Komisja Nadzwyczajna do spraw Klimatu zarekomenduje Senatowi 4 poprawki do ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw. Proponowane zmiany, przede wszystkim o charakterze legislacyjnym i redakcyjnym, zgłosili senatorowie Magdalena Kochan i Artur Dunin, przejmując poprawki postulowane w opinii Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu. W wypadku poprawek o charakterze legislacyjnymchodzi o o uniknięcie kolizji przepisów rozpatrywanej nowelizacji z procedowaną obecnie w Senacie nowelą ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Podczas posiedzenia senatorowie krytycznie ocenili sposób procedowania ustawy w parlamencie, mimo zasadności zmian wprowadzonych na etapie prac sejmowych. Zgodnie z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu podczas pierwszego czytania rządowego projektu ustawy w komisji sejmowej doszło m.in. do rozszerzenia jego zakresu o strategiczne inwestycje w zakresie sieci dystrybucyjnej poprzez dodanie nowego rozdziału 5a. W ocenie legislatora zakres zgłoszonych poprawek i etapu ich wprowadzenia wskazuje na możliwość stwierdzenia, że są one obarczone niezgodnością z przepisami art. 118 ust. 1 i 119 ust. 1 konstytucji, ponieważ jak podkreślał Trybunał Konstytucyjny, treść zgłoszonych podczas rozpatrywania projektu ustawy przez Sejm poprawek nie może iść tak daleko, aby uczynić przedmiotem kolejnych czytań projekt, którego zakres w znacznym stopniu różni się od złożonej przez rząd inicjatywy ustawodawczej, że jest to w istocie projekt innej ustawy.

Z tymi uwagami nie zgodził się wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska. Przedstawiając nowelizację podkreślił, że ma ona na celu ułatwienie i przyspieszenie inwestycji i dostosowanie sieci przesyłowych do dynamicznego rozwoju energetyki prosumenckiej. Umożliwi przyłączanie nowych dużych podmiotów do sieci operatorów systemu dystrybucyjnego, jak i zwiększy chłonność sieci pod względem zwiększającego się udziału energetyki prosumenckiej w Polsce. Jak zaznaczył wiceminister, w ciągu ostatnich 3,5 roku doszło do ogromnego przyrostu energii pochodzącej z OZE do 15,5 GW, przy 13 GW z fotowoltaliki. Przypomniał, że na rozbudowę sieci przesyłowych i budowę nowoczesnego systemu dystrybucji potrzebne są ogromne środki, zadekretowane w strategii rozwoju energetyki do 2040 r.

Nowelizacja ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych zmierza do przyspieszenia inwestycji i dostosowania sieci przesyłowych do skali rozwoju energetyki prosumenckiej. Ustawa wymienia 81 strategicznych projektów. Odnosi się ponadto do budowy linii przesyłowych w województwach lubelskim i łódzkim. Do strategicznych inwestycji w tym zakresie zaliczać się mają również linie 110 kV, zarządzane przez operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD). OSD uzyskają także możliwość korzystania z przepisów specustawy (dotychczas tylko operator sieci przesyłowej).

Na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności dyskutowano o perspektywach rozwoju ciepłownictwa systemowego w Polsce. Przedstawiciele przedsiębiorstw ciepłowniczych wskazywali na wyzwania tego sektora związane z transformacją technologiczną i systemową oraz na konieczność wsparcia finansowego tego procesu. Apelowali m.in. o możliwość jak najszerszego korzystania przez przedsiębiorstwa ze środków zewnętrznych, czyli dotacji czy środków ze sprzedaży uprawnień do emisji do CO2. Podkreślali, że przyszłością ciepłownictwa są systemy hybrydowe, za pośrednictwem których można będzie wytwarzać ciepło z różnych nośników energii, zwłaszcza odnawialnej oraz w ramach kogeneracji, a także wykorzystywać energię odpadową z procesów przemysłowych i komunalnych.

Jak zaznaczył prezes zarządu Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie Jacek Szymczak, sieć ciepłownicza w Polsce, która liczy 21 tys. km, jest jedną z najlepiej rozwiniętych sieci w Europie. Obecnie z ciepła systemowego korzysta 15 mln Polaków. Przypomniał, że „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.” zakłada, że do 2030 r. 85% systemów ciepłowniczych ma spełniać kryteria efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego, a do sieci ma zostać przyłączone kolejnych 1,5 mln odbiorców ciepła. Z kolei nowa dyrektywa RED II zobowiązuje do zwiększenia udziału energii odnawialnej w sektorze ciepłownictwa o 2,2 punkty procentowe rocznie, czyli o 2 razy więcej niż obecnie. Niezbędne są zatem zmiany także legislacyjne, które wyznaczą nowe kierunki rozwoju tej branży. „W ramach transformacji systemu ciepłownictwa musi nastąpić dekarbonizacja rozumiana jako racjonalne odchodzenie od węgla; obecnie systemy ciepłownicze w 69% wykorzystują węgiel. Gaz musi być paliwem przejściowym dla ciepłownictwa, w szczególności w dużych miastach. Konieczne jest zachowanie konkurencyjności ciepła systemowego. Niezbędna jest poprawa kondycji finansowej przedsiębiorstw ciepłowniczych” – wyliczał Jacek Szymczak, przedstawiając priorytety sektora energetyki cieplnej. Poinformował, że w 2021 r. przedsiębiorstwa ciepłownicze przeznaczyły na inwestycje 3,8 mld zł, a nakłady powinny być 3 razy większe. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki Rafał Gawin wskazał na ogromną zmienność kosztów wytwarzania ciepła systemowego, na co ma wpływ m.in. nieprzewidywalność cen paliw i uprawnień do emisji CO2 oraz inflacja. Jego zdaniem najbardziej efektywne wytwarzanie energii zapewnia kogeneracja. „Aby ją rozwijać, trzeba zapewnić odpowiednie warunki konkurencji” – ocenił.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisja Ustawodawcza przeprowadziły pierwsze czytanie i przyjęły dwa projekty ustaw – projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym oraz projekt ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, ustawy o rachunkowości oraz ustawy o  Krajowym Rejestrze Sądowym.

Projekt nowelizacji ustawy o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym został opracowany w odpowiedzi na rekomendacje Senackiego Zespołu do spraw Spółki GetBackS.A. i uchwałę Senatu z 30 czerwca 2022 r. w sprawie ustaleń poczynionych przez Senacki Zespół do spraw Spółki GetBack S.A. Projektowana ustawa nakłada dwa obowiązki o charakterze informacyjnym: minister właściwy do spraw instytucji finansowych ma przedstawiać Sejmowi roczną informację o funkcjonowaniu rynku finansowego, a przewodniczący Komitetu Stabilności Finansowej (którym jest ten sam minister) – roczną informację o działalności Komitetu. Te coroczne informacje mają zwiększać świadomość ustawodawcy w dziedzinie objętej informacjami (będą budowały jego wiedzę w tym zakresie). Tym samym zwiększy się odpowiedzialność decydenta, czyli Sejmu, za podejmowane przez niego decyzje prawotwórcze. Fakt monitorowania przez Sejm, jak wygląda sytuacja rynku finansowego we wszystkich aspektach oraz jakie działania podejmuje państwo w celu ograniczenia ryzyk występujących na rynku dla bezpieczeństwa zarówno uczestników rynku finansowego, jak i klientów instytucji finansowych, ma umożliwić szybszą reakcję ustawodawcy na zidentyfikowane zagrożenia (o ile ingerencja w porządek prawny będzie najlepszym czy optymalnym środkiem wyeliminowania bądź ograniczenia zagrożenia). Konieczność przedstawiania informacji będzie również działała mobilizująco na organy tworzące sieć bezpieczeństwa finansowego, a przede wszystkim na ministra właściwego do spraw instytucji finansowych, w zakresie przeprowadzania corocznie pogłębionych analiz niezbędnych do przedstawienia informacji. Analizy te pozwolą na bieżące identyfikowanie problemów związanych z funkcjonowanie rynku finansowego oraz szybkie reagowanie na ujawnione ryzyka, co będzie wpływało na bezpieczeństwo rynku finansowego i w rezultacie ograniczy patologie podobne do tzw. afery GetBack.

Projekt nowelizacji ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, ustawy o rachunkowości oraz ustawy o  Krajowym Rejestrze Sądowym także powstał w związku z realizacją rekomendacji Senackiego Zespołu do spraw Spółki GetBack S.A. i uchwałą Senatu z 30 czerwca 2022 r. w sprawie ustaleń poczynionych przez Senacki Zespół do spraw Spółki GetBack S.A., oraz sugestii samorządu zawodowego biegłych rewidentów. Projektowana ustawa ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa rynku finansowego oraz integralności nadzoru finansowego. W projekcie proponuje się m.in. nałożenie na spółkę będącą jednostką zainteresowania publicznego obowiązku opracowania i wdrożenia systemu kontroli wewnętrznej w celu zapewnienia wiarygodności sprawozdawczości finansowej. Zakłada on m.in. rozszerzenie zakresu podmiotowego definicji pojęcia „jednostka zainteresowania publicznego”, zawartej w art. 2 pkt 9 ustawy z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, o spółki, które są na etapie przygotowania prospektu emisyjnego (od dnia podjęcia przez właściwy organ spółki uchwały w sprawie ubiegania się o dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym). Takie rozwiązanie pozwoli na objęcie regulacjami wynikającymi z art. 136 ustawy z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym firm audytorskich świadczących usługi na rzecz takiej spółki. Projekt przewiduje  również nałożenie na spółkę będącą jednostką zainteresowania publicznego obowiązku opracowania i wdrożenia systemu kontroli wewnętrznej w celu zapewnienia wiarygodności sprawozdawczości finansowej. Ten system w obszarze sprawozdawczości finansowej będzie atestowany przez niezależnego biegłego rewidenta. Proponowane przepisy zobowiązują zarządy spółek (jednostek zainteresowania publicznego) do zaprojektowania i wdrożenia w spółkach skutecznych mechanizmów (narzędzi) zapewniających prawidłowe sporządzanie sprawozdań finansowych, tak aby były one wiarygodne. Spółka będzie miała obowiązek zamieścić w sprawozdaniu z działalności (jako wyodrębnioną część) oświadczenie o opracowaniu i wdrożeniu systemu kontroli wewnętrznej oraz poddaniu tego systemu atestacji. Skuteczność funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej oceniana będzie corocznie w ramach usługi atestacyjnej innej niż badanie. Biegły rewident będzie sporządzał sprawozdanie z tej oceny. Sprawozdanie to będzie dołączane do sprawozdania finansowego spółki i składane w Krajowym Rejestrze Sądowym. Naruszenie obowiązków we wskazanym zakresie będzie sankcjonowane.

Komisje: Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Nadzwyczajna ds. Klimatu oraz Środowiska zarekomendują Izbie wprowadzenie ponad 20 poprawek legislacyjnych i doprecyzowujących do ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowaniu. Zmiany proponowało senackie biuro legislacyjne i senator Jerzy Chróścikowski.

Ustawa uprawnia do przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych m.in. osoby fizyczne lub prawne, które prowadzą gospodarstwo rolne; podmioty wytwarzające prąd, ciepło, biogaz rolniczy lub biometan z biogazu rolniczego; grupy producentów rolnych i wytwórców win; spółdzielnie energetyczne. Biogazownie rolnicze będą musiały być zlokalizowane na nieruchomości podmiotu uprawnionego prowadzącego gospodarstwo rolne lub działalność związaną z przetwórstwem rolno-spożywczym. Instalacje te będą mogły mieć maksymalną moc 3,5 MW lub 10,5 MW osiągalnej cieplnej w skojarzeniu, albo mieć roczną wydajność produkcji biogazu rolniczego nieprzekraczającą 14 mln m³, albo roczną wydajność produkcji biometanu z biogazu rolniczego nieprzekraczającą 8,4 mln m³.
 

Senatorowie z Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą zapoznali się z informacją na temat sytuacji mediów polonijnych oraz mediów polskich na Wschodzie.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Piotr Wawrzyk opowiadał, że w związku z wybuchem pełnoskalowej wojny w Ukrainie polskie media w centralnej i wschodniej Ukrainie w zasadzie zawiesiły swoją działalność. Z kolei polskie media w Ukrainie Zachodniej – w lwowskim, łuckim i winnickim okręgach konsularnych – a także w Kijowie działają nieprzerwanie, relacjonując nie tylko rzeczywistość wojenną, ale i działania polskich stowarzyszeń. Media te są istotną platformą pokazującą wsparcie udzielane przez państwo polskie poprzez realizację projektów humanitarnych i pomoc rozwojową. Zdaniem wiceministra Wawrzyka, kluczowe problemy mediów polskich w Ukrainie to przede wszystkim bezpieczeństwo dziennikarzy, ale także cyberataki i dezinformacja, presja ekonomiczna i finansowa w wyniku braku lub niestabilności finansowania redakcji, braki i starzenie się personelu, jak również brak solidarności i współpracy między poszczególnymi mediami, a także brak strategii informacyjnej.

W opinii wiceministra, sytuacja polskich mediów na Białorusi jest jeszcze trudniejsza, dlatego że reżimowe działania mocno ograniczyły, a wręcz zlikwidowały polskie media w tym kraju. Szykany stosowane wobec polskich działaczy skutkują niemal całkowitym brakiem polskich mediów na terenie Białorusi. Najbardziej tragicznym i powszechnie znanym przykładem jest aresztowanie i skazanie Andrzeja Poczobuta. Media mniejszości polskiej na Białorusi przeżywają kryzys już od 2005 r., kiedy to legalnie wybrany zarząd Związku Polaków na Białorusi został zdelegalizowany i zastąpiony wyznaczonym odgórnie „zarządem”. Podobnie główne tytuły mediów ZPB początkowo zastąpiono reżimowymi podróbkami, a autentyczne media ZPB przeniosły się do Polski i dodały w tytułach dopisek „na uchodźstwie”. Po kryzysie w 2021 r. i radykalnym zaostrzeniu kursu reżimu wobec mniejszości polskiej wiele osób zaangażowanych w działalność wydawniczą przeniosło się do Polski, a większość mediów przestała się ukazywać.

W Rosji po agresji na Ukrainę rozpoczął się proces ograniczania polskiej działalności społecznej, co przekłada się na funkcjonowanie polskich mediów działających przy polskich organizacjach. Część działaczy wyjechała do Polski. Działalność polonijna w Rosji jest obecnie niezwykle utrudniona, działacze są zastraszani. Do 2022 r. w Rosji wychodziło ponad 10 tytułów polskich, a ponad 20 organizacji posiadało własne portale internetowe.

Jeżeli chodzi o Forum Mediów Polonijnych, zapoczątkowane w latach dziewięćdziesiątych XX w., to cykliczna impreza mająca gromadzić i integrować dziennikarzy polonijnych z różnych krajów. W 2022 r. uczestnicy forum przyjęli odezwę w sprawie uwolnienia Andrzeja Poczobuta, a także rezolucję dotyczącą sytuacji w państwach za wschodnią granicą Polski.

Powołana w 2013 r. z inicjatywy Fundacji „Wolność i Demokracja” Federacja Mediów Polskich na Wschodzie zrzesza ponad 40 podmiotów medialnych działających w państwach byłego bloku sowieckiego, są to stacje radiowe i telewizyjne, gazety, czasopisma, portale internetowe prowadzone przez Polaków za granicą. Fundacja jest aktywna we wspieraniu polskich mediów, a w ramach corocznego projektu „Polska platforma medialna” podejmowane są działania mające na celu profesjonalizację polskich mediów za granicą.

Komisje: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Budżetu i Finansów Publicznych, Ustawodawcza przeprowadziły pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i zaproponują Senatowi jego przyjęcie.  

Przedstawiając projekt ustawy w imieniu wnioskodawców, senator Zygmunt Frankiewicz podkreślił, że ma on na celu częściowe zrekompensowanie samorządom utraconych dochodów w wyniku wprowadzonych zmian podatkowych w latach 2021–22. Jak zaznaczył, rząd zapowiadał przygotowanie rozwiązań legislacyjnych, które umożliwiłyby udział jednostek samorządu terytorialnego w dochodach z podatku zryczałtowanego, ale ponieważ nadal ich nie ma, grupa senatorów zdecydowała o przedstawieniu odpowiedniego projektu ustawy. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na krytyczną sytuację budżetową wielu miast, a także na dysproporcje w dochodach poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego przypadających na jednego mieszkańca i rekompensaty ich ubytków.

Projekt ustawy rozszerza katalog kategorii dochodów z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, w których udział będą miały jednostki samorządu terytorialnego, o podatek dochodowy od osób fizycznych płacony w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Zmienia też przepis dotyczący zasad ustalania rekompensaty ubytków jednostek samorządu terytorialnego z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych przez zwiększenie kwoty podstawowej części rozwojowej subwencji ogólnej.

Podczas posiedzenia komisji: Nauki, Edukacji i Sportu oraz Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej rzecznik praw dziecka Mikołaj Pawlak przedstawił informację o swojej działalności w 2022 r. wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka. Wynika z niej, że do biura rzecznika w 2022 r. wpłynęło 2235 spraw. Kontynuowano rozpatrywanie 1477 spraw z lat poprzednich. Zanotowano ponad 42 tys. zgłoszeń na Dziecięcy Telefon Zaufania. Przeprowadzono też 10871 rozmów na czacie internetowym. Rzecznik zaznaczył, że najwięcej dzieci i młodzieży korzystających z tej formy pomocy ma 12–18 lat. Najczęściej zgłaszają się z problemami psychicznymi, szkolnymi, związanymi z przemocą. Przeprowadzone zostały 74 kontrole w zakresie przestrzegania praw dziecka, m.in. w punkcie recepcyjnym dla uchodźców w |COS Torwar w Warszawie i hotelu Ossa w Rawie Mazowieckiej. Rzecznik skierował też 3 wystąpienia generalne w sprawie funkcjonowania policyjnych izb dziecka czy konieczności przyspieszenia prac legislacyjnych nad wprowadzeniem alimentów natychmiastowych. Mikołaj Pawlak poinformował, że w 2022 r. kontynuowane było badanie naukowe jakości życia dzieci i młodzieży. Tym razem zapytano rodziców o ocenę kondycji psychicznej ich dzieci, sytuacji dziecka i stanu jego zdrowia fizycznegooraz co sądzą ich dzieci o środowisku szkolnym.

Senatorowie z komisji: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi zarekomendują Izbie wprowadzenie kilkunastu poprawek legislacyjnych do ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz niektórych innych ustaw.

Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu zgłosiło do ustawy uwagi natury konstytucyjnej, a także propozycje poprawek technicznolegislacyjnych, redakcyjnych i doprecyzowaujących, których większość komisje poparły w wyniku głosowania.

Jak podkreślił poseł sprawozdawca Jarosław Sachajko, nowela umożliwia rolnikom decydowanie, na co przeznaczą 1,5% swojego podatku, a także stanowi wyraz troski o reprezentację ich interesów przez związki zawodowe. Zgodnie z ustawą związki zawodowe rolników indywidualnych, związki rolnicze spółdzielni produkcyjnych oraz Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych będą finansowane dzięki przekazywaniu tym podmiotom 1,5% należnego podatku rolnego. Aby otrzymać środki z 1,5% podatku, związek musi być wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego co najmniej 6 lat przed 1 stycznia danego roku podatkowego. Gminy otrzymają z budżetu państwa zwrot dochodów utraconych na skutek przekazywania związkom przez rolników 1,5% podatku rolnego.

Komisja Obrony Narodowej rozpatrzyła 3 ustawy, do których zaproponowała poprawki. Zgłoszono 2 zmiany do nowelizacji ustawy o orderach i odznaczeniach, uchwalonej na podstawie projektu wniesionego do Sejmu przez Prezydenta RP, którą przedstawiła minister w Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka. Nowela znosi ograniczenie czasowe (dotychczas 3 lata) nadawania przez prezydenta odznaczeń za udział żołnierzy w działaniach za granicą. Wprowadza jednocześnie limit 2 lat od zakończenia działań na złożenie przez dowódcę wniosku o nadanie odznaczenia danemu żołnierzowi. Ten przepis nie będzie dotyczył jednak pamiątkowych Gwiazd, nadawanych za udział w zagranicznych misjach, co pozwoli m.in. na odznaczanie żołnierzy uczestniczących w dawno zakończonych misjach.

Z 4 poprawkami o charakterze redakcyjnym i techniczno-prawnym przyjęto ustawę o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa. Nowela przewiduje, że wszyscy poszkodowani weterani – również ci, którzy nie pobierają emerytury ani renty inwalidzkiej – będą mogli otrzymać specjalny dodatek. Oznacza to, że prawo do dodatku będą miały wszystkie osoby, którym odpowiedni organ przyznał status weterana poszkodowanego. Dotychczas taki dodatek przysługiwał tylko niepracującym weteranom. Nowelizacja zakłada wprowadzenie prawa do wypłaty dodatku dla wszystkich żołnierzy i funkcjonariuszy, niezależnie od tego, czy pozostają w czynnej służbie, pracują, czy też nie. Wysokość dodatku dla weteranów poszkodowanych uzależniona jest od ustalonego procentu uszczerbku na zdrowiu. Świadczenie będzie wypłacane co kwartał.

Komisja Obrony Narodowej zaproponuje Senatowi wprowadzenie 5 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o ochronie żeglugi i portów morskich oraz niektórych innych ustaw. Zgłoszone zmiany dotyczą zasad techniki prawodawczej. Do rozpatrywanej nowelizacjiwątpliwości natury konstytucyjnej przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. W ocenie biura przepisy art. 27 ust. 1 i 7 ustawy o ochronie żeglugi i portów morskich (w brzmieniu określonym przez art. 1 pkt 2 opiniowanej ustawy) są niezgodne z art. 30 i art. 38 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji w zakresie, w jakim przewidują uprawnienie ministra obrony narodowej do podjęcia decyzji o zatopieniu statku lub obiektu pływającego użytego jako środek ataku o charakterze terrorystycznym w przypadku, gdy na jego pokładzie znajdują się pasażerowie i inne osoby, które nie zamierzają użyć tego statku lub obiektu pływającego jako środka ataku o charakterze terrorystycznym.

Z taką oceną nie zgodził sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz. Jak uzasadniał, ze względu na nowe zagrożenia zaproponowane przez resort przepisy doprecyzowują dotychczasowy art. 27 ustawy nowelizowanej, który nie budził do tej pory zastrzeżeń natury konstytucyjnej. W ocenie wiceministra obrony narodowej przepisy wypełniają też wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 30 września 2008 r.  w sprawie prawa lotniczego (sygn. akt K 44/0), na który powołano się w opinii senackiego biura legislacyjnego. Apelował, aby zaproponowanych zmian nie postrzegać jako standardowych, ale jako rozwiązania nadzwyczajne, które nigdy nie zostaną użyte, stanowiąc jedynie zabezpieczenie na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa, obywateli czy infrastruktury krytycznej. Dowódca operacyjny musi bowiem dysponować w sytuacjach nadzwyczajnego zagrożenia państwa odpowiednim instrumentarium, które zapewni bezpieczeństwo RP.

Nowelizacja ustawy o ochronie żeglugi i portów morskich ma umożliwić użycie sił zbrojnych przeciwko zagrożeniom terrorystycznym wobec infrastruktury energetycznej na morzu, w tym gazociągu Baltic Pipe, i innych obiektów i instalacji zapewniających dostęp do portów, morskich farm wiatrowych, podmorskich sieci elektroenergetycznych i światłowodowych. Nowelizacja uszczegóławia przepis uprawniający ministra obrony narodowej do wydania decyzji o zatopieniu wrogiego statku lub obiektu pływającego będącego zagrożeniem terrorystycznym. Minister w swojej decyzji ma określać oddziały, które będą miały neutralizować zagrożenie terrorystyczne, i środki do tego użyte. Nowela przewiduje, że stosowanie niezbędnych środków przymusu bezpośredniego będzie następować w taki sposób, aby zminimalizować zagrożenie dla osób postronnych, wyrządzić możliwie najmniejszą szkodę osobom, przeciwko którym środki zostały użyte, a także ograniczyć zniszczenie wrogiego statku lub obiektu pływającego, innych statków i infrastruktury portowej. Obszar prowadzenia działań antyterrorystycznych na morzu ma zostać rozszerzony na całość polskich obszarów morskich. Ustawa reguluje też postępowanie w razie ataku terrorystycznego z użyciem obcego cywilnego statku powietrznego – będzie można go zniszczyć.

Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej kontynuowała posiedzenie z 7 czerwca br. Po rozpatrzeniu ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek zdecydowała o zarekomendowaniu Senatowi odrzucenia ustawy w całości.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi poparła bez poprawek ustawę o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury na lata 2021–2027. Nowa ustawa ma umożliwić realizację programu Fundusze Europejskie dla Rybactwa na lata 2021–27, którego budżet wynosi prawie 732 mln euro, z czego 512 mln euro to wkład Unii Europejskiej, a 220 mln euro – budżetu państwa. Ustawa przewiduje, że rolę instytucji pośredniczącej dla całego programu będzie odgrywać wyłącznie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zamiast – jak dotychczas – 16 samorządów województw. Większość przyjętych rozwiązań będzie oparta na tych funkcjonujących w programie na lata 2014–20, m.in. w wypadku warunków przyznania i zwrotu pomocy finansowej, sprawozdawczości, monitoringu, ewaluacji i kontroli. Nowe elementy to wsparcie działań z zakresu bezpieczeństwa na morzu i szeroko pojętej „niebieskiej” gospodarki.

Ustawę przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Tadeusz Bartosik. Senatorowie zapoznali się też z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które zgłosiło szereg uwag zasadniczych z punktu widzenia stosowania proponowanych przepisów, w tym ogólnych, konstytucyjnych i systemowych. Przedstawiło też propozycje poprawek, które nie uzyskały poparcia resortu rolnictwa.

Komisja Nauki, Edukacji i Sportu będzie rekomendowała Senatowi przyjęcie ustawy o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli wraz z 19 poprawkami o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.

Cele ustawy omówił podsekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji Paweł Lewandowski. Za najistotniejszy cel uznał wprowadzenie ram prawnych umożliwiający systemowe, bezpieczne i legalne wyposażenie uczniów klas IV szkół podstawowych publicznych i niepublicznych w laptopy oraz nauczycieli publicznych szkół podstawowych w bony na zakup laptopa, przeznaczonych do celów edukacyjnych. Ustawa reguluje wszystkie kwestie dotyczące zakupu, nabywania, posiadania i zbywanie takich laptopów, jak również wydawania bonów nauczycielom, a także stworzenia systemu informatycznego do obsługi tego projektu.

Przedstawicielka Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu zgłosiła uwagi natury konstytucyjnej, a także zaproponowała kilkanaście poprawek legislacyjnych, które mają na celu m.in. ujednolicenie stosowanej w ustawie terminologii, doprecyzowanie niektórych sformułowań, uporządkowanie odesłań i zawartych w przepisach wyłączeń. Część propozycji Biura Legislacyjnego została pozytywnie zaopiniowana przez przedstawicieli resortu cyfryzacji.

Senatorowie poparli w głosowaniu poprawki zawarte w uwagach nr 1, 6, 8, 9 i w pierwszej części uwagi nr 13 w opinii legislacyjnej oraz 3 poprawki redakcyjne.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponuje Izbie wprowadzenie 8 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw. Dwie zmiany, o charakterze legislacyjnym i redakcyjnym, zaproponowało Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, pozostałe zaś – senator Krzysztof Kwiatkowski. Zmiany postulowane przez niego dotyczyły m.in. zobowiązania Państwowej Straży Pożarnej do organizowania dla strażaków OSP szkoleń z zakresu BHP i pierwszej pomocy, zwalniania kandydatów na strażaków OSP na niezbędne szkolenia, a także zwolnienia świadczeń ratowniczych z podatku PIT.

Nowela umożliwia gminie wypłacanie ekwiwalentu kandydatom na strażaków ratowników OSP, którzy brali udział w zabezpieczaniu obszaru chronionego właściwej jednostki ratowniczo-gaśniczej PSP. Samorządy będą miały możliwość opłacania dodatkowych szkoleń i wydawania na nie środków z budżetów gminy. Będą także mogły finansować wyżywienie dla strażaków ochotników w trakcie szkolenia i różnego rodzaju akcji. Strażacy ratownicy OSP, pełniący funkcję kierowcy, po ukończeniu 65 lat mogą brać bezpośredni udział w działaniach i akcjach ratowniczych, jeśli będą mieć aktualne badania lekarskie, dopuszczające do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych. Świadczenie ratownicze dla strażaków ochotników, którzy co najmniej 25 lat (mężczyźni) i 20 lat (kobiety) brali czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych, po waloryzacji wyniesie ok. 230 zł miesięcznie.

Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej kontynuowała posiedzenie z 7 czerwca br. Po rozpatrzeniu ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek komisja zdecydowała o zarekomendowaniu Senatowi odrzucenia ustawy w całości.

Ustawa o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek dostosowuje polskie prawo do nowych przepisów unijnych, dotyczących transgranicznego łączenia i podziału spółek kapitałowych. Rozszerza dotychczasowe regulacje związane z uczestnictwem pracowników w zakresie przekształceń i podziałów spółek. Proponowane rozwiązania mają zwiększyć lojalność pracowników wobec firmy i poczucie odpowiedzialności za jej losy, a także przyczynić się do budowania zaufania wewnątrz organizacji. W ustawie uregulowano formy uczestnictwa pracowników w spółce, która powstała w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek. Chodzi o prawo do wyznaczenia lub wyboru określonej liczby członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów, prawo do rekomendowania członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów oraz prawo do sprzeciwienia się wyznaczeniu niektórych albo wszystkich członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów.

Komisje: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Infrastruktury zarekomendowały wprowadzenie 2 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw. Pierwsza z nich ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej. Wprowadza ona dodatkową procedurę, na mocy której będzie możliwe wydanie decyzji negatywnej dotyczącej sprzedaży nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa, w której znajduje się infrastruktura krytyczne.

Ustawa przewiduje: zastosowanie mechanizmu odpłatności do przekształcenia użytkowania wieczystego na gruntach innych niż mieszkaniowe; przyznanie użytkownikom wieczystym gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa roszczenia o nabycie prawa własności gruntu.

Senatorowie rozpatrzyli także ustawę o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. Komisje zdecydowały, że zarekomendują wprowadzenie poprawek przygotowanych przez Biuro Legislacyjne i uzgodnionych ze stroną rządową. Uwagi zgłaszane na posiedzeniu przez samorządowców i przedstawicieli organizacji branżowych ma zostać poddana analizie i może stać się podstawą zaproponowania kolejnych poprawek, które zostaną zgłoszone na posiedzeniu plenarnym.

Ustawa wprowadza nowe narzędzie planistyczne: plan ogólny, sporządzany obligatoryjnie dla całej gminy oraz zintegrowany plan inwestycyjny, będący szczególnym rodzajem planu miejscowego. Oprócz tego ustawa wprowadza Rejestr Urbanistyczny. Ponadto nowelizacja wyodrębnia nowy rozdział w ustawie, poświęcony w całości partycypacji społecznej w procesie planistycznym.

Senatorowie rozpatrzyli ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości senatorowie. Ustawa wprowadza rozwiązania zapobiegające zaciągnięciu na skradzione dane identyfikujące osobę różnego rodzaju zobowiązań w postaci np. kredytów i pożyczek oraz otwieraniu rachunków rozliczeniowych wykorzystanych w działalności przestępczej. Zakłada możliwość zastrzeżenia numeru PESEL, co ma m.in. zwiększyć ochronę przed zaciąganiem przez oszustów np. kredytów czy pożyczek z wykorzystaniem przejętych danych. Obywatele nie będą obciążani za zobowiązanie, które zostało zaciągnięte bez ich wiedzy mimo istniejącego zastrzeżenia numeru PESEL.

Komisja Infrastruktury oraz Komisja Ustawodawcza postanowiły zawiesić prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych do czasu zakończenia prac nad całościowym, kompleksowym projektem nowelizacji tej ustawy, przygotowanym przez rząd.

Wicedyrektor Departamentu Mieszkalnictwa z Ministerstwa Rozwoju i Technologii Eliza Chojnicka poinformowała, że w resorcie opracowana została kompleksowa nowelizacja tej ustawy, która jest na etapie prac legislacyjnych w Komitecie Stałym Rady Ministrów i podlega uzgodnieniom z resortem sprawiedliwości. Dodała, że w resorcie zorganizowana została szeroko zakrojona debata mieszkaniowa, gdzie jest także grupa dotycząca spółdzielni mieszkaniowych, gdzie spółdzielcy mają szanse  zgłaszać swoje postulaty i potrzeby, które zostaną przełożone na konkretne zmiany legislacyjne. Wicedyrektor Chojnicka podkreśliła, że w obliczu projektu rządowego i szerokiej debaty nie ma uzasadnienia dla kontynuacji prac nad senackim projektem.

Wniosek o zawieszenie prac  złożył senator Artur Dunin. Zaproponował, żeby zaczekać do czasu zakończenia prac nad projektem rządowym, porównać oba projekty i wówczas zadecydować o ewentualnych dalszych pracach.

Wniosek przeciwny złożyła senator Lidia Staroń. Podkreśliła,  że senacki projekt i autopoprawki do tego projektu czekały na rozpatrzenie dwa lata. Zaznaczyła, że ten projekt poparli wówczas senatorowie ze wszystkich opcji politycznych. Zdaniem senator Staroń ten projekt gwarantuje rzeczywiste prawa członkom spółdzielni. Podkreśliła, że daje on realny dostęp do dokumentów spółdzielni mieszkaniowych spółdzielcom, wprowadza ograniczenia wynagrodzeń członków zarządów oraz gwarantuje bezpośrednie, tajne i powszechne wybory do władz spółdzielni.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisja Infrastruktury będą proponować Senatowi przyjęcie bez poprawek nowelizacji ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz niektórych innych ustaw.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bittel podkreślił, że nowela znosi opłaty z dróg krajowych i autostrad zarządzanych przez państwo dla samochodów osobowych i motocykli oraz wprowadza zakaz wyprzedzenia się ciężarówek na trasach szybkiego ruchu dla zwiększenia bezpieczeństwa na tych drogach.

Wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek złożył senator Grzegorz Bierecki. Ustawa ma obowiązywać od 1 lipca br.

Obecnie płatne odcinki państwowych autostrad to A2 Konin – Stryków oraz A4 Wrocław – Sośnica. Nadal będzie natomiast pobierana opłata przez Szefa KAS od pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i autobusów poruszających się tymi odcinkami autostrad.

Przedstawiciele resortu infrastruktury poinformowali, że zniesienie opłat spowoduje, iż do Krajowego Funduszu Drogowego nie wpłynie 230 mln zł rocznie, co stanowi 2 proc. przeciętnych wpływów do tego Funduszu, co ich zdaniem nie stanowi istotnej kwoty w skali corocznych wpływów. Zapewniali, że Krajowy Fundusz Drogowy jest w dobrej kondycji. 

Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Komisja Środowiska zgłosiły 6 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw. Proponowane zmiany, przede wszystkim o charakterze legislacyjnym i redakcyjnym, przedstawiła senator Maria Koc.

Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, nie kwestionując znaczenia i zasadności zmian wprowadzonych na etapie prac sejmowych, polegających na rozszerzeniu zakresu ustawy o strategiczne inwestycje w zakresie sieci dystrybucyjnej w dodanym rozdziale 5a, zwróciło uwagę, że takie procedowanie pozwala na stwierdzenie, iż są one niezgodne z art. 118 ust. 1 i 119 ust. 1 konstytucji, w myśl orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Oznacza też, że w ten sposób pominięto konsultacje społeczne z samorządami i przedsiębiorcami.

Z tymi uwagami nie zgodził się sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Ireneusz Zyska. Przedstawiając nowelizację podkreślił, że ma ona na celu ułatwienie i przyspieszenie inwestycji i dostosowanie sieci przesyłowych i dystrybucyjnych do dynamicznego rozwoju energetyki prosumenckiej. Umożliwi przyłączanie nowych dużych podmiotów do sieci operatorów systemu dystrybucyjnego, jak i zwiększy chłonność sieci pod względem zwiększającego się udziału energetyki prosumenckiej w Polsce. Wiceminister polemizował też z opinią senatora Władysława Komarnickiego, że rząd zaniedbał rozwój  energii pochodzącej z OZE i rozbudowę rozbudowę sieci przesyłowych i dystrybucyjnych.

Nowelizacja ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych zmierza do przyspieszenia inwestycji i dostosowania sieci przesyłowych do skali rozwoju energetyki prosumenckiej. Odnosi się ponadto do budowy linii przesyłowych w województwach lubelskim i łódzkim. Do strategicznych inwestycji w tym zakresie zaliczać się mają również linie 110 kV, zarządzane przez operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD). OSD uzyskają także możliwość korzystania z przepisów specustawy (dotychczas tylko operator sieci przesyłowej). Nowe przepisy zmniejszą też obciążenia administracyjne nakładane na inwestorów w zakresie infrastruktury elektroenergetycznej. Nowela pozwoli też na przekazywanie danych na potrzeby centralnego systemu informacji dla rynku energetycznego.

Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności opowiedziała się za odrzuceniem ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek. Wniosek taki złożyła senator Jolanta Hibner, uzasadniając go tym, że ustawa zawiera odesłania do przepisów nie uchwalonej jeszcze nowelizacji ustawy – Kodeks spółek handlowych. Uwagę taką zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, informując, że Sejm będzie kontynuował prace nad projektem tej noweli najprawdopodobniej 6 lipca br.

Ustawa dostosowuje polskie prawo do nowych przepisów unijnych, które dotyczą transgranicznego łączenia i podziału spółek kapitałowych. Rozszerza dotychczasowe regulacje związane z uczestnictwem pracowników w przekształceniach i podziałach spółek. Jak wyjaśniła wiceminister rodziny i polityki społecznej Anita Czerwińska, zmiany były tak liczne, że przygotowano projekt ustawy, który zastąpi ustawę z 2008 r. W omawianej ustawie uregulowano formy uczestnictwa pracowników w spółce, która powstała w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału (prawo do: wyznaczenia lub wyboru określonej liczby członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów, rekomendowania członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów, sprzeciwienia się wyznaczeniu niektórych albo wszystkich członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów).

Komisja Infrastruktury rozpatrzyła 2 ustawy: nowelizację ustawy o żegludze śródlądowej oraz ustawę o czasie pracy na statkach żeglugi śródlądowej i ustawę o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych. Do obu zarekomenduje Izbie poprawki.

Do nowelizacji ustawy o żegludze śródlądowej komisja zaproponuje 39 poprawek o charakterze legislacyjnym, technicznym, doprecyzowującym i redakcyjnym, zaproponowanych przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Nowelizacja wprowadza jednolite wymogi uzyskiwania unijnych świadectw kwalifikacji – członka załogi i do wykonywania szczególnych operacji, zapewnia odpowiednie procedury wydawania i przedłużania ważności dokumentów członków załóg statków, koryguje przepisy dotyczące uznawania dokumentów wydawanych przez inne państwa, określa ramy funkcjonowania komisji egzaminacyjnych i sposobu przeprowadzania egzaminów oraz procedury zawieszania i cofania kwalifikacji. Nowelizacja ma pozwolić na pełne wdrożenie dyrektywy unijnej, ujednolicenie systemu kwalifikacji członków załóg statków żeglugi śródlądowej. Ma to zapewnić bezpieczeństwo żeglugi śródlądowej, a także pozwolić na uznawanie ważności wydawanych dokumentów kwalifikacyjnych, żeglarskich książeczek pracy i dzienników pokładowych.

Do ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych komisja również zarekomenduje Izbie poprawki zaproponowane przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, głównie o charakterze legislacyjnym, doprecyzowującym i językowym. Propozycje zmian złożył także senator Artur Dunin, ale nie uzyskały one akceptacji większości komisji, i zostaną zgłoszone jako wniosek mniejszości. Senator proponował m.in. usunięcie z ustawy szczególnego trybu udzielania zamówień i stosowanie ogólnych przepisów dotyczących zamówień publicznych.

Ustawa określa zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie budowy, przebudowy i utrzymania Krajowego Centrum Przetwarzania Danych i inwestycji towarzyszących. Ma ono być zespołem obiektów, który pozwoli na zabezpieczenie m.in. serwerowych potrzeb państwa, zwłaszcza w kontekście budowy krajowej chmury obliczeniowej i tworzenia nowych rejestrów cyfrowych.