Z prac komisji senackich

W trzecim dniu wizyty studyjnej na Dolnym Śląsku, 15 czerwca 2023 r., senatorowie z Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności, Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Środowiska odwiedzili Centrum Przyrodniczo-Edukacyjne Karkonoskiego Parku Narodowego, które mieści się w Pałacu Sobieszów w Jeleniej Górze. Oficjalne otwarcie centrum nastąpi 19 czerwca. Członkowie komisji zapoznali się z wystawami prezentującymi zasoby przyrodnicze Dolnego Śląska. W centrum znajdują się instalacje multimedialne i interaktywne, np.: dystrybutory do wytwarzania wiatru i rozpalające zapachy drzew, kwiatów i żywicy; piasek kinetyczny, który zwiedzający mogą przesypywać i tworzyć w ten sposób za pomocą rzutnika linie do nauki hipsometrii; gra polegająca na budowaniu kopalni; podniebne kino, w którym można poznać zjawiska przyrodnicze obserwowane w Karkonoszach. Po ekspozycjach senatorów oprowadzali dyrektor KPN Andrzej Raj i dyrektor Działu Edukacji Ekologicznej Karolina Dobrowolska-Martini.

„Stworzenie pewnej kultury ekologicznej, która ma na celu rozumne traktowanie środowiska, pozwoli nam w sposób właściwy istnieć w środowisku, w ekosystemie, a równocześnie dbać o ten ekosystem. Taka jest nasza rola, aby środowisko zostało przekazane następnym pokoleniom roztropnie, jednocześnie bez szkody dla człowieka. Człowiek powinien w sposób rozumny panować nad przyrodą. W naszym kraju są prowadzone działania mające na celu podnoszenie kultury edukacyjnej, która przyczynia się do tego, że zrozumienie środowiskowe jest najpełniejsze” – mówił przewodniczący Komisji Środowiska senator Zdzisław Pupa.

W Elektrowni wodnej Pilchowice I senatorowie rozmawiali z wiceprezesem Tauron Polska Energia SA Patrykiem Demskim i prezesem Tauron Ekoenergia Przemysławem Mandeltem. Przedstawiciele trzech komisji zwiedzili halę maszyn na zaporze pilchowickiej na rzece Bóbr, która jest drugą co do wielkości zaporą wodną w Polsce. Tama chroni mieszkańców Doliny Bobru przed powodziami i zaopatruje region w energię.

„Myślę, że wizyta na zaporze wodnej przyczyni się do popularyzacji ustawy o elektrowniach szczytowo-pompowych, która niedawno została przyjęta. Ustawa spowoduje, że takich elektrowni będzie powstawało więcej. Energia produkowana w ten sposób jest jedną z form energii odnawialnej, która będzie służyła naszemu krajowi i przyczyniała się do tego, że środowisko będzie chronione” – stwierdził Zdzisław Pupa.

Senatorowie odwiedzili także filię Politechniki Wrocławskiej w Jeleniej Górze oraz tamtejszy Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Jana Chrzciciela.

Trzeci dzień wizyty studyjnej został zorganizowany z inicjatywy senatora Krzysztofa Mroza.

W drugim dniu wizyty studyjnej na Dolnym Śląsku, 14 czerwca, senatorowie z Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności, Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Środowiska spotkali się z dowództwami 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego oraz 10. Brygady Kawalerii Pancernej im. gen. Stanisława Maczka na poligonie w Świętoszowie. Ośrodek szkoli załogi czołgów Leopard. Na poligonie mieszczą się symulatory czołgu, takie jak symulator strzelań, trenażer wieży, symulator do nauki jazdy dla kierowcy. Zastępca dowódcy 10. brygady płk Dariusz Bielecki i dowódca ośrodka mjr Maciej Banaszyński opowiedzieli senatorom o szkoleniach, które wojskowi ze Świętoszowa wraz z Kanadyjczykami i Norwegami przeprowadzili dla pancerniaków spod Chersonia w Ukrainie. Senatorowie oglądali sprzęt do wirtualnych ćwiczeń i obejrzeli pokaz działania czołgów.

Następnym punktem wizyty w województwie dolnośląskim było spotkanie z dyrektorem Elektrowni Turów w Bogatyni – oddziału PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA Oktawianem Leśniewskim. „Składamy dziś wizytę w miejscu, które jest miejscem «gorącym» energetycznie, politycznie i międzynarodowo” – ocenił wiceprzewodniczący Komisji Obrony Narodowej senator Rafał Ślusarz, na którego zaproszenie senatorowie przyjechali do turoszowskiego kompleksu energetycznego. Elektrownia produkuje energię dla 7-8% mieszkańców Polski. Z odczytu przekazanego senatorom wynika, że 14 czerwca do godz. 13.20 elektrownia w Turowie wyprodukowała 12% krajowej energii. Członkowie komisji zapoznali się z informacją o zmianach, jakie przeszła elektrownia, dotyczących m.in. wyłączania bloków dymiących i budowania nowych bloków czy odazotowania spalin. Rozmawiali także o bezpieczeństwie obiektu. Należy on do infrastruktury krytycznej naszego kraju. Senatorowie KON, KGNiI i KŚ zwiedzili teren elektrowni. Dowiedzieli się m.in., jak funkcjonuje blok bezemisyjny i chłodnia kominowa.

Elektrownia Turów w Bogatyni jest zasilana surowcem z Kopalni Węgla Brunatnego Turów. Senatorowie wizytowali także tę kopalnię, gdzie zobaczyli, jak wydobywa się węgiel. W tym celu zjechali na strop pierwszego pokładu, gdzie znajduje się najlepszy jakościowo węgiel sprzed 26 milionów lat. Członkowie trzech komisji mogli obserwować pracę operatorów koparek, przenośników węglowych i zwałowarek.

O Turowie zrobiło się głośno, gdy w 2021 r. Czesi zgłosili zarzuty wobec kopalni, bo według nich Polska naruszyła prawo Unii Europejskiej przy wydawaniu koncesji dla kopalni do 2026 r. Narzekali na wysychające studnie przy granicy z Polską, hałas i zapylenie. W ubiegłym roku Polska podpisała z Czechami ugodę i wypłaciła w sumie 45 mln euro, aby zneutralizować skutki wydobycia. Dyrektor oddziału KWB Turów PGE GiEK Sławomir Wochna wyjaśnił senatorom, że decyzja środowiskowa w 80% została zrealizowana. Zostały zainstalowane np. cichobieżne krążniki do taśmy w przenośnikach, postawione ekrany akustyczne, woda do chłodzenia jest oczyszczana, w planach są działania chroniące środowisko. W czerwcu 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wstrzymał wykonanie decyzji środowiskowej ze względu na „niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody w środowisku”, co oznacza zamknięcie kopalni. Premier, Minister Klimatu i Środowiska oraz Minister Aktywów Państwowych zapowiedzieli, że nie wstrzymają wydobycia w Turowie. Senatorowie z Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności, Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Środowiska deklarowali wsparcie dla kopalni.

Senatorowie 13 czerwca rozpoczęli wizytę studyjną na Dolnym Śląsku od spotkania z prezesem zarządu KGHM Polska Miedź SA w Lubinie Tomaszem Zdzikotem. KGHM jest drugim największym producentem srebra na świecie i siódmym – miedzi. Surowce wydobywane przez KGHM stosuje się np. do produkcji kabli i drutów. W skład holdingu KGHM wchodzą m.in. kopalnie w Polsce i zagranicą: Lubin, Rudna, Polkowice-Sieroszowice, Sierra Gorda na pustyni Atacama w Chile, Robinson w stanie Nevada i Carlota w stanie Arizona w Stanach Zjednoczonych, zagłębie Sudbury w Ontario w Kanadzie. Przedstawiciele zarządu opowiedzieli senatorom o planach rozwojowych spółki. W Ontario koncern buduje dwa szyby, dzięki którym będzie możliwe wydobycie miedzi, niklu, platyny, palladu, złota srebra i kobaltu. Spółka stara się o zdobycie ostatnich pozwoleń. Natomiast w Sierra Gorda powstaje czwarta linia produkcyjna, która pozwoli na szybsze przetwarzanie urobku.

„Tego rodzaju wizyty dostarczają senatorom wiedzy o charakterze praktycznym, nie tylko tej związanej z tworzeniem prawa, legislacyjnej, której poświęcamy najwięcej czasu, będąc w Senacie. Takie wizytacje mają walory edukacyjne, informacyjne, tak aby rzetelnie podejmować pracę parlamentarzysty” – ocenił przewodniczący Komisji Obrony Narodowej senator Jarosław Rusiecki.

Przedstawiciele komisji rozmawiali także z dyrekcją Huty Miedzi w Głogowie, należącej do koncernu KGHM. Huta produkuje miedź katodową, ołów, metale szlachetne (srebro w postaci gąsek i granulatu, złoto w sztabkach), a także selen. Produkcja w hucie Głogów I opiera się na jednostadialnej technologii przetopu w piecu zawiesinowym, w którym z koncentratów własnych wytwarzana jest miedź blister. Taki sposób produkcji wykorzystuje sześć kopalni na świecie, w tym Głogów I. Senatorowie z trzech komisji obserwowali prace huty: załadunek koncentratu na górze pieca, jego przetop w piecu zawiesinowym, rafinację miedzi, odlew ciekłej miedzi w płyty. Przez wzierniki na palniku pieca rozgrzanego do temperatury ponad 1700 st. C senatorowie zobaczyli, jak odzyskuje się miedź z żużlu, którego później używa się np. do budowy dróg. „Tworzymy zespół, który daje świadectwo rozwoju inżynierii na świecie. Udzielamy informacji technologicznych np. Australijczykom. Jest to zasługa pokoleń na Dolnym Śląsku” – zauważył dyrektor naczelny huty Piotr Kwapisiński.

Współpraca z przemysłem i szkołami w Ukrainie była jednym z tematów rozmowy senatorów z prezesem zarządu Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Przemysławem Bożkiem. Charakter tej współpracy zmienił się po zaatakowaniu Ukrainy przez Rosję. LSSE spotykała się z przedstawicielami samorządów i parków przemysłowych z Ukrainy oraz wysyłała tam pomoc. Legnicka strefa jest najmniejszą strefą w Polsce. Składa się z klastrów edukacyjnego, motoryzacyjnego, lotniczego i technologii kosmicznych. Swoje oddziały mają tu firmy z branży motoryzacyjnej takie jak: Brose Sitech, Sanden, Faurecia oraz Volkswagen Motor Polska. W ubiegłym tygodniu otworzyła się tu PepsiCo, która ma już podpisane umowy z polskimi rolnikami na dostawy ziemniaków. Prezes strefy zapowiedział, że w najbliższej przyszłości LSSE planuje wybudowanie hali dla młodych konstruktorów, w której będą powstawać satelity. W spotkaniu uczestniczył m.in. wojewoda dolnośląski, senator VIII i IX kadencji Jarosław Obremski.

„Na Dolnym Śląsku ulokowane są duże firmy, które sprawiają, że Polska jest silna pod względem gospodarczym. Jest tu niskie bezrobocie” – powiedział wiceprzewodniczący Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności senator Wojciech Piecha.

W Wojskowej Szkole Średniej im. Zawiszy Czarnego w Legnicy senatorowie rozmawiali z młodzieżą. Uczy się tu przyszłych żołnierzy, ale także pracowników cywilnych – informatyków i logistyków. „Cieszylibyśmy się, gdybyście po skończeniu szkoły wstąpili do wojska, złożyli przysięgę i zostali żołnierzami zawodowymi” – zwrócił się do młodzieży senator Jarosław Rusiecki. Według niego to duża wartość, że doświadczeni oficerowie zamiast przejść na emeryturę, dzielą się swoją wiedzą z uczniami.

Ponadto członkowie komisji złożyli kwiaty w Katedrze Legnickiej św. św. Apostołów Piotra i Pawła pod tablicą upamiętniającą ofiary katastrofy lotniczej w Smoleńsku w 2010 r.

Przewodnikiem po regionie, który odwiedzili senatorowie w pierwszym dniu wizyty studyjnej, była senator Dorota Czudowska.