Z prac komisji senackich

Na posiedzeniu komisji: Nadzwyczajnej ds. Klimatu, Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Ustawodawczej odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej, ustawy o stopniach górniczych, honorowych szpadach górniczych i mundurach górniczych oraz ustawy – Prawo geologiczne i górnicze. Komisje opowiedziały się za jego przyjęciem.

Omawiając projekt ustawy w imieniu wnioskodawców, grupy senatorów, senator Gabriela Morawska-Stanecka podkreśliła, że wielokrotne zmiany ustawy o działach administracji rządowej spowodowały rozdzielenie kompetencji w zakresie poszukiwania i wydobywania kopalin oraz nadzorowania i kontrolowania tych procesów pomiędzy kilka organów: ministra klimatu i środowisk, ministra aktywów państwowych i prezesa Wyższego Urzędu Górniczego (WUG). Jak wyjaśniła, prowadzi to do konfliktu interesów, bo minister aktywów państwowych, wykonujący prawa właściciela w przedsiębiorstwie górniczym, sprawuje też nadzór nad prezesem WUG, który bada prawidłowość i kontrolę działania takiego przedsiębiorstwa. „Narusza to zasadę rozdziału funkcji regulujących i nadzorczych” – stwierdziła senator Gabriela Morawska-Stanecka. Poinformowała, że projekt ustawy przewiduje przeniesienie nadzoru nad prezesem WUGoraz uprawnień do nadawania dyrektorskich stopni górniczych i stopnia generalnego honorowego dyrektora górniczego do kompetencji prezesa Rady Ministrów. „Efektem tego rozwiązania będzie uniezależnienie organów nadzoru górniczego od organu uczestniczącego w procesie koncesjonowania działalności w zakresie poszukiwania i wydobywania kopalin, jak i organu wykonującego prawa z akcji Skarbu Państwa w podmiotach gospodarczych, prowadzących taką działalność. Taki model jest bardziej przejrzysty” – podsumowała senator Gabriela Morawska-Stanecka.

Komisja Ustawodawcza i Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przeprowadziły pierwsze czytanie i przyjęły dwa projekty - ustawy o krakowskim związku metropolitalnym „Krakowska Metropolia” oraz uchwały w sprawie standaryzacji procesów rejestracji stanu cywilnego w Unii Europejskiej i usprawnienia wymiany informacji z zakresu stanu cywilnego między państwami członkowskimi.  

Projekt ustawy o krakowskim związku metropolitalnym „Krakowska Metropolia” określa zasady i tryb tworzenia oraz funkcjonowania krakowskiego związku metropolitalnego,  zwanego „Krakowską Metropolią”. W myśl projektu w skład związku ma wchodzić miasto na prawach powiatu Kraków oraz gminy powiatów: krakowskiego i wielickiego. Projekt wychodzi naprzeciw licznym postulatom mieszkańców miast i gmin tych powiatów.  Proponowane przepisy mają umożliwić nie tylko skuteczne ustanowienie krakowskiego związku metropolitalnego, ale również zapewnić mu zdolność do wykonywania istotnych z punktu widzenia obywateli zadań publicznych. Jego powstanie ma przyczynić się do wzrostu potencjału ekonomicznego, gospodarczego i kulturowego regionu. Projekt zakłada wykorzystanie dotychczasowego obszaru funkcjonalnego samorządów województwa małopolskiego oraz rozszerzenie form ich współpracy (koordynacja zadań publicznych w oparciu o związek metropolitalny). Sprawozdawca projektu będzie senator Bogdan Klich.

W projekcie uchwały w sprawie standaryzacji procesów rejestracji stanu cywilnego w Unii Europejskiej i usprawnienia wymiany informacji z zakresu stanu cywilnego między państwami członkowskimi, kierując się potrzebą realizacji postanowień Traktatu z Maastricht dotyczących upowszechniania idei swobodnego przepływu osób oraz integracji państw członkowskich Unii Europejskiej, Senat przedstawia swoją  koncepcję do rozważenia przez Komisję Europejską oraz polski rząd. Projekt wynika z potrzeby usprawniania i rozwijania struktur administracyjnych państw unijnych dla większej ich integracji. Taki cel powinien zostać osiągnięty za pomocą przepisów prawa, rozwiązań systemowych, organizacyjnych i informatycznych. Proponowane rozwiązanie zakłada przejście na model bezpośredniej wymiany danych z zakresu stanu cywilnego. To instytucje odpowiedzialne za ten obszar w celu realizacji swoich zadań wymieniałyby się informacjami między sobą, bez angażowania do tego państwa. Państwa członkowskie byłyby zobowiązane tak dostosować swoje systemy informatyczne odpowiedzialne za rejestrację stanu cywilnego, by było możliwe wytwarzanie dokumentów unijnych i wymiana danych. Nie będzie wymagało to budowy przez nie  nowych systemów informatycznych. Projektowana uchwała ma charakter uchwały okolicznościowej, problemowej, i ma za zadanie zainicjować działania wskazanych w niej instytucji – zarówno państwa polskiego, jak i Unii Europejskiej. Sprawozdawcą projektu uchwały będzie senator Wadim Tyszkiewicz. 

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji kontynuowała prace nad 2 ustawami i rozpatrzyła 12 petycji.

Komisja będzie rekomendować Izbie przyjęcie poprawek do ustawy o zmianie ustawy o ochronie żeglugi i portów morskich oraz niektórych innych ustaw. Proponowane zmiany dotyczą kompetencji ministra obrony narodowej w sprawie podjęcia decyzji o zatopieniu statku lub obiektu pływającego w sytuacji, gdy statek lub obiekt nie posada żadnych osób na pokładzie lub osoby tam przebywające chcą użyć statku lub obiektu do ataku o charakterze terrorystycznym. Pozostałe poprawki mają charakter legislacyjny.

Celem noweli ustawy o ochronie żeglugi i portów morskich oraz niektórych innych ustaw jest stworzenie przestrzeni decyzyjnej w sferze przeciwdziałania współczesnym zagrożeniom terrorystycznym, które wymykają się ustalonym schematom i uniemożliwiają podejmowanie działania w ramach istniejącego porządku prawnego przez siły zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej.

Komisja rekomenduje Izbie przyjęcie poprawek do ustawy o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa. Poprawki w dużej mierze dotyczą zmian o charakterze redakcyjnym i uszczegóławiającym min. uchwalenia przepisów upoważniających ministra do wydania aktu wykonawczego określającego tryb przyznawania zapomóg.

Omawiana ustawa o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa zmierza do wprowadzenia zmian w zakresie świadczeń przysługujących weteranom-funkcjonariuszom, weteranom-poszkodowanym oraz weteranom poszkodowanym-funkcjonariuszom.

Sprawozdawcą Komisji, w obu ustawach, został senator Bogdan Zdrojewski.

W dalszej części posiedzenia Komisja rozpatrzyła 12 petycji. W sprawie 4 petycji Komisja postanowiła zwrócić się do resortów z prośbą o przestawienie opinii. W odniesieniu do 1 petycji niezbędne będzie pozyskanie dodatkowych wyjaśnień od jej autora. W przypadku pozostałych 7 petycji senatorowie po zapoznaniu się z ich postulatami postanowili nie rozpoczynać prac nad nimi.

Komisja postanowiła o potrzebie zasięgnięcia opinii o postulatach 4 petycji. Ministerstwo Sprawiedliwości zostało zobowiązane do zaopiniowania 2 petycji zmieniających Kodeks karny w zakresie: zakwalifikowania odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jako kary ograniczenia wolności (petycja nr P10-24/23) i petycji zawierającej kilka różnych postulatów m.in w sprawie możliwości orzekania przez sąd kary łącznej na wniosek skazanego w odniesieniu do przestępstw, w których orzeczono karę pozbawienia wolności i ograniczenia wolności czy wprowadzenia karalność za nie wywiązywanie się z orzeczeń zapadłych w sprawach alimentacyjnych (petycja nr P10-27/23).

Resort sprawiedliwości oraz resort rodziny, pracy i polityki społecznej zaopiniują petycję P10-31/23 proponującą zmianę Kodeksu cywilnego oraz ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, celem penalizacji audyzmu, tak aby ofiary nierównego traktowania z powodu audyzmu, mogły domagać się odszkodowania od podmiotu odpowiedzialnego za takie zachowanie.

W przypadku petycji P10-33/23 postulującej zmianę przepisów ustawy Prawo o adwokaturze, poprzez jednoznaczne uregulowanie zakresu ochrony prawnej przysługującej adwokatowi Komisja zadecydowała o zasięgnięciu opinii resortu sprawiedliwości i Naczelnej Rady Adwokackiej.

Senatorowie po zapoznaniu się z petycją P10-22/23 postanowili zwrócić się do jej autora z zapytaniem o Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi II stopnia, nie wskazanych w petycji, jako potencjalna grupa uprawniona do otrzymania ulgi w transporcie publicznym. W omawianej petycji autor proponuje poszerzenie katalogu uprawnionych do otrzymania ulgi w transporcie publicznym w wysokości 100% dla Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi I stopnia oraz 33% dla Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi III stopnia.