze, dziękuję panu i wszystkim osobom panu towarzyszącym, jak również przedstawicielom różnych jednostek i Ministerstwa Finansów.

W związku z tym, że wyczerpaliśmy porządek obrad, zamykam posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

(Koniec posiedzenia o godzinie 18 minut 21)